Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Y tế công cộng: Lo âu và một số yếu tố liên quan ở bệnh nhân đái tháo đường týp 2 điều trị nội trú tại Bệnh viện Nội tiết trung ương năm 2017

B ăGIÁOăD CăVĨă ĨOăT O
TR

NGă

IăH CăTH NGăLONGă

MAI THANH VÂN
Mã h c viên: C00506

LOăÂUăVĨăM TăS ăY UăT ăLIÊNăQUANă ăB NHăNHÂNă ÁIăTHÁOă
NGăTụPă2ă I UăTR ăN IăTRÚăT IăB NHăVI NăN IăTI Tă
TRUNGă
NGăN Mă2017

TÓM T T LU NăV NăTH CăS ăYăT CÔNG C NG
Mã ngành: 60.72.03.01

HÀ N I ậ 2017


TăV Nă
ái tháo đ
dinh d
T

ng ( T ) typ 2 là m t b nh m n tính khơng lây liên quan đ n

ng và l i s ng, có t c đ phát tri n r t nhanh

nhi u n

c trên th gi i.

c ng là m t nhóm các b nh chuy n hóa đ c tr ng b i t ng glucose máu m n

tính do h u qu c a s thi u h t ho c gi m ho t đ ng c a Insulin ho c k t h p c
hai. N m 2010 theo

c tính, trên th gi i có kho ng 285 tri u ng

ng thành

T , con s đó ti p t c gia t ng 154% t n m 2010 đ n n m 2030

tu i t 20-79 b

trong đó ch y u là do s gia t ng m nh m
n

i tr

các n

c đang phát tri n, đ c bi t là

và khu v c ông Nam Á .Vi t Nam là m t qu c gia đang phát tri n nhanh

chóng v kinh t xã h i, cùng v i s thay đ i l i s ng, đư góp ph n làm gia t ng t
l m c b nh

T

typ 2 chung c a c th gi i. T i Vi t Nam, theo báo cáo chung

t ng quan ngành Y t 2015 c a B Y t và nhóm đ i tác, T l m c đái tháo đ

ng

l a tu i 30 – 69 tu i trên toàn qu c t ng nhanh h n

và r i lo n dung n p glucose

d báo, t ng x p x g p đơi trong vịng 10 n m t 2002 – 2012. D báo m i n m s
có thêm kho ng 88 000 ng
3,42 tri u ng

i m c m i, đ a s b nh nhân m c đái tháo đ

ng lên

i vào n m 2030.

ái tháo đ

ng đang là gánh n ng đ i v i ng

i dân và toàn xã h i v i chi

phí đi u tr b nh t n kém c ng nh th i gian đi u tr kéo dài. C n b nh này đư và
đang nh h

ng đ n m i nhóm ng

i và m i l a tu i trong xã h i. Bên c nh vi c

đ i m t v i các v n đ v kinh t nh trang tr i vi n phí hay đau đ n v th xác,
suy gi m s c kh e thì nh ng t n th
y u t quan tr ng nh h
đ
ng

ng v tinh th n, lo l ng, c ng th ng c ng là

ng đ n ch t l

ng cu c s ng c a ng

ng. K t qu kh o sát cho th y b nh tâm th n t ng g p 2 l n
i không b

i b nh đái tháo

ng

i T so v i

T

đang tr i qua

T [33].

Nh ng c m xúc tiêu c c, lo âu, bu n phi n mà b nh nhân
hàng ngày c n ph i đ

c chú ý phát hi n, tìm hi u và có nh ng gi i pháp ch m sóc

phù h p nh m mang đ n hi u qu đi u tr t t nh t và nâng cao ch t l

ng cu c

s ng. Tuy v y vi c nghiên c u các v n đ này t i Vi t Nam v n còn h n ch . Hi n
nay, ch a có nghiên c u nào v v n đ lo âu c a b nh nhân đái tháo đ

ngđ

đi u tr t i đây, do đó chúng tơi th c hi n đ tài “Lo âu và m t s y u t liên quan

c


b nh nhân

T

týp 2 đi u tr t i B nh vi n N i Ti t Trung

ng n m 2017” v i

hai m c tiêu sau:

1. Mơ t tình tr ng lo âu c a b nh nhân đái tháo đ
t i B nh vi n N i Ti t Trung

ng týp 2 đi u tr n i trú

ng n m 2017.

2. Phân tích m t s y u t liên quan đ n tình tr ng lo âu c a b nh nhân trong
nghiên c u.


CH

NGă1

T NGăQUANăTĨIăLI U
1.1.

áiătháoăđ

ngvƠă áiătháoăđ

1.1.1.

nh ngh a, ch n đoán và phân lo i đái tháo đ

*ă nhăngh aăđáiătháoăđ

ngătyp 2
ng

ng

Theo T ch c Y t th gi i (Wortd Health Organization-WHO) thì đái tháo
đ

ng ( T ) là: M t h i ch ng có đ c tính bi u hi n b ng t ng glucose máu do

h u qu c a vi c thi u/ ho c m t hoàn toàn insulin ho c do liên quan đ n s suy
y u trong bài ti t và ho t đ ng c a insulin
* Ch năđoánăđáiătháoăđ

ng

D a trên khuy n cáo ch n đoán

T

c a WHO v nguy c b nh lý võng m c

c a ADA n m 1997 và nh ng báo cáo
nhi u m c glucose máu khác nhau; n m

1999, WHO đư công b tiêu chu n ch n đoán m i

T

d a vào glucose máu lúc

đói và glucose máu 2 gi sau làm nghi m pháp dung n p glucose (NPDNG) u ng

75 g đ

ng glucose

* Phơnălo iăb nhăđáiătháoăđ

ng :

