Một số biện pháp chỉ đạo công tác giáo dục đạo đức nhằm hình thành và phát triển nhân cách cho học sinh ở trường tiểu học bình minh

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HĨA
PHỊNG GD&ĐT THỊ XÃ NGHI SƠN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO CƠNG TÁC GIÁO DỤC
ĐẠO ĐỨC NHẰM HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN NHÂN
CÁCH CHO HỌC SINH Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC BÌNH MINH

Người thực hiện: Nguyễn Thị Phượng
Chức vụ: Phó Hiệu trưởng
Đơn vị cơng tác: Trường Tiểu học Bình Minh
SKKN thuộc lĩnh vực: Quản lý

THANH HÓA, NĂM 2021


MỤC LỤC
STT

NỘI DUNG

1

1. Mở đầu

TRANG
1

2

1.1 Lý do chọn đề tài

1

3

1.2 Mục đích nghiên cứu

2

4

1.3 Đối tượng nghiên cứu

2

5

1.4 Phương pháp nghiên cứu

2

6

2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm

3

7

2.1 Cơ sở lí luận của SKKN

3

8

2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm

3

9

2.3.Các giải pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức 6
cho học sinh:

10

2.3.1. Tuyên truyền nâng cao nhận thức đối với sự nghiệp phát 6
triển Giáo dục cho đội ngũ cán bộ giáo viên, nhân viên và các
tầng lớp nhân dân.

11

2.3.2. Xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ giáo viên chủ 7
nhiệm lớp.

12

2.3.3. Chỉ đạo nâng cao chất lượng giảng dạy môn đạo đức

13

2.3.4. Chỉ đạo nâng cao chất lượng các hoạt động tập thể; hoạt 8
động giáo dục ngồi giờ lên lớp; xây dựng mơi trường giáo dục
lành mạnh, thân thiện tạo điều kiện cho việc rèn luyện đạo đức và
phát triển nhân cách cho học sinh.
2.3.5. Quản lí, chỉ đạo việc kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục
15
đạo đức HS

14
15

7

2.3.6. Phối hợp giữa Nhà trường – Gia đình và Cộng đồng xã hội 15
trong việc giáo dục đạo đức, nhân cách cho học sinh nhằm nâng
cao chất lượng giáo dục toàn diện.

16

2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm

17

3. Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận

18
19

17
19
20
21

3.2. Kiến nghị
1. Mở đầu
1.1.

Lý do chọn đề tài:

2


Trong hệ thống giáo dục quốc dân, Tiểu học là bậc nền tảng, sự thành công
của Giáo dục Tiểu học có ý nghĩa to lớn vào sự phát triển và chất lượng của các
bậc học tiếp theo. Mục tiêu của giáo dục Tiểu học hiện nay: “ Hình thành những
cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về Đạo đức, trí tuệ, thể chất,
thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản để học sinh Tiểu học học lên các lớp trên…”.
Khi nói đến nhân cách của việc học trong chế độ mới chủ tịch Hồ Chí Minh
đã nói: “Bây giờ phải học; học để u Tổ quốc, yêu nhân dân, yêu lao động, yêu
khoa học, yêu đạo đức”. Học để có đạo đức, để hành động có đạo đức, để yêu
đạo đức. Đó là một tư tưởng lớn của thời đại, một định hướng đúng đắn và quan
trọng của nền giáo dục hiện đại. Thái độ đặc biệt coi trọng nhân cách đã được
Hồ Chủ Tịch dạy: “Có tài mà khơng có đức là người vơ dụng, có đức mà khơng
có tài làm việc gì cũng khó”. Đức là nền tảng tạo đà cho tài phát triển, tài làm
cho đức phát triển toàn diện vững chắc làm gia tăng các giá trị xã hội cho mỗi
người.
Người Việt Nam từ xưa đã có biết bao truyền thống tốt đẹp. Truyền thống

tôn sư trọng đạo được người Việt Nam tơn vinh, người thầy được kính trọng và
đề cao. Song, do sự du nhập của nhiều nguồn văn hóa khơng lành mạnh và do cơ
chế thị trường kinh tế chạy theo lợi nhuận thì việc giáo dục đạo đức có ít nhiều
ảnh hưởng. Trước đây trong các trường học, hiện tượng vơ lễ với giáo viên, nói
tục chửi bậy là rất hiếm, ý thức kỷ luật của học sinh rất tốt, tinh thần đoàn kết,
tương thân tương ái là rất cao. Trong gia đình con cháu yêu thương ơng bà, cha
mẹ:
“Một lịng thờ mẹ kính cha
Cho trịn chữ hiếu mới là đạo con”.
Song cũng thật đáng buồn là hiện nay chất lượng đạo đức đang bị suy
giảm xuống trông thấy, trong các nhà trường hiện tượng vô lễ, nói tục chửi bậy
tăng lên, phong trào học tập đi xuống, hiện tượng lười học, chán học tăng vọt,
truyền thống tơn sư trọng đạo bị chà đạp. Ngồi xã hội xuất hiện nhiều tiêu cực,
tệ nạn xã hội gia tăng và tràn lan khắp mọi nơi. Có những gia đình cha mẹ mải
chạy theo cơn lốc xoáy của kinh tế thị trường, bị cuốn theo tiền tài danh vọng
mà quên đi trách nhiệm giáo dục con cái và chính sự thiếu quan tâm giáo dục
của gia đình làm cho chúng trở thành những đứa con bất hiếu, đạo đức bị giảm
sút. Trước thực trạng đó đạo đức càng trở nên cần thiết và quan trọng. Thế hệ trẻ
hôm nay là tương lai của đất nước ngày mai, nếu chỉ chú trọng vào giáo dục “trí
dục” mà xem nhẹ giáo dục “đức dục” thì xã hội sẽ ra sao. Lúc sinh thời Chủ tịch
Hồ Chí Minh có nói:
“Hiền dữ phải đâu là tính sẵn
Phần nhiều do giáo dục mà nên”.
Đối với học sinh tiểu học, đây là lứa tuổi đang được hình thành nhân cách,
nếu được định hướng các chuẩn mực đạo đức ngay từ ban đầu thì nhân cách của
3


các em sẽ được hình thành và phát triển đúng đắn, lành mạnh. Nếu không việc
uốn nắn, sửa chữa lại rất khó khăn.

Tuy nhiên trong các nhà trường Tiểu học hiện nay việc giáo dục đạo đức
cho học sinh vẫn cịn gặp phải những khó khăn đó là: Một số học sinh khơng
chịu rèn luyện, chậm tiến bộ, thường có những biểu hiện như: Vi phạm nội quy
nền nếp học tập của trường, của lớp; hay đi học muộn, đi học không chuyên cần;
trong lớp không tập trung, hay bỏ quên đồ dùng học tập, hay trêu chọc bạn bè,
hay nói tục,....
Vậy, làm thế nào để chúng ta nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho
học sinh? Tôi nghĩ có nhiều biện pháp, nhiều cách thức để thực hiện việc này.
Đứng trước đường hướng chỉ đạo của ngành và thực hiện theo tinh thần chỉ đạo,
căn cứ vào tình hình thực tế của nhà trường nên bản thân mạnh dạn đưa ra “Một
số giải pháp chỉ đạo công tác giáo dục đạo đức nhằm hình thành và phát
triển nhân cách cho học sinh ở trường tiểu học Bình Minh” qua 2 năm thực
hiện nghiên cứu và đã mang lại kết quả rất đáng khích lệ, nên tơi muốn chia sẻ
cùng đồng nghiệp.
1.2. Mục đích nghiên cứu: Một số giải pháp chỉ đạo cơng tác giáo dục đạo
đức nhằm hình thành và phát triển nhân cách cho học sinh ở trường tiểu học
Bình Minh, để cho học sinh trong nhà trường phát triển một cách toàn diện,
trang bị cho các em có vốn sống cần thiết để các em có kỹ năng sống học tập và
rèn luyện tốt hơn.
Ở bậc tiểu học, mơn Đạo đức giúp học sinh hình thành và phát triển cảm
xúc tích cực, ý thức đúng đắn về những chuẩn mực hành vi đạo đức; cách cư xử,
thói quen, nền nếp cơ bản, cần thiết trong học tập và sinh hoạt phù hợp với giá
trị văn hoá, chuẩn mực đạo đức, quy tắc của cộng đồng, quy định của pháp luật,
quy luật của tự nhiên và xã hội.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Học sinh khối 1 đến khối 5 của nhà trường qua 2 năm học 2019-20120;
2020-2021.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp quan sát
- Phương pháp điều tra, kiểm tra, đánh giá

