Khai thác và sử dụng tài liệu lưu trữ trong các công trình nghiên cứu Lịch sử ở Việt Nam - Khảo sát bước đầu và khuyến nghị

NGHIEN CU'U - TRAO D61

So 5/2011

KHAI THAC VA Sl) DUNG TAI LIEU LUU TRlf TRONG CAC CONG TRINH
NGHiN CUU LICH Sl) d VIET NAM - KHAO SAT BU()fC DAU VA KHUYEN NGHI
PGS.TS. VU TH! PHUNG
Tru'dng Dai hoc Khoa hoc XH&NV Ha Noi

1. Vai trd cua tai lieu lu'u tru' (TLLT) ddi
vdi nghien cdu Ijch s d
Treng ITnh vyc khoa hpe, TLLT la ngudn
tu lieu khdng t h i thiiu, dugc s d dung phd
biin trong eac cdng trinh nghien cdu, dae
biet la cae cdng trinh nghien cdu v l khoa hpc
xa hpi\ Ddi vdi khca hpe ljch sd, che d i n
nay, da ed nhiiu y kiln ghi nhan vai trd cua
TLLT vdi t u each la mpt ngudn s d lieu dae
biet quan trpng - Philippe Le Failler (Trudng
Viln ddng Bac ed - EFEO) da viit: "Cac
TLLT quoc gia tnrdc het duxyc dinh nghla
nhw ky ire ciia nha nwdc va vl the...chiing la
toan bd cac tw lieu lien quan den lich sir xa
hoi" nen "nhii'ng nha nghien ciru lich sir va
pha he la nhiing ngwdi sir dung cac nguon
Iwu trw nhieu nhit "^ Cdn Giac s u sd hpc Vu
Duang Ninh ehe ring TLLT "cung cap cho
cac nha nghien ciru nguon tw lieu dwang thdi
xac thwc, de tir dd cd the nhin rd han mot
thdi ky da qua, danh gia dung din cac cac sw
kien va nhan vat, tao dwng hinh anh chan

xac han, gin vdi thwc tien khach quan han.
Qua dd hieu dinh nhirng sai sdt cua cac cdng
trinh da cdng bo, dinh chinh nhimg sw kien
khdng chinh xac, tham chi bac bd nhirng
chirng cir nguy tao. Tir dd, cd the nhin nhan
tich sir tir nhieu gdc do khac nhau de tiep can
dung din han vdi qua khir, riit ra nhirng kinh
nghiem thiet thwc va bo ich cho mai sau"^.
TS. Vu Thj Minh Huang, Cue trudng Cue
Van thu va Luu trd Nha nude eung da phan
tich va khing djnh: "Doi vdi khoa hpc lich sir,
TLLT la mot nguon sir lieu chira dwng cac
thdng tin goc ve qua khir, phan anh loan
dien, day dii, moi mat ddi song xa hoi. Vi vay,
TLL T duxyc cac nha nghien ciru lich sCr trong

moi thdi dai dac biet quan tam, duxyc sw dung
pho bien de nghien ciru hch sir dan tdc, tich
s d Dang va giao due truyen thong cho the he
tre. Vai gia tn dac biet cua minh, TLLT dang
phuc vu die Iwe eho viec nghien ciru hch sir
tren hai phwang dien ca ban.TLLT vdi tw
each la nguon s d lieu trong nghien ciru, bien
soan lich sir va TLL T gdp phan lam sang td
nhiiu van de trong nghien ciru eac sw kien
Hch sii>' \
Va d l khai quat vai trd eua TLLT ddi vdi
eae nha nghien cdu Ijch sd, xin d i n lai y kiln
cua PGS.TSKH Nguyin Hai K l , Chu nhiem
Khoa Ljch sd, Trudng Dai hoe KHXHNV Ha