Theo T ch c Y t th gi i, b nh T đ
-

ái tháo đ

c phân thành 4 lo i sau

ng typ 1 : do quá trình t mi n d ch phá h y t bào bê ta c a t y

d n đ n s thi u h t insulin tuy t đ i.
-

ái tháo đ

ng typ 2 : h u qu kháng insulin ho c/và suy gi m t ng d n bài ti t

insulin c a tuy n t y..
-

ái tháo đ

ng khác do nhi u nguyên nhân khác nhau : khi m khuy t gen c a

t bào bê ta ho c r i lo n quá trình chuy n hóa glucose (th MODY), đ t bi n
gen nh h
-

ái tháo đ

ng đ n ho t đ ng c a insulin, b nh lý t y, thu c, hóa ch t…
ng thai k : r i lo n đ

ng huy t đ

1.1.2. Bi n ch ng c a b nh đái tháo đ ng
1.1.2.1. Bi n ch ng c p tính c a b nh đái tháo đ

c phát hi n khi mang thai.

ng:

Khi glucose máu t ng quá cao trong máu s gây nên các bi n ch ng c p tính nguy
hi m c a b nh, có th nguy hi m đ n tính m ng ng i b nh nh : hôn mê do nhi m
toan ceton th ng g p b nh nhân T typ 1 và hôn mê do t ng áp l c th m th u
th ng g p ng i b nh T typ 2.


1.1.2.1. Bi n ch ng mãn tính c a b nh đái tháo đ
Bi n ch ng mưn tính c a b nh

T

ng:

bao g m các ch ng m ch máu nh và các

bi n ch ng m ch máu l n. Các t n th ng b nh lý m ch máu nh nh : bi n ch ng
m t, bi n ch ng th n và bi n ch ng th n kinh ngo i biên; các bi n ch ng m ch máu
l n nh : tai bi n m ch máu nưo, nh i máu c tim và viêm t c đ ng m ch chi d i.
1.1.3. D ch t h c b nh đái tháo đ
T

ng

typ 2 là m t trong nh ng b nh khơng lây nhi m đang gia t ng nhanh

chóng trên toàn th gi i. N u nh các d báo tr

c đây cho th y s ng

im c T

trên toàn th gi i t ng t 171 tri u n m 2000 lên 194 tri u n m 2003, đư t ng v t
lên 246 tri u n m 2006 và đ n n m 2025 t ng lên 380 - 399 tri u, thì nh ng tính
tốn m i nh t cho th y n m 2010,
th gi i b

T ,

c tính đư có kho ng 285 tri u ng

c tính đ t đ n 438 tri u ng

i trên toàn

i vào n m 2030, t ng 54% so v i

d đoán n m 2010.
*ăVi tăNam
T i Vi t Nam, theo báo cáo chung t ng quan ngành Y t 2015 c a B Y t và
nhóm đ i tác, t l m c đái tháo đ

ng và r i lo n dung n p glucose

l a tu i 30 –

69 tu i trên toàn qu c t ng nhanh h n d báo, t ng x p x g p đơi trong vịng 10
n m t 2002 – 2012. K t qu đi u tra c a B nh vi n N i ti t trung
000 ng
đ

ng trên h n 11

i trong đ tu i 30 – 69 trên tồn qu c cho th y có 5,42% m c đái tháo

ng. D báo m i n m s có thêm kho ng 88 000 ng

nhân m c đái tháo đ

ng lên 3,42 tri u ng

i m c m i, đ a s b nh

i vào n m 2030.


1.2.ăR iălo năloăơu
1.2.1. M t s khái ni m v lo âu
1.2.1.1. Lo âu bình th
Lo âu là hi n t

ng
ng ph n ng t nhiên c acon ng

các m i đe d a c a t nhiên, xư h i mà con ng
v

n t i. Lo âu c ng là tín hi u c nh báo tr

do đó giúp con ng

i tr

c nh ng khó kh n và

i ph i tìm cách v

t qua, t n t i,

c nh ng m i đe d a đ t ng t, tr c ti p

i t n t i và thích nghi [12].

1.2.1.2. Lo âu b nh lý
Khác v i lo âu bình th

ng, lo âu b nh lý có th xu t hi n khơng có liên quan

t i m t m i đe d a rõ ràng nào ho c các s ki n tác đ ng đư ch m d t nh ng v n
còn lo âu, m c đ lo âu c ng không t

ng x ng v i b t kì m t đe d a nào đ có th

t n t i ho c kéo dài. Khi m c đ lo âu gây tr ng i rõ r t các ho t đ ng, lúc đó
đ

c g i là lo âu b nh lý

1.2.2. Phân lo i các r i lo n lo âu
Phơnălo iătheoăICD-10
Phơnălo iătheoăDSMăậ IV
1.3. M tăs ănghiênăc uăv ăloăơu tr măc m trênăb nhănhơnăđáiătháoăđ

ng

T các nghiên c u đư ti n hành trên th gi i có th th y, t l xu t hi n lo âu
tr m c m trên b nh nhân đái tháo đ
âu tr m c m trên b nh nhân
thân, không nh n đ

T

ng là khá cao. Các y u t có liên quan đ n lo
có th bao g m: gi i tính n , đ tu i tr , đ c

c s h tr c a c ng đ ng, dân trí th p, tình tr ng kinh t xã

h i th p, kém ki m soát glucose máu, xu t hi n bi n ch ng

T , m c nhi u b nh

cùng lúc, th l c suy kém và ti n s tr m c m. Tùy đi u ki n kinh t xã h i c ng
nh tình tr ng b nh và l i s ng th l c c a cá nhân, mà tác đ ng c a các y u t này
đ n tình tr ng lo âu tr m c m trên b nh nhân T c ng s khác nhau.
T i Vi t Nam ch a có nghiên c u nào ti n hành xác đ nh t l lo âu tr m c m
và các y u t liên quan đ c thù cho b nh nhân T .


