tiết 5 6 7 8

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (222.84 KB, 19 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

TUẦN 2

Soạn: Tiết 5-6
Giảng

Văn bản

CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ.
( Khánh Hoài )
I. Mục tiêu:

1. Kiến thức:

- Tình cảm anh em ruột thịt thắm thiết, sâu nặng và nỗi khổ đau của những đứa
trẻ khơng may rơi vào hồn cảnh bố mẹ li dị.

- Đặc sắc nghệ thuật của văn bản
2. Kĩ năng:

*Kĩ năng bài học.

- Đọc hiểu văn bản truyện, đọc diễn cảm lời đối thoại phù hợp với tâm trạng của
các nhân vật.

- Kể và tóm tắt truyện.
* Kĩ năng sống.

- Tự nhận thức, xác định được giá trị của lòng nhân ái, tình thương và trách nhiệm
cá nhân với hạnh phúc gia đình; giao tiếp, phản hồi, lắng nghe tích cực, trình bày

suy nghĩ, cảm nhận của bản thân về cách ứng xử thể hiện tình cảm của các nhân
vật.

3. Thái độ:

- Giáo dục đạo đức: Trân trọng những tình cảm cao quý, ý thức trách nhiệm đối với trẻ
em, phụ nữ và hạnh phúc gia đình; xác định được ý thức trách nhiệm của cá nhân đối
với gia đình, xã hội.U THƯƠNG, TRÁCH NHIỆM, TƠN TRỌNG, KHOAN
DUNG, TỰ DO, ĐOÀN KẾT, HỢP TÁC.

4.Phát triển năng lực: Rèn HS năng lực tự học ( Lựa chọn các nguồn tài liệu có
liên quan ở sách tham khảo, internet, thực hiện soạn bài ở nhà có chất lượng ,hình
thành cách ghi nhớ kiến thức, ghi nhớ được bài giảng của GV theo các kiến thức
đã học), năng lực giải quyết vấn đề (phát hiện và phân tích được vẻ đẹp tác
phẩm ), năng lực sáng tạo ( có hứng thú, chủ động nêu ý kiến), năng lực sử dụng
ngôn ngữ khi nói; năng lực hợp tác khi thực hiện nhiệm vụ được giao trong nhóm;
năng lực giao tiếp trong việc lắng nghe tích cực, thể hiện sự tự tin chủ động trong
việc chiếm lĩnh vẻ đẹp tác phẩm văn chương.

II. Chuẩn bị:

GV: - TLTK , máy chiếu.

HS: Đọc tóm tắt truyện, trả lời câu hỏi trong SGK
III. Phương pháp:

- Động não,thuyết trình, nêu vấn đề

- Thảo luận nhóm, kĩ thuật trình bày 1 phút về những giá trị nội dung và nghệ thuật
của văn bản.

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

IV. Tiến trình giờ dạy và giáo dục

1) ổn định tổ chức (1’)

2) Kiểm tra bài cũ ( 5’)

? Qua bức thư của người bố gửi cho, em thấy bố mẹ Enricô là người ntn?
Bức thông điệp nào được gửi gắm từ văn bản.

3) Bài mới

Hoạt động 1: Khởi động (1’):

- Mục tiêu: Đặt vấn đề tiếp cận bài học.
- Hình thức: Hoạt động cá nhân.

- Kĩ thuật, PP: Thuyết trình.

Giới thiệu bài:

Hạnh phúc biết bao khi ta được sống yên vui dưới mái ấm gia đình trong tình thương
yêu bao la của bố mẹ. Đau khổ biết bao đối với những đứa con thơ đã sớm sống trong cảnh
chia li. Những đứa trẻ bất hạnh đó sẽ có tâm trạng ntn? Cư xử với nhau ra sao? Văn bản
“Cuộc chia tay của những con búp bê” sẽ giúp ta phần nào hiểu được điều đó.

Hoạt động 2: 
( thời gian 6 phút )

- Mục tiêu: Học sinh nắm được những hiểu biết cơ

bản về tác giả, tác phẩm.

- Hình thức: Hoạt động cá nhân.
- Phương pháp: Đàm thoại

- Kĩ thuật: Đặt câu hỏi, trình bày 1 phút

?) Trình bày những hiểu biết của em về tác giả?

HS trình bày 1 phút – GV trình chiếu chân dung tác giả
và giới thiệu

-Tên Khai sinh: Đỗ Văn Xuyền, sinh ngày 10 tháng 7
năm 1937.

- Q gốc: xóm Đơng Kinh, Đơng Hưng, Thái Bình. 
* Nơi ở hiện nay: thành phố Việt Trì.

- Cuộc đời và sự nghiệp: Tốt nghiệp Đại học sư phạm
(khoa sinh ngữ). Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam
(1981).

- Tác phẩm đã xuất bản: +Nhà văn đã được nhận: giải
A, giải Văn nghệ Vĩnh Phú 10 năm (1975-1985) (truyện
dài Trận chung kết). Giải chính thức giải thưởng Hùng
Vương (Hội Văn nghệ Vĩnh Phú) (Chuyện ở lớp,
chuyện ở nhà).

? Nêu những hiểu biết của em về tác phẩm?
- 2 học sinh trình bày. GV chốt ý

Hoạt động 3- 27’

I. Giới thiệu chung.

1.Tác giả:Khánh Hoài

2.Tác phẩm:

- Viết 1992 là văn bản
nhật dụng viết theo kiểu
văn bản tự sự.

- Đạt giải nhì trong cuộc
thi viết về quyền trẻ em
tổ chức tại Thuỵ Điển.
II. Đọc – hiểu văn bản.

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

- Mục tiêu: Hướng dẫn học sinh đọc và tìm hiểu giá
trị của văn bản

- Hình thức: Hoạt động cá nhân.