- Phương pháp đàm thoại
- Phương pháp phân tích
- Phương pháp tổng hợp
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
4


2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm
Xã hội phát triển kéo theo nhiều hệ lụy như sự bùng nổ của công nghệ
thông tin, sự hội nhập của nhiều nền văn hóa của các nước phương tây, của lối
sống thực dụng… Gia đình, cha mẹ phải bươn chải trong công cuộc mưu sinh,
bỏ quên con cái, dẫn đến sự bng lỏng trong quản lý, điểm tựa gia đình đối với
các em khơng cịn nữa. Đã có thời gian chúng ta chỉ coi trọng việc dạy văn hóa
sao cho học sinh học thật giỏi mà quên đi điều quan trọng là dạy cho học sinh
“Học làm người”, quên đi việc tạo cho các em có một sân chơi với các trị chơi
mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, các em không được cung cấp những kỹ năng
sống, kỹ năng hịa nhập cộng đồng. Ngồi việc học văn hóa, số cịn lại thì khơng
quan tâm đến mọi việc xảy ra chung quanh, lạnh lùng, vô cảm chỉ biết sống cho
riêng mình. Thực hiện Chỉ thị số 06-CT/TW ngày 07/11/2007 của Bộ Chính trị
về tổ chức “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” và cơng văn
số 307/KH- Bộ GDĐT về kế hoạch triển khai phong trào thi đua “Xây dựng
trường học thân thiện, học sinh tích cực” như một làn gió mới mang đến sự lạc
quan và là kim chỉ nam để thôi thúc tôi thực hiện ý tưởng này.
Quản lí giáo dục đạo đức học sinh là nhiệm vụ hết sức quan trọng, vì giáo
dục đạo đức học sinh ở trường Tiểu học có ý nghĩa then chốt trong quá trình
hình thành nhân cách cho học sinh trong xã hội, nhiệm vụ giáo dục đạo đức phải
được quan tâm đầu tư nhiều công sức, với tất cả những phương pháp giáo dục
tốt nhất. Đối với bậc Tiểu học là bậc học nền tảng, công tác giáo dục đạo đức là
một trong những nhiệm vụ rất quan trọng. Nó địi hỏi người làm cơng tác quản
lý trường tiểu học phải thực sự quan tâm, trực tiếp quản lí, chỉ đạo, phải có kế

hoạch cụ thể và thường xuyên theo dõi, kiểm tra, thực hiện đầy đủ những biện
pháp để đảm bảo hiệu quả giáo dục đào tạo cao, góp phần hồn thành mục tiêu
giáo dục, đào tạo những con người mới Xã hội chủ nghĩa có đức, có tài phù hợp
với tình hình xã hội hiện nay.
Giáo dục đạo đức mang một số đặc điểm sau:
- Quá trình giáo dục đạo đức cho học sinh khơng chỉ bó hẹp trong các giờ
lên lớp mà cịn được thể hiện thông qua tất cả các hoạt động giáo dục Ngồi giờ
lên lớp trong nhà trường.
- Cơng tác giáo dục đạo đức cho học sinh chỉ đạt kết quả tốt khi có sự tác
động đồng thời của các lực lượng giáo dục: Nhà trường, gia đình và xã hội.
- Giáo dục đạo đức cho học sinh phải được tiến hành thường xuyên và liên
tục trong suốt quá trình giảng dạy ở nhà trường. Giáo dục đạo đức là làm cho
nhân cách của học sinh phát triển về mặt đạo đức, tạo cơ sở để các em ứng xử
đúng đắn các mối quan hệ của bản thân, với gia đình bạn bè thầy cơ giáo, với

5


người xung quanh … thể hiện ở những mối quan hệ của các em với bổn phận
của mình ở trường, ở lớp, ở gia đình và ở nơi cơng cộng.
- Kết quả giáo dục đạo đức phải được thể hiện bằng tình cảm, niềm tin,
bằng hành động thực tế của học sinh để từ đó hình thành thói quen hành vi đạo
đức ở các em.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
a/ Thuận lợi, khó khăn:

Trong những năm qua, Trường Tiểu học Bình Minh ln nhận được sự quan
tâm của cấp ủy Đảng chính quyền, đang dần đầu tư về cơ sở vật chất để đáp ứng
cho công tác dạy và học hiện nay. Nhà trường có đội ngũ CBGV ln nhiệt tình,
năng động, có năng lực sư phạm tốt, trình độ chun mơn đạt chuẩn với tỉ lệ

100%, trên chuẩn đạt 91%.
Học sinh trường Tiểu học Bình Minh phần lớn chăm ngoan và hiếu học, chất
lượng dạy học ngày một nâng lên, phụ huynh đại đa số rất quan tâm đến việc
học tập của con em và luôn sát cánh cùng nhà trường xây dựng cơ sở vật chất,
khuôn viên ngày một khang trang hơn.
Tuy nhiên, vẫn có một số mặt cịn hạn chế như sau:
Về phía Ban giám hiệu: Trong cơng tác quản lý đã quan tâm đến việc
chỉ đạo giáo dục đạo đức cho học sinh nhưng việc kiểm tra đôn đốc chưa thường
xuyên, đã có lúc chỉ chú trọng đến việc dạy văn hóa nên phần lớn đều tập trung
vào kiểm tra, khảo sát chất lượng các mơn văn hóa mà chưa quan tâm nhiều đến
kiểm tra chất lượng giáo dục đạo đức và rèn kỹ năng sống cho học sinh.
Đối với giáo viên:
Một số giáo viên chưa thật sự quan tâm đến chất lượng đạo đức thật sự
của học sinh mà vẫn còn chạy theo số lượng. Trong giờ học, có giáo viên cịn sử
dụng phương pháp thuyết trình, giảng giải nhiều. Hình thức tổ chức dạy học ở
một số tiết có phần đơn điệu, gị bó. Học sinh chưa được luyện tập nhiều về
cách xử lý các tình huống trong cuộc sống.
Việc giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường thơng qua các hoạt động
ngồi giờ lên lớp rất hạn chế, chủ yếu chỉ thông qua các buổi lao động và sinh
hoạt tập thể, sinh hoạt Đội. Không có những loại hình hoạt động đa dạng như:
Tham quan du lịch, câu lạc bộ ngoài trời... các hoạt động giáo dục ngồi giờ lên
lớp chỉ mang tính thời điểm.
Đối với học sinh:
Đối với học sinh đa số các em đều ngoan, chăm học.Tuy nhiên vẫn cịn
một số ít học sinh do điều kiện hồn cảnh gia đình, thiếu sự quan tâm kèm cặp
của gia đình, có em trở nên không ham học, đi học chưa chuyên cần, đồ dùng
6


học tập thường là thiếu hoặc bỏ quên, đến lớp khơng tập trung học tập mà thậm

chí cịn hay gây gỗ với bạn bè. Mặt khác do điều kiện kinh tế gia đình cịn nhiều
khó khăn nên có nhiều em khơng được tiếp cận với những phương tiện nghe,
nhìn, ít va chạm xã hội. Các em thường hay rụt rè, nhút nhát, kỹ năng trong giao
tiếp của còn rất hạn chế.
Cịn có một số ít em có biểu hiện:
- Thiếu ý thức tổ chức kỷ luật, chây lười trong học tập, lao động; Học bài,
làm bài không đầy đủ. Ăn mặc chưa sạch sẽ, không tuân thủ theo quy định
chung của trường.
- Thiếu lễ phép với thầy cô giáo, chưa trung thực dối thầy cơ giáo; cịn có
những lời nói chưa đúng mực với cô giáo, thầy giáo,...
- Phá phách tài sản của nhà trường, của bạn; gây gổ đánh nhau với bạn bè
trong lớp, trong trường, nói tục, chửi bậy, ăn cắp vặt, …
b/Thực trạng của chất lượng giáo dục đạo đức học sinh trường Tiểu
học Bình Minh:
Đối với mơn học Đạo đức
Năm học

TSHS

2019-2020

728

Hồn thành Tốt
SL
TL
469

64,4

Hồn thành
SL
TL
254

Chưa hồn thành
SL
TL

34,9

5

0,7

Đánh giá sự hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất của học sinh
Năng lực
Mức độ

