Trường phái A. ADLER

Alfred Adler (1870-1937)


Tiểu sử
Alfred Adler (1870-1937) sinh
ngày 7 tháng 1 tại ngoại ô thành phố
Vienna. Tuổi thơ của ông là những
tháng ngày khốn khổ. Ơng là một
đứa bé ốm yếu ln nghĩ mình lùn tịt
và xấu xí. Ơng cũng có sự ganh tị với
anh trai ơng. Tất cả những hồi ức
này có thể đã ảnh hưởng đến lý
thuyết mà ông đã triển khai về nhân
cách...
2


Như

Jung, Adler biết về PTH nhờ đọc
Giải Thích Giấc Mơ. A viết một bài bênh
vực lý thuyết của Freud & được F mời
gia nhập Hội PTH Vienna, rồi trở thành
Chủ tịch hội (1910). Nhưng các khác
biệt giữa A và F bắt đầu xuất hiện, và
chúng trở nên trầm trọng đến nỗi năm
1911 A phải từ chức chủ tịch Hội PTH
Vienna. Sau 9 năm gắn bó với F, tình
bạn đã đổ vỡ, và 2 người khơng bao giờ
nhìn mặt nhau nữa. F tố cáo A nổi tiếng
nhờ việc làm biến chất PTH thành thứ

lương tri của giới nghiệp dư.
3


Về A, Freud nói, "Tơi đã biến người lùn
thành kẻ khổng lồ".
Lịch sử cho thấy 2 người khơng bao
giờ có nhiều điểm chung, và rất có thể
Adler đã sai lầm khi gia nhập PTH.
Năm 1926 Adler sang thăm Hoa Kỳ và
được đón tiếp nồng hậu. Năm 1935, một
phần vì mối đe doạ của Đức Quốc Xã ở
châu Âu, ông sang định cư ở Hoa Kỳ. Ông
mất ngày 28/ 5/1937 trong chuyến đi diễn
thuyết ở Aberdeen, Tô Cách Lan.
4


Các nội dung cơ bản
1.

Quan điểm về con người: Con
người là một thành viên có ý
nghĩa trong xã hội
2. Thứ tự con trong gia đình
3. Mơi trường sống thời thơ ấu
4. Tiểu thuyết về cuộc đời
Ba

phải

Mục tiêu không thể đạt và mục tiêu ảo
Quan điểm sai lệch về cuộc sống và nhu cầu
Không tự tin vào bản thân
Giá trị sai lệch

5


Mục tiêu tham vấn
Giúp

phát triển đời sống
lành mạnh và toàn diện
Có trách nhiệm với bản
thân và xã hơị

6


Hoạt động tham vấn
Chất

vấn/xây dựng
Hỏi câu hỏi quan trọng: nếu bạn làm
khác đi, và điều đó làm bạn vui vẻ,
đó là điều gì?
Cổ động thân chủ
Hành động ( nếu như) cho cơ hội để
đối chất với bản thân.
Tẩy chay việc làm sai của thân chủ

Giúp thân chủ biết kiềm chế
Đặt ra việc cần làm
7


Tóm lại
Nhấn

mạnh tính xã hội,
phấn đấu và tinh thần
vươn lên của cá nhân.
Khi cảm xúc thân chủ thay
đổi, họ dễ dàng bắt tay
vào xây dựng lại cuộc đời
họ.
8


Những khái niệm cơ bản
các thuật ngữ của lý thuyết Adler

- Bù trừ - nghĩa là cá nhân có thể điều chỉnh
sự yếu kém ở một phần của cơ thể bằng cách
phát triển sức mạnh ở những phần khác. VD
một người mù có thể phát triển đặc biệt năng
khiếu thính giác.
- Bù trừ quá mức - nghĩa là hoán chuyển sự
yếu kém thành sức mạnh. VD: Teddy
Roosevelt, vốn là một đứa trẻ ốm yếu nhưng
đã trở thành một nhà thể thao ngồi trời;

Demosthenes, người vốn tật nói lắp nhưng
đã trở thành nhà hùng biện lớn.
9




Khi Alder giới thiệu quan niệm này,
ông là một bác sĩ, và các nhận xét của
ông rõ ràng phù hợp với nền y khoa
thực chứng duy vật thời ấy.
- Cảm quan của sự yếu kém - nghĩa là
theo A, mọi người đều bắt đầu cuộc
đời hoàn toàn lệ thuộc vào người khác
để sống cịn, vì thế mọi người đều có
các cảm quan này.
- Mặc cảm tự ti - nghĩa là những người
quá bức xúc vì cảm giác yếu kém
khiến họ làm được rất ít / khơng làm
được gì.
10


- Lối sống - nghĩa là phương tiện mà một
người chọn để đạt sự vượt trội, cách mà một
cá nhân sống và giải quyết những trở ngại trong
những mối quan hệ liên nhân cách
- Quan tâm xã hội - nghĩa là một phần mục
tiêu của lối sống là làm việc để hướng tới xã
hội, cống hiến đời sống tốt đẹp hơn cho mọi

người.
- Lối sống sai lầm - nghĩa là lối sống mà
khơng có sự quan tâm XH thoả đáng.
- Ngã sáng tạo : Adler đối lập Freud và Jung
bằng cách khẳng định con người không phải
nạn nhân của môi trường/ di truyền sinh vật.
11


