Giới thiệu giải pháp phần mềm hệ thống thông tin - thư viện & thư viện điện tử

BẢN TIN THƯ VIỆN - CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

THÁNG 8/2012

GIỚI THIỆU GIẢI PHÁP PHẦN MỀM HỆ THỐNG
THÔNG TIN-THƯ VIỆN & THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ
TS. TRƯƠNG BÁ HÀ
Công ty PSC

Phần mềm Hệ thống thông tin thư viện & Thư viện số PSC Z39.50 Library
Information System (PSC zLIS 7.0) được phát triển từ phiên bản PSC LIS 5.0 được
chọn triển khai tại gần 40 thư viện các truờng đại học, cao đẳng, Tổng công ty khu vực
Thành phố HCM và 52 trường THPT.
PSC zLIS 7.0 được thiết kế và xây dựng lại mới hoàn toàn với kiến trúc vượt trội
so với các sản phẩm khác, là một giải pháp hoàn chỉnh cho việc tin học hóa các hoạt động
của thư viện và xây dựng thư viện điện tử, quản lý, xuất bản tư liệu số hóa và kết nối liên
thư viện quốc tế, là gói sản phẩm phần mềm thư viện tích hợp duy nhất hiện nay trên thị
trường với 7 sản phẩm chính trong một (7 in 1):
1. PSC Portal
2. PSC Web OPAC
3. PSC Virtual Union Catalog – Webservice Z3950 Proxy – OAI Harvester
4. PSC Z3950 and PSC OAI Servers
5. PSC Library Management System with MARC21 Cataloging, Patron
Management, Circulation, Acquitision, Serial Management …
6. PSC Digital Library with FullText search Engine
7. PSC Digital Publishing with DRM and PSC Reader Apps on Windows, iOS
and Android

PSC Portal
PSC Digital 
Publishing 

with DRM 
and PSC 
Reader App

PSC Web 
OPAC

zLIS 7 
in 1

PSC Digital 
Library with 
FullText
search 
Engine

PSC Library 
Management 
System

PSC Z3950, 
OAI Servers

22

PSC Union 
Catalog –
Webservice
Z3950 Proxy, 
OAI Data 

Harvester


BẢN TIN THƯ VIỆN - CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

THÁNG 8/2012

PSC zLIS 7.0 sử dụng chuẩn MARC21 cho biên mục, Z39.50 cho trao đổi thơng
tin và tìm kiếm biên mục liên thư viện và OAI-PMH 2.0 cho chia sẻ thông tin biên mục.
Ngồi ra PSC zLIS 7.0 là một mơđun trong Bộ giải pháp tổng thể hệ thống thông
tin quản lý đào tạo Đại Học/Cao Đẳng theo học chế tín chỉ PSC University ERP 2012
tích hợp cổng thơng tin PSC University Portal và PSC School ERP tích hợp cổng thơng
tin PSC School Portal do công ty PSC nghiên cứu phát triển hiện đang được hàng loạt
trường đại học, cao đẳng và trung học triển khai.
PSC sẽ hỗ trợ công cụ import từ Excel danh mục sách có sẵn và người dùng có thể
sử dụng mơđun PSC Z3950 client để lấy biểu ghi MARC21 từ tất cả các thư viện khác ở
Việt Nam và trên thế giới.
Ngoài ra PSC cũng cung cấp miễn phí cơng cụ PSC Any2zLIS cho phép người
dùng có thể dễ dàng chuyển đổi dữ liệu từ phần mềm khác sang phần mềm PSC zLIS.
Việc chuyển đổi dữ liệu sẽ được thực hiện tức thì và có thể đưa vào sử dụng phần mềm
PSC zLIS ngay mà không bị gián đoạn công việc của thư viện.
Giới thiệu giải pháp PSC zLIS
I. Kiến trúc hiện đại của Giải pháp tổng thể Hệ thống thư viện điện tử và thư viện số
PSC zLIS 7.0
PSC zLIS 7.0 là giải pháp tổng thể hệ thống thơng tin thư viện có kiến trúc hiện đại và
đầy đủ nhất hiện nay trên thị trường. PSC zLIS 7.0 là kết quả của sự kết hợp hoàn hảo
giữa sự am hiểu nghiệp vụ thư viện và sức mạnh cơng nghệ mà PSC đã nghiên cứu và
tích lũy trên hơn 15 năm qua.

