Hồ Chí Minh - Giá trị di sản trong thời đại ngày nay: Phần 2

CHỦ TỊCH HỊ CHÍ MINH
VỚI XN CANH DÀN 1950

Nửa thế kỳ tnrớc, Xuân Canh Dần 1950 Bác Hồ ở đâu, làm gì?
Đó ỉà câu hịi khơng dễ trà lời. So với nhiều “mùa xưân Bác Hồ”
ửù đây là một trong những mùa xuân đặc biệt, vi mùa xuân này gắn
với một sự kiện ngoại giao rất đặc biệt của Hồ Chi Minh.
Chúng ta đều biết, sau Cách mạng Tháng Tám 1945, do sự
phản bội cùa thực dân Pháp sau sự kiện Hiệp định sơ bộ 6-3 và
Tạm ước 14-9, từ ngày 19-12-1946, nliân dân ta phải tiến hành
cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược trong điều kiện
không cân sức. Cho đến cuối năm 1949, sau 4 nãm cách mạng
nước la thành công, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hịa vẫn chưa
được một nước nào chinh thức cơng nhận. Một nhiệm vụ nặng
nề đặt ra là chúng ta phải mờ rộng m ật trận ngoại giao, làm cho
các nưóc trên thế giới hiểu rõ Việt Nam, công nhận về pháp lý
nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Chủ tịch Hồ Chí Minh ở
tuổi 60 vẫn đảm nhận một chuyến công cán ngoại giao sang các
nuớc bạn Trung Quốc và Liên Xơ.
Đây lả một chuyến ngoại giao bí mật. Chỉ một số đồng chí
trong Bộ Chính tri Ban Chấp hành Trung ương Đàng ta được
biết. Việc tiễn đưa cũng không tổ chức cơng khai đề phịng kè
địch đang ngày đêm lùng sục căn cứ của bộ não kháng chiến.
Việc gặp gỡ giữa Chủ tịch Hồ Chí Minh với các nhà lãnh đạo
hai nuớc Trung Quốc và Liên Xơ cũng bí mật.
110


Đầu tháng 1 năm 1950, Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng đồn
cơng tác m en theo con đường mịn từ một căn cứ Tuyên Quang
sang biên giới Việt -Trung. Trước đó, ngày 6-1, nhân dịp Tet

Duơng lịch năm 1950, Thư chúc mừng năm mới cùa Chủ tịch
Hồ Chí Minh gửi đồng bào cả nước, toàn thể chiến sĩ, cán bộ,
các cháu thanh niên và nhi đồng đã được đăng trên báo S ự thật,
số 126. Trong thư có đoạn: “Trong năm 1950, cuộc kháng chiến
sẽ bước sang giai đoạn mới. Vì vậy, mỗi cơng dân Việt Nam,
mỗi một chiến sĩ Việt Nam phải đưa tấl cả tinh thần và lực
lượng mới vào cuộc íhi đua ái quốc đế chuẩn bị mau chóng đẩy
đủ đặng chuyển sang tổng phán cóng.
Năm mới là một năm quyết định.
Mỗi người, mỗi ngành, mỗi nơi đều phải cố gắng làm trịn
bổn phận, thì năm mới chắc là một năm đại thắng lợ r .
Cuộc viếng thăm ở Trung Quốc bất đầu từ khoảng đầu tháng
1-1950 đến khoảng giữa tháng 2-1950. Đó là cuộc ngoại giao
thành cơng. Hai đồn đại biểu Đàng và Chính phù nước Việt
Nam Dân chủ Cộng hòa và Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa
quyết định công nhận lẫn nhau. Trung Quốc ià một trong những
nước đẩu tiên công nhân và đặt quan hệ ngoại giao với nước
Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Ngay sau khi kết thúc cuộc viếng thâm Trung Quốc thành
công, theo kế hoạch đã định, Chù tịch Hồ Chi Minh tiếp tục
chuyến công tác sang Liên Xô. Người cùng Thủ tướng Chu Ân
Lai đi tàu hịa sang Liên Xơ. Chuyển đi nảy cũng hồn tồn bí
mật. Đưèrng dây “nóng” chì được bảo cho phía Liên Xơ biết
trước vài giờ sau khi tàu xuất phát.
Khoảng giữa tháng 2-1950, giáp tết Âm lịch Canh Dần, Chủ
tịch Hồ Chí Minh và Thủ tướng Chu Ân Lai đuợc đón tiếp bí
111


mật nhưng ral thán tình ờ Mátxcơva. Trong thời gian ờ thăm

Liên Xơ, Chù tịch Hồ Chí Minh gặp và hội đàm với các nhà
lãnh dạo Xôviết. N.X Khorútsốp, sau này là Bi thư thứ nhất
Đàng Cộng sản Liên Xô, đ ã kể về ấn tượng lần đầu tiên được
gặp Chù tịch Hồ Chí Minh như sau: “Trong cuộc đời hoạt động
chinh trị của minh, tôi đã biết rất nhiều người, nhưng không cỗ
người nào gây được ở tôi một ấn tượng đặc biệt như ơng Hơ Chí
Minh. Những người có đầu óc tín ngưỡng thường hay nói đến
các vị thánh. Đúng vậy, với cách sống và uy tín của ông đối với
đồng bào trong nước, Hồ Chí Minh đúng lả cổ thể so sánh với
“các vị thánh” đỏ, một vị thánh của cách mạng. Trong cách nhìn
của ơng, tơi không bao giờ quên cái ánh sáng trong lành và chân
thành đó. Sự chân thành đó là sự chân thành của một người cộng
sản kiên dinh, và sự trong sáng đó là sự trong sáng của một
nguời hồn tồn hy sinh cho sự nghiệp (rong nguyên tấc cũng
như trong híuứ) động”.
Tại Mátxcơva, Chủ tịch Hồ Chí Minh đẵ có Thư chúc mừng
năm mới gửi đồng bào và chiến sĩ cả nước nhân dịp Tết Canh
Dần, đăng báo Sự thật, số 128:
‘^Kính chúc đồng bào năm mới.
Mọi người càng thêm phấn khởi,
Toàn dân xung phong thi đua,
Đấy mạnh cuộc chuẩn bị tới,
Chuyến mau sang tổng p h ả n công,
Kháng chiến nhất định thẳng ÌợT'
Cũng như Thư chúc mừng năm mới Tết Duơng lịch, Thư
chúc mừng năm mới Tết Canh Dần cùa Chù tịch Hồ Chí Minh
mang khơng khi và sức sống của mùa xuân, cùa năm mới, làm
112