1.4.ăCácăthangăđoăđánhăgiáătìnhătr ngăloăơuă ăb nhănhơnăđáiătháoăđ

ng

Có nhi u thang đi m tr c nghi m đ đánh giá các m c đ r i lo n tâm lý

b nh

nhân:
- Thangăt ăđánhăgiáăloăơuăc aăZungă(Self - Rating Anxiety Scale):
- Thangăt ăđánhăgiáăm căđ ăloăơuăS-TAI (State-Trait Anxiety Inventory):
- ThangăđánhăgiáăloăơuăHamiltonă(Hamiltonăanxietyăratingăscaleăậ HARS)
- Thangă đánhă giáă loă ơuă vƠă tr mă c mă trênă b nhă nhơnă t iă b nhă
vi n(Hospital Anxiety and Depression ậ HADS) :

CH
NGă2
NGăVĨăPH
NGăPHÁPăNGHIÊNăC U

IăT
iăt

2.1.ă

ngănghiênăc u

2.1.1. Tiêu chu n l a ch n b nh nhân
B nh nhân có đ y đ các đi u ki n d
-

B nh nhân đư đ

i đây:

c ch n đoán xác đ nh m c đái tháo đ

ng typ 2.Còn kh n ng

giao ti p và s n sàng tr l i câu h i.
-

T 30 – 79 tu i (đ tu i phù h p v i b nh nhân m c

T

typ 2 và còn đ s c

kh e/minh m n)
-

i u tr n i trú t i b nh vi n N i Ti t Trung

ng trong th i gian ti n hành

nghiên c u
- B nh nhân đ ng ý tham gia nghiên c u.
2.1.2. Tiêu chu n lo i tr
- B nh nhân đ

c xác đ nh không đ th l c và tinh th n đ hoàn thành nghiên

c u ho c ph ng v n b i đi u tra viên (mê s ng, m t trí nh , đư đ

c ch n đoán

b nh lý tâm th n).
- B nh nhân m c các lo i T khác.
2.2.ăTh iăgianăvƠăđ aăđi mănghiênăc u
Nghiên c u đ

c ti n hành t i b nh vi n N i Ti t Trung

ng t 01/06/2017

đ n 30/08/2017.
2.3.ăPh

ngăphápănghiênăc u

2.3.1.ăThi tăk ănghiênăc u
Nghiên c u s d ng thi t k nghiên c u mô t c t ngang có phân tích.
2.3.2 C ăm uănghiênăc uă
C m u xác đ nh d a trên công th c tính c m u cho vi c
l trong qu n th :

2.5. Bi năs ăvƠăch ăs ănghiênăc u
2.5.1. Nhóm bi n s v thông tin nhân kh u h c:
a) Gi i:
b) Tu i:

cl

ng m t t


c) Tình tr ng hơn nhân:
d) Trình đ h c v n:
e) Ngh nghi p:
f) Ti n s ng

i trong gia đình m c b nh T :

2.5.2. Nhóm bi n s v đi u ki n kinh t :
a) Tình tr ng b o hi m y t :
b) Kh n ng t chi tr c a đ i t

ng

2.5.3. Nhóm bi n s v tình tr ng b nh
a) Th i gian m c b nh:
b) Ch s BMI:
c) Thông tin v Bi n ch ng do đái tháo đ

ng:

d) Thông tin v vi c tuân th ch đ dinh d

ng và l i s ng theo h

ng d n

c a th y thu c:
e) Thông tin v thu c đi u tr
2.5.4.

ánh giá c a ng

i b nh v d ch v y t t i b nh vi n:

Nghiên c u tham kh o n i dung phi u kh o sát s hài lòng c a ng i b nh n i
trú, B Y t đ thu th p thơng tin và phân tích đánh giá c a ng i b nh v d ch v y
t t i b nh vi n. i m hài lịng đ c tính v i đi m c t 4 (t ng đi m TB ng i dùng

ch n t A-> E l n h n ho c b ng 4).
2.5.5. Nhóm thơng tin v tình tr ng lo âu:
Nghiên c u s d ng thang HADS-A (ch s d ng 7 câu h i n m trong ph n đo
lo âu). Nghiên c u s d ng đi m c t 8 đ xác đ nh tình tr ng lo âu.
B ng 2.2. Bi n s , nhóm bi n s , ch s và cách tính cho tình tr ng lo âu
M c tiêu Bi n s

Ch s và cách tính

M c tiêu

T l lo âu chung
i m lo âu

1. Mơ t

tình tr ng c a
lo âu

t

ng

đ i

T l lo âu theo các đ c đi m thông tin cá nhân
T l lo âu theo các đ c đi m v đi u ki n kinh t
T l lo âu theo các đ c đi m v tình tr ng b nh
T l lo âu theo đánh giá v d ch v y t

M c tiêu

i m lo âu T l lo âu theo các đ c đi mnhân kh u h c, phân


M c tiêu Bi n s

Ch s và cách tính

c a

2.
Các

y u t

t

liên

đ i tích đ n bi n cho t ng y u t
T l lo âu theo các đ c đi m nhân kh u h c,

ng

phân tích đa bi n cho nhóm y u t
T l lo âu theo các đ c đi mkinh t , phân tích

quan

đ n bi n cho t ng y u t
T l lo âu theo các đ c đi m kinh t , phân tích
đa bi n cho nhóm y u t
T l lo âu theo các đ c đi m tình tr ng b nh,
phân tích đ n bi n cho t ng y u t
T l lo âu theo đ c đi m tình tr ng b nh, phân
tích đa bi n cho nhóm y u t
T l lo âu theo các đ c đi m môi tr

ng b nh

vi n, phân tích đ n bi n cho t ng y u t
T l lo âu theo đ c đi m mơi tr

ng b nh vi n,

phân tích đa bi n cho nhóm y u t
2.6.

Cơngăc ăvƠăk ăthu tăthuăth păthôngătin

2.6.1. Công c thu th p thông tin
Thông tin thu th p qua b câu h i có s n đ
ch s , và thang đo l

c thi t k d a trên nhóm bi n s

ng v s lo âu và tr m c m t i b nh vi n (Hospital Anxiety

and Depression – HADS).

