Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.43 MB, 21 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1></div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2></div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>
KiÓm tra bài cũ
Cho hai phân thức
Hãy dùng tính chất cơ bản của phân thức biến đổi chúng thành
hai phân thức có cùng mẫu thức ?
Ta cã :
- <b>Khái niệm:</b> Quy đồng mẫu thức nhiều phân thức là biến đổi các phân thức đã cho
thành những phân thức mới có cùng mẫu thức và lần l ợt bằng các phân thức đã cho.
<b>VÝ dô: </b>
- KÝ hiÖu: MTC (mÉu thøc chung)
1
( )( )
1
( )( )
<i>x</i> <i>y</i>
<i>x</i> <i>y</i> <i>x</i> <i>y x</i> <i>y</i>
<i>x</i> <i>y</i>
<i>x</i> <i>y</i> <i>x</i> <i>y x</i> <i>y</i>
<b>MTC = ( x + y)( x - y) </b>
? Để quy đồng mẫu thức nhiều phân thức ta phải tìm MTC
nh thế nào ?
? Mẫu thức chung của các phân thức thoả mãn điều kiện gì ?
- MTC là một tích chia hết cho mẫu thức của mỗi phân thức
đã cho .
?1( sgk) : Cho hai ph©n thøc 2<sub>2</sub>
6<i>x yz</i> vµ 3
Có thể chọn mẫu thức chung là 12x2<sub>y</sub>3<sub>z hoặc 24x</sub>3<sub>y</sub>4<sub>z hay </sub>
không ? Nếu đ ợc thì mẫu chung nào đơn giản hơn ?
Trả lời : Có thể chọn 12x2<sub>y</sub>3<sub>z hoặc 24x</sub>2<sub>y</sub>4<sub>z làm MTC vì cả </sub>
hai tớch u chia ht cho mẫu thức của mỗi phân thức đã
cho . MTC 12x2<sub>y</sub>3z là đơn giản hơn .
<i><b>Nhận xét : Khi tìm MTC của các phân thức ta nên chọn </b></i>
<i><b>MTC đơn giản nhất </b></i>
? Quan sát các mẫu thức của các phân thức đã cho : 6x2<sub>yz và </sub>
4xy3<sub> và MTC : 12x</sub>2<sub>y</sub>3<sub>z sau đó điền vào ơ trống trong bảng để </sub>
mơ tả cách tìm MTC trên .
Nh©n tư
b»ng sè Luü thõa cña x Luü thõa cña y Luü thõa cña z
MÉu thøc
6x2<sub>yz</sub>
MÉu thøc
4xy3
MTC
12x2<sub>y</sub>3<sub>z</sub>
6
4
12
BCNN(4,6)
VÝ dô : Tìm MTC của hai phân thức : <sub>2</sub>
? Hãy điền vào các ơ trong bảng sau để tìm MTC của hai
phân thức trên ?
Nh©n tư
b»ng sè Luü thõa cña x
Luü thõa
cña
(x - 1 )
MÉu thøc
4x2<sub> - 8x + 4 =...</sub>
... ...
MÉu thøc
6x2<sub> - 6x =...</sub>
... ... ...
MTC
...
... ... ...
4(x- 1)2
6
6x( x - 1)
12
BCNN ( 4,6)
( x - 1)
(x - 1)2
Khi quy đồng mẫu thức nhiều phân thức, muốn tìm MTC ta có
thể làm nh sau :
1) Phân tích mẫu thức của các phân thức đã cho thành nhân tử
2) MTC cần tìm là một tích mà các nhân tử đ ợc chọn nh sau:
- <sub>Nhân tử bằng số của MTC là tích các nhân tử bằng số ở các </sub>
mẫu thức của các phân thức đã cho ( Nếu các nhân tử bằng
số ở các mẫu là những số nguyên d ơng thì nhân tử bằng số
của MTC là BCNN của chúng )
<b>Ví dụ : Quy đồng mẫu thức hai phân thức</b>
2
1
4<i>x</i> 8<i>x</i> 4
5
6<i>x</i> 6<i>x</i>
? Nêu các b ớc để quy đồng mẫu số nhiều phân số ?
+ T×m MC = ( BCNN của các mẫu) .
+ Tìm thừa sè phô : LÊy MC chia cho tõng mÉu.
+ Quy đồng : nhân cả tử và mẫu của mỗi phân số với
thừa số phụ t ơng ứng .
<b>Điền vào ô trống hoàn thành bài giải sau : </b>
Phân thức
Phân tích mẫu thức
thành nhân tử <sub>...</sub> <sub>...</sub>
MTC <sub>...</sub>
Nhân tư phơ <sub>...</sub> <sub>...</sub>
... ...
2
6<i>x</i> 6<i>x</i>
<b> 4( x- 1)2</b> <b><sub> 6x( x- 1)</sub></b>
<b> 12x( x- 1)2</b>
<b> 2( x- 1)</b>
<b> 3x</b>
2
<b>Để quy đồng mẫu thức của hai phân thức </b>
2
6<i>x</i> 6<i>x</i>
4x2<sub> - 8x + 4 = 4( x- 1)</sub>2
6x2<sub> - 6x = 6x( x- 1)</sub> <b>MTC = 12x( x- 1)</b>
<b>2</b>
12x( x - 1)2<b><sub> : </sub></b><sub>6x( x - 1)</sub><b><sub> = </sub></b><sub>2( x- 1)</sub>
<b>- Ta cã : </b>12x( x - 1)2<sub> : </sub><sub>4( x -1)</sub>2 <sub>= </sub><sub>3x</sub>
2 2 2
2 2
5 5.
