Tinh thần yêu nước của người Việt Nam qua các thời kỳ lịch sử

NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀƯÍI

TINH THÊÌN U NÛÚÁC CA NGÛÚ
QUA CA
ÁC THÚÂI
ÂÕCH
LKY SÛÃ
TS. LÏ TƯË ANH*

D

ên tưåc Viïåt Nam cố lõch sûã lêu àúâi, vúái mêëynhâ chưìng, àûâng quen nïëp c sưëng cng mể cha”.
nghịn nùm hịnh thânh vâ phất triïín. Trong Trong àiïìu kiïån àố, nam giúái trúã nïn hiïëm hoi, àống
quấ trịnh àố, nhiïìu giấ trõ, truìn thưëng qy vai trô quan trổng àưëi vúái sûå tưìn vong ca nôi giưëng
bấu àûúåc hịnh thânh, lûu giûä, bưìi àùỉp vâ ngây cângdên tưåc, àûúng nhiïn phẫi àûúåc àïì cao. Ngûúâi Viïåt
bïìn vûäng hún tûâ thïë hïå nây sang thïë hïå khấc. Mưåt Nam àậ tiïëp thu tû tûúãng “trổng nam khinh nûä” ca
trong nhûäng giấ trõ nïìn tẫng, xun sët chiïìu dâi Nho giấo lâm cưng c chưëng lẩi. Ph nûä phẫi hy
ca lõch sûã dên tưåc lâ tinh thêìn u nûúác. Tinh thêìn sinh, chêëp nhêån cẫnh “trai nùm thï bẫy thiïëp” àïí
u nûúác lâ tịnh cẫm, thấi àưå,  thûác, àûúåc biïíubẫo tưìn nôi giưëng. Nhúâ àố, dên tưåc Viïåt Nam àậ tẩo
hiïån thưng qua hânh àưång ca mưỵi ngûúâi àưëi vúái àêët ra sûác mẩnh phi thûúâng, kiïn cûúâng chưëng lẩi sûå
nûúác, trong tûâng hoân cẫnh lõch sûã c thïí. Tinh thêìn àưìng hốa hâ khùỉc, bẫo tưìn àûúåc nôi giưëng trong
àố àậ trúã thânh sûác mẩnh quy t ngûúâi Viïåt Nam,sët mưåt nghịn nùm Bùỉc thåc.
gip ngûúâi Viïåt Nam vûúåt qua mổi thûã thấch, hiïím
Thoất khỗi mưåt nghịn nùm Bùỉc thåc, bûúác
nguy. Nhúâ àố, trong lõch sûã mêëy nghịn nùm, dên tưåc vâo thúâi k àưåc lêåp, ngûúâi Viïåt Nam tđch cûåc xêy
Viïåt Nam liïn tiïëp chiïën thùỉng cấc thïë lûåc ngoẩi dûång nïìn tûå ch. Tinh thêìn u nûúác àûúåc biïíu
xêm, bẫo vïå vûäng chùỉc àưåc lêåp, ch quìn. Hưì Chđhiïån trong sët lõch sûã chïë àưå phong kiïën Viïåt
Minh àậ àc kïët “Dên ta cố mưåt lông nưìng nân u Nam lâ “trung qn, ấi qëc” vâ “hiïëu vúái cha mể”.
nûúác. Àố lâ mưåt truìn thưëng qu bấu ca ta. Tûâ
Ngûúâi Viïåt Nam tûâ dên thûúâng, àïën quan, tûúáng
xûa àïën nay, mưỵi khi Tưí qëc bõ xêm lùng, thị tinh mưåt lông mưåt dẩ “trung qn, ấi qëc”. Trûúác hổa