Thơng tin v tình tr ng s c kh e thu th p t b nh án và ghi l i vào phi u
thông tin
2.6.2. K thu t thu th p thông tin
Thu th p thông tin b ng cách ph ng v n b nh nhân theo b câu h i và khai
thác thơng tin b nh án
2.7 .ăăX ălýăvƠăphơnătíchăs ăli u
- Các s li u đ

c x lý và phân tích s d ng ph n m m Stata 14.2

- M c ý ngh a th ng kê

= 0,05 đ

c áp d ng.


CH

NGă3

K TăQU
3.1.ăThôngătinăchungăc aăđ iăt

ngănghiênăc u

B ng 3.1 Thông tin chung c a đ i t
căđi măđ iăt ng nghiên c u
Gi i tính
❖ Nam

❖ N
Nhóm tu i
❖ 30– 39
❖ 40 – 49
❖ 50 – 59
❖ 60-69
❖ 70-79
Tu i trung bình (
)
Tình tr ng hơn nhân
❖ ang s ng v i v /ch ng/b n tình
❖ Ly d , góa, đ c thân
Trìnhăđ h c v n
❖ Ph thơng
❖ Trung c p
❖ Cao đ ng/ i h c/ Trên đ i h c

ng nghiên c u (n= 404)
S l
198
206

ng

%
49%
51%

21
5,2%

42
10,4%
118
29,2%
153
37,9%
70
17,3%
59,97 ± 10,40
329
75

81,4%
18,6%

278
66
60

68,8%
16,3%
14,9%

17
113

4,2%

Ngh nghi p
❖

❖
❖
❖
❖
❖
❖

Công nhân
Nông dân
Công ch c/ viên ch c nhà n
Nhân viên v n phịng
N i tr
V h u
Khơng có vi c làm

c

❖ Lao đ ng t do/ Khác

27
8
25
152
5

28,0%
6,7%
2,0%
6,2%
37,6%

1,2%

57

14,1%

❖ Có

123

30.4%

❖ Khơng

232

❖ Khơng bi t

49

Ti n s ng

iătrongăgiaăđìnhăm că T

57.4%
12.1%


B ng 3.2 Thông tin chung v đi u ki n kinh t và kh n ng chi tr c a
đ it

ng nghiên c u (n= 404)

căđi măđ iăt ng nghiên c u
B o hi m y t (BHYT)
❖ Có BHYT, đúng tuy n
❖ Có BHYT, v t tuy n
❖ Khơng có BHYT
Kh n ngăt chi tr c aăđ iăt
❖
kh n ng
❖ Vay n m t ph n
❖ Vay n tồn b

S l

ng

%

310
63
31

76,7%
15,6%
7,7%

252
125

12
15

62,4%
30,9%
3,0%

ng

❖ Khơng bi t

3,7%

Kinh t giaăđình:ăThuănh păTBăđ uăng

i/ tháng

❖ < 5 tri u

344

85,1%

❖ 5-10 tri u

46

❖ > 10 tri u

14

11,4%
3,5%

Trung bình thu nh păđ uăng
Chiăphíăđi u tr
t chi tr /tháng

i/ tháng(

T ă vƠă bi n ch ngă doă ng

2.920.991 ± 3.241.214

)
i b nh

❖ < 1 tri u VN
❖ 1 - < 2 tri u VN
❖ 2 - <3 tri u VN

123
129
64

30,5%
31,9%
15,8%

❖ ≥ 3 tri u VN

88

21,8%

Chiă phíă đi u tr ng
bình/tháng(
)

i b nh chi tr

trung

%ă Chiă phíă đi u tr T ă vƠă bi n ch ngă doă ng
b nh t chi tr / T ng thu nh p TB
❖ < 10%

1.982.512 ± 2.541.920

i

❖ 10% - < 20%

114
89

28,2%
22,0%

❖ 20% - < 30%

60

14,9%

❖ > 30%

141

34,9%


B ng 3.3 Thơng tin chung v tình tr ng b nh c a đ i t
căđi m tình tr ng s c kh eăvƠăđi u tr b nh
Th iăgianăđ c ch năđoánă(tháng)
❖ <5n m
❖ 5-10 n m

S l

❖ >10 n m
Th iăgianătrungăbìnhăđ

c ch năđốnă(

)

BMI
❖ <18.5
❖ 18.5-22,9

❖ 23-24,9
❖ 25-29,9
❖ ≥ 30
M căđ bi n ch ngă T
❖ Ch a có
❖ Nh
❖ Trung bình
❖ N ng
Tuân th ch đ dinhă d ng và l i s ng theo
h ng d n th y thu c
❖ Có th c hi n theo
❖ Không th c hi n theo
Thông tin v thu căđi u tr
❖ Ch dùng thu c u ng h đ ng huy t;
❖ Dùng thu c u ng và tiêm insulin;
❖ ang đi u tr thêm các thu c khác: h huy t
áp, thu c m máu, đi u tr bi n ch ng…
❖ Không bi t

ng nghiên c u (n= 404)
ng

148
106

36.6%
26.2%

150

37.1%

9,04 ± 7,60
43
169
98
84
10

10.6%
41.8%
24.3%
20.8%
2.5%

43
211
106
44

10.6%
52.3%
26.2%
10.9%

333
71

82,4%
17,6%

28
127
227

6,9%
31,4%
56,2%

22

5,4%

B ng 3.4 Thông tin v đi m hài lòng c a đ i t
i măhƠiălòng

ng

4,44 ± 0,57
S ăăl

Khơng hài lịng/ Bình th

%

ng

ng

%

71

17.6%

333

82.4%

(< 4.0 đi m)
Hài lịng (4 – 5 đ)


3.2.ăTìnhătr ngăloăơuăc aăđ iăt
3.2.1. i m lo âu c a đ i t

ngănghiênăc u

ng nghiên c u

M căđ ăloăơu

4,68 ± 4,16
S ăăl

Bình th

ng (0 – 7đ)

ng

%

300

74.3%

Có tri u ch ng lo âu (8-10đ)