- Phương pháp:Vấn đáp, thyết trình, đọc diễn cảm,
nêu vấn đề

- Kĩ thuật: Đặt câu hỏi.

+ GV hướng dẫn phần đọc :

- Đọc tóm tắt 2 đoạn: Chia búp bê.

Chia tay bạn bè, cô giáo.
Đoạn cuối.

- GV tóm tắt phần đầu.

-Yêu cầu đọc to, rõ ràng để thể hiện tâm lí nhân vật
- GV đọc mẫu một đoạn. Gọi học sinh đọc bài nhận
xét và sửa sai.

+ GV giải thích 1 số từ khó -> chốt ghi bảng phụ
GV gọi 1 HS tóm tắt văn bản – nhận xét

Tóm tắt:

Gia đình Thành rất khá giả. Anh em rất yêu thương
nhau. Nhưng vì bố mẹ li hơn nên 2 anh em phải chia
tay nhau theo bố hoặc mẹ. Chúng phải chia những món
đồ chơi và cả 2 con búp bê rất thân thiết chưa bao giờ
xa nhau. Việc đó khiến Thuỷ rất buồn tủi. Vì thương
anh, nó qđ để con Vệ Sĩ ở lại. Trước lúc đi với mẹ Thuỷ
qđ để cả con Em Nhỏ lại với con Vệ Sĩ để chúng ko
phải xa nhau như 2 anh em họ.

?) Em chia văn bản làm mấy đoạn? Ý chính của từng
đoạn?

- 3 đoạn : Đoạn 1 : Từ đầu -> giấc mơ thôi
Đoạn 2 : Tiếp theo -> tôi đi
Đoạn 3 : còn lại

- Đoạn 1 : Mẹ ra lệnh chia đồ chơi và những suy
nghĩ về những ngày đã qua của 2 anh em

- Đoạn 2 : Cảnh chia búp bê và cuộc chia tay của
Thuỷ với bạn bè, cô giáo

- Đoạn 3 : Cuộc chia tay cuối cùng.
? Thể loại ? Truyện ngắn.

? Đại ý?

Truyện viết về cuộc chia tay đầy xúc động và những
tình cảm chân thành của 2 anh em ruột khi gia đình tan
vỡ.

? Hồn cảnh xảy ra các sự việc trong truyện

2. Kết cấu, bố cục :
Chia làm 3 đoạn

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

?)Truyện viết về ai? về việc gì? ai là nhân vật chính? 
HS: Truyện viết về 2 anh em Thành và Thuỷ phải chia
tay nhau theo cha và mẹ đã li hôn

+ Nhân vật chính: Thành và Thuỷ

?) Câu chuyện được kể theo ngôi thứ mấy ? Việc lựa
chọn ngôi kể đã có tích chất gì ?

HS: - Ngơi thứ 1 : Xưng tôi ( Thành )

- Cách lựa chọn ngôi kể này thể hiện được sâu sắc
những suy nghĩ, tình cảm và tâm trạng của nhân vật ->
Truyện có sức thuyết phục cao.

? Có ý kiến cho rằng chủ đề truyện được thể hiện sâu
sắc ở nhan đề. Từ việc đọc và soạn bài ở nhà, em hãy
nêu ý kiến của em?

- hs thảo luận, trả lời – nhận xét, bổ sung – GV chốt
(Những con búp bê gợi cho con những suy nghĩ gì?
Trong truyện, chúng có chia tay thật khơng? Chúng đã
mắc lỗi gì? Vì sao chúng phải chia tay? Rút ra nhận xét
của tên truyện với nội dung, chủ đề truyện?).

? Hai bức tranh trong sgk minh hoạ cho các sv nào
của truyện?

( Chia búp bê, chia tay anh em)

a.Hoàn cảnh của hai anh
em Thành và Thủy:
Hai đứa trẻ rơi vào
hoàn cảnh éo le, bất
hạnh: bố mẹ li hôn.

4.Củng cố: (2’)

- Mục tiêu: Củng cố kiến thức đã học, học sinh tự đánh giá về mức độ đạt được
những mục tiêu của bài học.

- Phương pháp: Phát vấn

- Kĩ thuật: Đặt câu hỏi,động não

? Em có suy nghĩ gì về hồn cảnh của hai anh em Thành, Thủy. Trong XH hiện
nay có nhiều hồn cảnh như vậy không?

5. Hướng dẫn về nhà:(3’)
 - Tóm tắt truyện

- phân tích các cuộc chia tay của hai anh em

- Rút ra bức thông điệp được gửi gắm trong truyện.
V. Rút kinh nghiệm:

...
...
...

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Văn bản

CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ.
( Khánh Hoài )

I. Mục tiêu:

1. Kiến thức:

- Tình cảm anh em ruột thịt thắm thiết, sâu nặng và nỗi khổ đau của những đứa
trẻ không may rơi vào hoàn cảnh bố mẹ li dị.

- Đặc sắc nghệ thuật của văn bản
2. Kĩ năng:

*Kĩ năng bài học.

- Đọc hiểu văn bản truyện, đọc diễn cảm lời đối thoại phù hợp với tâm trạng của
các nhân vật.

- Kể và tóm tắt truyện.
* Kĩ năng sống.

- Tự nhận thức, xác định được giá trị của lòng nhân ái, tình thương và trách nhiệm
cá nhân với hạnh phúc gia đình; giao tiếp, phản hồi, lắng nghe tích cực, trình bày
suy nghĩ, cảm nhận của bản thân về cách ứng xử thể hiện tình cảm của các nhân
vật.

3. Thái độ:

II. Chuẩn bị:

GV: TLTK , máy chiếu.

HS: Đọc tóm tắt truyện, trả lời câu hỏi trong SGK
III. Phương pháp:

- Động não,thuyết trình, nêu vấn đề

- Thảo luận nhóm, kĩ thuật trình bày 1 phút về những giá trị nội dung và nghệ thuật
của văn bản.

