Mối quan hệ hợp tác giữa trường đại học và doanh nghiệp trong đào tạo nguồn nhân lực

NGÀNH KINH TẾ

Mối quan hệ hợp tác giữa trường đại học và doanh nghiệp
trong đào tạo nguồn nhân lực
Solution to develop cooperative relationships between
universities and businesses in training human resources
Nguyễn Thị Kim Nguyên, Phùng Thị Lý
Email:
Trường Đại học Sao Đỏ
Ngày nhận bài: 30/11/2018
Ngày nhận bài sửa sau phản biện: 10/6/2019
Ngày chấp nhận đăng: 28/6/2019

Tóm tắt
Đào tạo gắn liền với sử dụng nguồn nhân lực trình độ cao là vấn đề rất quan trọng trong sự phát triển
kinh tế - xã hội ở nước ta hiện nay. Trong quá trình này, nhà trường đóng vai trị đào tạo, doanh nghiệp
đóng vai trò sử dụng nguồn nhân lực. Do vậy, muốn quá trình đào tạo gắn liền với quá trình sử dụng thì
nhà trường và doanh nghiệp phải liên kết, hợp tác với nhau. Tuy nhiên, trong thực tế, mối quan hệ này
cịn rất lỏng lẻo, chưa có sự ràng buộc, nội dung hợp tác còn hời hợt, chưa mang lại hiệu quả. Trên cơ
sở tình hình thực tế, bài báo tập trung phân tích những nội dung, yếu tố cơ bản ảnh hưởng đến quá trình
hợp tác và đề xuất những giải pháp chủ yếu để phát triển mối quan hệ hợp tác giữa trường đại học và
doanh nghiệp trong đào tạo nguồn nhân lực hiện nay.
Từ khóa: Hợp tác đào tạo; liên kết đào tạo; nhà trường - doanh nghiệp.
Abstract
Training associated with the use of high-level human resources is a very important issue in the current
socio-economic development in our country. In this process, the school plays the role of training,
enterprises play the role of using human resources. Therefore, the training process must be linked with
the process of using the school and enterprises must cooperate and cooperate. However, in practice,
this relationship is very loose, no commitment, cooperation content is superficial, not effective. On the
basis of the actual situation, the paper focuses on the content and fundamental factors affecting the
cooperative process and provides basic solutions to develop the cooperation between universities and

business today.
Keywords: Training cooperation; training links; schools - businesses.
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Ở Việt Nam hiện nay, chất lượng giáo dục đại học
đang là vấn đề được cả xã hội quan tâm. Điều
này bắt nguồn từ một bộ phận lớn sinh viên đại
học tốt nghiệp ra trường không đáp ứng được nhu
cầu của doanh nghiệp. Theo báo cáo thống kê của
Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, tính đến
quý 2/2018, cả nước có khoảng 126.900 người
có trình độ đại học trở lên thất nghiệp [1]. Nguyên
nhân chính của vấn đề này là do kiến thức, kỹ năng
được đào tạo ở nhà trường vẫn chưa phù hợp với
nhu cầu của người sử dụng lao động, trong đó có
doanh nghiệp. Về phía doanh nghiệp, dưới sức
ép của nền kinh tế thị trường, tồn cầu hóa và
cách mạng cơng nghiệp 4.0 lại đặt ra yêu cầu ngày
Người phản biện: 1. TS. Phạm Thị Hoa Hồng
2. PGS.TS. Bùi Thị Ngọc Lan

càng lớn về nguồn nhân lực trình độ cao. Thực tế
này đã làm cho nhà trường và doanh nghiệp xích
lại gần nhau hơn. Hợp tác với doanh nghiệp, nhà
trường sẽ được hỗ trợ thêm cơ sở vật chất, máy
móc, trang thiết bị phục vụ hoạt động đào tạo; các
sản phẩm nghiên cứu ứng dụng của nhà trường
có điều kiện được đưa vào thực tiễn sản xuất,
giúp tăng nguồn thu cho nhà trường; năng lực,
kinh nghiệm thực tế của đội ngũ giảng viên được
nâng lên, nội dung chương trình được đổi mới,

xây dựng phù hợp với yêu cầu doanh nghiệp; sinh
viên có điều kiện được học tập và rèn luyện ở môi
trường sản xuất của doanh nghiệp… Từ đó, nhà
trường sẽ nâng cao chất lượng đào tạo, khẳng
định được uy tín, vị thế để phát triển. Hợp tác với
nhà trường, doanh nghiệp được ứng dụng những
kết quả nghiên cứu của nhà trường vào trong q
trình sản xuất, giảm chi phí, nâng cao năng suất
lao động và hiệu quả kinh tế; nâng cao trình độ,

Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190 Số 2(65).2019 61


NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
năng lực cho đội ngũ cán bộ, cơng nhân viên qua
các khóa đào tạo, huấn luyện do nhà trường tổ
chức; xây dựng chiến lược marketing để quảng bá
những sản phẩm của doanh nghiệp. Đặc biệt, qua
hợp tác với nhà trường, doanh nghiệp sẽ tuyển
dụng được những sinh viên xuất sắc, phù hợp với
yêu cầu của mình.
2. NHỮNG NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA HỢP TÁC
GIỮA TRƯỜNG ĐẠI HỌC VÀ DOANH NGHIỆP
TRONG ĐÀO TẠO NGUỒN NHÂN LỰC
Hợp tác giữa nhà trường và doanh nghiệp là tất cả
các hình thức tương tác trực tiếp hay gián tiếp, có
tính chất cá nhân hay tổ chức vì lợi ích của cả hai
bên. Để nâng cao chất lượng giáo dục, năm 2000,
UNESCO đã đưa ra mơ hình giáo dục CIPO với
bốn yếu tố cơ bản:

tuyển sinh với số lượng, cơ cấu nhất định theo nhu
cầu nhân lực mà doanh nghiệp cần. Nhà trường
giữ vai trò đào tạo, cấp bằng tốt nghiệp và đảm
bảo số học viên này sau đào tạo sẽ đáp ứng được
ngay yêu cầu công việc tại doanh nghiệp.
+ Nhà trường phối hợp với doanh nghiệp cùng
thực hiện công tác tuyển sinh. Ở hình thức này, đội
ngũ cán bộ chuyên trách của nhà trường và doanh
nghiệp cùng nhau hoạch định kế hoạch, xác định
ngành, nghề, số lượng cần tuyển và phương thức
tuyển sinh.
- Hợp tác trong đào tạo
+ Hợp tác trong hoạt động nghiên cứu khoa học
và chuyển giao công nghệ.

Mô hình này khá phù hợp với việc xây dựng mối
quan hệ hợp tác đào tạo gữa nhà trường và
doanh nghiệp. Nghiên cứu mơ hình CIPO cho
thấy, việc hợp tác giữa trường đại học và doanh
nghiệp trong đào tạo nguồn nhân lực muốn đạt
chất lượng, hiệu quả cần được xây dựng ở những
nội dung cơ bản sau:

Hợp tác trong nghiên cứu khoa học và chuyển giao
cơng nghệ là hình thức hợp tác cao nhất giữa nhà
trường và doanh nghiệp. Mục đích của hoạt động
này là cán bộ, giảng viên, sinh viên nhà trường và
doanh nghiệp cùng tiến hành nghiên cứu để tạo
ra những kết quả nghiên cứu mang tính sở hữu

chung. Muốn làm được điều này, các trường đại
học phải tìm kiếm và chủ động giới thiệu với các
doanh nghiệp các chương trình nghiên cứu mang
lại lợi ích trực tiếp cho các doanh nghiệp. Đây là
hình thức hợp tác khá phổ biến ở các nước phát
triển. Tuy nhiên, đối với các trường đại học Việt
Nam, hình thức hợp tác này cịn khá khiêm tốn.

- Hợp tác trong thực hiện công tác tuyển sinh

+ Hợp tác trong xây dựng chương trình đào tạo.

C - Context (bối cảnh);
I - Input (đầu vào);
P - Process (quá trình);
O - Outcome (kết quả đầu ra) [3].

Tuyển sinh là vấn đề rất quan trọng đối với các
trường đại học hiện nay. Để thu hút người học,
lâu nay các trường thường tận dụng thế mạnh của
phương tiện truyền thơng, chương trình quảng
cáo hoặc sử dụng các trang web, huy động cán
bộ, giảng viên đến các trường trung học phổ thơng
tư vấn tuyển sinh.... Tuy nhiên, những hình thức
đó chưa mang lại hiệu quả. Các trường đại học,
đặc biệt là các trường ở địa phương muốn tồn tại
và phát triển bền vững chỉ có cách để cho người
học nhìn thấy cơ hội việc làm sau khi tốt nghiệp. Vì
vậy, các trường đại học cần phải hợp tác với các
doanh nghiệp ngay từ khâu tuyển sinh đầu vào.

Các hình thức hợp tác giữa nhà trường và doanh
nghiệp trong công tác tuyển sinh, bao gồm:
+ Nhà trường đào tạo theo đơn đặt hàng từ doanh
nghiệp: Căn cứ vào đơn hàng, nhà trường sẽ chủ
động thực hiện kế hoạch tuyển sinh. Doanh nghiệp
cử cán bộ của mình cùng cán bộ, giảng viên nhà
trường tới các trường trung học phổ thông tư vấn
hướng nghiệp cho học sinh và làm công tác tuyển.
+ Nhà trường đào tạo học viên do doanh nghiệp
gửi đến: Ở hình thức này, doanh nghiệp chủ động