cho nhân dân thêm phẩn khởi. Thu chúc mừng năm m ới Tết
Canh Dần năm 1950 của Đác H ồ chứa đựng tinh thần Thỉ đua ái
quốc cùa một giai đoạn mm, giai doạn tồng p h ^ công, với một
niềm tin chắc chắn nhất định ửiắng lợi.
Tết xuân Canh Dần năm Ỉ950 của Bác Hồ tuy ờ nước ngoài,
iàm việc bí mật, nhưng đây ià một trong ít mùa xuân m à Người
và cách mạng Việt Nam gặt hái được nhiều hoa thơm, quà ngọt.
Liên Xô tuyên bố công nhận nước Việt Nam Dân chủ Cộng hịa
và sau đó gừi thuốc sốt rét sang cho nhân dân Việt Nam.
Sau Trung Quốc và Liên Xô, các nước xã hội chủ nghĩa khác
lần lượt công nhận và đặt quan hệ ngoại giao vói Việt Nam. Địa
vị và uy lín cùa nước Việt N am Dân chủ Cộng hòa được nâng
cao trên truởng quốc tế. Đây là một trong những nhân tố làm
nên sức mạnh để cuộc kháng chiến của nhân dàn Việt Nam cỏ
diều kiện nhanh chỏng đi tới thắng lợi cuối cùng.

113


BÁC HỒ - CẢM NHẬN MÙA XUÂN, NGÀY TẾT
(Nhớ về Tết Kỷ Sửu - 1949)

Từ sau ngày Cách mạng Thảng Tám thành công đến tháng 91969, vào dịp đầu năm mới Dưcoig lịch và Nguyên đán, năm
nào Bác Hồ cũng gùi thư chúc mừng năm mới và ứ iu chúc Tet
đảng bào, chiến sĩ với nhũng cảm nhận mùa Xuân, Agày Tết.
M ùa Xuân, Tết Kỷ sửu 1949, cách đây 60 năm, cùng với Thư
chúc mừng năm mới, Bác Hồ còn cỏ Thư chúc tết đồng bào
ưong vùng lạm bị địch chiếm, Thư chúc tết các cháu nhi đồng
toàn quổc.
Dù năm mói Dưcmg lịch hay tết cổ truyền cùa dân tộc, Bác

Hồ đều dành tình cảm cho “tồn thể đồng bào” . Hưởng không
khỉ mùa xuân, ngày tết là một nét đẹp của văn hóa dân tộc Việt
Nam. Vì vậy, Bác Hồ bao giờ cũng gửi vào thư chúc tết của
minh những đấu ấn văn hỏa của dần tộc mà trưóc hểt là hai tiếng
“đồng bào”. “Đồng bào” gọi cho ta nhớ về tổ liên, gốc tích con
Lạc, cháu Hồng, con Rồng cháu Tiên. Chi có người Việt Nam
mới hiểu thấu hai tiếng “đồng bào” với đầy đù ý nghĩa sâu thẳm,
thiêng liêng và rất gần gũi của nỏ. Như có lần, sau 30 năm xa Tổ
quốc, lần đầu về nước, Bác dặn:
Dân ta phái biết sừ ta,
Cho tường gốc lich nước nhà Việt Nam.

114


Ke năm hơn bổn ngàn năm,
Tổ tiên rực rờ anh em thuận hòa.
Hồng Bàng là lố nưởc ta,
Nước ta lúc đó gọi là Vàn Lang.
Trong thư chúc tết đồng bào vùng tạm bị chiếm, sau khi viết
Đồng bào yêu quý", Bác Hồ gợi về những ^ thân thuộc với
người Việt Nam trong ngày xuân, ngày tết, đó là “trời xuân tưod
ấm, tết nhất vui vẻ, đại gia đình Việt Nam ở vùng tự do sum họp
vui vầy, để tưởng nhớ đến tồ tiên...”. Trong thu chúc tết các
cháu nhi đồng, từ chỗ nắm vững tâm Ịý trẻ em, Người viết
những dịng hết sức xúc động: “Tết này, có lẽ cétí: cháu khơng có
bánh chưng con, áo mới. Nhimg các cháu vẫn vui. Vui vì các
cháu tiết kiệm bánh con, áo đẹp để giúp các chiến s ĩ ’. Hiếm có
một lãnh tụ nào như Bác Hồ, ba mươi năm bôn tẩu nơi đất
khách qué người, thâu thái tinh hoa văn hóa Đơng Tây kim cổ,

lại hiểu thấu nhừng nét đẹp cùa văn hóa Việt N am như ưẻ em
thích bánh chưng con. áo mới vào những ngày tết đến! Người
cũng nghĩ đến quà tết biếu các cháu, nhung vì khảng chiến nên
khơng thể có được, và Người chì gửi các cháu nhiều cái hôn.

(i

Cảm nhận m ùa xuân, ngày tết của Chủ tịch Hồ Chí Minh, của
Bác Hồ là càm nhận cùa một tấm lịng vì nước, thuơng dân.
Người đau nỗi đau của dân, trái tim ỉuôn cùng nhịp đập vói trái
tim cùa đồng bào. Ngưịi n g ậ n ngùi nghĩ đến dồng bào trong
vùng tạm bị địch chiếm: “Cũng ngày tốt lành, trcd Nam đất Việt,
mà các đồng bào phải riêng chịu sự lạnh lùng, nhục nhã, cơ cực,
tức buồn dưới gót sắt bọn quỳ thực dân tàn bạo... Tơi rất đau
lịng thưcmg xót đồng bào tạm lâm vào hồn cảnh ấy, vì IQ thực
dân hung ác”. Người chia sẻ với các cháu nhi đồng: “Mắt tôi
như trông thấy các cháu nhi đồng đang run rẩy bồi hồi nhu

115


những đản chim con bị mưa sa gió bão”. Người cũng chia sè với
các cụ tuồi cao tóc bạc đang đau xót. tức giận trước một cành
lượng điêu tàn”. Người khó lịng cầm được nước mắt khi trơng
thây những gia đình túng thiếu khổ sở, đã vẩl v ả về vật chất,
càng cay đấng về tinh thần; trông thấy các cháu nam nữ thanh
niên đau xót, hoặc bị trụy lạc, hoặc bị giày vò”.
Nguyên đán Kỷ Sửu năm 1949 là Tết khảng chiến Ihứ ba của
dần tộc. Điều Chù tịch Hồ Chí Minh quan tâm nhất là mùa xuân,
ngày tết, chúng ta sẽ làm những gì, sẽ được những gì? Trong

