Tài liệu Intranet là một mạng riêng cho một doanh nghiệp ppt

INTRANET
Intranet là một mạng riêng cho một doanh nghiệp. Về mặt kỹ thuật, Intranet sử dụng công nghệ của
Internet - giao thức TCP/IP, khác với các mạng LAN thông thường sử dụng công nghệ NetBEUI. Một
mạng Intranet điển hình bao gồm những kết nối thông qua một hay nhiều máy tính cổng nối tới mạng
Internet. Mục đích chính của mạng này là chia sẻ thông tin và các nguồn lực của công ty. Một mạng
Intranet đơn giản giúp các thành viên trong doanh nghiệp chia sẻ dữ liệu, sử dụng chung các website, và
cộng tác với nhau.
Như vậy, về mặt lý thuyết các chương trình cơ sở web (web-based applications - xem định nghĩa dưới
đây) có thể sử dụng cả trên Internet (website động) và trong mạng Intranet. Vì vậy việc phân loại chương
trình dùng cho môi trường nào cũng mang tính tương đối, tuỳ thuộc vào đối tượng người dùng.
Lợi ích của INTRANET
• Intranet giúp chia sẻ kết nối Internet giữa các máy tính trong mạng.
• Intranet giúp tạo nên bức tường lửa (firewall) để ngăn chặn truy cập không hợp lệ từ ngoài mạng.
• Intranet giúp mọi nhân viên truy cập những thông tin cần thiết cho công việc một cách dễ dàng.
• Intranet giúp việc đào tạo nhân viên ít tốn kém hơn, trong thời gian ngắn hơn.
• Intranet giúp truyền bá các chính sách Chất Lượng, Nhân sự, các quy trình, thông tin sản phẩm
hay những hướng dẫn khác của công ty cho mọi nhân viên hiệu quả hơn.
• Tiết kiệm chi phí giấy mực in trong quá trình thông tin nội bộ.
• Intranet giúp nhân viên bán hàng kiểm tra giá hiện hành của sản phẩm, lượng hàng trong kho và
các thông tin sản phẩm một cách nhanh chóng và tiện lợi.
• Intranet giúp giao tiếp với khách hàng và các nhà cung cấp một cách tiết kệm và kịp thời.
• Intranet giúp thực hiện những chương trình kinh doanh mới nhanh hơn, ít tốn kém hơn các
phương pháp truyền thống
GIỚI THIỆU INTERNET
Internet - cũng được biết với tên gọi Net - là mạng máy tính lớn nhất thế giới, hoặc chính xác hơn là mạng
của các mạng, tức bao gồm nhiều mạng máy tính được nối lại với nhau. Một số mạng máy tính bao gồm
một máy tính trung tâm (còn gọi là máy chủ hay máy phục vụ) và nhiều máy khác (còn gọi là máy khách
hàng hay trạm làm việc) nối vào nó. Các mạng khác, kể cả Internet, có quy mô lớn hơn, bao gồm nhiều
máy chủ và cho phép bất kỳ một máy tính nào trong mạng có thể kết nối với bất kỳ máy nào khác để trao
đổi thông tin thoải mái với nhau. Một khi đã được kết nối vào Internet, máy tính của bạn sẽ là một trong
số hàng chục triệu thành viên của mạng khổng lồ này.

Mạng của các trường đại học và viện nghiên cứu là những thành viên lâu đời của Internet. Sự bùng nổ
Internet trong vòng hai năm trở lại đây cũng giống như khi TV xuất hiện vào đầu những năm 50. Số
người dùng gia nhập Internet tăng với tốc độ rất nhanh. Theo ước tính, con số này sẽ là 16 triệu vào cuối
năm nay.
Có thể làm được gì với Net? Về thực chất, Internet là công nghệ thông tin liên lạc mới, nó tác động sâu
sắc vào xã hội, cuộc sống của chúng ta, là một phương tiện cần thiết như điện thoại hay TV, nhưng ở một
mức độ bao quát hơn nhiều. Chẳng hạn, điện thoại chỉ cho phép bạn trao đổi thông tin qua âm thanh,
giọng nói. Với TV thì thông tin bạn nhận được sẽ trực quan hơn. Còn Internet lại hơi khác. Nó đưa bạn
vào một thế giới có tầm nhìn rộng hơn và bạn có thể làm mọi thứ: viết thư, đọc báo, xem bản tin, giải trí,
tra cứu và thậm chí còn có thể thực hiện những phi vụ làm ăn.
Ngày nay, khi nói về Internet, mọi người thường đề cập đến việc họ có thể làm gì và đã gặp ai. Khả năng
của Internet rất lớn, và chỉ có thể tóm lược một số điểm chính sau đây.
Thư điện tử (E-mail)
1
Đây là dịch vụ của Internet được sử dụng nhiều nhất. Bạn có thể trao đổi thư (e-mail) với hàng triệu
người khắp thế giới. Người ta sử dụng e-mail vào bất cứ việc gì mà họ có thể làm với giấy hay điện thoại:
bàn công việc, tán gẫu, hỏi thăm, tỏ tình... và cả những chuyện phi pháp nữa. Danh sách thư điện tử
(mailing list) cho phép bạn gia nhập vào những cuộc bàn luận theo nhóm người có cùng mối quan tâm và
gặp gỡ thông qua mạng. Dịch vụ thư tín (Mail Servers) giúp bạn truy cập những thông tin cần thiết.
