Kinh nghiem kiem tra danh gia thuc day doi moiphuong phap day hoc mon Dia li THCS

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (139.13 KB, 6 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

MỘT VÀI KINH NGHIỆM

TRONG VIỆC KIỂM TRA , ĐÁNH GIÁ THÚC ĐẨY

ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC

MÔN ĐỊA LÝ TRƯỜNG THCS BUÔN TRẤP

__________________________

I- ĐẶT VẤN ĐỀ :

Đổi mới giáo dục phổ thơng nói chung và đổi mới phương pháp dạy học nói riêng là một
trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của ngành giáo dục và đào tạo trong nhiều năm qua
và đặc biệt là trong công cuộc đổi mới đất nước hiện nay . Sự đổi mới đó đã góp một phần
khơng nhỏ trong việc bồi dưỡng nhân lực , đào tạo nhân tài cho đất nước thời kì kì cơng nghiệp
hố , hiện đại hoá . Nghị quyết 40/2000/QH 10 , ngày 09 tháng 12 năm 2000 của Quốc hội
nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã chỉ rõ : Mục tiêu của việc đổi mới chương trình
giáo dục phổ thơng là xây dựng nội dung chương trình , phương pháp giáo dục , sách giáo khoa
phổ thông mới nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện thế hệ trẻ.

Trước những yêu cầu đặt ra của xã hội nói chung và của ngành giáo dục - đào tạo nói
riêng , trường THCS Bn Trấp , Krơng Ana đã tự xây dựng cho mình một chương trình , hành
động cụ thể đáp ứng công cuộc đổi mới theo tinh thần chỉ đạo của các cấp. Bám sát mục tiêu
giáo dục gắn với tình hình thực trạng phát triển giáo dục của địa phương mình , từng bước đổi
mới giáo dục phổ thông theo định hướng xã hội chủ nghĩa . Một trong những nhiệm vụ
trọng tâm là chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học từng bộ mơn , trong đó cơng tác kiểm tra ,
đánh giá , thúc đẩy đổi mới phương pháp dạy học là nhiệm vụ hàng đầu .

Là giáo viên được nhà trường phân công phụ trách điều hành hoạt động bộ môn Địa lý
trong nhà trường . Qua nhiều năm thực hiện nhiệm vụ được giao , bản thân tơi xin được trình
bày một số nội dung , kinh nghiệm tổ chức kiểm tra , đánh giá , thúc đẩy đổi mới phương
pháp dạy học bộ môn Địa lý trường THCS Buôn Trấp như sau :

II - NỘI DUNG , PHƯƠNG PHÁP VÀ KẾT QUẢ THỰC HIỆN

Trước những yêu cầu của xã hội và sự phát triển không ngừng của khoa học công nghe ,
mục tiêu dạy học môn Địa lý trong nhà trường hiện nay không đơn thuần chỉ là cung cấp kiến
thức về Địa lý cho học sinh , mà thông qua việc cung cấp kiến thức đơn thuần đó người giáo
viên giảng dạy mơn địa lý phải giúp học sinh hiểu , cảm nhận và so sánh được bản chất Địa lý
Việt Nam và Địa lý các nước trong khu vực và trên thế giới . Từ đó , tạo cho học sinh có một tư
duy logic về môn học , giáo dục học sinh phát huy sáng tạo , chủ động trong việc khám phá thế
giới tự nhiên chung và Địa lý nói riêng .

Thực trạng của việc dạy và học môn Địa lý hiện nay trong trường THCS còn nhiều vấn
đề bất cập . Tranh ảnh , bản đồ và thiết bị dạy học khá nhiều nhưng chưa đáp ứng đủ yêu cầu
của đổi mới . Giáo viên thiếu chủ động trong việc tìm tịi , cập nhật kiến thức bộ mơn và thiếu
kiến thức thực tế . Ngồi chương trình chuẩn và sách giáo khoa , nhiều giáo viên không khai
thác được gì hơn , chỉ truyền tải cho HS những kiến thức đơn điệu vì vậy khơng gây được hứng
thú cho HS . Nhiều HS chỉ học vẹt , học đối phó ( do khơng hứng thú với mơn học ) nên khơng
hề đọng lại một chút gì về kiến thức bài học . Vì vậy , chất lượng bộ môn không cao và "bị"
học sinh và cha mẹ các em xem là " Môn phụ" nên dẫn đến việc sao nhãng học tập .

