Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở trường THPT bá thước

1

PHẦN

MỤC LỤC

1.1. Lí do chọn đề tài
1.2. Mục đích nghiên cứu
1
1.3.Đối tượng nghiên cứu
MỞ ĐẦU
1.4.Phương pháp nghiên cứu
2.1.Lý luận chung về quản lý và quản lý giáo dục
2.1.1. Quản lý và quản lý giáo dục:
2.1.2 Ban giám hiệu trường THPT với việc quản lý hoạt
động dạy học
2.1.3. Chất lượng dạy học và biện pháp quản lý chất
lượng dạy học của Ban giám hiệu trường THPT
2.2 Thực trạng về công tác quản lý dạy học ở trường
2
THPT Bá Thước, huyện Bá Thước, tỉnh Thanh Hóa.
NỘI DUNG
2.2.1. Vài nét về trường THPT Bá Thước, huyện Bá
SKKN
Thước, tỉnh Thanh Hoá
2.2.2. Thực trạng về công tác quản lý dạy học ở trường
THPT Bá Thước
2.3.Các biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng
dạy học của ban giám hiệu trường THPT Bá Thước,
huyện Bá Thước, tỉnh Thanh Hóa
2.3.1. Các nguyên tắc đề xuất giải pháp

2.3.2. Các biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng
dạy học của Ban giám hiệu trường THPT Bá Thước
2. 4 . Hiệu quả của SKKN
3
3.1.Kết luận
KẾT LUẬN
3.2.Đề xuất
VÀ ĐỀ XUẤT
3.2.1.Đối với UBND các cấp
3.2.2.Đối với Sở giáo dục và đào tạo Thanh Hóa.
4

TÀI LIỆU THAM KHẢO
MẪU PHIẾU ĐIỀU TRA SỐ 1
MẪU PHIẾU ĐIỀU TRA SỐ 2

TRANG
2

3
4
6

10
11

12

19
20

21
22
23
24


2
PHẦN 1: MỞ ĐẦU
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:

Trong thời kỳ cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất nước, chiến lược phát triển
Giáo dục và đào tạo đã đề ra các giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất lượng giáo
dục và đào tạo. Trong đó, đổi mới cơng tác quản lý giáo dục là một giải pháp hết
sức quan trọng.
Trường Trung học phổ thông là nơi trực tiếp vận dụng, triển khai, thực hiện
các nội dung, chủ trương đường lối, Nghị quyết giáo dục của Đảng và nhà nước
vào công tác giáo dục và đào tạo trong các nhà trường. Việc đổi mới công tác quản
lý nhà trường là một đòi hỏi tất yếu. Hơn nữa hoạt động chủ yếu trong trường
Trung học phổ thông là hoạt động dạy học và một số hoạt động ngoài giờ, nhưng
hoạt động dạy học là cơ bản, là trọng tâm của nhà trường. Do đó Ban giám hiệu,
đứng đầu là hiệu trưởng nhà trường phải có tinh thần trách nhiệm, phải quan tâm
tới các biện pháp quản lý mà chủ yếu và trọng tâm là quản lý hoạt động dạy học, có
như vậy mới nâng cao được chất lượng giáo dục trong nhà trường.
Trong những năm qua, sự nghiệp phát triển Giáo dục của Huyện Bá Thước
đã có nhiều bước tiến đáng kể, chất lượng dạy và học ở các nhà trường trong địa
bàn huyện nói chung, trường THPT Bá Thước nói riêng đã được nâng lên một
bước; song so với yêu cầu về sự phát triển kinh tế - xã hội vẫn cịn nhiều điều bất
cập. Do đó, việc nâng cao chất lượng dạy học là một nhiệm vụ vô cung cấp bách
trong các nhà trường. Muốn nâng cao chất lượng dạy học trước hết chúng ta phải
quan tâm tới việc nâng cao chất lượng dạy của thầy. Mà chất lượng dạy của thầy

phụ thuộc vào nhiều yếu tố trong đó quan trọng nhất là công tác quản lý của Ban
giám hiệu nhà trường.
Thực trạng về các biện pháp quản lý dạy học của Ban giám hiệu trường
THPT Bá Thước vẫn cịn có những biện pháp chưa thực sự phù hợp, chưa thực sự
triệt để, cần phải được bổ sung và đổi mới. Vì những lý do trên, tơi đã mạnh dạn
chọn đề tài: “Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở
trường THPT Bá Thước, huyện Bá Thước, tỉnh Thanh Hố”
2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:

Mục đích của đề tài này là dựa trên cơ sở nghiên cứu về mặt lý luận và thực
tiễn, đưa ra một số biện pháp quản lý của Ban giám hiệu nhà trường nhằm nâng cao
chất lượng dạy học của đội ngũ giáo viên trường THPT Bá Thước, huyện Bá
Thước, tỉnh Thanh Hoá.
3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:

Các biện pháp quản lý của Ban giám hiệu trường THPT Bá Thước nhằm
nâng cao chất lượng dạy học trong nhà trường.
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:

4.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận:
- Phương pháp phân tích tổng hợp tài liệu có liên quan đến đề tài.
4.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
- Phương pháp quan sát thu nhập thông tin qua việc quan sát các hoạt động


3
quản lý của Ban giám hiệu và hoạt động giảng dạy của đội ngũ giáo viên.
- Điều tra bằng phiếu hỏi đối với cán bộ quản lý và giáo viên trường THPT
Bá Thước, huyện Bá Thước, tỉnh Thanh Hoá
- Phương pháp toạ đàm, hỏi ý kiến các chuyên gia giỏi.

- Phương pháp xử lý kết quả điều tra bằng toán thống kê.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm
PHẦN 2: NỘI DUNG
2.1.LÝ LUẬN CHUNG VỀ QUẢN LÝ VÀ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

2.1.1. Quản lý và quản lý giáo dục:
2.1.1.1. Quản lý là gì?
Quản lý là một chức năng tất yếu của lao động xã hội, nó gắn với sự phân
cơng và phối hợp. Xã hội ngày càng phát triển các loại hình lao động phong phú,
phức tạp, thì hoạt động quản lý càng có vai trị quan trọng.
Một số tác giả đưa ra các khái niệm khác nhau về quản lý:
- Người Nga cho rằng: Quản lý là hệ thống xã hội, là khoa học, là nghệ thuật,
tác động vào khái niệm quản lý được nhiều nhà nghiên cứu lý luận cũng như thực
tiễn trong và ngoài nước đưa ra. Khi đưa ra các định nghĩa, các tác giả thường gắn
liền với các loại hình quản lý cụ thể hoặc phụ thuộc nhiều vào lĩnh vực hoạt động
hay nghiên cứu của mình.
- W.Taylơr, người đầu tiên nghiên cứu quá trình lao động trong từng bộ phận
của nó nêu ra hệ thống tổ chức lao động nhằm khai thác tối đa thời gian lao động,
sử dụng hợp lý nhất các công cụ và phương tiên lao động nhằm tăng lao động đã
nêu: “Quản lý là biết được chính xác điều bạn muốn người khác làm và sau đó hiểu
được rằng họ đã hồn thành cơng việc một cách tốt nhất và rẻ nhất”
- Kưznetsorr I.V định nghĩa “Quản lý là sự hoạt động có mục đích đến tập
thể con người để tổ chức và phối hợp hoạt động của họ trong quá trình sản xuất”.
- Theo Mác “Quản lý là một chức năng tất yếu của lao động xã hội, nó gắn
chặt với sự phân cơng và phối hợp. Nhưng khi nói đến sự phân cơng và phối hợp
thì sự chủ động hay thống nhất để đảm bảo sự đồng bộ ăn khớp trong hoạt động
của các bộ phận cấu thành của hệ thống, điều chỉnh hoạt động của các bộ phận này
trên cơ sở”
- Giáo sư Nguyễn Văn Lê định nghĩa: “Quản lý một hệ thống xã hội là khoa
học và nghệ thuật tác động vào hệ thống đó mà chủ yếu là vào những con người

nhằm đạt hiệu quả tối ưu theo mục đích đề ra”.
- Theo giáo sư Đặng Vũ Hoạt và giáo sư Hà Thế Ngữ “Quản lý là một q
trình định hướng, q trình có mục tiêu, quản lý một hệ thống là quá trình tác động
đến hệ thống nhằm đạt được những mục tiêu nhất định. Những mục tiêu này đặc
trưng cho trạng thái mới của hệ thống mà người quản lý mong muốn”
Từ đó ta có thể khái quát lại: Quản lý là một hệ thống, là một khoa học, là
một phương pháp thích hợp nhằm đạt được các mục tiêu đề ra cho quá trình hoạt