thêìn êëy lẩi sưi nưíi, nố kïët thânh mưåt lân sống vư
xêm lûúåc ca qn Ngun mưng lêìn thûá hai, vua
cng mẩnh mệ,  to lúán, nố lûúát  qua mổi sûå nguyTrêìn Thấnh Tưng hỗi Trêìn Qëc Tën “Thïë giùåc
hiïím, khố khùn, nố nhêën chịm têët cẫ l bấn nûúác vâ
nhû thïë, ta phẫi àêìu hâng thưi”. Trêìn Qëc Tën
1
l cûúáp nûúác”
.
nghiïm chónh trẫ lúâi “Bïå hẩ chếm àêìu tưi rưìi hậy
Tinh thêìn u nûúác lâ truìn thưëng lêu àúâi, qu hâng”2 .KhibừthỷỳồnghoaõngNghùồTửngnghingỳõ
baỏucuóadờntửồc,songkhửngphaóibờởtbiùởnmaõnoỏ vùỡloõngtrungthaõnh,HửỡQuyỏLytraólỳõiNùởuhaồ
ỷỳồcbiùớuhiùồnphongphuỏ,adaồngtrongtỷõnghoaõn thờỡnkhửnghùởtloõng,hùởtsỷỏcgiuỏpnhaõvuathũtrỳõi
caónhcuồthùớ,gựổnvỳỏiiùỡukiùồn,vừtrủcuóamửợingỷỳõi.
truờởtdiùồt3.TaồiHửồithùỡLuọngNhai,LùLỳồi,Nguyùợn
DỷỳỏiaỏchửhửồcuóaquờnNamHaỏn,ngỷỳõiViùồtNam Traọivaõ18anhhuõngaọcựổtmaỏuựnthùỡ,thùớhiùồn
biùởttiùởpthunhỷọngtỷtỷỳóngngỷỳõiHaỏntruyùỡnsang khủtiùởtcuóangỷỳõicontrunghiùởu,quyùởtchiùởnvỳỏi
vaõbiùởnthaõnhcửngcuồchửởnglaồitheokiùớulờởymỳọnoỏgiựồcMinh.Trongcuửồctrỷỳõngchinhoỏ,LùLaiphaói
raỏnnoỏ.Nhựỗmthỷồchiùồnờmmỷuửỡnghoỏadờntửồc oỏnggiaóLùLỳồi,quùnmũnhcỷỏuchuỏa,ùớlaồisỷồ
ViùồtNam,ngỷỳõiHaỏntruygiùởtnamgiỳỏicuóaViùồt tủchLùLaicỷỏuchuỏavaõlùợhửồiHaimửởtLùLai,
Nam,bựổtphuồnỷọlờởychửỡngngỷỳõiHaỏn,sinhconaõn haihaiLùLỳồitronglừchsỷódờntửồc.Song,caỏch
chaỏuửởngchohoồ,vỳỏitỷtỷỳónglờởychửỡngtheothoỏi biùớuhiùồntinhthờỡnyùunỷỳỏcnaõycuọngcoỏnhỷọng
haồnchùởnhờởtừnh,ửikhidờợnùởnngutrungvaõ
1
Hửỡ Chđ  Minh  (2002),  Toân  têåp,  têåp  6,  Nxb  Chđnh  trõ “hiïëu m quấng”. Lõch sûã dên tưåc Viïåt Nam phẫi
qëc  gia,  Hâ Nưåi.  tr.171.
chûáng kiïën mưåt trang àen tưëi, lâ hêåu quẫ ca cấch
2
 Trûúng Hûäu Qunh  (ch  biïn)  (2002),  Àẩi  cûúng lõch thïí hiïån lông u nûúác nhû vêåy. Àố chđnh lâ cấi
3

sûã Viïåt Nam, Nxb Giấo dc, Hâ Nưåi, tr.226.
 Qunh Cû, Àưỵ Àûác Hng (2001), Cấc triïìu àẩi Viïåt Nam,
Nxb  Thanh  niïn,  Hâ  Nưåi,  tr.145.

*  Trûúâng  Àẩi  hổc Cưng  àoân

35 cưng àoâ
Tẩp chđ Nghiïn cûáu khoa hổc
Sưë 5 thấng 8/2016


KINH NGHIẽM - THC TIẽẻN
chùởtoankhuờởtcuóaNguyùợnTraọivaõcaógiaquyùởn sinhkhimỳỏi13tuửới(ngaõy15/2/1943).NgaõyHuùở
cuóaửngngaõy12/8/1442 4 .
diùợnrachiùởnsỷồaỏcliùồt(nựm1947),Lỷỳồmtrongkhi
NhỷọngnựmkhaỏngchiùởnchửởngthỷồcdờnPhaỏp laõmliùnlaồccuọngaọhysinhanhduọng:Bửợngloõe
vaõùởquửởcMyọ,ựồcbiùồttỷõkhicoỏsỷồlaọnhaồocuóa
chỳỏpoó,mửồtdoõngmaỏutỷỳi.Chaỏun
ựỗmtrùnluỏa,
aóng,tinhthờỡnyùunỷỳỏccuóangỷỳõiViùồtNam,ỷỳồc tayn ựổ
mchựồtbửng.TrongchiùởndừchiùồnBiùn
thùớhiùồnbựỗngnhiùỡuhũnhthỷỏc,haõnhửồngkhaỏcnhau, Phuó(1954),caó dờntửồchỷỳỏng vùỡiùồnBiùn taói
rờởtphongphuỏ,adaồngvaõcoỏthùớnoỏilùnùởnúnh lỷỳng,taóiaồn,keỏophaỏo,mỳóỷỳõng...ratrờồnừa.
cao.NhỷọngngỷỳõinghụasụCờỡnGiuửồc:
TinhthờỡnoỏỷỳồcphaỏchoồatrongbaõithỳHoanhử
Chỷaquencungngỷồaờutỳỏitrỷỳõngnhung,
chiùởnsụiùồnBiùncuóaNhaõthỳTửởHỷọuvaõcakhuỏc
Tờồpkhiùntờồpgiaỏotờồpmaỏc,tờồpcỳõmựổtchỷaHoõKeỏoPhaỏocuóaNhaồcsụHoaõngVờn.
tỷõngngoỏ
ChiùởndừchiùồnBiùnPhuóthựổnglỳồi,miùỡnBựổc