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

trong trường học " ngang tầm" với các môn học khác , trường THCS Buôn Trấp chúng tôi
nhiều năm trở lại đây đã và đang rất coi trọng việc kiểm tra , đánh giá đổi mới phương pháp
dạy học các môn học nói chung và bộ mơn Địa lý nói riêng . Qua kết quả kiểm tra , đánh giá
việc đổi mới phương pháp dạy học nói trên , trường THCS Bn Trấp đã đạt được những thành
tựu đáng kể , góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường và duy trì
được truyền thống dạy tốt – học tốt của trường trong nhiều năm qua . Các bước kiểm tra ,
đánh giá được thực hiện theo quy trình cụ thể như sau :

1/ Nội dung và các bước tổ chức thực hiện

- Quán triệt tinh thần chỉ đạo của nhà trường đến tất cả thành viên trong tổ chuyên môn
về việc đổi mới phương pháp dạy học bộ mơn . Cụ thể hố việc đổi mới phương pháp dạy học
bộ môn Địa lý ( theo chương trình chuẩn của Bộ GD & ĐT ) , chú ý liên hệ đến đặc thù Địa lý
địa phương .

- Xây dựng kế hoạch kiểm tra , đánh giá hoạt động sư phạm của giáo viên bộ môn như :
Kiểm tra thường xuyên , kiểm tra định kì , kiểm tra chuyên đề ( Hồ sơ , gíao án , giờ dạy , sử
dụng thiết bị theo đặc trưng bộ môn , thực hiện quy chế chuyên môn ... )

- Kế hoạch kiểm tra học sinh như : Kiểm tra độ chuyên cần ( ghi vở học sinh ) , kiểm tra
việc chuẩn bị bài học ( sách giáo khoa và dụng cụ học tập , bài tập ở nhà ) , kiểm tra đánh giá
chất lượng học sinh ( Cho điểm thường xuyên , định kì ....) .

- Thống nhất điểm chuẩn đánh giá thi đua cá nhân , tập thể . Phân công nhiệm vụ cho
các thành viên trong tổ .

2/ Phương pháp tiến hành

2.1 / Kiểm tra đánh giá giáo viên :

2.1.1./ Kiểm tra thông qua giáo án lên lớp :

+ Số lần kiểm tra : Từ 1 đến 2 lần / học kì / giáo viên .

+ Hình thức : Bài soạn đảm bảo tính thống nhất và các quy định của tổ chun mơn .
Trình bày sạch , đẹp , rõ ràng ( Khơng tẩy xố , hạn chế viết tắt ...)

+Nội dung :

-Tiến độ thực hiện chương trình , mục tiêu và nội dung chất lượng bài học cần đạt ,

việc thực hiện đổi mới phương pháp theo đặc trưng kiểu bài .

-Việc thiết kế bài giảng phải hợp lý , đảm bảo khoa học . Hệ thống câu hỏi đặt ra cho
HS đảm bảo logic , trình tự , ngắn gọn , bám sát trọng tâm .

- Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong soạn giảng , cập nhật kiến thức kịp thời
về khoa học bộ môn ; mơ hình , tranh ảnh , bản đồ , lược đồ phục vụ cho bài học ... phải đảm
bảo tính giáo dục , tính thẩm mý , phát triển tư duy của học sinh .

- Có câu hỏi dành cho đối tượng học sinh khá giỏi nhằm phân loại học sinh , đồng
thời phát hiện và có kế hoạch bồi dưỡng nhân tài ( HSG ).

- Có sự chuẩn bị ĐDDH phù hợp đặc trưng bộ môn ( Bản đồ , lược đồ , mẫu khoáng
sản hoặc TBDH khác …)

2.1.2./ Kiểm tra thông qua giờ daỵ trên lớp :
+Hình thức :

- Số lần : Kiểm tra từ 3 đến 4 lần / kì / giáo viên

- Thông qua dự giờ , thao giảng , thanh tra kiểm tra theo kế hoạch …
+Nội dung :

-Kiểm tra việc sử dụng và phối kết hợp các phương pháp dạy học nhằm truyền tải
kiến thức cho HS , giúp HS phát huy được tính tích cực , chủ động , hứng thú trong giờ học .