Sĩ số

Tự phục
vụ,tự
Hợp tác
quản
728

728

Phẩm chất

Tự học
và
GQVĐ

Chăm
học,
chăm
làm

Tự tin,
trách
nhiệm

728

728

728

Trung
Đoàn
thực, kỉ kết, yêu
luật
thương
728

728

Tốt

579

529

290

337

513

570

568

Đạt

143

194

430

334

213

150

155

6

5

8

8

2

CCG

8

5

Về chất lượng giáo dục đạo đức thơng qua mơn học và đánh giá sự hình
thành, phát triển Năng lực, phẩm chất của học sinh đã có sự chuyển biến qua các
năm học nhưng nhưng vẫn chưa cao, vẫn có nhiều học sinh chưa hồn thành
hoặc chưa đạt. Từ thực trạng trên, đồng thời thấy được tầm quan trọng của việc
7


giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học tôi thấy cần thiết phải nghiên cứu, đúc
rút và đưa ra giải pháp cho vấn đề trên.
2.3.Các giải pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho
học sinh:
2.3.1. Tuyên truyền nâng cao nhận thức đối với sự nghiệp phát triển
Giáo dục cho đội ngũ cán bộ giáo viên, nhân viên và các tầng lớp nhân dân.
Ngay từ đầu năm học, trong buổi tựu trường, ngày khai giảng năm học

mới và trong các buổi họp phụ huynh tôi đã lồng ghép các nội dung tuyên truyền
phổ biến nội dung Luật Giáo dục, Luật Phổ cập Giáo dục tiểu học ....đến các cấp
lãnh đạo, chính quyền địa phương, các tổ chức đoàn thể và nhân dân để mọi
người hiểu được “Sự nghiệp Giáo dục là của toàn dân” và thực sự coi “Giáo dục
- Đào tạo là quốc sách hàng đầu”, đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho phát triển.
Tuyên truyền cho mọi người dân đặc biệt là phụ huynh học sinh có những
hiểu biết về mục đích, u cầu và phương pháp chăm sóc, ni dưỡng, giáo dục
trẻ em. Biết kết hợp giáo dục nhà trường, giáo dục gia đình và giáo dục xã hội
tạo nên mơi trường Giáo dục lành mạnh. Giúp các em nắm được những điều sơ
đẳng trong việc ứng xử hàng ngày, nắm được các chuẩn mực hành vi đạo đức
và biết phân biệt thế nào là: tốt, xấu, đúng, sai ... Từ đó mà các em xác định
được thái độ, động cơ trong học tập cũng như trong ứng xử hàng ngày.
Trong các buổi họp Hội đồng sư phạm, các buổi sinh hoạt chuyên môn tôi
không ngừng tuyên truyền, giáo dục cho cán bộ giáo viên thấy được trách nhiệm
của mình trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh. Giao nhiệm vụ cho giáo
viên không những chỉ thực hiện đầy đủ nội dung bài giảng mà còn phải rèn cho
học sinh biết áp dụng kiến thức đã học vào thực tế. Học sinh tiểu học rất biết
nghe lời thầy cô giáo. Các em coi thầy cô giáo là thần tượng và ln đúng.
Chính vì vậy mỗi giáo viên phải là tấm gương sáng cho học sinh học tập và noi
theo. Là tấm gương cả trong lời nói, trong cách cư xử và trong công việc; thái
độ trong giao tiếp giữa giáo viên với giáo viên, giáo viên với học sinh, giáo viên
với các tầng lớp nhân dân cũng luôn phải chuẩn mực. Mỗi giáo viên cần có thái
độ kiên quyết với những học sinh có biểu hiện hành vi thiếu văn hố và cùng có
trách nhiệm phối kết hợp với phụ huynh, với cộng đồng trong việc giáo dục đạo
đức cho học sinh.
2.3.2. Xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ giáo viên chủ nhiệm
lớp.
Trong các buổi họp Hội đồng, các cuộc họp giao ban hàng tuần tôi luôn
nhấn mạnh vị trí, vai trị và tầm quan trọng của công tác chủ nhiệm lớp đối với
việc quan tâm giáo dục đạo đức, rèn kỹ năng sống cho học sinh. Phân công

8


những giáo viên có nhiều kinh nghiệm kèm cặp, giúp đỡ những giáo viên trẻ cịn
ít kinh nghiệm. Chú trọng việc bồi dưỡng nghiệp vụ công tác chủ nhiệm lớp.
Mỗi giáo viên phải là một tấm gương sáng, mẫu mực, cơng bằng trong đối
xử với học sinh và phải có đầy đủ hồ sơ sổ sách theo dõi, nắm bắt tình hình học
sinh một cách đầy đủ và cụ thể như: Địa chỉ học sinh, hồn cảnh gia đình, những
năng khiếu, cá tính của từng học sinh...Từ đó có những biện pháp giáo dục riêng
đối với từng học sinh trong việc rèn luyện đạo đức. Giáo viên chủ nhiệm có thể
thơng qua các tiết học chính khóa, các tiết sinh hoạt lớp, các buổi lao động, các
tiết học ngoài giờ lên lớp để giáo dục đạo đức cho học sinh. Giáo dục học sinh
biết u q, kính trọng ơng bà, cha mẹ, anh, chị, em những người thân thiết
trong gia đình, họ hàng, thầy cơ giáo, bạn bè và những người xung quanh, ...biết
thông cảm, quan tâm và giúp đỡ mọi người, biết đem lại niềm vui cho người
khác, biết hy sinh quyền lợi cá nhân, biết ứng xử lễ phép, tế nhị, lịch sự...
Tôi đã chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm thường xuyên liên hệ với với gia đình
học sinh, duy trì mối liên hệ giữa nhà trường với gia đình thơng qua Sổ liên lạc,
tin nhắn điện tử vnEdu, các nhóm zalo, fecebook,…hoặc dành thời gian đến gia
đình thăm hỏi, nắm bắt tình hình học sinh để tìm hiểu ngun nhân vì sao các
em có những biểu hiện chưa ngoan, chưa thực hiện đầy đủ nhiệm vụ của học
sinh tiểu học, cùng với gia đình động viên, thơng cảm, chia sẻ và giúp đỡ để các
em cùng tiến bộ.
2.3.3. Chỉ đạo nâng cao chất lượng giảng dạy môn đạo đức:
3.1. Chỉ đạo việc thực hiện nội dung chương trình mơn Đạo đức:
Chỉ đạo thực hiện đúng, đủ nội dung chương trình sách giáo khoa mơn
Đạo đức ở từng khối lớp. Thơng qua các bài học đạo đức hình thành cho các em
những chuẩn mực ban đầu về đạo đức. Từ đó các em có thể thực hành thơng qua
các hoạt động giao tiếp, sinh hoạt hàng ngày. Ban giám hiệu thường xuyên dự

giờ để đánh giá việc giảng dạy của giáo viên và việc học tập của học sinh và đề
ra những quy định cụ thể:
* Đối với giáo viên:
Tôi đã xây dựng quy chế hoạt chuyên môn với những nội dung quy định:
Về soạn bài: Giáo viên phải soạn bài lên lớp trước 1 tuần, Ban giám hiệu
và tổ trưởng chuyên môn ký duyệt vào thứ hai hàng tuần. Bài soạn phải chi tiết
thể hiện rõ mục đích u cầu của bài, phải nêu rõ được cơng việc của thầy - trò
trên lớp, thể hiện được đơn vị kiến thức phù hợp với yêu cầu nội dung của từng
bài.