4
động. Có thể nói quản lý là một chức năng xã hội từ lâu của xã hội loài người, chức
năng này ngày càng phát triển theo quy trình phát triển khơng ngừng của xã hội.
Như vậy ta có thể khái quát: Quản lý là sự tác động có tổ chức, có hướng
đích nhằm sử dụng có hiệu quả nhất các tiềm năng, các cơ hội của hệ thống để đạt
tới mục tiêu đặt ra trong điều kiện biến động của mơi trường.
2.1.1.2. Quản lý giáo dục là gì?
Đã có nhiều cơng trình trong và ngồi nước nghiên cứu khoa học quản lý nói
chung và quản lý giáo dục nói riêng, các cơng trình này đã nghiên cứu chủ yếu về
mặt lý luận như các khái niệm quản lý và các chức năng quản lý về mối liên quan
giữa kế hoạch quản lý giáo dục với những kế hoạch khác. Những kết quả của việc
nghiên cứu trên đã được ứng dụng rộng rãi trong đội ngũ cán bộ quản lý trường
THPT và mang lại một số kết quả nhất định.
- Quản lý giáo dục là một bộ phận của quản lý xã hội, quản lý giáo dục bao
gồm toàn bộ các bộ phận, là hệ thống giáo dục từ Trung ương đến địa phương gồm
tất cả các ngành học, các phân hệ giáo dục đặc biệt là các trường hcọ với mục đích:
Thầy dạy tốt, trị học tốt, cán bộ phục vụ tốt.
- Quản lý giáo dục là những tác động có hệ thống, có mục đích, có kế hoạch,
hợp quy luật của chủ thể quản lý đến tất cả các mắt xích của hệ thống giáo dục
nhằm làm cho hệ vận hành theo đường lối nguyên lý giáo dục của Đảng, thực hiện
được các tính chất của nhà trường xã hội chủ nghĩa Việt Nam mà tiêu điểm hội tụ là

quá trình dạy học - giáo dục thế hệ trẻ đưa hệ giáo dục tới mục tiêu dự kiến, tiến lên
trạng thái mới về chất lượng.
- Quản lý giáo dục là một hệ thống giáo dục có mục đích, có kế hoạch, hợp
quy luật chủ thể quản lý, nhằm cho hệ vận hành theo đường lối nguyên lý của
Đảng, thực hiện được tính chất của nhà trường xã hội chủ nghĩa Việt Nam mà tiêu
điểm hội tụ là quá trình dạy học thế hệ trẻ, đưa giáo dục đến mục tiêu dự kiến tiến
tới trạng thái mới về chất lượng.
Như vậy, công tác quản lý trường học bao gồm quản lý sự tác động qua lại
giữa trường học và xã hội đồng thời quản lý chính nhà trường. Người ta phân tích
quản lý giáo dục và đào tạo của nhà trường như một hệ thống gồm 6 thành tố: (1)
mục đích giáo dục, (2) nội dung giáo dục, (3) biện pháp giáo dục, (4) thầy giáo, (5)
học sinh, (6) cơ sở vật chất và các phương tiện thiết bị phục vụ giáo dục.
2.1.2 Ban giám hiệu trường THPT với việc quản lý hoạt động dạy học
2.1.2.1. Đặc điểm chung của trường THPT:
- Trường THPT phải củng cố và phát triển những nội dung đã học ở THCS,
có những hiểu biết cơ bản về kiến thức phổ thông cho học sinh.
- Mục tiêu, nội dung, phương pháp giáo dục ở trường THPT mang tính phổ
thơng cơ bản, tồn diện, nhưng có những nét đặc thù riêng như sau:
+ Học sinh THPT là thanh niên có độ tuổi từ 15 - 18 tuổi. Độ tuổi này có đặc
điểm tâm lý, sinh lý mang tính 2 mặt (tích cực và tiêu cực) của nó. đa số học sinh
thể hiện hồi bão và ước mơ của mình theo hướng tích cực và họ đã có những nỗ


