Tài liệu Những ưu tiên và chiến lược cho giáo dục ppt

ӬNG DӨNG
THӴC TIӈN
Nhӳng Ѭu tiên và ChiӃn lѭӧc
cho Giáo dөc
Nhӳng Ѭu tiên và ChiӃn lѭӧc
cho Giáo dөc
Nghiên cӭu cӫa Ngân hàng ThӃ giӟi
NGÂN HÀNG THӂ GIӞI
WASHINGTON, D.C.
Bҧn quyӅn 1995.
Ngân hàng Tái thiӃt và Phát triӇn Quӕc tӃ/NGÂN HÀNG THӂ GIӞI
Bҧn quyӅn thuӝc vӅ tác giҧ
Xuҩt bҧn tҥi Hӧp chӫng quӕc Hoa KǤ
In lҫn ÿҫu tiên tháng 8/1995
TuyӇn tұp các ҩn phҭm ӭng dөng Thӵc tiӉn công bӕ nhӳng nghiên cӭu vӅ
hoҥt ÿӝng cӫa Ngân hàng ThӃ giӟi ӣ nhӳng khu vӵc và ngành khác nhau. Các ҩn
phҭm này ÿһc biӋt tұp trung ÿӅ cұp nhӳng tiӃn bӝÿã ÿҥt ÿѭӧc và nhӳng chính
sách cNJng nhѭ thӵc tiӉn có khҧ năng thành công nhҩt trong viӋc xoá ÿói giҧm
nghèo ӣ các nѭӟc ÿang phát triӇn.
Báo cáo này là ҩn phҭm nghiên cӭu do nhân viên cӫa Ngân hàng ThӃ giӟi
thӵc hiӋn, nhӳng ÿánh giá ӣÿây không nhҩt thiӃt phҧn ánh quan ÿiӇm cӫa Hӝi
ÿӗng Quҧn trӏ Ngân hàng ThӃ giӟi hay các chính phӫ mà hӑÿҥi diӋn.
Ҧnh bìa: Nӳ sinh ӣ Fatehpur Sikri (Ҩn Ĉӝ) cӫa ông Maurice Asseo.
Thѭ viӋn Quӕc hӝi.
Nhӳng ѭu tiên và các chiӃn lѭӧc giáo dөc: Nghiên cӭu cӫa ngân hàng ThӃ giӟi.
(Ӭng dөng Thӵc tiӉn)
Bao gӗm cҧ các tài liӋu tham khҧo trong thѭ mөc. ISBN 0-8213-3311-9
1. Giáo dөc - Các nѭӟc ÿang phát triӇn. 2. Giáo dөc - Các nѭӟc ÿang phát triӇn -
Tài chính. 3. Giáo dөc Phә thông Cѫ sӣ - Các nѭӟc ÿang phát triӇn. 4. Giáo dөc
và Nhà nѭӟc - Các nѭӟc ÿang phát triӇn. 5. Công bҵng hoá trong giáo dөc - Các

nѭӟc ÿang phát triӇn. 6. Phát triӇn kinh tӃ - HiӋu quҧ cӫa Giáo dөc. I. Ngân hàng
Tái thiӃt và Phát triӇn Quӕc tӃ. II Các ҩn phҭm: ӭng dөng Thӵc tiӉn
(Washington, D.C.)
LC 2605.P756 1995
370. 9172 4 -dc20 95- 1 8770
CIP
v
Mөc lөc
LӠI NÓI ĈҪU. xi
LӠI CҦM ѪN. xv
CÁC ĈӎNH NGHƬA VÀ GHI CHÚ. xvii
TÓM TҲT. 1
PHҪN I KINH NGHIӊM VÀ NHӲNG NHIӊM VӨ TRѬӞC MҲT. 19
1 Gíáo dөc và phát triӇn.
Giáo dөc và tăng trѭӣng kinh tӃ.
Các mӕi liên hӋ vӟi thӏ trѭӡng lao ÿӝng.
Xoá ÿói giҧm nghèo.
Sinh ÿҿ và sӭc khoҿ.
2 Nhӳng thành tӵu và thách thӭc.
TiӃp cұn.
Sӵ công bҵng.
Chҩt lѭӧng.
Chұm trӉ trong cҧi cách giáo dөc.
Phө lөc. Sӵ nghèo nàn cӫa các dӳ liӋu vӅ giáo dөc.
3 Tài trӧ công cӝng cho hiӋu quҧ và sӵ công bҵng.
Lý do cҫn có nguӗn tài trӧ công cӝng.
Sӵ phân bә không hӧp lý giӳa các cҩp giáo dөc.
Phân bә không hӧp lý trong tӯng cҩp giáo dөc.
Chi phí công cӝng chѭa công bҵng.
TiӅm năng ÿӇ tăng hiӋu quҧ và sӵ bình ÿҷng.

MӨC LӨC
vi
Tài trӧ cho giáo dөc.
4 Nâng cao chҩt lѭӧng.
Xác ÿӏnh tiêu chuҭn.
Hӛ trӧ cho các ÿҫu vào có. hiӋu quҧ.
Linh hoҥt trong cung cҩp các ÿҫu vào.
PHҪN II: SÁU CҦI CÁCH THEN CHӔT
5 Ѭu tiên cao hѫn cho công tác giáo dөc.
6 Vҩn ÿӅ kӃt quҧ.
Sӱ dөng kӃt quҧÿӇÿiӅu hành và xác lұp các ѭu tiên công cӝng.
Ĉӏnh ra các tiêu chuҭn và theo dõi viӋc thӵc hiӋn.
7 Ĉҫu tѭ công cӝng tұp trung vào giáo dөc cѫ bҧn.
Chính sách vӅ già cho giáo dөc công cӝng.
Sӵ duy trì.
8 Quan tâm ÿӃn sӵ công bҵng.
Các biӋn pháp tài chính.
Các biӋn pháp ÿһc biӋt.
9 Sӵ tham gia cӫa các gia ÿình.
Quҧn lý trѭӡng hӑc.
Lӵa chӑn trѭӡng hӑc.
Rӫi ro.
10 Các cѫ quan tӵ quҧn.
Các biӋn pháp hành chính.
Các biӋn pháp tài chính.
Rӫi ro.
CÁC ѬU TIÊN VÀ CHIӂN LѬӦC CHO GIÁO DӨC
vii
PHҪN III THӴC HIӊN CҦI CÁCH.
11 Bӕi cҧnh chính trӏ và xã hӝi cӫa quá trình chuyӇn ÿәi.

Phө lөc. Các ѭu tiên cҧi cách giáo dөc ӣ Trung và Ĉông Âu.
12 Ngân hàng ThӃ giӟi và giáo dөc.
Quá trình phát triӇn kӇ tӯ năm 1980.
Hӛ trӧ giáo dөc cӫa Ngân hàng trong tѭѫng lai.
TÀI LIӊU THAM KHҦO
BҦNG
1 Nhӳng thӱ thách trong ngành giáo dөc và nhӳng cҧi tә.
1.1 TӍ suҩt lӧi nhuұn cӫa ÿҫu tѭ vào giáo dөc theo vùng và cҩp giáo dөc.
1.2 Các yӃu tӕÿҫu tѭ vào giáo dөc nӳ, Pa-kis-tan.
2.1 Trҿ em ÿӝ tuәi 6-11 không ÿӃn trѭӡng, 1960-90 và dӵ báo năm 2000 và
2015.
2.2 Các nѭӟc có tӍ lӋ tuyӇn sinh tiӇu hӑc chung dѭӟi 90%, 1990
3.1 Chi phí cho giáo dөc ӣ tҩt cҧ các cҩp theo nguӗn tài trӧ, các nѭӟc chӑn
lӑc, 1991.
3.2 Chi phí công cӝng thѭӡng xuyên cho giáo dөc theo cҩp, 1990.
3.3 Chi phí công cӝng cho mӛi hӑc sinh: giáo dөc ÿҥi hӑc nhѭ là bӝi sӕ cӫa
giáo dөc tiӇu hӑc, 1980-1990.
3.4 Hӑc sinh ÿҥi hӑc theo thu nhұp cӫa gia ÿình.
3.5 Phân bӕ lӧi nhuұn giáo dөc ӣĈông Á 1985.
3.6 Chi phí cӫa Chính phӫ và các hӝ gia ÿình cho giáo dөc ӣ Ke-nia theo bұc
giáo dөc, 1992-1993.
5.1 TӍ suҩt lӧi nhuұn ӣ các ngành kinh tӃ khác nhau.
6.1 Giáo dөc bҳt buӝc, tӍ lӋ tuyӇn sinh và hҥn tuәi tuyӇn sinh tӕi thiӇu, các
nѭӟc chӑn lӑc, 1990s.
7.1 TӍ trӑng hӑc phí giáo dөc ÿҥi hӑc công trong ÿѫn vӏ chi phí hoҥt ÿӝng, các
nѭӟc chӑn lӑc.
7.2 TӍ trӑng chi phí cho phúc lӧi cӫa sinh viên trong ngân sách giáo dөc trung
hӑc và ÿҥi hӑc, tiӇu Sahara Châu Phi và Châu Á khoҧng năm 1985.
MӨC LӨC
viii

7.3 Khoҧn tiӃt kiӋm trong GNP nhӡ giҧm tӍ lӋÿҿӣĈông Á ÿѭӧc chi cho giáo
dөc.
9.1 Chi phí trung bình tѭѫng ÿӕi hiӋu quҧ cӫa trѭӡng công và trѭӡng tѭÿҫu
nhӳng năm 1980.
10.1 Cҩp quyӃt ÿӏnh trong hӋ thӕng giáo dөc cҩp mӝt ӣ mӝt sӕ nѭӟc ÿang phát
triӇn.
10.2 TӍ lӋ quyӃt ÿӏnh ӣ trѭӡng trong tәng sӕ quyӃt ÿӏnh cӫa các trѭӡng công ӣ
các nѭӟc OECD, tính theo cҩp hӑc, 1991
12.1 Tài trӧ nѭӟc ngoài cho giáo dөc 1975-1990.
HÌNH
1.1 TӍ lӋ sinh tәng theo trình ÿӝ hӑc vҩn cӫa mҽ và theo vùng.
1.2 Xác suҩt chӃt cӫa trҿ em dѭӟi hai tuәi theo trình ÿӝ hӑc vҩn cӫa mҽ.
2.1 TӍ lӋ tuyӇn sinh theo vùng và cҩp giáo dөc, 1980 và 1990.
2.2 Sӕ năm ÿi hӑc mӟi theo vùng, 1980 và 1990.
2.3 TӍ lӋ tăng nhұp hӑc theo vùng và cҩp hӑc, 1980-1990.
2.4 Sӵ gia tăng dân sӕ trong ÿӝ tuәi ÿi hӑc tiӇu hӑc (6-11), 1990-2000 và
2000-2010.
2.5 Sӕ hӑc sinh hӑc tiӇu hӑc và ÿҫu năm cӫa tiӇu hӑc theo vùng, khoҧng năm
1990.
2.6 Các khoҧng cách vӅ giӟi trong các năm hӑc theo vùng, 1980 và 1990
2.7 Sӵ phân bӕ khҧ năng ÿӑc ӣ tuәi 14 trong các nѭӟc ÿѭӧc lӵa chӑn, 1990-
1991.
2.8 Sӵ khác biӋt trong kӃt quҧ môn hӑc giӳa các trѭӡng nông thôn và thành
thӏ cho lӭa tuәi 14 ӣ các nѭӟc ÿã lӵa chӑn, 1990-1991.
3.1 Thay ÿәi trong phân bә chi phí công cӝng thѭӡng xuyên cho giáo dөc theo
khu vӵc và cҩp, 1980- 1990.
3.2 TӍ lӋ hӑc sinh-giáo viên cҩp tiӇu hӑc và trung hӑc, 1980- 1990.
3.3 Phân bә trӧ cҩp cho giáo dөc ӣ Cô-lôm-bi-a, In-ÿô-nê-xi-a và Kê-ni-a,
theo các năm lӵa chӑn.
3.4 TӍ trӑng phҫn trăm chi phí giáo dөc công cӝng trong GNP và tәng chi phí