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

- Ngôn ngữ của giáo viên chuẩn xác , trong sáng . Các thao tác sư phạm phải chuẩn
mực , có sức thuyết phục đối với học sinh ( Không đi lại quá nhiều , không ngồi trên bục giảng
, không thao thao bất tuyệt ...).

- Kích thích được hứng thú của học sinh trong q trình hoạt động nhóm , giúp các
em dễ hiểu bài và nhớ lâu ( Giải câu đố , liên hệ thực tiễn , cập nhật và xử lí thơng tin kịp thời
về địa lí , dân số , kinh tế ...)

- Phải nhập tâm bài giảng , phải trung thành nhưng tránh thụ động vào giáo án .
Luôn tạo được sự tập trung chú ý của HS trong giờ học .

- Việc sử dụng TBDH phù hợp với yêu cầu , đặc trưng của bài học . Thiết bị phải
đảm bảo chuẩn xác , có tính thẩm mỹ ( Tránh qua loa , cẩu thả , đại khái ...). Phải xác định
"Môn Địa lý bắt đầu bằng bản đồ và kết thúc bằng bản đồ " và "Bản đồ là ngơn ngữ thứ hai
của Địa lý..". Vì vậy dạy học Địa lý không thể thiếu bản đồ , lược đồ .

- Phải dành một lượng thời gian nhất định để kiểm tra kỉ năng của học sinh . Đánh
giá tính tích cực và chủ động của HS trong việc tiếp thu và lĩnh hội kiến thức.

2.1.3./ Kiểm tra việc thực hiện quy chế chun mơn
+ Hình thức :

- Số lượt kiểm tra : Từ 3 đến 5 lần / kì / GV.

- Thơng qua báo giảng , sổ đầu bài , sổ gọi tên và ghi điểm …
- Kiểm tra thường xuyên , định kì , đột xuất ….

+Nôị dung:

- Để đánh giá được việc thực hiện chương trình , TKB . Tiến độ cho điểm , Chấm
chữa điểm ....

- Kiểm tra phần kiến thức trong việc ra đề kiểm tra định kì ( Khó hay dễ , Trung
bình hay quá cao …so với mặt bằng kiến thức học sinh )

- Phối hợp ban thanh tra nhân dân nhà trường thanh tra việc ra đề , chấm và trả bài
cho học sinh ( Mỗi kì 1 lần / 100 % thành viên )

2.2 / Kiểm tra, đánh giá học sinh :

Bằng nhiều hình thức đánh giá học sinh , nhưng quan tâm và chú trọng nhiều nhất vẫn là
cách đánh giá cho điểm thông qua kết quả kiểm tra thường xuyên , kiểm tra định kì và học kì .
Kết quả các bài kiểm tra của học sinh là cơ sở và cũng là thươc đo của quá trình thực hiện đổi
mới phương pháp dạy học của giáo viên. Vì vậy , tổ bộ mơn đã thống nhất phương pháp kiểm
tra đánh giá học sinh , tạo được chất lượng mặt bằng tương đối đồng bộ .

Cũng như các môn học khác trong nhà trường , điểm số của học sinh được quản lý bằng
phần mềm QLHS , tạo được nề nếp trong chuyên môn . Đảm bảo tiến độ cho điểm , vào điểm ,
công bằng , khách quan trong việc đánh giá học sinh . Đồng thời đảm bảo tính chính xác khi
phân loại học sinh .

2.2.1./ Kiểm tra thường xuyên :

- Hình thức : Giáo viên gọi tên 2 đến 3 HS/giờ học hoặc trắc nghiệm nhanh 5 đến
10 phút , 15 phút tự luận , hoạt động nhóm , vở ghi bài … Bằng hình thức này học sinh khơng
thể đối phó được mà phải ln chủ động học bài , làm bài tập .

- Nội dung : Kiến thức bài học liền kề trước hoặc kiến thức bài đang học . Khắc sâu
kiến thức bài đang học hoặc cũng cố kiến thức bài vừa học …

2.2.2./ Kiểm tra định kì và kiểm tra học kì :

- Hình thức : Kiểm tra tập trung 100% môn học ( theo kế hoạch ). Mỗi HS có
một đề ( trong 2 đề chẵn , lẻ ) chung cho một khối lớp/ môn .

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

định của ngành . Biểu điểm được xây dựng công khai trong đề cho phù hợp . để phân loại học
sinh phải có từ 1 đến 1,5 điểm dành cho đối tượng HS khá giỏi .