5
lực cá nhân, nhằm giải quyết các mâu thuẫn giữa năng lực bản thân và yêu cầu mới
trong bối cảnh phát triển kinh tế xã hội.
+ Bối cảnh kinh tế xã hội chi phối nguyện vọng của học sinh và tác động cả
đến phụ huynh học sinh là thị trường lao động trong thời kỳ cơng nghiệp hố- Hiện
đại hố đất nước, là các yêu cầu phát triển khoa học, kinh tế, giao lưu văn hoá và
hội nhập (cộng đồng, dân tộc, quốc tế) trên nhiều lĩnh vực xã hội.

+ Thực tế những năm đầu của quá trình đổi mới đất nước hầu hết phụ huynh
học sinh có nhận thức đúng về yêu cầu nguồn nhân lực trong thời kỳ cơng nghiệp
hố- Hiện đại hố đất nước.
2.1.2.2. Ban giám hiệu nhà trường với việc quản lý quá trình dạy học:
Trong nhà trường THPT nhiệm vụ chủ yếu và đặc trưng nhất là nhiệm vụ dạy
học. Để thực hiện nhiệm vụ dạy học, có cả nhiệm vụ mang tính điều kiện phục vụ
cho dạy học.
Ban giám hiệu tác động đến từng giáo viên trong nhà trường trong việc giảng
dạy, giáo dục của họ, quan hệ ở đây là quan hệ liên nhân cách. Mỗi giáo viên lại
quản lý việc học tập, tự giáo dục của một nhóm học sinh do mình phụ trách. Mối
quan hệ ở đây cũng mang tính liên nhân cách.
Mỗi học sinh đến lượt mình lại tự quản lý việc học tập, giáo dục của bản thân
đây là quan hệ bên trong cá thể hay còn gọi là quan hệ nhân cách nội cá thể.
Cuối cùng sản phẩm cuả quá trình quản lý dạy học trong nhà trường THPT là
con người được đào tạo, là nhân cách được hình thành và phát triển, chứ khơng
phải là đồ vật như trong quản lý q trình sản xuất. Ta có thể diễn tả mối quan hệ
quản lý nói trên bằng sơ đồ sau:
Sơ đồ1: Đối tượng và sản phẩm của các tác động quản lý của Ban giám hiệu:
Ban giám hiệu
Nền văn hoá nhân loại
Hoạt động giảng dạy,
giáo dục

Hoạt động học tập, tự giáo dục
của học sinh

Sản phẩm: là nhân cách lao động phát triển toàn diện
Vậy quản lý trường học là quản lý tập thể giáo viên và học sinh để chính họ
lại quản lý (đối với giáo viên) và tự quản lý (đối với học sinh) Quá trình dạy học
nhằm tạo ra sản phẩm là nhân cách con người mới.

Quản lý hoạt động dạy học tức là phải quản lý việc thực hiện quy chế giáo
dục, tổ chức nhân lực, tài chính và cơ sở vật chất và năng lực của cán bộ quản lý
trong trường.
Các yếu tố được thể hiện qua sơ đồ sau:


6

Sơ đồ 2:

Quy chế GDĐT
của CBQL

Quản lý hoạt động dạy học của giáo viên

Tổ chức nhân lực

Tài chính và CSVC

Năng lực

2.1.3. Chất lượng dạy học và biện pháp quản lý chất lượng dạy học của Ban
giám hiệu trường THPT:
2.1.3.1. Chất lượng dạy học:
- Trong phạm trù giáo dục, chất lượng dạy học luôn luôn là vấn đề tranh
luận bàn cãi qua các diễn đàn hội thảo hoặc các cuộc tranh cãi từ nhiều năm nay và
được các nhà quản lý đặc biệt quan tâm.
- Chất lượng dạy học chỉ có thể có được khi nhà trường nói chung và giáo
viên nói riêng thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ dạy học của họ. Tuỳ theo yêu cầu của
xã hội. Tuỳ theo tính chất và mục tiêu nhà trường hoặc theo trình độ phát triển tâm