zLIS Web

OPAC

zLIS Union
Catalog

zLIS Reader
Info

zLIS Z3950
client

zLIS OAI Harer. client

zLIS Win
client

zLIS eBook
Reader Win/
iOS/Android

PSC zLIS Clients

zLIS Portal
Engine

zLIS Z39.50
Server

zLIS Harvester
Server

zLIS Server

zLIS OCR
Server

PSC zLIS Servers

zLIS Data Access Layer

Marc21
Records
Repository

Document
Repository
With fulltext
indexing

zLIS Database

PSC zLIS Union Catalog Repository

23


BẢN TIN THƯ VIỆN - CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

THÁNG 8/2012

II. Các tính năng nổi bật so với tất cả các giải pháp khác
Với những tính năng ưu việt, cơng nghệ tiên tiến và tuân thủ các chuẩn công nghệ
mới nhất, PSC zLIS là một giải pháp toàn diện nhất hiện nay trong việc xây dựng một
Hệ thống Liên thông tin thư viện đại học và thư viện cộng đồng.
PSC zLIS hỗ trợ:
1. Chuẩn Tiếng Việt: Unicode TCVN 6909:2001 ở cả ba mức biểu diễn, lưu
trữ và trao đổi
2. Chuẩn biên mục thư viện: MARC21/USMARC/MARCXML, ISBD,
AACR2
3. Chuẩn nghi thức trao đổi dữ liệu thư viện: Z39.50, OAI-PMH 2.0
Các tính năng nổi bật của PSC zLIS so với tất cả các giải pháp khác bao gồm:
1. Người dùng có thể cập nhập bất kỳ trường và trường con nào của MARC21.
2. Hỗ trợ cú pháp MARC21 cho người dùng khi nhập liệu, đặc biệt là Đầu biểu
(LDR) và Trường kiểm soát 008 cho tất cả các loại tư liệu, các chỉ thị 1 và chỉ thị
2 cho từng trường.
3. Có Z39.50 client tích hợp trong màn hình xử lý biên mục cho phép lấy biểu ghi
trực tiếp từ các Z39.50 servers của tất cả các thư viện khác trên thế giới hỗ trợ
nghi thức chuẩn Z39.50.
4. Người dùng tự tạo từ điển có kiểm sốt cho bất kỳ trường con nào của MARC21.
5. Hỗ trợ tự động tự điển khơng kiểm sốt từ dữ liệu đã nhập của người dùng cho bất
kỳ trường con nào của MARC21 để bảo đảm tính nhất quán của dữ liệu.
6. Hỗ trợ tạo mã tư liệu tự động từ nhan đề sách theo quy định của Thư viện quốc gia
và tích hợp tự động với chương trình OCLC Cutter Program theo sự lựa chọn của
người dùng.
7. Hiển thị phích sau khi nhập biểu ghi giúp người dùng kiểm tra dữ liệu một cách
trực quan.
8. Hỗ trợ Import/Export hàng loạt biểu ghi MARC21 và MARCXML mà không làm
mất bất kỳ một thông tin nào trong biểu ghi.
9. Người dùng tự tạo và quản lý mẫu biểu ghi.
10. Giao diện nhập biểu ghi đầy sáng tạo với tính năng tích hợp cơng nghệ

IntelliSense (autocompletion) với Bộ từ điển các trường và trường con của
MARC21.
11. Tích hợp bộ từ điển Dewey 22 phiên bản full.
12. Hỗ trợ quản lý và hiển thị biểu ghi theo bất kỳ định dạng XSL nào của người
dùng.
13. Nhập được đa ngôn ngữ trong một biểu ghi theo chuẩn Unicode.
14. Sử dụng chung bộ biểu ghi MARC21 cho các tư liệu số với chức năng tìm kiếm
tồn văn mạnh mẽ.
15. Tìm kiếm các tài liệu toàn văn tương đồng, ứng dụng trong việc xác định các luận
văn sao chép.
16. Sản phẩm đầu tiên trên thị trường tích hợp cơng nghệ mã vạch một chiều, công
nghệ RFID và đặc biệt là mã vạch 2 chiều QR Code.