Thư chúc mừng năm mới, Ngưòi viết: “Cảc chiến sĩ sẽ thi đua
xung phong giết nhiều giặc, cướp nhiều súng, lập nhiều công.
Đồng bào sẽ xung phong thi đua tăng gia sản xuất về mọi nghề,
mọi ngành, diệt giặc đói, diệt giặc đốt. Các cụ phụ lão xung
phong dổc thúc con cháu (hi dua. Các cán bộ thi đua Uiực hành
cần, kiệm, liêm, chínli. Các cháu thanh niên và nhi đồng xung
phong thi đua học và hành".
Chúng ta nhớ lại, ngày 11*6-1948, Bác Hồ ra lời kêu gọi Thi
đua ái quốc. Đây là một động lực tinh thẩn to lớn trong cuộc
kháng chiến thần thánh cùa dân tộc. Tinh thần thi đua đó thấm
sâu vào tâm lý quốc dân, khơi dậy lòng yêu nước của mọi người,
mọi ngành, mọi nhà khơng chi ngồi mặt trận mà ngay cả trong
khơng khí ấm áp của ngày xuân. Không chi thi đua diệt giặc, sàn
xuất, học tập... mà một nội dung rấỉ quan trọng ià thi đua Iu
dưỡng, rèn luyện về đạo đức cách mạng cần, kiệm, ỉiêm, chính.
Cảm nghĩ mùa xuân, ngày tếl cùa Hồ Chí Minh là càm nghĩ
của một lãnh tụ !uôn đặi trách nhiệm với Tồ quốc, với đồng bào.
Ngày tết, lânh tụ khơng chi đau lịng, ứỉương xót đồng bào. nìà
cịn tự phê bình trước quốc dân dồng bào: “một phần cũng vì tõi,
người phụ trách số phận đồng bào, chưa lập tức xua đuôi được

116


loài thú giữ và cứu V Ớ I ngay đồng bào ra khỏi địa ngục thực
dân”. Đó thực sự là một cảm nhận văn hóa. Chi có một tẩm lịng
thật sự vi nước vì dân mới nói lên được những cểưn nghĩ sâu
thẳm lòng nhân ái và irách nhiệm đến như vậy.
Trong khó khăn của kháng chiến nhưng Bảc Hồ vẫn hết sức
tin tường, lịng trà ì đầy niềm ỉạc quan cách mạng như nhựa

sống mùa xuân. Người vững niềm tin “chúng ta mọi người đều
ra sức thi đua với tinh thần móí để đưa kháng chiến vả kiến quốc
đến nhiều thắng lợi mới và thành cơng mói”. Khi mà Chính phù
và đồng bào đã đồng lịng quyết tâm, đồn kết chặt chẽ, giữ
vững tinh thần, kiên quyểt kháng chiến đến cùng thì “ngày giãi
phóng ấy sẽ khơng xa. Và chúng ta sằn sàng để đón tiếp ngày
giải phóng v ẻ vang”.
Bác Hồ - cảm nhận mùa xuân, ngày tết vần luôn luôn là nguồn
cảm hứng vô lận cho mỗi người và mỗi gia đình Việt Nam ửiân yêu.

117


CHĨNG THAM Ơ, LẰNG PHÍ, QUAN LIÊU
LÀ MỘT CUỘC CÁCH MNG
ô

ã

ô

Theo quan im H Chớ Miii, tham ụ, lóng phớ, quan liêu là
nguy hiểm.
Thứ nhẩt, nó là kẻ thù của nhân dân, của bộ đội, của Chính
phủ. Đây là loại kẻ thù khá nguy hiểm, vì ỉđiơng mang gươm
súng mà nằm trong các tổ chức của ta, đề lảm hòng cơng việc
của la. N ó là bạn đồng mình của thực dân và phong kiến, của
các thế lực thù địch; nó làm chậm trễ cịng việc của ta; nó phá
hoại đạo đức cách mạng của ta. Vì vậy, tham ơ, lẫng phí, quan
liêu là tội lỗi như Việt gian, mật thám. Nó là lội ác.

Thứ hai. tham ơ, lãng phí, quan liêu làm hại đến sự nghiệp
xây dựng nước nhà, đến việc cải thiện đời sống nhân dân.
Thứ ba, bệnh quan liêu ấp ù, dung túng, che chờ cho thâm ô,
lãng phí; gieo hạt, vun trồng cho tham ô, lãng phí nảy nở. Do đó,
muổn trừ sạch tham ơ, lãng phí thì ưư óc mắt phải tẩy sạch bệnh
quan liêu.
Người còn chi rõ, đổi với từng c á nhấn m à nói, thì có những
người trong ¡úc đâu íranh thì trung thành, hăng hầi, không sợ
nguy hiểm, không sọ cực khổ, khơng sợ qn địch, nghĩa là có
cơng vói cách mạng. Song đến khi cỏ ít nhiều quyển hạn trong
tay thì đâm ra kiêu ngạo, xa xi, phạm vào tham ô, lãng phí, quan

118


liêu, khơng tự giác, m à biến thành người có tôi với cách mạng.
Chúng ta phải cứu vãn họ, giúp họ khơi phục đạo dức cách
mạng. C ó nhừng người miệng thì nói; phụng sự Tổ quốc, phụng
sự rửiân dân, nhimg bị vật chất do dành m à phạm vào tham ô,
lãng phi, hại đến Tổ quốc, nhân dân. Chúng ta phải giáo dục họ,
đưa họ vào con đường cách mạng.
Chúng ta muốn xây dựng một xã hội mới, một xã hội tự do
bình đẳng, một xã hội cần kiệm, iiêm, chính - cho nên chúng ta
p h ả i tay cho sạch hết những đíói xấu của x à hội cO.
Một diều rất quan trọng và cần thiết hiện nay là giáo dục mọi
người nhận ihức về ý nghĩa cùa việc chống tham ơ, lãng phí,
quan liêu là góp phần quan trọng vào việc thực hiện cuộc cách
mạng xằ hội chủ nghĩa trên lĩnh vực tư tường và vãn hóa. Khơng
nhận thức rỗ tầm quan trọng của cuộc cách mạng này thì rất dễ
làm xuê xoa, hình thức. Vì b a chứng bệnh đó là kẻ thù, nên

