thuong vo

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (691.99 KB, 28 trang )

<b>Kiểm tra bài cũ</b>

Tóm tắt truyện ngắn

<i>Vợ chồng A Phủ</i>

,

cho biết hoàn cảnh sáng tác của

truyện ngắn này?

•

Tóm tắt:

•

Hoàn cảnh sáng tác: Cuối năm 1952

Tơ Hồi đi với bộ đội vào chiến dịch

Tây Bắc, chuyến đi kéo dài 18 tháng

đã để lại cho nhà văn những ấn tượng

sâu sắc, tình cảm tốt đẹp, sau chuyến

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Em có nhận xét gì về cách vào truyện của TH

ở truyện ngắn Vợ chồng A Phủ ?

•Tơ Hồi vào truyện với những lời kể đẹp như thơ,

thoang thoảng hương của núi rừng TB. Xong cũng

gợi lên một sự vắng lặng “ Ai ở xa về....”

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4></div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

I. TiÓu dÉn

1. Tác giả:1. Tác giả:

-Tên thật là Nguyễn Văn tài <sub>Tên thật là Nguyễn Văn tài </sub>

( 1920- 2007).

- Quê Huyện Từ Sơn - Bắc NinhQuê Huyện Từ Sơn - Bắc Ninh
- Xuất thân trong một gia đình có <sub>Xuất thân trong một gia đình có </sub>

hồn cảnh khó khăn.

- Ơng chỉ được học hét bậc tiểu Ông chỉ được học hét bậc tiểu

học

- Đề tài là khung cảnh nông thôn

- Đề tài là khung cảnh nơng thơn

và hình tượng người nơng dân.

- Tác phẩm chính: 2 tập - Tác phẩm chính: 2 tập
truyện ngắn: “Nên vợ nên

truyện ngắn: “Nên vợ nên

chồng” (1955) và “Con chó xấu

xí” (1962).

2. Tác phẩm

a) Xu

a) Xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác.ất xứ, hoàn cảnh sáng tác.

- “- “VợVợ nhặtnhặt” có ” có tiền thântiền thân là là
truyện “Xóm ngụ cư”- viết ngay

truyện “Xóm ngụ cư”- viết ngay

sau Cách mạng tháng Tám. và

được in trong tập “ Con chó xâu

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<i><b>b) </b></i>

<i><b>Tãm t¾t trun</b></i>

- Trµng lµ mét chµng trai nghÌo khỉ, xÊu xÝ, ế vợ, lại là dân xóm

- Tràng là một chàng trai nghèo khổ, xấu xí, ế vợ, lại là d©n xãm

ngụ c bị ng ời đời khinh bỉ.

- <sub>Chỉ một vài câu bông đùa mà Tràng lại nhặt đ ợc vợ trong nạn </sub><sub>Chỉ một vài câu bông đùa mà Tràng lại nhặt đ ợc vợ trong nạn </sub>

đói khủng khiếp năm 1945.

- <sub>Việc Tràng nhặt đ ợc vợ đã làm ngạc nhiên cho ng ời dân xóm </sub><sub>Việc Tràng nhặt đ ợc vợ đã làm ngạc nhiên cho ng ời dân xóm </sub>

ngơ c , bµ cơ Tø v

ngơ c , bµ cơ Tø và cho chính bản thân Tràngà cho chính bản thân Tràng. .

- <sub>Trong “bữa cơm” đón nàng dâu mới, họ chỉ nói tồn chuyện vui. </sub><sub>Trong “bữa cơm” đón nàng dâu mới, họ chỉ nói tồn chuyện vui. </sub>
- <sub>Tác phẩm kết thúc ở chi tiết vào buổi sáng hôm sau tiếng trống </sub><sub>Tác phẩm kết thúc ở chi tiết vào buổi sáng hơm sau tiếng trống </sub>

thóc th dồn dập, quạ đen bay vù nh mây đen. Thị nói về chuyện

thúc thuế dồn dập, quạ đen bay vù nh mây đen. Thị nói về chuyện

Việt Minh phá kho thóc Nhật và Tràng nhớ lại hình ảnh lá cờ đỏ

sao vàng bay phấp phới hôm nào.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

<i><b>c) Nhan v tình huống truyện</b></i>

<i><b>c) Nhan đề và tình huống truyện</b></i>

+ Nhan

Vợ: thiêng liêng trân trọng.

Nhặt: nhặt nhạnh l ợm lặt một cách tình cờ vu

v¬.