- Cặp đôi chia sẻ suy nghĩ về lịng nhân ái, tình thương và hạnh phúc gia đình.
IV. Tiến trình giờ dạy và giáo dục

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

2) Kiểm tra bài cũ ( 4’) Tóm tắt truyện và nhận xét về tình cảnh của hai anh
em Thành , Thuỷ

3) Bài mới :

Hoạt động 1: GV chuyển tiết 2

Hoạt động 3- 25’

Hướng dẫn HS đọc –hiểu văn bản

- Mục tiêu: Hướng dẫn học sinh đọc và tìm hiểu giá trị
của văn bản

- Hình thức: Hoạt động cá nhân.

- Phương pháp:Vấn đáp, thyết trình, đọc diễn cảm, nêu
vấn đề

- Kĩ thuật: Đặt câu hỏi, trình bày 1 phút
?) Nhắc lại nội dung của đoạn 1

?) Trước bi kịch gia đình tình cảm của 2 anh em Thành
và Thuỷ như thế nào ? Thể hiện qua chi tiết nào ?

HS: Thiết tha, gần gũi, thương yêu chia sẻ và quan tâm
đến nhau.

* Thuỷ : - Suốt đêm khóc, lặng lẽ đặt tay lên vai anh,
nhớ và mong gặp bố, bảo anh đưa đến trường

* Thành: - Cũng đau khổ, kéo em ngồi xuống, vuốt, xót
xa nhìn em, lấy khăn mặt ướt đưa em…

?) Thuỷ đã quan tâm chăm sóc anh trai ntn ? Chứng tỏ
Thuỷ là người như thế nào?

HS: - Mang kim chỉ ra tận sân vận động vá áo cho anh
- Cho con “Vệ Sĩ”canh giấc ngủ cho anh

- Nhường búp bê cho anh

=> Là cô bé nhân hậu, giàu tình thương, quan tâm đến
anh

?) Từ những việc làm của Thuỷ, Thành đã cư xử như thế
nào? Nhận xét của em ?

HS: Giúp em học tập, đón em đi học về, nhường đồ
chơi cho em, đưa em đến trường để chia tay cô giáo
=>Thành là người anh tốt, biết sống vì em …

? Em có nhận xét gì về từ ngữ trong đoạn văn này?

HS: Động từ, thể hiện sự quan tâm, yêu thương hết mực
cuả 2 anh em

?) Hãy đọc 4 câu cuối của đoạn văn : “Vậy mà ………
giấc mơ thôi” cho biết: Em cảm nhận được điều gì?
+ Nỗi đau phải chia tay người em gái nhỏ của Thành
như xoáy sâu vào trái tim người đọc gợi lên bao nỗi xót
xa …

b. Cuộc chia tay của
hai anh em

-Những giọt nước mắt

xót xa, ngậm ngùi của
hai anh em trong đêm.

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

GV: Cha mẹ bỏ nhau, anh em li tán, đứa xa bố đứa xa
mẹ. Anh em Thành và Thuỷ phải xa nhau thậm chí có thể
phải xa nhau mãi mãi, điều đó nằm ngồi sức tưởng
tượng của 2 anh em. Các em ao ước cầu nguyện điều đó
chỉ xảy ra trong giấc mơ để khi tỉnh dạy chúng vẫn được
sống trong tình cảm anh em gắn bó gia đình hạnh phúc. 
?) Giữa Thành và Thuỷ đã xảy ra 1 việc rất cảm động đó
là việc nào? Nhận xét ?

- Việc chia đồ chơi, chia búp bê -> Diễn ra 1 cuộc
đấu tranh tư tưởng của 2 anh em, nhất là Thuỷ
?) Khi mẹ ra lệnh chia đồ chơi, thái độ của 2 anh em như thế nào?
Nhận xét gì?

+ Thuỷ: run lên bần bật
buồn thăm thẳm
mắt sưng mọng

nức nở, tức tưởi
+Thành : - cắn chặt môi

- Nước mắt tuôn như suối

Từ ngữ đặc tả, từ
láy.

Diễn tả tâm trạng

đau đớn xót xa.
?) Tâm trạng đau đớn của 2 đứa trẻ được tác giả đặt
cạnh 1 đoạn văn miêu tả cảnh thiên nhiên tươi đẹp, sinh
động. Việc miêu tả như vậy theo em có tác dụng gì? 
- Đưa ra mâu thuẫn giữa tâm trạng nhân vật với ngoại
cảnh để làm tăng nỗi buồn đau của 2 đứa trẻ

?) Tại sao những suy nghĩ, việc làm của Thuỷ khi chia
tay lại mâu thuẫn với nhau?

+Lúc đầu: Tru tréo lên giận dữ -> hỏi “Sao anh ác thế”?
->Tức giận

+Sau đó: Thành cho em tất cả đồ chơi -> Cặp mắt Thuỷ
dịu lại -> chợt nghĩ “nhưng lấy ai gác đêm … -> thương
anh

GV: ở đây có những điều éo le, trái ngược đối lập nhau
giữa sự thật: Búp bê phải chia tay, 2 anh em phải chia
tay, niềm vui trẻ thơ bị chia cắt - với tình anh em gắn bó,
tấm lịng vị tha

->Sự thật cuộc đời thật cay đắng >< tình người ngọt
ngào, êm dịu

?) Đưa ra tình huống này, tác giả muốn nói điều gì?
- Gia đình phải đồn tụ, anh em không phải rời xa nhau
?) Việc Thuỷ đặt con “em nhỏ” bên cạnh con “Vệ sĩ” có
ý nghĩa như thế nào?

HS trình bày 1 phút

- Nhắc nhở các bậc làm cha, làm mẹ

- Khẳng định nỗi khát khao cháy bỏng của tuổi thơ
chúng ta: Phải được hạnh phúc, không muốn chia tay.