cӫa Chính quyӅn Trung ѭѫng, 1980- 1990.
3.5 Quan hӋ giӳa chi phí công cӝng cho giáo dөc và TӍ lӋ tuyӇn sinh cho
nhӳng ngѭӡi ӣÿӝ tuәi 6-23, các nѭӟc ÿѭӧc lӵa chӑn, 1990.
3.6 Mӭc tăng tuyӇn sinh ÿҥi hӑc và chi phí công cӝng cho giáo dөc ÿҥi hӑc
phân nhóm theo thu nhұp, 1980-1988.
CÁC ѬU TIÊN VÀ CHIӂN LѬӦC CHO GIÁO DӨC
ix
3.7 Mӕi liên hӋ giӳa các tӍ lӋ sinh viên tuyӇn mӟi trong giáo dөc ÿҥi hӑc và
mӭc tăng cӫa tài trӧ tѭ nhân, các nѭӟc Châu Á ÿѭӧc lӵa chӑn, khoҧng
năm 1985.
4.1 Các yӃu tӕ quyӃt ÿӏnh viӋc hӑc tұp có hiӋu quҧ cҩp tiӇu hӑc.
12.1 Cho vay giáo dөc cӫa NHTG, năm tài chính 1980-1994.
12.2 Cho vay giáo dөc cӫa NHTG theo tiӇu ngành, năm tài chính 1964-1994.
12.3 Cho vay giáo dөc cӫa NHTG theo vùng, năm tài chính 1964-1994.
12.4 Cho vay giáo dөc cӫa NHTG theo loҥi hình chi phí, năm tài chính 1964-
1994.
KHUNG
1.1 TӍ suҩt lӧi nhuұn tӯ giáo dөc.
1.2 Giáo dөc và tăng trѭӣng kinh tӃӣĈông Á.
2.1 BӋnh SIDA và Giáo dөc.
2.2 Giáo dөc ӣĈông và Trung Âu trong thӡi kǤ quá ÿӝ vӅ chính trӏ và kinh tӃ.
4.1 Sӵ thiên vӏ vӅ giӟi trong sách giáo khoa.
4.2 Con ÿѭӡng ÿҫy hӭa hҽn: Sӵ lãnh ÿҥo cӫa nhà trѭӡng.
8.1 Giҧm chi phí cӫa các gia ÿình trong viӋc giáo dөc.
9.1 Các uӹ ban phát triӇn trѭӡng hӑc ӣ Sri Lanka.
10.1 Thu hút các tә chӭc phi chính phӫ vào công tác giáo dөc: các BRAC.
11.1 Tѭѫng Quan giӳa phҥm vi phә cұp và chҩt lѭӧng: Bài hӑc kinh nghiӋm
cӫa Kênia và Thái Lan.
11.2 ViӋc hӧp tác hùn vӕn ӣ Mauritius.
12.1 Cҧi cách giáo dөc phә cұp ӣ các bang nghèo miӅn Nam Mêhicô.

x
Lӡi nói ÿҫu
Giáo dөc tҥo ra kiӃn thӭc, kӻ năng, giá trӏ và hình thành thái ÿӝ. Giáo dөc
là sӵ cҫn thiӃt cѫ bҧn ÿӕi vӟi kӹ cѭѫng xã hӝi, ÿӕi vӟi ngѭӡi công dân và ÿӇ ÿҥt
ÿѭӧc sӵ tăng trѭӣng kinh tӃ bӅn vӳng và giҧm ÿói nghèo. Giáo dөc cNJng có
nghƭa là văn hoá; nó là công cө chӫ yӃu ÿӇ truyӅn bá nhӳng thành tӵu cӫa nӅn
văn minh cӫa nhân loҥi. Nhӳng mөc tiêu phong phú này làm cho giáo dөc trӣ
thành mӝt lƭnh vӵc then chӕt cӫa chính sách công cӝng ӣ tҩt cҧ mӑi nѭӟc. Tҫm
quan trӑng cӫa giáo dөc ÿѭӧc công nhұn trong mӝt sӕ công ѭӟc Quӕc tӃ và
trong nhiӅu hiӃn pháp quӕc gia. Năm 1 990, giáo dөc là ÿӅ tài cӫa mӝt hӝi nghӏ
Quӕc tӃ quan trӑng: Hӝi nghӏ Giáo dөc ThӃ giӟi cho tҩt cҧ.mӑi ngѭӡi, ÿѭӧc tә
chӭc tҥi Jomtien, Thái Lan, dѭӟi sӵÿӗng bҧo trӧ cӫa UNDP, UNESCO,
UNICEF và Ngân hàng ThӃ giӟi.
Mөc tiêu dân sӵ cӫa giáo dөc - chia sҿ các giá trӏ trong toàn xã hӝi ngày
càng nәi bұt dѭӟi ánh sáng cӫa phong trào giҧi phóng chính trӏ trong thұp kӹ
qua. Xu thӃ này, rõ nét nhҩt ӣĈông Âu và Trung Á cNJng bao gӗm cҧ viӋc cӫng
cӕ chӃÿӝ dân chӫ dân sӵӣ châu Mӻ La Tinh, viӋc áp dөng chӃÿӝÿa dҥng ӣ
châu Phi và viӋc chuyӇn giao quyӅn lӵc chính trӏӣ cҩp chính quyӅn tiӇu bang ӣ
nhiӅu vùng trên thӃ giӟi.
Công tác nghiên cӭu và kinh nghiӋm cNJng mang lҥi sӵ hiӇu biӃt sâu sҳc
hѫn vӅ viӋc giáo dөc ÿã ÿóng góp vào tăng trѭӣng kinh tӃ, giҧm ÿói nghèo và
công tác quҧn lý tӕt cҫn thiӃt cho viӋc thӵc hiӋn các chính sách kinh tӃ - xã hӝi
nhѭ thӃ nào. Phù hӧp vӟi tình hình và quan niӋm ÿang biӃn ÿәi này, viӋc tài trӧ
cӫa Ngân hàng ThӃ giӟi cho giáo dөc ÿã tăng nhanh chóng trong 15 năm qua và
giӡÿây Ngân hàng ThӃ giӟi là nguӗn tài trӧ nѭӟc ngoài lӟn nhҩt cho giáo dөc ӣ
các nѭӟc có thu nhұp thҩp và thu nhұp trung bình. Các dӵ án hӛ trӧ giáo dөc tiӇu
hӑc và giáo dөc cҩp hai - giáo dөc cѫ sӣ - ngày càng nәi bұt trong chѭѫng trình
cho vay cӫa Ngân hàng cho ngành giáo dөc. Sӵ tұp trung này phù hӧp vӟi
nhӳng khuyӃn nghӏ cӫa Hӝi nghӏ ThӃ giӟi vì giáo dөc cho tҩt cҧ mӑi ngѭӡi.
Sӵ mӣ rӝng các khoҧn cho vay cӫa Ngân hàng ThӃ giӟi ÿӕi vӟi ngành

giáo dөc ÿѭӧc tiӃn hành song song vӟi nhiӅu công trình nghiên cӭu vӅ chính
sách giáo dөc ӣ các nѭӟc ÿang phát triӇn: Giáo dөc ӣ vùng TiӇu Xa-ha-ra Châu
Phi (1988), Giáo dөc tiӇu hӑc (1990), Giáo dөc và ÿào tҥo trung cҩp kӻ thuұt
(1991) và Giáo dөc ÿҥi hӑc (1994). Ngoài ra, các Báo cáo phát triӇn mӟi ÿây cӫa
Ngân hàng ThӃ giӟi, nhѭ - Tình trҥng nghèo ÿói (1990), Nhӳng thách thӭc cӫa
phát triӇn (1991), Ĉҫu tѭ vào sӭc khoҿ (1993) và Công nhân trong mӝt thӃ giӟi
CÁC ѬU TIÊN VÀ CHIӂN LѬӦC CHO GIÁO DӨC
xi
ÿang hoà nhұp (1995) - ÿã nhҩn mҥnh tҫm quan trӑng cӫa giáo dөc ÿӕi vӟi phát
triӇn.
Cuӕn sách Lý thuyӃt phát triӇn trong thӵc tiӉn này - tài liӋu tәng quan
hoàn thiӋn ÿҫu tiên cӫa Ngân hàng ThӃ giӟi kӇ tӯ khi phát hành tài liӋu chính
sách vӅ ngành giáo dөc năm 1980 - tәng hӧp các kӃt quҧ cӫa các tài liӋu ÿã ÿѭӧc
phát hành trong nhӳng năm tӯÿó ÿӃn nay, cӝng thêm mӝt tәng quan vӅ giáo dөc
trung hӑc trong ÿó (phҧn ánh) các kӃt quҧ cӫa công viӋc vүn ÿang ÿѭӧc tiӃn
hành tҥi Vө Phát triӇn nhân lӵc cӫa Ngân hàng ThӃ giӟi và phát triӇn các kӃt quҧ
này vào các lƭnh vӵc tài chính và quҧn lý cӫa ngành giáo dөc. Cuӕn sách này
cNJng sӱ dөng nhiӅu các tài liӋu cӫa Báo cáo vӅ giáo dөc thӃ giӟi cӫa UNESCO
(1993). Bҧn báo cáo này phác thҧo ra các phѭѫng án chính sách mà các nѭӟc có
thu nhұp thҩp và thu nhұp trung bình có thӇ áp dөng ÿӇ ÿáp ӭng nhӳng thách
thӭc khi bѭӟc vào thӃ kӹ 21.
Báo cáo này ÿѭӧc thiӃt kӃÿӇ giúp ÿӥ cho các nhà hoҥch ÿӏnh chính sách ӣ
các nѭӟc này, nhҩt là nhӳng ngѭӡi quan tâm ÿӃn toàn thӇ hӋ thӕng giáo dөc và
ÿӃn viӋc phân bә các nguӗn lӵc công cӝng cho giáo dөc. Báo cáo này cNJng
nhҵm giúp cho nhӳng cán bӝ cӫa Ngân hàng ThӃ giӟi làm viӋc vӟi các nѭӟc
thành viên ÿӇ hӛ trӧ cho các chính cách và dӵ án giáo dөc. Bҧn báo cáo thҧo
luұn các phѭѫng án chính sách giáo dөc, chӭ không thҧo luұn các chi tiӃt cӫa dӵ
án giáo dөc. Báo cáo này tұp trung vào hӋ thӕng giáo dөc chính thӭc và vai trò
cӫa Chính phӫ thông qua các chính sách ÿúng ÿҳn vӅ tài chính và quҧn lý ÿӇ
khuyӃn khích sӵ phát triӇn cӫa khu vӵc tѭ nhân và nâng cao chҩt lѭӧng cӫa các