Kim Lân kết hợp hai khái niệm đối lập tạo

nên nhan đề, thân phận con ng ời nh cọng rơm

nên nhan đề, thân phận con ng ời nh cọng rm

cọng rác bên đ ờng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

Tràng nhặt đ ợc vợ:

- Tràng nghèo, xấu trai, là dân ngụ c giữa lúc thiên hạ

đói khát lại nhặt đ ợc vợ.

- Ng ời nh Tràng nuôi thân nuôi mẹ chẳng xong lại còn

- Ng ời nh Tràng ni thân ni mẹ chẳng xong lại cịn

đèo bòng.

- Con ng ời đang đối diện với cái đói và cái chết.

- Con ng ời đang đối diện với cái úi v cỏi cht.

<sub>Đây là một tình huống oái oăm, bi hài, vui buồn lẫn </sub>

lộn.

<sub> Tên truyện Vợ nhặtvà tình huống nhặt vợ tạo nên </sub>

<sub>Tên truyện Vợ nhặtvà tình huống nhặt vợ tạo nên </sub>

sức hấp dẫn và chiều sâu t t ởng của tác phẩm.

HÃy nêu tình huống truyện của tác phẩm Vợ Nhặt?

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

<i><b>d) DiÕn biÕn cđa cc h«n nhân</b></i>

<i><b>d) Diến biến của cuộc hôn nhân</b></i>

- Hôn nhân không có tình yêu, xuất phát từ những lời

ựa ct, t cái đói, miếng ăn.

đùa cợt, từ cái đói, miếng ăn.

- Cảnh đón dâu: 2 ng ời lầm lũi lặng lẽ.

- Của hồi môn: gồm một cái thúng con đựng vài thứ

lặt vặt và một chai du con.

lặt vặt và một chai dầu con.

- Tiệc c ới: một lùm rau chuối thái rối, một đĩa muối ăn

với cháo và một nồi chè khốn (món ăn đặc biệt đón con

dâu).

d©u).



Hạnh phúc không chỉ nhuốm trong h ơng vị đắng cay

chua xót mà cịn nh bị nhấn chìm trong đói khát.

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

<i><b>d. </b></i>

<i><b>ý </b></i>

<i><b>nghÜa cđa t×nh hng trun</b></i>

<i><b>nghÜa cđa t×nh hng truyÖn</b></i>

- Lên án tội ác của phát xít Nhật và thực dân

- Lên án tội ¸c cđa ph¸t xÝt NhËt và thực dân

Pháp.

- Ca ngợi tình th ơng và lịng nhân ái, niềm tin

- Ca ngợi tình th ơng và lòng nhân ái, niềm tin

vào t ơng lai của ng ời dân lao động

Qua sự phân tích trên,

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

- Đầu năm 1940 phát xít Nhật nhảy vào Đông D ơng,

nhân dân ta lâm vào tình thế một cổ hai tròng:

+ Miền Bắc: Phát xít Nhật bắt nhổ lúa trồng đay.

+ Miền Bắc: Phát xít Nhật bắt nhổ lóa trång ®ay.

+ Thùc dân Pháp tăng thuế, ra sức vơ vét bóc lột.

+ Thực dân Pháp tăng thuế, ra sức vơ vét bóc lét.



Mùa xuân năm 1945 từ Lạng Sơn đến Quảng Trị

nhân dân lâm vào nạn đói khủng khiếp, hơn 2 triệu ng ời

chết đói thê thảm.

<b>hÃy nêu bối cảnh chung của dân tộc ta những năm 1945?</b>

II/ c hiu

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12></div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

<i><b>a . Khơng gian, thời gian năm đói</b></i>

- Con đ ờng khẳng khiu, gầy guộc.

- Không khí vẩn lên mùi ẩm thối của rác r ởi

và mùi gây của xác ng ời.

- Âm thanh: tiếng quạ trên mấy cây gạo ngoài

bÃi chợ cứ gào lên từng hồi thê thiết.

- á

nh sáng: nhá nhem, hai bên dÃy phố, úp

<sub>nh sáng: nhá nhem, hai bên dÃy phố, úp </sub>

xỳp, ti om, khơng nhà nào có ánh đèn, lửa”.

xúp, tối om, khơng nhà nào có ánh đèn, lửa”.

- Thời gian: vào buổi chiều chạng vạng của

một ngày, nh sự kết thúc đi dần vào đêm tối.

một ngày, nh sự kết thúc đi dần vo ờm ti.

Khung cảnh điêu tàn rữa nát, tối sầm lại vì

Khung cảnh điêu tàn rữa nát, tối sầm lại v×

Khung cảnh năm đói

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14></div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

- Những khuôn mặt thì hốc hác u tối.

