GIAO AN VAN 9 TIET 47

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Ngày soạn: 19/10/2010
Ngày giảng: 20/10/2010

<b>Bài 10: tiết 47 </b>

<b>Văn bản: Bài thơ về tiểu đội xe không kính</b>

<b> ( Ph¹m TiÕn Dt)</b>
<b>I. Mơc tiªu : </b>

<b>1.KiÕn thøc:</b>

- Những hiểu biết bước đầu về nhà thơ Phạm Tiến Duật.

- Đặc điểm của thơ Phạm Tiến Duật qua một sáng tác cụ thể: giàu chất hiện
thực và tràn đầy cảm hứng lãng mạn.

- Hiện thức cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước được phản ánh trong tác
phẩm; vẻ đẹp hiên ngang, dũng cảm, tràn đầy niềm lạc quan cách mạng...của những
con người đã làm nên đường Trường Sơn huyền thoại được khắc họa trong bài thơ.

<b>2. Kĩ năng: </b>

- Đọc – hiểu một bài thơ hiện đại,

- Phân tích được vẻ đẹp hình tượng người chiến sĩ lái xe Trường Sơn trong bài
thơ.

- Cảm nhận giá trị của ngơn ngữ, hình ảnh độc đáo trong bài thơ
<b>3. Thái độ: </b>

Gi¸o dục ý thức yêu mến, trân trọng, nhớ ơn những anh b i C H.
1. GV: Đọc tài liệu, nghiên cứu soạn bài

2. HS : Đọc bài, soạn bài .
<b>III. TiÕn tr×nh .</b>

<b>1. ổn định tổ chức </b>
<b>2. Kim tra </b>

<i><b>Đọc thuộc lòng VB" Đồng chí "? Nêu nội dung chính của VB?</b></i>
<b>3. Bài mới: </b>

Cựng mắc võng trên rừng TS/2 đứa ở 2 đầu xa thẳm ”Nghe những câu thơ này của
nhà thơ Phạm Tiến Duật chắc hẳn khơng ai có thể qn đợc những tháng năm hào
hùng cả nớc ta tham gia đánh Mỹ. Những cánh rừng TS khốc liệt phải hứng chịu
hàng ngàn, hàng vạn tấn bom…lớp lớp thế hệ thanh niên lên đờng tịng qn trong
đó PTD nổi lên nh một nhà thơ-chiến sĩ của những chàng lái xe dũng cảm, những cô
TNXP xinh xắn tơi trẻ. “Bài thơ về tiểu đội xe khơng kính”đã góp một tiếng nói NT
mới mẻ về đề tài thế hệ trẻ chống Mỹ cứu nớc

<b>Hoạt động của thầy</b> <b>Hoạt động của trò</b> <b>Ghi bảng</b>

GV. Y/C HS đọc mục chú thích
*

? Em h·y nªu những nét chính về
tác giả?

ễng l đảng viên Đảng Cộng
sản Việt Nam, được tặng Giải

thưởng Nhà nước về Văn học
nghệ thuật năm 2001.

Ngày 19 tháng 11 năm 2007,

- Quê: Thanh Ba- Phú Thọ
- Là gương mặt tiêu biểu
của htế hệ nhà thơ trẻ thi
khỏng chin chng M cu
nc

I. Đọc, tìm hiểu chung.
<i>1. Tác giả, tác phẩm.</i>
<i>Tác giả, </i>

(14/01/1941
-04/12/2007)

- Quờ huyn Thanh Ba,
tỉnh Phú Thọ,

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Chủ tịch Nguyễn Minh Triết đã
ký lệnh tặng thưởng Huân
chương Lao động hạng nhì cho
nhà thơ Phạm Tiến Duật

Ngày 4 tháng 12 năm 2007, vào
khoảng 8:50, ông mÊt tại Bệnh
viện Trung ương Quân đội 108
vì căn bệnh ung thư phổi

Nhiều bài thơ của ông đã được
phổ nhạc thành bài hát trong đó
tiêu biểu nhất là "Trường Sơn
đông, Trường Sơn tõy".Nhng
tp th chớnh

Ông c ca tng l "con chim
lửa của Trường Sơn huyÒn
thoại", "cây săng lẻ của rừng
già”, "nhà thơ lớn nhất thời
chống Mỹ”. Thơ ông thời chống
Mỹ từng được đánh giá là "có
sức mạnh của một sư đồn

?Nªu hoàn cảnh sáng tác bài thơ

<i> Thời điểm nµy cuéc k/c chèng</i>

Mỹ đang bớc vào gđ khốc liệt
nhất, trên tuyến đờng mịn HCM
có hệ thống những con đờng
chằng chịt phần lớn sức vóc vật
chất tinh thần của hậu phơng MB
chuyên chở vận hành vào MN
đều trên con đờng naỳ mà lực
l-ợng chủ yếu là ô tơ trong đó tiểu
<b>đồn vận tải 61 là đv đã 2 lần</b>
đoạt danh hiệu AHLLVT . PTD
là một chiến sĩ trong tiểu đồn

đó đã từng ngồi trên những chiếc
xe chở hàng và bài thơ ra đời
trong một chuyến đi

Hãy nêu cỏch c vn bn?
Gv nhn xột

Gv yêu cầu hs tự tìm hiểu các
chú thích Sgk

- Bi th c vit vo nm
<i>1969, in trong tp Vng </i>

<i>trăng quầng lửa</i>

- Đọc với giọng vui tơi, sôi
nổi, thể hiƯn tinh thÇn lạc
quan.

