Ga To An my Quynh phu Thai binh

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Q tơi: Làng Tị: Gà tiến vua - nguy cơ </b>

<b>tuyệt chủng</b>

Tôi sinh ra tại xã An mỹ huyện Quỳnh phụ tỉnh Thái bình. Nơi có giống
gà Tị nổi tiếng. Tuổi thơ của tơi gắn liên với đia danh này. sau này lớn
lên đi lập nghiệp ở Tây nguyên tôi mới thấy giá trị của quê hương.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Huyện Quỳnh phụ có xã Quỳnh Giao, rất gần với xã tơi, nơi sinh ra phó
Thủ tướng Hồng Trung Hải. Ơng cũng là người con có đóng góp khá
nhiều cho quê hương. chúng tôi rất tự hào về ông.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Và đây là giống gà Tị.

Đặc trưng của gà Tị là lơng mọc ở chân. Gà mái lúc lớn có thể đạt 4 -5
kg/con.

Chỉ rất ít người thuộc lớp “thất thập cổ lai hi” còn chút ký ức về giống
gà đặc sản của làng, từng đi vào câu thành ngữ “Gà Tò - Lợn Tó - Vó
Vạn Đồn” ở vùng đồng bằng sơng Hồng. Trong ký ức rời rạc của cụ
ông 84 tuổi cụ ông Trần Thiện Thuật ở thôn Tô Đê. Cụ tự hào: “Khơng
ai biết chính xác “nó” có tự thuở nào, chỉ nhớ hàng nghìn năm trước, gà
đã có mặt trên vùng đất này. Một lần, vị Đức Tiên Công của làng, vốn là
con rể của vua Trần dâng tiến nhà vua giống gà quý. Vua thấy con gà lạ,
có lơng ở chân, khi ăn thịt thơm và ngọt nên rất thích. Người dân đã lấy
tên làng đặt cho giống gà, từ đó tên gọi gà Tị ra đời”.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

ăn quẹm cối xay”. Gà cao, đẹp, dáng đi lộc ngộc như con cơng. Gà Tị ít
lơng hơn gà ta, nhưng lơng của nó đâu ra đấy, tư thế oai phong lắm. So
với gà chọi, thịt gà Tò thơm ngon, săn chắc hơn nhiều. Bình thường, da
nó đỏ như gà chọi nhưng khi luộc lên có màu vàng thẫm. Vì gà to quá
nên khi giết phải hai ba nhà ăn mới hết một con.

Trước đây, cứ vào tháng 7 âm lịch hàng năm, bốn làng trong vùng lại tổ
chức lễ bá yết Thành hồng một chú gà Tị thật to và đẹp. Gà làm lễ
không phải nuôi một năm mà phải nuôi từ nhỏ, tháng 7 làm lễ thì từ
tháng Giêng đã phải “vũ” (vỗ béo) cho nó. Mà con gà đắt ở cái cơng vũ,
chứ tiền thì không đáng bao nhiêu. Nào là phải cho ăn gạo lứt thổi còn
hơi sống và cám. Mỗi ngày vài bữa, người nuôi phải “đút” cho gà ăn.
Cùng với cụ Thuật, cụ Trần Thanh Lâm, 88 tuổi ở thôn Tô Đê, cũng là
một trong số ít người cịn chút kỷ niệm về thú chơi gà Tò. Thời phong
kiến, gà Tò được nuôi để “chơi” chứ không phải để bán, để thịt.

Bây giờ gà đã bị thất truyền rồi.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

những con gà Tò y hệt gà nguyên chủng.

Gia đình anh Trần Ngọc Cảnh, chị Đỗ thị Bẩy (Tơ Xun) có truyền
thống ni gà Tị. Chỉ vào con gà trống đang chạy lon ton trong sân, anh
khoe: “Con này mang đặc trưng gà Tò rồi nhưng chưa được cao, được to
lắm”. Bắt một con gà lên, anh bảo, đặc trưng của gà Tị là có lơng suốt
từ khuỷu chân xuống, gọi là “lơng quần”. Phía sau gối gà trống có thêm
một chịm lơng như đi quạ, gọi là “lơng gối”.

Anh khẳng định “khơng có lơng chân thì khơng phải là gà Tị”. Kẽ chân
và vùng tiếp giáp chân và đùi có màu đỏ tía, dọc chân có 2 vạch đỏ tía
và 2 hàng vảy xếp song song. Khi trưởng thành, gà trống lơng có màu
cánh gián, mã tím có chút pha hoa mơ; gà mái có lơng màu trứng cà
cuống. “Thịt gà Tị thơm, ngọt nên bán được giá hơn, 1 kg gà Tò giá
290.000đ/kg trong khi các loại gà ta chỉ bán được 60.000đ/kg mà thôi”,
anh Cảnh cho biết.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

Anh Bùi Văn Chiến, Phó Chủ tịch Hội Nơng dân xã An Mỹ, đồng thời
cũng là một trong hai hộ ni gà Tị của xã cho biết, giống gà này chỉ ưa
thóc.

Anh Chiến bảo, gà quý nên không được nuôi lẫn với các giống gà khác
để tránh dịch bệnh.

</div>

<!--links-->