World Wide Web
Đây là khái niệm mà người dùng Internet quan tâm nhiều nhất hiện nay. Người ta viết tắt là WWW hay
gọi ngắn gọn là Web. Web là một công cụ, hay đúng hơn là dịch vụ của Internet. Khác với các dịch vụ
trước đây của Net, Web chứa thông tin bao gồm văn bản, hình ảnh, âm thanh và thậm chí cả video được
kết hợp với nhau. Web cho phép bạn có thể chui vào mọi ngõ ngách trên Net, là những điểm chứa CSDL
gọi là Web site. Nhờ có Web, nên dù không phải là một chuyên gia, bạn vẫn có thể sử dụng Internet. Phần
mềm sử dụng để định hướng Web gọi là bộ duyệt (browser). Hiện nay, bộ duyệt thông dụng nhất là
Navigator của Netscape, tiếp đó là Internet Explorer của Microsoft (kèm theo HĐH Windows 95).
Truy xuất dữ liệu
Nhiều máy tính (server) trên Internet chứa các tập tin mà bạn có thể truy xuất tự do. Đây là những thư
viện catalog, sách, tạp chí, hình ảnh số hoá và vô số phần mềm máy tính, từ trò chơi đến HĐH. Nói

chung, Internet là cả một kho thông tin khổng lồ mà chỉ cần ngồi một chỗ, bạn có thể với tới.
Nhưng cần lưu ý một điều: thông tin trên Net bạn có thể lấy thoải mái không mất tiền, nhưng chắc chắn
khi nhận được phiếu thanh toán cước điện thoại sau đó, bạn sẽ rút ra được một điều là ít khi người ta cho
không cái gì! Không tin? bạn hãy tiếp tục đọc những phần tiếp theo.
Nguồn gốc của Internet Nếu không thích chuyện của quá khứ, bạn hãy bỏ qua mục này.
Tiền thân của Internet là ARPANET, mạng máy tính được xây dựng bởi Bộ Quốc Phòng Mỹ (DOD) vào
năm 1969 vừa để thử nghiệm độ tin cậy của mạng và vừa nhằm kết nối những cơ sở nghiên cứu với mục
đích quân sự, bao gồm một số lượng lớn các trường đại học, viện nghiên cứu. ARPANET khởi đầu với
quy mô nhỏ, nhưng đã nhanh chóng bành trướng ra khắp nước Mỹ.
Một phần của độ tin cậy mạng thuộc về vấn đề định hướng động (dynamic routing). Nếu một trong số
nhiều liên kết của mạng bị gián đoạn do tấn công từ bên ngoài, lưu thông trên đoạn đó phải được tự động
chuyển sang liên kết khác. Thật may mắn, chưa có sự tấn công nào xảy ra cả ....
Thành công của ARPANET được nhân lên gấp bội, tất cả các trường đại học đều đăng ký gia nhập. Tuy
nhiên, quy mô lớn của mạng đã gây khó khăn trong vấn đề quản lý. Từ đó, ARPANET được chia làm hai
phần: MILNET là hệ thống mạng dành cho quân sự và ARPANET mới nhỏ hơn, không thuộc DOD. Tuy
nhiên hai mạng vẫn liên kết với nhau nhờ giải pháp kỹ thuật gọi là IP (Internet Protocol), cho phép thông
tin truyền từ mạng này sang mạng khác khi cần thiết. Tất cả các mạng được nối vào Internet đều sử dụng
IP.
Tuy chỉ có hai mạng lúc bấy giờ nhưng IP được thiết kế cho hàng chục nghìn mạng. Một điều khác
thường trong thiết kế của IP là bất kỳ một máy nào trong IP đều có thể liên lạc được với một máy khác
bất kỳ. Điều này có vẻ như là hiển nhiên nhưng bạn nên biết rằng vào thời điểm đó, trong phần lớn những
mạng máy tính, máy đầu cuối (terminal) chỉ có thể kết nối với máy trung tâm, mà không thể với máy đầu
cuối khác.
World Wide Web xuất hiện bởi nhu cầu của các viện và trường đại học và mặc dù các cơ sở khoa học này
vẫn đóng vai trò chủ đạo nhưng Web đã biến thành nơi chứa thông tin multimedia, giải trí và liên lạc. Tốc
độ phát triển của Web nhanh hơn bất kỳ phương tiện nào có từ trước tới nay.
Internet có thể chống lại sự tấn công
Trong cuộc chiến tranh Vùng Vịnh năm 1991, quân đội Mỹ đã không thành công trong việc phá hủy hệ
thống chỉ huy của quân đội Iraq. Sau đó, mới vỡ lẽ ra là Iraq đã sử dụng các bộ định hướng (router) mạng
có trên thị trường với công nghệ khôi phục và định hướng chuẩn của Internet. Điều này cho thấy định

hướng động thực sự có tác dụng.
2
• World Wide Web xuất hiện bởi nhu cầu của các viện và trường đại học và mặc dù các cơ sở khoa
học này vẫn đóng vai trò chủ đạo nhưng Web đã biến thành nơi chứa thông tin multimedia, giải
trí và liên lạc. Tốc độ phát triển của Web nhanh hơn bất cứ phương tiện nào có từ trước tới nay.
• Với người dùng Internet, Web có sức hấp dẫn bởi vài lý do. Trước hết, nó cho phép hiển thị thông
tin bạn truy tìm theo chế độ đồ hoạ, hơn hẳn những dòng text buồn tẻ của Internet "trước đây".
