Vận dụng sơ đồ tư duy vào dạy học văn tả cảnh cho học sinh lớp 5

“Vận dụng sơ đồ tư duy vào dạy học văn tả cảnh cho học sinh lớp 5”

1. PHẦN MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
Trong chương trình Tiểu học, mơn Tiếng Việt là mơn có vai trị rất quan
trọng. Dạy tiếng Việt ở Tiểu học tạo cho học sinh kỹ năng sử dụng tiếng Việt thành
thạo để sử dụng trong học tập, giao tiếp; cung cấp cho học sinh những hiểu biết
phong phú về tiếng Việt, mở mang kiến thức về tự nhiên, xã hội, văn hóa của dân
tộc Việt Nam và nước ngồi. Mơn Tiếng Việt gồm có bảy phân mơn, mỗi phân
mơn có một vai trị và nhiệm vụ khác nhau nhưng có mối quan hệ chặt chẽ, tích
hợp với nhau.
Phân mơn Tập Làm Văn (TLV) có nhiệm vụ rèn cho học sinh các kỹ năng
sản sinh ngôn ngữ; sử dụng và hoàn thiện một cách tổng hợp các kiến thức và kĩ
năng tiếng Việt mà các phân mơn Tiếng Việt khác đã hình thành. Khi nói đến phân
mơn TLV, thì viết văn, hành văn chính là cái đích cuối cùng, cái đích cao nhất của
việc học mơn Tiếng Việt. Đối với học sinh Tiểu học, biết nói đúng, viết đúng diễn
đạt mạch lạc đã khó, để nói hay, có cảm xúc, giàu hình ảnh lại càng khó hơn.
Chương trình TLV ở Tiểu học chủ yếu là dạy văn miêu tả bao gồm: văn
tả cảnh, văn tả người, văn tả cây cối,văn tả đồ vật, văn tả con vật… Tả cảnh là một
kiểu bài khó vì học sinh khơng có khả năng quan sát tinh tế, mặt khác học sinh
không cảm nhận được vẻ đẹp của cảnh hay những thay đổi của cảnh, không biết
dựa vào cảm xúc của mình để làm cảnh đó trở nên đẹp hơn, sinh động hơn, gần gũi
hơn.
Giáo viên: Hồng Thị Tình

Trang 1


“Vận dụng sơ đồ tư duy vào dạy học văn tả cảnh cho học sinh lớp 5”
Qua tìm hiểu thực tế cho thấy, kết quả viết văn tả cảnh ở lớp 5 còn nhiều vấn
đề bất cập so với yêu cầu đặt ra của một bài văn tả cảnh. Các em còn gặp nhiều sự

lúng túng trước một đề văn, chưa nắm được cấu tạo, quy trình viết một bài văn tả
cảnh, còn thiếu hiểu biết về đối tượng cần tả và chưa biết cách để diễn đạt điều mà
mình muốn tả. Từ thực tế đó, chúng ta cần làm thế nào để học sinh có thể nắm
được cấu tạo bài văn, lập được dàn ý một bài văn?
Nhằm giúp học sinh có một điểm tựa để viết được một bài văn hồn chỉnh
thì sơ đồ tư duy (SĐTD) là một trong những giải pháp tối ưu. Việc sử dụng SĐTD
giúp cho học sinh dễ dàng lập được dàn ý nhờ sự hỗ trợ trực quan của màu sắc,
hình ảnh, đường nét, từ ngữ. Vì vậy, tơi mạnh dạn lựa chọn đề tài: “Vận dụng sơ
đồ tư duy vào dạy học văn tả cảnh cho học sinh lớp 5” làm đề tài nghiên cứu
với mong muốn cụ thể hóa một phần nội dung dạy học vào thực tế, góp phần thực
hiện yêu cầu đổi mới và nâng cao chất lượng hiệu quả dạy học phân mơn TLV nói
chung và văn tả cảnh trong chương trình TLV lớp 5 nói riêng.
1.2. Điểm mới của đề tài
Việc suy nghĩ để lựa chọn, xây dựng sáng kiến kinh nghiệm này đã được
tiến hành trong thời gian dài, bản thân tôi cũng đã rút kinh nghiệm qua quá trình
giảng dạy. Từ những kinh nghiệm, những kết quả tích lũy được, trong đó có sự tiến
bộ của học sinh, tôi đã thường xuyên cập nhật để so sánh, rút kinh nghiệm vào
từng thời điểm trong năm học và so sánh kết quả với những năm học trước. Từ đó
đề ra những biện pháp để giảng dạy đạt kết quả cao hơn. Ngồi ra, tơi cũng thường
Giáo viên: Hồng Thị Tình