trước hết phài nhận thúc chống tham ơ, lãng phí, quan liêu là
cách mạng. Cuộc cách mạng này là tiêu diệt cái xấu, cái ác, xây
cái tất. Chong Iham ơ, lãng phí, quan liêu ià dãn chủ. Cuộc cách
mạng này phải dựa vào lực lượng quần chúng, đi đúng đường ỉối
quần chúng, đó chính là sức m ạnh dân chủ. Chống tham ơ, lâng
phí, quan liêu là giúp đồn kếty nâng cao tinh thần trách nhiệm,
tinh thần làm chủ, cải tạo tư tường, nâng cao giác ngộ, thẩm
nhuần đạo đửc cách mạng phụng sự nhân dần, Tồ quốc.
N hư vậy, mỗi người dân, cán bộ, đảng viên phải ý thức sâu
sắc rằng, chống tham ô, lãng phi, quan liêu quan trọng như dánh
giặc trên mặt trận. Nhưng đây là m ặt trận tư tirịng, chính uị. Vi
vậy, cần sự chuẩn bị chu đáo, có kế hoạch, có tổ chức, có lẫnh
đạo, và phải có một lực lượng nịng cổt, trung kiên. Chổng tham
ơ, làng phí, quan liêu là một cuộc cách m ạng nội bộ, đấu tranh

119


giữa cái tốt vói cái xấu, cái cũ vói cái mới... Đời vì cách mạng ià
tiêu diệt những cái xấu, xây dựng những cái tốt. Tham ơ, lâng
phí, quan liêu là nọc xấu của chế độ cũ vẫn cịn thì cách mạng
vẫn chưa hồn tồn thành cơng, vì nọc xấu ấy ngấm ngầm ngăn
trở, phá hoại sự nghiệp xây dựng cùa ta.
Hiện nay, nhận thức về tham ô, tham nhũng, lãng phi, quan
liêu đề tiến hành chống các cản bệnh đó cùng cịn chưa thật sự
thống nhất. Có người hiểu tham ô với tham nhùng là một. Nhiểu
người chi quan tâm đến tham ơ írực liếp, cịn tham ơ giản tiếp
thi khơng biết hoặc khồng chú ý. Có ngưịd khơng thấy tác hại
đặc biệt nghiêm trọng của quan liêu. V.V..
v ề tính chất, tham ơ là trộm cướp; là hành động xấu xa nhất,

tội lỗi nhất, đê tiện nhất. Cán bộ và nhân dân, nếu ỉhiếu lương
tâm, đều có thể tham ô. Nhimg nhân dân (ham ô chủ yếu là ăn
cắp của cơng, khai gian, lậu thuế. Cịn cán bộ tham ị thì án cắp
của cơng, cịn đục kht nhân dân, ăn bớt của bộ đội, lợi dụng
của Chính phủ làm của riêng, tiêu ít khai nhiều. Cán bộ cịn cỏ
íham ó gián tiếp như kém lịng trách nhiệm, iàm việc chậm
chạp, ăn cắp giờ...
Cịn ứíam nhũng? Chì có cán bộ - nểu thiếu lương tâm - thì
mới có điều kiện thực hiện hành vi ứìam nhũng, vi họ có quyền,
có chức vụ . Bác Hồ viết: “Cán bộ các cơ quan, các đồn thể,
cấp cao thì quyền to, cấp thấp thì quyền nhị. Dù to hay nhị, có
quyền mà thiếu lưcmg tâm, là có dịp đục khoét, có dịp ăn của
đút, có dịp “dĩ cơng vi tư”” . Có lẩn Người đùng đến hai từ
‘'nhũng ỉọ m '\ tức ỉà lạm dụng quyền lực, chức vụ để nhũng
nhiễu dân và tham nhũng. Luật Phòng, chống tham nhũng định
^ H ồ C hí M inh: Sđd, t.5, ĨT. 641

120


nghĩa: “Tham nhũng lã hành vi của người có chức vụ, quyền hạn
đ ã iợi dựng chửc vụ, quyền hạn đó vi vụ lợi”. Như vậy, tham
nhũng trước hết và lâu dài là tham nhũng quyền lực, vì quyền
lực là điều kiện tiên quyết để thực hiện các hành vi Iham nhũng
tiền, của. Vì vậy, muốn chống tham nhũng trước hết phải chữa
nơi quyền lực, lức là phải chữa bệnh cho hệ thống; phải giám
sát, kiêm soát quyền lực đê cho quyên lực thực thi được minh
bạch, không để xảy ra hiện tượng chạy, mua, bán chức, quyền,
ở đâu tù mù, thiếu minh bạch, thiếu dân chủ, ở đó sẽ nảy sinh
tiêu cực. Từ sự phân tích đó cho thấy cuộc chiến chống tham

nhũng hiện nay, tuy có nhắm vào loàn bộ cơ chế, song chủ yếu
vẫn nhẩm vào cán bộ và đảng viên cầm quyền. Nhận thức như
vậy để ửiẩy nếu đa số cán bộ, đảng viên trong sáng thi sẽ có tác
động rất lớn tới vấn đề chỉnh đốn xã hội, làm cho cục diện
chung sẽ có chuyển biến theo hướng tích cực.
Nhận chân về lãng phí, cơ bàn là những hành vi ngược lại với
tiết kiệm. Ví dụ: chi cần ít người mà dùng nhiều người; cơng
việc đáng làm trong một ngày, lại léo đài trong nhiều ngày...
Hiện nay, cần nhận thức đúng có hai loại lãng phi: lãng phí hữu
hình và lãng phi vơ hình.
Lãng p h í hữu hình như xa xì, liên hoan, xài tiền như nước.
Dùng vật liệu phí phạm. Làm kế hoạch khơng thiết thực, khơng
sát hồn cảnh dể xây xong phải phá đi làm lại, hoặc không sử
dụng được. Hoặc phô trương hình thức, nào “báo chi”, nào kỷ
niệm, nào động thổ... Có một loại lãng phí, tường là vơ hình,
nhưng lại là hữu hinh, đó lã thù tục hành chính. Khi thù tục
chồng chéo, rườm rà thì tốn kém đầu tiên là thời gian. Một
doanh nghiệp muốn được cấp phép thành lập cần khoảng 2
tháng để giải quyết hơn chục thủ tục như xin mã số thuể, lắp đặt
121


