Bài giảng Xu hướng lao động và xã hội Việt Nam 2009/2010

Báo cáo
Xu hướng lao động và xã hội Việt
Nam 2009/2010


Nội dung chính
• Diễn biến kinh tế, thị trường lao động và xã hội
• Tác động của khủng hoảng kinh tế tồn cầu ở
Việt Nam
• Việc làm và thập kỷ việc làm bền vững châu Á


1. Diễn biến kinh tế thị trường


1. Diễn biến kinh tế thị trường
• Tỷ trọng nơng nghiệp-cơng nghiệp-dịch vụ trong
GDP có xu hướng biến đổi nhanh, mạnh mẽ (20002008):
– Tỷ trọng GDP trong NN: 23.3%  17.6%
– Tỷ trọng GDP trong CN: 35.4%  41.6%
– Dịch vụ đóng góp khoảng 40% GDP

• Việc làm vẫn cịn lệ thuộc vào kinh tế toàn cầu


2. Vấn đề nhân khẩu học

Thất nghiệp và thiếu việc làm


Năng suất lao động và tính cạnh tranh


Tiền lương và thu nhập


Số vụ đình cơng


TÁC ĐỘNG CỦA KHỦNG HOẢNG KINH TẾ TOÀN
CẦU ĐẾN ViỆT NAM


KINH TẾ VĨ MÔ

Chỉ số giá tiêu dùng


KINH TẾ VĨ MÔ

Giá trị xuất nhập khẩu


KINH TẾ VĨ MÔ

Thay đổi vốn đầu tư

KINH TẾ VĨ MƠ

Tổng sản phẩm quốc nội tính theo ngành


THỊ TRƯỜNG LAO ĐỘNG

Lao động trong các doanh nghiệp
• Tỷ lệ cắt giảm nhân lực và thời gian lao động có xu
hướng gia tăng
• 80% số người bị cắt giảm lao động tìm được việc
làm mới
• Chủ lao động khơng cắt hợp đồng đối với người bị
cắt giảm giờ làm, chỉ trả 70% lương cơ bản hoặc
thấp hơn: những vấn đề hệ luỵ liên quan về bảo
hiểm y tế, bảo hiểm xã hội


THỊ TRƯỜNG LAO ĐỘNG

Lao động trong các làng nghề
• Làng nghề phát triển mạnh sau khi VN gia nhập WTO
• Có khoảng 2800 làng nghề ở VN hiện nay, duy trì việc
làm cho khoảng 11 triệu người
• Lao động nữ chiếm khoảng 45-98%
• Giai đoạn 2008-2009: trên 37 ngàn người bị mất việc
làm trong đó có khoảng 45% phụ nữ
• Thu nhập lao động làng nghề vẫn gâp 3-4 lần làm cho
thất nghiệp nông thôn gia tăng

THỊ TRƯỜNG LAO ĐỘNG

Lao động ở các vùng nơng thơn
• Khủng hồng kinh tế tồn cầu có tác động tiêu cực tới
việc làm của lao động nơng nghiệp;
• Hầu hết số lao động bị giãn việc trong khu chế xuất
quay lại q hương tìm việc làm
– Nơng thơn đối mặt với dư thừa lao động



CÁC CHÍNH SÁCH TRỢ GIÚP

• Các chính sách liên quan đến hỗ trợ người lao động
mất việc làm ở các doanh nghiệp khó khăn do suy
giảm kinh tế;
• Tăng ngân sách cho an sinh xã hội (13% tổng chi
ngân sách nhà nước): tăng lương tối thiểu, điều chỉnh
lương hưu, trợ cấp ưu đãi…
• Xây dựng các chương trình giảm nghèo nhanh-bền
vững;
• Các chương trình hỗ trợ nhà ở cho đối tượng lao động
thu nhập thấp


CÁC CHÍNH SÁCH TRỢ GIÚP

Một số hạn chế

• Ngưỡng nghèo ln lạc hậu so với lạm phát
• Hỗ trợ người lao động mất việc từ các doanh nghiệp
có khó khăn về kinh tế gặp nhiều thách thức: về đối
tượng cần trợ giúp nhiều, về các quy định còn quá
khắt khe, phức tạp
• Người lao động mất việc đa phần khơng có kỹ năng
chun mơn, đa phần là làm thời vụ


ĐỊNH HƯỚNG THÚC ĐẨY LAO ĐỘNG
VIỆC LÀM BỀN VỮNG Ở VIỆT NAM
1. Đầu tư vào quản trị thị trường LĐ để thúc đẩy
phát triển bền vững và toàn diện
– Tái cơ cấu kinh tế tạo ra nhiều cơ hội việc làm,
– Cần đặc biệt quan tâm đến các thể chế pháp lý về
vấn đề thoả ước tập thể lao động tập tập thể, tiền
lương tối thiểu, giải quyết các tranh chấp tập thể;
– Cần đầu tư vào phát triển hệ thống quan hệ lao
động để thúc đẩy các cơ chế đối thoại và thương
lượng
– Cần hoàn thiện thể chế lao động trợ giúp các nhóm
yếu thế trong thị trường lao động


ĐỊNH HƯỚNG THÚC ĐẨY LAO ĐỘNG
VIỆC LÀM BỀN VỮNG Ở VIỆT NAM
2. Duy trì tăng trưởng nhanh NSLĐ để thúc đẩy cạnh
tranh và nâng cao mức sống
– Vai trò của NN trong chuyển dịch cơ cấu lao động
giữa các vùng, miền và khu vực sx

– Cần quan tâm hỗ trợ tăng trưởng bên trong của các
ngành
– Nâng cao trình độ kỹ năng của LLLĐ


ĐỊNH HƯỚNG THÚC ĐẨY LAO ĐỘNG
VIỆC LÀM BỀN VỮNG Ở VIỆT NAM
3. Hỗ trợ tạo việc làm và cải thiện chất lượng việc
làm thơng qua các chính sách hướng trọng tâm vào
việc làm
– Cần có một chiến lược tồn diện của quốc gia về
vấn đề việc làm
– Chiến lược này cần gắn kết cùng các chính sách
kinh tế, hướng đến tạo việc làm ở các lĩnh vực có
NSLĐ cao
– Thúc đẩy chuyển dịch lao động nông nghiệp-công
nghiệp; khu vực kinh tế chính thức sang phi chính
thức


ĐỊNH HƯỚNG THÚC ĐẨY LAO ĐỘNG
VIỆC LÀM BỀN VỮNG Ở VIỆT NAM
4. Tăng cường an sinh xã hội để cân đối tăng trưởng
với công bằng xã hội
– Cần mở rộng tính bao phủ của hệ thống; cải thiện ý
nghĩa của bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội cho phù
hợp với người LĐ
– Mở rộng ý nghĩa của các chương trình bảo hiểm
thất nghiệp
– Đầu tư và nâng cao hiệu quả vốn đầu tư vào lĩnh

vực an sinh xã hội