9


Căn cứ vào nội dung bài học chuẩn bị đồ dùng, tranh ảnh, sách báo và các
đồ dùng phụ trợ khác như trang phục để chơi trị chơi, đóng tiểu phẩm… phục
vụ cho tiết học đạt hiệu quả.
Giáo viên phải tham khảo, tìm đọc thêm truyện, sách báo, truy cập tìm
hiểu các thơng tin hoặc có thể sưu tầm những câu chuyện về gương người tốt,
việc tốt kể cho học sinh nghe để qua đó cung cấp thêm những hiểu biết bên
ngoài cuộc sống và giáo dục cho các em theo nội dung, chủ đề của bài học.
Lồng ghép việc giáo dục đạo đức, giáo dục bảo vệ môi trường, thực hiện ATGT,
phòng chống ma túy HIV/AIDS, phòng chống bạo lực học đường trong từng bài
học một cách hợp lí nhằm từng ngày, từng giờ đần dần tác động đến nhận thức
và rèn cho học sinh ý thức xác định và thực hiện theo những hành vi đạo đức tốt,
chuẩn mực trong cuộc sống.
Về giảng dạy trên lớp: Giáo viên phải dạy đúng nội dung, chương trình;
đảm bảo đủ thời gian trong 1 tiết; Tuỳ từng nội dung bài học, từng đối tượng học
sinh, tuỳ thuộc vào điều kiện về cơ sở vật chất của lớp, của trường để lựa chọn
và sử dụng linh hoạt các phương pháp cũng như các hình thức dạy học phù hợp,
ln chú trọng đến việc luyện tập, thực hành các hành vi đạo đức để giờ dạy đạt

kết quả cao nhất. Ngồi ra cịn giáo dục cho học sinh biết tham gia tích cực vào
các hoạt đông tập thể, văn nghệ, thể thao, lao động chăm sóc bồn hoa, cây cảnh,
chăm sóc Nhà bia tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ… tham gia vào các hoạt động
xã hội từ thiện như: giúp đỡ các Bà mẹ Việt Nam anh hùng, các gia đình thương
binh liệt sĩ, giúp đỡ học sinh có hồn cảnh khó khăn, ủng hộ đồng bào bị thiên
tai bão, lụt v.v.
* Đối với học sinh:
Ngay từ đầu năm học nhà trường tổ chức cho học sinh học Nội qui, qui
định của trường. Xây dựng cho học sinh nền nếp, thói quen trong học tập, trong
các hoạt động Đội - Sao nhi đồng.
Yêu cầu học sinh phải có đầy đủ sách, vở, đồ dùng học tập. Giáo dục cho
học sinh ý thức học tập, thể hiện ở thái độ học tập đúng đắn, tự giác ở lớp cũng
như ở nhà.
Rèn cho học sinh tính tích cực, tự giác tham gia vào các hoạt động học
tập và đặc biệt là sự mạnh dạn đề xuất những ý kiến cá nhân trước tập thể, ý
thức hợp tác nhóm cùng bạn bè. Xây dựng cho các em ý thức học tập nghiêm
túc, đi học đúng giờ.
Giáo dục đạo đức, hành vi ứng xử của học sinh thơng qua q trình đứng
lớp và dạy học các mơn học khác:
Bản thân q trình dạy học và ngay trong các nhiệm vụ dạy học là nhằm
góp phần giáo dục đạo đức, hành vi ứng xử, nhân cách cho học sinh. Tính chất
10


giáo dục của việc dạy học đòi hỏi nhà giáo phải khai thác đúng đắn, sâu sắc nội
dung các môn học, thông qua việc dạy học mà thực hiện các yêu cầu, nhiệm vụ
giáo dục nhằm phát triển các phẩm chất đạo đức, hoàn thiện nhân cách học
sinh.
3.2. Chỉ đạo việc đổi mới phương pháp dạy học môn đạo đức
Chỉ đạo đổi mới nội dung và hình thức sinh hoạt các tổ chuyên môn, nâng

cao chất lượng các buổi sinh hoạt chun mơn bằng nhiều hình thức như: Thảo
luận về cách đổi mới phương pháp dạy học, về việc sử dụng giáo án điện tử, sử
dụng đồ dùng dạy học có hiệu quả trong các tiết học và về việc tìm ra các biện
pháp thiết thực để kèm cặp học sinh yếu, giáo dục học sinh chưa ngoan.
Chỉ đạo việc đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong dạy học. Việc sử dụng giáo
án điện tử trong các tiết học đạo đức sẽ giúp giáo viên chuyển tải tới học sinh
được nhiều tư liệu, hình ảnh sống động, chân thực và gần gũi về những mảnh
đời, những hồn cảnh khó khăn cần được giúp đỡ, những tấm gương giàu nghị
lực biết vượt khó vươn lên học giỏi, hay những con người khơng tiếc mạng sống
của mình lao vào dịng nước lũ để cứu bạn... Từ đó sẽ giúp ni dưỡng tâm hồn
cao đẹp, hun đúc ý chí và nghị lực vượt khó, biết đồn kết, giúp đỡ mọi người,
biết cảm thơng chia sẻ với những hồn cảnh khó khăn. Hiện nay, nhà trường
được sự quan tâm của cấp trên, sự ủng hộ của phụ huynh, sự hỗ trợ từ các cựu
học sinh Tiểu học tốt nghiệp năm 1984 học tại trường Tiểu học Bình Minh. Nhà
trường có 12 cái Tivi 65 inh. Riêng khối 1 100% số lớp có tivi sử dụng hàng
ngày, thuận lợi cho học sinh học tập các môn học và học kĩ năng sống.
Tổ chức các buổi chuyên đề về dạy học theo chuẩn kiến thức kỹ năng và
dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. Qua
các giờ dạy chuyên đề tổ chuyên môn thảo luận thống nhất được phương pháp
dạy học các môn học đặc biệt là phương pháp dạy học mơn đạo đức để từ đó
giáo viên áp dụng vào việc giảng dạy trên lớp đạt hiệu quả.
3. Rèn đạo đức cho học sinh thông qua các môn học - q trình dạy học.
Trước hết phải nói tới q trình dạy học mơn đạo đức ở trường. Thơng
qua mơn học này mà học sinh có được một hệ thống khái niệm, tri thức đạo đức.
nhờ đó học sinh có thể hiểu được mục đích hành động, biết được cần phải làm
gì, phân biệt được “Cái tốt cái xấu”, “ cái đạo đức và cái vô đạo đức” v.v….Trên
cơ sở đó các hiện tượng phong phú và phức tạp ở quanh mình và có được tính tự
giác trong q trình học tập. Ở bậc tiểu học việc dạy và học môn Đạo Đức với tư
cách là môn học cũng có tác dụng đặc biệt; thơng qua việc dạy học môn đạo đức
nhằm thực hiện các nhiệm vụ:

Cung cấp cho học sinh các tri thức sơ đẳng các chuẩn mực đạo đức với
kinh nghiệm sống, giúp học sinh hình thành, định hướng về giá trị đạo đức, biết
11


các nghĩa vụ, trách nhiệm và phân biệt cái đúng cái sai, cái thiện cái ác. Từ đó
có nguyện vọng thông qua chuẩn mực mà đưa các chuẩn mực,các quan niệm
hành vi đạo đức đang hình thành ở các em.
Trên cơ sở đó giúp các em tập luyện trong đời sống thực tế, hình thành các
hành vi, tập quán hành vi lành mạnh, góp phần tạo nên lối sống phù hợp với các
chuẩn mực đạo đức văn hóa.
Nếu thực hiện tốt các nhiệm vụ trên chúng ta đã và sẽ đặt được những viên
gạch hồng đầu tiên trong quá trình giáo dục, bồi dưỡng hình thành cơ sở ban đầu
của tư cách đạo đức người công dân, người chiến sĩ, những người chủ tương lai
của đất nước, của dân tộc. Các em cũng hiểu bổn phận, nghĩa vụ, trách nhiệm
của mình trong các mối quan hệ xã hội, địi hỏi trong giao lưu, giao tiếp ứng xử
phải tuân theo các chuẩn mực đạo đức, nhất là trong điều kiện xã hội phát triển
nhanh chóng,mạnh mẽ và phức tạp trong cơ chế thị trường. Cụ thể là;
+ Các quan hệ với gia đình ( cha mẹ, ơng bà, anh chị em)
+ Quan hệ với nhà trường ( thầy cô giáo, bạn bè )
+ Quan hệ với cộng đồng ( làng xóm, đoàn thể, xã hội )
+ Thái độ và quan hệ với lao động,với công việc hàng ngày
+ Thái độ quan hệ với tài sản công cộng, với môi trường, với các di
sản văn hóa, với thiên nhiên,…..
+ Ý thức về nghĩa vụ đối với tổ quốc với dân tộc.
+ Ý thức đối với trách nhiệm bổn phận, lợi ích chính đáng của bản
thân,…..
Ngồi mơn Đạo Đức, tất cả các mơn học khác ở tiểu học, đặc biệt là môn
Tiếng Việt, Tự nhiên và xã hội, mơn Tốn đều có khả năng góp phần đáng kể
vào việc giáo dục đạo đức. Chẳng hạn ở môn Tiếng Việt qua các câu chuyện kể,