- Tổ chức kiểm tra bù cho những HS thiếu bài kiểm tra định kì ( do ốm đau ) mỗi kì 2
lần . Đề bài và hình thức kiểm tra giống như lần 1 . Điều này khiến cho HS không thể ỷ lại ,
trốn tránh làm bài kiểm tra . Đồng thời tạo được tính nghiêm túc trong kiểm tra .

- Phân công GV coi kiểm tra chéo mơn , chéo lớp . Kí giao bài , nộp bài từng môn (Số
bài/số HS/ lớp ). Đánh giá việc thực hiện quy chế sau mỗi lần coi kiểm tra nghiêm túc .

2.2.3 . Kiểm tra hoạt động ngoài giờ lên lớp
- Hình thức : Mỗi tháng 2 lần / khối lớp

Đố vui để học , Rung chuông vàng , thi tìm hiểu ...

- Nội dung : Hoạt động theo chủ điểm , lồng ghép kiến thức bộ môn Địa lý trong
việc ra câu hỏi tìm hiểu về địa danh , thắng cảnh địa lý , ...

2.3 / Sau kiểm tra :

Tiến hành sinh hoạt tổ chun mơn thường kì , chỉ rõ những ưu điểm và tồn tại của
giáo viên trong việc thực hiện đổi mới phương pháp soạn - giảng , việc thực hiện quy chế
chuyên môn … giúp giáo viên tự điều chỉnh , bổ sung thiếu sót kịp thời . Gia hạn thời gian
nhất định sẽ tổ chức kiểm tra lại việc khắc phục tồn tại sau kiểm tra của giáo viên .

.Đặc biệt với môn học Địa lý , nhắc nhở và động viên giáo viên trong việc tìm tịi , khai
thác internet , thơng tin báo chí … câp nhật kịp thời các thông tin , số liệu liên quan đến bài
giảng , tạo sức thuyết phục và đảm bảo tính chính xác trong quá trình chuyển tải kiến thức cho
học sinhnhư : Vị trí hành chính tỉnh , quận , huyện ; về dân số và mật độ dân số ; địa lý hành

chính ; tăng trưởng kinh tế ….( do tách , nhập địa giới hành chính ; tăng dân số tự nhiên ; tên
địa danh …, ) .

Động viên khích lệ sự linh hoạt sáng tạo của giáo viên soạn giáo án trình chiếu , bởi nó
mang lại hiệu quả cao cho một giờ dạy địa lý . Trao đổi, thảo luận và thống nhất về sự bất
cập nội dung kiến thức giữa thực tiễn và sách giáo khoa .

3. Kết quả

Qua nhiều năm thực hiện việc kiểm tra , đánh giá thúc đẩy đổi mới phương pháp dạy
học nói chung và bộ mơn Địa lý nói riêng . Chúng tơi đã thu được những kết quả đáng khích
lệ . Mỗi giáo viên sau khi được kiểm tra đều có sự chuyển biến rõ rệt và rất tích cực trong việc
thực hiện nhiệm vụ được phân cơng . Hầu hết GV đã biết vận dụng phương pháp dạy học đổi
mới một cách linh hoạt và sáng tạo . Chất lượng đội ngũ ngày càng nâng lên , chất lượng Giáo
dục toàn diện của học sinh ngày càng tiến bộ . Khẳng định được sự tối ưu trong việc đổi mới
phương pháp dạy học theo hướng tích cực ( Tại trường THCS Bn Trấp ).

+Về phía giáo viên :

-Chủ động , linh hoạt và tích cực hơn trong việc học tập nâng cao trình độ chuyên mơn .
Có trách nhiệm hơn đối với cơng việc soạn giảng ( Bộ mơn Địa lý hiện có 5/6 giáo viên tự học
nâng cao trình độ trên chuẩn )

-Giáo viên dạy giỏi bộ môn cấp Huyện , cấp tỉnh đạt tỷ lệ khá cao (1/6 GVDG cấp
Tỉnh ; 3/6 GVDG cấp Huyện và 2/6 GVDG cấp trường ) .