Nhỷng:
ỷỳồcgiaóiphoỏngnhỷngờởtnỷỳỏclaồibừchiacựổtlaõm
Xửcỷóaxửngvaõoliùỡumũnhnhỷchựốngcoỏ
haimiùỡn.Caódờntửồcaọchiùởnờởungoancỷỳõngùớ
Keóờmngang,ngỷỳõicheỏmngỷỳồclaõmchomaọ thỷồchiùồnchờnlyỏmaõHửỡChủMinhkhựốngừnhnỷỳỏc
taõ,manủhửỡnkinh.
ViùồtNamlaõmửồt.DờntửồcViùồtNamlaõmửồt.Sửngcoỏ
NgỷỳõianhhuõngnửngdờnaỏovaóiNguyùợnTrung thùớcaồn,nuỏicoỏthùớmoõnnhỷngchờnlyỏoỏkhửngbao
TrỷồckhaóngkhaỏinoỏirựỗngKhinaõoPhaỏpnhửớhùởtcoó
giỳõthayửới.MiùỡnBựổchùởtloõngvũmiùỡnNamvỳỏi
nỷỳỏcNamthũmỳỏihùởtngỷỳõiNamaỏnhTờy.Vua tinhthờỡnthoỏckhửngthiùởumửồtcờn,quờnkhửng
HaõmNghibừlỷuờỡybiùồtxỷỏvờợnmửồtloõngmửồtdaồthiùởumửồtngỷỳõi,mửợingỷỳõilaõmviùồcbựỗnghaivũ
nhỳỏvùỡquùhỷỳngquanhỷọngsaónphờớmgửởmtỷồtay
ửỡngbaõomiùỡnNamruửồtthừt,nhỷọngphongtraõo
mũnhtaồoranùnnỳiờởtkhaỏchquùngỷỳõi.VuaDuy
phuồnỷọbaaómang,thanhniùnbasựộnsaõng,tay
TờnvũgựồpTrờỡnCaoVờnvaõThaỏiPhiùnbaõnmỷu cờỡytaysuỏng,taybuỏataysuỏng...Haõngtriùồungỷỳõi
khỳóinghụaaỏnhPhaỏpmaõbừbựổt.Giựồcduồdửợvuatrỳó
miùỡnBựổctũnhnguyùồnlùnỷỳõngvaõomiùỡnNamchiùởn
laồingaivaõngnhỷngửngcỷỳngquyùởttỷõchửởivaõnoỏi àêëu vâ hy sinh,  hóåc àïí  lẩi mưåt phêìn cú  thïí núi
“Cấc ngâi mën båc tưi lâm vua nûúác Nam, thị hậy chiïën trûúâng. Sinh viïn cấc trûúâng àẩi hổc miïìn Bùỉc
coi tưi lâ mưåt ưng vua àậ trûúãng thânh vâ cố quìn xïëp sấch bt vâo miïìn Nam theo tiïëng gổi ca Tưí
tûå do trong hânh àưång, nhêët lâ quìn tûå do trao àưíi Qëc. Liïåt sơ, bấc sơ Àùång Thy Trêm tûâ bỗ cåc
5
thû tđn vâ chđnh kiïën vúái chđnh ph Phấp”
. Hoâng sưëng Hâ thânh thanh bịnh vâo chiïën trûúâng Àûác Phưí
Hoa Thấm ba mûúi nùm àấnh thûåc dên Phấp khưng
ấc liïåt àïí cûáu chûäa thûúng bïånh binh. Sinh viïn
ngûâng nghó luån têåp, chiïu mưå ngûúâi nghơa khđ. Nguỵn Vùn Thẩc tûâ bỗ viïåc ài hổc nûúác ngoâi, chia
Phan Bưåi Chêu vúái têëm lông u nûúác nhiïåt thânh, tay vúái mưëi tịnh àêìu lậng mẩn vâo miïìn Nam chiïën