Đây là nội dung hợp tác đầu tiên để đảm bảo
cơ sở cho sinh viên khi tiếp cận có thể đáp ứng
được nhu cầu của doanh nghiệp. Hàng năm, nhà
trường sẽ khảo sát, lấy ý kiến của doanh nghiệp
về nội dung chương trình đào tạo. Trên cơ sở
các thông tin thu thập được, nhà trường sẽ phối
hợp với doanh nghiệp lập kế hoạch, nghiên cứu,
xây dựng, tổ chức các chương trình đào tạo, bồi
dưỡng phù hợp với nhu cầu của doanh nghiệp, có
tính đến đặc thù của các nhóm ngành nghề, lĩnh
vực sản xuất kinh doanh riêng biệt. Với tư cách
đồng chủ thể thực hiện quá trình đào tạo, doanh
nghiệp hợp tác với nhà trường cùng xây dựng
nội dung chương trình đào tạo theo tiêu chí: đáp
ứng yêu cầu doanh nghiệp trên cơ sở đảm bảo
chương trình khung, có phối hợp các kênh thơng
tin đại chúng, nguồn tài liệu tham khảo và các vấn
đề thực tiễn nghề nghiệp đang diễn ra.
+ Hợp tác trong hoạt động thực tập, trải nghiệm

của sinh viên.
Doanh nghiệp là địa bàn thực tập, trải nghiệm của
sinh viên trong quá trình học tập. Cán bộ, chuyên
viên của doanh nghiệp sẽ cùng tham gia với nhà

62 Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190 Số 2(65).2019


NGÀNH KINH TẾ
trường trong việc hướng dẫn, hỗ trợ sinh viên lựa
chọn vấn đề thực tập, giúp sinh viên tham gia vào
các hoạt động thực tập tại doanh nghiệp. Qua quá
trình thực tập, trải nghiệm tại doanh nghiệp, sinh
viên được tiếp cận với thực tế nơi làm việc, có cơ
hội áp dụng các lý thuyết đã học vào giải quyết
các vấn đề thực tiễn của doanh nghiệp một cách
hiệu quả nhất. Đây cũng là cơ hội để sinh viên tự
định hướng công việc và nghề nghiệp trong tương
lai. Bên cạnh đó, bằng những đóng góp thiết thực
của mình cho doanh nghiệp, sinh viên có thể nhận
được sự hỗ trợ kinh phí từ phía doanh nghiệp hoặc
có thể được lựa chọn là ứng viên có tiềm năng của
doanh nghiệp. Về phía doanh nghiệp, qua quá trình
sinh viên thực tập, doanh nghiệp có thể tìm hiểu
và lựa chọn những sinh viên xuất sắc cho nhu cầu
tuyển dụng của mình trong tương lai.
+ Hợp tác trao đổi các nguồn lực (bao gồm hợp
tác trao đổi nguồn nhân lực, tài chính, cơ sở
vật chất).
Trao đổi nhân lực giữa doanh nghiệp và nhà

trường được thể hiện ở việc các trường đại học
có thể ký hợp đồng kiêm nhiệm hoặc thỉnh giảng
với các doanh nhân, các nhà lãnh đạo, quản lý của
doanh nghiệp để họ tham gia công tác giảng dạy,
kiểm tra, đánh giá, hướng dẫn thực tế, thực tập,
báo cáo ngoại khóa, báo cáo tốt nghiệp, đánh giá
tốt nghiệp cho sinh viên. Các doanh nghiệp cũng
có thể thu hút lực lượng cán bộ, giảng viên nhà
trường tham gia vào các chương trình đào tạo,
phát triển nhân lực hoặc cung cấp những chương
trình nhằm cập nhật các kỹ năng trong môi trường
doanh nghiệp cho các cán bộ của nhà trường
dưới hình thức làm thêm ở doanh nghiệp.
* Về tài chính: Thơng qua q trình hợp tác, các
doanh nghiệp tài trợ cho nhà trường dưới hình
thức hỗ trợ kinh phí, học bổng chính sách, học
bổng tài năng, tạo thêm động lực phấn đấu, rèn
luyện cho sinh viên.
* Về cơ sở vật chất: Thiết bị, nhà xưởng là một
trong những yếu tố có ảnh hưởng trực tiếp tới quá
trình hình thành và phát triển kỹ năng, kỹ xảo nghề
nghiệp của người học trong tương lai. Thông qua
hợp tác đào tạo, doanh nghiệp có thể hỗ trợ cho
nhà trường cơ sở vật chất phục vụ trực tiếp đào
tạo (thiết bị dạy học), khắc phục tình trạng thiếu
trang thiết bị, thiết bị lạc hậu, lỗi thời không theo
kịp bước tiến của khoa học cơng nghệ.

đào tạo. Do đó, để tránh thất thoát nguồn lực xã
hội, khẳng định thương hiệu của cơ sở đào tạo,