24


BẢN TIN THƯ VIỆN - CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

THÁNG 8/2012

17. Tìm và nhập biểu ghi tự động theo ISBN.
18. Cổng thông tin dành cho độc giả và cán bộ quản lý thư viện.
19. Tích hợp qui trình số hóa, nhận dạng, tạo chỉ mục cho tìm kiếm tồn văn, mã hóa,
xuất bản cùng với các ứng dụng đọc tài liệu số trên các nền tảng khác nhau:
Windows, iOS và Android.
III. Chuẩn công nghiệp
PSC zLIS tuân thủ các chuẩn công nghiệp mới nhất:
a. Công cụ phát triển: Microsoft Visual Studio 2010
b. Ngơn ngữ lập trình: C#, .NET 4.0 framework
c. RDBMS: MS SQL Server 2008

d. MS Reporting Service
4. Chuẩn Tiếng Việt: Unicode TCVN 6909:2001 ở cả ba mức biểu diễn, lưu
trữ và trao đổi
5. Chuẩn biên mục thư viện: MARC21, ISBD, AACR2
e. Chuẩn nghi thức trao đổi dữ liệu thư viện: Z39.50, OAI-PMH 2.0
f. Chuẩn lập trình ứng dụng thư viện ZOOM
g. Chuẩn trao đổi dữ liệu: XML
IV. Tính tương thích
PSC zLIS chạy trên các hệ điều hành Windows XP/Vista/7, Windows Server
2008 (32/64 bit).
PSC zLIS dễ dàng kết nối đến bất kỳ một thư viện nào trên thế giới sử dụng chuẩn
biên mục MARC21, Dublin Core và chuẩn trao đổi dữ liệu Z39.50 và OAI-PMH 2.0.
V. Tính dễ sử dụng
PSC zLIS có giao diện dễ sử dụng. Một nhân viên nghiệp vụ có thể học sử dụng
trong vịng 15 phút.
VI. Tính đáp ứng
PSC zLIS đã được test thành công cho qui mô sử dụng từ rất nhỏ cho đến qui mô
rất lớn như Thư viện Tỉnh Khánh Hịa, Thư viện Tỉnh Bình Dương, Thư viện Đại Học
Kinh Tế.
VII. Tính cập nhật
PSC zLIS có thể được cập nhật vá lỗi miễn phí tự động qua mạng Internet
VIII. Tính tích hợp
PSC Web OPAC, PSC Union Catalog – Webservice Z3950 Proxy, OAI
Servers chạy tích hợp trên nền PSC Portal và toàn bộ giải pháp PSC zLIS là một các
thành phần trong giải pháp tổng thể PSC Library ERP và PSC University ERP.

25


BẢN TIN THƯ VIỆN - CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

THÁNG 8/2012

IX. Mô tả một số chức năng cơ bản:
1. Kiến trúc sản phẩm
a. Sản phẩm 7 trong 1 bao gồm phần Frontend giao diện web chạy tích hợp trên
nền PSC Portal và Backend giao diện Winform
b. Sử dụng 3 loại CSDL tốt nhất cho 3 yêu cầu khác nhau:
− XML: lưu biểu ghi MARCXML với tốc độ truy vấn <100ms cho CSDL
trên 20.000.000 biểu ghi
− RDBMS: Sử dụng MS SQL Server để lưu trữ các thông tin quản lý như nhà
cung cấp, chi tiết hóa đơn, số cá biệt, hồ sơ độc giả, lịch sử mượn trả …
− Lucence Search Engine: để lưu dữ liệu chỉ mục của tài liệu toàn văn điện tử
c. HĐH Windows Server 2008 (64bit)
d. Phát triển trên nền tảng .NET framework, Ngơn ngữ lập trình C#
2. Phân hệ bổ sung
a. Đầy đủ các chức năng cơ bản:
− Quản lý nhà cung cấp
− Hóa đơn chi tiết và kế toán
− In mã vạch, in nhãn sách
− Cấp số cá biệt
− Tổ chức phân kho và quản lý kho
b. Công tác bổ sung rất chi tiết cho các ấn phẩm định kỳ
c. Khả năng tùy biến người dùng cao:
− Người dùng có thể tự chỉnh mẫu mã vạch, nhãn gáy …
d. Tất cá các thao tác đều có thể thực hiện rất đơn giản
3. Phân hệ biên mục
Đầy đủ các chức năng cơ bản:
a. Biên mục theo chuẩn MARC21 với giao diện hoàn toàn mới rất thuận tiện, cho
phép edit tất cả các trường và trường con theo chuẩn MARC21