nhûng “than ưi àúâi tưi trùm lêìn thêët bẩi khưng mưåt ờởu.NhờndờnmiùỡnNamlaõthaõnhửỡngcuóaTửớquửởc,
lờỡnthaõnhcửng.NhỷọngnhaõtỷsaóndờntửồcViùồtNam, chiùởnờởukhửngngỷõngnghúvỳỏikeóthuõ,ùớlaồinhiùỡu
ờỡuthùởkyó20phaỏtửồngnhiùỡuphongtraõoờởutranh tờởmgỷỳngtiùubiùớu.NhỷọngngỷỳõiphuồnỷọNamBửồ
ờỡytinhthờỡndờntửồc,tinhthờỡnyùunỷỳỏcnhỷtrờởn
laõmnùnphongtraõoửỡngKhỳóinựm1960,vỳỏisỷỏc
hỷngnửồihoỏa,baõitrỷõngoaồihoỏa,tờớychaykhaỏchmaồnhnhỷvuọbaọo,ỷỳồcNhaồcsụNguyùợnVựnTyỏca
truỏ,chửởngửồcquyùỡnỳóthỷỳngcaóngSaõiGoõn, ngỳồiCongaỏicuóaBùởnTrenựmxỷaitrongaồn
chửởngửồcquyùỡnthumualuỏagaồoỳóNamKyõ. lỷóa,inhỷnỷỳỏcluọtraõnvùỡ.ChừUtTừchùớ3ỷỏa
NgỷỳõithanhniùntrủthỷỏcNguyùợnThaỏiHoồctrỷỳỏc conthỳdaồiỳónhaõngaõyùmiaỏnhgiựồcvỳỏitinh
tũnhthùởViùồtNamQuửởcDờnaóngbừlửồaọphaỏt thờỡncoõncaỏilaiquờỡncuọngaỏnh.NguyùợnViùởtXuờn
ửồngcuửồckhỳóinghụaYùnBaỏi(9/2/1930)vỳỏimong trỷỳỏchoồngsuỏngcuóakeóthuõvờợnhửvangNhựỗmthựống
muửởnKhửngthaõnhcửngthũcuọngthaõnhnhờn. quờnthuõmaõbựổn.NguyùợnVựnTrửợitrỷỳỏckhichùởt
TrỷỳỏchoồngsuỏngcuóakeóthuõệngcoõnhửChùởtvũcoõndựồnlaồiHaọynhỳỏlờởylỳõitửi.VoọThừSaỏutrùn
TửớQuửởcchùởtvinh.Loõngtasungsỷỳỏngchủtanheồ ỷỳõngraphaỏptrỷỳõngcoõnngựổtmửồtoỏahoatỷỳi,
nhaõng.ViùồtNamvaồntuùở!.TửớngBủthỷTrờỡnPhuỏ
trỷỳỏcluỏchysinhcoõnhửvangCaỏcửỡngchủhaọy 4
 Qunh Cû, Àưỵ Àûác Hng (2001), Cấc triïìu àẩi Viïåt Nam,
giûä vûäng chđ khđ chiïën àêëu”. Ngûúâi thiïëu niïn Nưng Nxb  Thanh  niïn,  Hâ  Nưåi,  tr.179
Vùn Dïìn kiïn quët chưëng trẫ bổn mêåt thấm Phấp 5 Qunh Cû, Àưỵ Àûác Hng (2001), Cấc triïìu àẩi Viïåt Nam,
lng sc vâo núi hổp ca Trung ûúng Àẫng vâ hy Nxb  Thanh  niïn,  Hâ  Nưåi,  tr.386
36 Tẩp chđ Nghiïn cûáu khoa hổc cưng àoân
Sưë 5 thấng 8/2016


NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀƯÍI
chõ câi lïn mấi tốc. Àêìu ngêíng cao bêët khët. Ngay cêìn, kiïåm, liïm, chđnh. Àưëi vúái àưìng sûå phẫi thên
trong lc hy sinh” v.v... Trong gian khưí, cẫ dên tưåc ấi, gip àúä. Àưëi vúái Chđnh ph phẫi tuåt àưëi trung
vêỵn trân àêìy tinh thêìn lẩc quan, ln cêët cao tiïëng thânh. Àưëi vúái nhên dên phẫi kđnh trổng lïỵ phếp.
hất vúái phong trâo “tiïëng hất ất tiïëng bom”, hay “hấtÀưëi vúái cưng viïåc phẫi têån ty. Àưëi vúái àõch phẫi
cho àưìng bâo tưi nghe” àïí àưång viïn bưå àưåi, àưìng cûúng quët khưn khếo”. 6 Sinhviùntủchcỷồctỷồ