• Web cũng là chỗ của nơi buôn bán. Tiếp thị vẫn còn là từ không mấy dễ chịu trong một số nơi
trên Net, nhưng nó lại là động lực chủ đạo của Web. Người ta mua bán đủ thứ trên Web, từ phần
mềm cho đến cà phê, đồ chơi trẻ em.
• World Wide Web được coi như một xa lộ thông tin tốt nhất. Với những công nghệ tiên tiến đang
được triển khai, chúng ta sẽ có được âm thanh, hình ảnh chất lượng cao từ Web.
• Tuy nhiên, điều đáng nói nhất khi đề cập về Web là khả năng bao trùm rộng lớn của nó. Chẳng
hạn nếu điều kiện tài chính hạn hẹp không cho phép bạn thực hiện một ấn phẩm mang tính toàn
cầu, ví dụ như tạp chí Time, thì Web là giải pháp tốt nhất cho bạn. Trên Web, thông tin của bạn
có thể đến với tất cả mọi người.
• Web server là máy chủ trong đó có chứa thông tin dưới dạng trang Web. Các Web server được
nối với nhau trên Internet, mỗi server có địa chỉ riêng, bắt đầu bằng:
• http://...
Web server còn có tên gọi là Web site - vị trí Web.
Nào, còn điều gì bạn muốn nói? bạn có thể cho cả thế giới biết
TỪ INTERNET VÀ WORLD WIDE WEB ĐẾN INTRANET
Intranet: Internet thu nhỏ trong cộng đồng Là một người dùng Internet, và theo thói quen cố hữu của
người làm toán, tôi thử tìm một số định nghĩa cho Intranet và thấy rằng các tài liệu có cách viết khác nhau
nhưng chung quy là Intranet "na ná" như Internet thật, nhất là với trình độ tiếng Anh "miền núi" như tôi
thì nghe người Mỹ họ phát âm hai từ ấy cũng chẳng thấy khác nhau. Intranet cũng dùng thủ tục truyền
TCP/IP như Internet và công nghệ duyệt tin World Wide Web. Internet không có chủ sử hữu, chỉ có
những trang WEB là có chủ, nhưng mạng Intranet thì luôn có người chủ thực sự của mình. Intranet thực
chất là sự kết hợp công nghệ Internet và WEB trong nội bộ một công ty, một cơ quan hay một quốc gia -
ta tạm gọi là một cộng đồng - với một bức tường lửa (firewall) giúp cho người dùng được đăng ký trong

mạng có thể truy nhập thông tin trong Intranet và ra ngoài Internet thoải mái. Người dùng Internet có thể
truy nhập vào Intranet để lấy được những thông tin lọc bởi bức tường lửa.
Intranet: Giải pháp mới cho vấn đề cũ Ta cứ thử tưởng tượng một công ty đa quốc gia với khoảng chục
ngàn nhân viên, có hàng trăm văn phòng, trụ sở trên khắp thế giới nếu muốn thiết lập một mạng toàn cầu
riêng sẽ tốn kém biết bao nhiêu. Họ cần lưu trữ một số lượng lớn thông tin về văn phòng, nguồn nhân lực,
vật lực, giá cả hàng hóa hay danh bạ điện thoại... Theo ông Dennis Tsu, giám đốc tiếp thị về các sản phẩm
phần mềm Internet của công ty Sun Microsystems thì hàng năm, chi phí cho in ấn, phân phát tài liệu cho
một nhân viên công ty từ 50 đến 100 USD. Giả sử công ty có độ 200 nhân viên thì chi phí trên trong một
năm có thể mua được nửa tá Web server và mỗi phân ban chỉ cần chịu trách nhiệm cập nhật thông tin
thường xuyên trên máy chủ thay vì in ấn và phân phát thì rất có thể sau 12 tháng, vốn đầu tư hàng năm
cho từng nhân viên trên sẽ trở về két bạc của công ty.
Ngoài ra, các công ty đa quốc gia có thể được thành lập từ những công ty con khác nhau thuộc nhiều quốc
gia nên một điều dễ xảy ra là họ có các hệ thống máy tính khác nhau về kiến trúc. Đó có thể là IBM PC,
Macintosh, máy tính mini hay siêu máy tính và chạy trên hệ điều hành Unix, DOS, Windows... Chỉ có
TCP/IP là ngôn ngữ giúp các máy tính khác biệt về kiến trúc "nói chuyện" được với nhau, trong khi công
nghệ Web giúp người sử dụng không biết nhiều về máy tính có thể xem từ tài liệu trên siêu máy tính Cray
đến văn bản Word, Excel trên PC hay Macintosh một cách dễ dàng. Chính điều này có thể giúp họ nhanh
chóng hòa mạng trong nội bộ công ty và tiếp cận với thế giới Internet bên ngoài.
Công nghệ Web từ khi ra đời đã tỏ ra rất hiệu quả vì khả năng thiết lập nhanh với giá thành rẻ. Cấu hình
cơ bản chỉ cần một Web server và phần mềm đi kèm. Vì mạng Internet đã có sẵn chỉ cần nối Web server
3
vào một gateway gần nhất và trả tiền thuê bao trên đoạn đường truyền đó là có thể nối mạng với bất kỳ
điểm nào trên thế giới. Trên mỗi máy lẻ của người dùng đầu cuối chỉ cần cài một phần mềm duyệt tin
(browser) và nếu dùng sản phẩm của Microsoft thì có thể sao chép miễn phí bộ duyệt Internet Explorer
trên Internet. Tính hiệu quả kinh tế có lẽ không cần bàn cãi ở đây.
