Một số kĩ năng, kinh nghiệm được áp dụng trong dạy học môn mĩ thuật cho học sinh tiểu học qua phương pháp mới đan mạch giúp học sinh tiếp thu bài hiệu quả ở trường tiểu học luận khê 2

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HỐ

PHỊNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THƯỜNG XUÂN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ KĨ NĂNG, KINH NGHIỆM
ĐƯỢC ÁP DỤNG TRONG DẠY HỌC MÔN MĨ THUẬT CHO
HỌC SINH TIỂU HỌC QUA PHƯƠNG PHÁP MỚI ĐAN
MẠCH GIÚP HỌC SINH TIẾP THU BÀI HIỆU QUẢ Ở
TRƯỜNG TIỂU HỌC LUẬN KHÊ 2

Người thực hiện: Lê Thị Lan
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Luận Khê 2
SKKN thuộc mơn: Mĩ thuật

MỤC LỤC

MỤC LỤC
THANH HỐ
1 NĂM 2021


TT

Danh mục

Trang

1

MỞ ĐẦU

1

1.1

Lí do chọn đề tài

2

1.2

Mục đích nghiên cứu

2

1.3

Đối tượng nghiên cứu

2

1.4

Phương pháp nghiên cứu

2

2

NỘI DUNG

3

2.1

Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm

3

2.2
2.3

Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng SKKN
Các giải pháp sử dụng để giải quyết vấn đề.
- Sử dụng một số phương pháp tổ chức dạy học giúp học
sinh làm và sử dụng con rối.
- Các quy trình mĩ thuật
- Sử dụng các con rối vào tạo dáng hình ảnh trong một số
bài vẽ tranh.

4
6
6
7
8

2.4

Hiệu quả của SKKN đối với hoạt động giáo dục với bản thân,
đồng nghiệp và nhà trường

11

3

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

18

3.1

Kết luận

18

3.2

Kiến nghị

19

1. MỞ ĐẦU


1.1. Lí do chọn đề tài:
Hiện nay việc đổi mới phương pháp dạy học vẫn là một vấn đề được
nhiều nhà nghiên cứu giáo dục quan tâm bàn bạc thống nhất. Cụ thể biện
pháp nhằm cải tiến phương pháp dạy học theo hướng tích cực hố q trình

dạy học, tăng cường khả năng tư duy của học sinh ở quá trình lĩnh hội tri
thức, phát huy tính độc lập, tính tích cực của học sinh được làm việc dưới
nhiều hình thức và có được hứng thú trong giờ học. Một trong những
phương pháp dạy học phát huy được tính tích cực của học sinh, tính độc
lập sáng tạo, độc lập tư duy là việc giảng dạy môn Mĩ thuật theo phương
pháp Đan Mạch ở trường tiểu học, dạy học theo phương pháp này dường
như giáo viên và học sinh được giải phóng khỏi sự rập khn, gị bó theo
kiểu truyền thống trước đó. Bởi vì phương pháp dạy học Mĩ Thuật mới của
Đan Mạch với các quy trình đa dạng phong phú mang lại hiệu quả cao
trong tiết học, học sinh tìm hiểu sự vật qua con mắt quan sát, tưởng tượng
bằng nét vẽ, hình vẽ, màu sắc một cách nhanh chóng, nhớ sự vật lâu hơn.
Ở một số trường tiểu học trọng điểm của huyện đã thực hiện chỉ đạo,
triển khai phương pháp dạy – học Mĩ thuật mới, sử dụng những quy trình
mĩ thuật của SAEPS (Đan Mạch) và tất cả các trường tiểu học trên tồn
quốc. Đó là sự đúc kết những kinh nghiệm quý báu từ vương quốc Đan
Mạch và các nền giáo dục Mĩ thuật tiên tiến trên thế giới. Những quy trình
Mĩ thuật theo phương pháp mới của Đan Mạch đều hướng tới mục tiêu lấy
học sinh làm trung tâm, kích thích sự tương tác, tư duy sáng tạo và phát
triển nhận thức, phát triển các giác quan, kĩ năng sống, kinh nghiệm và khả
năng giải quyết vấn đề, các năng lực hợp tác, năng lực tự học và tự đánh
giá. Phương pháp dạy học mỹ thuật mới giúp cho học sinh hiểu sâu và nhớ
những sự kiện, hiện tượng của cuộc sống xung quanh giúp hiểu biết tính
chất, quy luật phát triển của những hiện tượng sự kiện ấy, qua đó làm giàu
thêm kiến thức về cuộc sống, phong phú thêm trí tưởng tượng của học sinh.
Từ đó tư duy thẩm mĩ, vốn sống của học sinh ngày càng được phát triển,
việc phát triển thẩm mĩ, yêu quý bảo vệ những cái tốt, cái đúng; ghét, bài
trừ những cái xấu và việc làm khơng đúng; đề cập đến mọi khía cạnh của
cuộc sống xã hội đến thiên nhiên, con người.
Tuy nhiên khi áp dụng vào giảng dạy tôi thấy một số nhược điểm ở
học sinh như sau: Học sinh vẽ biểu cảm còn nhìn vào giấy, vẽ ký hoạ dáng

nhân vật chưa đa dạng, tạo hình từ vật tìm được cịn lúng túng, xây dựng
mơ hình và sáng tạo các câu chuyện cịn nghèo nàn chưa hấp dẫn. Kỹ năng
sắp xếp bố cục, vẽ hình, vẽ màu vào tranh cịn yếu.
Xuất phát từ những lí do trong thực tiễn giảng dạy bản thân. Tôi đã
mạnh dạn đưa ra một số kĩ năng và kinh nghiệm của mình trong thực tế, và
cũng từ lí do đó mà tơi đã áp dụng và thu được kết quả trong dạy học giúp
học sinh thêm yêu thích môn học này hơn, học sinh bộc lộ được những kĩ
năng của mình, có khả năng cảm thụ vẻ đẹp của con người và thiên nhiên.


2
tạo ở học sinh trong học tập. Bản thân tôi xin đưa ra sáng kiến của
mình: “Một số kĩ năng, kinh nghiệm được áp dụng trong dạy học môn
Mĩ thuật cho học sinh tiểu học qua phương pháp mới Đan Mạch giúp
học sinh tiếp thu bài hiệu quả ở trường Tiểu học Luận Khê 2”. Từ đó
có thể giải quyết phần nào những vấn đề còn vướng mắc và tồn đọng
trong dạy học, trong cách sử dụng những kĩ năng sử dụng rối của học
sinh của nhà trường nói riêng và học sinh tiểu học nói chung.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Để có được kinh nghiệm áp dụng trong dạy học mơn Mĩ thuật đạt
hiệu quả thì mỗi trường cần phải đủ giáo viên dạy chuyên, đủ điều kiện
về phòng học chức năng, các phương tiện dạy học. GV phải sử dụng
thành thạo các phương tiện dạy học, biết thiết kế bài giảng, hiểu được
cách dạy của phương pháp Đan Mạch phù hợp với bài học…
Học sinh có đầy đủ đồ dùng như màu vẽ, bút chì, giấy vẽ, vật liệu
sẵn có, kéo, giấy thủ cơng, đất nặn…
Việc nghiên cứu đề tài nhằm mục đích tìm ra một số giải pháp
nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy môn Mĩ thuật theo phương pháp
Đan Mạch.
Thông qua bài học giúp học sinh phát triển được khả năng của

mình một cách tốt nhất:
- Biết cách lập kế hoạch và tổ chức thực hiện những quy trình dạy
học hiệu quả và tích cực tại những mơi trường học tập được bố trí hợp lý
và tạo cảm hứng học tập tích cực cho học sinh, bao gồm cả trong và
ngồi lớp học.
- Có thể tổ chức dạy học Mĩ thuật một cách linh hoạt và sáng tạo,
phù hợp với đối tượng học sinh và thực tế văn hóa, cơ sở vật chất tại địa
phương nói riêng và Việt Nam nói chung.
- Thực hiện và hỗ trợ hoạt động mĩ thuật theo chủ đề và có sự tích
hợp dựa trên các nội dung của chương trình hiện hành.
- Biết cách tổ chức và đánh giá liên tục quá trình học mĩ thuật để
phát triển các năng lực học tập, khả năng sáng tạo và kĩ năng sống cho
mỗi học sinh.
- Phối hợp và chia sẻ kinh nghiệm với các đồng nghiệp khi xây dựng
kế hoạch giảng dạy và thực hiện bằng cách kết hợp nhuần nhuyễn các quy
trình, cũng như kết hợp các yếu tố liên quan từ việc tích hợp với các mơn
học khác.
- Chia sẻ và giúp cha mẹ học sinh, cộng đồng xã hội nhận thấy
được tầm quan trọng của mĩ thuật và hoạt động giáo dục mĩ thuật trong
nhà trường, trong cuộc sống hiện tại và tương lai.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Là các em học sinh trực tiếp tôi dạy tại trường tiểu học Luận Khê 2
chính là đối tượng nghiên cứu của đề tài mà tôi áp dụng.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:


3
Trong quá trình nghiên cứu để thực hiện được thành cơng đề tài
mình đưa ra và thực nghiệm, tơi đã áp dụng một số phương pháp sau :
+ Phương pháp nghiên cứu lí luận:

Đọc, phân tích tổng hợp các tài liệu có liên quan đến phương pháp
dạy học Mỹ thuật cho học sinh tiểu học; đọc nghiên cứu sách và tài liệu
tham khảo ,...
+ Phương pháp khảo sát thực tiễn:
Khảo sát thực trạng để nắm được chất lượng dạy và học môn Mĩ
thuật ở trường tiểu học
+ Phương pháp quan sát:
Quan sát hoạt động học tập của học sinh trên lớp.
+ Phương pháp thực nghiệm, đàm thoại, đối chiếu so sánh: Kiểm
nghiệm tính khoa học, tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất: Tiến
hành dạy thử nghiệm rồi kiểm tra đánh giá chất lượng. Sau khi nhận thấy
có kết quả. Tiến hành tổ chức chuyên đề để mở rộng cho các đồng
nghiệp, lấy ý kiến tập thể đúc rút kinh nghiệm, sau đó cho tiến hành dạy
thực nghiệm ở một số lớp, tiến hành khảo sát chất lượng, so sánh kết quả
thu được sau khi đã được thực nghiệm và trước khi chưa được thực
nghiệm.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm:
Trong văn kiện đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII (Ngày
26/1/2016) định hướng đổi mới căn bản, toàn diện về giáo dục, đào tạo,
phát triển nguồn nhân lực đã nêu rõ: Phương pháp dạy học và học mới
không chỉ làm cho người học phát triển tư duy độc lập, sáng tạo mà còn
giúp người thầy thêm tiến bộ, trưởng thành… Giáo dục cần phải tập
trung phát triển mạnh năng lực và phẩm chất người học, đảm bảo hài hịa
đức, trí, thể, mĩ, thực hiện tốt phương châm mới: Dạy người, dạy chữ,
dạy nghề( trước đây là dạy chữ, dạy người, dạy nghề). Vì vậy việc đổi
mới phương pháp dạy học và tập trung rèn kĩ năng, bồ dưỡng năng lực,
phẩm chất người học là nhiệm vụ cần được chú trọng trong giáo dục đào
tạo. Năm học 2014 - 2015 Bộ giáo dục và đào tạo cũng đã triển khai và
một số trường học trên địa bàn huyện đã tích cực tham gia thực hiện

phương pháp mới này.
Mơn Mĩ thuật ở trường Tiểu học có nhiệm vụ hình thành năng lực
hoạt động cho học sinh. Cung cấp cho học sinh một số kiến thức Mĩ
thuật phổ thông, giúp các em hiểu biết về cái đẹp và hoàn thành các bài
tập của chương trình, đồng thời tạo điều kiện cho học sinh học tốt các
mơn học khác, góp phần xây dựng môi trường thẩm mĩ cho xã hội. Rèn
luyện cho học sinh cách quan sát, kỹ năng tìm tịi, sáng tạo để góp phần
hình thành phẩm chất người lao động mới. Giúp học sinh nhận thức được
vẻ đẹp của Mĩ thuật dân tộc và có ý thức giữ gìn, bảo tồn nền Mĩ thuật.
Giúp học sinh phát huy năng khiếu sẵn có của tuổi thơ, đồng thời hướng


4
dẫn một số phương pháp để các em quan sát tập vẽ tranh và xem tranh…
Từ đó tạo cho các em niềm say mê, hứng thú tìm cái hay, cái đẹp trong
nghệ thuật, tiến tới hình thành thị hiếu thẩm mĩ tốt trong học tập, lao
động và vui chơi hàng ngày.
Mơn Mĩ thuật ln có sức hấp dẫn kì lạ đối với các em ở mọi lứa
tuổi. Các em có thể vẽ hoặc tạo ra các sản phẩm mỹ thuật từ các vật liệu
tìm được. Những sản phẩm mĩ thuật, hình vẽ đầy sáng tạo của các em
làm chúng ta ngạc nhiên, tuy nhiên, không phải em nào cũng th ực hiện
được để mơ ước trở thành hoạ sĩ.
Trong quá trình dạy mơn Mĩ thuật ở trường tiểu học, tơi thấy có rất
nhiều học sinh khơng thực hiện theo các quy trình đã được học. Chúng ta
đều biết, mĩ thuật là một ngành nghệ thuật, không phải là khoa học,
nhưng nếu muốn phát triển được năng khiếu thì cần phải ứng dụng các
kiến thức khoa học, phải có q trình rèn luyện, vì nghệ thuật chính là sự
sáng tạo của con người thông qua cảm xúc nghệ thuật, sự quan sát tinh
tế, khiếu thẩm mỹ và đôi bàn tay khéo léo.
Có 7 quy trình Dạy - Học mĩ thuật theo phương pháp mới của

SAEPS.
* Vậy quy trình là gì? Là trình tự ( thứ tự, cách thức ) thực hiện
một hoạt động đã được quy định, mang tính chất bắt buộc, đáp ứng
những mục tiêu cụ thể của hoạt động quản trị.
- Những quy trình Dạy - Học mĩ thuật theo phương pháp mới của
SAEPS đều hướng tới mục tiêu:
+ Lấy học sinh làm trung tâm.
+ Kích thích sự tương tác, tư duy sáng tạo và phát triển nhận thức
giúp học sinh có được các khả năng.
+ Biểu đạt và giao tiếp thơng qua hình ảnh.
+ Khám phá và hiểu được văn hóa thơng qua nghệ thuật thị giác.
+ Hình thành các kỹ năng sống trong lĩnh vực Mĩ thuật.
+ Yêu thích cái đẹp và biết vận dụng vào cuộc sống sinh hoạt, học
tập hàng ngày.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh
nghiệm
a. Thuận lợi
- Được sự quan tâm sát sao của ban lãnh đạo nhà trường.
- Các trang thiết bị phục vụ cho việc giảng dạy theo phương pháp
mới của Đan Mạch đầy đủ.
- Giáo viên luôn sáng tạo và linh hoạt các hoạt động dạy học. Lựa
chọn và bao quát được toàn bộ hoạt động trên lớp dựa trên những kiến
thức nền tảng cũng như những gì phát sinh trong quá trình học tập với
nhiều lựa chọn: Giáo viên lập được kế hoạch cho từng hoạt động; Điều
khiển quá trình và tạo điều kiện cho học sinh phát triển nội dung bằng
các câu hỏi mở và khuyến khích các em chia sẻ những kinh nghiệm sẵn