61

15.1%

Lo âu th c s (11 – 21đ)

43

10.6%

3.2.2. T l lo âu c a đ i t

ng nghiên c u

B ng 3.6. T l lo âu c a đ i t ng nghiên c u theo các đ c đi m thơng tin cá
nhân: Gi i tính, tu i, tình tr ng hơn nhân, h c v n (n= 404)
Lo âu
căđi măđ iăt ng
Khơng
Có
nghiên c u

S l ng(%) S l ng(%)
Gi i tính
❖ Nam
152 (76,8)
46 (23,2)
❖ N
148 (71,8)
58 (28,2)
Nhóm tu i
❖ 30 – 39
11 (52,4)
10 (47,6)
❖ 40 – 49
33 (78,6)
9 (21,4)
❖ 50 – 59
96 (81,4)
22(18,6)
❖ 60 - 69
117 (76,5)
36 (23,5)
❖ 70 - 79
43 (61,4)
27 (38,6)
Tình tr ng hơn nhân
❖ ang s ng v i v / ch ng/b n tình
253 (76,9)
76 (23,1)
❖ Ly d , góa/ c thân
47 (62,7)

28 (37,3)
Trìnhăđ h c v n
❖ Ph thơng
211 (75,9)
67 (24,1)
❖ Trung c p
47 (71,2)
19 (28,8)
❖
i h c/ Sau đ i h c
42 (70,0)
18 (30,0)


B ng 3.7. T l lo âu c a đ i t

ng nghiên c u theo các đ c đi m thông tin cá nhân

(ngh nghi p, ti n s gia đình m c T ) (n=404)
căđi măđ iăt
nghiên c u

ng

Ngh nghi p
❖ Công nhân
❖ Nông dân
❖ Công ch c/ viên ch c nhà n c
❖ Nhân viên v n phịng
❖ N i tr

❖ V h u
❖ Khơng có vi c làm
❖ Lao đ ng t do/ khác
Ti n s giaăđìnhăcóăng i m că T
❖ Có
❖ Khơng
❖ Khơng bi t
B ng 3.8. T l lo âu c a đ i t

Lo âu
Khơng
S l ng(%)

Có
S l

15 (88,2)
86 (76,1)
20 (74,1)
4 (50,0)
18 (72,0)
114 (75,0)
2 (40,0)
41 (71,9)

2(11,8)
27 (23.9)
7 (25,9)
4 (50,0)
7 (28,0)

38 (25,0)
3 (60,0)
16 (28,1)

83 (67,5)
185 (79,7)
32 (65,3)

40 (32,5)
47 (20,3)
17 (34,7)

ng(%)

ng nghiên c u theo các đ c đi m kinh t : Tình

tr ng BHYT, kh n ng chi tr (n= 404)
căđi m đi u ki n kinh t
B o hi m y t
❖ Có BHYT, đúng tuy n
❖ Có BHYT, v t tuy n
❖ Khơng có BHYT
Kh n ngăchiătr
❖
kh n ng
❖ Vay n m t ph n
❖ Vay n tồn b
❖ Khơng bi t

Lo âu

Khơng
S l ng(%)

Có
S l

229 (73,9)
51 (81,0)
20 (64,5)

81 (26,1)
12 (19,0)
11 (35,5)

203 (78,1)
81 (66,9)
10 (83,3)
6 (54,5)

57 (21,9)
40 (33,1)
2 (16,7)
5 (45,5)

ng(%)


B ng 3.9. T l lo âu c a đ i t

ng nghiên c u theo các đ c đi m kinh t (Thu nh p

trung bình, chi phí đi u tr ) (n= 404)
căđi m đi u ki n kinh t
Kinh t giaă đình:ă t ng thu nh p TB đ u
ng i/ tháng
❖ < 5 tri u
❖ 5-10 tri u
❖ > 10 tri u
Chiăphíăđi u tr T ăvƠăbi n ch ngădoăng i
b nh t chi tr /tháng
❖ < 1 tri u VN
❖ 1 - < 2 tri u VN
❖ 2 - <3 tri u VN
❖ ≥ 3 tri u VN
%ă Chiă phíă đi u tr T ă vƠă bi n ch ng do
ng i b nh t chi tr / t ng thu nh păgiaăđình
❖ < 10%
❖ 10% - < 20%
❖ 20% - <30%
❖ ≥ 30%

Lo âu
Không
S l ng(%)

Có
S l

255 (74,1)
36 (78,3)

9 (64,3)

89 (25,9)
10 (21,7)
5 (35,7)

92 (74,8)
99 (76,7)
47 (73,4)
62 (70,5)

31 (25,2)
30 (23,3)
17 (26,6)
26 (29,5)

86 (75,4)
67 (75,3)
60 (78,3)
141 (70,9)

28 (24,6)
22 (24,7)
13 (21,7)
30 (29,1)

ng(%)

B ng 3.10. T l lo âu c a đ i t ng nghiên c u theo tình tr ng s c kh e và đi u
tr : th i gian m c b nh, BMI, Tình tr ng bi n ch ng (n= 404)

căđi m tình tr ng s c kh eăvƠăđi u
tr b nh

R i lo n lo âu
Khơng
S l ng (%)

Có
S l

113 (76,4)
83 (78,3)

35 (23,6)
23 (21,7)

104 (63,9)

46 (30,7)

BMI
❖ <18.5
❖ 18.5 - 22,9
❖ 23 - 24,9
❖ 25 - 29,9
❖ ≥ 30
M căđ bi n ch ngă T

38 (88.4)
119 (70,4)

79 (80,6)
58 (69,0)
6 (60,0)

5 (11,6)
50 (29,6)
19(19,4)
26 (31,0)
4 (40,0)

Ch a có
Nh
Trung bình
N ng

37 (86,0)
164 (77,7)
71 (67,0)
28 (63,6)

6 (14,0)
47 (22,3)
35 (33,0)
16 (36,4)