Một nhân tố quan trọng nữa thúc đẩy sự phát triển rất nhanh của Intranet trên thế giới là công nghệ Web
rất trực quan và dễ đọc, không cần đầu tư lớn cho huấn luyện và đào tạo. Sự liên kết siêu văn bản giúp
người sử dụng đầu cuối đi từ văn bản này đến văn bản khác cho dù đó là bài phát biểu được ghi âm, một
băng video hay đoạn phim, thậm chí có thể là các bức ảnh hay đồ thị minh họa. Tất cả các loại siêu văn
bản đó được tổ chức dễ dàng trong một trang gốc (home page) đặt trên một máy chủ. Một họa sĩ với đôi

chút hiểu biết về Web sẽ thiết kế các trang Web đẹp và trang nhã dễ hơn là họ vẽ trên vải. Các công ty
thường tốn nhiều tiền để in ấn các hướng dẫn, giới thiệu về công ty, các báo cáo hàng năm, danh sách giá
các loại mặt hàng... nhưng khi đến tay người dùng thì thông tin đã lỗi thời. Nếu được cập nhật bằng Web
thì thông tin sẽ là mới nhất. Giá thành đưa sản phẩm tới thị trường sẽ thấp đi rất nhiều và thời gian cũng
sẽ giảm đi tối thiểu. Intranet giúp công ty nâng cấp phần mềm, hướng dẫn tiếp thị và bán hàng. Các tài
liệu về huấn luyện và đào tạo, trợ giúp trực tuyến trên Web giúp cho các nhân viên dù xa nhau về khoảng
cách địa lý vẫn liên lạc với nhau nhanh chóng và hiệu quả.
Điều tiện lợi cuối cùng, Intranet sẽ giúp những người lãnh đạo cao cấp nắm được thông tin thông suốt từ
trên xuống. Họ sẽ không còn sợ con "ngoáo ộp" vi tính đe dọa nữa vì giờ đây dùng máy vi tính cũng tựa
ta dùng tivi trong gia đình vậy. Họ chỉ cần biết di chuột trên màn hình và nhấn vào tiêu đề của văn bản
cần xem mà không cần biết thế nào là hệ điều hành DOS, thế nào là tập tin hay phải sao chép trên đĩa ra
sao. Intranet đã lựa chọn những ưu điểm của Internet để sử dụng hiệu quả trong một cộng đồng.
Intranet: Sự lựa chọn cho thành công Nếu cho rằng năm 1995 là năm Internet thì 1996 thuộc về Intranet.
Chỉ riêng năm 1995, số lượng Web server dùng cho Intranet đã chiếm 55% so với 45% của Internet. Theo
dự đoán của IDC thì tới năm 2000, tỷ số này sẽ là 10:1 nghiêng về Intranet. Riêng trong năm 1996, theo
thống kê của Forrester sau khi phỏng vấn 50 trong số 500 công ty thành đạt nhất thế giới thì hiện có 16%
đang dùng Intranet, 26% sẽ cài đặt, 24% đang xem xét, còn 34% trả lời là chưa có kế hoạch cụ thể.
Nói đến sự thành công huyền thoại trên Intranet phải kể đến công ty FedEx, chuyên vận chuyển hàng trên
khắp thế giới. Mỗi ngày công ty vận chuyển khoảng 2,4 triệu kiện hàng đi khắp năm châu. Họ đã lắp đặt
Web server từ tháng 11 năm 1994 và hàng ngày cho phép khoảng 12.000 khách hàng có thể theo dõi trực
tiếp từng giờ xem kiện hàng của mình được luân chuyển như thế nào tới địa chỉ của người nhận thông qua
vài thao thác trên máy vi tính. Người gửi và nhận không phải mất thời gian và tiền bạc để hỏi qua điện
thoại hay fax xem kiện hàng đã tới nơi chưa. FedEx đã tiết kiệm 2 triệu USD mỗi năm vì có mạng
Intranet. Công ty FedEx có khoảng 60 trang gốc với hàng trăm ngàn trang Web nhằm cung cấp thông tin
cho khoảng 30.000 nhân viên trên toàn thế giới.
Hãng ô tô Ford dùng Intranet để nối các trung tâm thiết kế từ châu á sang châu Mỹ và châu Âu. Từ hãng
AT&T đến hãng quần jean Levi Strauss đều đặt cược cho Intranet để kinh doanh. Silicon Graphics với
7200 nhân viên tạo ra 114.000 trang Web được lưu trên 800 trang Web gốc dùng trong nội bộ công ty. Họ
có Intranet từ thuở Mosaic và WWW mới được sinh ra. Ngân hàng Thế giới (The World Bank) cũng
trang bị một Intranet cho khoảng 10.000 nhân viên, giúp họ trao đổi thông tin và đó chính là một trong

những yếu tố tạo cho hoạt động của Ngân hàng Thế giới trẻ nên hiệu quả hơn. Ngồi tại văn phòng ở Hà
Nội hay Washington có thể xem chi tiết tình hình giải ngân của từng dự án đang thực hiện tại Việt Nam
hay bất kỳ.
Năm 1996, tổng giá trị các phần mềm Intranet được bán ra trên thế giới khoảng 467 triệu USD. Theo dự
đoán có thể lên tới 4 tỷ trong năm 1997 và đạt 8 tỷ trong năm 1998, gấp 4 lần so với Internet. Đó là chưa
kể đến các ứng dụng, công cụ lập trình cho Intranet. Đây là dịp làm ăn lớn của các công ty chuyên sản
xuất phần mềm cho Intranet như Netcape, Sun, Microsoft, IBM, Oracle, Computer Associates... Cuộc
chiến thực sự giữa các công ty khổng lồ đã bắt đầu nhằm chiếm lĩnh thị trường Intranet. Họ đưa ra các
chuẩn khác nhau, kể cả phần cứng và phần mềm nhằm thu hút khách hàng đi theo công nghệ của mình.