- Những khuôn mặt thì hốc hác u tèi”.

- “TrỴ con: ngồi ủ rũ d ới những xó t ờng không buồn

- Trẻ con: ngồi ủ rũ d ới những xã t êng kh«ng bn

nhóc nhÝch”.

- Những ng ời đói: “bồng bế dắt díu nhau lên xanh xám

nh những bóng ma, nằm ngổn ngang khắp lều chợ”

nh những bóng ma, nằm ngổn ngang khắp lều chợ

- “Ng ời đói dật dờ đi lại lặng lẽ nh những bóng ma”.

- ng ời chết nh ngả rạ

Cừi õm nhũa vo trong cõi d ơng, trần gian ngấp nghé

Cõi âm nhòa vào trong cõi d ơng, trần gian ngấp nghé

miệng vực âm phủ, đời ng ời, kiếp nhân sinh giỗng nh

một đống tro tàn lạnh ngắt.

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16></div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

<b>3. Tâm trạng của các nhân vËt trong trun</b>

a.

<i>NgườiưdânưxómưNgụưCư</i>

- Ngạc nhiên, mừng rỡ.

-

á

i ngại, lo âu biết cã nu«i nỉi nhau qua

<sub>i ngại, lo âu biết có nuôi nổi nhau qua </sub>

cái ....”

c¸i ....”

Tâm trạng đầy thiện cảm của những ng ời

cùng cảnh ngộ. Việc Tràng nhặt đ ợc vợ đem lại

mt chỳt gỡ ú t ơi sáng hơn cho cuộc sống tăm tối

một chút gì đó t ơi sáng hơn cho cuộc sống tăm tối

th êgn ngµy cđa hä.

Ng ời dân xóm Ngụ C có thái độ

g× tr ớc tình huống nhặt đ ợc vợ

gì tr ớc tình huống nhặt đ ợc vợ

của Tràng?

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

<i><b>* Tr ớc khi gặp Tràng:</b></i>

- Đói, cái tên cũng không có.- Đói, cái tên cũng không có.

- Chỉ một thời gian ngắn giữa hai lần gặp, thị đã biến đổi đến thảm hại - Chỉ một thời gian ngắn giữa hai lần gặp, thị đã biến đổi đến thảm hại
khiến Tràng không thể nhận ra: “Hôm nay thị rách quá áo quần tả ti

khiến Tràng không thể nhận ra: Hôm nay thị rách quá áo quần tả tơi

nh t đỉa, thị gầy sọp hản đi, trên cái khuôn mặt l ỡi cày xám xịt chỉ còn

nh tổ đỉa, thị gầy sọp hản đi, trên cái khuôn mặt l ỡi cày xám xịt chỉ còn

thÊy hai con m¾t”

thấy hai con mắt” cái đói tàn phá hình hài.cái đói tàn phá hình hài.

- Trơ trẽn, “cong cớn, s ng sỉa”: vì miếng ăn mà sẵn sàng theo không - Trơ trẽn, “cong cớn, s ng sỉa”: vì miếng ăn mà sẵn sàng theo không
một ng ời đàn ông.

một ng ời đàn ơng.  Cái đói làm hủy hoại nhân cách.Cái úi lm hy hoi nhõn cỏch.

<i><b>* Sau khi gặp Tràng:</b></i>

- Ng ời đàn bà này có nhiều sự thay đổi:- Ng ời đàn bà ny cú nhiu s thay i:

+ Đi bên cạnh Tràng về xóm ngụ c thị có vẻ rón rén e thẹn.

+ Về đến nhà: khép nép, ng ợng ngập, chỉ dám “ngồi mớm ở + Về đến nhà: khép nép, ng ợng ngập, chỉ dám “ngồi mớm ở
mép gi ờng”

mÐp gi êng”

+ Sáng hôm sau: thị hồn tồn thay đổi, “Tràng nom thị hơm + Sáng hơm sau: thị hồn tồn thay đổi, “Tràng nom thị hôm
nay khác lắm, rõ ràng là một ng ời đàn bà hiền hậu đúng mực khơng cịn

nay khác lắm, rõ ràng là một ng ời đàn bà hiền hu ỳng mc khụng cũn

có vẻ chao chát chỏng lỏn nh mấy lần Tràng gặp ở ngoài tỉnh.

Ng ời vợ nhặt đ ợc tác giả miêu tả nh thế nào?