các trường đại học cần thiết lập hệ thống thông
tin về việc làm và hỗ trợ giải quyết việc làm thông
qua việc xây dựng bộ phận tư vấn nghề nghiệp và
định hướng việc làm. Công việc này đòi hỏi các
trường phải phối hợp chặt chẽ với doanh nghiệp,
giới thiệu cơ hội việc làm cho sinh viên. Ngoài ra,
nhà trường có thể tìm kiếm sự hỗ trợ từ các nguồn
quỹ của Nhà nước để xây dựng mối quan hệ với
các cơ quan, tổ chức có chức năng giải quyết việc
làm cho sinh viên.
Kết quả việc làm sau khi tốt nghiệp được xem xét
qua các nhân tố như: thời gian có việc làm, việc
làm đúng ngành nghề,... Việc sinh viên đáp ứng
được yêu cầu công việc ngay sau khi tốt nghiệp
mà khơng cần thực hiện q trình đào tạo lại ở
doanh nghiệp là thể hiện hiệu quả của quá trình
hợp tác đào tạo giữa nhà trường và doanh nghiệp.
Tóm lại, việc hợp tác giữa nhà trường và doanh
nghiệp trong đào tạo nguồn nhân lực thực chất là
sự phối hợp giữa hai bên ở các khâu của quá trình
đào tạo, bao gồm: đầu vào, các hoạt động đào tạo,
đầu ra và chịu sự tác động của môi trường.
Với những nội dung cụ thể của quá trình hợp tác,
trong những năm gần đây, một số trường đại học
ở nước ta đã bước đầu nhận thức được sự cần
thiết và lợi ích của việc liên kết, hợp tác với doanh
nghiệp. Từ đó, một số trường đại học trong nước
đã từng bước xây dựng được mối quan hệ với các
doanh nghiệp. Điển hình là:
+ Đại học Quốc gia Hà Nội với việc ký thỏa thuận

với Tập đoàn HIPT (tập đoàn tin học hàng đầu của
Việt Nam, chuyên cung cấp các sản phẩm và giải
pháp cơng nghệ thơng tin tiên tiến). Bên cạnh đó,
Đại học Quốc gia Hà Nội còn xây dựng được mối
quan hệ với Tập đồn Dầu khí quốc gia Việt Nam,
Trung tâm Ươm tạo doanh nghiệp công nghệ cao....

- Hợp tác trong giải quyết việc làm cho sinh
viên sau tốt nghiệp

+ Trường Đại học Bách khoa Hà Nội đã ký thỏa
thuận hợp tác phát triển mơ hình vườn ươm
doanh nghiệp với Công ty cổ phần Đầu tư phát
triển công nghệ FPT. Cùng với Cơng ty cổ phần
Bóng đèn phích nước Rạng Đơng thực hiện nhiều
đề tài, dự án. Ngồi ra, nhà trường còn xây dựng
một số doanh nghiệp trực thuộc trường như: Công
ty Bách khoa, Công ty Đầu tư Xây dựng và Phát
triển công nghệ, Công ty An ninh mạng tạo điều
kiện cho sinh viên được tiếp cận với môi trường
sản xuất thực tế của doanh nghiệp...

Việc làm đối với lao động đã qua đào tạo phải là
việc làm phù hợp với chun ngành, trình độ được

- Trường Đại học Nơng nghiệp Hà Nội cũng là một
trong những trường xây dựng được mối liên kết

Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190 Số 2(65).2019 63

NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
với nhiều doanh nghiệp trong quá trình đào tạo
và nghiên cứu khoa học như: Tổng Công ty Rau
quả Việt Nam, Nông trường Quân đội 1A, Công
ty Dâu tằm tơ Việt Nam, Tổng Công ty Chè Việt
Nam, Tổng Cơng ty Mía đường Việt Nam, Trung
ương Hội Nơng dân Việt Nam, Công ty Thức ăn
gia súc Con heo vàng, Công ty Vật tư thuốc thú
ý Trung ương, Công ty cổ phần GROUP, Công ty
Canon tại Việt Nam, Công ty Hịa Phát, Cơng ty
Cargill Việt Nam... [5].

năng ứng dụng vào thực tiễn sản xuất của doanh
nghiệp còn hạn chế. Do vậy, doanh nghiệp gặp
nhiều khó khăn trong việc tiếp nhận, sử dụng tri
thức của các trường đại học. Thậm chí có những
trường đại học đến nay vẫn chưa xây dựng được
mối liên kết với doanh nghiệp nào.

Tuy nhiên, đây chỉ là những kết quả bước đầu
và mới chỉ thực hiện được ở các trường đại học
đóng chân trên địa bàn các thành phố lớn, các
trường có truyền thống đào tạo lâu đời. Đối với
các trường đại học ở các địa phương, các trường
đại học mới được nâng cấp, việc xây dựng mối
quan hệ hợp tác với các doanh nghiệp vẫn còn
nhiều hạn chế. Hoạt động hợp tác này chủ yếu
mang tính mùa vụ, chưa có kế hoạch cụ thể, tự
phát, chủ yếu xuất phát từ mối quan hệ thân quen,

