tong ket tu vung

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.23 MB, 28 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1></div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Từ đơn

Từ phức Thành ngữ

Nghĩa của từ

Từ nhiều nghĩa

Hiện tượng
chuyển nghĩa

của từ
Từ đồng âm

Từ đồng nghĩa

Từ trái nghĩa
Cấp độ khái

quát của nghĩa
từ ngữ

Trường
từ vựng

Sự phát triển
của từ vựng

Từ mượn
Từ Hán Việt

Thuật ngữ
Biệt ngữ

xã hội

Từ vựng

Tỉng kÕt vỊ tõ vùng

Trau dåi vèn tõ

Em hãy nhắc lại những

đơn vị kiến thức về từ

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3></div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

I. Từ t ợng thanh và từ t ợng hình

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Từ t ợng thanh

Từ t ợng hình

o o
Ngu ngc
Ngt ngng
Lanh lnh
Lo o
Lc l
Choe chóe
Gập ghềnh
Mệt mỏi
Ư ử
Rũ rượi
Nước non
Hừ hừ

Loảng xoảng
Lướt thướt

Râu ria Nấu nướng Khấp khểnh

Từ ghép

đẳng lập

M«

pháng

âm

thanh

của

tự

nhiên, con ng ời

Gi tả hình ảnh,

hoạt động, trạng

thái của sự vật

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

1. §iỊn tõ thích hợp vào chỗ trống:

* Trống tr ờng... ra chơi
Đồng hồ ... không ngơi tháng ngày

L i ... c bay

... nói chuyện riêng tây tâm tình
Con tàu ... lao nhanh

Ting g ... bỡnh minh ửng hồng
Nghé ọ trâu b ớc ra đồng

Đàn lợn...trong chung ũi n
Thỏc ...quanh nm

Khi chạy... quanh sân nhà tr êng

* Nhà ở làng đồi... Những mái nhà lợp gồi, ... sau những 
vườn cây xanh... Con đường đất đỏ ... uốn lượn như 
kéo dài ra, như đón chào, như vẫy gọi.

tïng tïng,
phÇn phËt,
thá thẻ,
vun vút,
eo óc,
ủn ỉn,
ầm ầm, huỳnh huỵch,

la tha,rm rp, khỳc khuu,lp lú,

Vui

điền

từ

tht tha,

tùng tùng
ủn ỉn
eo óc

phần phật
Thỏ thẻ
ầm ầm
huỳnh huỵch

tớch tc,

tớch tc

vun vút

thp thũ

la tha lp lú

rm rạp khúc khuỷu

2. §iỊn tõ thích hợp vào chỗ trống:

Tác dụng của từ tượng thanh : gợi âm thanh cụ thể, sinh động, 
có giá trị biểu cảm cao.

Tác dụng của từ tượng h×nh: gợi hình ảnh cụ thể, sinh ng, cú

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Nghe âm thanh đoán tên loµi vËt

Tu hú

Bị Quạ

Tắc kè

Ve

Chim quốc
Chích ch

Chèo bẻo

Tìm những tên loài vật là

từ tượng thanh khác?

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

Đám mây lốm đốm, xám như đuôi con sóc nối 
nhau bay quấn sát ngọn cây, lê thê đi mãi , bây giờ 
cứ loáng thoáng nhạt dần, thỉnh thoảng đứt quãng, 
đã lồ lộ đằng xa một bức vách trắng toát.

(Tô Hoài)

lm m

lờ thờ

loỏng thoỏng

l l

Xỏc nh t t ng hỡnh

trong on vn trờn?

So sánh 2 đoạn văn sau, em cã nhËn xÐt g×?

1. Đám mây lốm đốm, xám như đi con sóc nối 
nhau bay quấn sát ngọn cây, lê thê đi mãi , bây giờ 
cứ loáng thoáng nhạt dần, thỉnh thoảng đứt quãng, 
đã lồ lộ đằng xa một bức vách trắng toát.