baõo,nhờởtlaõỳónhỷọngvuõngsỳtaỏn.Khờớuhiùồuxehoồctờồp,reõnluyùồnùớmanglaồikùởtquaócao.Y
chỷaquathũnhaõkhửngtiùởctrỳóthaõnhphỷỳnghỷỳỏng baỏcsụphaóihùởtloõngvũngỷỳõibùồnh,thờỡythuửởc
haõnhửồngchungcuóacaódờntửồc.NgỷỳõiViùồtNam nhỷmeồhiùỡn,lỷỳngynhỷtỷõmờợu,cỷỏungỷỳõi
sựộnsaõngphaỏnhaõ,mỳóỷỳõngchoxerachiùởntrỷỳõng. hỳncỷỏuhoóa,noỏikhửngvỳỏiphongbũ.Thờỡycử
Coỏthùớthờởyrựỗng,trongchiùởntranhgiaóiphoỏng giaỏophaóihùởtloõngvũhoồcsinhthờnyùu,cửgiaỏo
dờntửồc,vũửồclờồptỷồdo,ngỷỳõiViùồtNamsựộnsaõngnhỷmeồhiùỡn,cửởnghiùởnhùởtmũnhchonhỷọngbaõi
hysinhtờởtcaó.Duõỷỳồcbiùớuhiùồnỳónhiùỡuhũnhthỷỏc giaóngtửởt,khửngbựổthoồcsinhhoồcthùm,noỏikhửng
khaỏcnhaunhỷngtờởtcaóùỡucoỏchungmửồtiùớmtỷỳng
vỳỏitiùucỷồcvaõbùồnhthaõnhtủchtronggiaỏoduồc.
ửỡng,xuyùnsuửởtngỷỳõiViùồtNamsựộnsaõngxaóthờn Nửngdờnkhửngsỷóduồnghoỏachờởttraõnlan,traỏnh
vũsỷồtửỡntaồivaõphaỏttriùớncuóadờntửồcmaõkhửnghùỡlaõmaónhhỷỳóngùởnsỷỏckhoóecuóaconngỷỳõivaõ
ựổno,dodỷồ.oỏchủnhlaõúnhcaocuóatinhthờỡn giửởngnoõi.Tiùớuthỷỳng,tiùớuchuókhửngbuửnlờồu,
yùunỷỳỏc.
chửởnthuùở.Caỏcdoanhnghiùồpkhửnglaõmhaõng
Ngaõynay,ờởtnỷỳỏcỷỳồchoõabũnh,ửồclờồp,thửởng giaó,haõngnhaỏi,haõngkeỏmchờởtlỷỳồng,maõphaói
nhờởt.Sỷồbiùớuhiùồncuóatinhthờỡnyùunỷỳỏckhửng taồoranhỷọngthỷỳnghiùồuhaõngViùồtNamchờởt
giửởngnhỷcaỏchbiùớuhiùồntrongquaỏkhỷỏ,phaóirachiùởn lỷỳồngcao,saỏnhvỳỏihaõnghoỏacuóacaỏcnỷỳỏcphaỏt
trỷỳõng,laovaõolỷóaaồn,sựộnsaõngchùởtvũdờntửồc triùớntrùnthùởgiỳỏi.Vựnnghùồsụphaóibiùởtgiỷọgũn,
mỳỏilaõyùunỷỳỏc.Sỷồbiùớuhiùồncuóatinhthờỡnyùu baóotửỡn,phaỏthuynhỷọngiùồuhaỏt,iùồuhoõ,iùồu
nỷỳỏchiùồnnayphaóihỷỳỏngvaõothỷồchiùồnnhiùồmvuồ muỏatruyùỡnthửởngcuóadờntửồc,khửngngoaồilai
chủnhtrừvaõmuồctiùucaocaónhờởtcuóacaỏchmaồng.oỏ vỳỏiờmnhaồcnỷỳỏcngoaõi,khửngaồonhaồc,aồo
laõxờydỷồngchuónghụaxaọhửồivaõbaóovùồTửớquửởcViùồt
vựn.Taồicaỏckhudulừch,danhlamthựổngcaónh,
Namxaọhửồichuónghụa,nhựỗmthỷồchiùồnmuồctiùu nhờởtlaõnỳicoỏnhiùỡudukhaỏchquửởctùở,ngỷỳõiViùồt
dờngiaõu,nỷỳỏcmaồnh,xaọhửồicửngbựỗng,dờnchuó, Namphaóibiùởttửntroồngdukhaỏch,ỷỏngxỷólừch
vựnminh.Trongiùỡukiùồnmỳỏi,sỷồbiùớuhiùồncuóa thiùồp,sựộnsaõnggiuỏpỳọkhihoồgựồpkhoỏkhựn,
tinhthờỡnyùunỷỳỏccoỏnhỷọngchuờớnmỷồcchungcho
khửngchuồpgiờồttrongmuabaỏnv.v...
tờởtcaómoồingỷỳõi,chocaódờntửồc,coỏnhỷọngchuờớn Trongxuthùởhửồinhờồp,toaõncờỡuhoỏahiùồnnay,
mỷồcriùngchotỷõngngỷỳõi,tỷõngngaõnh,tỷõnggiỳỏi, muửởntửỡntaồi,ViùồtNamphaóimỳórửồngcaỏnhcỷóahửồi

