tiet 41 ankan

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Ngày soạn:
Tiết : 41

Bài 33: ANKAN: ĐỒNG ĐẲNG, ĐỒNG PHÂN, DANH PHÁP

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Kiến thức:

Hs biết:

- Sự hình thành liên kết và cấu trúc khơng gian của ankan
- Gọi tên ankan với mạch chính khơng quá 10 nguyên tử C.
Hs vận dụng:

Biết viết các đồng phân và một số CTPT đồng đẳng của ankan.
2. Kỹ năng:

Viết được các CTPT, CTCT của các ankan
II./ CHUẨN BỊ:

- Mơ hình phân tử propan, butan và isobutan.
- Bảng 5.1 Sgk

III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1. Ổn định lớp:

2. Kiểm tra bài cũ:
3. Nội dung bài mới:

Hoạt động thầy và trò Nội dung ghi bảng
Hoạt động 1:

Hs nhắc lại khái niệm đã học (đồng
đẳng, đồng phân), gv yêu cầu Hs viết
lại CTPT một số chất thuộc dãy đồng
đẳng CH4 rồi suy ra công thức tổng
quát và khái niệm dãy đồng đẳng của
metan.

Gv nhấn mạnh công thức chung .
Hoạt động 2:

Hs viết CTCT của các ankan có
CTPT C4H10 và C5H12, (gv ghi các
giá trị to_{nóng chảy, t}o_{sơi) hs rút ra}
kết luận ankan cóđồng phân cấu tạo
mạch cacbon

I. ĐỒNG ĐẲNG, ĐỒNG PHÂN:
1. Đồng đẳng:

Metan(CH4), etan(C2H6),

propan(C3H8), các butan (C4H10), hợp
thành dãy đồng đẳng của metan, có
cơng thức chung là CnH2n+2 (n1)

2. Đồng phân:

a. Đồng phân mạch cacbon:

Trong dãy đồng đẳng của metan, từ
butan trở đi là có nhiều đồng phân
cấu tạo.

VD: C4H10 có 2 đp cấu tạo:

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Gv yêu cầu hs viết công thức khai
triển các đồng phân của C5H12, gv
đánh số La mã chỉ bậc của nguyên tử
cacbon.

Hs rút ra nhận xét:

- Khái niệm bậc nguyên tử C

- Khái niệm ankan không phân nhánh
và ankan phân nhánh dựa vào bậc
của nguyên tử C trong ankan.
Hoạt động 3:

Dựa vào bảng 5.1. Hs cần nắm được
cách gọi tên 10 ankan không phân
nhánh đầu tiên và các ankyl tương
ứng của chúng.

Gv có thể cho hs luyện tập cách gọi
tên bằng cách đọc ngược lại và gọi
tên theo gốc ankyl.

Sau khi hướng dẫn hs cách gọi tên
ankan phân nhánh, gv gọi tên một số
ankan có nhánh.

VD: CH3
CH3–CH–CH3 CH3–C–CH3
CH3 CH3

2-metylpropan 2,2-dimetylpropan
CH3–CH–CH–CH2–CH3

CH3 CH3

2,3-dimetylpentan

Hs nhận xét, rút ra cách gọi tên
ankan mạch nhánh. Sau đó áp dụng
gọi tên một số ankan mạch nhánh
khác (Vd trong sgk)

Hoạt động 4: Củng cố

C5H12 có 3 đồng phân cấu tạo (sgk)
b. Bậc của cacbon:

Bậc của nguyên tử cacbon ở phân tử
ankan bằng số nguyên tử C liên kết
trực tiếp với nó

- Ankan chỉ chứa C bậc I và bậc II là
ankan không phân nhánh.

- Ankan mà phân tử có chứa C bậc
III hoặc bậc IV là ankan phân nhánh.

II. DANH PHÁP :

1. Ankan không phân nhánh :
Tên gọi của 10 ankan đầu tiên của
dãy đồng đẳng và tên của các ankyl
tương ứng theo IUPAC như bảng 5.1
(sgk).

Nhóm nguyên tử của ankan sau khi
mất 1 ngun tử H, có cơng thức
chung là CnH2n+1 được gọi là nhóm
ankyl (tên tương ứng của ankan đổi
đuôi an thành yl)

2. Ankan phân nhánh :

Theo IUPAC, tên của ankan phân
nhánh được gọi theo kiểu tên thay
thế

số chỉ vị trí nhánh – tên nhánh – tên
mạch chính – an

- Mạch chính là mạch dài nhất, có

nhiều nhánh nhất, đánh các số thứ tự
các nguyên tử C bắt đầu từ phía có
phân nhánh gần nhất.

- Gọi tên mạch nhánh (tên nhóm
ankyl) ưu tiên theo thứ tự vần chữ
cái, số chỉ vị trí được đặt ngay trước
gạch nối với tên nhánh đó .

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Gv nhấn mạnh một số nội dung sau:
- Công thức chung của các ankan.
- Ankan chỉ có một loại đồng phân
cấu tạo là đồng phân mạch C.
- Qui tắc gọi tên ankan.

1. Cho ankan có CTPT C6H14,
ankan này có số lượng đp cấu tạo là:
A. 3 B. 4 C. 5 D. 6

Đáp án: C

2. Ankan có CTCT:

CH3 – CH – CH2 – CH3
CH2

CH3

Ankan này có tên gọi theo IUPAC là:
A. 2-etylbutan B. 3-etylbutan

C. 3-metylpentan D. 2-metylpentan
Đáp án: C

</div>

<!--links-->