Điều tra tình hình sản xuất và nghiên cứu,đánh giá một số loại hình trồng ca cao ở tỉnh đăk lăk

B GIÁO D C VÀ ðÀO T O
TRƯ NG ð I H C NÔNG NGHI P I
------------------

TR N TÂM

ðI U TRA TÌNH HÌNH S N XU T VÀ NGHIÊN C U,
ðÁNH GIÁ M T S LO I HÌNH TR NG CA CAO
T NH DAK LAK

LU N VĂN TH C SĨ NÔNG NGHI P
Chuyên ngành: TR NG TR T
Mã s : 60.62.01
Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS.TS. PH M TH HƯƠNG

HÀ N I - 2007


L I CAM ðOAN
Tơi xin cam đoan s li u và k t qu nghiên c u trong lu n văn này là
trung th c và chưa h ñư c s d ng ñ b o v m t h c v nào.
Tơi xin cam đoan m i s giúp ñ cho vi c th c hi n lu n văn đã đư c
cám ơn và các thơng tin trích d n ñã ñư c ch rõ ngu n g c.
Tác gi lu n văn

Tr n Tâm

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………i


L I C M ƠN

ð hoàn thành b n lu n văn này, tơi ln nh n đư c s giúp ñ v nhi u
m t c a các c p lãnh đ o, t p th , cá nhân.
Tơi xin chân thành t lòng bi t ơn sâu s c và kính tr ng t i TS. Ph m
Th Hương, ngư i ñã tr c ti p hư ng d n và đóng góp nhi u ý ki n quan
tr ng t nh ng bư c nghiên c u ban đ u và trong q trình th c hi n vi t
lu n văn.
Tôi xin c m ơn t p th các th y cô giáo Khoa Nông H c, đ c bi t là các
th y cơ trong b môn Rau - Hoa - Qu - Trư ng ð i h c Nông Nghi p I – Hà
N i đã tr c ti p đóng góp nhi u ý ki n quý báu cho tác gi hoàn thành lu n
văn này.
Cu i cùng tôi xin g i l i c m ơn chân thành và sâu s c t i gia đình,
ngư i thân, và tồn th b n bè, ñ ng nghi p ñã c vũ, ñ ng viên giúp đ tơi
trong q trình h c t p và nghiên c u.
M t l n n a, tôi xin trân tr ng c m ơn!

Hà N i, tháng

năm 2007

Tác gi

Tr n Tâm

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………ii


M CL C
L i cam ñoan

i

L i c m ơn

ii

M cl c

iii

Danh m c các ch vi t t t

v

Danh m c b ng

vi

Danh m c hình

viii

1.

M

ð U

1

1.1.

ð tv nđ

1

1.2.

M c đích, u c u

3

1.3.

Ý nghĩa c a đ tài

4

2.

T NG QUAN V V N ð NGHIÊN C U

5

2.1.

Sơ lư c v cây ca cao

5

2.2.

Yêu c u sinh thái ñ i v i cây ca cao

9

2.3.

Tình hình s n xu t và tiêu th ca cao trên th gi i

24

2.4.

Tình hình phát tri n ca cao Vi t Nam

26

3.

ð I TƯ NG, N I DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U

29

3.1.

ð i tư ng và ñ a ñi m nghiên c u

29

3.2.

N i dung nghiên c u

29

3.3.

Phương pháp nghiên c u

29

3.4.

Các ch tiêu đánh giá

32

3.5.

ð xu t lo i hình tr ng ca cao thích h p

3.6.

Gi i h n ñ tài

32

4.

K T QU VÀ TH O LU N

33

4.1.

ðánh giá các ñi u ki n t nhiên ñ i v i s phát tri n ca cao t i Dak

Dak Lak

Lak

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………iii

32

33


4.1.1. V trí đ a lý

33

4.1.2. ð a hình

33

4.1.3. Khí h u

36

4.1.4. Th như ng

42

4.2.

ði u ki n kinh t - xã h i c a t nh Dak Lak

45

4.3.

Tình hình s n xu t và áp d ng các bi n pháp k thu t ñ n sinh
trư ng và phát tri n ca cao t i t nh Dak Lak

4.3.1. Tình hình s n xu t ca cao

48

t nh Dak Lak

48

4.3.2. Áp d ng các bi n pháp k thu t ñ n sinh trư ng, phát tri n cây
ca cao t i Dak Lak

53

4.3.3. Tình hình sinh trư ng c a các lo i hình ca cao t i Dak Lak

55

4.4.

Tình hình sâu b nh h i

59

4.5.

Sơ b tính tốn hi u qu kinh t c a m t s lo i hình ca cao t i Dak

các lo i hình ca cao trong t nh Dak Lak

Lak

63

4.6.

Nh n đ nh các lo i hình ca cao tr ng t i Dak Lak

68

4.7.

Nh ng thu n l i, khó khăn và gi i pháp kh c ph c

71

4.7.1. Thu n l i

71

4.7.2. Nh ng khó khăn

72

4.7.3. Nh ng gi i pháp c n kh c ph c

73

4.8.

ð xu t lo i hình thích h p cho các vùng tr ng ca cao

Dak Lak

74

5.

K T LU N VÀ KI N NGH

75

5.1.

K t lu n

75

5.2.

ð ngh

76

TÀI LI U THAM KH O

78

PH L C

81

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………iv


DANH M C CÁC CH

VI T T T

CCC

: Chi u cao cây

CCPC

: Chi u cao phân cành

CDC

: Chi u dài cành

ðKG

: ðư ng kính g c

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………v


DANH M C B NG
STT

Tên b ng

Trang

2.1.

Dinh dư ng cây ca cao l y ñi qua s n ph m

17

2.2.

M c ñ dinh dư ng qua lá ca cao

18

2.3.

Lư ng phân bón cho 1 ha ca cao đ i v i đ t đ Basalt

19

2.4.

S l n bón phân trong năm cho cây ca cao

20

2.5.

Yêu c u sinh thái ñ i v i cây ca cao

23

2.6.

S n lư ng ca cao c a th gi i

25

2.7.

Giá ca cao t i th trư ng Luân ðôn 1971 - 2005

26

2.8.

Các gi ng ca cao ñư c tr ng th c nghi m t i Vi t Nam

27

4.1.

M t s ch tiêu khí h u t nh Dak Lak giai ño n 1995 - 2005

39

4.2.

So sánh yêu c u v khí h u c a cây ca cao v i ñi u ki n khí
h u t nh Dak Lak

4.3.

