Anh hùng Phạm Tuân giải mã “những chuyện xì xào”

Anh hùng Phạm Tuân giải mã “những chuyện xì xào”

Trong khoảnh vườn nhỏ trước ngôi nhà yên tĩnh của ông, nhiều nụ phong lan đã
bắt đầu hé nở. Mùi hương tinh khiết, ngát thơm, lan tỏa lẫn trong tiếng hót lảnh lót
của các loại chim. Nhìn từng gốc cây, từng giị hoa, từng góc nhà được chăm sóc
một cách tỉ mỉ, người ta cũng phần nào đốn được tính cách của vị chủ nhân có
thú chơi tao nhã này.
Khơng chỉ là người giữ kỷ lục tại Việt Nam suốt thế kỷ qua về việc 2 lần được
phong Anh hùng (Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân vào năm 1973 và Anh
hùng Lao động vào năm 1980), người đầu tiên của châu Á bay vào vũ trụ; ơng cịn
là người giữ những kỷ lục thế giới: Người nước ngoài đầu tiên được nước bạn
phong tặng Anh hùng Liên Xô vào năm 1980; người đầu tiên trên thế giới bắn rơi
máy bay B52 vào năm 1972... Tướng Phạm Tuân kể, ông còn là người từng chịu
bia miệng của một số người rỗi việc “ngồi lê đôi mách” suốt một thời gian sau khi
nhận nhiệm vụ mang bèo hoa dâu lên vũ trụ trong chuyến bay năm 1980. Trong
căn nhà yên tĩnh nằm trên phố Cù Chính Lan (Hà Nội), Trung tướng Phạm Tuân


cười, tổng kết cuộc đời mình: "Tơi về hưu thanh thản giống như anh nông dân vừa
cày xong thửa ruộng”.

Anh hùng Phạm Tuân (phải) trong chuyến bay vào vũ trụ.
Ký ức oai hùng
Nếu khơng được giới thiệu, có lẽ khách đến chơi nhà không biết vị chủ nhà trạc
tuổi 60, có phong cách bình dị, ánh mắt hồn hậu và nụ cười tươi tắn này ngun là
Phó Tư lệnh Chính trị Quân chủng Không quân, nguyên Chủ nhiệm Tổng cục
Công nghiệp Quốc phịng, người phi cơng đầu tiên trên thế giới khuất phục "con
ngoáo ộp" siêu pháo đài bay B52 của đế quốc Mĩ. 22h16' đêm 27/12/1972 từ sân


bay dã chiến Yên Bái, phi công Phạm Tuân điều khiển máy bay Mig 21 số hiệu

5121 theo chiến thuật "đi thấp kéo cao", bỏ qua hai tốp F4 để tiếp cận hai chiếc
B52, bắn rơi một chiếc trên vùng trời phía tây Hà Nội rồi trở về hạ cánh xuống sân
bay Yên Bái.
Chiến thắng của Phạm Tuân đã là một "cú hích" góp phần làm nên "Hà Nội Điện Biên Phủ trên không". Ngày 27/12/1972 trở thành ngày "Điện Biên Phủ trên
không" của bộ đội không quân. Chiến công ấy kỳ diệu đến mức, khi Phạm Tuân
đến nhà tù Hỏa Lị, thăm các phi cơng Mỹ đang bị giam giữ ở đây, những phi cơng
ấy vẫn bàng hồng vì đến lúc ấy, chúng vẫn khơng thể hiểu nổi vì sao "siêu pháo
đài bay bất khả xâm phạm" B52 của chúng lại bị chiếc máy bay Mig 21 nhỏ bé
bắn rơi?
Gần 40 năm sau ngày đó, nhắc lại chuyện cũ, Trung tướng Phạm Tuân chỉ
khiêm tốn cười: "Anh hùng thì có gì ghê gớm vì ở Việt Nam ra ngõ là gặp Anh
hùng, trong một đại đội không quân cũng có đến gần chục Anh hùng. Cịn nếu
nhìn tổng thể thì đó là do "số may mắn" vì tơi từ một anh nông dân, vào bộ đội,
chiến đấu như bao người lính khác và bỗng một ngày bắn rơi được máy bay, lại
đúng là máy bay B52, niềm tự hào bất khả chiến bại của quân đội Mỹ mà khi đó


máy bay ta chưa từng tiêu diệt được chúng. Ở vào thời điểm bom đạn ác liệt ấy, tôi
cảm thấy sự kiện đó rất đỗi bình thường vì xung quanh người ta còn làm được hơn
thế nhiều".
Nỗi niềm người nổi tiếng
Trở thành người nổi tiếng, bên cạnh sự ngưỡng mộ của mọi người xung quanh,
bên cạnh niềm tự hào vinh dự thì ơng tự nhiên cũng trở thành đề tài để khơng ít
người thêm thắt, luận bàn. Về chuyện tranh luận "ai là người đầu tiên bắn rơi máy
bay B52", Anh hùng Phạm Tuân khẳng khái thừa nhận: Đúng là đồng đội của ơng
là Vũ Đình Rạng, cũng là người Thái Bình bắn bị thương một chiếc B52 vào tháng
11/1971. "Nhưng anh Vũ Đình Rạng bắn có 1 quả tên lửa nên máy bay không rơi
(quy định bắn B52 phải bắn 2 quả). Lúc đó, chúng ta khơng cơng nhận vì khơng
biết số phận của chiếc B52 mà anh Rạng bắn.
Sau, người phi cơng cịn sống lái chiếc B52 năm nào bị bắt ở một trận khác có

kể rằng, trước đó đã từng bị phi cơng của ta bắn bị thương, phải hạ cánh bắt buộc
tại Thái Lan thì chúng ta mới biết câu chuyện này. Thế nhưng đầu tiên hay khơng
đối với một cá nhân chẳng là gì so niềm tự hào của cả một dân tộc vì cuối cùng,


chúng ta cũng hạ gục được "niềm tự hào của quân đội Mỹ"", Anh hùng Phạm
Tuân nói.
Anh hùng Phạm Tuân tâm sự, sau khi cùng phi hành gia Gorbatko của Liên Xơ
bay vào vũ trụ thì cuộc sống của ơng đã bị xáo trộn ít nhiều vì ơng khơng chỉ là
người đầu tiên của Việt Nam mà còn là người đầu tiên của Châu Á bay vào vũ trụ.
Thế giới biết đến Việt Nam và thế giới biết đến ông như biểu tượng của chiến
thắng. Còn đối với Việt Nam, thời điểm đó lại càng mang một ý nghĩa vơ cùng đặc
biệt. Một đất nước nhỏ bé vừa chiến thắng đế quốc Mỹ, giờ lại chinh phục vũ trụ...
Lúc này, ông không còn là một người phi công chiến đấu mà còn là người đại diện
cho đất nước đi ra ngồi nên cũng khơng tránh khỏi bị áp lực. Chính vì thế, Anh
hùng Phạm Tn kể, làm việc gì, ơng phải cân nhắc, giữ gìn để khỏi bị mang
tiếng.
Về chuyến bay vào vũ trụ, Anh hùng Phạm Tuân bảo nhiều người khơng hiểu
hết ý nghĩa, lại cứ "khốc" chuyến bay vào chuyện làm được cái gì đối sự phát
triển khoa học, cơng nghệ của đất nước. "Chuyến bay đó, ý nghĩa chính trị lớn hơn
nhiều so với ý nghĩa khoa học. Liên Xô muốn đưa chúng ta vào để thể hiện vai trò
của các nước XHCN", Trung tướng Phạm Tuân nói.A