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

búp bê. Thà mình chịu chia lìa chứ khơng để búp bê
phảI chia tay, thà mình chịu thiệt thịi để anh ln có
con vệ sĩ gác cho anh ngủ đêm đêm. Thuỷ mong muốn
dù 2 anh em phải chia tay nhưng tình cảm anh em
khơng hề chia cắt.

?) Qua những cảnh thấy trên, em có thể nói gì về tình
cảnh cũng như tình cảm của 2 anh em Thành và Thuỷ ?
-2 học sinh trả lời . GV chốt và ghi

GV chuyển ý:

?) Sau những tình huống biểu hiện tấm lịng và hành
động cao đẹp của 2 anh em, cịn tình huống truyện nào
cũng rất cảm động ?

- Cảnh chia tay trường - lớp - cô giáo - bạn bè.

?) Cảnh chia tay đó diễn ra như thế nào ? Nhận xét ?
- Cơ giáo: ơm chặt lấy em, tặng q, khóc …

- Bạn bè: Khóc mỗi lúc một to hơn
=> Xót thương cảnh ngộ éo le của Thuỷ

GV: Khơng chỉ khiến cơ giáo và các bạn bàng hồng mà
ngay cả người đọc cũng giật mình hoảng hốt. Bất ngờ
quá và cũng đau lòng quá.

?) Trong khi 2 anh em Thành và Thuỷ đau khổ như thế
thì cảnh vật xung quanh lại như thế nào? Cuộc sống ra
sao?

- Lũ chim nhảy nhót trên cành …những bơng hoa…
- Người đi chợ vẫn ríu ran…

- Mọi người đi lại bình thường, nắng vẫn vàng ươm
trùm lên cảnh vật

?) Tại sao Thành lại kinh ngạc trước những cảnh đó?
Vì : Trong tâm hồn mình đang nổi giông bão khi sắp
phảI chia tay với đứa em gáI bé nhỏ thân thiết. Đất trời
như sụp đổ dưới chân em, nhưng mọi người, cuộc sống
vẫn khơng có gì thay đổi.

GV: Đây là những chi tiết nghệ thuật đặc sắc và giàu ý
nghĩa sâu sắc

Nỗi khổ của Thành và Thuỷ là bi kịch riêng của 1 gia
đình cịn dịng chảy thời gian, màu sắc, cảnh vật là nhịp
điệu cuộc sống vẫn diễn ra tự nhiên, bình thản trước cảnh
ngộ bất hạnh của con người, làm tăng thêm nỗi buồn sâu
thẳm, thất vọng, bơ vơ của 2 anh em…

? Cuộc chia tay của Thuỷ với lớp học gợi cho em suy
nghĩ gì?

HS: Trả lời: GV chốt ý, ghi bảng
Hoạt động 4(5’)

bơ vơ, đau khổ trước
cảnh gia đình tan vỡ
song các em luôn gần
gũi thương yêu chia sẻ,
quan tâm đến nhau; có
mong muốn cuộc sống
gia đình đồn tụ, hạnh
phúc.

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

Hướng dẫn HS tổng kết

- Mục tiêu: Học sinh biết đánh giá giá trị của văn bản.
- Hình thức: Hoạt động cá nhân, nhóm

- Phương pháp: Đàm thoại, trao đổi nhóm.

- Kĩ thuật: Đặt câu hỏi, Cặp đơi chia sẻ, chia nhóm
?) Qua câu chuyện tác giả muốn nhắn gửi chúng ta điều
gì

? Em có nhận xét gì về cách kể chuyện của tác giả?
HS thảo luận theo nhóm bàn trong2 phút, nhóm
thảo luận nhanh nhất trình bày các nhóm khác
nhận xét, bổ sung GV nhận xét và chốt

- GV chốt -> học sinh đọc ghi nhớ
Hoạt động 5 (5’)

Cặp đơi chia sẻ

?) Xung quanh chúng ta cịn có rất nhiều những hoàn
cảnh bất hạnh như hai anh em trog truyện. Vậy từ ý
nghĩa của truyện, em có suy nghĩ gì về mái ấm gia đình
đối với trẻ thơ

- Hs trao đổi - bộc lộ, bày tỏ suy nghĩ – GV chốt

4. Tổng kết

a. Nội dung: Tổ ấm gia
đình là vô cùng quan
trọng. Chúng ta hãy bảo
vệ và giữ gìn nó.

b.Nghệ thuật:

- NT miêu tả tâm lý
nhân vật,

- lời kể chân thành giản
dị qua ngôi thứ nhất,
-khắc họa hình tượng
nhân vật trẻ thơ gợi
cảm xúc.

c.Ghi nhớ : SGK
III. Luyện tập

4. Củng cố (2’) – KT trình bày 1’

- Mục tiêu: Củng cố kiến thức đã học, học sinh tự đánh giá về mức độ đạt được
những mục tiêu của bài học.

- Phương pháp: Cặp đơi chia sẻ.
- Kĩ thuật: Động não, trình bày 1 phút

? Trong một phút em hãy trình bày suy nghĩ của mình sau khi học xong truyện
- hai HS trình bày – nhận xét

5. HDVN (3’)
- Học bài:

+ Học thuộc ghi nhớ.

+Từ truyện ngắn Cuộc chia tay của những con búp bê, em hãy viết đoạn văn
khoảng 10 câu trình bày suy nghĩ về mái ấm gia đình với trẻ thơ.

- Chuẩn bị bài mới:

+ Bố cục trong văn bản. Soạn mục I ( Trả lời các câu hỏi trong mục I)
+ Tìm bố cục trong 2 văn bản đã học.