6 6 6 ( 1).
2( 1)
2( 1)
10( 1)
12 ( 1)
<i>x</i> <i>x</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
<i>x</i>
<i>x</i>
<i>x x</i>
<b>Suy ra </b>
<b>? Hãy nêu các b ớc quy đồng mẫu thức nhiều phân thức ? </b>
<b>Nhận xét: Muốn quy đồng mẫu thức nhiều phân thức ta có </b>
<b>thể làm nh sau:</b>
-<i><b><sub> Ph©n tÝch các mẫu thức thành nhân tử rồi tìm MTC </sub></b></i>
-<i><b><sub>Tìm nhân tử phụ của mỗi mẫu thức . </sub></b></i>
-<i><b><sub> Nhân cả tử và mẫu của mỗi phân thức với nhân tư phơ t </sub></b></i>
<i><b>¬ng øng .</b></i>
<b>? 2 ( sgk) </b>
<b>Quy đồng mẫu thức hai phân thức </b>
2
<b>và</b>
<b>Giải: </b>
- Có x2<sub> - 5x = x. ( ...</sub><b><sub> ...) ; </sub></b><sub>2x - 10 = 2 ( .... - ... ) </sub>
MTC = ...( ...)
- Cã 2x( .... - ...) : x( ...- ...) = ...
2x ( ... - ...) : 2( ...- ... ) = ...
Suy ra ta cã :
2
3 3 3.(...) ...
5 (... ...) (.... ...).(...) ...
<i>x</i> <i>x</i> <i>x</i> <i>x</i>
5 5 5.(...) ...
2<i>x</i> 10 2(... ...) 2(.... ...).(...) ...
<b> ?2/42: ( sgk) </b>
<b>Quy đồng mẫu thức hai phõn thc </b>
2
<b>và</b>
<b>Đáp ¸n </b>
-Cã x2<sub> - 5x = x. </sub><sub>( x - 5)</sub><sub> ; 2x - 10 = 2 </sub><sub>( x - 5 ) </sub>
MTC = 2x( x - 5)
-Cã 2x( x - 5 ) : x( x - 5 ) = 2
2x ( x - 5) : 2( x - 5) = x
Suy ra ta cã :
2
(2) 6
( 5) ( 5).(2) 2
3.
(
3
5
3
5 )
<i>x</i> <i>x</i> <i>x</i> <i>x</i> <i>x</i> <i>x</i> <i>x x</i>
5 5 5.
2 10 2 2
( ) 5
( 5) ( 5).( ) 2 ( 5)
<i>x</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i> <i>x</i> <i>x x</i>
<b>? 3 ( sgk) </b>
<b>Quy đồng mẫu thức hai phân thức </b> <sub>2</sub>
<b>vµ </b>
<b>- HÃy phân tích các mẫu thức trên thành nhân tử ? </b>
<b>? Em cú nhn xột gỡ về mẫu của hai phân thức trên ? Theo </b>
<b>em để tìm đ ợc MTC của hai phân thức trên dễ dàng hơn ta </b>
<b>lên làm thế nào ? </b>
<b>Gợi ý : đổi dấu cả tử và mẫu của phân thức thứ hai rồi tìm </b>
<b>MTC và quy đồng . </b>
<b>- Bµi tËp 14(b) ( sgk) </b>
<b>Quy đồng mẫu thức hai phân thức </b>
<b>vµ </b>
4 2
<b>Bài giải : </b>
-<b><sub> MTC = 60x</sub>4<sub>y</sub>5</b>
<b> </b> 3 5 3 5 4 5
4 4.4 16
15 15 .4 60
<i>x</i> <i>x</i>
<i>x y</i> <i>x y</i> <i>x</i> <i>x y</i>
3 3
4 2 4 2 3 4 5
11 11.5 55
12 12 .5 60
<i>y</i> <i>y</i>
<i>x y</i> <i>x y</i> <i>y</i> <i>x y</i>
-<b><sub>VËy ta cã :</sub></b>
<b> </b>
<b>- Bµi tËp 15(a) ( sgk) </b>
<b>Quy đồng mẫu thức hai phân thức </b>
<b>và </b>
2
<b>Bài giải : </b>
<b> MTC = 2( x + 3)( x - 3)</b>
<b> </b>
5 5.( 3) 5( 3)
2 6 2( 3).( 3) 2( 3)( 3)
<i>x</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i> <i>x</i> <i>x</i> <i>x</i>
2
3 3.2 6
9 ( 3)( 3).2 2( 3)( 3)
<i>x</i> <i>x</i> <i>x</i> <i>x</i> <i>x</i>
-<b><sub>VËy ta cã :</sub></b>
<b> </b>
<b>- Ta cã : 2x + 6 = 2( x </b>–<b> 3) </b>
<b> <sub>x</sub>2<sub>- 9 = ( x + 3) ( x - 3)</sub></b>
<b>Tæng kÕt </b>