trѭӡng công. Báo cáo này sӁ không bao quát thұt chi tiӃt các khía cҥnh, cNJng
không thҧo luұn sâu vӅ công tác ÿào tҥo (phҫn này ÿã ÿѭӧc thҧo luұn trong tài
liӋu năm 1991) hay giáo dөc cho ngѭӡi lӟn, mӝt lƭnh vӵc ÿѭӧc ÿӅ cұp trong
chѭѫng trình công tác hiӋn ÿang triӇn khai tҥi Vө phát triӇn nguӗn nhân lӵc.
NhiӋm vӵc cӫa báo cáo này là xem xét tәng thӇ toàn ngành giáo dөc chính
thӕng. Báo cáo tұp trung vào viӋc phân tích, ÿánh giá sӵÿóng góp cӫa ngành
giáo dөc chính thӕng vào tăng trѭӣng kinh tӃ và giҧm nghèo ÿói. Nó cNJng nhҩn
mҥnh các phѭѫng pháp tiӃp cұn và cách xác ÿӏnh nhӳng ѭu tiên và các chiӃn
lѭӧc, vӟi nhұn thӭc rҵng các chính sách khi ÿѭӧc ÿiӅu chӍnh cho phù hӧp vӟi
tӯng giai ÿoҥn phát triӇn giáo dөc và kinh tӃӣ nѭӟc và trong bӕi cҧnh lӏch sӱ
chính trӏ cӫa nѭӟc ÿó. Nhìn chung, báo cáo này sӁ bám sát các mөc tiêu cӫa
Ngân hàng ThӃ giӟi xuyên suӕt công tác cӫa Ngân hàng trong lƭnh vӵc giáo dөc
cNJng nhѭ trong tӯng ngành: ÿó là giúp cho các nѭӟc vay vӕn giҧm nghèo ÿói và
cҧi thiӋn mӭc sӕng bҵng viӋc duy trì táng trѭӣng và ÿҫu tѭ vào con ngѭӡi.
Armeane M.Choski
Phó Chͯ t͓ch
Phát tri͋n ngu͛n v͙n con ng˱ͥi và th͹c thi chính sách
Ngân hàng Th͇ giͣi
xii
Lӡi cҧm ѫn
Bҧn báo cáo này ÿã ÿѭӧc xây dӵng bӣi ÿoàn công tác do Nicholas Burnett
làm trѭӣng ÿoàn và gӗm Tom Eisemon, Kari Marble và Harry Anthony
Patrinos, dѭӟi sӵ chӍÿҥo cӫa K.Y. Amoako và sӵ giám sát trӵc tiӃp cӫa Peter
R.Moock thuӝc Vө Giáo dөc và Chính sách xã hӝi. Nhӳng ngѭӡi khác có ÿóng
góp nhiӅu cho báo cáo là Arun Joshi, Marlaine Lockheed và Kim Bing Wu; tѭ
liӋu cNJng do Barbara Bruns, Charbani Chakraborty, Helen Craig, Joy Del Rosso,
Reed Garfield, Indermit Gill, Masooma Habib, Jane Hannaway, Ward Heneveld,
Donald Holsinger, Theresa Moran, Christina Rawley, Omporn Regel, Rajendra
Swamy và Stella Tamayo cung cҩp. Các bҧn nháp ban ÿҫu ÿã nhұn ÿѭӧc nhӳng
lӡi bình luұn bә ích cӫa Arvil Van Adams, Jean Claude Eicher, Vincent

Grgreaney, Lauriztz Holm-Nielsen, Bruno Laporte, Jon Lauglo, Michael
Mertaugh, John Middleton, Alain Mingat, Paud Murphy, Orivel, Jamil Salmi,
Nate Scovronick, Lyn Squire, Jee-Peng Tan, Francoiszafiris Tzannatos, Michael
Walton, Maureen Woodhall và Adrian Ziderman. Các thành viên cӫa Hӝi ÿӗng
tѭ vҩn tӯ khҳp các phòng ban cӫa Ngân hàng, nhӳng ngѭӡi ÿã dành cho chúng
tôi sӵ giúp ÿӥ quí báu là Mark Baird, Carl Dahlman, Birger Fredriksen, Wadi
Haddad, Ralph Harbison, Roslyn Hees, Stephen Heyneman, Emmanuel
Jimenez, Homi Kharas, Jack Maas, Himelda Marinez, Philip Musgrove, George
Psacharopoulos, Julian Schweitzer, Richard Skolnik, James Socknat và Donald
Wink. Báo cáo này ÿã ÿѭӧc duyӋt lҥi tháng 9 năm 1994 bӣi mӝt hӝi ÿӗng bên
ngoài Ngân hàng gӗm các bӝ trѭӣng, quan chӭc cao cҩp và các hӑc giҧ tӯ các
nѭӟc Armenia, Colombia, Pháp, Guinea, Ҩn Ĉӝ, Nhұt Bҧn, Jordan, Mê-hi-cô,
Nigeria, Pakistan, Phi-lip-pin, Liên bang Nga, Cӝng hoà Slô-vҳc, Thái Lan,
Uganda và Vѭѫng quӕc Anh. Chúng tôi cNJng ÿã có nhӳng cuӝc thҧo luұn vӟi
cán bӝ cӫa các Tә chӭc Hӧp tác và phát triӇn kinh tӃ (OECD), UNESCO,
UNICEF, CIDA Ca-na-ÿa, SIDA ThuӷĈiӇn và Cѫ quan Phát triӇn Quӕc tӃ cӫa
Hoa KǤ, vӟi Uӹ ban cӫa UNESCO vӅ giáo dөc cho thӃ kӹ 21 do ông Jacques
Delors làm Chӫ tӏch, vӟi ÿҥi diӋn cӫa các cѫ quan tài trӧ tҥi cuӝc hӑp dѭӟi sӵ bә
trӧ cӫa Nhóm công tác Quӕc tӃ vӅ giáo dөc, vӟi các Bӝ trѭӣng giáo dөc cӫa các
nѭӟc thuӝc khӕi Thӏnh vѭӧng chung, vӟi các hӑc giҧ và quan chӭc ngѭӡi Anh
tҥi cuӝc hӑp do Hӝi ÿӗng Anh tә chӭc; và vӟi Tә chӭc giáo dөc quӕc tӃ. Các
ÿӗng sӵ Jo Bischoff, Gian Conachy, Richard Chum, Kari Labrie, và Margot
Verbeeck ÿã giúp vào viӋc soҥn thҧo báo cáo này.
xiii
Các ÿӏnh nghƭa và ghi chú
Phөc vө cho các mөc ÿích hoҥt ÿӝng cӫa mình, Ngân hàng ThӃ giӟi ÿã
chia các nѭӟc có thu nhұp thҩp và thu nhұp trung bình (theo ÿӏnh nghƭa cӫa Vө
kinh tӃ Quӕc tӃ cӫa Ngân hàng ThӃ giӟi) thành sáu nhóm: TiӇu Sa-ha-ra Châu
Phi, Ĉông Á và Thái Bình Dѭѫng, Châu Âu và Trung Á, Trung Ĉông và Bҳc
Phi và Nam Á. Các phân tích cӫa báo cáo này ÿӇ cұp tӟi các vùng này và vì mөc

ÿích so sánh, có ÿӅ cұp ÿӃn hai vùng nӳa là tҩt cҧ các nѭӟc thu nhұp thҩp và thu
nhұp trung bình, các nѭӟc thành viên cӫa tә chӭc OECD.
Vì sӕ liӋu có ÿѭӧc không ÿӗng ÿӅu, mӝt vài sӕ liӋu trung bình cho vùng
châu Âu và Trung Á không gӗm các nѭӟc thuӝc Liên Xô cNJ.
Trӯ trѭӡng hӧp có ÿӏnh nghƭa khác, lѭӧng ÿô la là ÿӗng ÿô la hiӋn hành.
Mӝt tӍ là mӝt ngàn triӋu.
1
Tóm tҳt
Giáo dөc có ý nghƭa hӃt sӭc quan trӑng ÿӕi vӟi phát triӇn kinh tӃ và giҧm
ÿói nghèo. Quá trình thay ÿәi công nghӋ và các cҧi cách kinh tӃÿã tҥo ra nhӳng
bѭӟc chuyӇn biӃn to lӟn trong cѫ cҩu kinh tӃ, các ngành công nghiӋp và các thӏ
trѭӡng sӭc lao ÿӝng trên toàn thӃ giӟi. Sӵ phát triӇn kiӃn thӭc nhanh chóng và
tiӃn trình thay ÿәi công nghӋ tҥo ÿiӅu kiӋn cho phát triӇn kinh tӃ mҥnh mӁ và
kèm theo ÿó là sӵ thay ÿәi nghӅ nghiӋp thѭӡng xuyên hѫn trong cuӝc ÿӡi mӛi cá
nhân. Nhӳng phát triӇn này làm nҧy sinh hai ѭu tiên lӟn cho giáo dөc: phҧi ÿáp
ӭng nhu cҫu ngày càng tăng cӫa các nӅn kinh tӃ là cung cҩp ÿӝi ngNJ công nhân
có khҧ năng tiӃp thu các kӻ năng mӟi và phҧi hӛ trӧ cho quá trình phát triӇn kiӃn
thӭc không ngӯng. Bài viӃt này tәng hӧp các hoҥt ÿӝng cӫa Ngân hàng ThӃ giӟi
trong lƭnh vӵc giáo dөc kӇ tӯ khi xuҩt bҧn tài liӋu vӅ chính sách giáo dөc gҫn
ÿây nhҩt, năm 1980 và xem xét các lӵa chӑn cho nhӳng nѭӟc vay tiӅn cӫa Ngân
hàng ThӃ giӟi.
ChiӃn lѭӧc giҧm ÿói nghèo cӫa Ngân hàng ThӃ giӟi tұp trung vào thúc
ÿҭy sӱ dөng có hiӋu quҧ nhân lӵc - tài sҧn chính cӫa tҫng lӟp nghèo. Ĉҫu tѭ vào
giáo dөc tҥo ra sӵ tích luӻ vӕn con ngѭӡi là yӃu tӕ hӃt sӭc quan trӑng ÿӇ tăng
thu nhұp và phát triӇn kinh tӃ. Giáo dөc - ÿһc biӋt là giáo dөc cѫ bҧn (tiӇu hӑc và
bұc ÿҫu trung hӑc) - giúp giҧm ÿói nghèo nhӡ tăng năng suҩt lao ÿӝng cӫa tҫng
lӟp nghèo, giҧm sinh ÿҿ và tăng cѭӡng sӭc khoҿ, trang bӏ cho dân chúng nhӳng
kӻ năng hӑ cҫn ÿӇ có thӇ tham gia hӃt sӭc mình vào nӅn kinh tӃ và xã hӝi. Khái
quát hѫn, giáo dөc giúp cӫng cӕ các thӇ chӃ dân sӵ, xây dӵng tiӅm năng quӕc
gia và nӅn quҧn lý ѭu viӋt là nhӳng yӃu tӕ căn bҧn ÿӇ thӵc hiӋn các chính sách