tình cảm cá nhân nhiều hơn là từ yêu cầu của
công việc, từ lợi ích của cả nhà trường và doanh
nghiệp. Nội dung hợp tác mới chỉ tập trung ở quá
trình đào tạo, cung cấp nguồn nhân lực theo yêu
cầu của doanh nghiệp, tìm kiếm địa bàn thực tập,
thực tế, cấp học bổng cho sinh viên [5]. Nhận định
trên cũng là kết quả thu được qua quá trình thực
hiện khảo sát đội ngũ cán bộ, giảng viên ở một số
trường đại học như Đại học Công nghiệp Quảng
Ninh, Đại học Hải Dương, Đại học Sư phạm kỹ
thuật Hưng Yên. Có đến 78,2% cán bộ, giảng viên
ở các trường đại học đều khẳng định mối quan hệ
giữa các trường đại học và doanh nghiệp hiện nay
cịn rất hời hợt, mang tính hình thức. Về những
nội dung cụ thể của quá trình hợp tác: Hầu hết
các ý kiến cho rằng mối quan hệ này chỉ dừng lại
ở một số hoạt động thực tế, thực tập giao lưu, tọa
đàm hoặc một vài hội chợ việc làm, sàn giao dịch
việc làm hay một vài hoạt động hỗ trợ học bổng
cho sinh viên tài năng, sinh viên thuộc diện gia
đình chính sách. Hợp tác cùng thực hiện công tác
tuyển sinh, nghiên cứu khoa học và chuyển giao
công nghệ, trao đổi các nguồn lực gần như chưa
xây dựng được. Về nguyên nhân của những hạn
chế, có nhiều ý kiến tập trung ở các vấn đề như:
Cả nhà trường và doanh nghiệp còn xem nhẹ sự
cần thiết và lợi ích gắn kết giữa trường đại học và
doanh nghiệp trong xu thế hội nhập; Nhà trường
và doanh nghiệp còn thiếu những thông tin cần
thiết về nhau; Nhà trường và doanh nghiệp chưa

xác định được nội dung và phương thức hợp tác
cụ thể; Về hoạt động nghiên cứu khoa học và
chuyển giao cơng nghệ: Các cơng trình nghiên
cứu ở các trường là những cơng trình nhỏ, khả

- Những yếu tố thúc đẩy hợp tác giữa nhà
trường và doanh nghiệp

3. NHỮNG YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN MỐI QUAN
HỆ HỢP TÁC GIỮA TRƯỜNG ĐẠI HỌC VÀ
DOANH NGHIỆP HIỆN NAY

+ Xu thế thời đại (cách mạng công nghiệp 4.0,
kinh tế tri thức và hội nhập quốc tế): Hiện nay,
nước ta đang tiếp cận dần đến cách mạng công
nghiệp 4.0 và chịu ảnh hưởng rất lớn của kinh tế
tri thức và hội nhập quốc tế. "Cuộc cách mạng
công nghiệp lần thứ tư (4.0) là sự kết hợp thành
quả của ba cuộc cách mạng trước đó với thế giới
kỹ thuật số và đang là xu thế mang tính tồn cầu.
Cuộc cách mạng cơng nghiệp 4.0 đã tạo ra áp
lực cạnh tranh mới cho doanh nghiệp và nguồn
nhân lực chất lượng cao chứ không chỉ đơn giản
là nguồn tài chính của doanh nghiệp. Vì thế thị
trường lao động sẽ bị rơi vào trạng thái cân bằng
mới về cung và cầu lao động trên thị trường''. [2]
Xu thế thời đại này đã đặt ra những yêu cầu ngày
càng cao đối với người lao động, đòi hỏi người
lao động phải có trình độ cao mới có thể tiếp cận
được hệ thống máy móc. Muốn có trình độ này thì

người lao động phải được đào tạo bài bản ngay
từ trong nhà trường để họ khơng chỉ có kiến thức
chun mơn mà cịn có các kỹ năng nghề nghiệp
và kỹ năng mềm khác. Tuy nhiên, trong đó một
lực lượng khơng nhỏ được học qua trường lớp
nhưng khi ra trường không đáp ứng được yêu cầu
của thực tế công việc. Hệ lụy của vấn đề đó làm
cho người học khơng xin được việc làm hoặc chỉ
xin được những công việc làm gia cơng hoặc xin
được việc làm nhưng khơng thích ứng được với
sự thay đổi của cơng nghệ, khơng sớm thì muộn
cũng bị đào thải. Về phía doanh nghiệp, những
sản phẩm đào tạo từ nhà trường, nếu không đào
tạo lại, doanh nghiệp cũng không sử dụng được.
Chưa kể đến mục tiêu của giáo dục không phải là
đào tạo để sinh viên ra trường có việc làm mà phải
đào tạo ra cơng dân tồn cầu có năng lực tư duy
đổi mới và sáng tạo, có đủ tố chất để lĩnh hội các
kỹ thuật tiên tiến trong kỷ nguyên công nghệ số.
+ Nhu cầu phát triển của nhà trường và doanh nghiệp
Nhu cầu phát triển của chính bản thân nhà trường
và doanh nghiệp là một trong những yếu tố thúc