Npi trpng tham luan khca hoe eong bd nam
2010: "Tai lieu Iwu trir la con tau dwa chiing
ta ve vdi lich sir "^.
Sd dT TLLT dugc cac nha nghien cdu,
eae nha quan ly danh gia la met "nguon sir
lieu dac biet quan trong" nhu vay la vi nhdng
ly dc sau :
- Thir nhat, TLLT dugc sinh ra ddng thdi
hoac g i n vdi thdi d i i m xay ra, d i i n ra eae sy
kien ljch sd, vi t h i thdng tin treng TLLT phan
anh khach quan cae sy kien ljch sd.
- Thir hai, phin Idn TLLT la ban gdc, ban
ehinh va treng nhiiu trudng hgp la dpe ban.
Day la dae d i i m r i t rieng biet cua TLLT, tae
dp chan xac - mot trong nhdng y i u td dugc
cae nha s d hpc dae biet quan tam.
Vdi dae d i i m nay, h l u h i t cae TLLT deu
la thong tin cap 1, nen cd gia tri dac biet khi
dijeac sd dung nhu la nhdng minh chdng
dang tin cay che eae sy kien, eac v i n d l Ijch
sd. Day la gia trj mang tinh dac thu ma it
ngudn sd lieu nao khae ed t h i cd duge vi nd
tae s y tin egy khdng chi ddi vdi ngudi nghien


Nghien cdu - Trao ddi
cdu ma ca nhdng ngudi sd dung cac cong
trinh dd.
- Thir ba, de dugc ehen Ipc va bao quan
treng cac ea quan luu tru nen TLLT luon luon

ed dja chi tra tim cu thi, gdm eae thdng tin tdi
gian nhu: Ten ea quan hoac td chdc bao
quan tai lieu; Ten hoac sd Phdng hay ten cua
khdi tai lieu; Sd Muc luc hd sa; Sd Hd sa;
Ten tai lieu treng hd sa va sd trang.
Vdi nhung dac diim tren day, ed t h i thiy
tai lieu luu trd la met ngudn sd lieu dae biet,
cd npi dung phong phii, cd dp chan xae va dp
tin cay eae ddi vdi eac nha nghien cdu lieh
su. Chinh vi vay, nhdng cdng trinh nghien
cdu ijch su cd sd dung va su dung nhiiu
TLLT ludn duge danh gia cao.
2. Tinh hinh khai thae, sd dung TLLT
trong cac cdng trinh nghien cdu Ijch sd d
Viet Nam - Mot vai khao sat bu'dc diu
Vdi nhdng nhan thdc v l gia trj cua TLLT
nhu tren, trong nhdng nam qua, gidi sd hpe
Viet Nam da khai thae, sd dung TLLT vdi tu
each la met ngudn sd lieu khong t h i thiiu
treng eac edng trinh nghien cdu v l ljch sd.
Dk tai dung ljch sd dan tpc va Ijch su eae
ITnh vyc khae nhau cua ddi sdng xa hpi Viet
Nam thdi phong kiln, eung vdi viee khai thae
thdng tin trong thu tjch cd, trong nhiiu nam
trd lai day, cae nha su hpc da tang cudng
khai thae va sd dung ngudn TLLT la cae
chau ban va dja ba (hien dang bae quan tai
eac TTLTQG), tieu biiu la eac eong trinh
nghien cuu v l lang xa va chl dp rupng dit,
v l bp may nha nude va he thdng quan lai, v l

Ijch su va van hda Thang Long - Ha Npi®.
Trong nghien cdu Ijch sd Viet Nam thdi
ky hien dai, de TLLT v l giai dean nay duge
gid lai kha nhiiu, nen hlu nhu eac cong trinh
nghien cdu Ijch su it nhiiu diu ed khai thae
va su dung thdng tin tu eac TLLT. Gin day,
khi triin khai mot sd cong trinh nghien cdu v l
ljch su, dac biet la hai eong trinh Idn: Ljch sd
Qudc hpi va Ljch sd Chinh phu, cac tae gia
da ed k l hoach va danh rit nhiiu thdi gian,
cdng sde cho viee khai thae triet 6k ngudn tai
lieu tai cac ca quan luu tru eua Dang, cae
TTLTQG va Luu trd d eac dja phuang.
Chinh vi vay, cae edng trinh nay da dugc cae
nha khoa hpe va dpe gia den nhan eung nhu
10

