platon

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

rtetl

VŨ THU

VY KHUYÊN
PHƯƠNG MAI
HÀ TRƯỜNG

NGUYỄN XUÂN
DUY BẮC

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>TÓM TẮT NỘI DUNG</b>

<i>CUỘC ĐỜI VÀ SỰ NGHIỆP</i>

<i>TƯ TƯƠNG CHÍNH TRỊ XÃ HỘI</i>

<i><b> NHẬN ĐỊNH</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<i>CUỘC ĐỜI VÀ SỰ NGHIỆP</i>

“Nếu ai đạt được danh hiệu là người thầy của nhân loại thì người đó là Platon”.[5]

Platon[6] (427-347) tên thật là Aristoclès.

Sinh trong một gia đình dịng dõi q tộc tại đơ thị Nhã điển (Athènes).

Lúc đầu ông theo học với một triết gia khơng mấy danh tiếng Cratile, sau đó,
năm 20 tuổi ông theo học với Socrate và nhanh chóng trở thành một người đệ tử
, một người bạn trung thành đắc lực cho Socrste. Nhưng khoảng thời gian hầu hạ
, học hỏi được khơng bao lâu thì Socrate mất, năm ấy ông mới 28 tuổi.

Biến cố này đã tác động mạnh mẽ tới tâm thức Platon và từ đó ơng thù ghét
tư tưởng dân chủ, thù ghét quần chúng và cả giai cấp q tộc của ơng.

Ơng trở về Athènes năm 387, lúc ơng đã 40 tuổi. Ơng mở trường dạy dạy học
và trường ấy được đặt tên là Académie (Hàn lâm viện) trong đó có bốn khoa:
toán, thiên văn, âm nhạc và phép biện chứng.đại học Tổng hợp đầu tiên và
lâu đời nhất trên thế giới, kéo dài đến 915 năm.

.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>2. Sự Nghiệp Trước Tác</b>

Ơng viết rất nhiều tác phẩm có giá trị cho nhân loại về triết học lẫn chính trị
Các tác phẩm của ông bao gồm trong một Tập định nghĩa, 13 bức thư
mà người ta còn lưu giữ được và 35 thiên đối thoại trong đó tập hợp

những đoạn đối thoại về bản chất của tình yêu, của cái đẹp, về nhận thức
luận, về hồi tưởng và phê phán quan niệm nhận thức cảm tính. Trong
những tác phẩm của ơng, nổi tiếng và đặc biệt nhất là tác phẩm Cộng
Hoà (Republic).

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<i>TƯ TƯƠNG CHÍNH TRỊ XÃ HỘI</i>

<b>1. Quan Niệm Về Quốc Gia lí tưởng</b>

Tồn bộ những tư tưởng về chính trị xã hội của Platon được gói gọn
trong mơ hình “Quốc gia lí tưởng” mà ơng đã dày cơng gầy dựng suốt cả
cuộc đời

Đó là một quốc gia trong đó mọi người ln được sống êm đềm hạnh
phúc, đầy đủ và thoả mãn với những gì mà họ đã tạo ra: “người ta sẽ sản
xuất lúa, rượu, áo quần, giày dép, nhà cửa. Họ sẽ làm việc lưng trần

trong mùa hạ và mang áo ấm trong mùa đông……

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<b>2. Những Vấn Đề Chính Trị Xã Hội</b>

<b>a. Về Chính Trị. Ơng đã nêu hai lí do chính gây ra sự rối loạn </b>

<b>-Vấn Đề Giai Cấp Lãnh Đạo: xã hội Hy Lạp được phân chia thành ba chế</b>
độ nhà nước: một là nhà nước quân chủ, hai là nhà nước chủ nô quý tộc
và ba là nhà nước chủ nơ dân chủ . Ba hình thức này về mặt lãnh đạo
thường phát sinh những biến tướng hay “kẻ sinh đơi biến chất” của nó:
chế độ qn chủ biến thành nền bạo chính, chế độ quý tộc thành chế độ
đầu sỏ, chế độ dân chủ thành chế độ mị dân. Và một khi những chính thể
quốc gia đó khơng cịn giữ được hình ảnh ban đầu hay đi vào con đường
q khích thì sự suy sụp và đào thải chắc chắn phải xảy ra