Th iăgianăđ c ch năđoánă(tháng)
❖ <5n m
❖ 5-10 n m
❖ >10 n m

❖
❖
❖
❖

ng (%)


B ng 3.11. T l lo âu c a đ i t ng nghiên c u theo tình tr ng s c kh e và đi u tr
b nh: Tuân th h ng d n c a th y thu c, Thu c dùng kèm (n= 404)
căđi m tình tr ng s c kh eăvƠăđi u tr
b nh
Tuơnă th ă ch ă đ ă dinhă d ngă vƠă l iă
s ngătheoăh ngăd năth yăthu c
❖ Có th c hi n theo
❖ Không th c hi n theo
Thông tin v thu căđi u tr
❖ Ch dùng thu c u ng h đ ng huy t;
❖ Dùng thu c u ng và tiêm insulin;
❖ ang đi u tr thêm các thu c khác: h
huy t áp, thu c m máu, đi u tr bi n
ch ng…
❖ Không bi t

R i lo n lo âu
Khơng
S l ng (%)

Có
S l

239 (72,0)
61 (84,7)

93 (28,0)
11 (15,3)

19 (67,9)
99 (78,0)
169 (74,4)

9 (32,1)
28 (22,0)
58 (25,6)

13 (59,1)

9 (40,9)

ng (%)


3.3. Các y u t liênăquanăđ n tình tr ng lo âu c aăng

i b nh

B ng 3.13. M i liên quan gi a các y u t v nhân kh u h c (Gi i tính, nhóm tu i,
tình tr ng hôn nhân, h c v n) đ n tình tr ng lo âu (n= 404)
căđi măđ iăt

Gi iă
tính
Nhóm
tu i

ngăNC

Không lo
âu
S l ng
(%)
152 (76,8)

Lo âu
S
l ng(%)

OR
95% CI

46 (23,2)

50 – 59

148 (71,8)
96 (81,4)

58 (28,2)
22(18,6)

40 – 49

33 (78,6)

9 (21,4)

30ậ 39

11 (52,4)

10 (47,6)

60-69

117 (76,5)

36 (23,5)

70-79

43 (61,4)

27 (38,6)

1
1,29
(0,826 – 2,030)
1
1,19
0,496 – 2,851

3,96
1,447 ậ 10,873
1,34
0,739 – 2,440
2,74
1,379 ậ 5,444

253 (76,9)

76 (23,1)

1

47 (62,7)

28 (37,3)

211 (75,9)

67 (24,1)

1,98
1,157 ậ 3,400
1
1,27
0,698 - 2,321
1,24
0,643 - 2,403

Nam

N

ang s ng v i
Tình
v /ch ng/b n
tr ngă
tình
hơn
Ly d , góa, đ c
thân
nhân
Ph thơng
Trình
đ ă h că
Trung c p
v n
Cao đ ng/
i
h c/ Sau đ i h c
Ngh ă
nghi p

47 (71,2)

19 (28,8)

42 (70,0)

18 (30,0)

Công nhân

15 (88,2)

2(11,8)

Nông dân

86 (76,1)

27 (23,9)

20 (74,1)

7 (25,9)

4 (50,0)

4 (50,0)

N i tr

18 (72,0)

7 (28,0)

V h u

114 (75,0)

38 (25,0)

2 (40,0)

3 (60,0)

41 (71,9)

16 (28,1)

185 (79,7)

47 (20,3)

83 (67,5)

40 (32,5)

1
2,35
0,499- 11,104
2,63
0,454 – 15,162
7,50
0,772 – 72,867
2,92
0,497 – 17,103
2,50
0,540 – 11,565
11,25

0,749 –
169,029
2,39
0,581 – 14,732
1
1,90
1,150 – 3,128

32 (65,3)

17 (34,7)

2,09
1,063 – 4,114

Công ch c/ viên
ch c nhà n c
Nhơnă viênă v nă
phịng

Khơng có vi c
làm
Lao đ ng t
Khác
Ti nă s ă Khơng
giaă đìnhă
Có
cóăng iă
m că
Khơngăbi t

T

do/

p

0,258
0,696
0,004
0,332
0,003

0.011

0,430
0,517

0,265
0,262
0,041
0,214
0,225
0,027
0,172

0,011
0,029


Nh năxét:

B ng 3.13 trình bày m i liên quan gi a các y u t v nhân kh u h c đ n tình
tr ng lo âu c a b nh nhân. Theo đó có 4 y u t liên quan có ý ngh a th ng kê đ n
tình tr ng lo âu c a đ i t
ti n s gia đình có ng

ng nghiên c u là tu i, tình tr ng hơn nhân, ngh nghi p,
im c

T . Nhóm b nh nhân có đ tu i t 30-39 tu i có

nguy c m c lo âu cao g p 3,96 l n so v i nhóm tu i 50-59, và nhóm b nh nhân có
đ tu i t 70-79 có nguy c m c lo âu cao g p 2,74 l n so v i nhóm tu i 50-59
(p<0,01). Nhóm b nh nhân ly d /góa hay đ c thân có t l lo âu cao g p 1,98 l n so
v i nhóm b nh nhân đang s ng cùng v / ch ng hay b n tình (p<0,05). Nhóm ng
b nh khơng có vi c làm và nhóm nhân viên v n phịng có nguy c b lo âu t

i
ng

ng cao g p 11,25 và 7,50 l n so v i nhóm ngh nghi p cơng nhân (p<0,05) .
Nhóm b nh nhân có ti n s ng

i thân trong gia đình m c

T

có t l lo âu cao

g p 1,09 l n và nhóm b nh nhân không bi t v ti n s gia đình có nguy c m c lo
âu cao g p 2,09 l n so v i nhóm b nh nhân khơng có ng

i thân m c

T

(p<0,05)
Ch a tìm th y m i liên quan có ý ngh a th ng k gi a gi i tính, tình tr ng hơn
nhân, hay trình đ h c v n v i tình tr ng lo âu c a ng

i b nh.