các bài văn, bài thơ có nội dung phong phú, sinh động ca ngợi vẻ đẹp của đất
nước, ca ngợi văn hóa các tập quán truyền thống tốt đẹp của đất nước, của dân
tộc nếu khai thác tiến hành đúng đắn sẽ mở rộng kiến thức về đạo đức về truyền
thống văn hóa, về kinh nghiệm, lối sống mang tính dân gian, phản ánh bản sắc
đạo đức dân tộc.Tất cả sẽ giáo dục, bồi dưỡng cho học sinh tình yêu quê hương
đất nước, lòng tự hào dân tộc và kể cả các chuẩn mực sơ giản trong giao tiếp,
ứng xử về đạo đức …
Khi hướng dẫn học sinh học bài, làm bài nhờ vận dụng đúng các nguyên
tắc và phương pháp giáo dục và dạy học sẽ giúp học sinh đi từ mức độ dễ dến
khó, từ đơn giản đến phức tạp và nâng cao dần,…sẽ tập luyện cho học sinh thói
quen vượt khó khăn hồn thành nhiệm vụ học tập, bước đầu hình thành các
phẩm chất ý chí, các nét tính cách, lịng u chân lý, u văn hóa khoa học.
Cũng nhờ trong quá trình học tập cùng nhau các mối quan hệ về lợi ích
giữa cá nhân với tập thể sẽ hình thành tinh thần đồn kết gắn bó với nhau vì lợi
ích chung cũng phát triển nâng cao dần. Hơn thế nữa do giáo dục tốt, được gia
12


đình quan tâm theo dõi, chăm sóc hàng ngày, học sinh sẽ dần ý thức được mối
quan hệ giữa cá nhân với tư cách là con cái, là học sinh với lợi ích của gia đình
và bản thân. Tất cả sẽ là cơ sở để xây dựng nên ý thức của học sinh về nghĩa vụ,
trách nhiệm, về bổn phận với mọi người,với gia đình và xa hơn nữa là với xã
hội. Khi hoàn thành tốt nhiệm vụ học tập, phù hợp với sự mong đợi của gia đình,
xã hội, các em sẽ được đánh giá, khen thưởng, sẽ hình thành được những tình
cảm trong sáng, tích cực phù hợp với lứa tuổi học đường. Tất nhiên điều cần và
có thể bồi dưỡng các em thông qua dạy môn đạo đức và qua trình dạy học nói
chung ở Tiểu học. Các quan hệ nêu trên địi hỏi phải có sự phối kết hợp giữa nhà
trường, gia đình và xã hội nhằm vào mục tiêu chung: Bồi dưỡng, hình thành
nhân cách của người công dân trong tương lai từ trong nhà trường tiểu học.
Trong q trình dạy học, ngồi việc truyền đạt kiến thức cho học sinh,

người giáo viên cần quan tâm đến các em nhiều hơn: Tìm hiểu, chia sẻ và thơng
cảm với những học sinh có hồn cảnh khó khăn; động viên, khuyến khích giúp
các em tự tin hơn trong học tập và rèn luyện. Mặt khác qua các môn học để kiểm
tra thái độ, hành vi của các em.
2.3.4. Chỉ đạo nâng cao chất lượng các hoạt động tập thể; hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp; xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, thân
thiện tạo điều kiện cho việc rèn luyện đạo đức và phát triển nhân cách cho
học sinh.
Các hoạt động tập thể có tác dụng rất lớn đối với việc giáo dục đạo đức và
rèn kỹ năng sống cho học sinh. Chính vì thế tôi luôn quan tâm đến việc chỉ đạo
nâng cao chất lượng các buổi sinh hoạt tập thể như: Chào cờ đầu tuần, sinh hoạt
lớp; sinh hoạt Đội; Sao Nhi đồng:
Tiết chào cờ đầu tuần góp phần quan trọng trong việc giúp các em rèn
luyện nhân cách, từ những việc nhỏ như: Ham học, ham làm, siêng năng, cần
kiệm... đến những việc lớn như hun đúc tinh thần dân tộc, lòng yêu nước ở mỗi
người. Tiết chào cờ là hình thức tập hợp học sinh toàn trường phải thể hiện được
sự trang nghiêm. Trong tiết chào cờ các em được nghe nhận xét, đánh giá những
ưu điểm và những tồn tại của các hoạt động của tuần trước và xếp loại thi đua
các lớp đồng thời triển khai nhiệm vụ kế hoạch tuấn tiếp theo. Đây thực sự là
một hoạt động thiết thực, là hình thức thể hiện sự ganh đua lành mạnh giữa các
lớp, là dịp để học sinh thực hiện tốt công tác tự quản đồng thời cũng là động lực
rất lớn giúp học sinh hào hứng bước vào tuần học mới. Cũng qua tiết chào cờ
nhà trường còn thực hiện các nhiệm vụ giáo dục, cập nhật như: giáo dục bảo vệ
mơi trường, giáo dục an tồn giao thơng, phịng chống cháy nổ…Tổ chức tốt các
ngày chủ điểm trong năm học gắn với kỷ niệm các ngày lễ lớn của dân tộc;
thơng qua đó giáo dục truyền thống cách mạng, lịng tự hào dân tộc, ý chí quật
cường và tình u q hương đất nước cho học sinh.Thơng thường mỗi tháng
13

trong năm học đều có ngày lễ lớn chẳng hạn; Kỷ niệm cách mạng tháng tám và
Quốc khánh 2/9. Ngày 15/10: Bác Hồ gửi lá thư cuối cùng cho ngành Giáo dục
trước khi người ra đi, đồng thời cũng là ngày anh hùng Nguyễn Văn Trỗi hy
sinh. Ngày 20/10:Thành lập hội liên hiệp phụ nữ Việt Nam. Ngày 20/11: Ngày
nhà giáo Việt Nam. Ngày 22/12: Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam,
Ngày quốc phịng tồn dân. 03/2: Ngày thành lập đảng cộng sản Việt Nam.
Ngày 8/3: Ngày quốc tế phụ nữ và khởi nghĩa Hai Bà Trưng. Ngày 26/3: Ngày
thành lập Đồn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh. Ngày 10/3 âm lich: Ngày giỗ
tổ Hùng Vương. 30/4: ngày Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước. 19/5:
Kỷ niệm ngày sinh của chủ tịch Hồ Chí Minh. 01/6: Ngày Quốc tế thiếu nhi...
Các việc làm theo các chủ đề chủ điểm cụ thể:
+ Tháng 11: Trao đổi về tình thầy trị, ca hát, đọc thơ, kể chuyện, tiểu phẩm nói
về thầy giáo, cơ giáo;
+ Tháng 12: Hãy tìm những tấm gương về người con anh hùng của đất nước,
quê hương;
+ Tháng 01-02: Mùa xuân và ước mơ của các em về nghề nghiệp; tìm hiểu lịch
sử truyền thống nhà trường, truyền thống văn hóa địa phương.
+ Tháng 3: Hãy nói tình cảm của mình với bà,với mẹ, với cô giáo, hát những bài
hát về bà, mẹ, cô giáo…;
+ Tháng 4: Sưu tầm tranh ảnh, tư liệu về Quân đội nhân dân Việt Nam;
+ Tháng 5: Trao đổi về thái độ học tập, về năm điều Bác Hồ dạy, nói những gì
viết về thời niên thiếu của Bác Hồ ,….;
Với những chủ đề trên, các em tra đổi, thảo luận sơi nổi, được phép trình bày
quan điểm riêng của mình về chủ đề đó. Giờ sinh hoạt trở nên hấp dẫn, hứng thú
và qua đó, giáo viên chủ nhiệm nắm bắt được suy nghĩ và hành động của học
sinh trên cơ sở đó có biện pháp giáo dục cho phù hợp.
Tổ chức cho học sinh tiếp xúc, giao lưu trò chuyện với người thật việc thật
nhân kỉ niệm các ngày lễ lớn tùy nội dung cần giáo dục thông qua các ngày mà
nhà trường tổ chức mời các vị lão thành cách mạng, các anh hùng lực lượng vũ
trang, những người đạt hành tích cao trong lao động sản xuất,..về trường gặp

mặt và nói chuyện, giao lưu với học sinh .
Đẩy mạnh các hoạt động thiế thực phù hợp với lứa tuổi mang tính giáo dục
như:
+ Họat động văn nghệ, thể dục thể thao (Yêu quê hương đất nước, mừng đảng
mừng xuân, nhớ ơn Bác Hồ, Hướng về ngày 20/11,...). Đây là loại hình hoạt
động khá hấp dẫn đối với học sinh tiểu học, thu hút được nhiều học sinh tham
gia.
+ Hoạt động đền ơn đáp nghĩa như: Áo lụa tặng bà, chăm sóc giúp đỡ gia đình
thương binh liệt sĩ, viếng và chăm sóc nghĩa trang liệt sĩ, đóng góp vào quỹ xây
dựng nhà tình thương,trồng cây nhớ ơn Bác,….
14