41

Tính ch t hố h c c a ñ t ñ cho các lo i hình tr ng ca cao t i
Dak Lak

4.4.

42

Tính ch t hố h c c a đ t xám cho các lo i hình tr ng ca cao

t i Dak Lak

4.5.

Hi n tr ng phát tri n ca cao

42
t nh ðak Lak t năm 1999 ñ n

năm 2006 và k ho ch đ n 2010

51

4.6.

Chi phí v t ch t và lao đ ng c a các lo i hình tr ng ca cao

53

4.7.

Tình hình sinh trư ng c a các lo i hình ca cao t i t nh Dak Lak

56

4.8.

Tình hình sinh trư ng c a các lo i hình ca cao trên hai lo i đ t

58

4.9.

Tình hình sâu b nh h i trên các lo i hình ca cao tr ng năm
2002

4.10. S n lư ng c a cây tr ng chính và cây tr ng ph

60
các lo i hình

tr ng ca cao trên hai lo i ñ t cho kinh doanh năm ñ u ti n

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………vi

62


4.11. Chi phí đ u vào cho các lo i hình tr ng ca cao đ i v i đ t đ
t nh ðak Lak

64

4.12. Chi phí đ u vào cho các lo i hình tr ng ca cao đ i v i ñ t xám
t nh ðak Lak
4.13. Doanh thu c a các lo i hình ca cao

64
năm kinh doanh ñ u tiên

cho 1 ha (ñ i v i ñ t ñ )
4.14. Doanh thu c a các lo i hình ca cao

65
năm kinh doanh đ u tiên

cho 1 ha (ñ i v i ñ t xám)

65

4.15. Hi u qu kinh t cho các lo i hình tr ng ca cao cho năm kinh
doanh ñ u tiên

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………vii

67


1. M

ð U

1.1. ð t v n ñ
Cây ca cao ñư c con ngư i phát hi n ra

lưu v c sơng Amazone (Nam,

Trung M ) đư c các nư c khu v c này tr ng và s d ng cách ñây hơn 500
năm. T khi phát hi n cho ñ n nay con ngư i ñã di th c cây ca cao ñ n kh p
nơi trên l c ñ a, nhưng th c s phát tri n m nh và cho hi u qu kinh t cao

trong gi i h n vùng đ t có đ cao t 800 tr xu ng trong dãi vĩ tuy n t 150
B c ñ n 15o Nam c a qu ñ a c u, lư ng mưa hàng năm t 1500 - 2000mm,
nhi t đ thích h p trung bình là 25 - 300C, nhi t đ thích nghi t i ña 30 - 320C
và t i thi u trung bình kho ng 18 - 210C, nhi t đ h th p xu ng dư i 10oC
cây ca cao s b h i, m đ thích h p kho ng 70 - 80%. Linne là ngư i ñ nh
danh cho cây ca cao có tên là Theobroma cacao L. thu c h

trơm

Sterculiaceae, theo ti ng la tinh Theos có nghĩa là th n linh, cịn Broma có
nghĩa là th c ph m. Như v y ca cao là th c ph m c a các ñ ng linh thiên nên
ch dành riêng cho gi i quý t c cao c p. Ngày nay

các nư c phát tri n h t

ca cao ñư c s d ng ñ s n xu t ra các lo i bánh, k o, th c u ng, xà phòng,
dư c ph m, ... v qu ca cao có kh i lư ng l n đư c t n d ng ñ ch bi n
thành th c ăn gia súc, phân bón r t t t ñ ng th i không gây ô nhi m môi
trư ng mà còn tr l i ngu n dinh dư ng l n cho đ t khơng b m t ñi qua thu
ho ch s n ph m.
Trên th gi i cây ca cao phân b chính trên 3 vùng là:
* Tây Phi: Ivory Coast, Ghana, Cameroon. Nigeria,... vùng này s n xu t
chi m trên 60% s n lư ng ca cao c a th gi i.
* Nam, Trung M : Brazil, Ecuador, Venezuela,... chi m 20%
* Châu Á - Thái Bình Dương: Indonesia, Malaysia, Philipines và Papua
New Guinea chi m 20%.
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………1


Giá ca trên cao trên th trư ng th gi i tương đ i cao, ít bi n đ ng, theo

ICCO (International Cocoa Organization - Cocoa prices) t năm 1971 ñ n
2005 th p nh t là 537 ñ n cao nh t là 3246 USD/t n, giá trung bình c a 35
năm qua là 1367 USD/t n, m c tiêu th ca cao trên th gi i tăng bình quân 2 3% / năm
Vi t Nam cây ca cao cũng ñư c ngư i Pháp mang tr ng th nghi m t
nh ng năm 1875 nhưng nghiên c u, tr ng tr t cũng như thương m i hóa
chưa ñư c bao nhiêu. Mãi cho ñ n nh ng năm g n đây B Nơng nghi p &
PTNT m i có ch trương đưa vào tr ng th nghi m trên di n r ng

nhi u

ñ a bàn thu c các t nh phía nam. Th i đi m hi n nay là cơ h i cho ca cao
Vi t Nam gia nh p th trư ng ca cao qu c t . Theo k t lu n c a h i ngh
qu c t bàn v tình hình phát tri n ca cao th gi i và tri n v ng c a ca cao
Vi t Nam do B Nông nghi p & PTNT t ch c tháng 4/1997. Cây ca cao
tr ng ñư c

Vi t Nam 1 ha ca cao cho lãi 30 tri u ñ ng. K thu t tr ng, thu

ho ch và sơ ch ca cao ñơn gi n, nh ng nơi tr ng ca cao ngư i dân ch u khó
h c h i đ u có th t làm đư c.
Dak Lak cây ca cao ñư c tr ng th nghi m xen l n dư i tán cao su và
cà phê t nh ng năm 50 c a th k XX, nhưng k t qu nghiên c u cũng như
kinh nghi m tr ng tr t cịn ít, cho đ n sau gi i phóng Vi n KHKTNL Tây
Nguyên và S Nơng nghi p & PTNT Dak Lak m i có nh ng chương trình
tr ng th nghi m trên các huy n Dak Nông, Krông Nô, Lak, Buôn ðôn, Dak
R’L p. ðáng k nh t là vi c gi i thi u nh ng gi ng nh p n i (gi ng lai F1
và 13 dòng b m ) t Malaysia tháng 10/1997. Ti p t c nghiên c u năm
1998 Vi n KHKTNL Tây Nguyên ñã ch n t o và s n xu t trên 13.000 cây
gi ng cung c p cho các t nh, riêng Dak Lak do Trung tâm khuy n nông
tr ng 1.000 cây, huy n Buôn ðôn tr ng 4.300 cây, huy n M’ðr k tr ng 200

cây.