5
có của mình. Tạo ra nền tảng cần thiết để giúp các em kiến tạo được quy

trình học tập của mình bằng cách liên hệ những điều đã biết với những
điều sẽ học.
b. Khó khăn:
Trình độ tiếp thu của các em khơng đồng đều. Học sinh cịn nhút
nhát thụ động, chưa tích cực trong việc chủ động phát huy tích tích cực
trong học tập, sáng tạo cịn hạn chế.
+ Các em chưa có thói quen quan sát, nhận xét hình dáng con
người, con vật, cảnh thiên nhiên. Nhìn chung kết quả sản phẩm mĩ thuật
còn sơ sài đơn giản.
+ Chưa có đủ dụng cụ đồ dùng học tập mơn học ( màu vẽ, giấy
vẽ…)
+ Môn Mĩ thuật là môn chưa được phụ huynh coi trọng quan tâm
nên phụ huynh chưa chú trọng để đầu tư cho con em học hành.
+ Số học sinh có năng khiếu là rất ít.
c . Kết quả khảo sát ban đầu:
Số học sinh
Số học sinh
thích học
khơng thích học
Tổng số
Khối
Ghi chú
mơn Mĩ thuật
mơn Mĩ thuật
HS
lớp
TS
%
TS
%

1

86

75

87,2

11

12,8

2

67

58

86,5

9

13,5

3

67

61

91,0

6

0,8

4

65

58

89,2

7

10,8

5

56

47

83,9

9

16,1

Từ thực trạng trên cho thấy chất lượng học tập của học sinh nói
chung cịn nhiều hạn chế, dẫn đến mỗi tiết học hiệu quả còn chưa cao,
học sinh còn rụt rè, thiếu tích cực, chủ động trong học tập và hoạt động
nhóm. Vì vậy mà ảnh hưởng khơng nhỏ đến chất lượng của môn Mĩ thuật
và các môn học khác trong nhà trường, như chưa đáp ứng được yêu cầu
đổi mới của nền giáo dục tiểu học hiện nay. Vì vậy tôi áp dụng “Một số
kĩ năng, kinh nghiệm được áp dụng trong dạy học môn Mĩ thuật cho
học sinh tiểu học qua phương pháp mới Đan Mạch giúp học sinh tiếp
thu bài hiệu quả ở trường Tiểu học Luận Khê 2”.
Với mong muốn đưa ra những kinh nghiệm của mình trong dạy
học giúp học sinh mạnh dạn, tự tin phát huy tính sáng tạo, năng khiếu
của mình trong mơn Mỹ thuật, giúp các em cảm nhận và sáng tạo theo
cảm nhận riêng của mình.


6
2.3. Các giải pháp sử dụng để giải quyết vấn đề.
Qua nghiên cứu, khảo sát, phân tích thực trạng, bản thân tôi đã đưa
ra một số giải pháp sau:
- Sử dụng một số phương pháp tổ chức dạy học giúp học sinh
tiếp thu bài hiệu quả hơn.
Giáo viên tích hợp các mơn học, hoạt động giáo dục để kích thích
trí tưởng tượng ở trẻ em, từ đó học sinh thể hiện được tác phẩm nghệ
thuật bằng nhiều chất liệu và các hình thức của nghệ thuật thị giác. Giáo
viên có vai trò làm cầu nối giữa phương pháp, nhà trường với học sinh,
tạo thành một hệ thống liền mạch, chặt chẽ, tác động qua lại với nhau
giữa đầu vào và đầu ra của quá trình dạy học.
Khi xây dựng kế hoạch dạy - học giáo viên cần phải chú ý tới :
Mục tiêu chính của phương pháp này nhằm giúp học sinh hình thành và
phát triển các năng lực:

+ Năng lực trải nghiệm: Cho các em được làm việc với những chủ
đề liên quan đến kinh nghiệm đã có của bản thân.
+ Năng lực kỹ năng và kỹ thuật thông qua các hoạt động : Vẽ cùng
nhau, chân dung biểu đạt, vẽ theo nhạc, tạo hình từ vật tìm được, nặn
hoặc uốn tạo dáng, xây dựng cốt truyện (xây dựng bối cảnh câu chuyện).
+ Năng lực biểu đạt: Có nghĩa là học sinh ứng dụng ngôn ngữ mĩ
thuật để diễn đạt sự trải nghiệm và thái độ của bản thân.
+ Năng lực phân tích và trình bày: Thơng qua các hoạt động trình
bày về tác phẩm của mình, tham gia giải thích, phân tích, nhận xét về
nghệ thuật, kỹ thuật thể hiện tác phẩm.
+ Năng lực giao tiếp và đánh giá: Học sinh tham gia giao tiếp, thảo
luận và đánh giá tất cả các hoạt động trong tiết Mĩ thuật, đánh giá những
gì đã làm được, có như mong muốn hay không?...
Xác định được mục tiêu bài dạy: Là kiến thức kĩ năng cơ bản học
sinh cần đạt được sau giờ học, có cân nhắc đến mục tiêu cá nhân phù hợp
với năng lực, nhu cầu sở thích từng cá nhân.
* Về mục tiêu:
Mục tiêu chính của phương pháp này nhằm giúp học sinh hình
thành và phát triển các năng lực:
+ Năng lực trải nghiệm: Cho các em được làm việc với những chủ
đề liên quan đến kinh nghiệm đã có của bản thân.
+ Năng lực kỹ năng và kỹ thuật thông qua các hoạt động : Vẽ cùng
nhau, chân dung biểu đạt, vẽ theo nhạc, tạo hình từ vật tìm được, nặn
hoặc uốn tạo dáng, xây dựng cốt truyện (xây dựng bối cảnh câu chuyện).
+ Năng lực biểu đạt: Có nghĩa là học sinh ứng dụng ngơn ngữ mĩ
thuật để diễn đạt sự trải nghiệm và thái độ của bản thân.
+ Năng lực phân tích và trình bày: Thơng qua các hoạt động trình
bày về tác phẩm của mình, tham gia giải thích, phân tích, nhận xét về
nghệ thuật, kỹ thuật thể hiện tác phẩm.

7
+ Năng lực giao tiếp và đánh giá: Học sinh tham gia giao tiếp, thảo
luận và đánh giá tất cả các hoạt động trong tiết Mĩ thuật, đánh giá những
gì đã làm được, có như mong muốn hay khơng?...
* Nội dung chương trình:
Điểm nổi bật của phương pháp dạy học này là giáo viên có thể chủ
động theo từng nội dung tiết dạy mà kết hợp nhiều kỹ thuật trong một
bài dạy. Nội dung chương trình giáo dục Mĩ thuật theo phương pháp mới
khơng theo trình tự các bài như chương trình hiện hành, mà giáo viên
căn cứ vào đó để xây dựng các chủ đề cho phù hợp. Mỗi chủ đề tạo
thành một quy trình mĩ thuật tương tác và tích hợp giữa 5 nội dung: Vẽ
theo mẫu, Vẽ trang trí, Vẽ tranh, Tập nặn tạo dáng, Thường thức Mĩ
thuật. Mỗi chủ đề sẽ lồng ghép giáo dục nhiều mục tiêu và được thực
hiện ít nhất là 2 tiết, nhiều nhất là 5 tiết.
- Các quy trình Mĩ thuật:
Trên cơ sở lý thuyết giáo dục và giảng dạy Mĩ thuật, giáo viên sẽ
tổ chức dạy cho các em học Mĩ thuật qua các hoạt động vẽ cùng nhau, vẽ
theo nhạc, vẽ biểu đạt, tạo hình 3D từ các vật tìm được, xây dựng cốt
truyện... Thơng qua các hoạt động tạo hình sẽ khơi gợi và phát huy được
năng khiếu thẩm mỹ vốn có ở trẻ, gây hứng thú cho các em trước cái
đẹp, tiến tới hình thành thị hiếu thẩm mỹ của học sinh trong cuộc sống.
Hoạt động giáo dục Mĩ thuật cịn góp phần đem lại nhận thức mới, niềm
vui, hứng thú và sáng tạo học tập cho trẻ. Việc sử dụng nền nhạc trong
các hoạt động Mĩ thuật cũng tạo cho học sinh hứng thú, khơng khí lớp
học vui vẻ, thân thiện.
* Hình thức tổ chức của lớp học:
Chủ yếu là thực hành theo nhóm, cần khơng gian rộng để học sinh
có thể vận động và di
chuyển. Phải có nơi

trưng bày tranh, sản
phẩm để học sinh dễ
dàng quan sát, nhận xét,
đánh giá.
Đối với học sinh
Tiểu học nói chung,
giáo viên phải hướng
dẫn vẽ từng bước chi
tiết có khi các em cịn
chưa thực hiện được
huống gì là theo phương
pháp mới các em phải tự

Giờ thực hành mĩ thuật
ở lớp 2B trường tiểu học Luận Khê 2.