Trang 2


“Vận dụng sơ đồ tư duy vào dạy học văn tả cảnh cho học sinh lớp 5”
xuyên trao đổi kinh nghiệm cùng đồng nghiệp để từng bước nghiên cứu và đưa ra
các biện pháp cụ thể, thiết thực nhằm vận dụng tốt sơ đồ tư duy vào dạy học văn tả
cảnh cho học sinh lớp 5 ở trường Tiểu học.
1.3. Phạm vi áp dụng của đề tài
-Văn tả cảnh ở lớp 5.

- Học sinh lớp 5.

Giáo viên: Hồng Thị Tình

Trang 3


“Vận dụng sơ đồ tư duy vào dạy học văn tả cảnh cho học sinh lớp 5”

Giáo viên: Hoàng Thị Tình

Trang 4


“Vận dụng sơ đồ tư duy vào dạy học văn tả cảnh cho học sinh lớp 5”

2. PHẦN NỘI DUNG
2.1. Thực trạng về phương pháp và chất lượng dạy học văn tả cảnh ở tiểu
học hiện nay:
- Đối với học sinh: Nhìn chung các em đã nắm được cấu trúc một bài văn tả
cảnh, phân tích được cấu tạo của bài văn tả cảnh, viết được đoạn mở bài trực tiếp,
đoạn kết bài khơng mở rộng. Học sinh giỏi có thể phát hiện hình ảnh đẹp trong bài
văn, lập được giàn ý chi tiết cho bài văn, quan sát và chọn lọc chi tiết cho bài văn
tả cảnh, hoàn chỉnh các đoạn văn dựa vào nội dung chính của bài, lập được dàn ý
chi tiết cho bài văn, bước đầu biết dùng từ ngữ, các biện pháp nghệ thuật như so
sánh, nhân hóa, các biện pháp nghệ thuật tu từ… Song, qua thực tế giảng dạy, tôi
thấy nhiều học sinh cịn vụng về, gặp nhiều khó khăn trong viết văn tả cảnh. Khi
viết văn các em chỉ đưa ra những ý chung chung, chưa đặc biệt tập trung vào
những nét tiêu biểu của cảnh vật đó. Bên cạnh đó, bài văn tả cảnh của đa số các em
viết có bố cục thiếu cân đối, mang tính liệt kê các chi tiết, bộ phận một cách đơn

giản, trình tự tả chưa hợp lí, chọn lọc các chi tiết chưa tiêu biểu, đặc sắc, thiếu hình
ảnh, diễn đạt chưa mạch lạc và thường viết theo một khuôn mẫu nhất định mà thiếu
đi rất nhiều ở tính sáng tạo của các em. Mặt khác các em dùng từ, đặt câu thiếu
chính xác, hay dùng từ lặp, từ địa phương. Câu văn thiếu các từ ngữ gợi tả, gợi
cảm, thiếu từ ngữ so sánh, nhân hố dẫn đến bài văn viết khơ khan, thiếu chân
thực, thiếu sinh động. Thậm chí có em cịn viết sai đề.

Giáo viên: Hồng Thị Tình

Trang 5


“Vận dụng sơ đồ tư duy vào dạy học văn tả cảnh cho học sinh lớp 5”
- Đối với giáo viên: Đa số giáo viên trong trường tôi đều là những người có
nhiều kinh nghiệm, tâm huyết với nghề song ở một số tiết học giáo viên cịn nói
nhiều, chưa khơi gợi huy động vốn hiểu biết, cách sử dụng từ ngữ mà bắt học sinh
học nhiều, yêu cầu học sinh nhớ nhiều để bắt chước rồi “làm Văn”. Đồng thời, khi
dạy phân mơn Tập làm văn cịn nhiều lúng túng về phương pháp, giáo viên chưa
linh hoạt và sáng tạo trong việc dẫn dắt, gợi mở cho học sinh để tìm ra những từ
ngữ, những ý hay khi miêu tả. Việc sử dụng đồ dùng trong dạy học chưa hiệu quả.
Trước khi thực hiện sáng kiến, tôi cho học sinh làm một bài kiểm tra.
Đề bài: Tả cánh đồng lúa quê em.
Kết quả làm bài của các em thu được như sau:

Số học sinh
20

Điểm 9 - 10
SL
%

1
5

Điểm 7 - 8
SL
%
6
30

Điểm 5 - 6
SL
%
10
50

Điểm < 5
SL
%
3
15

2.2. Một số giải pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt văn tả cảnh:
2.2.1: Giúp học sinh nắm vững cách vẽ sơ đồ tư duy
Sơ đồ tư duy giúp chúng ta dễ dàng hình dung cấu tạo của bài văn, hiểu rõ
mạch tư duy trong cách viết văn của tác giả, nắm bắt được trình tự hành văn, nắm
vững được các dạng thức và phương pháp viết các thể văn khác nhau, từ đó học
được cách viết văn dễ dàng hơn.

Giáo viên: Hoàng Thị Tình

Trang 6


“Vận dụng sơ đồ tư duy vào dạy học văn tả cảnh cho học sinh lớp 5”
Sơ đồ tư duy là một sơ đồ mở nên không yêu cầu tất cả các nhóm học sinh
có chung một kiểu sơ đồ tư duy, giáo viên chỉ nên chỉnh sửa cho học sinh về mặt
kiến thức, góp ý thêm về đường nét vẽ, màu sắc và hình thức…
Giáo viên cần giúp học sinh nắm rõ cấu trúc cua một sơ đồ tư duy gồm có:
Nội dung chính ( từ khóa, từ trọng tâm,..), các nhánh chính (nhánh cấp 1: triển khai
các ý chính), các nhánh phụ (nhánh cấp 2: triển khai các nhánh chính), các biểu
tượng, tranh ảnh minh họa cho sơ đồ thêm sinh động, dễ hình dung, dễ liên tưởng.
Giúp học sinh nắm rõ các bước vẽ 1 sơ đồ tư duy:
-Bước 1: Xác định từ trung tâm
Ví dụ: +Đề bài tả ngơi trường của em thì từ trung tâm có thể chọn là NGƠI
TRƯỜNG
+Đề bài tả cánh đồng q em vào buổi sáng thì từ trung tâm có thể
chọn là CÁNH ĐỒNG
-Bước 2: Vẽ chủ đề trung tâm.
-Bước 3: Vẽ các nhánh cấp 1
Ví dụ: +Đề bài tả ngơi trường của em thì nhánh cấp 1 có thể là:
*Mở bài
*Thân bài
*Kết bài
-Bước 4: Vẽ các nhánh cấp 2, 3,…
Ví dụ: +Đề bài tả ngơi trường của em thì nhánh cấp 2 có thể là:
*Thân bài: - Sân trường
Giáo viên: Hồng Thị Tình

Trang 7

“Vận dụng sơ đồ tư duy vào dạy học văn tả cảnh cho học sinh lớp 5”
-Các dãy phòng
-Bước 5: Thêm hình ảnh minh họa
Giáo viên cần giới thiệu cho học sinh hình ảnh các sơ đồ tư duy mà các anh
chị lớp trước hoặc hình ảnh mẫu giáo viên vẽ nhằm giúp các em nắm chắc hơn và
dễ dàng tìm được ý tưởng cho sơ đồ tư duy của mình.
2.2.2: Hướng dẫn học sinh nắm vững cấu tạo bài văn tả cảnh bằng
SĐTD do GV chuẩn bị sẵn:
Trước khi vẽ được một SĐTD để lập dàn ý cho bài văn tả cảnh thì yêu câu
cần thiết là các em cần phải xác định được hình ảnh chủ đề của sơ đồ mình sắp vẽ.
Sau đó các em cần xác định được sơ đồ của mình có bao nhiêu nhánh cấp 1, từ các
nhánh cấp 1 có bao nhiêu nhánh cấp 2, cần có những kí hiệu, hình ảnh minh họa
nào,…
Ví dụ: Dùng SĐTD để lập dàn ý của bài văn tả cảnh các em cần:
-Xác định được từ trung tâm
-Xác định được có 3 nhánh cấp 1:mở bài, thân bài, kết bài.
-Xác định các nhánh cấp 2:
+Mở bài: Mở bài trực tiếp
Mở bài gián tiếp
+Thân bài: Tả theo trình tự thời gian, không gian
Tả từng bộ phận,..
+Kết bài: Kết bài mở rộng
Giáo viên: Hồng Thị Tình