kinh tӃ và xã hӝi quan trӑng.
Giáo dөc cѫ bҧn bao gӗm giáo dөc nhӳng kӻ năng chung nhѭ ngôn ngӳ,
khoa hӑc tӵ nhiên và toán, thông tin liên lҥc ÿӇ tҥo cѫ sӣ cho giáo dөc và ÿào tҥo
cao hѫn. Giáo dөc cѫ bҧn cNJng bao gӗm cҧ giáo dөc thái ÿӝ ÿúng mӭc ӣ nѫi làm
viӋc. Ӣ trình ÿӝ cao, các kӻ năng hӑc thuұt và chuyên môn (lý thuyӃt và thӵc
hành) là không thӇ tách rӡi, ÿào tҥo tҥi nѫi làm viӋc và tiӃp tөc giáo dөc theo
công viӋc giúp nâng cao nhӳng kӻ năng ÿó.
Các tiӃn bӝ và thách thӭc
NӅn kinh tӃ cӫa các nѭӟc có thu nhұp trung bình và thҩp ÿang phát triӇn
vӟi tӕc ÿӝ lӏch sӱ. Sӵ tiӃn bӝ trong giáo dөc - thӇ hiӋn ӣ viӋc tăng sӕ hӑc sinh và
NHӲNG ѬU TIÊN VÀ CHIӂN LѬӦC CHO GIÁO DӨC
2
thӡi gian hӑc - góp phҫn quan trӑng vào sӵ tăng trѭӣng này và nhӡÿó giúp giҧm
ÿói nghèo ӣ các nѭӟc ÿang phát triӇn. Năm 1990, mӝt trҿ em 6 tuәi bình thѭӡng
ӣ mӝt nѭӟc ÿang phát triӇn theo dӵ kiӃn sӁ hӑc phә thông trung bình 8,5 năm,
tăng hѫn so vӟi 7,6 năm vào năm 1980. Ӣ các nѭӟc Ĉông Âu và Trung Á, theo
luұt lӋ, giáo dөc phә thông kéo dài tӯ 9 ÿӃn 10 năm, ӣĈông Á, Mӻ La-tinh và
vùng vӏnh Ca-ri-bê, giáo dөc tiӇu hӑc hҫu nhѭ là phә cұp. Các nѭӟc Trung Ĉông
và Nam Phi ÿang có nhӳng tiӃn bӝÿáng kӇ, các nѭӟc ӣ khu vӵc Nam Á cNJng
vұy, tuy nhiên hӑ còn cҧ quãng ÿѭӡng dài cҫn phҧi ÿi. Các nѭӟc Châu Phi ӣ khu
vӵc Sa-ha-ra ÿang tөt hұu, mӝt sӕ nѭӟc nhҩt ÿӏnh có nhӳng thành tӵu nhѭng
nhìn chung, tӍ lӋ hӑc sinh tiӇu hӑc trong thӵc tӃÿang giҧm.
Mһc dù trên toàn thӃ giӟi ÿҥt ÿѭӧc nhӳng thành tӵu to lӟn nhѭ vұy, vүn
còn tӗn tҥi nhӳng vҩn ÿӅ cѫ bҧn: cҫn tăng mӭc tiӃp cұn vӟi giáo dөc ӣ mӝt sӕ
nѭӟc, tăng cѭӡng công bҵng, nâng cao chҩt lѭӧng và ÿҭy nhanh cҧi cách giáo
dөc ӣ nhӳng nѫi cҫn thiӃt.
Ti͇p c̵n
NӃu mӭc tăng dân sӕ cao hiӋn nay tiӃp tөc duy trì ӣ các nѭӟc Châu Phi,
Nam Á, Trung Ĉông và Bҳc Phi, sӕ lѭӧng trҿ em ÿӝ tuәi tӯ 6 ÿӃn 11 không
ÿѭӧc ÿi hӑc sӁ tăng thành 162 triӋu vào năm 2015 so vӟi con sӕ 129 triӋu năm 1

990. Vҩn ÿӅ còn tӗi tӋ hѫn vì chӍ có hai phҫn ba sӕ hӑc sinh tiӇu hӑc thi ÿѭӧc hӃt
cҩp. KӃt quҧ là vҩn ÿӅ nҥn ngѭӡi lӟn mù chӳ vӕn ÿã ҧnh hѭӣng ÿӃn hѫn 900
triӋu ngѭӡi, phҫn lӟn trong sӕÿó là phө nӳ, dѭӡng nhѭ vүn tiӃp tөc tӗn tҥi.
Ӣ hҫu hӃt các nѭӟc, sӕ trҿ em muӕn hӑc trung hӑc nhiӅu hѫn sӕ trҿ em có
thӇÿѭӧc tuyӇn và CҪU trong giáo dөc ÿҥi hӑc nhìn chung tăng nhanh hѫn
CUNG. Mӭc chênh lӋch sӕ lѭӧng tuyӇn sinh ӣ các nѭӟc có nӅn kinh tӃ quá ÿӝ ӣ
Châu Âu và Trung Á vӟi các nѭӟc thành viên cӫa Tә chӭc Hӧp tác Kinh tӃ và
Phát triӇn (OECD) cNJng ÿang tăng lên do tӍ lӋ tuyӇn sinh giҧm ӣ các nѭӟc thӭ
nhҩt và tăng ӣ các nѭӟc thành viên OECD.
Công b̹ng
Vҩn ÿӅ công bҵng chӫ yӃu ҧnh hѭӣng ÿӃn mӝt sӕ nhóm bӏ bҩt lӧi trong xã
hӝi, trong ÿó có nhӳng ngѭӡi nghèo, các nhóm dân tӝc ít ngѭӡi và nói tiӃng
thiӇu sӕ, nhӳng ngѭӡi du cѭ, nhӳng ngѭӡi tӏ nҥn, nhӳng trҿ em phҧi lao ÿӝng và
sӕng lang thang ngoài ÿѭӡng phӕ. Sӵ tiӃp cұn khác nhau vӟi hӋ thӕng giáo dөc
cӫa các trҿ em trai và trҿ em gái ӣ mӝt sӕ nѫi trên thӃ giӟi cNJng rҩt quan trӑng vì
ÿiӅu ÿó làm tăng thêm nhӳng khác biӋt giӟi tính sau này trong cuӝc sӕng. Sӵ
khác biӋt giӟi tính trong nhӳng năm hӑc phә thông ӣ hҫu hӃt các nѭӟc Châu Âu,
Trung Á và Mӻ La-tinh hiӋn nay rҩt nhӓ. Sӵ khác biӋt này lӟn hѫn ӣ các khu
vӵc Trung Ĉông, Nam Phi và Nam Á là nhӳng nѫi chѭa ÿѭӧc xoá bӓ.
TÓM TҲT
3
Ch̭t l˱ͫng
Chҩt lѭӧng giáo dөc tҩt cҧ các cҩp ӣ nhӳng nѭӟc có thu nhұp trung bình
và thҩp khá nghèo nàn. Mӭc ÿҥt ÿѭӧc cӫa hӑc sinh ӣ các nѭӟc ÿang phát triӇn
thҩp hѫn cӫa hӑc sinh các nѭӟc phát triӇn và trình ÿӝ làm viӋc cӫa hӑ còn biӃn
ÿӝng nhiӅu hѫn xung quanh mӭc trung bình.
Ĉ̱y nhanh c̫i cách giáo dͭc
Sӵ chұm trӉ trong cҧi cách các hӋ thӕng giáo dөc tѭѫng ӭng vӟi các cѫ
cҩu kinh tӃ thѭӡng thӇ hiӋn rõ ӣ các nѭӟc Ĉông và Trung Âu ÿang trong giai
ÿoҥn quá ÿӝ. Cҧi cách chұm chӃ sӁ cҧn trӣ tăng trѭӣng, ngѭӧc lҥi, cҧi cách ÿúng

lúc sӁÿѭӧc bù ÿҳp bҵng tăng trѭӣng kinh tӃ và giҧm ÿói nghèo, ÿiӅu này thӇ
hiӋn rõ ӣ các nѭӟc khu vӵc Ĉông Á, nѫi nói chung ÿҫu tѭ khá lӟn vào nguӗn
vӕn nhân lӵc cѫ bҧn, cҧ nam giӟi lүn nӳ giӟi.
Tài trӧ và quҧn lý
Các hӋ thӕng tài trӧ và quҧn lý giáo dөc hiӋn hành thѭӡng chѭa thích hӧp
ÿӇ ÿáp ӭng nhӳng thách thӭc nêu ӣ trên. Hѫn nӳa tài trӧ công cӝng ngày càng
khó khăn do sӕ lѭӧng tuyӇn sinh tăng.
Sӵ can thiӋp cӫa nhà nѭӟc vào giáo dөc có thӇÿánh giá trên mҩy ÿiӇm:
giҧm ÿѭӧc sӵ mҩt công bҵng, tҥo thêm cѫ hӝi cho tҫng lӟp dân nghèo và bҩt lӧi
trong xã hӝi, bù ÿҳp kinh phí giáo dөc không vay ÿѭӧc tiӅn tӯ thӏ trѭӡng vӕn,
cung cҩp ÿѭӧc các thông tin nói chung vӅ lӧi ích và khҧ năng cӫa giáo dөc.
Nhѭng các khoҧn chi công cӝng cho giáo dөc thѭӡng không hiӋu quҧ và không
công bҵng. Các khoҧn chi công cӝng không hiӋu quҧ khi nó ÿѭӧc phân phӕi
không ÿúng giӳa nhӳng ngѭӡi sӱ dөng, không công bҵng khi nhӳng hӑc sinh có
khҧ năng thӵc sӵ không ÿѭӧc tuyӇn vào các trѭӡng ÿҥi hӑc chӍ vì thiӃu cѫ hӝi
ÿѭӧc ÿào tҥo hoһc vì không ÿӫ khҧ năng trҧ tiӅn hӑc.
Ӣ nhӳng nѭӟc chѭa ÿҥt ÿѭӧc mӭc gҫn phә cұp bұc tiӇu hӑc và ÿҫu trung
hӑc, tài trӧ nhà nѭӟc phҧi ѭu tiên cung cҩp cho giáo dөc cѫ bҧn. Hҫu hӃt các
nѭӟc ÿӅu chi phҫn lӟn nhҩt trong các khoҧn chi công cӝng cho giáo dөc vào bұc
tiӇu hӑc. Trӧ cҩp cӫa nhà nѭӟc làm tăng mӭc cung ÿӕi vӟi giáo dөc ÿҥi hӑc.
Mһc dù các khoҧn chi công cӝng cho mӛi sinh viên ÿҥi hӑc giҧm so vӟi chi phí
cho mӝt hӑc sinh tiӇu hӑc nhѭng mӭc chi phí ÿó vүn còn rҩt cao. Ví dө, ӣ Châu
Phi, chi phí cho mӛi sinh viên ÿҥi hӑc nhiӅu gҩp khoҧng bӕn mѭѫi lҫn so vӟi chi
phí cho mӛi hӑc sinh tiӇu hӑc và phҫn chi cho giáo dөc ÿҥi hӑc trong tәng sӕ các
khoҧn chi công cӝng cho giáo dөc hiӋn nay cao hѫn bҩt kǤ khu vӵc nào khác
trên thӃ giӟi. Tuy vұy, vүn còn mӝt nӱa sӕ trҿ em ÿӝ tuәi tiӇu hӑc ӣ Châu Phi
còn chѭa ÿѭӧc ÿi hӑc và chҩt lѭӧng các trѭӡng ÿҥi hӑc ӣ khu vӵc này thѭӡng là
thҩp.
NHӲNG ѬU TIÊN VÀ CHIӂN LѬӦC CHO GIÁO DӨC
4