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

<i><b>c. Nhân vật Tràng </b></i>
<i><b>c. Nhân vật Tràng </b></i>

- Ngoại hình xoàng xĩnh, thô kệch, dở hơi và cộc cằn.
- Ngoại hình xoàng xĩnh, thô kệch, dở hơi và cộc cằn.
- Tràng có một tấm lòng nhân hậu:

- Tràng có một tấm lòng nhân hậu:

+ Trẻ con thích đùa với Tràng.+ Trẻ con thích đùa với Tràng.

+ Thấy ng ời đàn bà tiều tụy vì đói, anh sẵn sàng cho ăn, sẵn sàng + Thấy ng ời đàn bà tiều tụy vì đói, anh sẵn sàng cho ăn, sẵn sàng
chấp nhận khi ng ời đàn bà theo về làm vợ.

chấp nhận khi ng ời đàn bà theo về làm vợ.

- Hạnh phúc đến bất ngờ khiến Tràng choáng váng. Mới đầu anh cũng
- Hạnh phúc đến bất ngờ khiến Tràng choáng váng. Mới đầu anh cũng
chợn nh ng sau đó lại “tặc l ỡi chậc, kệ!”.

chợn nh ng sau đó lại “tặc l ỡi chậc, kệ!”.
- Vui mừng:

- Vui mõng:

+ vẻ mặt phớn phở, “tđm tØm c êi nơ”, hai mắt sáng lên lấp + vẻ mặt phớn phở, tủm tØm c êi nô”, “hai mắt sáng lên lấp
lánh.

lánh.

+ Chuyển thành cảm giác da thịt nó ôm ấp mơn man khắp da thịt + Chuyển thành cảm giác da thịt nó ôm ấp mơn man khắp da thịt
Tràng, tựa hồ nh có bàn tay vuốt nhẹ trên sống l ng.

Tràng, tựa hồ nh có bàn tay vuốt nhẹ trên sống l ng.

+ Thấm sâu vào tâm hồn êm ái lửng l¬ nh ng êi võa ë trong giÊc + Thấm sâu vào tâm hồn êm ái lửng lơ nh ng ời vừa ở trong giấc
mơ đi ra.

mơ ®i ra”.

- Tràng ý thức đ ợc trách nhiệm, bổn phận, cảm thấy mình ‘’nên ng - Tràng ý thức đ ợc trách nhiệm, bổn phận, cảm thấy mình ‘’nên ng
ời’’ và nghĩ đến t ơng lai.

ời’’ và nghĩ đến t ơng lai.

Nh©n vật Tràng đ ợc Kim Lân miêu tả nh thế nào?

Nhân vật Tràng đ ợc Kim Lân miêu tả nh thế nào?

Tâm trạng của anh ra sao khi bỗng nhiên mình có vợ?

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

- Lúc đầu bà ngạc nhiên, khơng hiểu, vì bà không giám nghĩ - Lúc đầu bà ngạc nhiên, không hiểu, vì bà khơng giám nghĩ
con trai mình lại có thể có vợ, và lại có vợ vào cái thời buổi đói

con trai mình lại có thể có vợ, và lại có vợ vo cỏi thi bui úi

khát này.

- Khi hiểu ra bà ai oán xãt th ¬ng cho sè phËn cđa con trai.- Khi hiểu ra bà ai oán xót th ơng cho số phËn cña con trai.

- Th ơng con, th ơng ng ời dâu mới bà nói toàn chuyện vui, gieo - Th ơng con, th ơng ng ời dâu mới bà nói toàn chuyện vui, gieo
niÒm hy väng niÒm tin yêu cuộc sống của bà sang hai con. Sù

niÒm hy väng niỊm tin yªu cc sèng cđa bµ sang hai con. Sù

quây quần trong bữa ăn ngày đói các nhân vật đã tìm lại đ ợc niềm

an ủi trong sự c u mang n ơng tựa. Tình mẹ con, vợ chồng đã tăng

an ủi trong sự c u mang n ơng tựa. Tình mẹ con, vợ chồng đã tng

sức mạnh cho họ v ợt qua thực trạng tăm tối bế tắc. Và các nhân

vt ỏnh lờn nim vui s sng, về sự đổi đời trong t ơng lai.

vật ánh lên niềm vui sự sống, về sự đổi đời trong t ơng lai.