+ Hoạt động hưởng ứng tham gia các đợt ủng hộ đồng bào bị thiên tai,bão lụt,
tham gia các chương trình vì người nghèo, phong trào giúp bạn vượt khó.
+ Hoạt động “ Hội thi thiếu nhi”: Hội thi thiếu nhi là đỉnh cao của phong trào
thiếu nhi, là kết quả của quá trình phấn đấu, học tập, rèn luyện theo mục tiêu
giáo dục toàn diện. Qua hội thi thiếu nhi, các em sẽ đánh giá được kết quả rèn
luyện của mình và đó chính là cơ hội, là mơi trường để các em trao đổi thêm
kinh nghiệm học tập, hoạt động với các bạn của mình. Hội thi thiếu nhi cịn là
ngày hội của các em, vừa mang tính chất của cuộc thi tài, nên đã tạo ra được bầu
khơng khí thi đua hào hứng, sơi nổi, hấp dẫn trong các hoạt động.
Tổ chức các họat động tập thể trong phạm vi toàn trường tạo điều kiện để các
em hình thành mối quan hệ gắn bó với nhau vì quyền lợi, danh dự chung, gây
niềm vinh dự, tự hào về lớp mình, rất có ý nghĩa và tác dụng sâu sắc đến nhận
thức, tình cảm của học sinh. Thực tế hoạt động tập thể của các nhà trường có thể
là các họa động như: Lao động tập thể, các cuộc thi tài năng, sáng kiến của cá
nhân, tổ chức giao lưu trong tập thể giữa các khối lớp,...
Mỗi giáo viên cần nhận thức về tác dụng giáo dục tập thể, biết dựa vào các
giai đoạn hình thành và phát triển của tập thể và các nhiệm vụ giáo dục để tìm ra

các biện pháp, hình thức tổ chức giáo dục trong tập thể đạt đạt tới hiệu quả giáo
dục theo mục tiêu của cấp học.Từ đó nếp sống đạo đức của các em sẽ có chuyển
biến tốt, trước hết là tinh thần đoàn kết,ý thức tập thể, biết giúp đỡ nhau trong
mọi hoạt động. Qua hoạt động tập thể, lịng nhân ái, tính vị tha, tinh thần dũng
cảm, trách nhiệm vì tập thể được thể hiện rõ và chính những hoạt động đó đã
đẩy mạnh phong trào học tập của các em hơn.
Tổ chức cho học sinh tham gia các hoạt động ngoại khố, tham quan
những di tích lịch sử của địa phương như: Chùa Khánh Trạch (Phường Bình
Minh thị xã Nghi Sơn); Đền Đào Duy Từ phường Nguyên Bình, thị xã Nghi
Sơn). Đến trước những nơi Đền, Phủ thiêng liêng các em đã tự ý thức được việc
giữ trật tự nơi đơng người và nói năng, ứng xử lễ phép.
Tổ chức thực hiện tốt các hoạt động từ thiện nhân đạo: Ủng hộ đồng bào
bị bão lụt, nạn nhân chất độc da cam, tết vì người nghèo…. Đặc biệt mới gần
đây, vào thứ 5 ngày 18 tháng 3 năm 2021 nhà trường đã chỉ đạo tổ chức thực
hiện tốt buổi giao lưu: “Tiếng hát những trái tim không tật nguyền” tại trường.
Qua buổi giao lưu học sinh được tận mắt chứng kiến những học sinh, con người
thực dù hình thức bên ngồi bị khuyết tật nhưng vẫn ngời sáng ý chí, nghị lực,
vẫn chứng minh cho mọi người thấy sức mạnh tiềm ẩn trong tim. Đó là những
tấm gương thực để học sinh soi vào đó noi theo và học tập.
Để các hoạt động nêu trên được thực hiện có hiệu quả góp phần tích cực
trong cơng việc giáo dục đạo đức cho học sinh người giáo viên ln: Phát huy
vai trị, chức năng của các tổ chức và cá nhân trong nhà trường trong đó giáo
15


viên chủ nhiệm giữ vai trò rất quan trọng. Phối hợp tốt các tổ chức đoàn thể
ngoài nhà trường như: Hội cha mẹ học sinh, các cấp chính quyền địa phương
trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh.
Cuối mỗi tuần học các em đều được sinh hoạt lớp hoặc sinh hoạt Sao nhi
đồng. Đây là tiết học rất bổ ích. Qua tiết sinh hoạt lớp các em tự đánh giá lại

những hoạt động của lớp, của cá nhân trong một tuần, rút ra những ưu điểm và
những tồn tại để tìm ra biện pháp khắc phục. Đối với những tiết sinh hoạt Sao
Nhi đồng học sinh được tham gia các hoạt động khác nhau: vui chơi, văn nghệ,
kể chuyện, thể dục, thể thao….Thông qua hoạt động này nhằm củng cố và phát
triển nhân cách cho học sinh.
23.5. Quản lí, chỉ đạo việc kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục đạo đức HS
Đánh giá kết quả giáo dục đạo đức học sinh là một việc hết sức khó khăn. Đó
là những khó khăn cả về khách quan và chủ quan. Người quản lý dù sâu sát học
sinh đến mấy cũng khơng thể hiểu hết được tâm tư, tình cảm, đạo đức của tất cả
học sinh. Tôi đã phối hợp chặt chẽ với các tổ chức trong nhà trường mà trực tiếp
là giáo viên chủ nhiệm lớp. Chỉ đạo cho giáo viên thực hiện tốt các yêu cầu kiểm
tra đánh giá kết qủa học tập mơn Đạo đức nói riêng và đánh giá kết quả hạnh
kiểm cho học sinh nói chung một cách công bằng và khách quan.
Để đánh giá xếp loại Hạnh kiểm đúng chất lượng, trước hết tôi tổ chức cho
giáo viên học tập, nắm vững các yêu cầu cơ bản về Quy định đánh giá, xếp loại
học sinh tiểu học hiện hành của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Chỉ đạo giáo viên chủ
nhiệm theo dõi việc đánh giá nhận xét về đạo đức của học sinh phải được thực
hiện hàng ngày và được tổng hợp xếp loại vào cuối kỳ và cuối năm học. Khi
đánh giá cần chú ý đến quá trình tiến bộ của học sinh. Giáo viên ghi nhận xét cụ
thể những điều học sinh đã thực hiện và chưa thực hiện được để có kế hoạch
động viên và giúp đỡ học sinh tự tin trong rèn luyện.
2.3.6. Phối hợp giữa Nhà trường – Gia đình và Cộng đồng xã hội trong
việc giáo dục đạo đức, nhân cách cho học sinh nhằm nâng cao chất lượng
giáo dục toàn diện.
Việc thực hiện các nhiệm vụ giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học là một
cơng việc khó khăn, phức tạp. Bởi lẽ, trong q trình giáo dục đạo đức học sinh
tiếp nhận những tác động từ nhiều phía: Nhà trường - Gia đình - Xã hội. Công
tác giáo dục chỉ đạt hiệu quả cao khi phối hợp thống nhất giữa nhà trường gia
đình, xã hội trong lĩnh vực này có tác dụng to lớn về nhiều mặt đó là: làm cho
các tác động giáo dục đến với học sinh được thực hiện theo những yêu cầu thống

nhất; Giúp cho cha mẹ học sinh và giáo viên hiểu đầy đủ hơn về đối tượng giáo
dục của mình, nhờ đó đề ra những biện pháp giáo dục phù hợp; Tạo ra sự hỗ trợ
lẫn nhau trong cơng tác giáo dục. Với ý nghĩa đó,sự kết hợp giáo dục giữa nhà
trường, gia đình, xã hội từ lâu đã được xem là nguyên lý cơ bản của giáo dục.
16