64 Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190 Số 2(65).2019


NGÀNH KINH TẾ
đẩy mối quan hệ hợp tác giữa nhà trường và
doanh nghiệp. Về phía nhà trường, muốn phát
triển và khẳng định được uy tín, vị thế của mình,

yếu tố đầu tiên là phải khẳng định được chất lượng
đào tạo. Chất lượng này được thể hiện ở việc sinh
viên ra trường có khả năng đáp ứng yêu cầu của
doanh nghiệp và được doanh nghiệp tuyển dụng
vào những vị trí phù hợp với chuyên môn đào tạo.
Tuy nhiên để làm được điều đó, nếu chỉ dựa vào
nội lực của bản thân mình, nhà trường sẽ khơng
thực hiện được mà cần phải có sự hỗ trợ từ phía
doanh nghiệp. Qua sự hợp tác với doanh nghiệp,
nhà trường có điều kiện tăng cường cơ sở vật chất,
trang thiết bị phục vụ hoạt động đào tạo, nghiên
cứu, tạo cơ hội cho sinh viên được tiếp cận với
thực tiễn nghề nghiệp tại doanh nghiệp. Đây cũng
là cơ hội cho giảng viên nhà trường tích lũy được
thêm những kinh nghiệm thực tế để thực hiện
công tác giảng dạy hiệu quả hơn. Về phía doanh
nghiệp, muốn tồn tại, phát triển, doanh nghiệp
cần phải thường xuyên cải tiến kỹ thuật, nâng cao
năng suất lao động, hiệu quả kinh tế và quan trọng
hơn cả là phải có một nguồn nhân lực chất lượng
cao, thật sự mạnh và tinh nhuệ. Lực lượng ấy hiểu
một cách tồn diện nhất, chỉ có thể khởi nguồn từ
các trường đại học, cao đẳng. Chính nhu cầu phát
triển này đã thúc đẩy nhà trường và doanh nghiệp
hợp tác với nhau.
- Những yếu tố kìm hãm hoạt động hợp tác
giữa nhà trường và doanh nghiệp
+ Nhận thức của nhà trường và doanh nghiệp:
Để xây dựng được mối quan hệ hợp tác, trước
hết cần thống nhất từ trong nhận thức của cả nhà

trường và doanh nghiệp về tầm quan trọng của
vấn đề. Tuy nhiên, hiện nay, rất nhiều cán bộ, công
nhân viên của doanh nghiệp, cán bộ, giảng viên
của các trường đại học vẫn chưa nhận thức được
tầm quan trọng của việc hợp tác giữa nhà trường
và doanh nghiệp. Vẫn còn rất nhiều người cho
rằng đào tạo là việc của nhà trường chứ không liên
quan đến doanh nghiệp hoặc cho rằng đây là việc
của lãnh đạo doanh nghiệp và ban giám hiệu nhà
trường chứ không phải việc của cán bộ, công nhân
viên, giảng viên. Do vậy, họ khơng quan tâm nhiều
đến việc xây dựng, duy trì, phát triển mối quan hệ
hợp tác giữa trường đại học và doanh nghiệp.
+ Đặc điểm hoạt động: Thực tế cho thấy, hoạt
động của nhà trường là hoạt động nghiên cứu về
mặt lý thuyết, chưa chú tâm nhiều đến các nghiên
cứu ứng dụng. Ngược lại, doanh nghiệp quan
tâm nhiều đến nghiên cứu ứng dụng. Sự lệch pha
trong hoạt động của nhà trường và hoạt động của

doanh nghiệp chính là yếu tố kìm hãm sự hợp tác
giữa nhà trường và doanh nghiệp.
+ Cơ chế, chính sách: Để đảm bảo cho hoạt động
hợp tác được thơng suốt, rất cần cơ chế, chính
sách ràng buộc rõ ràng, đảm bảo lợi ích của cả hai
bên. Tuy nhiên, trong mối quan hệ này, các doanh
nghiệp vẫn chưa thấy hết lợi ích của mình. Do vậy,
họ chưa thật sự tâm huyết khi xây dựng mối quan
hệ hợp tác với nhà trường. Đây là yếu tố gây cản
trở rất lớn cho quá trình hợp tác.

4. MỘT SỐ GIẢI PHÁP CƠ BẢN NHẰM PHÁT
TRIỂN MỐI QUAN HỆ HỢP TÁC GIỮA TRƯỜNG
ĐẠI HỌC VÀ DOANH NGHIỆP
Để phát triển mối quan hệ hợp tác giữa nhà trường
và doanh nghiệp, cần tập trung vào một số giải
pháp sau:
Thứ nhất, cần nâng cao nhận thức cho cán bộ,
công nhân viên, giảng viên của trường đại học và
doanh nghiệp về tầm quan trọng, lợi ích của việc
hợp tác giữa nhà trường và doanh nghiệp bằng
các biện pháp như:
- Làm tốt công tác tuyên truyền như: tổ chức hội
nghị, hội thảo bàn về việc liên kết, hợp tác giữa
nhà trường và doanh nghiệp; những lợi ích mà
nó mang lại; những kinh nghiệm trong và ngồi
nước, trong đó, thành phần tham dự gồm đại diện
ban giám hiệu, cán bộ, giảng viên, sinh viên của
trường đại học, cán bộ quản lý của các doanh
nghiệp, chuyên gia tư vấn trường - ngành.
- Qua quá trình giảng dạy, giảng viên cần đưa ra
vấn đề trao đổi, thảo luận trên lớp về tầm quan
trọng của việc hợp tác với doanh nghiệp và những
lợi ích mà sinh viên sẽ nhận được từ hoạt động
này. Từ đó, sinh viên sẽ thể hiện rõ tinh thần trách
nhiệm trong các hoạt động này và giúp cho sinh
viên thường xuyên được tiếp cận với các thông tin
từ phía doanh nghiệp.
- Cần tăng cường kết nối thơng tin với cựu sinh
viên nhà trường (đang làm việc tại các doanh
nghiệp và thành lập những doanh nghiệp riêng