Sӵ phӕi hӧp các ÿҫu vào không hiӋu quҧ - chҷng hҥn, giӳa ÿӝi ngNJ giáo
viên và các tài liӋu giҧng dҥy bҳt buӝc - có thӇ dүn ÿӃn kӃt quҧ giҧng dҥy kém, tӍ
lӋ bӓ hӑc và lѭu ban cao. ĈӇ viӋc giҧng dҥy có hiӋu quҧ, viӋc phӕi hӧp ÿҫu vào
không thӇ giӕng nhau giӳa nѭӟc này vӟi nѭӟc khác, giӳa trѭӡng này vӟi trѭӡng
khác, mà phҧi tuǤ thuӝc vào các ÿiӅu kiӋn ӣÿӏa phѭѫng. Tuy nhiên, viӋc so sánh
giӳa các nѭӟc và giӳa các trѭӡng có thӇ cùng làm sáng tӓ nhiӅu vҩn ÿӅ. ViӋc
tăng chút ít tӍ lӋ sӕ hӑc sinh - giáo viên là nhҵm mөc ÿích cҧi tiӃn giáo dөc vì
ÿiӅu ÿó cho phép phân bә lҥi các nguӗn lӵc vào nhӳng ÿҫu vào quan trӑng khác,
chҷng hҥn nhѭ sách giáo khoa. Các cѫ sӣ trѭӡng hӑc cNJng có thӇÿѭӧc xây dӵng
rҿ hѫn so vӟi hiӋn nay và nhӳng cѫ sӣ này sӁ tӗn tҥi ÿѭӧc lâu hѫn nӃu ÿѭӧc
cung cҩp mӝt khoҧn tài trӧ bҧo dѭӥng thích ÿáng. ViӋc cӫng cӕ các trѭӡng nhӓ,
sӱ dөng giáo viên giҧng dҥy nhiӅu lӟp và hӑc nhiӅu ca tҥo thêm cѫ hӝi ÿӇ sӱ
dөng các cѫ sӣ trѭӡng hӑc mӝt cách hiӋu quҧ hѫn.
Các khoҧn chi công cӝng cho giáo dөc tiӇu hӑc thѭӡng có lӧi cho dân
nghèo nhѭng các khoҧn chi công cӝng cho giáo dөc nói chung lҥi có lӧi cho tҫng
lӟp khá giҧ vì phҫn lӟn trӧ cҩp nhà nѭӟc chi cho các bұc cuӕi trung hӑc và ÿҥi
hӑc là nѫi có tѭѫng ÿӕi ít hӑc sinh tӯ nhӳng gia ÿình nghèo. Các khoҧn chi công
cӝng cho giáo dөc ÿҥi hӑc là rҩt không công bҵng vì trӧ cҩp cho mӛi sinh viên
ÿҥi hӑc cao hѫn mӭc trӧ cҩp ÿó cho giáo dөc cѫ bҧn, hѫn thӃ nӳa, phҫn lӟn sinh
viên ÿҥi hӑc là con em các gia ÿình giàu có hѫn.
Kh̫ năng ti͇t ki͏m nhͥ nâng cao hi͏u qu̫
Năm 1990, các khoҧn chi công cӝng cho giáo dөc ӣ khu vӵc Trung Ĉông
và Bҳc Phi chiӃm 5,2% tәng thu nhұp quӕc dân, nhѭng ӣĈông Á chӍ chiӃm
3,4%. Tuy vұy, ӣ cҧ hai khu vӵc nói trên, hӑc sinh ӣÿӝ 6 tuәi trung bình có thӇ
khҧ năng ÿѭӧc hӑc hѫn 9 năm ӣ phә thông. Các khoҧn chi cho giáo dөc ӣ Châu
Phi, khu vӵc có tӍ lӋ tuyӇn sinh thҩp nhҩt, chiӃm tӍ lӋ cao hѫn trong tәng thu
nhұp quӕc dân (4,2%) so vӟi ӣ Châu Mӻ La-tinh (3,7%) hoһc Ĉông Á là nѫi hҫu
hӃt các nѭӟc ÿҥt ÿѭӧc phә cұp tiӇu hӑc. Mӝt sӕ nѭӟc tӯng chi rҩt ít cho giáo dөc
có thӇ cҧi thiӋn ÿáng kӇ kӃt quҧ giáo dөc chӍ bҵng cách nhӡ tăng các khoҧn chi
công cӝng. Tuy nhiên, ӣ nhiӅu nѭӟc, ngành giáo dөc có thӇÿѭӧc cҧi thiӋn vӟi

mӭc chi công cӝng tѭѫng tӵ hoһc thҩp hѫn bҵng cách tұp trung các khoҧn chi
công cӝng vào các bұc giáo dөc thҩp hѫn và tăng hiӋu quҧ giáo dөc nhѭÿã tӯng
làm ӣĈông Á.
C̯n thi͇t ph̫i có các ngu͛n tài trͫ mͣi
Sӵ kém hiӋu quҧ và không công bҵng trong giáo dөc ÿѭӧc miêu tҧӣ trên,
cùng vӟi viӋc tăng sӕ lѭӧng tuyӇn sinh vào các trѭӡng công ӣ mӑi cҩp làm tăng
tӍ lӋ các khoҧn chi công cӝng cho giáo dөc trong tәng sҧn phҭm quӕc dân. KӃt
quҧ là tăng sӭc ép ÿӕi vӟi ngân sách nhà nѭӟc trong khi nhiӅu nѭӟc, ÿһc biӋt là
các nѭӟc Ĉông Âu và Châu Phi, ÿang gһp phҧi nhӳng khó khăn tài chính chung.
TÓM TҲT
5
Trong thұp kӹ 80, các khoҧn chi công cӝng cho giáo dөc tính theo tӍ lӋ tәng sҧn
phҭm quӕc dân tѭѫng ÿӕi әn ÿӏnh hoһc tăng và tӍ lӋÿó trong các khoҧn chi cӫa
chính phӫ trung ѭѫng tăng ӣ hҫu hӃt tҩt cҧ các khu vӵc cӫa thӃ giӟi ÿang phát
triӇn. Ӣ Châu Mӻ La-tinh là nѫi chӏu suy thoái do nӧ, chi phí công cӝng thӵc sӵ
cho mӛi hӑc sinh tiӇu hӑc giҧm. Ӣ Châu Phi, các khoҧn chi thӵc cho mӛi hӑc
sinh cҧӣ bұc tiӇu hӑc lүn trung hӑc ÿӅu giҧm. Chi phí thӵc cho mӛi hӑc sinh ÿҥi
hӑc ӣ tҩt cҧ các khu vӵc ÿӅu giҧm. Vì sӕ lѭӧng tuyӇn sinh tăng nên nguӗn chi
cho mӝt hӑc sinh giҧm và chҩt lѭӧng giáo dөc cNJng vұy trӯ khi các khoҧn chi
công cӝng ÿѭӧc sӱ dөng có hiӋu quҧ hѫn.
Mһc dù nhӳng biӋn pháp tăng hiӋu quҧ các khoҧn chi công cӝng cho giáo
dөc có thӇ làm cho nhӳng quӻ hiӋn hành có hiӋu quҧ hѫn nhѭng chӍ riêng nhӳng
biӋn pháp này có thӇ cNJng chѭa ÿӫ. Mӝt sӕ nѭӟc chӑn cách phân bә lҥi các
khoҧn chi công cӝng cho giáo dөc tӯ các khoҧn chi cho nhӳng hoҥt ÿӝng công
cӝng khác, chҷng hҥn nhѭ quӕc phòng hay các doanh nghiӋp nhà nѭӟc không có
hiӋu quҧ mà có thӇÿѭӧc ÿiӅu hành tӕt hѫn bӣi khu vӵc tѭ nhân. Các nѭӟc khác
tìm ra biӋn pháp tăng các khoҧn thu nhұp cӫa chính phӫ, trong phҥm vi các
chính sách kinh tӃ vƭ mô cӫa mình và nhӡ vұy có thêm tiӅn ÿӇ chi cho giáo dөc.
Còn mӝt sӕ nѭӟc lҥi tìm cách bә sung ngân sách nhà nѭӟc cho giáo dөc bҵng
quӻ tѭ nhân.

Tài trӧ tѭ nhân có thӇÿѭӧc khuyӃn khích hoһc cung cҩp cho các trѭӡng tѭ
hoһc bә sung cho thu nhұp cӫa các trѭӡng công. Mӝt sӕ nѭӟc không cho phép
các trѭӡng phә thông và ÿҥi hӑc tѭ, mӝt sӕ khác quҧn lý nhӳng trѭӡng ÿó rҩt
nghiêm ngһt. Vì các trѭӡng tѭ thѭӡng ÿѭӧc tài trӧ nguӗn hӑc phí, nhӳng hҥn
chӃ này làm mҩt ÿi sӵ tài trӧ tѭ nhân cho giáo dөc ÿáng lӁ có thӇ có và chính vì
vұy tăng áp lӵc ÿӕi vӟi các trѭӡng công. Mӝt lұp luұn ӫng hӝ các trѭӡng phә
thông và ÿҥi hӑc tѭ khác là mһc dù nhӳng trѭӡng này có xu hѭӟng thu hút
nhӳng hӑc sinh có cѫ sӣ kinh tӃ xã hӝi ѭu thӃ hѫn, các trѭӡng này sӁ thúc ÿҭy sӵ
ÿa dҥng và tҥo sӵ cҥnh tranh có ích ÿӕi vӟi các trѭӡng công, ÿһc biӋt là ӣ bұc ÿҥi
hӑc và trên ÿҥi hӑc.
Thu hӑc phí cӫa hӑc sinh ӣ các trѭӡng công làm nҧy sinh nhӳng vҩn ÿӅ
khó khăn liên quan ÿӃn sӵ công bҵng, tiӃp cұn và ÿóng thuӃ. NӃu tҩt cҧ hӑc sinh
các trѭӡng công ӣ tҩt cҧ các cҩp ÿӇ bӏ thu hӑc phí, tҫng lӟp dân nghèo sӁÿһc
biӋt khó khăn và không khuyӃn khích hӑÿi hӑc.
Có thӇ sӱ dөng hӑc bәng hoһc nhӳng biӋn pháp khác ÿӇ ÿӕi phó vӟi vҩn
ÿӅ này nhѭng các biӋn pháp ÿó thѭӡng phӭc tҥp khó quҧn lý ӣ các bұc giáo dөc
thҩp. Ӣ bұc cuӕi trung hӑc và các cҩp giáo dөc cao hѫn, viӋc hӑc sinh các trѭӡng
công phҧi trҧ hӑc phí có nhiӅu cѫ sӣ hѫn. Ӣ nhӳng cҩp này, sӵ chênh lӋch giӳa
hiӋu quҧ xã hӝi vӟi giáo dөc và hiӋu quҧ cho tѭ nhân lӟn hѫn nhiӅu so vӟi các
cҩp giáo dөc cѫ bҧn. Sӵ bҩt bình ÿҷng này có thӇ khҳc phөc bҵng cách thu hӑc
phí cӫa hӑc sinh hoһc tӯ thu nhұp hiӋn tҥi cӫa gia ÿình hoһc tӯ thu nhұp trong
NHӲNG ѬU TIÊN VÀ CHIӂN LѬӦC CHO GIÁO DӨC
6
tѭѫng lai thông qua cѫ chӃ cho vay hoһc hӋ thӕng thuӃ.
Tә chӭc giáo dөc ÿӇ ÿào tҥo có hiӋu quҧ
Hҫu hӃt các hӋ thӕng giáo dөc ÿӅu do chính quyӅn trung ѭѫng quҧn lý là
cѫ quan có nhӳng cӕ gҳng lӟn trong viӋc giҧi quyӃt các vҩn ÿӅ nhѭÿàm phán vӅ
viӋc trҧ lѭѫng cho giáo viên, các chѭѫng trình xây dӵng trѭӡng hӑc và cҧi cách
chѭѫng trình giҧng dҥy. Sӵ quҧn lý tӯ trung ѭѫng này, thұm chí mӣ rӝng ÿӃn cҧ
các ÿҫu vào cӫa trѭӡng và môi trѭӡng lӟp hӑc làm giҧm ÿӝ linh hoҥt có thӇ giúp

