Lãnh đạo thế kỷ 21: Những điều kiện cần thiết (Phần 1)
Nhà lãnh đạo của quá khứ là một người thực hiện. Nhà lãnh đạo của hiện tại là người lên
kế hoạch. Và nhà lãnh đạo của tương lai sẽ là một người thầy. Quan điểm của Jim Murray -
một chuyên gia tư vấn cho nhiều tổ chức lớn.
Người ta cho rằng, trong thế kỷ 21, tự nhiên, tốc độ và sự phức
tạp của sự thay đổi cũng sẽ thay đổi. Nếu đó là thực tế, thì sự
tự nhiên của việc lãnh đạo cũng như vậy. Điều làm nên các nhà
lãnh đạo của ngày hôm qua sẽ không tạo nên nhà lãnh đạo của
ngày mai nữa.
Nhà lãnh đạo của thế kỷ 21 sẽ như thế nào?
Công việc của nhà lãnh đạo thế kỷ 21 sẽ là phát triển khả năng, không cần thiết phải lên kế
hoạch cho định hướng chiến lược của tổ chức. Nó sẽ tập trung vào việc tăng khả năng của tổ
chức. Nó sẽ tạo ra, khai thác và nâng lên vốn trí tuệ hơn là tập trung để triển khai các khía cạnh
khác.
Kiểu lãnh đạo này không cần phải biết mọi điều (vì đó cũng là điều bất khả thi). Ngược lại, những
nhà lãnh đạo này sẽ muốn có xung quanh mình những người biết một cách toàn diện chứ không
chỉ những người tin tưởng họ một cách hoàn toàn và luôn nhận những lời giải thích cũng như lời
khuyên của họ.
Có thể đây là một điều ngạc nhiên, nhưng hết nghiên cứu này đến nghiên cứu khác về mục đích
của việc lãnh đạo trong kỷ nguyên mới, thì những điều như mang lại kết quả, tạo ra tiền
của...không còn được xem là đòi hỏi hàng đầu nữa.
Điều được xem là làm cho quá trình hợp lý - chắc chắn rằng những người phù hợp đang nói
chuyện với nhau về những điều đúng đắn và phải có những công cụ phù hợp để thực hiện những
quyết định cần làm. Những điều đó sẽ dẫn đến kết quả tốt. Nhà lãnh đạo thế kỷ 21 không tập
trung vào kết quả mà ông ta/bà ta tập trung chú ý vào những điều sản sinh ra kết quả.
Có hai thành phần thực sự cần thiết cho thành công của tổ chức: lãnh đạo và văn hoá. Và vì các
nhà lãnh đạo biết cách làm thế nào để xây dựng văn hoá tổ chức của sự tôn trọng, trách nhiệm
và sự tiến bộ, không thể giành được kết quả nào mà không có sự lãnh đạo. Các nhà lãnh đạo tạo
ra sự khác biệt.
Ngày nay, hơn bao giờ hết, chúng ta cần nhiều người sẵn sàng lãnh đạo. Tôi có thể nói với bạn
một thực tế rằng có rất nhiều vị trí thuộc về trách nhiệm điều hành đang chờ đợi bạn, mang lại
cho bạn những điều bạn sẵn sàng học hỏi. Khả năng lãnh đạo những người khác thực sự là một
bộ sưu tập các kỹ năng, tất cả chúng có thể được học hoặc củng cố. Chúng ta không được sinh
ra với những phẩm chất lãnh đạo, chúng ta có được chúng thông qua sự trải nghiệm - thông qua
sự quan sát và lắng nghe, qua quá trình tự đánh giá và hoàn thiện một cách có nhận thức, tận
tâm và liên tục.
Học cách lãnh đạo
Không chỉ dành cho riêng bạn mà cho cả những người đi theo bạn. Khi bạn giành được mức độ
cao nhất về thành công và trách nhiệm tổ chức, đừng quên làm cho những người khác trở thành
những nhà lãnh đạo của tương lai. Hãy để họ là những người thừa kế của bạn.
Để trở thành một nhà lãnh đạo, bạn phải nghĩ như một nhà lãnh đạo. Để hiểu tiền đề lãnh đạo cơ
bản này, bạn cần phải đồng ý với hai nguyên tắc nền tảng:
1. Những người thành công có cách nghĩ khác với những người không thành công.
2. Chúng ta có thể thay đổi cách chúng ta nghĩ.
Nhà lãnh đạo nghĩ khác đi bằng cách nào? Theo tôi, các nhà lãnh đạo là những người nghĩ về
bức tranh lớn. Họ tìm kiếm sự hiểu biết hơn là các câu trả lời. Họ tập trung, chứ không lan man
trong suy nghĩ. Họ là những người suy nghĩ sáng tạo, không hạn chế, được dẫn dắt bởi sự tò mò
không thoả mãn về sự khám phá và tiến bộ. Họ là những nhà tư tưởng thực tế và có chiến lược.
Họ là những người nghĩ về những điều có thể. Và họ hiểu giá trị của những suy nghĩ được chia
sẻ và không ích kỷ.