điện nước, điện thoại... Thời gian là tiền bạc và đề tiết kiệm tiền
bạc kiểu này ửiì người ta phải “bơi trơn”. Từ đó dằn đến cán bộ
bị tha hóa, tham nhũng. Theo tính tốn cùa Tồ chửc Sáng kiến
Nâng cao nâng lực cạnh tranh Việt Nam VNCI, nếu giảm được
40% thủ tục hành chính thì Việt Nam sẽ tiết kiệm được mức 2,86,5 tỳ USD/năm.
Lãng p h í vơ hĩnh trong nền kinh lế lớn hơn nhiều. Đó là lãng
phí do sừ dụng vốn và tài sản của Nhà nước tại các doanh
nghiệp Nhà nước chưa hiệu quả, quàn ỉý tài sàn cơng, quản lý sử

dụng tài ngun, khống sản, lãng phí do quy hoạch, bố trí dự án
dàn trải, kém hiệu quả hay chưa thật cần thiết, chậm tiến độ giải
ngân các nguồn vốn cùa Nhà nước, chậm tiến độ xây dựng các
cơng trình, dự án sừ dụng ngểưi sách Nhà nước, nhất là các cơng
ưình, dự án quan trọng.
Theo quan điểm Hồ Chí Minh, lãng phí thì khơng lấy cùa
cơng đút túi được, nhưng nhiều khi cịn hại hơn tham ơ, vì lẫng
phí rất phổ biến. Nhưng điều này khơng phài mọi người đều có
thể nhận thức được. Vì vậy, trên cơ sờ nhận thức đúng để tập
trung chống cà lãng phí hữu hình và lãng phí vơ hình.
Cịn quan liêu ứiì có nhiều biểu hiện. Đối với người thì chi
biết dùng mệnh lệnh, khơng sát cơng việc thực tế. Đối với cơng
việc thì trọng hình thức, thích hội họp, khơng đi sâu vào vấn đề.
Đối với mình thi làm cho qua chuyện, nói một đường làm một
nẻo...Tóm lại, quan liêu là “có mắt mà khơng tììấy suốt, có tai
mà khơng nghe thấu, có chế độ mà khơng giữ đúng, có kỷ luật
mà khơng nắm vừng. Kết quả là những người xấu, những cán bộ
kém tha hồ tham ơ, lãng phí”.
Hiện nay, tồn Đảng, tồn dân đang tập trung chống tham ơ,
lãng phí, quan liêu. Bên cạnh một số kết quả đạt được, vẫn còn

122


nhiều điều nhức nhối, c ỏ một nguyên nhẩm ít người quan tâm,
đó là nhận chân tác hại của tham ơ, lãng phí, quan liêu. Nhiều
ngi chưa thấy tác hại thật sự, dẫn tới những nhận thúc sai. Thí
dụ, cho răng tham ơ là có tội, cịn lãng phí chi là khuyết điểm.
Người cỏ cơng tlù iham ơ, lãng phí một chút cũng nên ửia thử.
Nước ta nghèo, có gi mà tiết kiệm. Cơ quan ta khơng có gi, khơng

phải cơ quan kinh tế, có gì mà làng phỉ, cỏ gl m à tham ô. V.V..
Muốn chống tham ô, lãng phí, quan liêu có hiệu quả cần
nhiều biện pháp, bao gồm giáo dục về nhận thức, về đạo đức; đồng
thời phải nghiêm minh về “pháp trị”. Pháp trị, trước hết là tính
đồng bộ, chặl chè cùa luật pháp; phải minh bạch trong điều hành
quàn lý của bộ máy N hà nước trong điểu kiện nhà nước pháp
quyền. Và tất nhiêti, pháp lu ^ phải “thẳng tay ữừng trị những kẻ
bất liêm, bất kỳ kẻ ấy ờ địa vị não, làm nghề nghiệp
Để giành thắng lợi trong cuộc cách mạng này, trựợc hết cần
một quyết tâm chính trị, m ột sự đồng tâni nhất trí cao từ trên
xuống dưới, để diệt tận gốc, rứiu Bác Hồ dạy là phải “nhổ cò”.
Phải huy động sức mạnh cùa nhân dân, của hệ thống chính trị và
báo chí. Báo chi rất quan trọng. Những ngưèd làm báo phài xác
định rõ ngòi bút của minh là m ột vũ khí sẳc bén Irong sự nghiệp
“phị chính trừ tà”. Trong cuộc chiến này địi hỏi cán bộ, đảng
viêo ờ địa vj càng cao càng phải giữ đúng kỷ iuật, ỉàm gương
dân c h ù mạtih dạn thật thà kiềm thảo, không giấu giếm khuyết
điểm, dim chịu trách nhiệm trước quần chúng. Phải khắc phục
những rhận thức sai lầm, như; “một sự nhịn chín sự lành”, kiểm
thảo lẫn rứiau làm gì. T ự nhận khuyết điểm thì mất thể diện, mất
uy tín. Chi trích lỗi người khác sợ mất dồn kết. Ai tham ơ, lãng

H ồ C h iM in h : Sdd, t-5, tr. 641.

123


phí mặc ai, mình khơng có thì thơi. Nói ứìật mất lòr^, bạn ghét,
cấp trẽn trù. V.V..
Cần nhận thức đúng đán rằng vai trò chi bộ là tổ chức lãnh đạo

chính trị, khơng phải là tổ chik hành chính. Lãnh đạo trên tất cả
các mặt; tự phê và phê bình; lãnli đạo kiểm tra, thanh ưa; lãnh đạo
việc khen thường, kỳ luật ứiật nghiêm và Ihật minh. Khen xứng
đáng, kỳ luật đúng nguời, đúng tội, kể cả nhửng ai ngăn cản, đe
dọa người kiểm thào và người Ihấy tội không nêu ra.
Trong phong trào chổng tham ơ, lãng phí, quan liêu phải kết
hợp cả xây và chông, coi đây là hai bánh xe vững chãc. Chông
triệt để, bào đàm cho xây; xây phát triển thì đối tượng chống
được xóa bị tận gốc. Nhưng xây, giáo dục là chính, trừng phạt
là phụ. Song, “không phải tuyệt nhiên không dùng xử phạt. Lâm
lỗi có việc to, việc nhỏ. N ếu nhất luật khơng x ừ phạt sẽ mất cả
kỷ luật, thì sẽ mờ đường cho bọn cố ý phá hoại. Vi vậy, hồn
tồn khơng xử phạt là khơng đúiig”’^
Tóm lại, trong cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm
gương đợo đức Hồ Chí M in h '\ được bẳt đầu triển khai từ ngày
3-2-2007, thì trọng tâm trong nãm 2008 là làm, với nhiệm vụ
hàng đầu là “thực hành tiết kiệm, chống tham ơ, lãng phí, quan
liêu”. Bối cảnh hiện nay đã khác nhiều so với lúc Bác Hồ còn
sổng, nhưng tư tưởng và tấm gương đạo đức cùa Người vẫn vẹn
nguyên giá trị lý luận và thực tiễn. Mồi cán bộ, đảng viên cần
thấu triệt tư tường và noi theo tấm gưcmg Hồ Chí Minh ứong
thực hành tiết kiệm, chống tham ơ, (ăng phí, quan liêu. Đây là
một trong những việc làm có ý nghĩa thiết thực nhất đề lảm cho
dân tin, dân phục, dân yêu Đảng, góp phần quan trọng thực hiện
Nghị quyết Đại hội X cùa Đảng, sớm đưa nước ta ra khỏi lìnli
trạng kém phát triển.
” H ồ C h lM in h :S d d , t.5 ,tr. 284.