So 5/2011
dugc gidi nghien cdu treng va ngoai nude
danh gia cae v l dp tin cay do ed sd dung
nhiiu sd lieu gdc la TLLT, cd dja chi tra tim
ro rang va eu the''.
Tuy nhien, nhu nhiiu nha nghien cdu da
tdng nhan xet, beneanh nhung cdng trinh ed
sd dung TLLT, van edn nhiiu cdng trinh
ehua chii y hoae ehua tich eye khai thae va
sd dung ngudn tu lieu nay, ngay ca khi viec
khai thae ehiing khdng miy khd khan. Trong
mpt tham luan gin day, giap su Vu Duang
Ninh da tdng nhan xet: Trpng nhiiu eong

trinh nghien cdu Ijch sd "tai lieu duxyc sd
dung deu thuoc loai hai, loai ba ma khdng
phai loai goc. Dd chinh la mot trong nhirng ty
do lam cho sach sir a ta in an thi nhieu
nhwng do hip dan khdng bao nhieu, thwdng
lira twa giong nhau, nhan nhat nhw nhau,
khdng nhieu sw kien mdi, eung khdng cd
quan diem noi bat^.
Trong qua trinh thyc hien bai viit nay,
ehiing toi da dpe lai nhiiu eong trinh nghien
cdu lieh sd la cae cudn sach chuyen khao
hay eac bai viit treng ky yiu hpi thae hoae
cac cdng trinh cdng bd tren tap chi khca hpc
va thiy eac chii thieh v l ngudn tu lieu dugc
khai thae td TLLT hlu nhu rit it, ma chii yiu
la chii thieh td cae sach chuyen khae khac
hoac td cae ngudn theng tin elp 2, clp 3.
Tinh trang cong trinh nay din lai sd lieu eua
cdng trinh kia, rdi edng trinh tiip sau tiip tuc
din lai eiia edng trinh trudc dd kha phd biin.
Dac biet, trong met sd ccng trinh, khi dua ra
rit nhiiu sd lieu cu thi, chang han: Sd lugng
quan Phap, quan My dua vac Viet Nam,
hpac sd lugng quan djch bj ta tieu diet; Dja
hinh va sd lieu v l dan eu d mpt dja phuang
vao thdi diim each xa ngay nay... rit eu thi,
nhung lai khong chii din ngudn tu lieu. Diiu
dd da phin nao lam cho nhdng nhan djnh va
danh gia eua tae gia trd nen thiiu dp tin cay
ddi vdi ngudi dpe.

De tim hiiu ty le sd dung ngudn tai lieu
luu tru se vdi cac ngudn sd lieu khac treng
eac eong trinh nghien cdu Ijch sd d Viet
Nam, Chung tdi da chpn mpt sd cong trinh
nghien cdu lich sd 6wac ccng bd treng
khoang 10 nam trd lai day va lam mpt thdng
ke dan gian: Thdng ke tdng sd cae ehii thieh


Nghien cdu - Trao ddi
va phan lcai eae chii thich theo loai hinh sd
lieu ^, gdm:
- Lcai chii thieh lam ro cac td, thuat ngd
heae cac chi tilt khae, khdng ghi ngudn (1)
- Lcai chii thich din thdng tin, sd lieu
heae trich din td cac edng trinh nghien cdu
da xult ban trudc do (2).
- Loai chii thieh td ngudn tu lieu bae va
tap ehi (3)
- Lcai chii thich td ngudn tu lieu la cac
thu tich cd (4)
- Loai ehii thieh td TLLT (5)
- Loai cd chii thieh tu lieu nhung khdng rd
ngudn (6)
Qua sd lieu thdng ke, cho thiy: Ty le eae
chii thich td ngudn TLLT chi ehilm kheang
td 9 -15% trong tdng sd cae chii thieh. Treng
khi dd, chii thich td ngudn tai lieu la eae xult
ban phim ludn ludn ehilm ty le 30%. Ngoai
ra, trong cac chii thieh td ngudn TLLT thi cd