2. Đám mây lấm chấm, chỗ đen chỗ trắng, xám như 
đuôi con sóc nối nhau bay quấn sát ngọn cây, kéo dài
dai dẳng đi mãi, bây giờ cứ thưa thớt, lúc có lúc khơng

nhạt dần, thỉnh thoảng đứt quãng, đã hiện rõ đằng xa 
một bức vách trắng tốt.

Đoạn văn 1, hình ảnh đám mây hiện lên

cụ thể và sống động

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

Trình bày miệng đoạn văn ngắn miêu tả trận m a rào, trong đó 
có sử dụng từ t ợng hình, từ t ợng thanh.

(1) Trêi ®ang nắng, bỗng tối sầm lại... (2) SÊm

ïng

ồng,

chớp

lống lống

,

những ỏm mõy

nng n

tr n c

từ đâu

hèi h¶

bay vỊ. (3) M a xuống... (4) Lúc đầu cßn

tÝ

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10></div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

A.BPTT B. ĐÞnh nghÜa

a. So sánh

b.Nhân hố

c. Ẩn dụ

d. Hốn dụ

e. Nói q

g. Nói giảm 
nói tránh

h.Điệp ngữ

i.Chơi chữ

3. Đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật sự việc khác 
có nét t ơng đồng nhằm tăng sức gợi hỡnh, gợi cảm.

1. Gọi tên sự vật, hiện t ợng này bằng tên sự vật, hiện t ợng 
khác có nét t ơng đồng với nó, tạo tính hàm súc, hình t ợng.

4. Gọi hoặc tả đồ vật, cây cối, con vật bằng từ ngữ vốn đ ợc 
dùng để gọi, tả con ng ời.

5. Gäi tªn sù vËt, hiện t ợng, khái niệm này b»ng tªn sù vËt, 
hiƯn t ợng, khái niệm khác có quan hệ gần gũi nhằm tăng sức 
gợi hình, gợi cảm.

2. Phúng đại quy mô, mức độ tính chất của sự việc, hiện t 
ợng nhằm nhấn mạnh, gây ấn t ợng, tăng sức biểu cảm .

8. Cách diễn đạt tế nhị, uyển chuyển, tránh gây cảm giác đau

buồn ghê s, trỏnh thụ tc, thiu lch s .

7. Lặp lại từ ngữ nhằm làm nổi bật ý, gây cảm xúc.

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

1. Gác kinh viện sách đôi nơi,

Trong gang tấc lại gấp mười quan san.

1 ……

.

a.

È

n dơ

2. BiĨn cho ta c¸ nh lòng mẹ

2

.

b. Hoán dụ

3 . Xe vẫn chạy vì miền Nam phía tr ớc

ChØ cÇn trong xe cã mét trái tim.

3 c. So sánh

4 Đoàn thhuyền chạy đua cùng mặt trời.

Mặt trời đội biển nhô màu mới,

4 ……

.

d. Nói quá

5. Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng

Thy một mật trời trong lăng rất đỏ.

5 ……

.

e. Chơi chữ

6. Trăng bao nhiêu tuổi trăng già

Núi bao nhiêu tuổi gọi là núi non.

6 .

g. Nhân hoá

7. Bác đã đi rồi sao, Bác ơi!

Mùa thu đang đẹp nắng xanh trời.

7 .

h. Điệp ngữ

8. Khụng cú kớnh, khụng phi vỡ xe khơng có kính

Bom giật, bom rung kính vỡ đi rồi

8 ……

.

i. Nãi giảm,

nói tránh

d
c
b
g
a
e
i
h

Ghộp ni dung ct A vi ct B cho phù hợp với các biện pháp tu từ

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

Phân tích nét độc đáo của những câu thơ sau: (Trích từ
“Truyện Kiều” của Nguyễn Du)

Bµi tËp 2b

Trong nh tiếng hạc bay qua

Đục nh tiếng suối míi sa nưa vêi

Tiếng trong nh gió thoảng ngoài,

Ting mau sầm sập nh trời đổ m a

Bài tập 2c

Lµn thu thủ, nÐt xuân sơn

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

Trong nh ting hạc bay qua,
Đục như tiếng suối mới sa nửa vời.
Tiếng khoan như gió thoảng ngồi,
Tiếng mau sầm sập như trời đổ mưa.