124

CHÙIM TH Ơ XUÂN MẬU THÂN 1968
CỦA BÁC HÒ

Năm nay, toàn Đảng, toàn dân ta kỷ niệm trọng thể 40 nãm
cuộc Tổng tấn công và nổi đậy mùa Xuân Mậu Thân 1968.
Đủng 40 năm trước, chấp hành Nghị quyết của Bộ Chinh ưị, các
lực iượng vũ trang và nhân dân miền Nam đâ đồng ioạt m ớ cuộc
Tổng tiến công và nổi dậv ở 64 thành phổ, thị xã, các sào huyệt
và cơ quan đẩu não của địch. Trước và trong những ngày Xn
sục sơi khí ihế cách mạng đỏ, Bác Hồ kính yêu của chúng ta hếi
sức quan tâm tới mọi diễn bién trên chiến trường, và điều đặc
biệt, Người vần không quên cửi Thư chúc Tết, viểt thơ Xn
như (à một món ăn tinli ihần bổ ích cho cán bộ, chiến sĩ và nhân
dân hai miền Nam Bẳc.
Những ngày cuối cùa năm 1967, sức khòe của Bác Hồ khơng
được lối như irước. nhưng Người vẫn làm việc bình thường, đều
đặn. Ngày 28-12-1967. Chủ tịch Hồ Chí Minh họp Hội nghị Bộ
Chính Irị Trunu ương Đảng, quyềí định chủ trương m ờ đợt Tổng
licn CỏnịỊL và nồi dậy Tế( Mậu Thân 1968. Sau HỘI nghị. Người
chi thị cho cán bộ chì huy các chiến trường: Kế hoạch phải thật
tì mi. Hợp đồng phải thật khỏp. Bí mật phải thật tuyệt đối. Hành
động phải ihật kiên quyét. Cán bộ phải thật gương mẫu. Trong

125


ngày 28-12, Chù tịch Hồ Chí Minh đọc để ghi âm Thư chúc Tết
gửi đồng bào và chiến sĩ cả nước ahân dịp Tết Mậu Thân. 16 giò
ngày 30-12, Ngưòi dự họp Hội đồng Chính phù. Cuối buổi họp,

Ngưịi đề nghị Chính phù phải tổ chức Tết tiết kiệm và phải có q
để động viên khuyến khích anh em chiến sĩ ngoài mặt trạ^. Người
chúc Tét và tặng mỗi thành viên Hội đồng chính Phù một quả cam,
tnà theo Người nói, ý nghĩa của nó là “khổ tận cam iai”.
Ngày 1-1-1968, Người gửi Thư chúc mừng nâm mới tới đồng
bào và chiến sĩ cả nước. Đoạn cuối của Thư, Người chúc đồng
bào và chiến sĩ bàng mấy câu thơ;
Xuân này hơn hẳn mẩy xuân qua,
Thắng trận tin vui khắp nước nhà
Nam Bắc thi đua đánh giộc Mỹ,
Tiến ỉên!
Tồn íhắng át về taỉ
Bài thơ đến với đồng bào và chiến sĩ cả nước một tháng trước
Tết Nguyên dán Mậu Thân, gõ cửa ngày Xuân vả làm cho sắc
xuân đển sớm. Vừa chúc Têt vừa kêu gọi thi đua đánh giặc, cà
bài thơ là niềm lạc quan, phấn khởi “khắp nước nhà”. Bài thơ
“rất xuân” bởi chứa đựng trong đó cà xuân cùa đất trời, thiên
nhiên, cây cò, và tràn đầy sức xuân cách mạng, rạo rực một
niềm vui thắng ưận. Mỗi câu, mỗi chữ của bài thơ tràn đầy niềm
)ạc quan, phấn khời như tiếng vó ngựa mùa xuân, báo tin vui
thấng trận từ Nam ra Bấc. Đó ià một ưong những bải thơ rất
xuân, “rất Hồ Chi Minh” .

126


Sau khi gừi Thư chúc m ừng năm mới. Chù tịch Hồ Chí Minh
cùng với lãnh dạo thành phố H à N ội đi thăm một số nơi vừa bị
máy bay Mỳ đánh phá. Ngiròi nhắc Thành ủy, trong dịp Tết
Nguyên đán sẳp tới, cần quan tâm hơn nữa đến các gia đình bị

nạn. 16 giờ cùng ngày, Bác H ồ đi Trung Quốc chữa bệnh. Trong
thời gian điều trị ờ Tning Quốc (từ 1-1 đển 21- 4*1968), Bác Hồ
vẫn gửi điện, thư, huy hiệu, bằng khen tặng đồng bào, cán bộ,
chiến sĩ các địa phưcmg về thành tích các mặt trong chiến đấu và
xây dựng. Đặc biệt Người vẫn làm thơ. Đây là mùa xuân Người
làm nhiều thơ nhẩt thể hiện niềm lạc quan yêu dời và truyền tình
cảm, ngọn lửa cách m ạng cho m ọi người.
Những ngây ở Trung Q uốc, do tình trạng sức khỏe có phần
giảm so VỚI trước, Bác Hồ được các bác sĩ khuyên “hai chớ”
(chớ hút thuốc lá, chớ uống rượu), Người “ĩự mình đề thơ làm
chứng”:
Ngun văn chừ Hán:
n, vơ lừu quá tân xuân,
Dị s ù ihi nhân hóa tục nhân.
Mộng lý hấp y ên n g ộ t m ỳ tửu.
Tinh h i cảnh p h ấ n chấn tinh thần.
Dịch thơ:
Thuốc không, rượu chằng cỏ mừng xuân.
Dỗ khiến thi nhân hóa tục nhân.
Trong mộng thuốc thom và rượu ngọt,
Tình ra thêm phấn chấn tinh thần.