nâng cao hiӋu quҧ hӑc tұp.
Nhӳng biӋn pháp chính mà các chính phӫ có thӇ giúp nâng cao hiӋu quҧ
giáo dөc là ÿһt tiêu chuҭn, hӛ trӧ các ÿҫu vào nhҵm tăng cѭӡng hiӋu quҧ giáo
dөc, thông qua các chiӃn lѭӧc linh hoҥt ÿӇ sӱ dөng các ÿҫu vào và giám sát viӋc
thӵc hiӋn. Tuy nhiên, nói chung nhӳng biӋn pháp này không ÿѭӧc thӵc hiӋn vì
sӭc nһng các khoҧn chi cho giáo dөc hiӋn hành, thӵc tӃ quҧn lý và nhӳng lӧi ích
liên quan.
Các tiêu chu̱n
Các chính phӫ cҫn giúp nâng cao thành tích hӑc ÿѭӡng thông qua viӋc ÿһt
la các tiêu chuҭn cao và rõ ràng ÿӕi vӟi nhӳng môn hӑc cѫ bҧn.
Các ÿ̯u vào
ViӋc hӑc tұp ÿòi hӓi 5 ÿҫu vào: khҧ năng cӫa hӑc sinh và ÿӝng cѫ hӑc tұp,
môn hӑc, giáo viên nҳm vӳng môn hӑc và có thӇ giҧng dҥy môn ÿó, thӡi gian
hӑc, dөng cө giҧng dҥy và viӋc hӑc. Khҧ năng hӑc tұp có thӇÿѭӧc nâng cao
thông qua các chѭѫng trình giáo dөc trѭӟc phә thông chҩt lѭӧng cao, các
chѭѫng trình trѭӟc phә thông và trong nhӳng năm phә thông nhҵm giҧi quyӃt
tình trҥng thiӃu ăn tҥm thӡi, suy dinh dѭӥng năng lѭӧng và suy dinh dѭӥng vi
chҩt, suy giҧm thính giác và thӏ giác, các bӋnh phә biӃn nhҩt, nhѭ ký sinh trùng
các tұp quán vӅ sӭc khoҿ và dinh dѭӥng không thích hӧp. Nhӳng chѭѫng trình
này sӁ hiӋu quҧ hѫn nӃu ÿѭӧc kӃt hӧp vӟi nhѭng cӕ gҳng cҧi thiӋn môi trѭӡng
vұt chҩt ӣ trѭӡng hӑc.
Chѭѫng trình giҧng dҥy xác ÿӏnh các bӝ môn ÿѭӧc giҧng dҥy và hѭӟng
dүn chung vӅ tҫn sӕ và thӡi gian giҧng dҥy. Chѭѫng trình giҧng dҥy và tóm tҳt
chѭѫng trình giҧng dҥy cҫn ÿѭӧc gҳn chһt chӁ vӟi các tiêu chuҭn giҧng dҥy và
các biӋn pháp ÿánh giá kӃt quҧ. Không có mӝt chѭѫng trình giҧng dҥy duy nhҩt
nào thích hӧp cho tҩt cҧ hoһc hҫu hӃt các nѭӟc ÿang phát triӇn, song vүn có thӇ
khái quát hoá ӣ mӭc ÿӝ nào ÿó. Ӣ cҩp mӝt, chѭѫng trình giҧng dҥy tѭѫng ÿӕi
tiêu chuҭn, nhѭng thѭӡng có quá nhiӅu môn hӑc, do ÿó giҧm bӟt thӡi gian dành
cho viӋc luyӋn các kӻ năng cѫ bҧn. Ngôn ngӳ ban ÿҫu có hiӋu quҧ nhҩt cho viӋc
giҧng dҥy là tiӃng mҽÿҿ cӫa ÿӭa trҿ. Tӟi cҩp hai, chѭѫng trình giҧng dҥy ӣ các

TÓM TҲT
7
nѫi có sӵ khác biӋt lӟn, nhҩt là trong giáo dөc khoa hӑc và giáo dөc dҥy nghӅ.
Giáo dөc khoa hӑc, vì tính quan trӑng cӫa nó ÿӕi vӟi phát triӇn kinh tӃ, ngày
càng ÿѭӧc kӃt hӧp vào trong chѭѫng trình giҧng dҥy; giáo dөc dҥy nghӅ chuyên
ngành và kӻ thuұt, hai môn hӑc mang lҥi hiӋu quҧ xã hӝi thҩp hѫn nhiӅu so vӟi
giáo dөc cҩp hai phә thông, ÿѭӧc thӵc hiӋn tӕt nhҩt là ӣ nѫi làm viӋc, sau khi ÿã
cung cҩp kiӃn thӭc cѫ sӣӣ trѭӡng phә thông. Giáo dөc dҥy nghӅ có hiӋu quҧ tӕt
nhҩt khi mà khu vӵc tѭ nhân tham gia trӵc tiӃp vào quá trình ÿào tҥo, tài trӧ và
quҧn lý. Ӣ mӑi cҩp, viӋc làm cho chѭѫng trình giҧng dҥy nhҥy cҧm vӅ vҩn ÿӅ
giӟi tính có ý nghƭa ÿһc biӋt quan trӑng trong viӋc khuyӃn khích sӵ giáo dөc cӫa
nӳ sinh.
Nhӳng giáo viên có hiӋu suҩt cao nhҩt lҥi là nhӳng ngѭӡi có kiӃn thӭc tӕt
vӅ bӝ môn mình giҧng dҥy và có vӕn kӻ năng giҧng dҥy dӗi dào. ChiӃn lѭӧc có
hiӋu quҧ nhҩt ÿӇ bҧo ÿҧm rҵng giáo viên có kiӃn thӭc vӅ bӝ môn cӫa mình là
tuyӇn dөng nhӳng giáo viên ÿѭӧc ÿào tҥo ÿҫy ÿӫ mà kiӃn thӭc cӫa hӑÿã ÿѭӧc
thӇ nghiӋm trong thӵc tӃ giҧng dҥy ÿã ÿѭӧc ÿánh giá. ChiӃn lѭӧc này cNJng ÿѭӧc
tiӃp tөc ÿӕi vӟi các giáo viên cҩp hai và cҩp ba, nhѭng hiӃm thҩy ӣ cҩp tiӇu hӑc.
Ĉào tҥo tҥi chӭc ÿӇ nâng cao kiӃn thӭc bӝ môn cho giáo viên ÿѭӧc kӃt hӧp chһt
chӁ vӟi thӵc hành trên lӟp và do giáo viên chính tiӃn hành.
Lѭӧng thӡi gian thӵc sӵ dành cho viӋc hӑc tұp quan hӋ tӍ lӋ thuұn vӟi kӃt
quҧÿҥt ÿѭӧc. Hӑc sinh ӣ các nѭӟc có thu nhұp thҩp và thu nhұp trung bình có ít
giӡ trên lӟp hѫn ӣ các nѭӟc công nghiӋp thuӝc tә chӭc OECD - hӋ quҧ cӫa tình
hình năm hӑc chính thӭc ngҳn hѫn viӋc kӃt thúc năm hӑc không có lӏch cө thӇ,
tình trҥng hӑc sinh và thҫy giáo vҳng mһt trên lӟp và các gián ÿoҥn khác. Thӡi
gian giҧng dҥy có thӇÿѭӧc kéo dài bҵng cách kéo dài năm hӑc chính thӭc; cho
phép áp dөng thӡi khoá biӇu linh hoҥt ÿӇ phù hӧp vӟi yêu cҫu cӫa mùa vө nông
nghiӋp, cӫa các ngày nghӍ lӉ tôn giáo và viӋc vһt cӫa hӑc sinh ӣ nhà và bҵng
cách giao bài tұp.
Phѭѫng tiӋn giҧng dҥy có hiӋu quҧ nhҩt là bҧng ÿen, phҩn và sách giáo

khoa. Tài liӋu ÿӑc thêm ÿһc biӋt quan trӑng ÿӕi vӟi nâng cao kӻ năng ÿӑc.
Tính linh ho̩t
Sӵ linh hoҥt trong viӋc kӃt hӧp và quҧn lý các ÿҫu vào và theo dõi hoҥt
ÿӝng có ý nghƭa cӕt lõi ÿӕi vӟi tính hiӋu quҧ cӫa nhà trѭӡng. Tuy nhiên, nhiӅu
hӋ thӕng giáo dөc ӣ các nѭӟc ÿang phát triӇn vүn còn bӏ tұp trung mӝt cách cӭng
nhҳc. Ví dө mӝt cѫ quan trung ѭѫng thѭӡng lӵa chӑn và mua sách giáo khoa và
ÿһt ra phѭѫng pháp giҧng dҥy. Các tә chӭc quҧn lý nhà trѭӡng, các hiӋu trѭӣng
và giáo viên, là nhӳng ngѭӡi hiӇu biӃt sâu sҳc vӅ các ÿiӅu kiӋn ӣÿӏa phѭѫng là
nhӳng ngѭӡi có khҧ năng nhҩt trong viӋc lӵa chӑn mӝt tәng thӇÿҫu vào thích
hӧp nhҩt. Trong hoàn cҧnh ÿúng, làm cho các trѭӡng hӑc và các cѫ sӣ giáo dөc
chӏu trách nhiӋm trѭӟc phө huynh hӑc sinh, trѭӟc cӝng ÿӗng và trѭӟc hӑc sinh
NHӲNG ѬU TIÊN VÀ CHIӂN LѬӦC CHO GIÁO DӨC
8
góp phҫn làm cho viӋc hӑc tұp hiӋu quҧ hѫn và do ÿó nâng cao chҩt lѭӧng cӫa
công tác giáo dөc. ĈӇ ÿҥt ÿѭӧc kӃt quҧ nhѭ vұy, cҫn phҧi có ba ÿiӅu kiӋn: phҧi
có mөc ÿích chung vӅ mөc tiêu hӑc tұp cӫa nhà trѭӡng, trình ÿӝ chuyên môn cӫa
giáo viên và quyӅn tӵ chӫ cӫa nhà trѭӡng trong viӋc phân bә các nguӗn lӵc phөc
vө giҧng dҥy mӝt cách linh hoҥt. Mӝt phѭѫng pháp tiӃp cұn có nhiӅu triӇn vӑng
khác là sӵ lãnh ÿҥo dӵa trên nӅn tҧng nhà trѭӡng ÿӇ bҧo ÿҧm có ÿѭӧc môi
trѭӡng hӑc hiӋu quҧ.
Các ѭu tiên cho chѭѫng trình cҧi cách
Cҧi cách tài chính và quҧn lý giáo dөc có nghƭa là xác ÿӏnh lҥi vai trò cӫa
chính phӫ trong sáu cách chӫ chӕt, vӟi thӭ tӵѭu tiên tuǤ thuӝc vào hoàn cҧnh
cӫa ÿҩt nѭӟc. Bҧng 1 minh hoҥ các biӋn pháp này ÿã góp phҫn vào mөc tiêu cҧi
thiӋn khҧ năng tiӃp cұn, tính công bҵng, chҩt lѭӧng và giҧi quyӃt các chұm trӉ
trong cҧi cách.
˰u tiên h˯n cho giáo dͭc
Giáo dөc quan trӑng hѫn bao giӡ hӃt ÿӕi vӟi phát triӇn kinh tӃ và giҧm ÿói
nghèo và vai trò cӫa giáo dөc trong nӛ lӵc này ÿã ÿѭӧc mӑi ngѭӡi nhұn thӭc rõ
hѫn trѭӟc. Do ÿó, giáo dөc ÿӕi vӟi trҿ em gái cNJng nhѭ em trai, cҫn ÿѭӧc ѭu tiên