8
tìm ra cách thể hiện, cách vẽ, cách dựng câu chuyện… thông qua những
trải nghiệm trên lớp.
Hơn nữa nếu là học sinh tiểu học thì vấn đề này càng đáng lo ngại,
bởi lẽ không phải học sinh nào cũng sẵn sàng sáng tạo khi mà bản thân
chưa hiểu, chưa nắm được cách vẽ, cách thể hiện qua các đường nét, màu
sắc…để đạt yêu cầu bài học. Học sinh chưa phát huy được sự sáng tạ,
chưa mạnh dạn tham gia các hoạt động trên lớp.
Khi áp dụng phương pháp mới thì hình thức tổ chức lớp học thay
đổi, chủ yếu là thực hành theo nhóm, giáo viên sẽ mất nhiều thời gian
cho việc sắp xếp, ổn định chỗ ngồi cho học sinh, rất khó khăn trong việc
quản lý trật tự lớp học. Hoạt động theo nhóm nhiều lợi thế nhưng nếu
khơng được tổ chức một cách khoa học thì vấn đề trật tự lớp học sẽ vượt

ra khỏi tầm kiểm soát của giáo viên. Vì học nhóm, các em ngồi đối diện
nhau hoặc thành vịng trịn nên hay nói chuyện, đùa giỡn trong giờ học.
Nề nếp lớp chưa ổn định, học sinh không quen ngồi lâu trong khuôn khổ.
Giữ trật tự đã khó, để các em tham gia vào hoạt động học tập theo hướng
dẫn của giáo viên cịn khó hơn.
Bảy quy trình dạy – học Mĩ thuật chủ yếu là đề cao khả năng tự
học của học sinh, nhưng để thực hiện được một quy trình các em phải
chuẩn bị rất nhiều vật dụng như: Giấy A0, A4, giấy bồi, kéo, băng keo,
hộp giấy, vật dụng tìm được…Điều này quả là khó khăn cho cả giáo viên
và học sinh, vì bản thân các em chưa thể tự chuẩn bị được mà phải có sự
hỗ trợ từ phía phụ huynh.
Với “vị trí” của mơn học như hiện nay thì sự nhiệt tình của phụ
huynh có được như mong muốn? Nhiều em hồn cảnh khó khăn có được
hộp màu và vở vẽ đã là may mắn. Mặt khác, học sinh lớp 1, lớp 2 rất khó
khăn trong việc sử dụng kéo, chưa biết cách cầm kéo (ở quy trình Vẽ
theo nhạc) hay uốn dây thép, bồi giấy (Quy trình Tạo hình bằng dây
thép). Khi thực hiện giảng dạy theo những quy trình này, giáo viên
thường mất rất nhiều thời gian để hướng dẫn, hỗ trợ các em, thậm chí hết
tiết học mà nhiều em vẫn chưa hoàn thành được sản phẩm.
+ Xây dựng câu chuyện đã học trong các môn học khác.
+ Các câu chuyện cổ tích quen thuộc.
+ Thực hiện nghệ thuật sắp đặt theo khơng gian cổ tích, đề tài.
+Hướng dẫn cho học sinh thực hiện những kỹ năng sau:
+ Tưởng tượng (nhớ lại những hình ảnh đã thấy - đã nghe)
+ Xác định nhân vật.
+ Sắp đặt hình.
+ Chỉnh hình.
+ Xây dựng lời dẫn chuyện.
- Sử dụng các con rối vào tạo dáng hình ảnh trong một số bài
vẽ tranh.

9
Sau khi học sinh thực hành ra sản phẩm hình ảnh, con rối giáo viên
hướng dẫn học sinh sáng tạo.
Ví dụ 1:
Nhân vật của
em.
Sử dụng con rối
(nhân vật học sinh đã
định hướng theo nội
dung đã chọn) 2D sắp
xếp lên giấy A4- A3.
Sao cho bố cục hợp
lý, thuận mắt, phù
hợp với đề tài bài
học. Dùng chì vẽ lại
hình con rối lên giấy tạo ra hình ảnh chính của bức tranh, sáng tạo hình
ảnh phụ phù hợp với nội dung tranh.
+ Sắp xếp con rối theo nhiều nội dung đề tài khác nhau, điều khiển
các con rối ở nhiều dáng như: Đứng, ngồi, chạy, nhảy....
Giải pháp này giúp học sinh có kỹ năng về bố cục tranh.
+ Sắp xếp hình con rối thành câu chuyện hoặc sử dụng con rối sắp
xếp lên giấy rồi vẽ in hình thành tranh đề tài sao cho cân đối, thuận mắt.
Học sinh có kỹ năng bố cục hình vẽ tranh đề tài …
+ Kỹ năng vẽ hình, trên cơ sở quan sát thực tế học sinh nắm được
đặc điểm hình dáng của con người, con vật, cảnh thiên nhiên, học sinh
sắp xếp bố cục hình vẽ trên giấy và biết phác hình từ khái quát, tổng thể
đến chi tiết. Học sinh biết cách phác hình đạt được hiệu quả như mình
mong muốn, khơng phải tẩy xố nhiều. Bài vẽ có hình dáng phong phú.

+ Giúp cho học sinh biết, so sánh, phân tích, tổng hợp, khái quát
để học sinh sắp xếp hình ảnh và cảm thụ được vẻ đẹp của hình. Góp
phần hình thành thị hiếu thẩm mĩ và thói quen quan sát nhận ra vẻ đẹp
mọi vật xung quanh, biết trân trọng cái đẹp và thích tạo ra cái đẹp theo
khả năng và sở thích của mình.
+ Kĩ năng sắp xếp bố cục hình cho những bài sau, kĩ năng này sẽ
được củng cố từng bước qua nhiều bài luyện tập các kĩ năng trên được
hình thành và phát triển.
+ Kỹ năng biểu diễn, trên cơ sở con rối học sinh biết cách biểu
diễn các câu chuyện đã học. Căn cứ vào kết quả của học sinh thực hiện
để điều chỉnh cho hợp lý về kỹ năng, tình cảm, cảm xúc.
Qua giải pháp trên, mục đích là rèn luyện cho học sinh kỹ năng
làm ra con rối, khả năng sáng tạo ra nhiều nội dung câu chuyện qua con
rối, tư duy trừu tượng, sử dụng có hiệu quả trong các quy trình dạy học.
Tạo điều kiện để học sinh học tập thuận lợi và hiệu quả hơn.
Ví dụ 2 : Trị chơi sân khấu


10
+ Sau khi học sinh thực hành tốt kỹ năng sắp xếp bố cục hình ảnh
vào phần giấy và xây dựng được câu chuyện hấp dẫn tôi mới sử dụng trị
chơi này.
+ u cầu các nhóm dùng một số con rối để kể hoặc biểu diễn
thành câu chuyện của nhóm mình
+ Tơi chia lớp thành các nhóm.
+ u cầu các nhóm có cùng các con rối như nhau nhưng kể các
câu chuyện có nội dung khác nhau.
+ Thực hiện nhóm trước kể xong chuyển cho nhóm sau.
+ Tổ chức các nhóm nhận xét - Đánh giá về các câu chuyện như
hay, hấp dẫn, có ăn khớp, phù hợp với các con rối khơng.