b. Kiểm soát dữ liệu nhập vào dưới dạng từ điển có kiểm sốt và khơng kiểm sốt
hồn tồn do người dùng tự định nghĩa
c. Các trường đầu biểu ghi được kiểm sốt chặt chẽ
d. Tích hợp Bộ dữ liệu Dewey 22 trên 25.000 items !
e. Hỗ trợ PSC Cutter phát sinh tự động theo chuẩn Thư viện Quốc gia hoặc chọn
OCLC Cutter theo người dùng
f. Cho phép Import từ:
− File Excel
− Biểu ghi MARC21, MARCXML
− CMC iLIB, Tinh Vân Libol, Lạc Việt Vebrary, IES iPortLib, UNESCO
CDS/ISIS
g. Xuất dữ liệu theo nhiều định dạng khác nhau:
− MARC21 (ISO 2709)
− MARCXML
− Dublin Core …

26


BẢN TIN THƯ VIỆN - CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

4.

5.

6.

7.

THÁNG 8/2012

h. Tích hợp Z39.50 client trong cửa sổ biên mục
i. Nhập tự động dưới chế độ unattended mode theo ISBN
j. Khả năng tùy biến người dùng rất cao:
− Người dùng có thể chọn chế độ có hỗ trợ hoặc khơng
− Người dùng có thể tự định nghĩa mẫu biểu ghi
− Người dùng có thể tự định nghĩa từ điển dữ liệu
k. Tất cá các chức năng đều có thể thực hiện rất đơn giản, ít thao tác
Phân hệ ấn phẩm định kỳ
Đầy đủ các chức năng cơ bản:
a. Quản lý Tên tạp chí/báo Ỉ kỳ báo Ỉ bài báo
b. Sử dụng chung biểu ghi MARC21
c. Tất cả các nghiệp vụ bổ sung cho ấn phẩm định kỳ
d. Liên kết tài liệu số hóa cho các bài báo trích
Phân hệ quản lý tài liệu số
a. Sử dụng chung bộ biểu ghi MARC21
b. Sử dụng Lucence Search Engine để lập chỉ mục toàn văn cho phép tìm kiếm
tồn văn gần như tức thì cho cơ sở dữ liệu hàng triệu trang sách
c. Tích hợp tính năng nhận dạng thơng qua PSC OCR Service
d. Bảo mật và phân quyền truy cập tài liệu số
e. Các ứng dụng đọc sách điện tử PSC Reader Apps trên các nền tảng Windows,
iOS và Android
f. Theo dõi, thống kê các lượt truy cập tài liệu số, quản lý thanh toán
Phân hệ kiểm kê và thanh lý
a. Hỗ trợ sử dụng thiết bị đọc mã vạch kiểm kê chuyên dụng
b. Import dữ liệu kiểm kê từ máy hoặc nhập bằng tay
c. Báo cáo kết quả kiểm kê tức thì
d. Thực hiện cơng tác thanh lý theo qui trình chặt chẽ:
− Lập đề xuất thanh lý, hỗ trợ nhập nhanh theo số cá biệt
− Ghi nhận kết quả duyệt thanh lý

− Thực hiện thanh lý
− Báo cáo thanh lý
Phân hệ quản lý độc giả
a. Quản lý chi tiết hồ sơ độc giả
b. Tính năng import dữ liệu từ file excel hoặc trực tiếp từ phần mềm quản lý đào
tạo PSC UIS
c. Phân loại độc giả chi tiết theo: đối tượng, loại độc giả và loại thẻ
d. Không cần phân biệt độc giả sử dụng tài liệu truyền thống hay tư liệu số vì phần
mềm sử dụng chung bộ biểu ghi. Đây là ưu thế tuyệt đối của phần mềm PSC
zLIS so với các phần mềm khác.
e. Cấp quyền mượn trả chi tiết theo đối tượng, loại độc giả và loại thẻ cho từng
kho
f. Qui trình làm thẻ tự động: hàng đợi in, tùy chọn mẫu thẻ