sinh lý, lứa tuổi của học sinh ở các điều kiện khác nhau cũng như đặc điểm cụ thể
của từng loại trường, từng môn học khác nhau.
- Chất lượng dạy học ở trường THPT biểu hiện ở việc thực hiện tốt các
nhiệm vụ dạy học cơ bản sau đây:
+ Thứ nhất: Giúp cho học sinh nắm vững tri thức phổ thơng một cách có hệ
thống, sát với điều kiện thực tế ở nước ta. Trong quá trình dạy học, giáo viên phải
phát huy được tính tích cực, tự giác, chủ động lĩnh hội tri thức, rèn luyện cho học
sinh các kỹ năng độc lập tiếp thu, tự học, tự nghiên cứu và biết vận dụng tri thức
một cách sáng tạo, hình thành kỹ năng, kỹ xảo cho mình.
+ Thứ hai: Nâng cao hiệu quả quá trình dạy học.
+ Nhiệm vụ nữa của quá trình dạy học là: Người giáo viên phải hết sức quan
tâm giáo dục học sinh lý tưởng đạo đức, tác phong, động cơ, tinh thần, thái độ học
tập đúng đắn, ý thức tổ chức kỷ luật cao.
2.1.3.2. Biện pháp quản lý chất lượng dạy học của Ban giám hiệu nhà trường:
2.1.3.2.1. Khái niệm biện pháp quản lý:
- Biện pháp là cách làm, cách giải quyết một vấn đề cụ thể. Muốn hiểu rõ
khái niệm biện pháp quản lý giáo dục, trước hết chúng ta xem xét đến các phương
pháp quản lý giáo dục.
- Phương pháp quản lý là bộ phận đồng nhất, linh hoạt nhất trong hệ thống
quản lý, phương pháp quản lý là bộ phận đồng nhất, linh hoạt nhất trong hệ thống
quản lý, phương pháp quản lý cúng thể hiện rõ nhất tính năng động, sáng tạo của
chủ thể quản lý trong mỗi tình huống, mỗi đối tượng nhất định người cán bộ phải
biết sử dụng phương phương pháp quản lý thích hợp. Tính hiệu quả của quản lý
phụ thuộc một phần quan trọng vào việc lựa chọn đúng đắn và áp dụng linh hoạt


7
nhất các biện pháp quản lý. Biện pháp quản lý chính là những cách thức cụ thể để
thực hiện phương pháp quản lý. Vì đối tượng quản lý phức tạp đòi hỏi những biện
pháp quản lý cũng rất đa dạng linh hoạt. Các biện pháp quản lý có liên quan chặt

chẽ với nhau tạo thành một hệ thống các biện pháp. Các biện pháp này sẽ giúp cho
nhà quản lý thực hiện tốt các phương pháp quản lý của mình manglại hiệu quả hoạt
động tối ưu của bộ máy.
2.1.3.2.2. Biện pháp quản lý chất lượng dạy học của Ban giám hiệu nhà trường
- Các biện pháp quản lý của Ban giám hiệu để đảm bảo chất lượng dạy học:
+ Phân công công tác giảng dạy cho giáo viên: Năng lực của giáo viên là căn
cứ chủ yếu để phân công giảng dạy cho giáo viên. Phải xem xét đến những triển
vọng của khả năng cũng như sự non yếu phải chấp nhận trong điều kiện hiện nay
của đội ngũ giáo viên mà lựa chọn những biện pháp tối ưu.
+ Phân cơng tất cả giáo viên ngồi số giờ dạy đều phải tham gia các hoạt
động giáo dục khác để có sự gắn bó trong tập thể sư phạm và tiếp xúc rộng rãi hơn
với học sinh.
+ Phân công đúng khả năng, mỗi giáo viên sẽ đem lại kết quả to lớn, nếu làm
ngược lại sẽ phát sinh những vấn đề phức tạp về tư tưởng, tình cảm cảm và ảnh
hưởng không tốt đến các mặt hoạt động của nhà trường. Vì vậy Ban giám hiệu nhà
trường cần phải hết sức thận trọng, cân nhắc các yêu cầu công tác và khả năng từng
giáo viên, lắng nghe ý kiến, nguyện vọng của giáo viên trước khi tiến hành phân
công giảng dạy.
- Hướng dẫn giáo viên xây dựng kế hoạch giảng dạy:
+ Xây dựng kế hoạch giảng dạy là việc xác định mục tiêu công tác giảng dạy
của mỗi giáo viên, trên cơ sở trình độ tay nghề và kết quả phân tích tình hình học
tập của học sinh, Ban giám hiệu phải hướng dẫn giáo viên quy trình xây dựng kế
hoạch, giúp họ biết cách xác định mục tiêu đúng đắn và biết tìm ra các biện pháp để
đạt được các mục tiêu đã đề ra.
+ Trong công tác quản lý nhà trường, hiệu trưởng phải coi việc giáo viên
thực hiện tốt kế hoạch giảng dạy là quan trọng nhất để đảm bảo chất lượng dạy học.
Vì vậy Ban giám hiệu phải sử dụng nhiều biện pháp quản lý phù hợp với tình hình
thực tế của đội ngũ giáo viên nhà trường giúp họ hoàn thành kế hoạch đã đề ra.
- Quản lý giáo viên thực hiện chương trình dạy học:
+ Chương trình dạy học là văn kiện do nhà nước ban hành trong đó quy định

