Tài liệu Chương trình Tập huấn ngữ văn Nghệ An

Định hướng dạy truyền thuyết :
Định hướng dạy truyền thuyết :


Sự tích thần đền Bạch Mã .
Sự tích thần đền Bạch Mã .


(Ngữ văn 6)
(Ngữ văn 6)
Đ
Đ
Định hướng dạy bài:
Sự tích thần đền Bạch Mã
Ngữ văn 6

I.
I.
Hướng dẫn đọc, tóm tắt và tìm hiểu bố cục
Hướng dẫn đọc, tóm tắt và tìm hiểu bố cục


1.
1.

Đọc và tóm tắt
Đọc và tóm tắt
2. Hướng dẫn tìm hiểu bố cục:
2. Hướng dẫn tìm hiểu bố cục:
Bố cục ba phần:
Bố cục ba phần:
- Từ đầu đến
- Từ đầu đến
rất quý
rất quý


Hoàn cảnh xuất thân của Phan Đà
Hoàn cảnh xuất thân của Phan Đà
- Tiếp đến
- Tiếp đến
vô cùng
vô cùng
:
:


Cuộc đời và sự nghiệp của Phan Đà
Cuộc đời và sự nghiệp của Phan Đà
- Còn lại: Sự tích đền Bạch Mã
- Còn lại: Sự tích đền Bạch Mã

II. Hướng dẫn tìm hiểu truyện
II. Hướng dẫn tìm hiểu truyện
1. Hoàn cảnh xuất thân (nguồn gốc):

1. Hoàn cảnh xuất thân (nguồn gốc):
- So sánh sự xuất hiện của Thánh Gióng và Phan Đà :
- So sánh sự xuất hiện của Thánh Gióng và Phan Đà :
+ Sự ra đời của Thánh Gióng thuộc mô típ về sự thụ thai kì
+ Sự ra đời của Thánh Gióng thuộc mô típ về sự thụ thai kì
lạ .
lạ .
+ Phan Đà có nguồn gốc bình thường : Vợ chồng người
+ Phan Đà có nguồn gốc bình thường : Vợ chồng người
nông dân ở Chi Linh - Võ Liệt - Thanh Chương không
nông dân ở Chi Linh - Võ Liệt - Thanh Chương không
có con. Nhặt được hũ vàng không lấy, không đòi hỏi bất
có con. Nhặt được hũ vàng không lấy, không đòi hỏi bất
cứ điều gì =>
cứ điều gì =>
Vẻ đẹp của con người Nghệ
Vẻ đẹp của con người Nghệ
: chất phác,
: chất phác,
thật thà, luôn nghĩ đến con cháu . Như vậy , Phan Đà ra
thật thà, luôn nghĩ đến con cháu . Như vậy , Phan Đà ra
đời từ cuộc sống bình dị của người nông dân, lớn lên ,
đời từ cuộc sống bình dị của người nông dân, lớn lên ,
trở thành một thanh niên khôi ngô tuấn tú, chí khí, thông
trở thành một thanh niên khôi ngô tuấn tú, chí khí, thông
minh...Đó là phần thưởng cho lòng tốt, sự thật thà, nhân
minh...Đó là phần thưởng cho lòng tốt, sự thật thà, nhân
hậu ...
hậu ...

2. Cuộc đời và sự nghiệp của Phan Đà.
2. Cuộc đời và sự nghiệp của Phan Đà.
- Đặt nhân vật vào bối cảnh lịch sử của câu chuyện mà nó phản ánh:
- Đặt nhân vật vào bối cảnh lịch sử của câu chuyện mà nó phản ánh:
bối cảnh cuộc khởi nghĩa Lam Sơn vào thời điểm cuối 1424 đầu
bối cảnh cuộc khởi nghĩa Lam Sơn vào thời điểm cuối 1424 đầu
1425. Khi Lê Lợi chuyển quân vào Nghệ An, nhân dân nô nức hư
1425. Khi Lê Lợi chuyển quân vào Nghệ An, nhân dân nô nức hư
ởng ứng cuộc khởi nghĩa. Phan Đà cưỡi ngựa trắng vào thành Lục
ởng ứng cuộc khởi nghĩa. Phan Đà cưỡi ngựa trắng vào thành Lục
Niên ra mắt Lê Lợi.
Niên ra mắt Lê Lợi.
- Cho HS thảo luận so sánh cách xây dựng nhân vật Phan Đà với
- Cho HS thảo luận so sánh cách xây dựng nhân vật Phan Đà với
cách xây dựng nhân vật Thánh Gióng :
cách xây dựng nhân vật Thánh Gióng :
+Thánh Gióng một mình một ngựa đi đánh giặc, chiến thắng nhanh
+Thánh Gióng một mình một ngựa đi đánh giặc, chiến thắng nhanh
và về trời ngay sau khi thắng giặc.
và về trời ngay sau khi thắng giặc.
+ Phan Đà :- Xin ra mắt, được ở dưới trướng Lê Lợi nhờ can đảm, tài
+ Phan Đà :- Xin ra mắt, được ở dưới trướng Lê Lợi nhờ can đảm, tài
năng, khôn khéo, lắm mưu cơ.
năng, khôn khéo, lắm mưu cơ.


- Chiến công : Nhiều phen làm cho quân Minh khốn
- Chiến công : Nhiều phen làm cho quân Minh khốn
đốn, thâm thù và tìm cách hãm hại (
đốn, thâm thù và tìm cách hãm hại (

gắn với thời kì bắt đầu phản
gắn với thời kì bắt đầu phản
công của nghĩa quân Lam Sơn
công của nghĩa quân Lam Sơn
)
)


- Sự đam mê hát tuồng -> rơi vào sự phục kích của bọn
- Sự đam mê hát tuồng -> rơi vào sự phục kích của bọn
khát máu nhà Minh ( bài học cho cuộc sống - liên hệ )
khát máu nhà Minh ( bài học cho cuộc sống - liên hệ )



=> Cách xây dựng nhân vật Phan Đà khác hẳn
=> Cách xây dựng nhân vật Phan Đà khác hẳn
cách xây dựng nhân vật Thánh Gióng (Chú ý cách
cách xây dựng nhân vật Thánh Gióng (Chú ý cách
XD nhân vật của truyền thuyết thời Hùng Vương
XD nhân vật của truyền thuyết thời Hùng Vương
và truyền thuyết sau thời Hùng Vương). Từ đó,
và truyền thuyết sau thời Hùng Vương). Từ đó,
thấy được vẻ đẹp của lòng yêu nước, lòng dũng
thấy được vẻ đẹp của lòng yêu nước, lòng dũng
cảm, sự thông minh tài trí, lòng yêu đời, yêu nghệ
cảm, sự thông minh tài trí, lòng yêu đời, yêu nghệ
thuật của Phan Đà (cũng là đặc điểm rất đáng tự
thuật của Phan Đà (cũng là đặc điểm rất đáng tự
hào của con người Nghệ)

hào của con người Nghệ)