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

………

………
………

Soạn: Tiết 7
Giảng

Tập làm văn

BỐ CỤC TRONG VĂN BẢN.
I. Mục tiêu:

1. Kiến thức: - Tác dụng của việc xây dựng bố cục.
2. Kĩ năng:

- Nhận biết, phân tích bố cục trong văn bản.

- Vận dụng kiến thức về bố cục trong việc đọc – hiểu văn bản, xây dựng bố
cục cho một văn bản nói (viết) cụ thể.

- KNS: + Giao tiếp: Trình bày suy nghĩ, ý tưởng, thảo luận và chia sẻ quan
điểm của cá nhân về cách liên kết trong văn bản.

+ KN hợp tác: (Kn giải quyết mâu thuẫn) cùng chung sức làm việc.
3. Thái độ: Có ý thức khi xây dựng bố cục của văn bản rành mạch, hợp lý.

nói, khi tạo lập đoạn văn; năng lực hợp tác khi thực hiện nhiệm vụ được giao trong
nhóm; năng lực giao tiếp trong việc lắng nghe tích cực, thể hiện sự tự tin chủ động
trong việc chiếm lĩnh kiến thức bài học.

II. Chuẩn bị:

- GV: TLTK, máy chiếu.
- Hs đọc trước bài mới.

III. Phương pháp:

- Động não, suy nghĩ phân tích ngữ liệu, vấn đáp, thực hành có hướng dẫn.

IV. Tiến trình dạy học và giáo dục

1) ổn định tổ chức (1’)
 2) Kiểm tra bài cũ ( 4’)

? Liên kết có tác dụng gì trong VB? – Liên kết là 1 trong những t.chất quan trọng
nhất của VB, làm cho VB trở nên có nghĩa và dễ hiểu.

? Để văn bản có tính liên kết, người viết( người nói) phải làm gì?

- Để văn bản có tính liên kết, người viết( người nói) phải làm cho nội dung của
các câu, các đoạn thống nhất và gắn bó chặt chẽ với nhau. Đồng thời phải biết kết
nối các câu , các đoạn đó bằng những phương tiện ngơn ngữ ( từ, câu ) thích hợp.
3) Bài mới :

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

- Mục tiêu: Đặt vấn đề tiếp cận bài học.
- Hình thức: Hoạt động cá nhân.

- Kĩ thuật, PP:Thuyết trình. 
GTBM: PP:

Trong bóng đá các huấn luyên viên phải sắp xếp các cầu thủ thành một đội
hình. Cịn trong chiến đấu những vị tướng phải bố trí các đạo quân, cánh quân
thành một thế trận. Nếu không có sự dàn thế trận, dàn đội hình, khơng có sự sắp
xếp chặt chẽ từng cầu thủ, từng quân sĩ thì rất có thể bị thua, bị tổn thất. Trong
việc tạo lập một văn bản, chúng ta có cần phải sắp xếp các ý, các câu văn, đoạn
văn như các vị tướng cần bố trí cánh quân, các huấn luyện viên bố trí các câu
thủ khơng? Tiết học hôm nay chúng ta cần hiểu rõ điều này.

Hoạt động 2( 18’)

- Mục tiêu: Hướng dẫn học sinh hiểu vÒ bố 
cục và những yêu cầu về bố cục trong văn 
bản

- Hình thức: Hoạt động cá nhân.

- Phương pháp:Vấn đáp, nêu và giải quyết 
vấn đề

- Kĩ thuật: Đặt câu hỏi

GV treo bảng phụ với các mục của lá đơn xin
gia nhập đội

a) Lý do
b) Lời hứa

c) Tên đơn
d) Họ tên, ở đâu

Sai

1) Tên đơn
2) Họ tên
3) Lý do
4) Lời hứa
Đúng

? Lá đơn được sắp xếp theo một trình tự như thế
nào?

- Trình tự sắp xếp một lá đơn :
+ Tiêu đề

+ Tên đệm

+ Tên người nhận, tên người gửi
+ Lý do

+ Lời cảm ơn

+ Ngày, tháng, năm
+ Ký tên

?) Vì sao sắp xếp như cột 1 lại sai?
- Không theo 1 trật tự hợp lý

?) VB sẽ ntn nếu các ý không được sắp xếp theo
trật tự thành 1 hệ thống?

- Người đọc sẽ không hiểu được nội dung của

I. Bố cục và những yêu cầu về
bố cục trong văn bản

1) Bố cục của văn bản

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

văn bản.

GV: Việc sắp đặt nội dung trong VB theo một
trình tự hợp lý gọi là bố cục( Bố cục là sắp xếp,
trình bày)

?) Vì sao khi xây dựng văn bản cần phải quan
tâm tới bố cục?

- Vì có sắp đặt nội dung trong VB theo một
trình tự hợp lý thì người đọc mới hiểu rõ ý
người viết muốn nói gì.

-Nếu chúng ta chú ý đến việc sắp xếp các ý cho
rành mạch thì bài viết ( lời nói) của chúng ta sẽ
có hiệu quả cao. Ngược lại nếu chúng ta khơng
biết sắp xếp các ý cho hợp lí thì bài viết ( lời
nói) của chúng ta sẽ khơng hiểu được, khơng
được tiếp nhận.

? Theo em bố cục là gì?

- 2 HS phát biểu ->GV chốt = Ghi nhớ1 (30)
Gọi HS đọc

* Nhận xét: - Việc sắp đặt nội
dung trong VB theo một trình tự
hợp lý gọi là bố cục.

1.2: Ghi nhớ. (SGK 30)
- Gọi HS đọc 2 ví dụ trong SGK( 29)

?) Hai câu chuyện trên đã có bố cục chưa?
- Các câu trong văn bản lộn xộn, khó tiếp nhận
vì chưa có bố cục.