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

<b>-Vấn Đề Kinh Tế: Con người luôn bị chi phối bởi lịng tham lam và ích kỷ do</b>
vậy họ thường khơng cam phận trong những cái gì họ đã có mà ln tìm
cách sở hữu những cái họ chưa có, kể cả những vật của người khác.Nhưng
có một điều là lịng tham khơng bao giờ được thoã mãn, được cái này họ lại
muốn thêm cái khác. Từ đó mới có những vấn đề như cướp giựt, chiến tranh
, xâm lấn đất đai, chiếm giữ tài nguyên v.v Đó là một sự thật. Platon đã nhận
ra vấn đề này nhưng ơng cịn đi xa hơn khi thấy rằng kinh tế còn tác động tới
nền chính trị và quốc gia khi ơng cho rằng: “những việc thay đổi trong việc
phân phối lợi tức gây nên những sự thay đổi về mặt chính trị: khi lợi tức của
bọn thương gia vượt quá lợi tức của bọn địa chủ, chính thể phú nơng nhường
chỗ cho chính thể phú thương

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<b>b. Vấn Đề Xã Hội: Xã hội trong quốc gia lí tưởng của Platon được phân chia </b>

thành ba giai cấp rõ rệt tương ứng với từng bản tính và chức năng của mỗi
giai cấp: giai cấp lãnh đạo tức là những triết gia trí thức, hai là giai cấp chiến
binh tức là những người tham gia vào quan đội cảnh sát và ba là giai cấp
thương nhân tức là những người buôn bán và sản xuất lương thực.[13] Sở
dĩ ông phân chia ba giai cấp xã hội như vậy bởi ông căn cứ vào học thuyết
ý niệm của ơng, nó tương ứng với phần lí trí, dũng cảm và bản năng hay dục
vọng

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

<b>3. Các Giải Pháp Cho Nền Chính Trị Xã Hội</b>

<b>a. Về Phương Diện Giáo Dục. Trước nhất, phải giáo dục tất cả trẻ em mới</b>

lớn bằng cách đưa chúng về vùng thơn q và tách khỏi gia đình để

không bị ảnh hưởng xấu bởi cha me của chúngĐộ tuổi thích hợp để chúng bắt
đầu đi họclà 10 tuổi rồi tiến lên theo từng cấp độ tuổi mà học những cái khác
Nhau.Trong thời gian học đó sẽ có ba kỳ thi tuyển ứng với trình độ và ngành
nghề sau này của chúng. Kỳ đầu được tổ chức vào năm chúng 20 tuổi. Trong
đó, nếu người nào rớt sẽ được đưa về làm công việc kinh tế, thợ, hay làm
nơng.Một nền thể chế chính trị hay xã hội nếu làm cho trọn vẹn quá trình đào
tạo “chất liệu cấu tạo triết lý chính trị” như vậy đã bảo đảm được phần nội lực
bên trong từ đó tiến lên xây dựng quốc gia xã hộ khơng cịn là chuyện khó.

<b>b. Về Phương Diện Chính Trị. Quốc gia lí tưởng của Platon là một quốc gia</b>

cộng sản triệt để trong đó, tất cả mọi cái đều được gom vào thành của chung
. Tất cả lợi ích là vì xã hội, nhà nước. Tuy nhiên, người lãnh đạo lý tưởng tất

nhiên không ai khác hơn là giai cấp quý tộc nhưng những người quý tộc này
không được sở hữu bất cứ tài sản nào, kể cả vợ con riêng. Có như vậy họ
mới dốc toàn tâm toàn ý cho quốc gia xã hội. Ngược lại họ chỉ là những

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

Về vấn đề an ninh thì cần phải chống thù trong giặc ngoài, nhưng quan trọng

hơn cả là giặc ở bên trong vì nó chia rẻ tàn sát.Những người trongcùng một nước
tính tự nguyện, tự giác của mỗi người bởi trật tự nhà nước được rút ra từ “trật tự
tự nhiên” của các vật, và siêu hình học của bản thân. nhà nước ấy phải gắn liền
với lí tưởng tối thựơng của pháp luật, ở đó “luật pháp là bất di bất dịch và chiếm
vai trị hàng đầu”.Mọi ngừơi trong quốc gia đó đều phải tn hành như nhau,
khơng có sai khác.