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………2


Cây ca cao có nhi u tri n v ng v kinh t , l i có ưu đi m khơng địi h i
dinh dư ng cao như cà phê nên có th tr ng đư c trên nhi u lo i ñ t khác
nhau (tr nh ng lo i ñ t ng p úng ho c ng p úng theo chu kỳ), h n ch xói
mịn đ t, h n ch t c đ gió nhưng s d ng nư c ít vào mùa khơ, là cây ưa
bóng nên có th tr ng xen v i nhi u lo i cây tr ng khác. Trong tình hình cà
phê b xu ng giá m t s di n tích s n xu t kém hi u qu c n chuy n ñ i cơ
c u cây tr ng, UBND t nh Dak Lak ñã phê duy t d án phát tri n ca cao ñ n
năm 2010, ñư c phân b như sau: Krông Bông 1500ha, Ea H’Leo 2500ha, Ea
Kar 1500ha, Lak 2500ha, M’ðr k 2500ha. Trong nh ng năm qua d án ñã
tr ng ca cao trên ñ a bàn Dak Lak dư i các d ng mơ hình khác nhau nhưng
hi u qu khơng đ ng đ u, có di n tích phát tri n t t cho s n lư ng cao ngay
t ñ u, nhưng cũng có di n tích b ch t khá nhi u do nhi u nguyên nhân khác
nhau, m t s di n tích có tr ng nhưng chăm sóc kém, m t s di n tích cho thu
ho ch nhưng do ngư i dân không bi t sơ ch , không có cơ quan ho c tư
thương thu mua nên khơng khuy n khích đư c ngư i dân. ð s m có k t lu n
ngay t đ u và nhân nhanh mơ hình thích h p đ m b o k ho ch đ n năm
2010 có đ 11.000ha ca cao, đ ng th i tìm ra nh ng h n ch c n kh c ph c
cho các lo i hình tr ng ca cao trong t nh góp ph n chuy n đ i cơ c u cây
tr ng theo hư ng đa d ng hóa s n ph m, gi m thi u nh ng r i ro, mang l i
hi u qu kinh t cao và s n xu t nông nghi p b n v ng chúng tơi ti n hành đ
tài: “ði u tra tình hình s n xu t và nghiên c u, đánh giá m t s lo i hình
tr ng ca cao

t nh Dak Lak”.

1.2. M c đích, u c u
1.2.1. M c đích nghiên c u
ðánh giá hi n tr ng s n xu t cây ca cao

t nh Dak Lak, t đó xác

đ nh các lo i hình s n xu t ca cao phù h p v i ñi u ki n ñ t ñai và kinh
t , xã h i c a t nh nh m ña d ng hoá ngu n thu nh p cho ñ a phương.

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………3


1.2.2.. Yêu c u
- ðánh giá s thích h p c a ñi u ki n t nhiên - kinh t - xã h i c a ñ a
phương ñ i v i s sinh trư ng, phát tri n cây ca cao và kh năng m r ng s n
xu t hàng hóa đ i v i cây ca cao.
- ði u tra, kh o sát các lo i hình tr ng cây ca cao

Dak Lak, t đó xác

đ nh lo i hình thích h p v i đi u ki n khí h u, đ t đai c a t nh.
1.3. Ý nghĩa c a ñ tài
1.3.1. Ý nghĩa khoa h c
- Là cơ s cho vi c nghiên c u ti p theo c a các lo i hình tr ng ca cao
Dak Lak nói riêng và

Vi t Nam nói chung.

- Làm cơ s cho vi c gi ng d y c a các th y cô giáo và nghiên c u cho
sinh viên.

1.3.2. Ý nghĩa th c ti n
- Giúp cho đ a phương có đ nh hư ng phát tri n ca cao

nh ng vùng ñ t

nào v i lo i hình nào cho phù h p.
- Giúp cho nông dân và ngư i tr ng ca cao có thêm ki n th c áp d ng
các bi n pháp k thu t cho các lo i hình tr ng ca cao đ t hi u qu .
- Góp ph n xây d ng đ nh m c kinh t k thu t cho cây ca cao
Lak.

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………4

Dak


2. T NG QUAN V V N ð NGHIÊN C U
2.1. Sơ lư c v cây ca cao
Cây ca cao ñư c con ngư i phát hi n t trong r ng r m c a lưu v c sông
Amazone (Nam, Trung M ), nơi kh i nguyên c a nhi u lo i cây tr ng ngày
nay. T khi phát hi n cho ñ n nay con ngư i ñã di trú cây ca cao ñ n kh p nơi
trên l c ñ a, nhưng th c s phát tri n m nh và cho hi u qu kinh t trong gi i
h n vùng đ t có đ cao t 800m tr xu ng trong dãi vĩ tuy n t 15o B c ñ n
15o Nam c a qu ñ a c u v i lư ng mưa hàng năm trung bình t 1500 2000mm, nhi t đ thích h p trung bình là 25 - 30oC, nhi t đ thích nghi t t t i
đa 30 - 32oC và t i thi u trung hình kho ng 18 - 21oC, nhi t ñ h th p xu ng
dư i 10oC cây ca cao s b h i, m đ thích h p kho ng 70 - 80%. Th i kỳ kinh
doanh hi u qu tùy theo t ng khu v c có th kéo dài t 25 - 40 năm. Linne là
ngư i ñ nh danh cho cây ca cao có tên là Theobroma cacao L thu c h trơm
Sterculiaceae, theo ti ng latinh Theos có nghĩa là th n linh, cịn Broma có
nghĩa là th c ph m. Như v y ca cao là th c ph m c a các ñ ng linh thiên nên

ch dành riêng cho gi i quý t c cao c p. Ngày nay

các nư c phát tri n h t ca

cao ñư c s d ng ñ s n xu t ra các lo i bánh, k o, th c u ng, xà phòng, dư c
ph m, ... v qu ca cao có kh i lư ng l n đư c t n d ng ñ ch bi n thành th c
ăn gia súc, phân bón r t t t ñ ng th i không gây ô nhi m môi trư ng mà còn
tr l i ngu n dinh dư ng l n cho đ t khơng b m t ñi qua thu ho ch s n ph m.
2.1.1. R
T h t n y m m phôi phát tri n m nh ñâm xu ng sâu r t nhanh và có
nhi u r ngang m c th ng góc quanh r tr , n u g p v t c ng khơng đâm
xun qua đư c r thư ng b cong, nên khi cho ñ t vào b u c n ph i sàng ñ t
qua lư i thép và ch n b u có kích thư c 15 x 28cm ñ dài ñ r phát tri n
trong 3 - 4 tháng đ u có th dài đ n 25cm nên yêu c u r ph i th ng. Khi
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………5