Mục đích giúp
học sinh có kiến thức
phong phú về các câu
chuyện giả tưởng, ôn
lại các câu chuyện đã
học ở môn học khác.
Cách thực hiện:
+ Tôi yêu cầu
học sinh giới thiệu con
rối đồng thời gợi ý cho
học sinh sáng tạo các
câu chuyện và biểu
diễn sân khấu.
+ Cùng một số
con rối gợi ý học sinh
Giờ thực hành mĩ thuật ở lớp 5A trường tiểu học
sáng tạo thay đổi câu chuyện, nội dung câu Luận
chuyện
Khêvà
2 chi tiết để tạo ra
nhiều đề tài khác nhau.
Tơi giải thích để học sinh hiểu các câu chuyện giả tưởng về lồi
vật.
Sau đó Tơi cho học sinh nhận xét kết quả của trò chơi và bổ sung
cho học sinh.
Mục đích của trị chơi sân khấu trên là rèn luyện cho học sinh có thói
quen quan sát, khả năng tư duy trừu tượng. Cùng một số con rối giống nhau
nhưng ta có thể xây dựng thành nhiều nội dung và kỹ năng vẽ cảnh để học
sinh lĩnh hội tri thức tốt và hiệu quả hơn khi vẽ tranh. Giúp học sinh hiểu
được cùng một số con rối nhưng có thể xây dựng nhiều câu chuyện khác

nhau. Giúp học sinh có kỹ năng trên cơ sở phơng cảnh đã được xác định,
học sinh biết cách để điều chỉnh hợp lý thể hiện được nhiều đề tài trong
một không gian. Học sinh có thói quen quan sát mơi trường sống xung
quanh.
Qua hai trò chơi dưới sự hướng dẫn của giáo viên qua việc sử dụng
con rối, học sinh tự lĩnh hội được tri thức về:


11
Giáo dục thẩm mĩ, tạo điều kiện cho học sinh tiếp xúc, làm quen
và thưởng thức vẻ đẹp sẵn có.
Học sinh phát triển năng khiếu Mĩ thuật cũng chính là một biểu
hiện của sự phát triển nhân cách. Các bài học thực hành khơng cịn sơ
lược nữa mà có kết cấu, lập luận chặt chẽ, chính xác q trình chuyển
biến đó, để năng khiếu sơ khai phát triển thành năng khiếu hồn thiện thì
phải tổ chức dạy và học làm sao cho phù hợp với quy luật tâm lý của học
sinh để duy trì và kích thích sự phát triển ở học sinh góp phần cho việc
dạy và học mơn Mĩ thuật ở trường Tiểu học hiệu quả hơn. Giúp học sinh
có kỹ năng tiếp cận Mĩ thuật ở lớp trên.
Cuối mỗi bài học
qua đánh giá kết quả
học tập của học sinh.
Tôi nắm được mức độ,
kĩ năng đã phát triển ở
từng học sinh và có kế
hoạch bồi dưỡng cho
cả lớp và từng cá nhân
học sinh. Để hình thành
và phát triển những kĩ
năng trên cho học sinh,

tôi luôn gần gũi quan
sát hỗ trợ học sinh. Tơi
có thể sử dụng kết hợp
Sản phẩm của học sinh
nhiều Phương pháp dạy
học trong bài học. Tơi tổ chức cho học sinh làm việc theo nhóm nêu
những hình ảnh quan sát hàng ngày theo nội dung bài học đưa vào kết
quả của các nhóm, tơi tự chọn nội dung nêu nhiều minh họa trực tiếp để
học sinh nhận biết. Đồng thời tôi giới thiệu sản phẩm để minh họa (lưu ý
trong khi thiết kế bài giảng tơi đã dự kiến những hình ảnh quen thuộc để
làm Đồ dùng dạy học), yêu cầu các nhóm thực hành. Tôi tiếp tục gợi ý
bổ sung trên sản phẩm của học sinh. Qua đó học sinh hiểu được để điều
chỉnh, chỉnh sửa. Sau phần hướng dẫn chung tôi đến từng nhóm để
hướng dẫn cá nhân thực hiện.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo
dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường:
Theo tôi, để làm được điều này người thầy trước hết phải tìm hiểu
kỹ bài dạy, xem xét, tìm ra cách lạ hay gây ấn tượng và cụ thể hơn là
cách chọn những hình ảnh phù hợp liên quan đến bài học.
* Vận dụng linh hoạt 7 quy trình Mĩ thuật mới phù hợp với khả
năng nhận thức của học sinh.
Bảy quy trình mĩ thuật theo phương pháp mới bao gồm:
1. Quy trình Vẽ cùng nhau và sáng tạo các câu chuyện.


12
2. Quy trình Vẽ biểu cảm.
3. Quy trình Trang trí và vẽ tranh qua âm nhạc.
4. Quy trình Xây dựng cốt truyện.
5. Quy trình Tạo hình từ dây thép và vật tìm được.

6. Quy trình Điêu khắc – Nghệ thuật tạo hình khơng gian.
7. Quy trình Tạo hình con rối và biểu diễn nghệ thuật.
- Xây dựng dựa trên những gì học sinh đã biết, và những gì liên
quan đến sở thích, mối quan tâm của các em.
- Để học sinh chủ động trong quá trình học tập.
- Tạo điều kiện cho học sinh sáng tạo, giao tiếp và thể hiện.
- Hình thành cho học sinh những kĩ năng cần thiết như: nói, trình
bày và làm việc cùng nhau
- Giáo viên cần tạo cơ hội cho học sinh thích học và học thực sự
thông qua việc học sinh tự làm và thích làm, bởi vì quy trình dạy - học Mĩ
thuật đó có liên hệ và gắn với cuộc sống hàng ngày và quá trình học tập
của các em, sẽ phát triển thêm những kỹ năng sống mới cho các em.
Trong các quy trình dạy - học Mĩ thuật sáng tạo, giáo viên phải luôn
chỉ ra cho học sinh thấy rằng sẽ có vơ vàn cách thức biểu đạt khác nhau
chứ khơng phải chỉ có một cách duy nhất. Những quy trình dạy - học Mĩ
thuật này khơng phải là công thức cố định mà chúng ta phải làm theo.
Những quy trình này tạo cảm hứng cho giáo viên và nó cịn có thể điều
chỉnh cho phù hợp với đối tượng học sinh và điều kiện thực tế tại địa
phương. Giáo viên có thể phát triển khả năng của học sinh ở các mức độ
khác nhau trong các quy trình này như khả năng trải nghiệm, sáng tạo,
biểu đạt, giao tiếp và đánh giá. Với bất kì quy trình dạy - học Mĩ thuật
nào, giáo viên cũng cần quan tâm đến việc dẫn dắt học sinh trao đổi, thảo
luận trong suốt quy trình với các hoạt động học như thế nào và trưng bày
tác phẩm hoàn thành ra sao. Cùng lúc với việc phát triển những khả năng
nói trên, học sinh cũng có thể phát triển các giác quan, các kỹ năng sống,
các năng lực hợp tác, kinh nghiệm và khả năng giải quyết vấn đề, năng
lực tự học và tự đánh giá. Giáo dục mĩ thuật giúp học sinh có khả năng
khám phá ra năng lực của mình thơng qua các phương tiện khác nhau
cũng như trải nghiệm những niềm vui thích khi tạo ra những sản phẩm,
những biểu đạt mang tính độc lập và đặc sắc của mình. Điều này giúp học

sinh có thể sử dụng và ứng dụng ngơn ngữ mĩ thuật để có thể biểu đạt
kinh nghiệm và thái độ của các em bằng nhiều cách khác nhau. Cụ thể là:
- Năng lực giao tiếp được phát triển thơng qua việc thảo luận, làm việc nhóm.
- Năng lực đánh giá được phát triển qua quá trình quan sát, trải
nghiệm và thưởng thức các sản phẩm mĩ thuật do chính các em tạo nên…
Ví dụ: Giáo viên và học sinh đánh giá kết quả làm việc khi các
nhóm học sinh thuyết trình về tác phẩm của mình. Để diễn giải, phân tích
và khuyến khích các em đưa ra phản hồi và hội thoại với nhau về tác
phẩm, giáo viên có thể sử dụng phương pháp phỏng vấn, tìm kiếm hình