tỷõnglỷỏatuửới,ừavừxaọhửồi,vuõngmiùỡn...
nhờồpsờurửồngvỳỏithùởgiỳỏi.Thamgiavaõoquaỏtrũnh
Chuờớnmỷồcchungchotờởtcaómoồingỷỳõilaõphaói àố, mưỵi ngûúâi Viïåt Nam phẫi thêëm nhìn tû tûúãng
nghiïm tc thûåc hiïån àûúâng lưëi ch trûúng ca Àẫng, “hôa nhêåp nhûng khưng hôa tan”. D cố ài àïën bêët
chđnh sấch phấp låt ca Nhâ nûúác, hoân thânh tưëtcûá núi nâo trïn thïë giúái àïí sinh sưëng, lao àưång, hổc
nhiïåm v àûúåc giao, khưng nïì hâ trûúác khố khùn têåp... vâ cố trúã thânh ai ài chùng nûäa cng phẫi hûúáng
gian khưí. Trong quan hïå giûäa cấ nhên vúái têåp thïí, vïì qụ hûúng, ln coi mịnh lâ mưåt bưå phêån khưng
vúái cưång àưìng phẫi biïët àùåt lúåi đch ca têåp thïí lïnthïí tấch rúâi ca dên tưåc Viïåt Nam. Giấo sû Ngư Bẫo
trïn, lïn trûúác lúåi đch ca cấ nhên. Mổi ngûúâi phẫi cố Chêu trúã thânh nhâ toấn hổc nưíi tiïëng vúái giẫi thûúãng
 thûác bẫo vïå ch quìn qëc gia dên tưåc, coi tûâng Fild, mang qëc tõch Phấp nhûng vêỵn hûúáng vïì Viïåt
têëc àêët, lậnh thưí, lậnh hẫi lâ thiïng liïng, sùén sâng Nam, vúái l tûúãng dịu dùỉt vâ àûa nïìn toấn hổc Viïåt
xẫ thên àïí gịn giûä.
Nam phất triïín.
Bïn cẩnh àố, cố nhûäng chín mûåc riïng cho
Nhûäng nùm qua, àêët nûúác giânh àûúåc nhiïìu thânh
tûâng àưëi tûúång. Àẫng viïn phẫi nghiïm tc thûåc tûåu trong sûå nghiïåp àưíi múái, cưng nghiïåp hốa, hiïån
hiïån 19 àiïìu Àẫng viïn khưng àûúåc lâm, gûúng
àẩi hốa. Tûâ chưỵ bõ khng hoẫng vïì kinh tïë xậ hưåi,
mêỵu, ài àêìu trïn mổi lơnh vûåc. Bưå àưåi phẫi “Trung
vúái nûúác, hiïëu vúái dên, nhiïåm v nâo cng hoân6 Thû Hưì Chđ Minh gûãi àưìng  chđ Hoâng Mai, Giấm àưëc
thânh, khố khùn nâo cng vûúåt qua, kễ th nâo Cưng  an khu  XII,  ngây 11-3-1948  vïì  “Tû  cấch  ngûúâi
cng àấnh thùỉng”. Cưng an “Àưëi vúái tûå mịnh phẫi Cưng  an  cấch  mïånh”.