tr ng ph i c t ngang ñáy b u ph n xu t hi n r cong. R tr có th dài đ n 1,5
- 2,0m khi cây đư c 3 năm tu i, trên su t chi u dài c a r tr có nhi u r
ngang và phân nhánh c a r con t p trung ch y u ñ sâu t 0 - 30cm chi m
80% kh i lư ng r .
ð i v i cây ñư c tr ng t cành giâm lúc ñ u xu t hi n nh ng r ngang
t v t c t c a cành giâm nhưng sau 2 năm tu i trong s nh ng r ngang s có
m t vài r phát tri n theo chi u sâu hình thành r tr nên m c dù cành giâm
cây ca cao v n có b r gi ng như r c a cây tr ng b ng h t [7]
2.1.2. Thân
Ca cao là cây thân g nh n u ñ m c t nhiên trong r ng cây có th cao
10 - 12m nhưng trong s n xu t do tr ng theo m t ñ và kh ng ch chi u cao
phù h p v i k thu t canh tác và thu ho ch nên cây thư ng có chi u cao trung
bình t 5 - 7m, ñư ng kính thân 10 - 18cm. Cây ca cao thích ánh sáng tán x

nên sinh trư ng t t dư i bóng che, do đó có th tr ng xen v i các lo i cây
khác như: cà phê, cao su, đi u, cây che bóng, d a, cây r ng...
Ngày nay cây ca cao có th tr ng t h t, cành giâm và nuôi c y mô nên
thân phát tri n theo 2 hư ng:
+ Thân phát tri n t h t ñư c chia làm 3 giai đo n :
- Giai đo n 1: Tính t h t n y m m thư ng ñ a ñ n ño n thân dư i t
di p không có m m b t đ nh là nơi thu n l i cho phép khi nhân gi ng vô tính.
- Giai đo n 2: T di p m 4 lá ñ u tiên xu t hi n ñ t r t ng n, ti p t c
m i ñ t sinh trư ng kéo dài kho ng 6 tu n ñ t l i m c dài. Tùy theo ñi u ki n
môi trư ng giai ño n này thân cây có th tăng trư ng t 0,5 - 2,0m.
- Giai ño n 3: Cây tăng trư ng v chi u cao theo t ng giai ño n nhưng
cành ngang trên ñ nh ng n phát tri n tùy theo t ng lo i gi ng mà t o t ng
cành đ u tiên, thơng thư ng m c ra 5 cành đ i v i nhóm Forastero và
Trinitario, m c ra 3 cành đ i v i nhóm Criollo. N u ñ nh ng n b t n thương

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………6


trư c khi phát tri n t ng cành thì các ch i bên b kích thích s phát tri n theo
hư ng th ng ñ ng ñ t o thân chính nên cành ngang s m c ra t ch i bên.
Sau th i gian ch i bên tăng trư ng đ ng (đơi khi ch i bên phát tri n hàng
năm sau khi t ng cành ñ u tiên xu t hi n) s phát tri n này l p đi l p l i nên
cây có th t o ra 4 - 5 t ng cành vì th cây có th cao đ n 20m.
+ Thân phát tri n t cành ghép:
Thân phát tri n t cành ghép có th l y t m m thân chính ho c ch i vư t
c a cây khác có nhi u ưu ñi m hơn so v i cây ghép, nơi ghép g n m t ñ t nên
thân g m nhi u cành chính (khơng có t ng cành) phát tri n ngay m t ñ t. S
sinh trư ng c a thân cây ghép cũng gi ng như thân c a cây m c t h t.
2.1.3. Lá
Lá ca cao m c theo t ng ñ t, k t thúc m i ñ t lá ñ nh cành, ñ nh ng n

vào tr ng thái ng ngh , th i gian ngh tùy theo ñi u ki n môi trư ng thư ng
kéo dài trong kho ng 4 - 6 tu n l , s phát tri n lá liên quan đ n tình tr ng
nư c c a cây. Ca cao có ngu n g c t r ng r m nên tr ng không che bóng
các đ t ra lá nhanh hơn tr ng có che bóng, do s bi n đ ng hàm lư ng nư c
trong cây x y ra thư ng xuyên và nhi t đ mơi trư ng bên ngồi cao kích
thích phân chia t bào ch i lá phát tri n. ð hình thành các t bào m i, mơ
m i cây c n nhi u dinh dư ng khi ñ t lá m i phát tri n, n u thi u dinh dư ng
s có s v n chuy n dinh dư ng t lá già sang lá non d n ñ n lá già b r ng
s m hi u su t quang h p kém, nên s hi n di n c a lá già giúp cho ngư i
tr ng có th nh n ra th c tr ng dinh dư ng c a cây ca cao mà có hư ng b
sung dinh dư ng cho cây. Màu s c lá non thay ñ i theo t ng gi ng t màu
xanh nh t ñ n vàng, t màu h ng ñ n ñ ñ m, khi m i ra lá non r xu ng
theo chi u thân chính, khi trư ng thành lá có màu xanh th m dày hơn, c ng
cáp hơn và n m ngang. Khí kh ng ch có m t dư i phi n lá nơi đóng m đón
nh n CO2 cũng như phân bón, nên khi phun phân bón lá thì phun t dư i lên