13
ảnh tưởng tượng qua khung hình trên bức tranh màu sắc trừu tượng, đóng
kịch, di chuyển vị trí nhân vật trong tranh, nhân cách hố hình ảnh, hoặc
vẽ lại một tác phẩm nghệ thuật ... Mỗi nhóm học sinh trình bày câu
chuyện của mình giống như một vở kịch ngắn. Học sinh sẽ thảo luận và
đánh giá các hoạt động tại lớp học. Trong suốt quy trình, giáo viên và học
sinh có thể thảo luận mục đích và kết quả qua từng bước sáng tạo từ đầu
cho đến khi có sản phẩm cuối cùng. Sau mỗi quy trình, giáo viên và học
sinh sẽ đánh giá chất lượng của mỗi sản phẩm được tạo ra cũng như hiệu
quả xuyên suốt quá trình học tập.
Tuy nhiên, do cơ sở vật chất, khơng gian học tập, khả năng nhận
thức của học sinh lớp 1, lớp 2 chưa thể đáp ứng được yêu cầu khi dạy theo
phương pháp mới nên giáo viên chỉ có thể áp dụng 5 quy trình, cịn 2 quy
trình Điêu khắc – Nghệ thuật tạo hình khơng gian, Tạo hình con rối và
biểu diễn nghệ thuật chỉ có thể thực hiện ở các khối lớp lớn hơn. Cụ thể
thực hiện các quy trình như sau:
- Vẽ cùng nhau:
Học sinh biến những quan sát của mình thành các bức vẽ cá nhân.
Tất cả các bài vẽ cá nhân sẽ là ngân hàng hình ảnh của nhóm để các em lựa

chọn, sắp xếp theo một câu chuyện và vẽ cùng nhau, tạo thành một tác
phẩm lớn hơn. Đúng ra là học sinh sẽ vẽ cùng nhau trên khổ giấy A0 hoặc
A3 nhưng do điều kiện khó khăn của học sinh nên giáo viên có thể yêu cầu
học sinh chuẩn bị một vở vẽ khổ A4 và giấy A4 để vẽ. Khi tạo ngân hàng
hình ảnh, các em sẽ vẽ vào vở A4, khi vẽ cùng nhau sẽ vẽ vào giấy A4 (vẽ
theo nhóm 2 hoặc nhóm 4). Điều này cũng ít nhiều làm ảnh hưởng đến sự
kết hợp của các em trong hoạt động nhóm do giấy quá nhỏ, chỉ phù hợp ở
nhóm 2 và 3 nhưng thực tế chỉ có thể như vậy. Do điều kiện kinh tế nhiều
học sinh còn khó khăn nên việc chuẩn bị giấy vẽ nhiều khi chưa đáp ứng
được nhu cầu học tập. Để khắc phục vấn đề này, giáo viên nên kêu gọi sự
hỗ trợ của các đồng nghiệp trong nhà trường, thu gom các giấy khổ A4 đã
qua sử dụng in 1 mặt cho học sinh vẽ vừa khơng để lãng phí vừa giúp ích
rất nhiều cho các em.
- Vẽ biểu cảm:
Học sinh sẽ tập trung quan sát, sử dụng kết hợp mắt và tay, vẽ
khơng nhìn giấy. Học sinh thường sợ vẽ khơng đúng, khơng đẹp nên hay
lén nhìn giấy, nên giáo viên cần lưu ý ngay từ đầu rằng, mục đích khơng
phải vẽ cho đúng với mẫu mà chúng ta quan sát, ghi nhớ và truyền cảm
xúc qua tay, thể hiện lên giấy tạo ra bức vẽ ấn tượng và hài hước. Đồng
thời giáo viên cần khuyến khích, tuyên dương các em học sinh vẽ đúng
u cầu của phương pháp, khơng nhìn giấy khi vẽ để các em còn lại cố
gắng thực hiện theo.
- Vẽ theo nhạc:
Khi vẽ theo nhạc, nếu có phịng chức năng thì giáo viên nên tổ chức
cho học sinh đứng xung quanh mép bàn theo từng nhóm (có từ 5 em trở


14
lên), trước mỗi học sinh là một bảng màu. Giáo viên lựa chọn nhạc (nhạc
không lời, nhạc thiếu nhi..), tuy nhiên tùy theo tình hình thực tế có thể

dùng nhạc có lời, tiếng vỗ tay, nghe hát…từ nhẹ nhàng chuyển sang
nhanh, mạnh, sôi nổi. Học sinh lắng nghe và cảm nhận giai điệu, vẽ theo
hướng dẫn của giáo viên: thứ tự các màu từ sáng sang đậm. Ví dụ: Theo
thứ tự vàng, đỏ, cam, xanh… và kết thúc bằng màu đen. Sau khi hoàn
thành bức tranh lớn, giáo viên yêu cầu học sinh quan sát và tưởng tượng
theo mức độ cảm nhận: Em nhìn thấy gì trong tranh? Em nghĩ đến đề tài
nào? Từ đó giáo viên gợi ý học sinh sáng tạo từ thế giới tưởng tượng của
mình để bắt đầu quy trình: lựa chọn một phần tranh trong bức tranh lớn
làm tác phẩm của mình. Học sinh có thể vẽ thêm vào để làm nổi bật nội
dung chủ đề hoặc bỏ bớt các chi tiết, để cuối cùng tác phẩm đạt được có
thể là: bưu thiếp, thiệp mừng, bìa sách, họa tiết trang trí đồ vật, tranh đề
tài…Nhưng nếu khơng có phịng chức năng thì giáo viên cũng có thể tổ
chức cho học sinh vẽ theo nhạc bằng cách: yêu cầu các em đứng tại chỗ
vẽ và vận động theo nhạc trên khổ giấy A3, A4.
- Tạo hình bằng dây thép và vật dụng tìm được:
Nói rõ hơn có nghĩa là tạo hình bằng lắp ghép, trang trí từ những
vật liệu phế thải, uốn dây thép và giấy bồi… thông qua sự liên tưởng về
thế giới xung quanh để tạo thành các tác phẩm biểu đạt 2 chiều hoặc 3
chiều. Đối với học sinh lớp Một, Hai quy trình tạo hình bằng dây thép là
khó thực hiện được vì các em chưa thể sử dụng kìm cắt, uốn dây thép theo
ý muốn mà chỉ có thể tạo hình từ vật phế thải hoặc đất nặn ở một số chủ
đề như Ngôi nhà của em, Đàn gà của em,...Tuy nhiên giáo viên cũng nên
giới thiệu về cách thực hiện và sáng tạo với dây thép để học sinh có điều
kiện làm ở nhà với sự hỗ trợ từ phụ huynh.
- Xây dựng cốt truyện:
Khi chọn nội dung để xây dựng cốt truyện, giáo viên cần lưu ý về
nhân vật, bối cảnh, sự kiện… phải phù hợp tâm lý lứa tuổi của các em.
Tình huống truyện dễ hình dung, dễ trình bày để học sinh có thể sắm vai,
đóng kịch và xây dựng bối cảnh bằng hình thức vẽ, cắt dán, xé dán, tạo
hình 3D…Ví dụ một số nội dung như: lao động làm vệ sinh, biểu diễn văn

nghệ, trang trí sân khấu và sáng tác câu chuyện…- Ngồi ra hai quy trình
cịn lại Quy trình Điêu khắc - Nghệ thuật tạo hình khơng gian (Nghệ
thuật) và Quy trình “Tạo hình con rối và nghệ thuật biểu diễn” Các nhân
vật được tạo hình từ các vật dụng tìm được và câu chuyện được phát triển
theo chủ đề: sắp đặt/ hoạt cảnh/ biểu diễn và sắm vai), tạo hình các con
rối và tạo ra một buổi trình diễn ấn tượng có thể vận dụng vào các chủ đề
có số tiết học từ 4 đến 5 tiết ở các khối lớp 4, 5.
* Phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của học sinh trong phát
hiện kiến thức mới.
Tạo hứng thú và phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo bằng cách
đặt những câu hỏi gợi mở thơng tin, kích thích tính tị mị của học sinh.