Trang 8


“Vận dụng sơ đồ tư duy vào dạy học văn tả cảnh cho học sinh lớp 5”
Kết bài không mở rộng

-Tìm các từ gợi ý, các từ ngữ cho từng nhánh cấp 2

Giáo viên dùng SĐTD phân tích cho học sinh thấy rõ cấu tạo của bài văn tả
cảnh
Việc sử dụng giải pháp này giúp học sinh dễ nhớ, nắm chắc được cấu tạo của
một bài văn tả cảnh bằng sơ đồ, hình ảnh trực quan. Giúp học sinh ghi được ý
chính của từng phần, hiểu được cấu tạo của một bài văn nhằm giúp các em phát
triển ý theo một trình tự. Giúp các em tìm được từ, câu cho từng ý, diễn đạt được ý
mình muốn tả về cảnh quan đó.
2.2.3: Sử dụng sơ đồ câm
Giáo viên: Hồng Thị Tình

Trang 9


“Vận dụng sơ đồ tư duy vào dạy học văn tả cảnh cho học sinh lớp 5”
Điều kiện cần để viết được một bài văn đó chính là cần có vốn từ và biết
cách dùng từ. Chúng ta có thể cung cấp vốn từ cho học sinh bằng cách cho quan
sát và yêu cầu học sinh nêu. Để làm được điều này, giáo viên cần phải cho các em
quan sát cảnh thật hoặc tranh ảnh và đưa ra câu hỏi gợi mở nhằm định hướng học
sinh nắm vững về cách cảm nhận một cảnh quan. Ví dụ: khi quan sát cảnh quan
ngơi trường, giáo viên có thể hỏi Các em nhìn thấy những gì trong khn viên
trường? Ngơi trường có những gì nổi bật? chẳng hạn…
Sau khi phân tích u cầu của đề bài, quan sát bằng cảnh thật hoặc tranh
ảnh, giáo viên có thể cho học sinh điền từ cịn thiếu vào SĐTD mà mình đã lập sẵn
để tăng cường tính tự giác, sự sáng tạo và bổ sung vốn từ cho các em, tăng cường
khả năng ghi nhớ từ và dùng từ trong diễn đạt.
Để làm tốt hoạt động này, giáo viên có thể cho cả lớp hoạt động theo nhóm
và tìm ra những từ cần điền vào SĐTD. Có thể cho các em thảo luận nhóm đơi và
điền vào chỗ trống.

Ví dụ: Em hãy điền từ cịn thiếu vào SĐTD sau:

Giáo viên: Hồng Thị Tình

Trang 10


“Vận dụng sơ đồ tư duy vào dạy học văn tả cảnh cho học sinh lớp 5”

2.2.4: Hướng dẫn học sinh tự lập dàn ý bằng sơ đồ tư duy
Nhằm giúp cho các em vận dụng tốt việc vẽ sơ đồ tư duy, giáo viên cần phải
thường xuyên cho các em luyện tập thực hành
Giáo viên: Hồng Thị Tình

. Và để tạo sự mạnh dạn, tự tin
Trang 11


“Vận dụng sơ đồ tư duy vào dạy học văn tả cảnh cho học sinh lớp 5”
hơn trong thể hiện ý tưởng, giáo viên nên cho học sinh vẽ sơ đồ tư duy theo các
nhóm và các nhóm tự đánh giá kết quả của nhau.
Để vẽ được 1 sơ đồ tư duy chúng ta cần hướng dẫn học sinh chuẩn bị đầy đủ
giấy trắng, bút màu, tranh ảnh,…và xác định được chủ đề chính của sơ đồ rồi từ đó
phát triển ra các nhánh. Cần có một số câu hỏi gợi mở nhằm giúp học sinh xác định
đúng trọng tâm của bài văn như:
-Bài văn tả cảnh được cấu tạo bởi những phần nào? (Nhánh cấp 1)
-Trong từng phần, các em nên trình bày những nội dung gì? (Nhánh cấp 2)
-Trong từng nội dung, các em có thể triển khai ý chi tiết nào? (Nhánh cấp
Giáo viên cần lưu ý các em về màu sắc, tranh ảnh minh họa, cấp bậc của
từng nhánh.