nhiiu tai lieu da dugc cdng bd trong cac xult
ban phim. Ddi vdi loai hinh sd lieu nay, tuy
diu la cac tai lieu dang dugc bao quan trcng
eac ea quan luu trd, nhung trong qua trinh
edng bd, de nhiiu nguyen nhan, khdng thi
tranh khdi ed met sd sai lech v l thdng tin va
sd lieu, vi thi dp tin cay cung bj anh hudng it
nhiiu. Niu chl xem xet eae TLLT dugc khai
thae td hd sa gdc (ehua cdng bd trong cac
xult ban phim) thi d eae eong trinh da duge
khae sat, ty le la kheang 5%. Ty le nay cho
thiy, viee tiip can d l khai thae va sd dung
thong tin cap 1 ddi vdi eac nha nghien cdu
sd hoc cdn nhiiu han chl.
Td nhung thdng ke tren, di tim Idi giai ehe
eau hdi: Niu theo nhdng phan tieh va nhan
thdc eiia eae nha nghien cdu thi TLLT la
ngudn sd lieu cd gia trj dac biet, dp tin cay
cae han se vdi cae ngudn khac, vay tai sac
ty le TLLT dugc sd dung trong cac cdng trinh
nghien cdu ljch sd lai thip nhu vay?
Treng Hpi thae khoa hpc Khai thae va
phat huy gia tn tai lieu Iwu trir trong nghien
ciru khoa hoc xa hdi va nhan van dc Trudng
Oai hpc Khpa hpc Xa hpi va Nhan van td
chdc thang 12 nam 2009 (ky yiu dugc xult
ban nam 2010), rit nhiiu tham luan cua cac
nha sd hec da d l cap va thae lu|in v l vin d l

So 5/2011

tren. Dudi day xin khai quat met sd nguyen
nhan ca ban td cac y kiln tham luan ndi tren:
- Tip goc do cda cac nha khoa hgc,
nguyen nhan dugc nhle tdi nhiiu nhit la de
dieu kien va thu tuc tiep can vdi TLLT a Viet
Nam (dac biet la thdi gian trwdc day) cdn
nhieu ban che. Treng rit nhiiu nam, do quan
niem TLLT ludn chda cac thdng tin lien quan
din cac ea quan Dang va Nha nude, nen ed
nhiiu thong tin ein gid bi mat, vi vay viee
tuyen truyin, gidi thieu 6k eac nha nghien
cdu biit din nhung nai luu trd tai lieu edn
han chl. Cac ca quan luu trd, mpt thdi 6[jeac
quan niem nhu eae ea quan cd tinh chit bae
mat, nen thudng dugc xay dyng heae dat tru
sd d nhdng nai it ngudi biit. Ngay ea khi
ngudi cd nhu clu din tra tim va khai thae thi
tinh phuc vu cua cac ca quan luu trd cdn kha
thu dpng. Thii tue de tiip can tai lieu tuy
khcng rudm ra, nhung chia thanh nhiiu cdng
dean (thu tuc xin phep vac luu trd, xin phep
dpe eae hd sa cu thi, xin phep sac ehup tai
lieu...) va mdi cdng dean ed trudng hgp lai
de mpt elp khac nhau phe duyet, vi vay tdn
kha nhiiu thdi gian ehd dgi eiia dec gia.
Ngoai ra, vin d l quan trpng nda la d Viet
Nam, viec giai mat 6k ed thi tae diiu kien
tiip can rpng rai vdi nhiiu ngudn TLLT chua
dugc tiln hanh thudng xuyen nhu nhiiu
nude tren thi gidi.

Giao su Vu Duang Ninh cho ring, sd dT
cae edng trinh nghien cdu ljch sd it sd dung
TLLT vi nhiiu nguyen nhan, treng dd cd
nguyen nhan td viee nha nude ehua ed luat
heae quy chl nao v l thdi han cdng bd cae tai
lieu luu trd (giai mat) sau 30, 40 heae 50
nam. Chinh do viec cham cdng khai hda cac
TLLT (khcng anh hudng din Igi ich va an
ninh qudc gia) da lam che hlu hit nhung
ngudi nghien cdu diu phai dan lai hcac td
sach nudc ngoai, hoae td ngudn treng
nude^°. Chia se vdi quan diim tren, mpt sd y
kiln ccn che ring, cac nha sd hpc khong ehi
khd khan trong viec tiip can cac TLLT trong
nudc ma cdn rit ban ehe trong viec tiep can
vdi cac TLLT lien quan den Viet Nam a nwdc
ngoai. 6" gdc dp nay, PGS Pham Xanh che
rang: ngudn tai lieu v l Viet Nam dang dugc
luu tru d cae Trung tam Luu trd nude ngcai