Mặc

dù môi trường và di truyền ảnh
hưởng tới sự phát triển nhân cách, cá
nhân vẫn có tự do sắp xếp cuộc đời
mình theo bất kỳ kiểu nào. Ví dụ, các
cảm quan về sự yếu kém giúp tăng
trưởng/ làm suy yếu một người là tuỳ
vào thái độ cá nhân của người ấy. Nếu
một người coi đời sống là vơ nghĩa, thì
họ sẽ tự do tạo ra ý nghĩa và rồi hành
động "như thể" nó là đúng. Với ý niệm
về ngã sáng tạo, Adler đi theo niềm
tin hiện sinh cho rằng con người có tự
do lựa chọn số phận của chính mình
12


Gieo

hành vi – Gặt thói quen

Gieo

thói quen – Gặt tính

Gieo

tính cách – Gặt số

cách

phận

13


Adler đưa ra quan điểm khác Freud về “năng
lượng cuộc sống” (the life force) tạo ra từ libido năng lượng tính dục. Ơng cho rằng động lực thúc
đẩy con người hoạt động là “cảm xúc thấp kém”
(organ inferiority) - bản thân ơng bị cịi xương
từ khi sinh, khơng đi được đến khi lên 4. Một đứa
trẻ trải qua cảm xúc thấp kém do thể hình & sự
chưa trưởng thành của chúng, phải tìm cách
vượt qua những cảm xúc khơng thoải mái/ cảm
xúc thấp kém/ lịng tự tơn thấp, sẽ phải đền bù
bằng việc phát triển nhận thức về sự mạnh mẽ
trong chính bản thân chúng.
14

Một

người có thể vượt qua sự yếu kém
của mình bằng cách cố gắng để trở nên
hồn hảo, đó là tình trạng mà đầu tiên
Adler gọi là bản năng gây hấn, ông cho
rằng khi một cá nhân không thể thỏa mãn
những nhu cầu, họ sẽ trở nên nản chí và
gây hấn. Sau này ông tin tưởng rằng sự
cố gắng để trở nên hồn hảo chính là
động lực sống đằng sau tất cả những
hành vi con người. Lý thuyết của ông sau
cùng được biết đến như là tâm lý học cá
nhân mầm mống TLHNT.
15


Có 2 loại bù trừ để đạt sự hồn hảo:
1/Bù trừ tích cực - cần thiết cho sự thành cơng,
đạt được thành quả, đền bù cho những thiếu sót
của chính bản thân.
2/ Bù trừ tiêu cực - Cá nhân cảm thấy chính mình
là siêu đẳng (superior) theo một cách nào đó, đó
là điều khơng lành mạnh/ loạn thần kinh chức
năng (neurotic).
 Điều quan trọng với nhà trị liệu là hiểu về kiểu
sống (lifestyle) của thân chủ, không chỉ là
những động lực, cấu trúc và những mâu thuẫn
bên trong.
16

Adler tập trung nhiều vào việc
thân chủ giải quyết những vấn đề
hiện tại của họ như thế nào, căn cứ
vào quá khứ hơn là quá chăm chú
vào việc phân tích những chi tiết
trong quá khứ của thân chủ. Adler
thấy rằng con người có động lực để
hướng đến và đi đến tương lai, và có
thể quyết định cho cuộc sống của
riêng họ ở một mức độ nào đó, điều
mà Freud có thể không bàn đến
(theo Freud, quá khứ của thân chủ
sẽ quyết định tương lai của họ).
17


Tư tưởng của Adler về cảm
xúc thấp kém và siêu đẳng, sự
cố gắng để hoàn hảo, kiểu
sống và thành quả đền bù đã
được công nhận và cho đến
nay vẫn là những ý tưởng
quan trọng trong lý thuyết
phát triển con người. Ơng cịn
có ý tưởng xây dựng lý thuyết
về quyền lợi xã hội (social
interest) - xã hội phải mang
lại quyền lợi và phải có sự

quan tâm đến sự trưởng
thành của tất cả mọi người.
18


ĐÁNH GIÁ CHUNG

Mặc dù lý thuyết của Adler
không được chú ý thực hành
bởi những nhà trị liệu ngày nay,
tuy nhiên nó rất quan trọng về
mặt lý luận, bởi nó chi phối
sâu sắc những hiểu biết của
chúng ta về hành vi con người
và gián tiếp ảnh hưởng đến
cách làm tham vấn hiệnnay.
19


BÀI TẬP TỰ NHẬN THỨC
BẢN THÂN
Chọn

3 bộ phận trên cơ thể mình
mà các anh/chị thích nhất?
3 nét tính cách anh/ chị thích
nhất ở bản thân?
Từ sáng đến giờ, 1 điều gì
anh/chị hài lịng nhất?
Vai trị của anh/chị trong việc tạo

ra sự hài lịng đó?
20


•

21