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………7


hi u qu cao hơn là phun t trên xu ng. V trí lá cũng phát tri n theo đ c
ñi m riêng bi t c a cây ca cao lá dư i bóng che có phi n lá r ng và xanh hơn
lá ngoài n ng. Lá trên thân chính ho c ch i vư t có cu ng dài t 7 - 9cm, d
b gió lay làm rách, lá m c theo hình xo n c. Lá trên cành ngang có cu ng
ng n t 2 - 3cm m c ñ i cách trên cành và ch u ñư c ánh sáng cao hơn lá trên
thân chính.
2.1.4. Hoa
Ca cao ra hoa trên v t s o cũ c a thân lâu ngày phình ra to g i là ñ m
hoa, thư ng ñ m hoa mang r t nhi u hoa, n u ñ m hoa b t n thương thì
lư ng hoa gi m ho c khơng ra hoa trên v t s o đó n a. Do đó trong q trình
thu ho ch qu chín ph i dùng d ng c c t cu ng qu khơng đư c dùng tay

gi t m nh làm t n thương ñ m hoa. L a hoa ñ u tiên trên cây tr ng b ng h t
có th n vào kho ng 14 - 20 tháng sau tr ng, ñ i v i cây ghép ho c cành
giâm có th ra s m hoa t 9 - 18 tháng sau tr ng. Thông thư ng hoa ra t p
trung vào mùa mưa nh ng nơi có đ nư c hoa ra quanh năm nhưng v n có
đ nh hoa r . Hoa có cu ng dài t 1 - 3cm có 5 cánh đ u đ n, hoa n t 3 gi
chi u ñ n 9 gi sáng hơm sau, nên hoa th ph n t t vào bu i sáng nh cơn
trùng có kích thư c nh là loài Forcipomyia thu c h Ceratopogonidae cư trú
trên các tàn dư th c v t quanh cây ca cao, kho ng cách di chuy n c a lồi này
khơng xa thư ng 50m tr l i. Hoa ca cao ra nhi u nhưng ch th ph n và ñ u
t 1 - 5%, ph n l n hoa không th ph n s r ng sau 48 gi , n u tán cây um
tùm s h n ch kh năng th ph n nên c n rong t a t o s thơng thống cho
cây, ít sâu b nh mà l i tăng th tinh, th ph n cho hoa.
2.1.5 Trái
Quá trình tăng trư ng c a trái t khi th ph n cho đ n chín kéo dài 5 - 6
tháng, tùy theo gi ng ñư c chia thành nhi u giai ño n: giai ño n t th ph n
ñ n 40 ngày sau th ph n trái tăng trư ng ch m, giai ño n t 40 ngày ñ n 75

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………8


ngày trái tăng trư ng nhanh ñ t t c ñ t i ña

75 ngày, lúc này trái non có 5

ngăn h t ñư c chia ñ u trong ngăn, giai ño n t 75 ngày ñ n 85 ngày trái tăng
trư ng ch m l i do h t b t đ u tăng nhanh đ tích lu ch t béo, giai ño n t
85 ngày ñ n 140 ngày lúc này cơm nh y hình thành, h t tăng trư ng t i ña,
giai ño n t 140 ngày ñ n 160 ngày ho c 180 ngày tuỳ theo gi ng h t tăng
trư ng t i ña, trái vào giai đo n chín. Trái chín vách ngăn bi n m t ch còn l i
m t h c ch a đ y h t, khơng bung v . Cu ng trái hóa g r t dai và ít khi r ng

nên dùng tay n m trái gi t xu ng s làm t n thương ñ m hoa. Trái chín v
chuy n màu thư ng xanh sang vàng, tím chuy n sang da cam, v trái dày t
1-3cm, kh i lư ng thay ñ i t 0,2 - 1kg/trái tùy theo gi ng, thư ng có kh i
lư ng cao hơn là d ng hình tr ng.
2.1.6 H t
M i trái có t 30 - 40 h t, m i h t có l p cơm nh y bao quanh có v
chua, ng t, thơm ngon x p thành 5 dãy, h t có v m ng nhi u đư ng gân. H t
có s c n y m m cao n u đ trái chín lâu ngày có th m c m m ngay trên cây,
nhưng cũng d m t s c n y m m sau khi tách kh i trái nên n u ñ gi ng ph i
gieo ngay, sau khi tách l p cơm nh y và hong ráo n u chưa gieo thì tr n mùn
cưa ho c than có th gi ñư c s c n y m m trong 3 - 4 tu n. H t ch a t di p
có màu tím, tr ng ngà ho c vàng nh t tùy mùa v do ca cao ra hoa quanh năm
nên mùa khơ h t thư ng có kích thư c và kh i lư ng nh , hàm lư ng ch t
béo th p, t l lép nhi u hơn mùa mưa.
2.2. Yêu c u sinh thái ñ i v i cây ca cao
ði u ki n ngo i c nh có tính quy t đ nh đ n s hi n di n c a ca cao nên
ngày nay ca cao ch phân b trong vĩ tuy n t 15o B c ñ n 15o Nam. Do v y
cơ s ñ xây d ng ch ñ tr ng tr t, b trí mùa v , áp d ng các bi n pháp k
thu t cũng như cơ c u cây tr ng h p lý thâm canh tăng năng su t ca cao ñ u
ph i d a vào ñi u ki n sinh thái.

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………9


2.2.1 Yêu c u v nư c
Cây ca cao thích h p v i lư ng mưa t 1.200 - 2.500mm, t t nh t là
1.500 - 2.000mm. N u lư ng mưa dư i 1.200mm thì khơng nên tr ng ca cao
n u khơng tư i đư c vào mùa khô. Ngư c l i, lư ng mưa trên 2.500mm thì
đ

m q cao có th làm cho cây d b nhi m b nh nh t là b nh do n m phát

tri n như b nh th i qu , loét thân, héo ñen lá. Mùa n ng thi u nư c nhưng
n u tư i ñư c làm tăng v , cây ca cao ra hoa quanh năm.
2.2.2 Nhi t đ
Ca cao thích h p nhi t ñ 14 - 32oC t t nh t là t 18 - 23oC, cây b thi t
h i nghiêm tr ng

nhi t ñ dư i 10oC, t ng s gi n ng thích h p 1800 -

2100 gi . Ca cao là cây m c dư i bóng cây khác nên thích ánh sáng tán x ,
th i kỳ ki n thi t cơ b n và m t vài năm kinh doanh đ u c n có lư ng bóng
râm thích h p t 35 - 40% lư ng ánh sáng. Khi cây l n lên tán lá phát tri n
tương ñ i ñ y ñ t cung c p m t ph n bóng râm nhu c u bóng râm s gi m
d n, tr ng cây che bóng

th i kỳ KTCB và lo i d n cây che bóng trong th i

kỳ kinh doanh là yêu c u b t bu c ñ tr ng ca cao thành cơng.
2.2.3 ð

m

Cây ca cao thích h p v i đ

m trung bình t 70 - 80%

nh ng vùng có

m ñ > 90% d lây lan d ch b nh, sâu h i.

2.2.4 Gió
Cây ca cao có ngu n g c t r ng r m nên r t s gió, vì v y thi t l p đai
r ng ch n gió, che bóng là m t trong nh ng yêu c u b t bu c ñ i v i vi c
tr ng ca cao, ngoài tác d ng ch n gió cịn có tác d ng gi m thi u s b c thoát
hơi nư c nh t là mùa khơ t o đi u ki n thu n l i cho ca cao phát tri n.