2.2.5: Hướng dẫn học sinh trình bày miệng dàn ý bài văn tả cảnh bằng
sơ đồ tư duy
Khi học sinh đã lập được dàn ý bằng sơ đồ tư duy, giáo viên giúp học sinh
sử dụng vốn từ ngữ có được để vận dụng hợp lí bằng cách cho các em nêu miệng
từng đoạn ngắn.
Lúc đầu, chỉ nên yêu cầu các em nêu một số từ ngữ, hoặc cụm từ ngữ để tả
cảnh, sau đó mới yêu cầu nêu câu văn tương ứng và tiếp theo là kết nối các câu
thành đoạn văn như: Đoạn tả ở giữa cánh đồng, đoạn tả hai bên cánh đồng, hay tả
cánh đồng buổi sang,….

Giáo viên: Hồng Thị Tình

Trang 12


“Vận dụng sơ đồ tư duy vào dạy học văn tả cảnh cho học sinh lớp 5”
Học sinh dân tộc hay có cách nói ngược. Giáo viên phải ln nhắc nhở và
giúp các em biết cách dùng từ cho phù hợp qua việc cho các em xem hình ảnh
minh họa hay đoạn video có từ ngữ ghi lại từ tả vẻ đẹp của cảnh đó và yêu cầu các
em nêu lại.Vì các em hay nói ngược nên khi dùng từ ngữ nói trong văn viết làm
cho câu văn khơng rõ ý.
Chính vì vậy, giáo viên phải ln nhắc nhở và giúp các em biết cách dùng từ
cho phù hợp qua việc cho các em luyện nói em nhiều lần trong các tiết học. Từ đó
chúng ta luyện tập cho các em viết bài văn tả cảnh hồn chỉnh.
Ví dụ: Khi dạy tiết Tập làm văn tuần 4, bài Luyện tập tả cảnh, trang 43,
sách Tiếng Việt 5 tập 1.

Giáo viên: Hồng Thị Tình

Trang 13

“Vận dụng sơ đồ tư duy vào dạy học văn tả cảnh cho học sinh lớp 5”
Sau khi học sinh vẽ được SĐTD, yêu cầu các em trình bày bài văn miệng
theo SĐTD:

- Học sinh hạn chế: Nêu lại sơ đồ và một số từ ngữ tả ngôi trường.
- Học sinh hoàn thành: Nêu được dàn ý bài văn tả ngôi trường với những
câu văn ngắn.
- Học sinh khá-giỏi: Dựa vào sơ đồ nêu được một bài văn ngắn tả ngơi
trường.
Sau khi học sinh trình bày, giáo viên tổ chức cho các bạn trong lớp nhận xét,
bổ sung. Đồng thời giáo viên chốt lại, nhận xét và kịp thời tuyên dương, động viên,
khuyến khích các em.

Giáo viên: Hồng Thị Tình

Trang 14


“Vận dụng sơ đồ tư duy vào dạy học văn tả cảnh cho học sinh lớp 5”
Việc sử dụng giải pháp này tạo tiền đề cho tiết làm bài kiểm tra viết các em
sắp được học. Giúp cho các đối tượng học sinh trong lớp đều được trình bày với
mức độ nhận thức của mình, giúp cho các em nắm được bài và mạnh dạn, tự tin
hơn trong học tập.
2.3. Kết quả đạt được
Sau khi áp dụng những biện pháp trên vào dạy Tập làm văn ở lớp 5 do tôi
phụ trách, kết quả cụ thể như sau:

Số

học sinh
20

Điểm 9 - 10

Điểm 7 - 8

Điểm 5 - 6

Điểm < 5

SL

SL

%

SL

%

SL

10

50

5

25

0

5

%
25

%

Bài làm của nhiều em đã tiến bộ rõ rệt, các em đã biết viết văn tả cảnh giàu
hình ảnh, giàu cảm xúc, đặc biệt nhiều em đã biết sử dụng các biện pháp nghệ
thuật nhân hóa, so sánh,…bài làm sinh động, cảm xúc chân thật. Tuy vẫn cịn một
số ít bài viết khô cứng, liệt kê các chi tiết của đối tượng miêu tả nhưng khơng có
hiện tượng sao chép văn mẫu, khơng có bài làm na ná như nhau.