Song làm thế nào để kết hợp này đáp ứng được những yêu cầu của công tác giáo
dục vẫn là một vấn đề chưa tìm được lời giải đáp. Ở trường chúng ta việc kết
hợp giáo dục đạo đức cho học sinh giữa nhà trường, gia đình, xã hội đã được
thực hiện theo cơ chế phân công - Hợp tác bằng việc làm cụ thể, thiết thực của
cha mẹ học sinh, giáo viên và địa phương cụ thể là:
Xác định rõ nhiệm vụ của nhà trường, gia đình dựa trên cơ sở vai trò, chức
năng và thế mạnh của mỗi bên. Nhà trường là cơ quan chuyên trách về giáo dục.
Vì vậy, nhà trường và giáo viên có nhiệm vụ thông báo kết quả học tập, rèn
luyện của học sinh ở trường, thông báo chủ trương, kế hoạch công tác của nhà
trường cho cha mẹ học sinh. Chủ động thu hút cha mẹ học sinh tích cực tham
gia cơng tác giáo dục. Nhà trường phải chú ý đúng mức đến một số nội dung
liên quan đến việc giáo dục đạo đức cho học sinh như trao đổi về ưu, nhược
điểm ở nhà trường, ở gia đình để đưa ra biện pháp giáo dục phù hợp. Đặc biêt,
nội dung bồi dưỡng kiến thức sư phạm, kiến thức gia đình cho cha mẹ học sinh
đã trở thành mối quan tâm của cả hai phía.
Xây dựng nếp sống hàng ngày ở nhà, ở trường, ở địa phương của học sinh
làm cơ sở cho thống nhất yêu cầu, nội dung giáo dục cũng như việc đánh giá kết
quả giáo dục. Nội dung của bản quy định bao gồm các việc làm và quan hệ hàng
ngày của học sinh ở nhà, ở trường, ở địa phương; Nội dung của từng việc làm,
yêu cầu cần đạt được khi thực hiện. Các việc làm đó được sắp xếp theo một trật
tự nhất định tùy điều kiện cụ thể của gia đình, nhà trường, địa phương và trình
độ phát triển của học sinh từng lớp. Quy định này là do giáo viên cùng cha mẹ
học sinh xây dựng từ đầu năm học trong phiên họp phụ huynh đầu năm. Những

điều chỉnh cần thiết sẽ được hai bên thông báo kịp thời cho nhau trong suốt năm
học.
Xác định những hình thức phối hợp nhằm đảm bảo mối quan hệ thường
xuyên giữa gia đình, nhà trường, xã hội. Hình thức trao đổi trực tiếp tạo được
mối quan hệ thân mật hiểu biết lẫn nhau giữa giáo viên và cha mẹ học sinh, giúp
giáo viên hiểu rõ hoàn cảnh của từng học sinh, nhờ đó đưa ra lời khuyên phù
hợp cho gia đình. Hình thức trao đổi gián tiếp như thơng qua sổ liên lạc, qua đại
diện hội cha mẹ học sinh hoặc đại diện cộng đồng dân cư nơi học sinh cư trú.
Trong các hình thức này, việc trao đổi qua sổ liên lạc có tính khả thi hơn cả.
Song, sổ liên lạc phải được sử dụng một cách thường xun khi cần chứ khơng
phải theo định kì hàng tháng. Ngồi ra, trong thời đại cơng nghệ thơng tin được
phủ khắp cả nước, hầu như phụ huynh nào cũng có điện thoại thơng minh nên
việc lập các nhóm zalo, facebook,…. Nhằm trao đổi thông tin hai chiều một
cách dễ dàng. (Khi sử dụng CNTT giáo viên cũng đề ra những nguyên tắc chung
khi sử dụng để đạt hiệu quả cao trong việc điều hành cũng như trao đổi giữa giá
viên và phụ huynh học sinh đạt hiệu quả tốt nhất). Đồng thời cần cải tiến hoạt
17


động của cha mẹ sinh. Hội cha mẹ học sinh phải thực sự trở thành lực lượng hỗ
trợ đắc lực cho việc phối hợp giáo dục giữa nhà trường, gia đình, xã hội. Vì vậy,
về mặt tổ chức, bên cạnh ban chấp hành hội cần có tổ phụ huynh (của lớp ) theo
địa bàn học sinh cư trú. Tổ trưởng phụ huynh sẽ hoạt động theo tư cách cầu nối
trao đổi thơng tin giữa nhà trường và gia đình.
Nếu nhà trường, gia đình, xã hội tác động đến học sinh theo cùng hướng
trên những quan điểm, nguyên tắc đúng đắn và thống nhất thì việc hình thành
chuẩn mực đạo đức cho học sinh sẽ hiệu quả. Nếu các yếu tố đó tác động lệch
hướng đến học sinh thì sẽ vơ hiệu hóa lẫn nhau, gây ảnh hưởng xấu đến đạo đức
của trẻ. Để có được thống nhất, tạo ra sự cộng hưởng giữa nhà trường, gia đình,
xã hội nhà trường cần phải trở thành trung tâm văn hóa giáo dục, trở thành nơi

chỉ đạo thống nhất tác động của các lực lượng giáo dục.
Tham mưu với chính quyền Địa phương trong việc đầu tư xây dựng cơ sở
vật chất cho nhà trường tạo khuôn viên, cảnh quan trường lớp sạch đẹp tạo
khơng khí phấn khởi cho học sinh đến trường.
Thơng qua các cuộc họp giao ban giữa Ban giám hiệu với Ban đại diện cha
mẹ học sinh để báo cáo về tình hình trường, lớp đồng thời tuyên dương những
gia đình có học sinh chăm ngoan, học giỏi. Phối hợp với Ban đại diện cha mẹ
học sinh đến thăm những gia đình học sinh có hồn cảnh khó khăn, tạo điều kiện
giúp đỡ để các em yên tâm học tập.
Đối với những học sinh hay nghỉ học, những học sinh học yếu, những học
sinh có hồn cảnh khó khăn... Ban giám hiệu nhà trường đã trực tiếp gặp gỡ, đặt
vấn đề trực tiếp với gia đình học sinh một cách gần gũi, thiện chí. Nhờ đó mà
trong những năm gần đây tỷ lệ học sinh bỏ học khơng cịn, những học sinh có
hồn cảnh khó khăn được quan tâm giúp đỡ, chất lượng giáo dục của học sinh
con em Bình Minh ngày một được nâng lên.
Phối hợp chặt chẽ với các ngành: Y tế, Công an, các tổ chức xã hội trong
trong việc giáo dục ý thức bảo vệ sức khoẻ, thực hiện tốt an ninh, trật tự, vệ sinh
an tồn thực phẩm, phịng chống dịch bệnh, đề cao phịng chống dịch Covid-19
đến từng học sinh,...
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Sau hai năm thực hiện tôi rất phấn khởi vì kết quả giáo dục rất khả quan,
đa số cán bộ giáo viên có nhận thức đúng đắn về tầm quan trọng của giáo dục
đạo đức, việc phối hợp giữa các lực lượng giáo dục diễn ra đồng bộ và nhịp
nhàng, các họat động được tổ chức bài bản và thường xuyên nhưng vẫn đảm
bảo kế hoạch dạy và học. Kết quả môn Đạo đức và kết quả đánh giá năng lực,
phẩm chất của học sinh cụ thể như sau:

18

Đối với môn học Đạo đức
( Kết quả lấy đến hết HKI – Năm học 2020 – 2021)
TSHS

Năm học
2020-2021

Hoàn thành tốt

792

Hồn thành

Chưa HT

SL

%

SL

%

SL

%

469

59.2

321

40,5

2

0,3

Đánh giá sự hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất của học sinh:
( Kết quả lấy đến hết HKI – Năm học 2020 – 2021)
1/ Đánh giá năng lực học sinh:
Năng lực
Mức độ

Tự phục vụ, tự quản Hợp tác (Giao tiếp
( Tự chủ và tự học) và hợp tác)
SL

TL

SL

Tự học và giải quyết
vấn đề ( Giả quyết vấn
đề và sáng tạo)