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………10


2.2.5 ð t đai
Ca cao có th m c t nơi có đ cao vài ch c mét đ n vài ngàn mét so v i
m t bi n nhưng thích h p nh t

đ cao t 450 - 700m, trên nhi u d ng đ a

hình khác nhau có ñ d c t 10o ñ n 15o nhưng không nên tr ng nơi có đ
d c > 15o, bón phân, phun thu c, thu ho ch g p nhi u khó khăn. Cây ca cao
khơng u c u dinh dư ng cao như các lo i cây tr ng khác nên trên các lo i
ñ t khác nhau cây ca cao đ u có th m c t t n u pHkcl dao ñ ng t 4,5 ñ n 7,
t ng canh tác dày, k t c u viên tơi x p, tiêu thốt nư c t t, khơng ng p úng
ho c khơng có ng p úng theo chu kỳ.
+ ð t và k thu t làm ñ t
Trư c khi xây d ng vư n c n ti n hành ñi u tra sơ b các ngu n ñ t ñai
ñư c phân b trên các lo i hình, đ d c, tính ch t các lo i đ t có đ đ tr ng
ca cao hay khơng, n u thi u thì có th chuy n ñ i t di n tích nào sang cho
phù h p v i cơ c u cây tr ng c a ñ a phương. Theo k t lu n c a h i ngh
qu c t bàn v tình hình s n xu t ca cao th gi i và tri n v ng phát tri n ca
cao Vi t Nam thì ca cao có th tr ng trên các lo i ñ t khác nhau như: ñ t nâu
ñ basalt, đ t xám, đ t phù sa, có t ng dày trên 60cm, thốt nư c t t, đư c
phân b trên ñ cao t vài ch c mét ñ n vài ngàn mét nhưng t t nh t là trên

đ t b ng có đ d c <10o. Khơng nên quy ho ch vùng đ t có đ d c > 15o trên
vùng đ t có đ cao t 800m tr xu ng. Vi c thi t k ph i có tác d ng h n ch
xói mịn, che ch n gió, h n ch s b c thốt hơi nư c vào mùa khơ đ m b o
cho cây ca cao sinh trư ng t t ngay t giai ño n KTCB, làm ti n ñ cho cây
phát tri n t t trong giai ño n kinh doanh. Các thao tác làm ñ t ph i tuân th
theo phương pháp làm ñ t t i thi u, cày b a theo ñư ng ñ ng m c, các băng,
đai che ch n gió cịn có tác d ng ngăn và phân tán dòng ch y trên m t h n
ch t i đa kh năng xói mịn, các khâu này ph i ñư c th c hi n trư c 1 năm.

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………11


+ Gi ng:
Th i kỳ kinh doanh c a cây ca cao có th kéo dài t 25 năm đ n 40 năm
tùy thu c vào gi ng. M t khác, ch t lư ng và kích thư c h t, t l bơ, hương
v ph thu c vào gi ng. Vì v y, cơng tác gi ng là khâu quy t ñ nh năng su t,
ph m ch t và giá bán trên th trư ng th gi i. Làm t t cơng tác này s góp
ph n c i thi n ñi u ki n s n xu t, h giá thành s n ph m, tăng hi u qu kinh
t ñem l i thu nh p cao cho ngư i tr ng ca cao.
Vi t Nam là nư c đi sau nhưng có th đón đ u nh ng thành t u c a th
gi i cách ñây g n 60 năm. ðó là nh ng bài h c kinh nghi m t Malaysia khi
h b t ñ u ñưa ca cao vào trong cơ c u cây tr ng c a h . Vì v y s m hình
thành h th ng gi ng qu c gia d a trên thành t u v di truy n ch n gi ng ca
cao th gi i. Theo k ho ch phát tri n ca cao Dak Lak c n t ch c m t s tr i
gi ng ca cao v i nhi m v cung c p gi ng ca cao t t cho các vùng d án. T
năm 2003 ñ n 2005 các tr i c a vùng d án t ch c gieo ương t h t ca cao
ñ l y g c ghép và th c hi n ghép m t, ghép cành ñư c l y t ngu n các cây
ñ u dòng cao s n c a gi ng thương m i tr ng năm 1998 - 1999 (trong đó có
25ha gi ng thương m i nh p t Malaysia), t i Vi n KHKT Nơng Lâm Tây
Ngun có trên 1 ha t p đồn gi ng và cũng đã ch n l c đư c 14 cây đ u

dịng có tri n v ng. Năm 1996 - 1999 Vi n KHKT Nông Lâm Tây Nguyên
c ng c trên 3 ha vư n ca cao g tháp v i gi ng t t nh p t Malaysai. T i các
trư ng ð i h c C n Thơ, trư ng ð i h c Nơng Lâm Thành ph H Chí Minh
cũng có m t s gi ng t t nh p n i t Malaysia, nên có th mua m t ghép,
cành ghép t các cơ s này. Hi n nay t i ð i h c Nông Lâm Thành ph H
Chí Minh đã s n xu t h t lai F1 c a các c p lai thu n và ngh ch như:
UIT1 x NA 32; UIT1 x NA 33; UIT1 x SCA9; UIT1 x SCA12;UIT1 x BR25 /
PBC 123; UIT2 x SCA12; UIT2 x PA7; PA7 x NA32; PA 156 x SCA 9; PA
156 x IMC 67; PA 138 x SCA 9; IMC 67 x SCA 9