?) ý các câu trong mỗi đoạn và nội dung của
các đoạn văn có thống nhất với nhau không ?
-VB1: ý các câu chưa liên kết chặt chẽ, lộn xộn.
-VB2: Cách sắp xếp các đoạn văn như thế sẽ
làm mất đi yếu tố bất ngờ, khơng gây cười và
phê phán nhân vật chính.

?) Em hãy sắp xếp lại cho hợp lí ?

- Học sinh xếp -> Đọc lại văn bản ở sách Ngữ
văn 6 -> Gv nhận xét, chỉnh sửa cho đúng.

?) Muốn văn bản dễ tiếp nhận, gây hứng thú với

người đọc thì các nội dung văn bản phải như
thế nào ?

- Nội dung phải thống nhất chặt chẽ.

- Người đọc, người nghe phải hiểu được điều
người viết muốn nói.

=> Đó những yêu cầu về bố cục trong văn bản.
* Ghi nhớ 2 < SGK 30 >

?) Em hãy nêu nhiệm vụ 3 phần Mở bài ? Thân

2. Những yêu cầu về bố cục
trong văn bản

2.1 Khảo sát, phân tích ngữ
liệu:/Sgk/29

* Nhận xét: - Nội dung phải
thống nhất chặt chẽ để người
đọc, người nghe phải hiểu được
điều người viết muốn nói.

2.2. Ghi nhớ: SGK-30
3.Các phần của bố cục

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

bài ? Kết bài của văn bản tự sự ?

- Mở bài: Giới thiệu khái quát sự việc ( nhân

vật )

-Thân bài: Trình bày diễn biến các sự việc
- Kết bài: Kết quả sự việc

? Em hãy nêu nhiệm vụ 3 phần Mở bài ? Thân
bài ? Kết bài của Văn bản miêu tả:

+ MB: Giới thiệu đối tượng miêu tả.
+ TB: Miêu tả chi tiết về đối tượng.

+ KB: Nêu cảm nghĩ và nhận xét về đối tượng
được tả.

?) Có cần phân biệt rõ nhiệm vụ của từng phần
khơng? Vì sao?

- Cần phân biệt => Vì có như vậy mới tạo được
sự mạch lạch, hợp lí của nội dung và hình thức
của văn bản.

?) Có bạn nói rằng Mở bài chỉ là tóm tắt, rút
gọn Thân bài. Cịn kết bài lặp lại một lần nữa
của Mở bài. Nói thế có đúng khơng? Vì sao?
- Khơng đúng vì mỗi phần đều có nhiệm vụ
khác nhau.

?) Có bạn cho rằng nội dung chính của văn bản
nằm cả trong phần Thân bài nên Mở bài và Kết
bài không cần thiết lắm. ý kiến của em ?

* Khơng đúng vì : - mở bài không chỉ đơn thuần
là sự thông báo đề tài của văn bản mà còn phải
cố gắng làm cho người đọc( Người nghe) tiếp
cận đề t đó một cách dễ dàng, tụ nhiên, hứng
thú và ít nhiều hình dung đựơc các bước đi cuả
bài.

- Kết bài - Nêu cảm nghĩ và để lại ấn tượng tốt
đẹp cho người đọc, người nghe.

? Vb thường được xây dựng theo 1 bố cục ntn?
- 3 phần: Mở bài , Thân bài , Kết bài

-> Bố cục 3 phần có khả năng giúp cho văn bản
trở nên rành mạch và hợp lí.

GV: Như vậy bố cục của văn bản cần : Cân
đối, liền mạch, hoàn chỉnh và hợp lí. Tuy
nhiên trên thực tế không phải văn bản nào
cũng bắt buộc có 3 phần.

- HS đọc ghi nhớ.

* Nhận xét: VB thường được
xây dựng theo 1 bố cục 3 phần:
mở bài , thân bài , kết bài.

3.2 Ghi nhớ (sgk 30)

Hoạt động 3 (17’)
Hướng dẫn HS luyện tập

- Mục tiêu: Học sinh thực hành kiến thức đã
học.

II. Luyện tập: 
Bài 2(sgk 30)

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

- Hình thức: Hoạt động cá nhân, nhóm

- Phương pháp:Vấn đáp, thực hành có hướng
dẫn, nhóm

- Kĩ thuật: Đặt câu hỏi, chia nhóm

?.Gọi học sinh đọc và xác định yêu cầu của đề ?
-Yêu cầu học sinh trả lời miệng

-Yêu cầu học sinh trình bày miệng

? Gọi học sinh đọc và xác định yêu cầu của đề? 
HS thảo luận nhóm bàn thời gian 2 phút- Đại
diện nhóm nhanh nhất trình bày, nhận xét, bổ
sung

GV khái quát

ràng, rành mạch, hợp lí:

+ Phần 1: Kể về sự việc chia đồ
chơi của hai anh em.

+ Phần 2: Thuỷ chia tay với cô
giáo và các bạn.

+ Phần 3: Những giây phút của
cuộc chia tay giữa hai anh em.
- Có thể kể lại câu chuyện theo
một bố cục khác:Ví dụ:

+ Kể lại những kỉ niệm trước
đây của hai anh em.

+ Việc chia đồ chơi của hai anh
em. + Việc chia tay

Bài 3(sgk 30)

-Bố cục trên chưa hợp lí vì:
+ Điểm 2, 3 mới chỉ kể lại việc
học tốt, chưa phải là kinh
nghiệm học tốt

+ Điểm 4 khơng nói về học tập
lại nói về Đội và VN

- Sắp xếp lại :

a) Mở bài : -Chào mừng -Giới

thiệu họ tên

-Giới thiệu đề tài: Báo cáo kinh
nghiệm học tập tốt

b) Thân bài: -Nêu từng kinh
nghiệm học tập

-Kết quả học tập
c) Kết bài: - Tóm tắt điều đã
trình bày và nêu nguyện vọng
cuả bản thân muốn được hội
nghị trao đổi, đóng góp ý kiến .
- Chúc hội nghị thành công
4. Củng cố (1’)

- Mục tiêu: Củng cố kiến thức đã học, học sinh tự đánh giá về mức độ đạt được
những mục tiêu của bài học.