một cách cụ thể: Mục đích, các nhiệm vụ của mơn học, phạm vi và hệ thống nội
dung môn học, số tiết dành cho môn học nói chung, cũng như từng phần, từng
chương, từng bài.
+ Chương trình dạy học là một căn cứ pháp lý để nhà nước tiến hành chỉ đạo
giám sát hoạt động dạy học của nhà trường. Đồng thời nó cũng là căn cứ pháp lý để
hiệu trưởng quản lý giáo viên giảng dạy theo đúng chương trình.
+ Quản lý giáo viên dạy đúng, dạy đủ chương trình nằm trong tồn bộ hoạt
động dạy học của giáo viên: Soạn bài, lên lớp, ôn tập, kiểm tra, đánh giá, tổ chức
các hình thức học tập ngoài lớp học.


8
- Để quản lý giáo viên thực hiện đúng và đủ chương trình dạy học, Ban giám
hiệu cần thực hiện các việc sau:
+ Yêu cầu giáo viên xây dựng kế hoạch dạy học mơn học do mình phụ trách,
trong đó việc thực hiện chương trình dạy học phải được thể hiện rõ.
+ Ban giám hiệu cùng với tổ trưởng bộ mơn phân cơng theo dõi nắm tình
hình thực hiện chương trình của giáo viên sau mỗi lần tổng hợp để có những biện
pháp, có những quyết định quản lý chương trình dạy học.
+ Sử dụng các biểu bảng, sổ sách như: Phiếu báo giảng, sổ ghi đầu bài, lịch
kiểm tra học tập, phiếu dự giờ, sổ dự giờ để nắm rõ tình hình liên quan đến việc
thực hiện chương trình.
+ Dùng thời khoá biểu để điều khiển và kiểm soát tiến độ thực hiện chương
trình. Kịp thời xử lý hàng ngày các sự cố ảnh hưởng đén việc thực hiện chương
trình dạy học.
- Quản lý việc giáo viên soạn bài và chuẩn bị cho giờ dạy trên lớp:
+ Việc chuẩn bị lên lớp của giáo viên bao gồm việc chuẩn bị dài hạn cho
toàn bộ năm học hoặc từng học kỳ và chuẩn bị cho từng tiết lên lớp cụ thể.
+ Chuẩn bị từng tiết lên lớp, đó là soạn giáo án và đây là việc chuẩn bị quan
trọng nhất của giáo viên cho giờ lên lớp .Giáo án là bản thiết kế cụ thể về tiết lên