So sánh

=>Với phép so sánh ta cảm nhận đ ợc tiếngđàn của Kiều nhưưưtiếngư
hạc,suối,ưgióưthoảng,ưtrờiưđổưmưaưlúc thanh, lúc trầm, réo

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

Phân tích nét độc đáo của những câu thơ sau:

Phát hiện và phân tích nét độc đáo của các phép tu từ trong đoạn
thơ sau: Làn thu thủy nột xuõn sơn,

Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
 Một hai nghiêng nước nghiêng thành,

Sắc đành đòi một tài nh ha hai. (Truyn Kiu - Nguyn Du)

+ Nhân hoá: hoa ghen, liÔu hên.

+ ẩn dụ: mắt nh n ớc mùa thu,lông mày nh nét núi mùa xuân
+ Nói quá: đẹp nghiêng n ớc nghiêng thành

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

Bài tập 1: Thảo luận nhóm

Phỏt hin v cm nhận của em về nét độc đáo của các phép tu từ trong các câu thơ sau:

Nhãm 1. Thà rằng liều một thân con

Hoa dù rã cánh lá còn xanh cây ( Nguyễn Du, Trun KiỊu)
Nhãm 2. Gươm mài đá, đá núi cũng mòn

Voi uống nước, nước sụng phải cạn (Nguyễn Trói, Bình Ngơ đại cáo)

Nhãm 3. Tiếng suối trong như tiếng hát xa,

Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,

Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà. ( Hồ Chí Minh, C¶nh Khuya)

Nhãm 4. Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ,

Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ. ( H Chớ Minh, Ngắm trăng)
Nhóm 5. Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi

Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng.(Khúc hát ru những em bé trên lưng mẹ,
NguyÔn Khoa §iỊm)
Nhóm 6: Có tài mà cậy chi tài

Chữ tài liền với chữ tai một vần (Nguyễn Du,Truyện Kiều)

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

Nhãm 1

Thà rằng liều một thân con

Hoa dù rã cánh lá còn xanh cây

 Thúy Kiều  Gia đình Thúy Kiều

=> Kiều tự nguyện bán mình để chuộc cha và em, cứu gia

đình thốt khỏi cơn hoạn nạn.Hình ảnh ẩn dụ làm nổi bật tấm lũng

hiếu thuận, giàu đức hy sinh của nàng Kiều. Đồng thời khắc sâu nỗi
đớn đau bất hạnh cả thể xác và tinh thần của người con gái tài sắc.

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

Nhãm 2

Gươmưmàiưđáư,ưđáưnúiưcũngưmịn,
ưưưưưưưưưVoiưuốngưnướcư,ưnướcưsơngưphảiưcạn.

(BìnhưNgơưđạiưcáo)

=> Dùng “đá núi cũng mịn”, “n ớc sơng phải cạn”

để nhấn mạnh sự tr ởng thành , lớn mạnh và khí thế của nghĩa
quân Lam Sơn.

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

Phân tích nét nghệ thuật độc đáo trong bài thơ

Cảnh khuya

TiÕng suèi trong nh tiÕng h¸t xa

Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa

C¶nh khuya nh vÏ ng êi ch a ngñ

Ch a ngñ vì lo nỗi n ớc nhà

1.ưSoưsánh: tiếng suối tiếng hát tiếng suối gần gũi với con ng ời,
có sức sống trẻ trung. Trong thơ có nhạc)

Tiếng si trong

tiÕng h¸t xa

lång

ch a ngđ

Ch a ngủ

3.ưĐiệpưngữưliênưhoànưưbắcưcầu:ưch a ngủ: nối 2 câu thơ nh 1 bản
lề khép mở 2 phía tâm trạng: niềm say mê cảnh thiên nhiên và nỗi lo
việc n ớc tâm hồn thi sĩ và chất chiến sĩ.