127


Thơ cùa mùa xuân, rất xuân, lại không cỏ rượu và thuốc để
mừng xn. Nhưng điều đó khơng lảm cho người cách mạng Hơ
Chi Minh buồn. Ngược lại, chính Người làm thơ dể tựđấu tranh
với mình và khàng định bàn lĩnh trong cuộc chiến đẩu chống lại
bệnh tật với một niềm lạc quan phẩn khời, tin tưởng, phấn chấn

tinh thần để phục vụ cách mạng được nhiều hcm nữt, lâu hơn
nữa như sau này Người để lại trong Di chức.
Tuy chữa bệnh ị nước ngồi, nhưng Bác Hồ thưịig xun
theo dõi tìnlì hình chiến sự ở miền Nam. Được tin thẳig trận từ
tiền tuyến báo về, Người gửi thư khen 11 cị gái sơng -ỉưcmg và
tậng 4 câu thơ:
"Dõng dạc íay cầm khấu súng trường,
Khôn ngoan dàn trận khắp trong phường.
Bác khen các cháu dân quản gái.
Đánh giặc Hoa Kỳ phải nái xương
Một trong những bài thơ đặc biệt nhất trong mùa :uân Mậu
Thân là bài “Không đề" Bác Hồ viết vào ngày 26-3. ^hấn khời
trước thắng lợi to iớn cùa cuộc tiến công và nổi dậyJ6ng loạt
trên kliấp chiến trường miền Nam. Người đọc cho đoig chí thư
ký Vũ Kỳ chép bài thơ:
Đ â ¡âu chưa làm bài thơ nào.
Đến nay ỉhừ làm xem ra sao.
Lục mãi giấy lờ vần chưa ihấv,
Bỏng nghe vân "thũng " vú/ lên cao.
Thực ra, không phải đẫ lâu Bác không làm thơ, Igurợc lại,
Người vẫn làm dều, và bài thơ nào cũng có chủ đề. chùđiich, nội

128


dung tư tường rõ ràng. Ngay cả bài thơ “Không đề” này thì chủ
đề rất rõ ràng, đó là niềm vui và niềm tin vào chiến thắng của
quân và dân ta. M ột bài thơ ngẫu hứng, nhưng “rất thơ”, rất lạc
quan cách mạng. Cái chất liệu dệt nên bài thơ, tạo ra nguồn cảm
hứng vô tận cho nhà thơ chính là tin tháng trận từ tiền tuyến báo

về, C ả 4 câu ìhơ dồn nén vào một từ “thắng”, v ầ n “thắng” lung
linh vút lên caó làm vỡ òa sự kim nén khi “lục m âi giấy tờ vẫn
chưa thấy” . Điều đặc biệt của bài thơ chính là ở đó.
Cũng với chù đề mùa xuân, nhưng ờ một bài thơ “Vơ đ ề”
khác, Bác Hồ lại có cách tiếp cận rất hóm hình. Đánh giá hiệu
quả sau ba năm kiêng rượu, thuốc theo lời khuyên của bác sĩ,
Người vui mừng không chỉ vi “không bệnh", m à còn m ừng vi
thấy miền Nam tháng lớn. Thắng lợi chính là m ùa xuân. Bài thơ
bâng chữ Hán nhu sau:
Tam niên bổ! ngật tửu xuy yên,
Nhân sinh vô bệnh thị chân tiên.
H ỷ kiến Nam phương liên đại thắng,
Nhất niên tứ quý đô xuân thiên.
Dịch nghĩa:
Thuốc kiêng, rượu cữ đã ba năm,
Không bệnh là tiên sướng tuyệt trần.
M ừng thấy miền Nam luôn thắng lớn,
Một nám là cả bốn mùa xuân.
Bài ihơ “ Vô đề” nhưng chù đề tư tưởng tiiật rõ ràng: người
cách mạng khơng có gì sướng hơn là khơng có bệnh tậ t để được

129


phục vụ nhân dán. Và mùa xuân thắng lợi của cách mạng không
chi là ba tháng, mà “một năm là cả bốn mùa xuân”.
MỘI tuần trước khi rời Trung Quốc về nưởc, Bác Hồ viết bài
thơ chữ Hán “ M ậu Thân xuân tiết” (Tết Mậu Thân):
Tủ nguyện bách hoa khai mãn viên,
Hồng hồng tử tử h ồ tranh nghiên.

Bạch điểu íróc ngư hồ lý khứ,
Hồng oanh p hi thượng thiên.
Thiên thượng nhàn vân lai hựu khứ,
M ang bả Nam phương tiệp báo truyền.
Dịch nghĩa:
Tháng íư hoa n ở một vườn đầy,
Tía fia, hồng hồng đua sắc tươi.
Chim trắng xuống hồ tìm bắt cá,
Hồng oanh vút tận trời.
Trên trời mây đến rồi đi,
Miền Nam thẳng trận báo về tin vui.
Đây là một bài thơ đặc sác của Bác Hô, bởi vi nó được viết
khi tểt đã hểt và mùa xuân sắp đi qua. Nhưng đầu đề bài thơ lại
là Tết, và mồi câu, mồi từ của bài ứiơ là cả một mùa xuân. Tâm
hồn thi nhân cùa Bác làm cho mồi chúng ta như ư ỡ {ại sống với
mùa xuân - mùa xuân của

hoa đua n ả khc^ sác; mùa xn

cùa lịng người rộn ràng vì tin thăng trận ở miền Nam. Tâm hồn
thi sĩ và niềm lậc quan cách mạng, thơ và đời, tết và xuân đâ hòa
làm một trong nhà thơ cách mạng Hồ Chí Minh.

130


Trong vòng hơn ba tháng của mùa xuân M ậu Thân 1968, Bác
H ổ -viết 6 bài íhơ. Mồi bài m ột vẻ, ra đời trong rứĩững khoảnh
khắc khác nhau, nhưng tất c ả đều ià sự hòa quyện giữa con
người với mùa xuân; giữa m ùa xuân đất trời và mùa xuân cách

mạrng. Cả sáu bài thơ có một sợi chi đỏ xuyên suốt là niềm lạc
quan cách mạng và một vần “thắng” vút lén cao, khiến cho mồi
chúmg ta sau bốn mươi năm đọc lại vần như đang tận hưởng
niềnn vui chiến thắng của sự nghiệp chống M ỹ, cứu nước và hân
hoam đón chào năm mới Mậu Tý trong sự nghiệp xây dựng xâ
hội idân giàu, nước mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh.