11


Nghien cdu - Trao ddi
da tae ra met kheang trdng v l tu lieu. Treng
khi dd, met sd hpc gia nude ngcai da sd
dung eae tai lieu nay d l binh luan v l cac sy
kien ljch sd ciia Viet Nam theo quan diim
cua he, sau dd, treng met sd trudng hgp, eac
nha sd hpc Viet Nam, do khong tiip can

dugc va cung khdng ed thong tin cap nhat
nen lai phai "bi ddng chay theo ho ma bien
luan, giai thich"'^\ Ngcai ra, cd mpt sd y kiln
che ring, tinh trang mit mat, thit thcat va
vin 6k chit lugng cua cac tai lieu hien dang
duge bae quan trong cac luu tru ^^, trinh dp
va thai dp phuc vu chua tieh eye eua mpt sd
it can bp luu trd... eung la nguyen nhan din
din tinh trang cac nha nghien cdu it sd dung
TLLT. Nhdng ly giai tren day la cc ca sd, tuy
nhien, tinh hinh nay d Viet nam hien nay da
ed rit nhiiu thay ddi thee chiiu hudng tich
cyc td phia nha nude va eae ea quan luu trd
nhim tae nhiiu thuan Igi cho cae nha nghien
cdu.
- Dung & goc do cac cof quan lwu trO',
nai dang quan ly tai lieu, nhiiu y kiln lai ehe
ring d Viet Nam, khong it eae nha nghien
cdu ndi ehung, treng do cd cae nha nghien
cdu lieh su chwa ed hoae chwa tich ewe tim
hieu thdng tin ve eae ngudn TLLT. Thee kit
qua tham dd eua met sd ea quan luu tru,
khong it eac nha khca hpc d Viet Nam chwa
biet diy dii thdng tin ve mang Iwdi cae ea
quan lwu trir nhu: eae TTLTQG; Luu trd cua
cae Bp, nganh; Luu trd cua eac ca quan
Oang; Luu trd eua eac td chdc xa hpi va Luu
trd tai cae dja phuang. Chinh vi vay, trong
qua trinh nghien cdu, nhiiu tae gia mudn cc
tu lieu gdc nhung khdng biit tim kiim d

dau^^. Diiu nay 6wac cae ea quan luu tru
minh chdng qua sd lugng eae nha nghien
cdu Viet Nam din dec tai lieu thudng thip
han se vdi cac nha nghien cdu nude ngcai,
treng khi vin d l thii tuc vac cac luu trd ddi
vdi ngudi nudc ngcai thudng phdc tap han.
Ngcai ra, cac ca quan luu tru eung eho rang
cd mot nguyen nhan rit dang luu y la, mpt sd
nha khoa hpc cd khai thae tai lieu, nhung lai
khong chii thieh nguon cu the theo dia chi tra
tim tai cac ca quan lwu trir. VI the, nen nhung
ngudi nghien cdu sau d6, khi su dung lai,
khong biit dd la tai lieu dugc khai thae td cae

12

S6 5/2011
ca quan luu trd va khcng biit d i n eae luu trd
de xac minh hcac tiep tuc tra tim tai lieu.
3. Mot vai khuyin nghj
C6 the ndi, vin 6k khai thae va sd dung
TLLT treng nghien cdu Ijch sd la mpt vin d l
thupc phuang phap nghien cdu ndi chung,
phuang phap sd lieu, hpc ndi rieng. Day la
vin d l Idn va khdng dan gian, vi vay tham
luan cua ehiing tdi chua t h i dat ra va giai
quyit mpi vin d l lien quan. Tuy nhien, td
gdc dp luu try hpe, xin khuyin nghj mpt sd
vin d l sau:
- Thir nhat, can nang cao nhan thirc va