B ng 3.14. M i liên quan gi a các y u t v kinh t đ n tình tr ng lo âu
căđi măđ iăt

ngăNC

B oăhi măyăt

❖ Có
BHYT, đúng
tuy n
❖ Có
BHYT, v t
tuy n
❖ Khơng có
BHYT
Kh n ngăchiă ❖
kh
tr

n ng
❖ Vayă n ă
m tăph n
❖ Vay
n
tồn b
❖ Khơng
bi t
Kinh t gia ❖ < 5 tri u
đình:ă
Thuă
nh pă TBă đ u ❖ 5-10 tri u
ng i/ tháng
❖ > 10 tri u
Chiă phíă đi u
tr
T ă vƠă
các
bi n
ch ng
do
ng i b nh
t
chi
tr /tháng
% Chi phí
đi uă
tr ă
ng iă b nhă
t ă chiă /ă t ngă

thuănh p

❖ < 1 tri u
VN
❖1 - < 2
tri u VN
❖ 2 - <3
tri u VN
❖ ≥ 3 tri u
VN
❖ < 10%
❖ 10% - <
20%
❖ 20%
<30%
❖ ≥ 30%

Không
Lo âu
Lo âu
S
S
l ng(%)
l ng(%)
229
(73,9)

OR
95% CI

p

1
81 (26,1)

51 (81,0)

12 (19,0)

20 (64,5)

11 (35,5)

203
(78,1)

57 (21,9)

81 (66,9)

40 (33,1)

10 (83,3)

2 (16,7)

6 (54,5)

5 (45,5)

255
(74,1)

89 (25,9)

36 (78,3)

10 (21,7)

9 (64,3)

5 (35,7)

92 (74,8)

31 (25.2)

99 (76,7)

30 (23.3)

47 (73,4)

17 (26,6)

62 (70,5)

26 (29,5)

86 (75,4)

28 (24,6)

67 (75,3)

22 (24,7)

60 (78,3)

13 (21,7)

141
(70,9)

30 (29,1)

0,665
0,337-1313

0,237

1,555
0,712 - 3,394
1

0,264

2,25
1,379 ậ 3,672
0,83

0,175 – 3,916
6,21
2,048 ậ 18,855
1

0,0008

0,79
0,379 – 1,672
1,59
0,518 – 4,889
1

0,546

0,90
0,505 – 1,603
1,07
0,538 – 2,140
1,24
0,673 – 2,302
1
1,00
0,529 – 1,922
0,85
0,401 – 1,799
1,26
0,718 – 2,210

0,719

0,812
0,002

0,413

0,840
0,485

0,98
0,67
0,42


Nh n xét:
B ng 3.14 cho th y m i liên quan gi a các y u t v kinh t đ n tình tr ng lo
âu c a ng
âu c a đ i t

i b nh. Theo đó ch có y u t kh n ng chi tr là có liên quan đ n s lo
ng nghiên c u (có ý ngh a th ng kê). Nh ng b nh nhân vay n m t

ph n đ chi tr chi phí đi u tr

T

và bi n ch ng có nguy c m c lo âu cao g p

2,25 l n so v i nhóm đ kh n ng chi tr . Nhóm b nh nhân khơng bi t v kh n ng
chi tr c a gia đình có nguy c m c lo âu cao g p 6,21 l n so v i nhóm đ kh n ng

chi tr (p<0,001). Ch a th y có m i liên quan gi a các y u t b o hi m y t , thu
nh p bình quân đ u ng
tình tr ng lo âu c a ng

i, chi phí đi u tr do ng
i b nh

i b nh t chi tr hàng tháng v i


B ng 3.15. M i liên quan gi a tình tr ng b nh/ bi n ch ng đ n tình tr ng lo âu
c đi măđ iăt

ngăNC

Th iăgianăđ căch năđốnă
(tháng)
❖ <5n m
❖ 5-10 n m

Khơng lo âu
S l ng (%)

Lo âu
S l ng(%)

OR
95% CI

113 (76,4)

83 (78,3)

35 (23,6)
23 (21,7)

1
0,89
0,492 - 1,628

104 (63,9)

46 (30,7)

1,43
0,852 - 2,394

38 (88,4)
119 (70,4)

6 (14,0)
47 (22,3)

❖ 23 - 24,9

79 (80,6)

35 (33,0)

❖ 25 - 29,9

58 (69,0)

16 (36,4)

❖ ≥ă30

6 (60,0)

6 (14,0)

1
3,19
1,169 ậ 8,726
1,82
0,629 – 5,313
3,41
1,169 ậ 9,927
5,01
0,962 - 26,671

37 (86,0)
164 (77,7)

6 (14,0)
47 (22,3)

❖ Trung bình

71 (67,0)

35 (33,0)

❖ N ng

28 (63,6)

16 (36,4)

61 (84,7)

11 (15,3)

1

239 (72,0)

93 (28,0)

2,16
1,082 ậ 4,303

19 (67,9)

9 (32,1)

1

99 (78,0)

28 (22,0)

169 (74,4)

58 (25,6)

13 (59,1)

9 (40,9)

0,60
0,242- 1,474
0,72
0,310 – 1,695
1,46
0,449 – 4,752

❖ >10 n m
BMI
❖ <18.5
❖ 18.5 - 22,9

M căđ bi n ch ngă T
❖ Ch a có
❖ Nh

Tuân th ch đ dinh
d ng và l i s ng theo
h ng d n th y thu c
❖ Không th c hi n
theo

❖ Cóăth căhi nătheo
Thơngă tină v ă thu că đi uă
tr
❖ Ch
dùng thu c
u ng h
đ ng
huy t;
❖ Dùng thu c u ng và
tiêm insulin;
❖ ang đi u tr thêm
các thu c khác
❖ Không bi t

1
1,77
0,700 – 4,462
3,04
1,147 ậ 8,055
3,52
1,170 ậ 10,611

p

0,716
0,174

0,017
0,261
0,017

0,033

0,222
0,019
0,017

0,025

0,258
0,456
0,526


Nh năxét:
B ng 3.15 cho th y m i liên quan gi a các y u t v tình tr ng b nh/ bi n
ch ng v i tình tr ng lo âu c a ng

i b nh.