Nhưng như người ta thường nói: "Hãy để cho trăm hoa đua nở, ta sẽ ngắt những bông nào đẹp nhất".
4
Intranet: Những thách thức và giải pháp Khi tôi viết những dòng trên và đọc lại thấy Intranet quả là dễ
"ăn". Chỉ cần mua server và phần mềm về cài đặt thế là xong. Nhưng sự đời đâu có dễ như ta tưởng. Nếu
anh dễ dàng truy nhập tin thì chắc tôi cũng khá nhanh tìm được bí mật của công ty anh trên mạng. Vì vậy,
độ an toàn của thông tin trên mạng Intranet được đặt ra hàng dầu khi các nhà quản lý đồng ý chi tiền cho
Intranet. Những bí mật tế nhị như tiền lương, lý lịch từng người, doanh số bán ra, thu nhập của công ty,
xa hơn nữa là bí mật quốc gia... không thể cung cấp cho mọi người cùng biết. Intranet phải đảm bảo
người sử dụng truy nhập vào thông tin mà họ cần và điều quan trọng là quyền truy nhập của họ đến đâu.
Giải pháp firewall sẽ giúp người quản lý mạng thiết lập các quyền truy nhập của người sử dụng một cách
dễ dàng. Những dữ liệu truyền trên mạng xuyên quốc gia, hay lục địa phải được mã hóa sao cho trên
đường đi không thể có ai có khả năng đọc được những dữ liệu đó. Hệ thống bảo mật thông tin ngày nay
đã phát triển tới mức mà muốn giải mã một đoạn tin được mã hóa bằng phương pháp hiện đại người ta
phải mất hàng nghìn năm mới có cơ may tìm ra.
Ngay tại Việt Nam, bạn đọc có thể tìm tới nhóm phát triển phần mềm "Bảo mật thông tin" dười sự hướng
dẫn của Giáo sư Phan Đình Diệu tại Hà Nội để xem một hệ thống bảo mật thông tin an toàn tuyệt đối và
Giáo sư có thể chứng minh bằng phương pháp toán học chặt chẽ. Sự bí mật của công ty cũng cần được
đặt ra nghiêm chỉnh khi cài Intranet. Nếu không thì mọi thư từ bí mật của cá nhân, của cơ quan bị người
khác nhòm trộm không thương tiếc và đó là nguy cơ phá sản. Và điều thách thức cuối cùng là tính hiện
thời của trang Web. Nếu các thông tin không được cập nhật thường xuyên thì những trang Web trở nên vô
ích vì thông tin quá lỗi thời. Nhưng với một vài người luôn lo nội dung của các trang Web thì việc cập

nhật định kỳ không phải là vấn đề khó.
Đôi lời kết Năm 1945, ông Vannevar Bush, cố vấn khoa học của Tổng thống Mỹ Frank Roosevelt trong
Thế chiến thứ hai đã tưởng tượng ra một thế giới mới cho các nhà khoa học cần chinh phục. Một trong
những ý tưởng đó là ông tưởng tượng ra một thiết bị có tên là Mermex (nguồn gốc từ tiếng Anh Memory
Mimic nghĩa là bắt chước cách suy nghĩ của bộ não người) giúp người ta có thể truy nhập thông tin như
cách người ta thường tư duy: đi từ thông tin này sang thông tin khác như là đi từ ý nghĩ này sang ý nghĩ
khác một cách thoải mái và thông tin lại được lưu trữ lại như ý tưởng được lưu trong bộ não người để sau
này có thể lục lại dễ dàng. Memex giúp người ta liên kết các văn bản lại với nhau. Thời đó, người ta cho
Memex là điều không tưởng và điên rồ. Nhưng đến hôm nay, đã trải qua nửa thế kỷ, cái Web "rối rắm"
của ông V.Bush tưởng tượng đã thành hiện thực. Công nghệ Internet và Web đã sinh ra Intranet và giúp
con người trong một cộng đồng liên kết với nhau, cùng chia sẻ thông tin và lao động có hiệu quả. Intranet
sẽ là chìa khóa của sự thành công cho các cộng đồng trong việc ứng dụng công nghệ thông tin.
Khi bài viết tới tay bạn đọc thì có thể đất nước đã sang xuân 1997 - chỉ còn ba năm nữa sẽ tới thế kỷ 21.
Hy vọng những chuyên gia hàng đầu về mạng từ các công ty tin học trẻ và năng động như ONE, hùng
mạnh như FPT, 3C hay thâm trầm như Lạc Việt... sẽ thiết lập và đưa vào ứng dụng thành công mạng
Intranet tại Việt Nam giúp nền công nghệ thông tin tiên tiến thêm một bước mới.
Intranet: Những công ty nên tìm đến
Dưới đây là danh sách một số công ty cung cấp các dịch vụ kể cả phần cứng và mềm cho Intranet mà tôi
sưu tầm được theo quan điểm của tạp chí Fortune.
• Internet/Intranet/Web Software:
• Adobe Systems, Attachmate, Clarify, Hyperion, Software, Lotus, Microsoft, Servlets,
Software.com, Vantine.