hѫn trong chѭѫng trình nghӏ sӵ cӫa chính phӫ chӭ không chӍ cӫa bӝ giáo dөc. Ӣ
Ĉông Á tӯ lâu ngѭӡi ta ÿã nhұn thӭc ÿѭӧc ÿiӅu này và ngày càng ÿѭӧc nhұn
thӭc rõ hѫn ӣ các nѫi khác trên thӃ giӟi, nhҩt là ӣ Châu Mӻ La-tinh. Các nѭӟc
khác vүn cҫn chú ý nhiӅu hѫn nӳa ÿӕi vӟi giáo dөc. ChӍ có giáo dөc cNJng không
giҧm ÿѭӧc ÿói nghèo, mà còn cҫn cҧ các chính sách kinh tӃ vƭ mô và ÿҫu tѭ vұt
chҩt.
Chú ý tͣi k͇t qu̫
Ѭu tiên cho giáo dөc cҫn phҧi gҳn vӟi viӋc xem xét kӃt quҧ bҵng viӋc
phân tích kinh tӃ, xác ÿӏnh tiêu chuҭn và ÿánh giá kӃt quҧ thông qua viӋc ÿánh
giá quá trình hӑc tұp. Mӝt phѭѫng pháp tiӃp cұn có thӇ nhìn toàn cөc cҧ ngành là
chìa khoá cho viӋc xác ÿӏnh các ѭu tiên, sӵ chú ý cho mӝt cҩp giáo dөc là không
ÿӫ. Phân tích kinh tӃ thѭӡng so sánh lӧi ích (bҵng năng suҩt lao ÿӝng ÿѭӧc ÿánh
giá bҵng tiӅn lѭѫng) vӟi chi phí cho tӯng cá nhân và cho xã hӝi. Nó xác ÿӏnh ѭu
tiên cho ÿҫu tѭ công cӝng là nhӳng khoҧn ÿҫu tѭ mà tӍ lӋ sinh lӡi phҧi ÿѭӧc tính
cho các hoàn cҧnh cө thӇ cӫa ÿҩt nѭӟc và không thӇ chӍ bҵng cách giҧÿӏnh. Bӣi
vì viӋc ÿánh giá lӧi ích bên ngoài mà nó không thӇ hiӋn bҵng tiӅn lѭѫng là viӋc
rҩt khó khăn nên phѭѫng pháp phân tích lӧi ích chi phí cҫn ÿѭӧc sӱ dөng mӝt
cách thұn trӑng.
TӍ lӋ lӧi nhuұn cao ÿѭӧc ѭӟc tính cho giáo dөc cѫ sӣӣ hҫu hӃt các nѭӟc
ÿang phát triӇn cho thҩy rҵng ÿҫu tѭÿӇ nâng cao tӍ lӋÿi hӑc và duy trì ÿѭӧc mӭc
ÿó ӣ giáo dөc cѫ sӣ nên ÿѭӧc ѭu tiên cao nhҩt ӣ các nѭӟc chѭa ÿҥt ÿѭӧc phә cұp
TÓM TҲT
9
giáo dөc thông qua nhӳng thay ÿәi vӅ chính sách mà nó không ÿòi hӓi phҧi có
ÿҫu tѭ cө thӇ nào.
Nhӳng quyӃt ÿӏnh vӅѭu tiên cho giáo dөc công cӝng ngoài giáo dөc cѫ sӣ
phҧi ÿѭӧc tiӃn hành trong khuôn khә mӝt phѭѫng pháp tiӃp cұn rӝng lӟn cho
toàn ngành và ӣ mӛi nѭӟc ÿӅu khác nhau. Nhӳng nѭӟc ÿã cѫ bҧn ÿҥt ÿѭӧc phә
cұp giáo dөc cѫ sӣ và giáo dөc ÿҫu cҩp hai có thӇ xem xét vҩn ÿӅ ѭu tiên cho
giáo dөc cuӕi cҩp hai và cҩp ba và hӑ có thӇ thѭӡng xuyên ÿѭa ra ÿѭӧc nhӳng

quyӃt ÿӏnh sáng suӕt vӅ các bұc giáo dөc, sau giáo dөc bҳt buӝc này thông qua
viӋc phân tích kinh tӃ mӝt cách thұn trӑng tұp trung vào kӃt quҧ cӫa thӏ trѭӡng
lao ÿӝng. Ví dө, thӵc tӃÿã chӭng minh rҵng tӍ lӋ sinh lӡi cӫa giáo dөc phә thông
cҩp hai cao hѫn nhiӅu so vӟi giáo dөc dҥy nghӅ cҩp hai chuyên ngành, tuy nhiên
các phân tích chѭa xem xét tӍ lӋ sinh lӡi cӫa các khoҧn ÿҫu tѭ vào các loҥi giáo
dөc dҥy nghӅ "chung chung" hѫn mà hiӋn nay ÿang trӣ thành phә biӃn ӣ các
nѭӟc OECD. Các nѭӟc chѭa ÿҥt ÿѭӧc phә cұp giáo dөc cѫ sӣ cҫn chú ý cho tҩt
cҧ các bұc giáo dөc, sӱ dөng phân tích kinh tӃÿӇÿӏnh hѭӟng cho các quyӃt ÿӏnh
xem ÿҫu tѭ nào sӁ mang lҥi hiӋu quҧ lӟn nhҩt. Tұp trung vào kӃt quҧÿҫu ra cNJng
ÿòi hӓi phҧi xây dӵng ÿѭӧc các tiêu chuҭn hoҥt ÿӝng, nhҩt là ÿӕi vӟi giáo dөc
cҩp mӝt và giáo dөc phә thông cҩp hai và viӋc phát triӇn mӝt hӋ thӕng ÿӇ ÿánh
giá và theo dõi kӃt quҧ hӑc tұp cӫa hӑc sinh. Các tiêu chuҭn, giáo trình và theo
dõi sӁ có hiӋu quҧ nhҩt khi chúng ÿѭӧc trӵc tiӃp gҳn vӟi các chính sách khuyӃn
khích thích hӧp.
Nh̭n m̩nh vào giáo dͭc c˯ sͧ trong vi͏c ÿ̯u t˱ công c͡ng
ViӋc phân bәÿҫu tѭ công cӝng mӝt cách hiӋu quҧ hѫn, công bҵng hѫn và
bӅn vӳng hѫn cho giáo dөc có thӇ sӁ có hiӋu quҧ lӟn trong viӋc ÿáp ӭng các
thách thӭc mà hӋ thӕng giáo dөc ÿang phҧi ÿѭѫng ÿҫu. Ĉҥt ÿѭӧc tính hiӋu quҧ
bҵng cách ÿѭa ÿҫu tѭ công cӝng vào nhӳng nѫi mà nó mang lҥi tӍ lӋ sinh lӡi cao
nhҩt - trong ngành giáo dөc, thông thѭӡng là trong giáo dөc cѫ sӣ. ĈӇ ÿҥt ÿѭӧc
công bҵng, chính phӫ cҫn phҧi bҧo ÿҧm rҵng không mӝt hӑc sinh ÿӫ tiêu chuҭn
BҦNG 1 NHӲNG THӰ THÁCH TRONG NGÀNH GIÁO DӨC VÀ NHӲNG CҦI TӘ
Chi͇n l˱ͫc Ti͇p c̵n Công b̹ng Ch̭t l˱ͫng
Kh̷c phͭc nhͷng
ch̵m tr͍ trong c̫i
cách
Ѭu tiên cho ngành giáo dөc
9 9 9 9
Chú ý ÿӃn kӃt quҧ
  9 9

Chú trong giáo dөc cѫ sӣ trong
ÿҫu tѭ công cӝng
9 9 9 
Chú ý ÿӃn sӵ công bҵng
 
Sӵ tham gia cӫa gia ÿình
9 9 9 
Các tә chӭc tӵ chӫ
9  9 

NHӲNG ѬU TIÊN VÀ CHIӂN LѬӦC CHO GIÁO DӨC
10
nào lҥi bӏ tѭӟc bӓ quyӅn ÿӃn trѭӡng vì không có khҧ năng tài chính. Vì sӵ chênh
lӋch giӳa tӍ lӋ sinh lӡi cho cá nhân và tӍ lӋ sinh lӡi cho xã hӝi ӣ bұc ÿҥi hӑc cao
hѫn ӣ bұc giáo dөc cѫ sӣ, hӑc sinh và phө huynh có thӇ sҹn sàng chҩp nhұn chi
phí ӣ bұc giáo dөc ÿҥi hӑc. Chính phӫ cNJng có thӇ khuyӃn khích viӋc tài trӧ cӫa
tѭ nhân bҵng cách giҧm bӟt mӝt sӕ rӫi ro mà nó làm cho các tә chӭc tài chính
không muӕn cho giáo dөc ÿҥi hӑc vay tiӅn.
Mӝt chính sách trӑn gói vӅ các loҥi phí và chi phí có hiӋu quҧ có thӇ gӗm
các thành tӕ sau:
 Giáo dөc cѫ sӣ không mҩt tiӅn, kӇ cҧ viӋc chia sҿ chi phí vӟi các cӝng
ÿӗng và trӧ cҩp cho các ÿӕi tѭӧng hӑc sinh con nhà nghèo.
 Tính hӑc phí có chӑn lӑc ÿӕi vӟi giáo dөc cuӕi cҩp hai phӕi hӧp vӟi viӋc
cҩp hӑc bәng cho mӝt sӕÿӕi tѭӧng
 Tính hӑc phí cho toàn bұc giáo dөc ÿҥi hӑc, kӃt hӧp vӟi các kӃ hoҥch cho
vay, thuӃ và các kӃ hoҥch khác ÿӇ giúp sinh viên nghèo hoãn trҧ cho tӟi khi hӑ
có viӋc làm và thu nhұp và mӝt chѭѫng trình hӑc bәng có lӵa chӑn ÿӕi tѭӧng ÿӇ
giҧi quyӃt tình trҥng ngѭӡi nghèo không muӕn vay nӧ vì có thu nhұp trong
tѭѫng lai không chҳc chҳn.
 Bҧo ÿҧm chҩt lѭӧng giáo dөc cҩp mӝt cho tҩt cҧ trҿ em bҵng cách dành ѭu