+Về phía học sinh :

- Trong 3 năm học lại đậy số học sinh giỏi bộ môn địa lý đạt tỷ lệ khá cao ( 5 học sinh
đạt giải nhất , nhì và ba cấp huyện ; trong đó 2 em đạt giải khuyến khích cấp tỉnh ) . Hiện nay

đã có 2 học sinh trong đội tuyển HSG lớp 9 dự thi cấp Huyện sắp tới .

- Chất lượng đại trà được nâng lên rõ rệt . Học sinh ngày càng có “ cảm tình” với mơn
học Địa lý hơn .

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Để công tác kiểm tra , đánh giá thúc đẩy việc đổi mới phương pháp dạy học bộ môn Địa
lý đạt hiệu quả , ứng dụng thiết thực cho việc nâng cao chất lượng GD toàn diện cho học sinh :

1/ Đối với giáo viên bộ môn :

+ Trước tiên địi hỏi mỗi giáo viên phải có tính tự giác cao trong quá trình tự học và
sáng tạo .

+ Chủ động và biết khắc phục khó khăn để làm chủ kiến thức “ Biết mười dạy một” .
Phải có sự đam mê chuyên môn , sự tận tuỵ với nghề .

+ Biết ứng dụng CNTT trong soạn giảng . Khai thác và cập nhật thông tin , kênh hình
trên mạng internet phục vụ thiết thực cho bài giảng , tạo hứng thú cho học sinh ( Địa danh ,
đơng thực vật . mơ hình núi lửa ...).

+Hiểu và phân biệt được đổi mới phương pháp dạy học môn Địa lý theo hướng tích cực
hoạt động của học sinh khơng có nghĩa là loại bỏ các phương pháp truyền thống mà giáo viên
phải tìm cách vận dụng và phối hợp các phương pháp một cách linh hoạt . Phải có sự kế thừa,
phát triển giữa phương pháp day học truyền thống và phương pháp mới phù hợp với hoàn cảnh,
điều kiện cụ thể của địa phương ( Chốt kiến thức trọng tâm )

+Đổi mới phương pháp dạy học không chỉ đổi mới phương pháp dạy ( cách dạy ) của
thầy mà còn phải đổi mới cả phương pháp học (cách học ) của học sinh ( Hướng dẫn HS tìm
hiểu bài trước khi đến lớp , sưu tầm tranh ảnh , tài liệu liên quan bài học ).

+ Cần đa dạng hố các hình thưc dạy học (cá nhân, theo nhóm, theo lớp, học trong lớp
và trên thực địa...) nhằm giúp cho học sinh có tính sáng tao , năng lực tổ chức hợp tác và năng
lực giao tiếp...

2/ Đối với lãnh đạo nhà trường :

+ Tổ chức kiểm tra , đánh giá thường xuyên việc đổi mới phương pháp dạy học của các
tổ bộ mơn . Có sự so sánh , đối chiếu những việc làm được , chưa làm được . Nêu điển hình cụ
thể ( cá nhân , tập thể ).

+ Tăng cường hơn nữa công tác kiểm tra đột xuất đối với giáo viên . Quan tâm nhiều
hơn đến chất lượng , chiều sâu của việc đổi mới phương pháp dạy học của GV .Việc kiểm tra
này có tác dụng giúp giáo viên chủ động và đầu tư nhiều hơn cho chất lượng soạn giảng , đồng
thời tạo cơ sở cho việc đánh giá thi đua của giáo viên , khen chê kịp thời .

+ Thường xuyên bổ sung tài liệu tham khảo , TBDH tạo điều kiện cho giáo viên thực
hiện tốt phương pháp dạy học mới .

3/ Đối với Phòng GD & ĐT :

+Tổ chức chuyên đề, hội thảo với phạm vi rộng và thường xuyên hơn , để các trường
học hỏi lẫn nhau , thống nhất thực hiện một số bất cập trong việc đổi mới phương pháp và thực
hiện chương trình ( Địa lí địa phương lớp 9 ...).

+ Tham mưu với các cấp thẩm quyền hỗ trợ kinh phí hàng năm cho giáo viên và học
sinh đi thực địa , tìm hiểu địa lý tự nhiên , thổ nhưỡng , địa hình …nhằm nâng cao chát lượng
dạy học .

Buôn Trấp , ngày 14 tháng 02 năm 2009
Người trình bày

XÁC NHẬN CỦA HĐKH NHÀ TRƯỜNG XÁC NHẬN CỦA HĐKH PGD & ĐT
...

...
...

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6></div>