• Network Operating Software: Novell, Sun Microsystems
• Security: Information Resource Engineering
• Database: Informix
• Fast LAN Technologies: Cabletron
• Internetworking: Cascade Communications, Cisco Systems, U.S. Robotics
• Servers: Apple Computer
5
• Content Providers: DataTimes

INTRANET: NET TRONG NET
Internet, sau một thời gian ngự trị ở vị trí hàng đầu thì nay đã lùi về hậu trường, chỉ để lại sự hiện diện,
nhường mặt trận cho những cuộc chiến khác. Gần đây xuất hiện khái niệm intranet, một từ "tai hại" vẫn
gây nhầm lẫn cho những người chỉ vừa mới làm quen với những thuật ngữ của Internet.
Các số liệu thống kê
Tuần báo Business Week mới đây cho biết 1 phần 6 số công ty của Mỹ đã có intranet, một nửa số còn lại
cũng đã chuẩn bị kế hoạch cho dự án này.
Ngay cả khi việc xây dựng intranet cho công ty không phải là trách nhiệm của bạn thì bạn cũng nên có
một số khái niệm về nó, đơn giản chỉ là để không bị bỡ ngỡ khi nghe người ta bàn tán. Còn nếu bạn có thể
đưa ra một số lý do tại sao phải xây dựng một intranet thì ban lãnh đạo công ty chắc sẽ nhìn bạn với một
con mắt khác và bạn có thể sớm được "cất nhắc" lên những chức vụ cao hơn đấy. Tốt hơn hết, hãy vứt bỏ
công việc tẻ nhạt của bạn hiện nay và giúp công ty chuẩn bị cho tương lai!
Intranet là gì?
Tỉnh dậy sau giấc mơ tuyệt diệu trên, bạn sẽ phải đối mặt với thực tế để tìm hiểu xem thực chất intranet là
gì. Một cách nôm na, đó là tập hợp các máy tính được nối với nhau và cái nọ có thể "nói chuyện" với cái
kia theo cách mà trình duyệt xét Web trao đổi thông tin với các Web server trên toàn thế giới. TCP/IP là
ngôn ngữ chính thống trên Internet và hầu hết các công nghệ như trình duyệt xét, FPT (thủ tục truyền
file), Gopher và e-mail cũng tương tự như vậy. Chỉ với một máy tính và một trình duyệt xét Web, ai cũng
có thể dễ dàng thiết lập một địa chỉ Web và qua đó trao đổi thông tin với mọi người.
Thay vì cung cấp thông tin cho hết thảy mọi người, intranet chỉ mang thông tin đến với những người
trong phạm vi công ty bạn, bất thể nó nằm trong một tòa nhà hay rải rác trên một vài thành phố khác
nhau.
Intranet hoàn toàn có thể bị cô lập khỏi Internet, hoặc bằng cách ngắt ra, hoặc bị "khóa" bằng một
firewall. Firewall chỉ đơn giản là một server đứng chắn giữa intranet và thế giới bên ngoài, theo dõi
những thông tin vào/ra intranet. Firewall gây khó khăn cho những kẻ phá rối hay tìm cách ăn cắp những
thông tin bí mật, ngoài ra nó còn là công cụ giúp các nhà quản trị hệ thống thông tin quản lý ngăn chặn
mọi người trong công ty "thả hồn" trên www.playboy.com cả ngày.
Các hệ thống mở
Cái hay của TCP/IP là tính độc lập về mặt môi trường, có nghĩa là máy nào cũng có thể dùng để nối vào
intranet được, bất kể đó là IBM PC, Apple Macintosh, Unix workstation hay thậm chí cả những hệ thống

mainframe hoặc midrange của IBM. Nói một cách khác, intranet biến mạng trở thành một hệ thống mở,
đồng nhất mọi công nghệ truyền thông điệp hay trao đổi file giữa các máy.
Một trong số những lợi ích không ai phủ nhận được của intranet là nó có thể làm cho ước mơ "một văn
phòng không giấy" trở thành hiện thực. Vì máy tính là nhân vật chính đầu tiên trong kịch bản "văn phòng
không giấy", là bằng chứng hùng hồn về một công nghệ không tưởng. Tuy nhiên, ngày đó vẫn còn chưa
đến. Có intranet, bạn chẳng cần phải in văn bản ra và gửi bằng chuyển phát nhanh đến văn phòng tại
Singapore chỉ vì bạn dùng PC còn ở Singapore người ta lại xài Mac.
Bạn còn có thể đưa mọi thông tin về công ty lên intranet, ví dụ như các qui định đối với nhân viên, số
điện thoại của từng người, các chính sách và nội qui, v.v... Như vậy các đồng nghiệp ở những văn phòng
khác đều có thể truy cập vào để xem thông tin này nếu họ được kết nối vào mạng.
Ngoài việc mang lại hiệu quả trong công việc, intranet còn giúp bạn giữ cho luồng thông tin luôn được
cập nhật. Thay vì phải gửi thông báo đến cho 100 người, bạn chỉ phải cập nhật vào một file.
Nhiều công ty chỉ sử dụng intranet vào mục đích trao đổi thư điện tử. Nhưng xin mách với bạn thêm một
số thứ có thể khai thác được, ví dụ như tổ chức những cuộc "họp ảo" (virtual meeting) bằng NetMeeting,
CoolTalk, hội đàm từ xa qua video bằng Intel Proshare hay theo dõi cổ phiếu theo thời gian thực. Hãy biết
cách tiết kiệm chi phí đi lại!