- Hình thức: Hoạt động cá nhân.

- Phương pháp: Phát vấn - Kĩ thuật: Khái quát hoá.
Gv chốt lại những yêu cầu trong bố cục 3 phần của một văn bản.
5. HDVN (3)’

- Học thuộc ghi nhớ.

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

...
...
...

Soạn: Tiết 8

Giảng :

Tập làm văn:

MẠCH LẠC TRONG VĂN BẢN
I. Mục tiêu:

1. Kiến thức:

- Mạch lạc trong văn bản và sự cần thiết của mạch lạc trong văn bản.
- Điều kiện cần thiết để một văn bản có tính mạch lạc.

2. Kĩ năng:

+ KNBH: Rèn kĩ năng thực hành về sự mạch lạc trong các bài tập làm văn.
+ KNS: - Giao tiếp: Trình bày suy nghĩ trước tập thể.

- KN hợp tác: (Kn giải quyết mâu thuẫn) cùng chung sức làm việc.
3. Thái độ: Hs có ý thức chú ý đến sự mạch lạc trong các bài tập làm văn.

4.Phát triển năng lực: Rèn HS năng lực tự học ( Lựa chọn các nguồn tài liệu có
liên quan ở sách tham khảo, internet, thực hiện soạn bài ở nhà có chất lượng ,hình
thành cách ghi nhớ kiến thức, ghi nhớ được bài giảng của GV theo các kiến thức
đã học), năng lực giải quyết vấn đề (phát hiện và phân tích được ngữ liệu ), năng
lực sáng tạo ( có hứng thú, chủ động nêu ý kiến), năng lực sử dụng ngơn ngữ khi
nói, khi tạo lập đoạn văn; năng lực hợp tác khi thực hiện nhiệm vụ được giao trong
nhóm; năng lực giao tiếp trong việc lắng nghe tích cực, thể hiện sự tự tin chủ động
trong việc chiếm lĩnh kiến thức bài học.

II. Chuẩn bị:

- GV: TLTK.- Bảng phụ, phấn màu.

- Hs đọc trước bài mới, trả lời câu hỏi mục I

III. Phương pháp:

- Phân tích ngữ liệu ,đàm thoại, thực hành có hướng dẫn.
IV. Tiến trình dạy học và giáo dục:

1) ổn định tổ chức (1’)
 2) Kiểm tra bài cũ ( 5’)

? Bố cục trong VB là gì? ? Nêu các điều kiện để văn bản có bố cục rành mạch, 
hợp lí?

- Việc sắp đặt nội dung trong VB theo một trình tự hợp lý gọi là bố cục.

- Nội dung các phần, các đoạn trong văn bản phải thống nhất chặt chẽ với nhau
đồng thời giữa chúng phải có sự phân biệt rạch rịi.

- Trình tự sắp xếp của các phần các đoạn phải giúp cho người viết( người nói) dễ
dàng đạt được mục đích giao tiếp.

3) Bài mới :

Hoạt động 1: Khởi động (1’):

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

- Hình thức: Hoạt động cá nhân.
- Kĩ thuật, PP:Thuyết trình.

Giới thiệu bài.

Nói đến bố cục là nói đên sự sắp đặt, phân chia. Nhưng văn bản lại khơng
thể khơng có sự liên kết. Vậy làm thế nào để các phần các đoạn của một văn bản
vẫn được phân cách rành mạch mà lại không mất đi sự liên kết chặt chẽ với nhau?
Điều đó địi hỏi văn bản phải có sự mạch lạc.Vậy mạch lạc trong văn bản là gì?
Có những u cầu nào về sự mạch lạc trong văn bản? Tiết học hôm nay ta đi tìm
hiểu.

Hoạt động 2 ( 16’)

- Mục tiêu: Hướng dẫn học sinh hiểu mạch
lạc và những yêu cầu về mạch lạc trong 
văn bản

- Hình thức: Hoạt động cá nhân.

- Phương pháp:Vấn đáp, phân tích, nêu và 
giải quyết vấn đề

- Kĩ thuật: Đặt câu hỏi.
- GV nêu vấn đề ( a - 31)

?) Hãy xác định mạch lạc trong văn bản có
tính chất nào trong các tính chất sau:

- Trơi chảy thành dịng, thành mạch

- Tuần tự đi qua khắp các phần, các
đoạn trong VB

- Thông suốt, khơng đứt đoạn.
=> Cả ba tính chất trên.

?) Trong VB mạch lạc là sự tiếp nối của các
câu các ý theo một trình tự hợp lý. Như thế
có đúng khơng? Vì sao?

- Đúng, vì nếu các câu các ý ko được sắp xếp
theo một trình tự hợp lý thì người đọc sẽ thấy
rất khó hiểu -> văn bản phải mạch lạc.
GV chuyển ý

I. Mạch lạc và những yêu cầu về
mạch lạc trong VB

1. Mạch lạc trong VB

1.1 Khảo sát, phân tích ngữ
liệu/Sgk/31

* Nhận xét: - Mạch lạc trong VB là
sự tiếp nối của các câu, các ý theo
một trình tự hợp lý

1.2. Ghi nhớ.
- HS đọc đoạn đầu phần a (31)

?) VB “Cuộc chia tay của những con búp
bê” kể về nhiều sự việc khác nhau? Hãy cho
biết toàn bộ sự việc trong VB xoay quanh sự

2. Các điều kiện để VB có tính
mạch lạc

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

việc chính nào?