2. Điệpư từ: lồng  gợi vẻ đẹp của bức tranh nhiều tầng lớp, đ ờng
nét, hình khối của cảnh trăng rừng. Trong thơ có hoạ)

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

Nhãm 4

Người ngắm trăng soi ngồi cửa sổ,
Trăng nhịm khe cửa ngắm nhà thơ.

 Nghệ thuật nhân hoá khiến trăng trở nên có hồn,

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

Nhãm 5

Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi

Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng.

 Èn dơ : Sự gắn bó của con với mẹ, con lµ

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

Phát hiện và phân tích nét độc đáo của các

phép tu từ trong ví dụ sau:

Có tài mà cậy chi tài,

Chữ tài liền với chữ tai một vần.

(truyện Kiều , Nguyễn Du)

Chơi chữ

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

Viết đoạn văn khoảng 5 đến 8 câu chủ đề tự

chọn.Trong đoạn văn có sử dụng từ t ợng hình, từ t

ợng thanh và một số phép tu từ đã học.

Bài tập 2 :

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

Đoạn văn: Cõy a c th u làng đã gắn liền với tuổi thơ của chúng tơi.Nó 
giống như là một tồ nhà cổ kính. Cành cây lớn hơn cột đình. Ngọn cây chót vót

giữa trời xanh. Rễ cây nổi lên mặt đất như những con rắn hổ mang giận dữ.

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

Tæng kÕt về từ vựng

Từ t ợng thanh

Từ t ợng hình

Các biƯn ph¸p tu tõ tõ vùng

đặc điểm
Đặc điểm
Cơng dụng
So
sánh
Nhân
hố
ẩn
dụ
Hốn
dụ
Nói
q
Nói giảm
nói tránh
Điệp
ngữ
Chơi
chữ
Cơng dụng

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

Hướngưdẫnưvềưnhàư:

- Học thuộc, nắm chắc các kiến thức lí thuyết về từ vựng
đã đ ợc tổng kết trong tiết học.

- Làm hoàn thiện các bài tập ở SGK đã chữa vào
vở và bài tập bổ sung trong SBT.

- Xem tr ớc nội dung và yêu cầu của tiết Tổng kết vÒ tõ vùng ”

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27></div>
(28)<div class='page_container' data-page=28></div>

tong ket tu vung

Tỉng kÕt vỊ tõ vùng

Trau dåi vèn tõ

Em hãy nhắc lại những

đơn vị kiến thức về từ

I. Từ t ợng thanh và từ t ợng hình

Từ t ợng thanh

Từ t ợng hình

Từ ghép

đẳng lập

M«

pháng

âm

thanh

của

tự

nhiên, con ng ời

Gi tả hình ảnh,

hoạt động, trạng

thái của sự vật

Vui

điền

từ

Nghe âm thanh đoán tên loµi vËt

Tìm những tên loài vật là

từ tượng thanh khác?

(Tô Hoài)

Xỏc nh t t ng hỡnh

trong on vn trờn?

So sánh 2 đoạn văn sau, em cã nhËn xÐt g×?

Đoạn văn 1, hình ảnh đám mây hiện lên

cụ thể và sống động

(1) Trêi ®ang nắng, bỗng tối sầm lại... (2) SÊm

ïng

ồng,

chớp

lống lống

,

những ỏm mõy

nng n

tr n c

từ đâu

hèi h¶

bay vỊ. (3) M a xuống... (4) Lúc đầu cßn

tÝ

1

……

.

a.

È

<sub>n dơ</sub>

<sub>2</sub>

<sub>.</sub>

<sub>b. Hoán dụ</sub>

3

c. So sánh

4

……

.

d. Nói quá

5

……

.

e. Chơi chữ

6

.

g. Nhân hoá

7

.

h. Điệp ngữ

8

……

.

i. Nãi giảm,

nói tránh

Bµi tËp 2b

Trong nh tiếng hạc bay qua

Đục nh tiếng suối míi sa nưa vêi

Tiếng trong nh gió thoảng ngoài,

Ting mau sầm sập nh trời đổ m a