Phong cách suy nghĩ của bạn phải gắn với khát vọng lãnh đạo nếu tiềm năng của bạn được nhận
ra. Ví dụ, điều gì xảy ra nếu suy nghĩ về những điều có thể không phải là thế mạnh của bạn? Sau
đó, bạn có một vài sự lựa chọn hơn là để tự từ bỏ vì tự giới hạn. Napoleon Bonaparte là một vị
tướng lớn với nhiều giới hạn thể chất. Nhưng về tinh thần, ông không có giới hạn trong khả năng
thành công. Ông đã nói rằng: "Trong từ điển của tôi không có từ "không thể"".
Các kỹ năng khác mà các nhà lãnh đạo thế kỷ 21 cần là gì?
Sức mạnh và tiềm năng lãnh đạo của bạn sẽ được phát hiện nhờ vào:
- Sự chuyên nghiệp, không phải vị trí của bạn
- Danh tiếng, mà được tích luỹ thông qua cách làm việc kiên định và đáng tin cậy nhưng có thể bị
huỷ hoại trong một hành động đơn giản, thiếu suy nghĩ.
- Sự chính trực và tin cậy cá nhân
- Khả năng thương lượng các kết quả đôi bên cùng có lợi.
Giống bất kỳ điều gì khác, khả năng đàm phán là một kỹ năng có thể học được và hoàn thiện.
Hãy tin tôi, các nhà lãnh đạo vĩ đại phải là những nhà đàm phán vĩ đại - tìm ra con đường cho
mình trong lúc thuyết phục mọi người về giá trị và phẩm giá, rằng họ là những người chiến thắng
trong sự hiện diện của bạn.
Ngoài khả năng đàm phán, các nhà lãnh đạo phải là người quản lý thứ tài sản quý giá nhất của
họ - thời gian. Họ phải biết rằng cụm từ "quản lý thời gian" là một từ dùng sai. Với họ, thời gian
không bao giờ là một rào cản cho việc thực hiện công việc. Nghĩ rằng đó là một rào cản là một
cách tự phục vụ và tự đánh bại. Tự quản lý, chứ không phải là quản lý thời gian là "liều thuốc giải
độc" cho thực tế của việc thiếu thời gian. Lập ra các ưu tiên, uỷ thác vì lợi ích của việc tăng
cường những người khác và biết những điều gì cần làm là công việc của các nhà lãnh đạo.
Hiểu tầm quan trọng của nguyên tắc của Pareto. Nếu bạn tập trung chú ý vào những hoạt động
mà chiếm khoảng 20% tầm quan trọng của chúng, bạn sẽ phải mất 80% nỗ lực. Bất kỳ điều gì
không quan trong với bạn nên được uỷ thác hoặc loại bỏ. Sắp xếp lại các ưu tiên - không phải
hoạt động nào cũng như nhau.
Nhà lãnh đạo đơn giản hoá. Peter Drucker cho rằng: "Nếu nó không đơn giản, nó sẽ không hoạt
động". Chìa khoá với thành công của tổ chức nằm trong sự tập trung. Và điều này không thể
giành được nếu thiếu sự rõ ràng. Sự rõ ràng sinh ra sự đơn giản và dẫn đến hiểu biết. Sự hiểu
biết dẫn đến sự tập trung - biết điều gì là quan trọng. Sự tập trung đúng sẽ dẫn đến các kết quả
và hành động đúng - phán đoán và hành vi đúng hướng tổ chức tới việc thực hiện những điều vĩ
đại và do đó, nhận ra tầm nhìn của nó. Các nhà lãnh đạo phải tìm những cụm từ đơn giản để đưa
ra những nhận thức phức tạp.
Để tôi gợi ý hai quan điểm đơn giản mà các nhà lãnh đạo hiểu. Một là thực tế hiển nhiên là mọi
người sẽ hành động dựa trên ý kiến riêng trước khi họ hành động dựa trên ý kiến của bạn. Nghệ
thuật lãnh đạo là làm cho mọi người tin rằng ý tưởng của bạn cũng thực sự là ý tưởng của họ, và
sau đó đồng ý với họ. Không chỉ mọi người được trao quyền, họ còn cam kết với việc làm chủ và
đi theo.
Hai là, vì các nhà lãnh đạo hiểu được sức mạnh của sự đơn giản, họ cũng thấy được các mặt và
tập trung vào nền tảng. Họ không bị dụ dỗ bởi những điều nhanh chóng và tức thời cho việc đưa
ra những thay đổi cần thiết. Họ hiểu rằng xây dựng các tổ chức và nhóm đòi hỏi sự hiểu biết về
một số sự thật đơn giản mà dễ hiểu.
Jim Murray
Leader-values
Nguyệt Ánh (dịch)
(còn nữa)
* Jim Murray có 4 bằng trong các lĩnh vực khác nhau, dạy marketing và
động cơ tổ chức ở 5 trường đại học của Canada, từng là hiệu trưởng
trường Đại học Princeton, là nhà tư vấn cho nhiều tổ chức và là một
chuyên gia được thừa nhận về việc quản trị và trách nhiệm tổ chức, có
hơn 25 năm kinh nghiệm trong việc lên kế hoạch chiến lược cho các tổ
chức.