- Nội dung chính: Cuộc chia tay đầy đau xót
cuả hai anh em Thành và Thuỷ do sự tan vỡ
của gia đình. Nhưng hai con búp bê, tình cảm
của hai anh em thì không chia tay.

?) “Sự chia tay” và “những con búp bê”
đóng vai trị gì trong chuyện? Hai anh em
Thành và Thuỷ có vai trị gì trong chuyện?
- Dẫn dắt mọi sự việc -> sự việc chính. Hai
anh em Thành và Thuỷ có vai trị là những
nhân vật chính để các sự việc diễn ra bám sát
các nhân vật nhằ thể hiện nội dung chính câu
chuyện.

?) Các từ ngữ: Chia tay, chia đồ chơi, chia
ra, chia đi, chia rẽ, xa nhau, khóc,…, Anh
cho em tất, chẳng muốn chia đơi… Theo
em, đó có phải là chủ đề (vấn đề chủ yếu)
liên kết các sự việc nêu trên thành một thể
thống nhất khơng? Đó có xem là mạch lạc
của VB khơng?

- Đó chính là mạch lạc trong VB. Tất cả đều
thống nhất và liên kết để thể hiện chủ đề.
- Mạch văn “ Sự chia tay ” luôn luôn có
những diễn biến mới mẻ qua mỗi phần, mỗi
đoạn.

-> Đó được xem là mạch lạc của VB

?) Các đoạn trong truyện được nối với nhau
theo mối quan hệ nào? ( thời gian, không
gian, tâm lý( nhớ lại), liên hệ ý nghĩa)?

- Cả 4 mối quan hệ trên.

?) Những mối liên hệ giữa các đoạn ấy có tự
nhiên và hợp lý khơng? – Có. Rất tự nhiên
và hợp lý.

? Để VB có tính mạch lạc ta cần có các điều
kiện gì?

- HS đọc ghi nhớ ( SGK 32)

* Nhận xét:

- Các câu, các đoạn, các phần đều
nói về một chủ đề và tiếp nối theo
một trình tự hợp lý.

2.2 Ghi nhớ < SGK32 >

II. Luyện tập:
Hoạt động 3 (17’)

Hướng dẫn HS luyện tập

- Mục tiêu: Học sinh thực hành kiến thức
đã học.

- Hình thức: Hoạt động cá nhân, nhóm
- Phương pháp:Vấn đáp, thực hành có
hướng dẫn, nhóm, đàm thoại.

Bài 1 (32 -33)

a) Văn bản : Mẹ tơi

- Chủ đề : tấm lịng của mẹ

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

HS 3 nhóm thực hiện – trình bày – nhận xét,
bổ sung

GV đánh giá, khái quát

? Hs đọc yêu cầu bài tập

- Trao đổi nhóm 2 HS, nhóm nhanh nhất
trình bày các nhóm khác nhận xét- GV

- Mạch lạc được thể hiện :
+ Lí do viết thư

+ Nội dung bức thư

- Bố nhắc sự hỗn láo của con với
mẹ

- Bố nhắc lại quá khứ mẹ lo mất
con

->Đánh giá sự hi sinh của mẹ
- Bố đặt giả định ngày mất mẹ và
sự hối hận của con. Bố yêu cầu
nghiêm khắc : Con xin lỗi mẹ

b) Văn bản : Lão nông và các con
- Tính mạch lạc trong văn bản:”
Lão nơng và các con”.Chủ đề:”Lao
động là vàng” chủ đề này xun
suốt tồn bài thơ của La phơng ten.
- Hai câu mở bài nêu chủ đề, đoạn
giữa là “kho vàng chôn dưới đất”và
sức lao động của con người làm
nên lúa tốt- vàng. Đoạn kết 4 câu
cuối nhấn mạnh chủ đề thêm một
lần nữa.

- Mở bài : 2 câu đầu

- Thân bài : 14 câu tiếp theo
- Kết bài : 4 câu cuối
* Văn bản : Ngày mùa

- Đoạn văn Tơ Hồi: ý tứ chủ đạo
xuyên suốt toàn văn bản là: Sắc
vàng trù phú, đàm ấm của làng quê
vào mùa đông giữa ngày mùa.
- Chủ đề : Miêu tả sự trù phú, đầm
ấm của ngày mùa ở làng quê vào
mùa đông

- Mạch lạc : Thể hiện qua bố cục
.) Câu đầu : giới thiệu bao quát về
sắc vàng

.) Các câu tiếp : Những biểu hiện
của sắc vàng trong không gian hoặc
thời gian

.) 2 câu cuối : Nhận xét, cảm xúc
vè màu vàng

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

chốt Bài 2 (34)

- Ý chủ đạo của câu chyện xoay
xung quanh cuộc chia tay của hai
đứa trẻ và hai con búp bê.

- Vì vậy nếu thuật lại quá tỉ mỉ

nguyên nhân dẫn đến cuộc chia tay
của hai người lớn có thể làm cho ý
chủ đạo trên bị phân tán, không giữ
được sự thống nhất và do đó làm
mất sự mạch lạc trong câu chuyện
4. Củng cố (2’)

- Mục tiêu: Củng cố kiến thức đã học, học sinh tự đánh giá về mức độ đạt được
những mục tiêu của bài học.

- Hình thức: Hoạt động cá nhân.

- Phương pháp: Phát vấn - Kĩ thuật: Khái quát hoá.
– GV chốt lại những yêu cầu để một văn bản có tính mạch lạc.
5. HDVN (3’)

- Học bài:

+ Học thuộc ghi nhớ.

+ Tìm hiểu tính mạch lạc trong văn bản Mẹ tôi

- Tiết sau soạn : Những câu hát về tình cảm gia đình

Học thuộc các bài ca dao 1 và 4 và trả lời câu hỏi phần đọc hiểu văn bản.

V. Rút kinh nghiệm

...
...

...

TỔ DUYỆT