Cứ xây dựng đi rồi họ sẽ đến
6
Để xây dựng một mạng intranet, trước tiên bạn cần có một mạng, và nếu bạn đã có một mạng LAN thì
bạn hoàn toàn có thể tận dụng nó và thêm vào một số bộ phận cần thiết khác như các Web server và
đường thuê bao. Tất nhiên, bạn cũng cần xem xét khả năng tăng nhanh đáng kể số người kết nối vào mà
xác định xem mạng của bạn có đủ băng thông hay không. Khi sử dụng cho những ứng dụng multimedia
nặng nề như hội đàm từ xa, intranet cần rất nhiều băng thông. Trong những trường hợp như vậy, bạn phải
có một server riêng. Bạn cũng phải dành ra một khoản ngân sách cho việc đào tạo và bảo trì hệ thống,
thông thường là cao hơn chi phí cho trang bị phần mềm và phần cứng.
Novell thức tỉnh bởi hiện thực của Internet và liền lập tức đưa ngay khả năng internetworking vào
NetWare. Microsoft cũng không sợ "tụt hậu" vì đã có Windows NT và Internet Information Server. Thậm
chí cả Lotus cũng đang cố gắng cho ra trình duyệt xét Web tương thích Notes đầu tiên. Tuy nhiên, bản
chất mở của Internet có nghĩa là bạn không cần phải trao cả tương lai công ty mình vào tay chỉ một nhà
sản xuất nào.

Ngược lại, bạn có thể xây dựng một mạng rồi sử dụng tất cả các giải pháp của các hãng nói trên.
Hãy bắt tay vào việc
Ngoài những ứng dụng đã nói đến ở trên, sau khi intranet của công ty bạn được hoàn tất, các nhà phát
triển vẫn phải tiếp tục làm việc nhằm làm cho mạng trở nên hữu dụng hơn. Cụ thể là, không ai muốn một
ngày nào đó các PABX (hệ thống điện thoại nội bộ) lại trở thành một phần của intranet. Máy điện thoại sẽ
chỉ được nhắn đến như một kỷ vật trong quá khứ và máy tính sẽ chính là máy điện thoại đối với những ai
sử dụng VocalTec's Internet Phone. Bạn có thể hình dung ra số tiền bạn tiết kiệm được cho những cuộc
gọi đường dài.
Nếu chịu khó dạo "lòng vòng" trên Internet chắc chắn bạn còn tìm thấy nhiều lời chào mời hấp dẫn cho
việc xây dựng mạng intranet rẻ tiền, nhanh chóng và dễ dàng. Mọi việc thật đơn giản. Hãy bắt tay vào
việc!
MÁY TÍNH NÀO THÍCH HỢP CHO INTRANET
Những yêu cầu mới đã gây phiền phức hơn cho việc quyết định phải dùng phần cứng nào để phát triển
intranet
Máy chủ (server) là một cái hộp và là nền tảng của mạng intranet, đúng không? Một máy PC hoặc Mac
bất kỳ nào cũng đảm nhiệm được vai trò này. Vâng, đúng và cũng không đúng.
Làm việc với HTML (hypertext markup language - ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản) không là vấn đề khó
nhọc đối với máy tính loại trung bình của bạn, nhưng các thay đổi theo xu hướng thời đại sẽ làm cho bạn
phải suy nghĩ nhiều hơn nữa đến phần cứng đang có để hỗ trợ cho các Web server.
Các thành quả trong xã hội tăng theo tốc độ tên lửa, số lượng trang Web thường sẽ nhiều gấp đôi sau mỗi
chu kỳ 6 tháng và các công việc mới - như truy cập vào các cơ sở dữ liệu thừa kế chẳng hạn - sẽ nhiều
hơn lên so với khả năng có thể chịu đựng được của các máy chủ hiện nay.
"Intranet đang trở thành máy chủ cho các ứng dụng", Mike Mata, giám đốc kinh doanh các giải pháp
Internet của Compaq Computer, phát biểu. Vì lý do đó, một số hệ máy thông thường sẽ sớm được xem
xét để sử dụng vào chức năng này để nâng cao được tính hiệu quả, khả năng quản lý, năng suất hoạt động,
và mức độ linh hoạt.
Nếu bạn không tính đến một trong các điều đó trước khi phủi bụi cho chiếc máy 486 và đưa nó vào hoạt
động thì hãy khoan, đừng làm tội nó. Nói ngắn gọn, đó sẽ là tất cả những gì mà bạn cần đến.
Theo các nhà tư vấn thì chính phần mềm mới đáng được chú ý. Chín mươi chín phần trăm trục trặc mà
chúng ta gặp phải đều dính líu đến phần mềm".

Điều này có nghĩa, bạn không muốn mất đến sáu tháng trời điều chỉnh phần mềm của mình chỉ để phát
hiện ra rằng phần cứng đã chạy hết ga rồi. Bây giờ chính là lúc phải cân nhắc xem sự tiến triển của
intranet có tác động như thế nào đến kế hoạch phần cứng.
Người khổng lồ tí hon Một điều đáng kinh ngạc về intranet là những yêu cầu về xử lý đều không cao lắm
hiện nay. Sau nhiều năm nhanh hơn, lớn hơn, nhiều hơn, đến nay bạn đã có thể bắt đầu nối mạng thật sự
với không phải một cái gì khác lạ hơn là những chiếc máy PC hoặc Macintosh.