Nhóm b nh nhân có ch s BMI trên 30,0 (nguy c cao) có t l m c lo âu
cao nh t g p 5,01 l n so v i nhóm b nh nhân có ch s BMI th p (<18,5).
Nhóm b nh nhân có ch s BMI bình th

ng (18,5 – 22,9) và nhóm b nh

nhân có ch s BMI t 25-29,9 (nguy c trung bình) có t l m c lo âu cao g p 3,19
l n và 3,41 l n so v i nhóm b nh nhân có ch s BMI th p (p<0,05)
Nhóm b nh nhân có bi n ch ng trung bình và n ng có nguy c m c lo âu cao
g p h n 3 l n so v i nhóm b nh nhân ch a có bi n ch ng (p < 0,05).
Nhóm b nh nhân tuân th h

ng d n v ch đ dinh d

ng và l i s ng c a

th y thu c có nguy c m c lo âu cao g p 2,16 l n so v i nhóm b nh nhân không
tuân th (p<0,05).

B ng 3.16. M i liên quan gi a m c hài lòng v d ch v y t t i b nh vi n đ n tình
tr ng lo âu c a b nh nhân
căđi măđ iăt

ngăNC

Khơng

Lo Lo âu

OR

âu
S l
Hài lịng (4-5 đi m)
Khơng hài lịng (< 4 đi m)

p

95% CI
ng(%) S l

ng(%)

256 (76,9)

77 (23,1)

44 (62,0)

27 (38.0)

1
2,04

0,009

1,179 ậ 3,529

Nh n xét:
B ng 3.17 cho th y m i liên quan gi a đi m hài lòng v d ch v y t t i b nh
vi n đ n tình tr ng lo âu c a ng

i b nh.

Nhóm b nh nhân khơng hài lịng v i d ch v c a b nh vi n có nguy c m c
lo âu cao g p 2,04 l n so v i nhóm b nh nhân hài lòng (p<0,01).


B ng 3.17. Các y u t liên quan đ n tình tr ng lo âu c a ng

i b nh (phân tích đa

bi n)
căđi măđ iăt

ngăNC

Nhómătu i

50-59
30-39
70-79
Tìnhă tr ngă hơnă ư k t hơn
nhân
Ly d / góa/
Ngh ănghi p
Cơng nhân

c thân

Nhơnăviênăv năphịng
Khơngăcóăvi călƠm
Ti nă s ă giaă đìnhă Khơng
cóăng iăthơnăm că Có
T
Khơng bi t
Kh ăn ngăchiătr

OR
(95% CI)
1

0,68 (0,366 -1,271)
1,87 (0,976- 3,581)
1
1,64 (0,890 – 3,019)
1

0,229
0,059

4,97 (1,047 ậ 23,55)

0,044

11,51 (1,626 ậ 81,40)
1

0,014

0,55 (0,3118 ậ 0,955)

0,034

0,91 (0,410 – 0,955)

0,808

kh n ng

Nhóm BMI

Tìnhătr ngăb nh

p

0,112

1

Vayăn ăm tăph n
Khôngăbi t

2,75 (1,599 - 4.729)
8,70 (2,637 ậ 28,728)

0,000
0,000

< 18,5
18,5 – 22,9

1
0,45 (0,158 – 1,267)

0,130

25 – 29,9
>30
Ch a có bi n ch ng

1,20 (0,6484 – 2,231)

1,77 (0,438 -7,126)
1

0,558
0,423

Bi năch ngăTB

1,84 (1,037 ậ 3,257)

0,037

1,54 (0,724 -3,266)
1
0,379 (0,173 ậ 0,831)
1

0,263

0,484 (0,026 ậ 0,902)

0,022

Bi n ch ng n ng
Tuơnă th ă dinhă Khơng
d ng
Có
i măhƠiălịng
Có
Khơng

0,015

Nh n xét:
B ng 3.18 là k t qu phân tích h i quy đa bi n v m i liên quan gi a các đ c
đi m c a đ i t

ng nghiên c u v i tình tr ng lo âu c a h .

Bi n ph thu c là lo âu và các bi n đ c l p đ

c đ a vào mơ hình thu c

nhóm đ c tr ng nhân kh u h c, nhóm y u t kinh t , nhóm đ c đi m tình tr ng
b nh và nhóm đi m hài lịng v ch t l

ng d ch v . K t qu c a mơ hình h i quy đa


bi n (b ng 3.14) cho th y: n u nh các y u t trong mơ hình khơng đ i thì nhóm
đ it
(t

ng khơng có vi c làm và nhóm nhân viên v n phịng cao g p 11,51 và 4,97

ng ng) so v i nhóm đ i t

s gia đình có ng
có ng

ng cơng nhân (p<0,05). Nhóm b nh nhân v i ti n

i m c T có nguy c b lo âu th p h n nhóm b nh nhân khơng

i trong gia đình m c T (p<0,05).
V đi u ki n kinh t , nhóm b nh nhân ph i vay n m t ph n đ chi tr các

chi phí đi u tr

T và bi n ch ng, ho c không bi t v kh n ng chi tr có nguy c

b lo âu cao h n so v i nhóm b nh nhân đ kh n ng chi tr (p<0,001) - g p 2,75
l n và 8,70 l n (t

ng ng) .

V tình tr ng b nh, nguy c m c lo âu

nh ng b nh nhân có bi n ch ng

trung bình cao g p 1,84 l n so v i nh ng b nh nhân ch a có bi n ch ng (p<0,05).
N u nh các y u t trong mơ hình không đ i, t l tuân th ch t ch ch đ
dinh d

ng và l i s ng theo h

ng d n c a th y thu c có nguy c m c lo âu th p

h n so v i nhóm b nh nhân khơng tn th , ch b ng 0, 379 l n (p<0,05).