TL

SL

TL

Sĩ số

792

Tốt

539

68,1

515

65,0

334

42,2

Đạt

248

31,3

272

34,3

453

57,2

5

0,6

4

0,7

5

0,6

CCG

792

792

2/ Đánh giá phẩm chất chủ yếu của khối 1:
Mức độ

Yêu nước
SL

Sĩ số

Đạt trở
lên

TL

198
198

Nhân ái
SL

TL

198
100

198

Chăm chỉ

Trung thực

SL

SL

TL

198
100

198

TL

198
100

198

Trách
nhiệm
SL

TL

198
100

198

100

2/ Đánh giá Phảm chất học sinh: (Đánh giá phẩm chất học sinh từ
khối 2 - khối 5)
Mức độ

Chăm học,
chăm làm

Tự tin trách
nhiệm

Trung thực,
kỉ luật

Đoàn kết, yêu
thương

19


SL

TL

SL

TL

SL

TL

SL

TL

Sĩ số

594

Tốt

250

42,1

430

72,4

455

76,6

481

81,0

Đạt

339

57,1

163

27,4

139

23,4

113

19

5

0,8

1

CCG

594

594

0

594

0

Qua các biểu thống kê, thấy được chất lượng môn học đạo đức trong nhà
trường đã được nâng lên rõ rệt, sự hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất
của học sinh đã có sự chuyển biến mạnh mẽ. Các em mạnh dạn, tự tin hơn trong
giao tiếp; tích cực tham gia các hoạt động học tập cũng như vui chơi, góp phần

đáng kể trong việc nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường.
Đặc biệt năm học 2020 – 2021 là năm học đầu tiên thực hiện chương trình
Giáo dục phổ thơng mới 2018, mơn Đạo đức là một bộ phận của môn Giáo dục
công dân. Học sinh phải hình thành, phát triển các phẩm chất chủ yếu yêu nước,
nhân ái, chăm chỉ, trung thực và trách nhiệm và các năng lực của người công
dân Việt Nam đáp ứng nhu cầu phát triển của cá nhân và cộng đồng xã hội theo
yêu cầu của sự nghiệp xây dựng, bảo vệ đất nước trong bối cảnh toàn cầu hố và
cách mạng cơng nghiệp mới, đặc biệt là u cầu của sự nghiệp xây dựng nhà
nước pháp quyền và nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Học
sinh phải đạt năng lực phát triển bản thân; năng lực điều chỉnh hành vi đạo đức,
năng lực điều chỉnh hành vi pháp luật; năng lực giải quyết vấn đề về kinh tế
cũng như các năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực
giải quyết vấn đề và sáng tạo. Qua một năm thực hiện mặc dù cịn gặp nhiều khó
khăn vướng mắc về chương trình, sách giáo khoa, phương pháp dạy nhưng với
lịng nhiệt tình của tất cả giáo viên khối 1, sự đồng hành ủng hộ của phụ huynh,
sự sát sao hướng dẫn của Ban giám hiệu nên chất lượng các mơn học nói chung,
mơn Đạo đức của khối 1 nói riêng được nâng cao rõ rệt. Phẩm chất chủ yếu của
học sinh đạt 100%. Đặc biệt các em có kĩ năng giao tiếp tốt hơn, tự tin bày tỏ
qua điểm của mình trước lớp, trước nơi đơng người. Đây cũng chính là mục tiêu
mà mơn Đạo đức đặt ra đối với học sinh tiểu học trong thời đại mới.

3. Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận

Quá trình giáo dục đạo đức là một hoạt động có tổ chức, có mục đích, có kế
hoạch nhằm biến những nhu cầu, chuẩn mực,giá trị đạo đức theo yêu cầu của xã

20

hội thành những phẩm chất, giá trị đạo đức của cá nhân, nhằm góp phần phát
triển nhân cách của mỗi cá nhân và thúc đẩy sự phát triển, tiến bộ của xã hội.
Công tác giáo dục đạo đức học sinh, rèn kỹ năng sống cho học sinh là nhiệm vụ
cần thiết, bắt buộc đối với mọi cán bộ giáo viên, đặc biệt người quản lý phải coi
đây là vấn đề quan trọng trong cơng tác quản lý của mình ở trường tiểu học.
Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng phải năng động, sáng tạo trong việc vận dụng các
biện pháp quản lý, chỉ đạo công tác giáo dục rèn luyện đạo đức, rèn kỹ năng
sống cho học sinh, sắp xếp bố trí giáo viên và tạo điều kiện về thời gian để đội
ngũ giáo viên được sinh hoạt, học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau, coi trọng sự chủ
động, sáng tạo của giáo viên trong công tác giáo dục đạo đức, rèn kỹ năng sống
cho học sinh.
Tóm lại, đạo đức có vai trị rất lớn trong đời sống xã hội, trong đời sống
của con người, là vấn đề thường xuyên được đặt ra và giải quyết nhằm đảm bảo
cho mỗi cá nhân và cộng đồng tồn tại, phát triển. Sống trong xã hội, ai cũng phải
suy nghĩ về những vấn đề đạo đức để tìm ra những con đường, cách thức nhằm
kết hợp lợi ích của mình và cộng đồng, từ đó, bảo đảm cho sự tồn tại, phát triển
của chính mình và cộng đồng. Học sinh là thế hệ trẻ và sẽ là chủ nhân tương lai
của đất nước, là nguồn nhân lực cơ bản nhất quyết định sự thành bại của mỗi
quốc gia. Hơn lúc nào hết, hiện nay việc đẩy mạnh giáo dục đạo đức, giá trị
sống, kỹ năng sống, lý tưởng sống, lòng yêu nước cho học sinh là rất quan trọng
và cấp thiết góp phần xây dựng thành công con người mới xã hội chủ nghĩa để
phát triển đất nước trong thời kỳ hội nhập quốc tế./.
Sáng kiến kinh nghiệm “Một số biện pháp chỉ đạo công tác giáo dục đạo
đức nhằm hình thành và phát triển nhân cách cho học sinh ở trường tiểu học
Bình Minh” nêu trên đã được áp dụng tại trường Tiểu học Bình Minh về cơ bản
các biện pháp này đã có những hiệu quả thiết thực, thể hiện ở việc so sánh kết
quả của năm học 2019-2020 với những năm học trước. Nhiều học sinh đã tiến
bộ rõ rệt, các em trở nên ngoan hơn, hăng hái hơn, tích cực trong các hoạt động
của lớp, của trường. Việc giáo dục đạo đức có kết quả sẽ giúp cho các em được
hịa nhập, giao lưu và tự tin trong cuộc sống, kết quả học tập của các em sẽ tốt

hơn. Tuy nhiên Ban Giám hiệu cũng cần phải hiểu biết một cách sâu sắc những
vấn đề chung của quá trình giáo dục đạo đức để từ đó đặt ra những định hướng,
mục tiêu sát thực, xây dựng được kế hoạch với những biện pháp tổ chức chỉ đạo
thích hợp. Mặt khác tùy theo từng cấp học, bậc học và đặc điểm lứa tuổi học
sinh để sử dụng các phương pháp và hình thức tổ chức giáo dục cho phù hợp.
Ban Giám hiệu cũng cần phải biết sử dụng các biện pháp này theo cách kết hợp,
đan xen trong q trình quản lý, khơng quá coi trọng một biện pháp nào đó mà
bỏ quên các biện pháp khác. Có như vậy thì mới đem lại kết quả cao trong việc
chỉ đạo công tác giáo dục rèn luyện đạo đức.

21


3.2. Kiến nghị
3.2.1. Đối với các cấp lãnh đạo:
Tăng cường ngân sách đầu tư cho Giáo dục - Đào tạo.
Phòng giáo dục thường xuyên tổ chức các hội thảo sáng kiến kinh nghiệm
để CBGV có điều kiện học tập kinh nghiệm, vận dụng vào thực tế giảng dạy.
- Bồi dưỡng, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên và đội ngũ cán bộ
quản lý giáo dục đáp ứng yêu cầu phát triển của sự nghiệp Giáo dục.
3.3.2. Đối với lãnh đạo địa phương:
- Tiếp tục đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, khuôn viên trường học đáp ứng
yêu cầu đổi mới của Giáo dục. Chăm lo đến sự nghiệp Giáo dục. Phối kết hợp,
hỗ trợ cùng nhà trường trong việc giáo dục học sinh.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Ngày 20 tháng 4 năm 2021
CAM KẾT KHÔNG COPY

Tác giả

Nguyễn Thị Phượng

22


23