trach nhiem cua cac nha khoa hoc doi vdi
viec tang cwang khai thae va sir dung TLLT
trong cac cdng trinh nghien ciru lich sd d l
cac tai lieu gdc duge cae nha sd hpc, bing
tu duy va phuang phap khca hpc, cd the
"phan tich, ly giai va gop phin tai tae ljch sd
diing nhu eai dieh thyc ma nd cc"^''. O l nang
cap nhan thdc, treng chuang trinh dac tao
eac men hpe thupc v l phuang phap nghien
cdu (dac biet la men Sd lieu hpc), ein danh
thdi lugng dang k l d l gidi thieu va phan tieh
v l gia tri eua ngudn sd lieu la TLLT, gidi
thieu v l he thdng eae ca quan luu trd d Viet
Nam va mpt sd nude tren t h i gidi, thu tuc va
eac quy djnh hien hanh v l viec tiip can va
khai thae, su dung tai lieu...Ben canh dd, viec
thim djnh eac edng trinh nghien cdu ljch sd
(sach, tap chi, bae cap khoa hpc.) ein cd
tieu chi treng viec xem xet va danh gia cao
viec sd dung cac tu lieu gdc, hcac ehi chip
nhan viee su dung theng tin clp II, elp III
trcng nhung trudng hgp khdng eo heae
khong t h i tiep can va khai thae ngudn tu lieu
gdc.
- Thir hai, cac ca quan lwu trir cin tang
cwang viec thdng tin, quang ba ve he thong
va pham vi, thim quyen quan ty tai lieu eung
nhw cac thu tuc va he thong cdng eu trty giup
doc gia, d l cae nha sd hpc cap nhat va biit
nhiiu thong tin v l cae ea quan luu tru. Hi^n

nay, 6k thyc hien Nghj quyet Dai hpi Oang
lan thd X va XI v l viee phat huy gia trj ciia
TLLT, cac ca quan lyu tru da dugc xay dyna
va trang bj hien dai, hlu hit TLLT da dygc to
chdc khoa hpc, he thdng cdng cu tra cdu
theng tin va tinh thin phuc vu da ehuyin


Nghien cdu - Trao ddi
sang trang thai ehii ddng, dac biet la v i n d l
giai mat - met treng nhdng v i n d l phdc tap
nhit cua luu trd Viet Nam cung da dugc dat
ra va dang triin khai thyc hien. Dei ngu can
bp luu tru da va dang dugc dae tae thee
hudng chuyen nghiep han. Nhdng thay ddi
do eung c i n dugc thdng tin d i n cac nha
nghien cdu 6k xda di I n tugng trudc day v l
nhdng rao can va khd khan khi d i n eac ca
quan luu tru.
- Thir ba, ngoai viec nang cao nhan thirc
va trach nhiem, eae nha nghien ciru cung cin
chu ddng tim den cac ca quan lwu trir heae
cd t h i t i i p can vdi cae ea quan luu tru qua
cae Website 6k ed t h i nhan dugc cac thdng
tin va s y trg giiip. Hien nay, thu tue khai thae
dang dygc dan gian hda, dac biet la viec xay
dyng he thdng ea sd d d lieu va dng dung
edng nghe thdng tin trong cdng tac luu trd
dang dugc xiic t i l n manh me, n h i m giiip doe
gia ed t h i t i i p can va khai thae tai lieu d b i t