27


BẢN TIN THƯ VIỆN - CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

THÁNG 8/2012

g. Gia hạn hoặc hủy theo lô
h. Độc giả xem được thông tin hồ sơ, gia hạn trả tài liệu qua Portal
8. Phân hệ mượn trả
a. Giao diện một màn hình tích hợp tất cả các nghiệp vụ lưu hành rất nổi tiếng của
PSC bao gồm mượn, trả, gia hạn, ghi chú, truy tìm tài liệu, thống kê báo cáo,
bồi thường …
b. Giao diện thân thiện, thao tác đơn giản, tự động chuyển qua lại giữa hai chế độ
mượn và trả
c. Bồi thường sách mất

d. Thiết lập cấu hình mượn trả rất chi tiết:
− Theo kho
− Theo loại tài liệu
− Theo loại độc giả, đối tượng độc giả, loại thẻ
e. Hiển thị tức thì trên màn hình lịch sử mượn trả theo 3 chế độ khác nhau:
− Tài liệu còn nợ
− Tài liệu cịn nợ và mượn trả thành cơng trong ngày
− Cả lịch sử mượn trả
f. Thông báo nợ sách quá hạn qua Cổng thông tin và qua email
g. Quản lý mượn trả các tư liệu khác như đồ dùng dạy học, khóa tủ đồ… sử dụng
biểu ghi tạm MARC21
h. Tích hợp Z39.50 client trong màn hình mượn trả
i. Tích hợp công nghệ Barcode 1 chiều, RFID
j. Chức năng mượn/trả sách tự động
9. Phân hệ cổng thông tin thư viện
a. Dựa trên sản phẩm nổi tiếng PSC Portal được nhiều trường đại học đang sử
dụng, tích hợp hồn tồn với phần mềm thư viện điện tử và thư viện số
b. Quản lý CMS tích hợp workflow
c. Quản lý Pages
d. Quản lý cây chuyên mục và cây menu động
e. Quản lý tích hợp các module:
− Web OPAC
− Virtual Union Catalog
− OCA Uninon Catalog
− Reader/Administrator Module
f. Độc giả có thể xem mọi thông tin liên quan, gia hạn và nhận thông báo quá hạn
qua Portal
g. Quản trị thư viện có thể theo dõi mọi hoạt động của thư viện và xem mọi báo
cáo thống kê qua Portal
10. Phân hệ OPAC

a. Giao diện thân thiện
b. Tìm kiếm theo đúng cú pháp BIB1 và kết nối với Z39.50 server qua nghi thức
Z39.50 và chuẩn dữ liệu MARC21, USMarc và MARCXML

28


BẢN TIN THƯ VIỆN - CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

THÁNG 8/2012

c.
d.
e.
f.
g.

Xem thơng tin chi tiết biểu ghi và tình trạng tư liệu, kho chứa …
Hiển thị Cover Page tự động theo ISBN
Hiển thị thơng tin tựa mã hóa dưới dạng QR Code
Tốc độ tìm kiếm cực nhanh so với tất cả các phần mềm khác
Tìm kiếm tồn văn cho kết quả hầu như tức thì cho cơ sở dữ liệu hàng triệu
trang sách
h. Tìm kiếm tư liệu hình ảnh
i. Tìm tài liệu tương tự (luận văn sao chép)
j. Tích hợp trên nền Portal cùng với module thông tin người dùng
11. Phân hệ kết nối liên thư viện PSC Virtual Union Catalog
a. Kết nối với mọi thư viện thông qua nghi thức Z39.50
b. Hỗ trợ các chuẩn MARCXML, MARC21, USMarc
c. Hỗ trợ đa ngôn ngữ: Anh, Pháp, Nga, Hoa, Nhật, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha,

Arập, Hàn, Thái ….
d. Tìm kiếm theo đúng cú pháp BIB1 và kết nối với Z39.50 server qua nghi thức
Z39.50 và chuẩn dữ liệu MARC21, USMARC và MARCXML
e. Giải thuật tìm kiếm song song
f. Kết nối được với các cơ sở dữ liệu OCA và người dùng có thể dowload được tài
liệu.
g. Tốc độ tìm kiếm cực nhanh so với tất cả các phần mềm khác
h. Tích hợp trên nền Portal
12. Phân hệ OAI Client và OAI Server
a. PSC OAI client kết nối đến mọi OAI Servers
b. PSC OAI Server là phần mềm OAI Server duy nhất của Việt Nam đáp ứng
chuẩn OAI 2.0
13. Phân hệ Quản trị
a. Quản trị Portal
b. Quản trị phần mềm Backend bao gồm:
− Quản lý người dùng
− Phân quyền chi tiết
− Cấu hình hệ thống

29