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………12


Trư ng ð i h c Nông lâm Thành ph H Chí Minh cũng đã l a ch n
t nh ng qu n th xác ñ nh ñư c cha m ho c nh ng cá th có ngu n g c
đư c phát hi n thơng qua đi u tra tuy n ch n, các cá th này ñư c nhân vơ
tính (ghép, chi t, giâm) nên v n gi ñư c ñ c ñi m c a cây m , ngu n gi ng
này cho qu n th ñ ng ñ u cao v năng su t, ch t lư ng. Hi n nay các dịng
vơ tính sau; TD2, TD3, TD5, TD6, TD7, TD8, TD9, TD10, TD11, TD12,
TD13, TD14 cho năng su t t 2 - t n/ha [9]. Do đó đ tr ng đư c ca cao
theo k h ch có th gi i quy t b ng cách:
* Mua h t qu ca cao hi n có trong t nh đ l y h t gieo ương làm g c
ghép, trong trư ng h p n u thi u có th mua

các t nh khác như Qu ng

Ngãi, Bình ð nh,... t ch c gieo ương vào tháng 11 - 12 hàng năm.
* Mua g tháp v i gi ng đ u dịng t t c a Vi n KHKTNL Tây Ngun
đ ghép nhân vơ tính. Th c tr ng này khơng th đáp ng t t 100% nên trong
cơ c u cho phép có th dùng 70% gi ng nhân vơ tính và 30% gi ng th c sinh

v i m t s cây ñ u dịng nh p n i có tri n v ng ñư c th hi n trong s n xu t.
Hi n nay vi n KHKTNL ñã tuy n ch n đư c 5 cây đ u dịng mang ký hi u:
TC5, TC7, TC11, TC12, TC13 sinh trư ng kh e, năng su t trung bình 5 v
đ t 3,9kg/cây hay 4,333 t n/ha, kháng b nh th i qu t trung bình đ n cao,
ch t lư ng h t ñáp ng yêu c u xu t kh u.
* Mua các gi ng con lai F1 ñã ñư c s n xu t ho c các dịng vơ tính ñã
ñư c tuy n ch n t các cơ s như trư ng ð i h c Nông lâm thành ph H
Chí Minh.
* T ch c t t các l p t p hu n k thu t ghép trong chương trình khuy n
nơng đ i v i cây ca cao, làm cho m i ngư i tham gia vào d án có th am
tư ng các k thu t ghép. Trong quá trình cung c p và qu n lý gi ng ca cao
ph i th c hi n nghiêm túc ngay t ñ u, cung c p cho các vùng s đ m b o
thành cơng cho s n xu t sau này.

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………13


+ Cây che bóng:
Th i kỳ KTCB và m t vài năm ñ u kinh doanh c a ca cao yêu c u ph i
có cây che bóng, ch n gio. N u u c u này khơng đáp ng thì khó có nơi nào
th c hi n thành cơng tr ng ca cao trong s n xu t cho dù ñã ch n l c ñư c b
gi ng t i ưu cho đ a phương. Ca cao khơng đư c che bóng s b cháy lá, thân
khơ c c b , chùn ng n, ch m l n, d b sâu b nh t n công, cây phân cành
s m, lá r ng s m. Tác d ng c a cây che bóng ch n gió t o ñi u ki n thu n l i
cho cây ca cao sinh trư ng, phát tri n như ñi u hịa nhi t đ , m đ trên đ ng
ru ng, h n ch t c đ gió, h n ch s b c thoát hơi nư c, h n ch dịng ch y
trên m t ít b xói mịn r a trơi, b o v t ng đ t m t. Vì v y yêu c u c a cây
che bóng ch n gió là cây thân g lâu năm, không r ng lá vào mùa khô, phi n
lá nh , tán r ng nhưng phân b ñ u, sinh trư ng nhanh ngay t đ u đ có th
che ch n cho cây ca cao, n u cây che bóng v a là cây kinh t thì càng t t

nhưng không ph i là cây ký ch cho m t s lo i sâu b nh chính c a ca cao.
* Cây che bóng vĩnh vi n:
Trong quá trình thi t k lơ ph i b trí cây che bóng vĩnh vi n trư c ít
nh t 1 - 2 năm, cây che bóng vĩnh vi n là cây tr ng chung v i ca cao và t n
t i su t chu kỳ sinh trư ng c a ca cao. Nên ch n cây che bóng là cây h đ u
thân g có th nhân nhanh vơ tính như Keo d u, Anh ðào, cây ăn qu như s u
riêng. Ngồi ra, có th tr ng xen ca cao v i cây ñi u, cây ăn qu . Nên thi t k
cây che bóng sao cho khi vư n ca cao bư c vào th i kỳ kinh doanh tán lá cây
che bóng ph i cao hơn tán lá cây ca cao t 3 - 5m. Dư i tán r ng thưa bi n
pháp nông - lâm k t h p có th đưa cây ca cao vào mơ hình này r t lý tư ng.
u c u t l che bóng c a cây ca cao thay ñ i theo t ng ñ tu i và ñi u ki n
sinh thái c a t ng vùng, nhưng ph i ñ m b o kho ng 40% lư ng ánh sáng,
n u trong ñi u ki n có tư i nư c b sung và có đai t ng ch n gió cây che
bóng có th gi m xu ng còn 30% lư ng ánh sáng. M t ñ tr ng cây che vĩnh
vi n 70 cây/ha v i kho ng cách 12 x 12m, vào mùa khơ làm đ t đào h theo

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………14


kích thư c 30 x 30 x 30cm, x lý ñ t trư c khi tr ng 1 tháng, th i ñi m tr ng
vào ñ u mùa mưa tháng 5 - 6 khi lư ng mưa v a ñ

m.

* Cây che bóng t m th i:
Cây che bóng t m th i là nh ng cây tăng trư ng nhanh trong th i kỳ ñ u
như Mu ng hoa vàng, Chu i, Keo d u, C t khí,... trong trư ng h p cây che
bóng vĩnh vi n chưa có mà ph i tr ng ca cao ngay thì cây che bóng t m th i
có vai trị r t l n v a có tác d ng che bóng v a có tác d ng ch n gió nh t là
vào mùa khô, nh ng cây này s ñ n b khi ca cao l n. Trong trư ng h p cây

che bóng tr ng tr khơng đ bóng che cho cây con ta có th dùng b t kỳ v t
li u nào s n có c a ñ a phương ñ t m che cho cây con như: lá mía, lá d a,
tranh, rơm r , th m chí bao phân,... M t đ tr ng cây che bóng t m th i đư c
b trí theo m t ñ tr ng ca cao, các h t cây che bóng t m th i đư c gieo gi a
hai hàng ca cao theo hư ng ñ i di n v i hư ng gió chính. Trong trư ng h p
ñ t d c gieo cây che bóng t m th i ph i theo đư ng ñ ng m c và hư ng d c
chính ñ phân tán dòng ch y, h n ch t i đa kh năng gây xói mịn đ t. Th i
đi m gieo t t nh t là ñ u mùa mưa (tháng 5) cây s

phát tri n t t l n áp c

d i và nhanh chóng phát huy vai trị tác d ng c a cây che bóng t m th i.
+ M t ñ - kho ng cách tr ng:
Hi n nay các vư n tr ng ca cao ñ u xen canh v i các lo i cây tr ng khác
như: cà phê, ñi u, cây ng n ngày. Tùy thu c vào lo i hình, lo i ñ t và kh
năng ñ u tư thâm canh c a t ng h mà b trí m t ñ kho ng cách cho phù
h p, thông thư ng trong s n xu t thư ng b trí m t ñ 1.110 cây/ha v i
kho ng cách 3 x 3m là t t nh t, n u có tr ng cây che bóng có tán l n như s u
riêng, d a, đi u thì tr ng thưa hơn bi n ñ ng t 400 - 700 cây/ha. Trên th c t
n u tr ng v i m t ñ dày hơn năng su t t i ña nhanh ñ t hơn nhưng v n ñ u
tư ban ñ u cao hơn như: cơng, gi ng, phân bón cũng như t a cành t o tán s
m t nhi u công hơn, song chu kỳ kinh doanh rút ng n l i, n u nhanh chóng
đ nh hình t a cây thì t n kém cây gi ng ban đ u vơ ích. Các cây che bóng vĩnh