7
Một ví dụ, trong khi Trung tâm Y học Mayo dùng Server SPARC-20 của Sun Microsystems để phục vụ
cho các trang tin nội bộ, thì phần lớn mạng intranet của trung tâm vẫn dựa trên một nhóm khoảng 50 máy
PC và Mac khác.
Theo thực tế, chỗ thắt nút trong các môi trường Ethrnet tốc độ 10 bit/sec là dây nối, chứ không phải là
máy tính. Máy có thể phục vụ cho tất cả các tập tin mà mạng còn có khả năng điều tiết.
Apple Computer chẳng hạn, đã từng tuyên tố có thể hỗ trợ cho 100.000 máy khách của mạng intranet
bằng cặp máy Macintosh 8550/200s ghép thành dãy, mỗi máy được lắp 40 đến 60MB RAM và một ổ đĩa
cỡ gigabyte. Apple cho biết là bạn cần có một máy để làm dịch vụ HTML, và một máy khác để hỗ trợ cho
các cơ sở dữ liệu.
Các chuyên gia cho biết việc xuất bản thụ động không gây căng thẳng cho máy chủ, và dịch vụ các trang
HTML rất dễ dàng, ngay bộ xử lý cũng không phải vất vả với việc này.
Nhưng đó là hôm nay. Còn ngày mai thì không dễ dàng như vậy.
Tập trung nhiều áp lực sẽ gây căng thẳng cho các máy chủ của intranet, bao gồm cả mọi vấn đề phát sinh
từ việc bùng nổ số lượng trang tin cần lưu trữ cho đến khả năng video và audio được intranet hỗ trợ.
Quá trình có thể diễn ra như sau:
Càng nhiều người dùng đưa máy vào trực tuyến, thì càng nhiều tài liệu ấn phẩm có cơ hội được đọc đến,
và số lượng trang bắt đầu tăng lên.
Không gian đĩa trên một số máy chủ trung tâm sẽ bị tràn và yêu cầu của máy chủ bị chậm lại khi mạng
nạp tải.
Lúc này bạn sẽ nhận thấy cần thiết bổ sung thêm không gian đĩa lớn hơn và hoặc dành riêng một tuyến
dẫn 10M bit/sec cho máy chủ hoặc đưa nó vào một mạng cục bộ 100M bit/sec, bộ xử lý bắt đầu bị nghẹt
vì những người dùng đã làm phình to nội dung trực tuyến bằng đồ họa, ảnh và các thành phần khác làm
tăng kích thước trang.

Thời điểm đổ vỡ xảy ra khi mọi người bắt đầu đưa các câu hỏi yêu cầu Web server cung cấp nội dung, và
máy chủ đó cần phải liên lạc với một cơ sở dữ liệu ở xa để tạo ra trang tin được yêu cầu. Vì vậy bạn phải
nâng cấp máy chủ bằng cách bổ sung thêm bộ xử lý và tăng cường bộ nhớ lớn hơn.
Nhưng hiện nay, các ứng dụng trên intranet bắt đầu được lưu ý, được phát huy tác dụng, và được hoạch
định hướng phát triển chiến lược. Đây là thời điểm người ta bắt đầu chú ý đến việc quản lý các công cụ,
đến các tùy chọn có sẵn như độ dư thừa, các cơ cấu truy tìm có khả năng định vị dữ liệu phân tán rải rác
trong cơ quan, và các tùy chọn về an toàn như mã hóa chẳng hạn. Và có thể đây cũng là thời điểm bổ
sung năng lực xử lý mạnh hơn, bộ nhớ lớn hơn, và không gian đĩa lớn để phù hợp với tất cả các đòi hỏi
trên.
Tiếp theo là khả năng đáp ứng đa phương tiện. Bạn phải tăng cường các máy chủ của mình để quản lý
gánh nặng này. Nhưng đối với những ứng dụng video liên tục thì tốt nhất là dành riêng một máy chủ để
hỗ trợ.
Việc này có hấp dẫn lắm không? Có thể có, có thể không. Nhưng tốt hơn là đề phòng trước những trường
hợp xấu nhất ngay từ bây giờ, thay vì phải chịu đau khổ trong năm sau.
Hãy xem một dẫn chứng sau đây: mạng intranet của Digital Equipment Corp. bao gồm 1.100 vị trí Web,
đã hỗ trợ 400.000 trang HTML vào tháng 2/1995. Trong vòng sáu tháng sau số lượng trang đã tăng lên
hơn gấp đôi, đến 900.000 trang. Kathleen Pacyna là giám đốc tiếp thị đối với chương trình server intranet
của Digital đã cho biết.
Kiểu tăng vọt này không hiếm trong số những người tiên phong của intranet. Và đây chỉ mới là dấu hiệu
đầu tiên trong các vấn đề mà chúng ta sẽ gặp.
Những yêu cầu về môi trường Đối phó với sự bùng nổ về nội dung thường chỉ đơn giản là bằng cách bổ
sung thêm không gian đĩa. Không có gì đáng sợ.
Chỗ đáng quan tâm là khi hiệu suất máy bắt đầu sụt giảm do sử dụng nhiều. Điều này là nguyên nhân
chính làm cho mạng bị trục trặc hiện nay.
"Trường hợp có hơn vài tá máy khách cùng thâm nhập vào máy chủ đồng thời. Khi bạn đang sử dụng dải
tốc độ hơn nửa triệu bit mỗi giây, bạn sẽ phải đẩy tốc độ lên 10M bit", Mata của hãng Compaq phát biểu.
"Hầu như ngay lập tức, bạn phải tăng đến tốc độ 100M bit".
8