37 cưng àoâ
Tẩp chđ Nghiïn cûáu khoa hổc
Sưë 5 thấng 8/2016


KINH NGHIẽM - THC TIẽẻN
lỷỳngthỷồckhửnguóựn,lỷuthửngaỏchtựổc,giaỏcaó ỷỳồcnhiùỡuthaõnhtỷồutrongsỷồnghiùồpxờydỷồngvaõ

tựngvoồt,haõnghoỏakhanhiùởm,laồmphaỏttựng,tiùởn baóovùồTửớquửởchiùồnnay.Quaỏtrũnhoỏ,aọùớlaồi
ùởnchửợkinhtùởửớnừnhvaõngaõycaõngphaỏttriùớn.Mửợi nhiùỡutờởmgỷỳngtiùubiùớu,laõúnhcaocuóatinhthờỡn
nựmViùồtNamxuờởtkhờớu7triùồutờởnlỷỳngthỷồc,ỳõi yùunỷỳỏc,sửởngmaọivỳỏithỳõigian,ùớcaỏcthùởhùồngỷỳõi
sửởngcuóanhờndờnkhửngngỷõngỷỳồccaóithiùồncaó ViùồtNambiùởtỳn,hoồctờồpvaõnoitheo.Dovờồy,bửỡi
vùỡvờồtchờởtlờợntinhthờỡn.Tũnhhũnhchủnhtrừtrong dỷỳọng,nờngcaovaõphaỏthuytinhthờỡnyùunỷỳỏc
nỷỳỏcluửnửớnừnh,taồomửitrỷỳõngthuờồnlỳồichosỷồ trongmửợiconngỷỳõivaõcaódờntửồclaõviùồclaõmthỷỳõng
phaỏttriùớncuóaờởtnỷỳỏcvaõthuhuỏtờỡutỷnỷỳỏcngoaõi. xuyùn,liùntuồc,laõtraỏchnhiùồmcuóatoaõnxaọhửồi,caóhùồ
ViùồtNamtrỳóthaõnhiùớmùởnhờởpdờợncuóanhiùỡuửởi thửởngchủnhtrừ,maõtrỷỳỏchùởtthuửồcvùỡtỷõngcaỏnhờn.
taỏctrùnthùởgiỳỏi,trỳóthaõnhiùớmùởncuóathiùnniùn Mửợichuỏngtacờỡnthùớhiùồntinhthờỡnyùunỷỳỏcbựỗng
kyómỳỏi.QuanhùồgiỷọaViùồtNamvỳỏicaỏcquửởcgialoõngtỷồhaõotỷồtửndờntửồc,hoồctờồptờởmgỷỳngcuóa
trùnthùởgiỳỏikhửngngỷõngỷỳồcmỳórửồng.Uythùở,ừa caỏcthùởhùồtrỷỳỏc,hoaõnthaõnhtửởtmoồinhiùồmvuồỷỳồc
vừcuóaViùồtNamtrùntrỷỳõngquửởctùởỷỳồcnờnglùn giaolaõgoỏpphờỡnthiùởtthỷồcvũmửồtnỷỳỏcViùồtNam
roọrùồt.
trỷỳõngtửỡnvaõthừnhvỷỳồng.


Trongquaỏtrũnhoỏ,nhiùỡutờởmgỷỳngtiùubiùớu
7
Baỏo iùồn tỷó Khoa  hổc.com.vn  ngây  26/10/2005
trïn têët cẫ cấc lơnh vûåc ca àúâi sưëng xậ hưåi xët
8
  Bấo  Àiïån  tûã  Khoa hổc.com.vn  ngây  5/5/2011
hiïån. Anh nưng dên Nguỵn Vùn Têm hổc hïët lúáp
4, huån Cất Tiïn, Tónh Lêm Àưìng, sau 10 nùm
nghiïn cûáu àậ phất minh ra mấy gùåt la, mang lẩi
bûúác ài àưåt phấ trong nưng nghiïåp. Anh Nguỵn
Vùn Sânh xậ Nam Trung, huån Nam Sấch tónh
(Tiïëp  theo trang 46)
HaóiDỷỳng,vỳỏi3thaỏnghoồclaõmthỳồreõnphaỏtminh
ramaỏythaỏihaõnh,vỳỏi1giỳõbựỗng40laoửồngthuó