15
Mỗi giáo viên có một cách khai thác bài khác nhau, có thể cho các
em khai thác trên tranh ảnh, hoặc đặt câu hỏi trả lời.
Trong Mĩ thuật, phương pháp vấn đáp được sử dụng nhiều. Phương
pháp vấn đáp kích thích được học sinh suy nghĩ, giúp học sinh hiểu, áp
dụng vào bài vẽ của mình.
Tạo hứng thú và phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo cho học
sinh trong thời gian thực hành.
Trong khi làm bài giáo viên phải nắm vững tâm lý của học sinh để
từ đó xây dựng kế hoạch và phương pháp tác động vào các em tạo ra được
khơng khí cạnh tranh trong học tập (khen bạn vẽ đẹp), kích thích sự sáng
tạo, xóa bỏ tư tưởng chán học không muốn học trong học tập. Từ một
nhóm học sinh khá giáo viên có thể dùng làm hạt nhân kích thích gây ra
một làn sóng lan truyền trong học tập.
Tạo hứng thú, phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo cho học sinh
khi đánh giá kết quả học tập của các em.
Khi đánh giá tranh vẽ của các em cần phải dựa trên đặc điểm tâm sinh

lý của lứa tuổi, từ các khối lớp khác nhau giữa học sinh lớp 1 và lớp học sinh
lớp 5.
Không nên áp đặt lấy tiêu chuẩn đánh giá tranh vẽ sản phẩm của
người lớn để đánh giá các em. Dựa trên những yếu tố có thể phân loại và
đánh giá đúng với khả năng để khích lệ học sinh học tập là chủ yếu.
Khi đánh giá cần căn cứ vào yêu cầu của bài học, động viên khuyến
khích các em có tính sáng tạo. Những em học sinh yếu không nên chê bai
quá nhiều với những em chưa đạt mà chỉ nên nhắc nhở, động viên các em
bài sau cố gắng vẽ tốt hơn. Như vậy mới tạo ra cho các em sự tìm tịi,
hứng thú say mê và thể hiện cái mới sáng tạo trong bài vẽ của mình.
Tạo hứng thú, phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo cho học sinh
qua việc nhận xét bài của bạn.
Khi kết thúc giờ học, giáo viên treo tranh của học sinh để học sinh tự
nhận xét những bài vẽ tốt, qua đó kích thích các em cố gắng trong bài học
của mình cịn những bài chưa đẹp các em có thể rút ra kinh nghiệm cho bài
học sau.
* Xây dựng bầu khơng khí lớp học thân thiện, tạo hứng thú học tập
cho học sinh thông qua lồng ghép các trò chơi, hội thi phù hợp.
Phương pháp dạy học phát huy tính tích cực của học sinh được
thực hiện ở tất cả các môn học. Đối với việc giảng dạy môn Mĩ thuật càng
yêu cầu vận dụng phương pháp này một cách hợp lý để tạo hứng thú và
phát huy tính sáng tạo của các em trong bài học.
Để các học sinh tự tin hơn khi thực hiện các sản phẩm của mình thì
rất cần một mơi trường học tập thân thiện. Phong trào này cũng đã được
Bộ Giáo dục-Đào tạo triển khai trong toàn ngành từ những năm gần đây,
được xác định gồm 5 nội dung. Đó là:
- Xây dựng trường, lớp xanh, sạch, đẹp, an toàn.


16

- Dạy và học có hiệu quả, phù hợp với đặc điểm lứa tuổi của học
sinh ở mỗi địa phương, giúp các em tự tin trong học tập.
- Rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh.
- Tổ chức các hoạt động tập thể, vui tươi, lành mạnh.
- Học sinh tham gia tìm hiểu, chăm sóc và phát huy giá trị các di
tích lịch sử, văn hóa, cách mạng ở địa phương.
Do đó muốn xây dựng mơi trường học tập thân thiện thì cũng phải
thực hiện tốt các nội dung trên, nhưng ở phạm vi lớp học và tùy tình hình
học sinh, cơ sở vật chất…mà giáo viên tổ chức cho phù hợp.
Trước hết giáo viên cần thể hiện phong cách giao tiếp thực sự tôn
trọng học sinh. Tất cả bề ngồi hình thức như dáng đi, đứng, cử chỉ, điệu
bộ, thái độ, ngôn ngữ…đều phải thể hiện được sự thân thiện. Luôn giao
tiếp thân thiện với học sinh trong mọi tình huống.
Mĩ thuật là một bộ mơn phụ thuộc nhiều vào năng khiếu của từng cá
nhân, do đó giáo viên khơng nên địi hỏi q nhiều ở các em. Học sinh
hoàn thành sản phẩm đúng theo nội dung chủ đề, qua mỗi giờ học các em
có thể nhận xét, đánh giá cái đẹp, cái chưa đẹp đã là thành công. Mỗi lời
động viên, khích lệ dù rất nhỏ của giáo viên cũng có thể là một động lực
lớn để các em cố gắng.
Khi học sinh thực hành, giáo viên cần phải theo dõi, quán xuyến
chung, điều chỉnh, bổ sung những gì mà đa số học sinh chưa rõ hoặc cịn
lúng túng. Theo dõi giúp học sinh kém, động viên khích lệ học sinh khá,
cụ thể là:
+ Gợi ý học sinh nhận ra những thiếu sót ở bài vẽ để học sinh rút
kinh nghiệm và tự sửa chữa.
+ Động viên, khích lệ học sinh khá, giỏi tạo điều kiện cho các em
suy nghĩ tìm tịi thêm, nâng cao hiệu quả sáng tạo ở bài vẽ.
Qua quá trình nghiên cứu, vận dụng các phương pháp, biện pháp đã
nêu trên tôi thấy rằng hiệu quả các tiết dạy cũng như chất lượng Dạy- Học
môn Mĩ thuật được nâng cao và chứng tỏ các phương pháp trên là phù hợp.

Sau thời gian thực nghiệm các em có nhiều tiến bộ, tơi ln duy trì kết quả
này.
Qua việc thực hiện các giải pháp trên mà bản thân đã áp dụng, qua
việc chia sẻ với đồng nghiệp trong sinh hoạt chuyên môn, nhất là trong
nội dung sáng kiến kinh nghiệm chú trọng đổi mới phương pháp dạy học,
tôi đã nhận được nhiều sự ủng hộ của đồng nghiệp cũng như Ban giám
hiệu nhà trường, các bậc phụ huynh và lãnh đạo địa phương. Giải pháp mà
tôi thực hiện cịn có thể áp dụng linh hoạt đối với các môn học khác trong
nhà trường như: HĐGD Đạo đức, HĐGD Âm nhạc…
Năm học 2017 – 2018, với yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo
dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu CNH – HĐH, trong điều kiện kinh tế thị
trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo
được sự hỗ trợ của Chính phủ Đan Mạch, đã triển khai Dự án hỗ trợ giáo


17
dục mĩ thuật tiểu học. Bản thân tôi được tiếp thu chuyên đề và tài liệu:
Dạy học mỹ thuật dành cho giáo viên tiểu học. Với những quy trình dạy
học Mĩ thuật theo phương pháp mới:
- Tôi luôn lập kế hoạch và tổ chức thực hiện hoạt động giáo dục mĩ
thuật mới dựa vào nội dung bài học theo các chủ đề trong chương trình
hiện hành .
- Ln liên hệ giữa mĩ thuật với các mơn học khác, có khả năng tích
hợp trong thực tế giảng dạy.
- Ln tổ chức đánh giá liên tục các quy trình mĩ thuật để phát triển
các năng lực học tập, khả năng sáng tạo và kỹ năng sống ở mỗi học sinh.
* Kết quả sau khi thực hiện:
Tổng Số học sinh thích Số học sinh khơng thích
Khối
học Mĩ thuật

học Mĩ thuật
số
Ghi chú
lớp
HS
TS
%
TS
%
1
86
86
100
0
0
2
67
67
100
0
0
3
67
67
100
0
0
4
65
65