cd dau ( k l ea d nude ngcai) ma khdng nhit
thiit phai d i n eae ea quan luu trd (trd khi
ein tai lieu ed tinh phap ly d l minh chdng
tryc t i i p hcac su dung cac tai lieu han chl).
-Thir tw, chlnh eac nha nghien ciru hch sir
cin tw nghiem tuc va cd trach nhiem vdi cae
nghien ciru cua minh bing viee tang cwang
sir dung tai tieu goc. Nhdng tai lieu nay cd
t h i dang dugc bao quan treng cac khe luu
trd ciia nha nude, nhung cung cd t h i dang
dugc luu trd trong dan ehiing (TLLT nhan
dan). Day la ngudn "tu lieu" r i t phong phii, ed
dp tin cay cae han so vdi nhiiu ngudn sd
lieu khac, gdp p h i n tae nen chit lugng eua
cdng trinh va uy tin cho tae gia. Va che dii
eac tai lieu nay dugc luu trd d dau thi khi sd
dung chiing, eac nha nghien cdu Ijch sd
cung e i n ehii thieh ro rang, d l y du eae thong
tin tra tim, dja chi nai luu trd heae td chdc, ca
nhan dang la ehii sd huu cua cac tai lieu dd.
- Thir nam, giO'a cac ca quan lwu trir vdi
cac ca quan nghien ciru va cac nha khoa hoc
cin ed sw htyp tae va lien ket chat ehe han
trcng viec phat huy gia tri eua tai lieu luu tru.
N I U tai cae ea quan luu trd thanh lap dugc
eae nhdm, gdm cac nhan vien gidi d l trg giiip
eac nha nghien cdu treng viec suu t i m , ehpn
Ipc va he thdng t u li$u phuc vy cae eong trinh

So 5/2011

nghien cdu thi cac nha khca hpc se ed
ngudn t u lieu pheng phii, dang tin cay va
gianh thdi gian ehe viec phan tich t u lieu d l
tai dung eae s y kien Ijch s d eiia d i t nude.
Hien nay Qudc hpi Viet Nam dang tiln
hanh xay dyng, thao luan de t i l n tdi thdng
qua Luat Lu'u tru" trong nam 2011. Hy vpng
ring trong thdi gian tdi, y thdc va phuang
phap khai thae, s d dung tai lieu luu trd treng
nghien cdu ljch sd se duge cai thien, gdp
phin nang cae chit lugng cac cdng trinh va
uy tin cua eae nha sd hec Viet Nam./.

1. Xem them: Ky yiu HQI thao khoa hoc do Truxyng
D$i hoc Khoa hoc Xa hoi va Nhan van to chuc - NXB
Dai hoc Quoc gia Ha Noi, 2010.
2. Xem them: Philippe Le Failler (2008): Cac loai
nguon va sCr dijng tai lieu luv trir trong nganh khoa hoc
xa hoi. In trong: Nhung each tiep c$n phuung phap lu$n
m&i img dung trong phat trien. NXB The giai. Ha Noi,
2008, trang 12.
3. vo Duxyng Ninh (2010): Ky yeu Hoi thao khoa
hoc - Tai li$u da dan (tidd), trang 25.
4. Vu Thi Minh Huong, tIdd, trang 37.
5. Nguyen Hai Ki tIdd, trang 189.
6. Co the ki toi mot so cong trinh da khai thae
thong tin chu yeu tir ngudn TLLT chau ban va dia ba
nhw: Chi do cong dien, eong tho va lieh sir khan hoang,
lap ap a Nam ky luc tinh cua NguySn Dinh Diu; Canh
quan va di tich Hch su - van hda Ha Nqi qua tw li$u dia

ba cua PGS. TS Nguyen Hal Ke...
7. Co thi ki din mot so eong trinh tieu bleu nhw:
Lieh sir Quoe hoi Vi$t Nam (GS Le Mau Han ehu bien):
Lich sw Chinh phu Vi$t Nam (Ban ehi dao bien soan
Lich sir Chinh phu Viet Nam);...
8. Vu Dwong Ninh, tIdd, trang 25.
9. NhOng cong trinh ma ehung toi khao sat dwiye
thong ke trong phin tai li$u tham khao. Do gioi han ciia
bai dang tap chi, nen chung toi khong the dwa cac s6
li$u thong ke ehi tiet eua timg cdng trinh. Cach phan
loai cac chu thich va so lieu thong ke eung ehi mang
tinh twang doi.
10. VO Dwong Ninh, tIdd, trang 25.
11. Pham Xanh, tIdd, trang 223.
12. Xem them y kien ciia PGS.TS Ha Minh Hong,
tIdd, trang 216.
13. Trong mot khao sat chung toi dwac tham gia,
nhiiu can bo nghien ciru khong biit ten va dia chi cua 4
Trung tam Iwu trir qudc gia cung nhw thanh phin va loai
hinh tai li$u dang bao quan tai day.
14. Vu Dwong Ninh, tIdd, tr.25.

13