<b>b. Về Phương Diện Chính Trị.</b>

<b>c. Về Phương Diện Kinh Tế. </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

<b>c. Về Phương Diện Kinh Tế.</b>

. “Một xã hội gồm những ngừời công bằng là một xã hội điều hồ và hữu hiệu
vì mỗi phần tử ở đúng vị trí của họ, làm theo đúng bản tính của họ giống như
những nhạc khí trong một ban nhạc toàn hảo”.[18]

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

<i><b>NHẬN ĐỊNH </b></i>

Bàn về nhà nước lí tưởng của Platon thì người khâm phục cũng nhiều mà
người chê bai cũng khơng ít. Cái được với ông là mặc dù nhiều người cho
nó là một xã hội “khơng tưởng” thế nhưng nó đã có cả một cơ sở về sau
đó là giáo hội Thiên Chúa giáo La mã sống theo tinh thần của ông suốt hơn
một ngàn năm ở châu Âu và gần đây nhất có nhà nước Cộng Sản Liên Xô

hay như nhà nước cộng sản Việt Nam.

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

Ơng đã q lí tưởng vấn đề trật tự mà quên đi rằng con người rất cần và rất
quan trọng vấn đề tự do vì họ khơng phải là những con robot để có thể đặt
định như thế nào cũng được. Thật ra, những giai cấp dưới khơng phải khơng
biết làm chính trị, chỉ tại bởi lằn ranh giai cấp đã bó buộc và ngăn cản bước
tiến của họ. Nếu có điều kiện, họ cũng làm chính trị rất giỏi và rất xuất sắc.
Chúng ta cũng từng nghe ông Abraham Lincoln, một tổng thống Mỹ, vốn xuất
thân là một anh đánh giày đó thơi. Vì thế, việc phân chia giai cấp của ơng
“khơng khác gì nhà cơn trùng phân loại các cơn trùng. Ơng tạo ra các huyền
thoại để bắt dân chúng tin tưởng vào sự phân loại ấy”.[20]

<i><b>NHẬN ĐỊNH </b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

<i><b>NHẬN ĐỊNH</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

<i><b> KẾT LUẬN</b></i>

Xây dựng một nhà nước lí tưởng ở trong ý tưởng, đối với nhiều người, có thể
là khơng khó khăn nhưng để có thể xây dững một đất nước lí tưởng thật sự ở
trong thực tế thì khơng phải dễ mà nếu khơng khéo thì sẽ chuốc lấy những hậu
quả nặng nề từ ý tưởng mộng mơ đó. Điều này chúng ta cũng dễ thấy ở nhà
nước cộng sản Việt Nam trong những năm dưới thời bao cấp và giáo hội Thiên
chúa giáo trong thời Trung Cổ

Ở đây ta nhận ra một điều là dù muốn xây dựng quốc gia lí tưởng theo bất cứ
chủ trương đường lối cũng được nhưng tuyệt đối phải đặt nền móng trên

người dân, tất cả phải “do dân và vì dân”. Lịch sử đã cho thấy, chưa có quốc
gia nào xa rời với người dân mà thành công và tồn tại lâu dài.

</div>

<!--links-->
<a href=' /><a href=' /><a href=' /><a href=' /><a href=' /> Cuộc đấu tranh giữa đường lối triết học của Đêmôcrít và đường lối triết học Platon trong triets học hy lạp cổ đại

• 7
• 13
• 414