- Hai HS c vn bn
-> Nhn xột.

Thơ tự do.
TS-MT-BC

thơ của Phạm Tiến Duật
thời kì này tập trung viết
về thế hệ trẻ trong cuộc
kháng chiến chống Mỹ

TP: Bài thơ đợc viết vào
năm 1969, in trong tập
<i>“Vầng trăng quầng lửa </i>

2. Đọc và chú thích từ khó

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

?X Thể loại của bài thơ?
?Bố cục của bài thơ có gỡ c
bit?

Khó chia

Nhng nổi bật là 2 hình tỵng
+ Hình ảnh những chiếc xe
khơng kính

+ Hình ảnh những chiến sĩ lái
xe.

? Nhan đề bài thơ có gì khác lạ ?
nhng thu hút ngời đọc : Nó làm
nổi bật hình ảnh của tồn bài
Những chiếc xe khơng kính. Qua
từ “bài thơ” -> chất thơ của hiện
thực ấy, chất thơ của tuổi trẻ
Nhan đề của bài thơ đó làm rừ
hỡnh ảnh toàn bài với những
chiếc xe khụng kớnh. Hỡnh ảnh
này là một phỏt hiện thỳ vị của
tỏc giả, thể hiện sự gắn bú và am

hiểu hiện thực cuộc sống chiến
tranh trong trận tuyến đường
Trường Sơn.

Tác giả đa vào bài thơ những
hình ảnh độc đáo nào?

? Hình ảnh những chiếc xe
khơng kính đợc miêu tả mt ntn?
?Ngun nhân nào khiến xe
khơng có kính?

Do bom đạn của chiến tranh đã
phá huỷ nó. Cách giải thích của
tác giả rất rõ, rất thực, lại được
tác giả diễn tả hai câu thơ rất gần
với giọng điệu văn xi, lại có
giọng thản nhiên càng gây thêm
sự chú ý về vẻ khác lạ của nó.
? Qua đó em có cảm nhận được
gì về cuộc chiến tranh?

Vào năm này tại địa bàn binh

-> Bài thơ có nhan đề khỏ
di, tng cú ch tha .

-> Hình ảnh những chiếc xe
không kính và ngời lính
Tr-ờng Sơn.

Hs nêu câu thơ

Do bom n ca chin
tranh đã phá huỷ nó.

Đó là cuộc chiến tranh đầy
cam go và ác liệt nhất tại
chiến trường đường Trường
Sơn.

<b>4. Bố cục bài thơ.</b>

5.Nhan đề của bài.

-> Bài thơ có nhan đề khá
dài

Nhan đề của bài thơ đã
làm rõ hình ảnh tồn bài
với những chiếc xe khơng
kính

<b>II. Ph©n tÝch.</b>

<b>1/ Hình ảnh những chiếc </b>
<b>xe khơng kính:</b>

- Xe không cã kÝnh,

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

trạm 27 lộ trình vận chuyển có
những nút giao thơng nh cua chữ
A, Cổng trời,đờng 10, 20 cứ sau
vài tiếng lại có 1 tốp 3 chiếc B52
rải thảm bom với hàng trăm
quả.Những con đờng quang dần
vì bom đạn. ĐV của PTD có
nhiều chiếc xe bị cháy , bị lật
nhào xuống vực, bị vỡ hết cửa
kính…

?Tr¶i qua chiÕn tranh những
chiếc xe ấy còn bị biến dạng nh
thế nào ?

Bom n lm cho chic xe y
biến dạng, trần truị hơn.
?Nhận xét về nghệ thuật

đợc tác giả sử dụng trong những
câu thơ trên? Tác dụng?

? Với những chiếc xe khơng kính
này đã tạo nên điều gì đối với
chúng ta?

Xa nay h/a xe cộ đa vào thơ
th-ờng đợc miêu tả mĩ lệ hoá mang
ý nghĩa tợng trng hơn tả thực nh

cỗ xe tam mã, chiếc xe trong
“bài ca lái xe đêm’ con tàu của
CLV, đoàn thuyền của HC …
Hình ảnh những chiếc xe khơng
kính vốn khơng hiếm trong chiến
tranh, nhng phải có hồn thơ nhạy
cảm với nét ngang tàng, tinh
nghịch nh Phạm Tiến Duật mới
nhận ra đợc và đa nó vào thành
hình tợng thơ độc đáo của chiến
tranh chống Mĩ ác liệt trên tuyến
<i>đờng Trờng Sơn đầy bom đạn.</i>
?Hỡnh ảnh những chiếc xe khụng
kớnh đó làm nổi bật lờn đối tượng
nào?