của mình) tổ chức nhiều các hoạt động giao lưu,
tọa đàm giữa sinh viên và cựu sinh viên để các em
có điều kiện tiệm cận gần hơn nữa với môi trường
doanh nghiệp. Đây cũng là cơ hội việc làm rất lớn
cho sinh viên sau khi ra trường.
- Lập kênh truyền thông tin chính thức về hợp tác
giữa nhà trường và doanh nghiệp (website,…) để
các bên liên quan cập nhật đầy đủ, chính xác và
kịp thời nhất những thông tin hỗ trợ cho việc thúc
đẩy hợp tác. Đây là hình thức để quảng bá cho

Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190 Số 2(65).2019 65


NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
cả nhà trường và doanh nghiệp trong q trình
hợp tác.
Với những biện pháp này sẽ góp phần khuyến
khích các tổ chức, cá nhân tập trung trí, lực để
xây dựng mối quan hệ hợp tác nhà trường với
doanh nghiệp.
Thứ hai, đa dạng hóa các hình thức hợp tác giữa
nhà trường và doanh nghiệp. Cụ thể:
- Các trường đại học cần có chính sách hỗ trợ
kinh phí cho cán bộ doanh nghiệp khi tham gia
làm công tác tuyển sinh cùng nhà trường, hỗ trợ
một phần học phí cho những học viên mà doanh
nghiệp (có mối quan hệ đối tác với nhà trường)
gửi đến đào tạo tại trường.
- Các trường đại học cần có chính sách khuyến

khích cả về vật chất và tinh thần cho cán bộ, giảng
viên, sinh viên trong các hoạt động nghiên cứu
khoa học và chuyển giao cơng nghệ, đặc biệt là
các đề tài mang tính ứng dụng; đề tài có sự tham
gia nghiên cứu, cộng tác của các doanh nghiệp
để hoạt động nghiên cứu của nhà trường tịnh tiến
gần với hoạt động sản xuất ở các doanh nghiệp.
- Các trường đại học nên xây dựng các trung tâm
nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ
riêng, trực thuộc trường. Trung tâm này sẽ chịu
trách nhiệm kí kết hợp đồng với doanh nghiệp
trong hoạt động nghiên cứu khoa học và chuyển
giao công nghệ. Mời đại diện doanh nghiệp, đặc
biệt là những doanh nghiệp lớn tham gia vào hoạt
động nghiên cứu khoa học của nhà trường với tư
cách là người hướng dẫn khoa học, là thành viên
nghiên cứu hoặc là thành viên hội đồng khoa học
nhà trường.
Giải pháp này góp phần làm giảm sự lệch pha giữa
nhà trường và doanh nghiệp, tạo điều kiện thuận
lợi cho việc chuyển giao những kết quả nghiên
cứu của nhà trường cho doanh nghiệp.
- Nhà trường cần khuyến khích, tạo điều kiện
về thời gian và sắp xếp công việc cho các giảng
viên, đặc biệt là giảng viên trẻ làm việc thêm ở
các doanh nghiệp nhằm phát huy sự chủ động,
sáng tạo, tăng thu nhập cho cán bộ, giảng viên
nhà trường, tăng hiệu quả sản xuất của doanh
nghiệp. Đây cũng là cơ hội để cán bộ, giảng viên
nhà trường trau dồi, tích lũy thêm kinh nghiệm

thực tế, góp phần phục vụ cho hoạt động đào tạo
của nhà trường. Bên cạnh đó, nhà trường cũng
cần có chính sách ưu đãi đối với cán bộ kỹ thuật
của doanh nghiệp trực tiếp tham gia giảng dạy
tại trường.

- Nhà trường cần đầu tư hơn nữa và tạo điều kiện
tối đa cho các doanh nghiệp thực hiện công tác
tuyển dụng nhân sự tại trường. Đây cũng chính là
giải pháp tạo việc làm tốt nhất cho sinh viên sau
tốt nghiệp.
Thứ ba, cần có những cơ chế, chính sách thích
hợp để trường đại học và doanh nghiệp nhận
thấy quyền lợi của mình khi tham gia hợp tác, tạo
mơi trường và điều kiện pháp lý thuận lợi cho các
hoạt động hợp tác giữa trường đại học và doanh
nghiệp. Cụ thể:
- Cần có chính sách ưu đãi về thuế cho những
doanh nghiệp xây dựng được mối quan hệ hợp
tác với các trường đại học.
- Có hình thức vinh danh, khen thưởng đối với nhà
trường, doanh nghiệp có thành tích xuất sắc trong
xây dựng mối quan hệ hợp tác với nhà trường.
- Nhà trường tạo điều kiện để doanh nghiệp được
sử dụng các kết quả nghiên cứu chung vào thực
tiễn sản xuất của doanh nghiệp, các đề tài tập
trung hướng nghiên cứu vào những lĩnh vực sản
xuất của doanh nghiệp để nâng cao năng suất lao
động, hiệu quả sản xuất; Có cơ chế hỗ trợ kinh phí
cho cán bộ kỹ thuật của doanh nghiệp khi tham