tiên cao nhҩt cho giáo dөc cҩp mӝt trong chi tiêu cӫa chính phӫ cho giáo dөc ӣ
tҩt cҧ các nѭӟc.
 Mӝt khi tҩt cҧÿã nhұn ÿѭӧc nӅn giáo dөc cҩp mӝt tӕt, thì ѭu tiên thӭ hai là
cҧi thiӋn khҧ năng tiӃp cұn ÿӕi vӟi giáo dөc phә thông cҩp hai có chҩt lѭӧng cao
(lúc ÿҫu ÿӕi vӟi các năm ÿҫu cҥp hai và sau ÿó là ÿӕi vӟi cҧ cҩp)
 Chi tiêu cӫa chính phӫ mӝt cách hiӋu quҧӣ nhà trѭӡng và ӣ cҩp ÿӝ thӇ
chӃ.
Tính bӅn vӳng vӅ tài chính cNJng yêu cҫu phҧi thѭӡng xuyên dӵÿoán ÿѭӧc
tác ÿӝng cӫa các khoҧn chi công cӝng và phҧi có nӛ lӵc ÿӅu ÿһn ÿӇ bҧo ÿҧm
rҵng các kӃ hoҥch tài trӧ và các cѫ chӃ vұn hành tӕt.
Chú ý tͣi vân ÿ̿c công b̹ng
Vҩn ÿӅ công bҵng có hai khía cҥnh: (a) quyӅn ÿѭӧc hѭӣng giáo dөc cӫa
tҩt cҧ mӑi ngѭӡi - kiӃn thӭc và kӻ năng cѫ sӣ cҫn thiӃt ÿӇ làm viӋc có hiӋu quҧ
trong xã hӝi - và (b) trách nhiӋm cӫa chính phӫ bҧo ÿҧm rҵng các sinh viên có
ÿӫ tiêu chuҭn không bӏ tѭӟc quyӅn hӑc hành chӍ vì hӑ nghèo hoһc là nӳ giӟi, vì
xuҩt thân tӯ các dân tӝc thiӇu sӕ hay tӯ các vùng xa vùng sâu, hay có các nhu
cҫu hӑc tұp ÿһc biӋt. Ӣ bұc giáo dөc thҩp nhҩt và bҳt buӝc, sӵ công bҵng chӍÿѫn
TÓM TҲT
11
thuҫn có nghƭa là bҧo ÿҧm có trѭӡng cho hӑc sinh. Nhѭng trên bұc ÿó, công
bҵng có nghƭa là phҧi có cách công bҵng và hӳu hiӋu ÿӇ quyӃt ÿӏnh vӅ tiêu
chuҭn nhұp hӑc cӫa hӑc sinh.
ĈӇ ÿҥt ÿѭӧc công bҵng, cҫn phҧi có các biӋn pháp tài chính và quҧn lý.
Các biӋn pháp tài chính, nhѭ hӑc bәng, quan trӑng ӣ mӑi cҩp hӑc ÿӇ giúp cho
hӑc sinh nghèo có thӇÿѭӧc ÿi hӑc. Hӑc bәng có thӇ trang trҧi hӑc phí và các chi
phí trӵc tiӃp khác, nhѭ chi phí ÿi lҥi, mua sҳm ÿӗng phөc và khi thích hӧp, có
thӇ bù lҥi cho gia ÿình các chi phí gián tiӃp nҧy sinh tӯ viӋc cho con ÿi hӑc - ví
dө, mҩt lao ÿӝng trong gia ÿình. Các biӋn pháp quҧn lý có thӇ tăng sӕ hӑc sinh
nghèo, hӑc sinh nӳ, các hӑc sinh dân tӝc có ngôn ngӳ khác và các hӑc sinh có
nhu cҫu giáo dөc ÿһc biӋt tӟi trѭӡng. Các chѭѫng trình ÿѭӧc thiӃt kӃÿӇ nêu bұt

tҫm quan trӑng cӫa viӋc cho trҿ em ÿi hӑc có thӇ tăng nhu cҫu hӑc hành trong
ngѭӡi nghèo. Các biӋn pháp khuyӃn khích viӋc ÿi hӑc cӫa trҿ em gái có thӇ gӗm
cҧ viӋc có lӟp hoһc trѭӡng riêng cho hӑc sinh nӳ, ÿһt nhà trѭӡng ӣ nhӳng nѫi
thuұn tiӋn cho viӋc ÿӃn trѭӡng cӫa hӑc sinh nӳ, xây tѭӡng bao quanh, cung cҩp
các dӏch vө vӋ sinh riêng biӋt, tăng sӕ lѭӧng giáo viên nӳ, xây dӵng nhà trҿ và
ÿiӅu chӍnh giӡ hӑc trên lӟp ÿӇ phù hӧp vӟi giӡ làm viӋc cӫa hӑc sinh nӳӣ nhà.
Ĉӕi vӟi các nhóm thiӇu sӕ có ngôn ngӳ khác, các chѭѫng trình song ngӳ và các
trѭӡng có thӇ lӵa chӑn ngôn ngӳ giҧng dҥy là yӃu tӕ quan trӑng, nhҩt là ӣ giáo
dөc cҩp mӝt. Các chѭѫng trình ÿһc biӋt, ví dө nhѭ trӯ giun sán và vi chҩt hӛ trӧ
ÿӇ cҧi thiӋn dinh dѭӥng và tăng cѭӡng sӭc khoҿ cho hӑc sinh có thӇ giҧm bӟt sӕ
hӑc sinh khuyӃt tұt vӅ thӇ lӵc và hӑc lӵc. Chi phí (thѭӡng là thҩp) cӫa viӋc giáo
dөc trҿ em có nhӳng khuyӃt tұt nhӓ thѭӡng có thӇÿѭӧc chia sҿ vӟi các tә chӭc
phi chính phӫ.
S͹ tham gia cͯa gia ÿình
Trên thӃ giӟi, phө huynh và cӝng ÿӗng ngày càng tham gia nhiӅu hѫn vào
các quҧn lý trѭӡng hӑc cӫa con em mình. Tuy nhiên, sӵ tham gia có hiӋu quҧ
vào viӋc quҧn lý nhà trѭӡng không ÿӃn mӝt cách dӉ dàng và cҫn phҧi có công
tác ÿào tҥo.
Mӝt sӕ nѭӟc có truyӅn thӕng lâu ÿӡi vӅ sӵ lӵa chӑn cӫa cha mҽ. Các thí
nghiӋm ngày càng nhiӅu vӅ viӋc chӑn trѭӡng là mӝt hình thӭc cҧi cách giáo dөc
mӟi gҫn ÿây, nhҩt là ӣ các nѭӟc OECD. Tuy nhiên, chѭa có bҵng chӭng nào cho
thҩy liӋu sӵ cҥnh tranh giӳa các nhà trѭӡng sӁ làm cho hoҥt ÿӝng cӫa nhà trѭӡng
tӕt hѫn lên hay kém ÿi.
ĈӇ lӵa chӑn có hiӋu quҧ, hӑc sinh phҧi có hѫn mӝt trѭӡng ÿӇ lӵa chӑn.
Các cѫ sӣÿó cҫn có mӝt sӕÿһc ÿiӇm nәi bұt - ví dө, nhӳng mһt nào cӫa giáo
trình ÿѭӧc nhҩn mҥnh, phong cách giҧng dҥy và ӣ các cҩp hӑc cao hѫn, trong sӕ
các khoá ÿào tҥo nhà trѭӡng có. Cuӕi cùng, nhà trѭӡng cҫn có quyӅn tӵ chӫ rӝng
rãi trong viӋc quyӃt ÿӏnh cách giҧng dҥy cӫa mình. Sӵ tӗn tҥi cӫa nhiӅu trѭӡng
NHӲNG ѬU TIÊN VÀ CHIӂN LѬӦC CHO GIÁO DӨC
12

khác nhau tҥo ÿiӅu kiӋn cho bұc phө huynh và hӑc sinh lӵa chӑn và do ÿó
khuyӃn khích nhà trѭӡng phҧi thích nghi vӟi nhu cҫu.
Sӵ tham gia ngày càng nhiӅu cӫa gia ÿình cNJng mang theo nó nhӳng rӫi ro
lӟn:
 ViӋc thӵc hiӋn các chính sách giáo dөc trên phҥm vi cҧ hӋ thӕng có thӇ
khó khăn hѫn.
 ViӋc thӵc hiӋn các mөc tiêu quӕc gia rӝng lӟn có thӇ bӏ cҧn trӣ.
 Phân hoá xã hӝi có thӇ sâu sҳc hѫn nӃu nhà trѭӡng bӏ phân cӵc thành các
hӑc viӋn cho giӟi thѭӧng lѭu và trѭӡng dành cho con em ngѭӡi nghèo không
ÿѭӧc hӑc hành.
 Sӵ công bҵng có thӇ bӏ giҧm nӃu nhà trѭӡng nhұn hӑc sinh trên cѫ sӣ khҧ
năng trҧ tiӅn cӫa hӑ hѫn là các tiêu chuҭn vӅ hӑc thӭc.
 Các bұc phө huynh có thӇ thiӃu thông tin ÿӇ ÿánh giá vӅ chҩt lѭӧng nhà
trѭӡng.
Bӕn rӫi ro ÿҫu tiên có thӇÿѭӧc giҧi quyӃt tѭѫng ÿӕi dӉ dàng bҵng các
chính sách vӅ chi công cӝng. Các nguӗn vӕn nhѭ vұy có thӇ chӍÿѭӧc cҩp cho
các trѭӡng tuân thӫ mӝt sӕ thông lӋ nhҩt ÿӏnh, có thӇ mӭc cҩp theo ÿҫu hӑc sinh
cao hѫn ÿӕi vӟi ngѭӡi nghèo và có thӇÿi kèm vӟi nhӳng hҥn chӃ vӅ mӭc hӑc
phí. Rӫi ro thӭ năm có thӇ giҧm bӟt bҵng các nӛ lӵc cӫa chính phӫ trong viӋc
cung cҩp các thông tin công khai và ÿӝc lұp vӅ chҩt lѭӧng cӫa nhà trѭӡng.
Các t͝ chͱc t͹ chͯ
Chҩt lѭӧng giáo dөc có thӇ tӕt lên khi nhà trѭӡng có quyӅn tӵ quyӃt trong
viӋc sӱ dөng ÿҫu vào tuǤ theo ÿiӅu kiӋn cӫa trѭӡng và cӝng ÿӗng ÿӏa phѭѫng và
chӏu trách nhiӋm trѭӟc các phө huynh hӑc sinh cӫa mình. Các cѫ sӣ hoàn toàn
tӵ chӫ có quyӅn phân bә các nguӗn cӫa mình (không nhҩt thiӃt là phҧi tҥo ra các
nguӗn ÿó) và có khҧ năng tҥo ra mӝt môi trѭӡng giáo dөc thích hӧp vӟi các ÿiӅu
kiӋn ӣÿӏa phѭѫng trong và ngoài nhà trѭӡng. Vүn còn ít bҵng chӭng vӅ tác ÿӝng
cӫa tính linh hoҥt ngày càng tăng ӣ cҩp ÿӝ nhà trѭӡng ÿӕi vӟi chҩt lѭӧng chung
cӫa các hӋ thӕng giáo dөc ӣ các nѭӟc ÿang phát triӇn. Vì vұy, cNJng giӕng nhѭ
trѭӡng hӧp tӵ do chӑn trѭӡng, khi mà ngày càng có nhiӅu nѭӟc thí ÿiӇm hình

thӭc nhà trѭӡng có nhiӅu quyӅn tӵ chӫ hѫn, cҫn phҧi có sӵ thұn trӑng nhҩt ÿӏnh.
Có thӇ khuyӃn khích các trѭӡng tӵ chӫ có trách nhiӋm bҵng cҧ các biӋn
pháp tài chính và quҧn lý. Các biӋn pháp quҧn lý bao gӗm viӋc giao cho ban
quҧn lý nhà trѭӡng quyӅn phân bә các nguӗn lӵc - ví dө, quyӅn triӇn khai nhân
sӵ và thay ÿәi các viӋc nhѭ giӡ hӑc hàng ngày, năm hӑc và ngôn ngӳ giҧng dҥy