131


VÈ MÓI QUAN HỆ GIỮA
TĂNG TRƯỞNG KINH TÉ
VỚI TIÉN B ộ VÀ CÔNG BẦNG XÃ HỘI

Trong nừa đầu nhiệm kỳ Đại hội X (2006-2008), tốc độ tăng
trường kinh tể (GDP) giữ được mức bình quân 7,6% (mục tiêu
Đại hội đề ra là 7,5-8%, phấn đấu dạt ưên 8%)^^. G iá trị tổng
sản phẩm nội địa (GDP) táng từ 53 tì USD (nãm 2005) lèn 88,7
tì USD (năm 2008). Nhưng tốc độ lăng trưcmg kinh tế (GDP)
năm 2008 đâ chậm lại. Tất cả những điều đó, dù do nguyên nhân
khách quan hay chủ quan, đều đáng quan tậm và cần có sự nỗ
lực cao độ để khấc phục và lấy iại được đà tăng trưởng, chuẩn bị
cho sự bứt phá. Bởi vì, “có thực mới vực được đạo”, “dân dĩ
thực vi thiên” (dân lấy ãn làiĩĩ trời) hoặc “dân dĩ thục vi tiên”
(đân lấy ăn làm trước). Con ngưởi ía trước hết phải có ãn đâ rồi
mới nói tới khoa học và các vấn đề khác.
Nhưng rõ ràng cuộc sống ngày càng khơng đcm giản. Nhận
thức và địi hỏi của con người khơng giàn đơn. Điều này khơng

T ốc độ íãng trư ờ n g kinh tế g iữ đư ợ c bình q u án khá c a o như ng theo

ch iều h ư ớ ng đ í xuống; năm 2 006 là 8,23% , năm 200 7 là 8,48% , n ăm 2008

là 6,23®/o.

132


có gi lạ. Thật ra, từ buổi bình minh cũa lịch sử, con người đã cần
dến hai nguồn nhựa sống; địi sống vật chất- cần có kinh tế làm
nền tảng; địi sống tinh thần - cần có văn hóa, dạo đức làm nền
tàng. Chi có điều, mỗi giai đoạn lịch sừ, mỗi dân tộc, mỗi tổ
chức có những quan niệm và cách xử lý khác nhau.
Quan tâm đến GDP ngày càng cao là đúng và cần thiết.
Nhưng điều đáng quan ngại là cách tăng v à cách điều tiết GDP.
Cái “bánh” nhị thì đói, nhưng cái “bánh” to m ả khơng được
chia cơng bằng, lại cịn chửa đựng mầm m ống cùa dịch bệnh thì
cịn nguy hiểm hơn. Tăng trường kinh tế cùa chủng ta chù yểu là
do táng đầu tư. Vì vậy, chất lượng tăng Irưỡng, năng suất, hiệu
quả, sức cạnh tranh cùa nền kỉnh tế thấp> chậm được cải thiện;
các cân dối kinh tế vĩ mô chưa thật vững chắc, tăng trường kinh
tế chậm lại, nguy cơ tụt hậu xa hơn các nước trong khu vục
chậm khác phục, v ố n đẩu tư toàn xã hội đạt tỳ lệ khá cao so vói
GDP nhung hiệu quả sù dụng còn thấp và vẫn chưa đáp ứng
được các yêu cầu phát triển đất nước; cơ cẩu đẩu tư dàn trài; đầu
tư cơng kém hiệu quả, cịn nhiều lãng phí, thất thoát.
N gay tử khi GDP của chúng ta đạt 8,48% (năm 2007) thì các
nhà khoa học đã cảnh b ^ : “Hây coi chừng! Nguy cơ đang tiểm
ẩn trong lăng trường kinh tế”. M à nguy cơ này nằm ngay ờ các
vẩn đề xă hội, như sự tiến bộ v à cơng bằng xẫ hội; các lĩnh vực
văn hóa, đạo đức, nhân văn, lối sống, tư tường, an sinh xã hội...

Lời cảnh báo đỏ không thật sự được quan tâm, Vi vậy, hiện nay
chúng ta đang phài trả giá đắt và đối mặt với những nguy co lớn.
Hội nghị tần ihử Chín ban Chấp hành Trung ương khóa X (513/1/2009) đằ chì ra nhiều hạn chế, yếu kém về những vấn đề xã

133


hội; “Trong sự nghiệp giáo dục toàn diện, dạy làm người, dạy
nghề là yéu kém nhất; giảo dục về lý tường sống, phẩm chất đạo
đức yếu. Đạo đức, lối sổng của học sình, sinh viên có nhiều biểu
hiện rất đáng lo ngại, những biểu hiện tiêu cực trong giáo đục đào tạo còn nhiều. Thiên tai, [ũ lụt, bệnh dịch liên tiếp xảy ra đã
làm cho đòi sổng của nhân dân, nhất là vùng bị thiên tai, người
nghèo, ngưòd ăn lương có thu nhập thầp khó khân, chất lượng
cuộc sống bị giảm sút. Chuẩn nghèo chira phản ánh chính xác
tình trạng hộ nghèo trong điều kiện lạm phát cao như hiện nay.
Tốc độ giảm nghèo có xu hướng chậm lại, chưa vững chắc. Tỳ
lệ hộ tái nghèo cỏn cao. Sự chênh lệch về thu nhập, sự phân hỏa
giàu nghèo giữa các tầng lớp dân cư, giữa các vùng chưa đuợc
thu hẹp, cịn có xu hướng tăng lên’^ số huyện, xã có tỷ lệ hộ
nghèo cịn cao (cịn 61 huyện cịn ti lệ hộ nghèo trên 50%). Tình
ưạng thiếu việc làm ờ nơng thơn, ti lệ thất nghiệp thành ứiị cịn
cao. Tiền lương thấp, điều kiện làm việc, ãn, ờ, sinh hoạt của
công nhắn ờ các khu công nghiệp tập trung cịn rất khó ichăn,
thiểu thổn, gây nhiều bức xúc. Tình trạng đình cơng cùa cơng
nhân, khiếu kiện cùa nơng dần, đặc biệt, các vụ khiếu kiện đơng
người và có tổ chức tiếp tục diễn ra phức tạp. Tai nạn giao
thông, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp còn cao. Tệ nạn ma
túy vẫn phát triển, tái nghiện cao, đặc biệt trong thanh niên; tệ
nạn mại dâm, tội phạm hình sự, nhiều loại hình tội phạm mới
vẫn diễn biến phức tạp.

^ C hênh iệch thu nhập giite 2 0 % hộ giàu nhất với 20% h ộ nghèo ohất năm
2004 là 8,34 lần, năm 2006 là 8,37 lần, và năm 2008 ước là
lằn (nguồn;
B ộ K ế hoạch và Đ ầu tư)

134