gia hướng dẫn hoặc là thành viên của hội đồng
đánh giá các cơng trình khoa học của nhà trường.
Thơng qua sự hợp tác này, các trường đại học
có thể khai thác và thu hút cán bộ, giảng viên,
sinh viên nhà trường, cán bộ kỹ thuật của doanh
nghiệp vào các hoạt động nghiên cứu ứng dụng.
Doanh nghiệp có thể áp dụng kết quả nghiên cứu
vào thực tiễn phát triển sản xuất cho mình. Các
giảng viên sẽ được bổ sung nhiều kiến thức thực
tế. Các doanh nghiệp được chủ động tham gia vào
các chương trình đào tạo nguồn nhân lực theo yêu
cầu sử dụng của chính họ.
5. KẾT LUẬN
Dưới tác động của cuộc cách mạng công nghiệp
4.0, kinh tế tri thức và hội nhập quốc tế, việc xây
dựng và phát triển mối quan hệ hợp tác giữa
trường đại học và doanh nghiệp có vai trị vơ cùng
quan trọng trong việc nâng cao chất lượng đào
tạo ở các trường đại học, chất lượng nguồn nhân
lực trình độ cao ở các doanh nghiệp. Hiện nay,
nhiều trường đại học và doanh nghiệp ở Việt Nam
đã xây dựng được mối quan hệ hợp tác với nhau
trong quá trình đào tạo và sử dụng nguồn nhân
lực. Song thực tế cho thấy, do tác động của những
yếu tố khách quan và chủ quan mà cả trường đại
học và doanh nghiệp đều chưa phát huy hết tiềm
năng, thế mạnh của mình trong q trình hợp

66 Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190 Số 2(65).2019

NGÀNH KINH TẾ
tác. Bài báo này đã nêu ra những nội dung, chỉ
ra những tồn tại và những yếu tố tác động đến
mối quan hệ hợp tác này. Trên cơ sở đó, đưa ra
một số giải pháp cơ bản nhằm phát triển mối quan
hệ hợp tác giữa trường đại học và doanh nghiệp
trong thời gian tới.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (2018),
Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội 6 tháng đầu
năm 2018.

[2] Lê Cơng Cơ, Nguyễn Đức Tồn, Nguyễn Thị

Hạnh (2018), Mơ hình gắn kết giữa các trường
đại học với doanh nghiệp trong đào tạo đại học
tại khu vực miền Trung Việt Nam, Nhà xuất bản
Thông tin và Truyền thông.

[3] Nguyễn Tuyết Lan (2013), Tiếp cận mơ hình

quản lí chất lượng CIPO trong hoạt động liên kết
đào tạo giữa nhà trường và doanh nghiệp, Tạp
chí Giáo dục, số 307.

[4]

Nguyễn Đình Luận (2015), Sự gắn kết giữa nhà

trường và doanh nghiệp trong đào tạo nguồn
nhân lực phục vụ phát triển kinh tế - xã hội ở Việt
Nam, thực trạng và giải pháp, Tạp chí Phát triển
và Hội nhập, số 22.

THƠNG TIN VỀ TÁC GIẢ
Nguyễn Thị Kim Ngun
- Tóm tắt q trình đào tạo, nghiên cứu (thời điểm tốt nghiệp và chương trình đào tạo,
nghiên cứu):
+ Năm 1995: Tốt nghiệp Đại học, chuyên ngành Kinh tế chính trị, Đại học Sư phạm Hà Nội
+ Năm 2008: Tốt nghiệp Thạc sĩ, chuyên ngành kinh tế chính trị, Đại học Quốc gia Hà Nội
+ Năm 2015: Tốt nghiệp Tiến sĩ, chuyên ngành kinh tế chính trị, Trường Đại học Kinh tế,
Đại học Quốc gia Hà Nội
- Tóm tắt cơng việc hiện tại: Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Sao Đỏ
- Lĩnh vực quan tâm: Kinh tế chính trị
- Email:
- Điện thoại: 0984794081

Phùng Thị Lý
- Tóm tắt q trình đào tạo, nghiên cứu (thời điểm tốt nghiệp và chương trình đào tạo,
nghiên cứu):
+ Năm 2005: Tốt nghiệp Đại học, chuyên ngành CNXHKH, Đại học Sư phạm Hà Nội
+ Năm 2013: Tốt nghiệp Thạc sĩ, chuyên ngành CNXHKH, Đại học Quốc gia Hà Nội
- Tóm tắt cơng việc hiện tại: Chun viên, Phịng TC - HC, Trường Đại học Sao Đỏ
- Lĩnh vực quan tâm: Các vấn đề chính trị - xã hội nảy sinh trong thực tiễn
- Email:
- Điện thoại: 0989407962

Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190 Số 2(65).2019 67