 Nhân vật bà cụ Tứ mang một ý nghĩa điển hình đặc sặc tiêu Nhân vật bà cụ Tứ mang một ý nghĩa điển hình đặc sặc tiêu
biểu cho biết bao bà mẹ Việt Nam nghèo: giàu tình th ơng, hiểu

biĨu cho biÕt bao bµ mĐ ViƯt Nam nghÌo: giµu tình th ơng, hiểu

biết bao dung và không nguôi khát vọng cho con cái đ ợc hạnh

phúc. Câu chuyện vì thế nên có giá trị nhân văn nhân bản sâu sắc

phúc. Câu chuyện vì thế nên có giá trị nhân văn nhân bản sâu sắc..

</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

<b>4. Đặc sắc nghệ thuật của truyện</b>

<b>4. Đặc sắc nghệ thuật cđa trun</b>

- Cốt truyện đơn giản, tự nhiên.- Cốt truyện đơn giản, tự nhiên.

- Giọng văn mộc mạc, giản dị.- Giọng văn mộc mạc, giản dị.

- Khắc họa hình t ợng nhân vật sinh động.- Khắc họa hình t ợng nhân vật sinh động.

- Thời gian truyện vận động một cách tự nhiên, từ hồng hơn - Thời gian truyện vận động một cách tự nhiên, từ hồng hơn

ngày hơm tr ớc đến bình minh ngày hơm sau. Hé mở một sự vận

động: tàn tạ đến niềm vui, từ bóng tối ra ánh sáng.

- Truyện kết thúc theo lối mở. Nạn đói vẫn cịn đó, tiếng trống - Truyện kết thúc theo lối mở. Nạn đói vẫn cịn đó, tiếng trống
thúc thuế vẫn dồn dập, nh ng xa xa thấp thống hình ảnh lá cờ đỏ

thúc thuế vẫn dồn dập, nh ng xa xa thấp thống hình ảnh lỏ c

sao vàng và hình ảnh từng đoàn ng ời đi phá kho thóc Nhật... Tất

cả đang h ớng về phía tr ớc và một ngày mới d ờng nh sắp sửa bắt

đầu.

Nhận xét nghệ thuật của truyện ?

Nhận xét nghệ tht cđa trun ?

</div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22>

Tạo khơng khí cho truyện.

- Dùng hình ảnh, chi tiết ( khơng khí

nơng thơn, tiếng khóc hờ, mùi rác

rưởi, ẩm mốc, mùi gây xác chết,

người đi lại dật dờ như cái bóng...)

</div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23></div>
<span class='text_page_counter'>(24)</span><div class='page_container' data-page=24>

Truyện lên án tội ác

di

ệt chủng của

<sub>ệt chủng của </sub>

bọn thực dân phát xít, phát hiện và

khẳng định niềm tin khát khao hạnh

phúc gia đình và niềm tin mãnh liệt

của người dân lao động ở sự sống và

tương lai.

</div>
<span class='text_page_counter'>(25)</span><div class='page_container' data-page=25>

Vợ nhặt là bài ca về tình ng ời của những ng ời

Vợ nhặt là bài ca về tình ng ời cđa nh÷ng ng êi

nghèo khổ đã “biết sống” nh con Ng ời ngay giữa

thời túng úi quay qut....

thi tỳng úi quay qut....

Nêu giá trị chung của truyện ngắn Vợ nhặt?

</div>
<span class='text_page_counter'>(26)</span><div class='page_container' data-page=26>

<b>Bi tp nõng cao</b>

<b>Bài tập nâng cao</b>

Chiều sâu của sự phản ánh hiện thực bao

gồm:

Phản ánh được tính chất khủng khiếp

của nạn đói năm 1945.

Khám phá được khát vọng và niềm tin

sâu kín trong tâm hồn người lao động.

Tính chất độc đáo trong phương thức

phản ánh hiện thực ( hấp dẫn, mới lạ,

thể hiện sâu sắc chủ đề)

</div>
<span class='text_page_counter'>(27)</span><div class='page_container' data-page=27>

- Tắt Đèn, B ớc Đ ờng Cùng, Chí Phèo, ... mới chỉ dừng lại ở lòng
th ơng yêu, thông cảm với nỗi thỗng khổ của con ng ời.

- Vợ Nhặt không chỉ dừng lại ở sự cảm thơng mà cịn h ớng cho
những con ng ời đau khổ một h ớng thốt, đó là con đ ờng đến với

cách mạng. Chi tiết ng ời vợ nhặt nói về chuyện Việt Minh phá ng ời vợ nhặt nói về chuyện Việt Minh phá
kho thóc Nhật và Tràng nhớ lại hình ảnh lá cờ đỏ sao vàng bay

kho thóc Nhật và Tràng nhớ lại hình ảnh lá cờ đỏ sao vàng bay

phấp phới hơm nào đã nói lên điều đó.