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………15


vi n hay t m th i thì tr ng theo quy cách cây che bóng nhưng trong th c t
ngư i dân thích tr ng các lo i cây kinh t khác làm cây che bóng đ t n d ng
ñ t ñai và tăng thu nh p khi ca cao chưa thu ho ch.

+ Th i v tr ng:
Do vùng phía đơng c a t nh Dak Lak có khí h u giao lưu gi a khí h u cao
nguyên và duyên h i mi n trung nên mưa

vùng phía đơng thư ng mu n hơn

và kéo dài hơn (t i tháng 12 m i ch m d t) n u tr ng cùng th i ñi m v i ñ i
b ph n c a t nh tr ng vào tháng 6, riêng vùng phía đơng tr ng vào cu i tháng
8 ñ u tháng 9, tr ng mu n hơn ca cao phát tri n b r y u, khó ch ng đ qua
mùa khơ, n u khơng có lư ng nư c tư i b sung t l ch t cao. Do v y công
tác gi ng cũng như ñào h x lý h ph i ñư c th c hi n trư c 1 tháng.
+ ðào h , x lý h :
Tây Nguyên thì ph i đào h theo kích thư c 40 x 40 x 40cm trong q
trình đào h ph i đ l p ñ t m t sang m t bên ñ tr n v i phân bón lót như
phân chu ng 5 - 10kg/h , phân lân nung ch y 500g/h . Tây Nguyên tình
tr ng m i c n phá làm cây ca cao ch t lên ñ n 65% nên khi x lý h trư c khi
tr ng c n phun Admire, Confidor ho c Lorsban 0,1 - 0,2% (0,4 - 0,5 lít/ha)
phun đ u dư i đáy và thành h , sau khi tr ng c n phun trên m t ñ t ch tr ng
cây và tồn thân ca cao, b ng cách này khơng nh ng tr đư c m i mà cịn tr
đư c cơn trùng chích hút và ăn lá ca cao n a.
+ Tr ng cây:
Cây con ñư c ch n ñ tr ng ph i bi u hi n sinh trư ng kh e, khơng d
t t như lá có màu xanh ñ m phát tri n ñ u, cây con ph i ñ t t 4 - 6 tháng tu i,
chi u cao trung bình t 40 - 50cm, trư c khi ñem tr ng cây con ph i ñư c tư i
nư c ñ m ñ chúng hút nư c tích lũy vào thân lá khi đem tr ng cây chưa k p
v n chuy n nư c lên lá v n có nư c đ đi u hịa nhi t đ m t lá, n u khơng lá
thi u nư c nhi t ñ m t lá cao gây cháy lá, quang h p gi m cây sinh trư ng
y u. Trong quá trình v n chuy n ra ru ng ñ tr ng tránh làm cây b x c m nh

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………16

long g c, d p lá và t n thương b r . Ca cao nên tr ng m t b u ngang v i m t
ñ t n u ñ t tr ng là ñ t nâu ñ có th tr ng âm, nhưng n u là ñ t xám trên ñá
cát k t, b i k t, cu i k t như vùng Ea Súp tr i n ng thì khơ h n thi u nư c
nhưng tr i mưa thì ng p úng khơng nên tr ng âm tránh b úng nư c, nơi nào có
nguy cơ úng nư c thì ph i tr ng trên các mơ đ p đ t tránh nư c đ ng.
Khi tr ng n u có r đâm ra ngồi túi ni lơng thì ph i c t đáy b u cũng
chính là c t ph n r b cong (c g ng khơng làm v b u), đ t b u vào h , l p
nh ñ t, ch nh cây th ng ñ ng, b sung ñ t, kéo t t túi ni lơng lên, dùng
chân d m đ t xung quanh b u sao cho m t ñ t và m t b u ngang nhau là t t.
+ Dinh dư ng c a cây ca cao và bón phân cho cây ca cao
Khi nghiên c u lư ng dinh dư ng c a cây ca cao

mi n tây Malaysia ñ

t o ñư c 1 t n nhân ñã l y ñi 31kg N + 11,2kg P2O5 + 64,8kg K2O + 8kg CaO +
6,8kg MgO. Có th th y trong s các nguyên t mà cây ca cao l y đi thì kali là
ngun t b l y ñi nhi u nh t, nhu c u dinh dư ng c a cây ca cao tăng theo tu i
cây và năng su t, ca cao kinh doanh có nhu c u dinh dư ng cao hơn ca cao
KTCB và vư n ương. Nên

Malaysia phân bón đư c dùng ph bi n cho vư n

ca cao kinh doanh là NPK 12-12-17, NPK 15-15-6-4, NPK 10-10-15. Do b r
cây ca cao ăn nơng nên c n bón phân trong l p ñ t m t, rãi phân b ng cách theo
ñư ng chi u th ng ñ ng vành tán cây vào trong g c 10 cm và ra ngoài tán cây
10cm ph i vùi l p phân ñ gi m b t th t thoát do bay hơi, r a trôi.
B ng 2.1. Dinh dư ng cây ca cao l y ñi qua s n ph m (m t ñ 1.100 cây/ha)
Giai ño n

Dinh dư ng trong cây (kg/ha)

Tháng
tu i

N

P2O5

K2O

MgO

CaO

5 - 12

2,5

1,4

30

1,9

0,04

Cây con

28

140

33

188

80

4,0

Thu bói

39

219

54

400

122

7,3

50 - 87

453

114

788

221

7,0

Vư n ương

Kinh doanh

Ngu n: Thong và Ng; 1978 in Wessel, 1987

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………17