cửng,manglaồinguửỡnlỳồilỳỏnchonghùỡthaỏihaõnh Taõiliùồuthamkhaóo
xuờởtkhờớuỳóờy.7 Chúmỳỏihoồchùởtlỳỏp9vaõchỷa 1. ựồng Nguyùn Anh (Viùồn trûúãng  viïån  Khoa  hổc  xậ
hưåi), 2015. “Nghêo àa chiïìu úã Viïåt Nam: Mưåt sưë vêën
bao giúâ biïët vïì cú khđ nhûng anh Nguỵn Viïët Hẫi,
àïì chđnh  sấch vâ  thûåc tiïỵn”
.
34 tíi, thưn Ph Thânh, xậ Ph Riïìng, huån B 2. Bưå Lao àưång - Thûúng binh vâ Xậ hưåi, 2015. Àïì ấn
chuín àưíi phûúng phấp tiïëp  cêån ào lûúâng nghêo tûâ
Gia Mêåp, tónh Bịnh Phûúác sấng tẩo thânh cưng
àún  chiïìu  sang  àa  chiïìu,  ấp  dng  cho  giai  àoẩn
8
mấy thấi hânh, tỗi, úát.
 Châng trai Phẩm Hoâng
2016-2020 .
Hiïåp bẫo vïå thânh cưng lån ấn tiïën sơ tẩi Thy3.  Bưå Lao àưång  -  Thûúng  binh vâ  Xậ hưåi, 2000. Quët
Àiïín khi múái 26 tíi (nùm 2008) vâ lâ phố giấo sû àõnh  sưë  1143/2000/QÀ-LÀTBXH  ngây  1/11/2000  vïì
viïåc  àiïìu  chónh  chín  hưå  nghêo  giai  àoẩn  2001trễ nhêët Viïåt Nam (àûúåc phong nùm 2011) khi múái
29 tíi. Nhâ nghiïn cûáu V Trổng Thû thânh lêåp 2005.
4. Qëc hưåi nûúác CHXHCN Viïåt Nam, 2014. Nghõ quët
phông nghiïn cûáu khưng gian F Space chïë tẩo vïå
sưë  76/2014/QH13  vïì  viïåc  àêíy  mẩnh  thûåc  hiïån  mc
tiïu  giẫm  nghêo  bïìn  vûäng  àïën  nùm  2020.
tinh nhỗ F-1 Cubesat àûúåc Liïn àoân v tr qëc
tïë IEA trao hổc bưíng, thûåc hiïån thânh cưng liïn lẩc 5. Th tûúáng Chđnh ph, 2005. Quët àõnh sưë 170/2005/
QÀ-TTg  ngây  8/7/2005   vïì  viïåc  ban  hânh  chín
radio qua phẫn xẩ bïì mùåt Mùåt trùng giûäa Hâ Nưåi vâ nghêo  ấp  dng  cho  giai  àoẩn  2006  -  2010.
cấc trẩm radio tẩi M vâ Nga. Anh àûúåc trûúâng Àẩi6. Th tûúáng Chđnh ph, 2011. Quët àõnh sưë 09/2011/
hổc Tokyo Nhêåt Bẫn múâi tham gia dûå ấn UNIFORM QÀ-TTg  ngây  30/1/2011 vïì  viïåc  ban  hânh  chín  hưå
chïë tẩo chm vïå tinh nhỗ 50kg cố nhiïåm v phất nghêo,  hưå  cêån  nghêo  ấp dng  cho  giai  àoẩn  2011  2015.
hiùồnvaõcaónhbaỏochaỏyrỷõngsỳỏmv.v.

..
7. Thuó tỷỳỏng Chủnh phuó,Quyùởt ừnh sửở 59/2015/QNhũnlaồilừchsỷóchothờởyrựỗng,mựồcduõỷỳồcbiùớu TTG ngaõy 19/11/2015 vïì  viïåc  ban  hânh  chín
nghêo  tiïëp  cêån  nghêo  àa  chiïìu  ấp  dng  cho  giai
hiïån qua nhiïìu hịnh thûác khấc nhau, trong tûâng hoân
àoẩn  2016-2020.
cẫnh, gùỉn vúái àiïìu kiïån ca mưỵi ngûúâi nhûng àïìu 8. Nguỵn Minh Tụå (ch nhiïåm àïì tâi), 2002. “Vêën àïì
toất lïn mưåt àiïím tûúng àưìng, àố lâ ngûúâi Viïåt Nam
àối nghêo: Thûåc trẩng vâ giẫi phấp (lêëy vđ d úã Lẩng
Sún)” , Àïì  tâi cêëp  Bưå, mậ sưë B2000-75-33.
giâu lông u nûúác thûúng ngûúâi, sùén sâng xẫ thên
vị àưåc lêåp tûå do ca Tưí qëc, vị hẩnh phc ca nhên9.  World  Bank  (Ngên  hâng  Thïë  giúái),  2012.  Bấo  cấo
àấnh  giấ  nghêo Viïåt Nam 2012 “Khúãi  àêìu  tưët  nhûng
dên. Tinh thêìn êëy àậ trúã thânh àưång lûåc mẩnh mệ chûa  phẫi  àậ  hoân  thânh:  Thânh  tûåu  ca  Viïåt  Nam
gip dên tưåc Viïåt Nam dûång nûúác, giûä nûúác vâ àẩt trong  giẫm  nghêo  vâ  thấch  thûác  múái”.

KHẤI NIÏÅM VÂ TIÏU CH

38 Tẩp chđ Nghiïn cûáu khoa hổc cưng àoân
Sưë 5 thấng 8/2016