100
0
0
5
56
56
100
0
0
Kết quả khảo sát lần 2 đạt tỉ lệ 100% các em học sinh thích học Mĩ
thuật (Hồn thành) đạt cao so với chất lượng khảo sát đầu năm khơng có
nhận xét chưa hồn thành
- Các tiết dạy của bản thân tơi qua dự giờ thăm lớp, hội giảng đều
được đồng nghiệp nhà trường đánh giá xếp loại tốt. Cũng do áp dụng
phương pháp mới trong các tiết học mà các năm học từ 2014 đến 2021
Tơi đã tham gia nhiều kì thi giáo viên dạy giỏi cấp trường, cấp huyện,
cấp tỉnh đều đạt.
- Học sinh tôi dạy ở trường tham gia các cuộc thi Vẽ tranh Chiếc ô tô
mơ ước, Ý tưởng tuổi thơ và nhiều cuộc thi vẽ tranh khác đạt chất lượng
cao…
* Thông qua việc giảng dạy rút kinh nghiệm của bản thân. Tơi
nhận thấy sáng kiến này có những ưu điểm:
- Về phía giáo viên vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học,
lời nói cử chỉ có phần mềm dẻo hơn, hoạt động của giáo viên trên lớp ít
(chủ yếu là giáo viên tổ chức cho học sinh hoạt động) mà đem lại hiệu
quả cao.
- Về phía học sinh các em biết tự khám phá những điều mới lạ
trong bài học, theo cách nghĩ và cách hiểu của mình một cách độc lập
tích cực, biết cảm nhận được những cái hay, cái đẹp từ những bài học cụ
thể mà các em được học, được làm quen, hứng thú với môn học.

* Qua việc áp dụng thành công sáng kiến trên, bản thân tôi đã rút
ra được một số kinh nghiệm sau:


18
- Muốn tổ chức một tiết dạy áp dụng theo phương pháp mới bài học
sinh động, học sinh tiếp thu bài một cách nhẹ nhàng mà đạt hiệu quả cao,
trước hết người giáo viên phải có tâm huyết với nghề, phải hết lòng tin yêu
học sinh.
- Phải xác định áp dụng phương pháp mới vào dạy học cho học sinh Tiểu học
là vô cùng cần thiết. xong giáo viên cũng khơng nên q địi hỏi học sinh làm ra
những tác phẩm/sản phẩm quá cao siêu. Sau mỗi bài học chúng ta thu về ở HS đó là
HS hiểu bài, được trải nghiệm, được thực hành và sáng tạo, được tự đánh giá sản
phẩm của mình và của bạn, phát triển kĩ năng sống một cách chủ động... Do vậy,
người giáo viên cần có kĩ năng tổ chức, hướng dẫn các em thực hiện hoạt động học
theo các quy trình Mĩ thuật thật hợp lý và đồng bộ, phát huy tối đa vai trò học tập của
học sinh.
- Khi dạy Mĩ thuật áp dụng theo phương pháp mới, giáo viên cần phải dựa
vào điều kiện ở địa phương, cơ sở vật chất của nhà trường, dựa vào thời gian trong
từng tiết học mà lựa chọn hoặc thiết kế các quy trình hoạt động học cho phù hợp.
Giáo viên cần chuẩn bị kế hoạch tổ chức tiết dạy một cách chu đáo để đạt hiệu quả
cao.
- Bên cạnh sự nỗ lực của giáo viên, phải có sự chỉ đạo sâu sát của
Ban giám hiệu nhà trường, tranh thủ sự hỗ trợ cần thiết của các lực
lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường, phụ huynh HS nhằm phục vụ
tốt nhất cho công tác giảng dạy của mình.
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận:
Qua thời gian nghiên cứu, thử nghiệm và áp dụng “Một số kĩ
năng, kinh nghiệm được áp dụng trong dạy học môn Mĩ thuật cho học

sinh tiểu học qua phương pháp mới Đan Mạch giúp học sinh tiếp thu
bài hiệu quả ở trường tiểu học Luận Khê 2”, với phương pháp Đan
Mạch mới này bản thân đã rút ra một số kinh nghiệm như sau:
- Chú trọng trong công tác chuẩn bị soạn giảng, chuẩn bị tốt đồ
dùng dạy học phục vụ tiết dạy, hình thành kỹ năng sử dụng linh hoạt các
phương pháp dạy học tích cực thích hợp với từng bài, từng quy trình,
từng nội dung, tạo sự liên kết với các quy trình và phù hợp với đối tượng
học sinh.
- Tôi luôn lấy học sinh làm trung tâm trong quá trình thiết kế các
quy trình mĩ thuật. Tơi có trách nhiệm tạo ra mơi trường an tồn và tự
tin, ở đó học sinh muốn tự mình tham gia vào q trình học tập, qua đó
các em có được những hiểu biết và kỹ năng mới mà các em chưa có
được.
- Tơi ln u thương học sinh, gần gũi với học sinh, luôn động
viên, tuyên dương và khuyến khích các em học tập, sáng tạo.
- Tơi ln tiếp thu những ý kiến đóng góp của chun mơn ngành,
Ban giám hiệu nhà trường và đồng nghiệp.


19
- Tôi luôn phối hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh để tạo điều
kiện tốt nhất cho các em trong học tập.
3.2. Kiến nghị.
- Phòng GD&ĐT nên tổ chức nhiều chuyên đề theo phương pháp Đan
Mạch.
- Tăng cường cơ sở vật chất, đầu tư trang thiết bị cho bộ môn Mĩ thuật.
Trên đây là một số biện pháp tôi đã áp dụng đối với học sinh
trường tiểu học mà tơi trực tiếp giảng dạy. Rất mong được sự góp ý của
đồng nghiệp để tơi hồn thiện hơn nữa trong q trình dạy.
Tơi xin chân thành cảm ơn !

XÁC NHẬN
Thanh Hóa, ngày 20 tháng 4 năm 2021
CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ Tơi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,
không sao chép nội dung của người khác.

Lê Thị Lan


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Tài liệu dạy học Mĩ thuật (Dành cho giáo viên Tiểu học).
+ Nguyễn Thị Nhung (Chủ biên)
+ Nguyễn Tuấn Cường - Hoàng Đức Dũng - Nguyễn Thị Đông
+ Trần Thị Vân - Lê Thúy Quỳnh (NXB GD Việt Nam tháng 10 năm 2015)
2. Học Mĩ thuật – Dạy Mĩ thuật (SGK-SGV )
+ Nguyễn Thị Nhung (Chủ biên)
+ Nguyễn Thị Hậu- Nguyễn Quỳnh Nga – Ong Thị Quý Nhâm
+ Lê Thúy Quỳn Phạm Văn Thuận- Nguyễn Khắc Tú (NXB GD Việt
Nam tháng 8 năm 2016)
3. Các tạp chí Giáo dục Tiểu học.


DANH MỤC
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
KINH NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN, TỈNH
VÀ CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: LÊ THỊ LAN
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên- Trường Tiểu học Luận Khê 2

TT

1
2
3

4

5

Tên đề tài SKKN
Một số kĩ năng phương pháp
giúp học sinh học tốt dạng bài
vẽ tranh theo đề tài môn Mĩ
Thuật ở Tiểu học .
Một số biện pháp giúp học
sinh học tốt môn mĩ Thuật.
Một số biện pháp giúp học
sinh thêm ham thích bài vẽ
tranh đề tài ở trường Tiểu học
Luận Thành.
Một số biện pháp phát triển kĩ
năng trong dạy phân môn Mĩ
thuật cho học sinh Tiểu học.
Một số kĩ năng, kinh nghiệm
được áp dụng trong dạy học
môn mĩ thuật cho học sinh
tiểu học qua phương pháp mới
Đan Mạch giúp học sinh tiếp
thu bài hiệu quả ở trường Tiểu
Học Luận Khê 2

Cấp đánh giá Kết quả
xếp loại
đánh giá
(Ngành GD
xếp loại
cấphuyện/tỉnh
(A, B,
; Tỉnh...)
hoặc C)

Năm học
đánh giá
xếp loại

Huyện

C

2009 - 2010

Huyện

C

2011- 2012

Huyện

B

2013 - 2014

Huyện

C

2016 - 2017

Huyện

B

2020 - 2021