Giáo viên: Hồng Thị Tình

Trang 15


“Vận dụng sơ đồ tư duy vào dạy học văn tả cảnh cho học sinh lớp 5”

Giáo viên: Hoàng Thị Tình

Trang 16


“Vận dụng sơ đồ tư duy vào dạy học văn tả cảnh cho học sinh lớp 5”

3. PHẦN KẾT LUẬN
3.1. Ý nghĩa của đề tài:
Trước những yêu cầu đổi mới sự nghiệp giáo dục và đào tạo, việc nâng cao
chất lượng dạy học là một trong những yêu cầu trọng tâm của chiến lược phát triển
giáo dục. Một trong những yếu tố quyết định đến chất lượng giáo dục đó là đội ngũ
giáo viên, để đáp ứng nhu cầu đổi mới giáo dục, giáo viên phải không ngừng học
hỏi, sáng tạo trong giảng dạy, đem hết khả năng và niềm đam mê, lịng nhiệt tình
cho cơng tác thì mới có được những kết quả như mong muốn. Với việc dạy tập làm
văn, nhất là văn tả cảnh lớp 5 thì việc làm này càng cần thiết hơn bởi việc dạy tập
làm văn là rất khó, học sinh lớp 5 đã là học sinh cuối cấp tiểu học nhưng việc làm
văn cũng mới dừng ở mức độ "tập".
Không phải ai sinh ra cũng mang sẵn trong mình một tâm hồn văn chương
mà khả năng ấy phải được bồi đắp dần qua năm tháng, qua trang sách và những bài
Giáo viên: Hoàng Thị Tình

Trang 17


“Vận dụng sơ đồ tư duy vào dạy học văn tả cảnh cho học sinh lớp 5”
giảng hàng ngày của thầy cơ. Muốn có được khả năng ấy của mỗi học sinh thì
chính mỗi giáo viên phải định hướng, gợi mở cho các em phương pháp học tập.
Với học sinh lớp 5, các em không thể vừa bắt tay vào viết văn đã có được những
dịng văn hay mà văn hay là kết quả của một quá trình rèn luyện liên tục, bền bỉ,
dẻo dai. Văn hay khơng thể có được ở những học trò lơ là đèn sách. Với tinh thần
đó, việc rèn kỹ năng làm văn vừa để nhằm mục đích nâng cao năng lực viết văn
vừa nhằm nâng cao ý thức tự rèn luyện của học sinh. Đó chính là động lực thúc
đẩy tơi hồn thành sáng kiến kinh nghiệm này.
3.2. Kết luận sư phạm:
Để nâng cao chất lượng dạy học phân môn Tập làm văn cho học sinh không
phải là việc làm một sớm, một chiều mà là cả một quá trình rèn luyện gian nan, bền

bỉ. Việc chú trọng đổi mới phương pháp dạy học phù hợp với đối tượng học sinh
và dù sử dụng phương pháp nào đi nữa thì mục tiêu cuối cùng của mỗi giáo viên là
đưa các em đến với ánh sáng tri thức và giúp các em hiểu tầm quan trọng của tiếng
Việt và là ngôn ngữ phổ thông dùng cho các dân tộc.
Sau một thời gian vận dụng sơ đồ tư duy vào dạy học viết bài văn tả cảnh
cho học sinh trong dạy học phân môn Tập làm văn thì tơi thấy tỉ lệ các em viết
được bài văn của lớp 5A tăng lên rõ rệt. Tôi nhận thấy các giải pháp như giúp học
sinh nắm vững cấu tạo bài văn, trang bị cách dùng từ đặt câu, rèn kĩ năng viết câu,
đoạn văn có thể sử dụng để giúp học sinh viết tốt hơn bài văn tả cảnh, học tốt hơn
môn Tiếng Việt và các môn học khác. Mặc dù đã có nhiều cố gắng nhưng do một
Giáo viên: Hồng Thị Tình

Trang 18


“Vận dụng sơ đồ tư duy vào dạy học văn tả cảnh cho học sinh lớp 5”
số hạn chế về mặt tài liệu tham khảo và chưa có điều kiện đi sâu vào thực tế nhiều
hơn nên đề tài vẫn cịn nhiều thiếu sót. Rất mong nhận được ý kiến đóng góp của
q thầy cơ để đề tài được hồn thiện hơn.
3.3. Kiến nghị, đề xuất:
Qua thực tế giảng dạy và q trình tìm hiểu, bản thân tơi nhận thấy rằng để giúp
các em viết được, viết hay một bài văn tả cảnh thì địi hỏi cần thực hiện một số yêu cầu
sau:
- Nắm được Chuẩn kiến thức, kĩ năng yêu cầu đối với học sinh của từng
khối lớp.
- Đầu năm cần khảo sát chất lượng viết bài văn của học sinh để phân loại và
có kế hoạch bồi giỏi, phụ yếu cho các em trong các giờ học Tập làm văn.
- Phối kết hợp với cha mẹ học sinh thường xuyên đôn đốc, nhắc nhở các em
học tập. Luôn phối hợp với gia đình để tạo điều kiện tốt nhất cho các em tham gia
học tập.