? Những chiến sĩ lái xe đợc miêu
tả qua những hình ảnh nào?
?Nhận xét về nhịp điệu, bpnt
đợc sử dụng?

?Qua đó em hình dung nh thế
nào về t thế ngời chiến sĩ?

? Từ trong những chiếc xe khơng
kính ấy ngời chiến sĩ đã cảm

Khơng có kính, rồi xe
khơng có đèn

Kh«ng cã mui, thïng xe cã
xíc

Dùng động từ mạnh, tả thực,
thực đến trần trụi, gần gũi
với văn xuôi

Những chiếc xe độc đáo
khác lạ

Hình ảnh những chiến sĩ lái
xe

Ung dung buồng lái ta ngồi.
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn
thẳng.

Ngắt nhịp 2/2, thanh bằng
nhiều hơn thanh trắc, nhịp
thơ cân đối nhịp nhàng

nhìn đất nhìn trời nhìn
thẳng.

Xe khơng có đèn, khơng
cú mui v thựng xe xc.

->bút pháp tả thực =>tác
dụng nói lên sự khốc liệt

của chiến tranh.

Nhng chiếc xe độc đáo
khác lạ

<b>2.Hình ảnh những chiến</b>
<b>sĩ lái xe:</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

nhận đợc điều gì ?

<b> </b>
Vì sao ngời lái xe phải
chạy với tốc độ nhanh?

?Họ phải đối mặt với hiện
thực gì?

?Trớc hiện thực đó là hình
ảnh của những chiến sĩ TS
nh thế nào?

?Béc lé phÈm chÊt nµo
cđa hä?

Tinh thần lạc quan, tình
yêu cuộc sống, sẵn sàng
vợt qua mọi khó khăn để
hồn thành nhiệm vụ.
?Ngồi ra em còn cảm
nhận đợc điểm chung nào

từ những chiến sĩ lái xe?
Từ đó h/a ngời lính có
thêm nét đẹp nào?

Gv liên hệ đến tình đồng
chí của Chính Hữu.

?Kết thúc bài thơ hình ảnh
nào đã đợc gợi lên?

?Ph©n tích h/a trái tim?
?TG sử dụng biện pháp tu
từ nào?

?Tác dơng?

-> khẳng định quyết tâm
giải phóng miền nam
không lay chuyển, tình
yêu miền Nam là sức
mạnh vơ song (xe có thể
thiếu nhiều thứ, nhưng
không thể thiếu được trái
tim hướng về miền Nam
-xe chạy = trái tim =
xương máu của những
người chiến sĩ anh hùng)

Vì phải tranh thủ từng giờ,
từng phút, giữa những trận

bom đạn của kẻ thù ->
khn trng.

Bị bụi phun tóc trắng nh
ngời già.

Bị ớt áo vì ma.

Nhìn nhau mặt lấm cời
Ma ngừng gió khô mau
tinh thần lạc quan, tình
yêu cuộc sống

- Nhng chic xe từ bom
rơi->tiểu đội

-Chung bếp,chung bát
đũa->gđ

-B¾t tay… ->bạn bè
cùng chung n/v,cùng chịu
gian nguy

Hình ảnh những chiếc xe
TS trần trụi nhng trong xe
có trái tim

BP Hoán dụ: Lấy bộ phận
thay cho cái tòan thể.

Hs tổng hợp

- Gợi tả cụ thể và gợi cảm
những ấn tợng, cảm giác của
ngời lái xe-> Sảng khoái bất
tận

- Gợi tả tốc độ nhanh mạnh
của chiếc xe.

- Ngời lính trẻ trung
Yêu đời với tinh thần lạc
quan yêu cuc sng.

-> tỡnh ng i keo sn gn
bú.

Hình ảnh trái tim-> Hoán
dụ.

Trái tim yêu nớc, lòng dũng
cảm, ý chí vì sự thống nhất
của dân tộc.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

?Nhn xét về những đặc
sắc về nghệ thuật của bài
thơ?

Nội dung chính của bài
thơ?

?Cảm nghĩ của em về thế
hệ trẻ thời kháng chiến
chống Mĩ, liên hệ với thế
hệ trẻ ngày hôm nay ?
Gv yêu cầu hs đọc ghi
nhớ.

Hs đọc ghi nhớ

2. Néi dung.

3. Ghi nhí. SGK

</div>

<!--links-->
Báo nghệ an với cuộc kháng chiến chống mỹ, cứu nước ở miền nam trong những năm 1965 1968 luận văn thạc sĩ lịch sử

• 125
• 915
• 2