Ông tổ chức nhiều khoá học về các chủ đề như Không đóng khung suy
nghĩ; Khuyến khích sự thay đổi chiến lược; Nghệ thuật đàm phán, Gây ảnh hưởng với những
người khó tính
Lãnh đạo thế kỷ 21: Những điều kiện cần thiết (Phần 2)
"Tôi nhớ đến ông chủ đầu tiên của tôi. Dù tôi gặp ông ta ở đâu, ở văn phòng hay tình cờ ở
sảnh - thì sau cuộc gặp đó, tôi biết phải làm gì, tôi muốn làm nó, và tôi cảm thấy mình có
thể làm được" - Jim Murray - nhà tư vấn cho nhiều tổ chức, kể lại.
Làm sao để xây dựng được một hành trang lãnh đạo?
Với những người bắt đầu, tìm các vị trí mà trang bị cho bạn sự
kiên cường, bền bỉ chứ không phải là sự an toàn trong công
việc. Đánh giá đóng góp của bạn với tổ chức và khách hàng
chứ không phải vị trí hay tước vị của bạn. Tập trung vào giải
pháp chứ không phải tập trung vào các vấn đề trong những
điều bạn làm.
Chỉ đường, nhưng không phải là đứng chỉ chỏ. Thử thách các cách làm cũ. Hỏi những điều bạn
không hiểu. Đánh giá sự tiến bộ, không phải bằng việc được trả thêm bao nhiều tiền, mà bằng sự
phong phú của công việc bạn làm và ảnh hưởng của nó lên những người khác. Tìm ra công việc
có thể nuôi dưỡng kỹ năng cho bạn và bỏ các công việc mà không thêm cho bạn kỹ năng nào.
Học nghệ thuật của sự tự thúc đẩy. Ngày mà bạn ngừng việc tự thức đẩy bản thân và sở thích
của bạn là ngày bạn ngừng tiến bộ. Các cơ hội hiếm khi đến với những người có đủ các phẩm
chất nhất mà đến với những người tự thúc đẩy họ tốt nhất, và những người đúng thời điểm, đúng
chỗ. Điều này có thể hơi bất công nhưng lại rất tình cờ.
Trở thành một người thầy. Thực tế, hãy trở thành người thầy tốt nhất của riêng bạn. Để tự dạy
mình, đầu tiên bạn phải học cách dạy người khác. Nhà tư vấn Noel Tichey khuyên chúng ta rằng:
"Các nhà lãnh đạo là những người thầy đầu tiên và tiên quyết". Chọn một trong những lĩnh vực
mà bạn tin rằng bạn có khả năng và xây dựng nó xa hơn. Vượt qua khả năng của bạn, trở thành
người làm chủ. Làm vậy bạn sẽ được những người khác thừa nhận vế kiến thức chuyên môn.
Đừng bao giờ đứng ngoài cuộc và đợi một lời mời tham gia trò chơi. Tiến đến và tham gia vào
các dự án mới và các phần việc đầy thử thách.
Chịu trách nhiệm cho thất bại. Các nhà lãnh đạo thực sự không đổ lỗi cho ai khác ngoài họ. Họ
học thông qua việc tự đánh giá cách làm việc của mình. Họ học từ các kết quả tiêu cực, chẳng
hạn như bị giáng chức hoặc sa thải. Chìa khoá với sự tiến bộ là học từ kinh nghiệm trước đây.
Lúc khó khăn mới biết mình thực sự là ai.
Tất cả những điều trên về việc lãnh đạo là các kỹ năng bạn có thể học - từ những người khác, từ
các khoá học phát triển chuyên nghiệp, từ sự quan sát, từ việc nhận thức và đánh giá có tính
chất xây dựng.
Tôi đã được làm việc với các thử thách và các vấn đề lãnh đạo của những người nắm giữ trách
nhiệm điều hành trong quân đội, trong các trường học, các tổ chức chăm sóc sức khoẻ và giám
dục, các hiệp hội chuyên nghiệp, các tập đoàn đa quốc gia và các doanh nghiệp nhỏ. Theo tôi
đoán, nhận thức về việc lãnh đạo đã bị làm xấu đi bởi việc lạm dụng nó, gần giống nhận sự xuất
sắc và chất lượng. Chúng ta thường tiếc vì thiếu vắng sự lẵnh đạo khi chúng ta thất bại trong
việc phát hiện ra sự hiện diện của nó. Và phổ biến là để mất sự hiện diện của những điều chúng
ta đang tìm kiếm để mô tả.
Adam Urbanski, đồng sáng lập của "Mạng lưới cải cách liên hiệp các nhà giáo" đã quan sát
thấy rằng: "Sự lãnh đạo đang được sử dụng ngày càng tăng như một từ đồng nghĩa với quản lý"
và rằng "chúng ta luôn luôn cẩu thả khi nói về việc lãnh đạo và quản lý". Thực tế, nhiều người