- Giáo viên là người khơi dậy niềm say mê hứng thú của học sinh với phân
mơn Tập làm văn nói riêng và mơn Tiếng Việt nói chung. Khơng phải chỉ đến phân
mơn Tập làm văn mà ở bất kì giờ học nào, tiết học nào, giáo viên phải chú ý bồi
dưỡng vốn từ, cách dùng từ đặt câu cho học sinh.
- Tiếp tục nghiên cứu, trao đổi đề tài này nhằm giúp giáo viên thực hiện có
hiệu quả việc rèn kĩ năng viết văn cho học sinh trong nhiều đơn vị; đồng thời giúp
tơi bổ sung, hồn thiện đề tài này.
Giáo viên: Hồng Thị Tình

Trang 19


“Vận dụng sơ đồ tư duy vào dạy học văn tả cảnh cho học sinh lớp 5”
- Các cấp thường xuyên tổ chức cuộc thi viết văn không những chỉ đối với
trong giáo viên mà còn thực hiện cả trong học sinh nhằm nâng cao chất lượng viết
bài văn của học sinh và chất lượng giảng dạy của giáo viên.
-Thường xuyên tổ chức giao lưu cho học sinh như giao lưu Tiếng Việt của chúng
em, câu lạc bộ Tiếng Việt, các trò chơi dân gian... để nâng cao vốn Tiếng Việt cho
học sinh.
Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ của tôi trong việc vận dụng sơ đồ tư duy
vào dạy học văn tả cảnh cho học sinh trong dạy học phân mơn Tập làm văn lớp 5.
Trong q trình nghiên cứu và áp dụng không thể tránh khỏi những thiếu sót. Vậy
tơi rất mong nhận được sự quan tâm, giúp đỡ và đóng góp chân thành của các cấp
lãnh đạo, các đồng chí trong Hội đồng khoa học nhà trường và bạn bè đồng nghiệp
để tôi giảng dạy ngày một tốt hơn, góp một phần cơng sức nhỏ bé của mình nhằm
nâng cao chất lượng giảng dạy của Trường.
Tơi xin chân thành cảm ơn!

Giáo viên: Hồng Thị Tình

Trang 20


“Vận dụng sơ đồ tư duy vào dạy học văn tả cảnh cho học sinh lớp 5”

MỤC LỤC
1. Phần mở đầu …………………………….....…………………………… Trang 1
1.1. Lí do chọn đề tài ……………………….....……………………………Trang 1
1.2. Điểm mới của đề tài .................................……….…………………… Trang 2
1.3. Phạm vi áp dụng của đề tài.................................……………..………..Trang 1
2. Phần nội dung ………………………....…………………………………Trang 2
2.1. Thực trạng ………………………….....………………………………Trang 3
2.2. Các giải pháp…….…………………......………………………………Trang 3
2.2.1. Giúp HS nắm vững cách vẽ SĐTD ……...……...…...........................Trang 3
2.2.2. HDHS nắm vững cấu tạo của bài văn tả cảnh bằng SĐTD................ Trang 4
2.2.3. Sử dụng sơ đồ câm ….…….............……............................................Trang 5
Giáo viên: Hồng Thị Tình

Trang 21


“Vận dụng sơ đồ tư duy vào dạy học văn tả cảnh cho học sinh lớp 5”
2.2.4. HDHS tự lập dàn ý bằng SĐTD ………...............................………. Trang 6
2.2.5. HDHS trình bày miệng dàn ý bằng SĐTD……….......................... Trang 6-7
2.3. Kết quả đạt được……………………… …………….....…………...Trang 7- 8
3. Phần kết luận ………………………………………....……………….....Trang 9
3.1. Ý nghĩa của đề tài …………………………..……....……………….....Trang 9
3.2. Kết luận sư phạm ………….……………………….........………….....Trang 9
3.3. Kiến nghị, đề xuất...............................................................................Trang 9-10

Giáo viên: Hoàng Thị Tình

Trang 22