lớp, do đó cần phải ghi rõ nội dung một cách khoa học mà học sinh cần nắm, các
hoạt động với cách thức và phương tiện cụ thể, thời gian phân phối trong tiết học.
- Như vậy để quản lý giáo viên chuẩn bị tốt trước khi lên lớp, cần thực hiện
các biện pháp:
+ Hướng dẫn giáo viên lập kế hoạch soạn bài.
+ Thống nhất về mục đích yêu cầu của bài dạy, nội dung cần truyền đạt.
+ Hướng dẫn sử dụng đồ dùng dạy học (nếu có).
- Quản lý giờ lên lớp của giáo viên: Hoạt động dạy học ở trường THPT được
thực hiện chủ yếu bằng hình thức dạy học trên lớp với những giờ lên lớp và hệ
thống bài học. Giờ lên lớp giữ vai trò quyết định chất lượng dạy học. Vì vậy cả Ban
giám hiệu và giáo viên đều tập trung cố gắng để nâng cao chất lượng toàn diện giờ
lên lớp. Quản lý thế nào mà để tất cả các giờ lên lớp của giáo viên có kết quả tốt là
trách nhiệm của Ban giám hiệu mà đứng đầu là hiệu trưởng nhà trường.
- Xây dựng thời khóa biểu một cách khoa học để quản lý giờ lên lớp: Thời
khố biểu có vai trị xây dựng, duy trì nề nếp dạy học, điều khiển nhịp điệu dạy học
trong ngày, trong tuần, điều tiết giờ lên lớp của giáo viên. Ban giám hiệu nhà
trường phải thực hiện coi thời khoá biểu là biện pháp quản lý trực tiếp của mình.
- Kiểm tra giờ dạy lên lớp của giáo viên bằng hình thức dự giờ là chủ yếu,
đồng thời kết hợp việc trao đổi trực tiếp với giáo viên và thông báo của tổ trưởng
bộ môn.
- Ban giám hiệu nhà trường phải thường xuyên đánh giá hiệu quả của những
biện pháp quản lý giờ lên lớp đã để ra, nguyên nhân của tình hình và vấn đề đặt ra.
- Ban giám hiệu nhà trường dự giờ để kiểm tra hoạt động của giáo viên là
một cách thức phổ biến nhất từ trước đến nay bởi vì chỉ thơng qua đó người giáo


9
viên mới bộc lộ hết khả năng sư phạm của mình. Ban giám hiệu qua dự giờ thăm
lớp sẽ nắm được đầy đủ những thông tin cần thiết về chất lượng dạy và học của
thầy lẫn trò, phát huy được những mặt mạnh, mặt yếu của giáo viên trong việc phát

huy tính tích cực, độc lập, chủ động sáng tạo của học sinh.
- Các biện pháp quản lý để nâng cao chất lượng dạy học:
+ Trong nhà trường, nhiệm vụ chủ yếu là dạy học. Để thực hiện nâng cao
chất lượng dạy học thì phải có các nhiệm vụ mang tính điều kiện phục vụ cho dạy
học. Đó là việc sử dụng công cụ quản lý bao gồm: Quy chế Giáo dục và đào tạo, tổ
chức nhân lực, sử dụng tài chính, cơ sở vật chất, nâng cao năng lực đội ngũ CBQL.
+ Cách thức xác định biện pháp quản lý nâng cao chất lượng hoạt động dạy
học được dựa trên mối quan hệ biện chứng của các vấn đề mang tính lý luận đã
được trình bày ở trên. Mọi liên hệ có được thể hiện bằng sơ đồ sau:
Sơ đồ 3:
Nâng

Cụ thể hoá vận dụng
quy chế dạy học

Kế hoạch hoá

Cao chất

Cụ thể hoá vận dụng
quy chế dạy học

Tổ chức

Lượng

Cụ thể hoá vận dụng
quy chế dạy học

Chỉ đạo

Dạy học

Cụ thể hoá vận dụng
quy chế dạy học

Kiểm tra

KẾT LUẬN :

Hoạt động dạy học là trọng tâm của nhà trường, do đó quản lý hoạt động dạy
học là nhiệm vụ hàng đầu là cơ bản nhất trong quá trình quản lý của Ban giám hiệu
các trường THPT.
Quản lý hoạt động dạy học trong nhà trường là quản lý chương trình dạy học
trong đó bao gồm: Quản lý nội dung chương trình dạy học, quản lý mục đích yêu
cầu dạy học, quản lý sử dụng SGK và các tài liệu tham khảo, đồ dùng dạy học và
chỉ đạo hoạt động dạy học trên lớp bao gồm: chỉ đạo phương hướng chính trị, tư
tưởng của bài giảng, quản lý mục tiêu dạy học, quản lý kế hoạch giảng dạy, quản lý
và tổ chức nhân lực, quản lý việc thực hiện quy chế Giáo dục & Đào tạo.
2.2.THỰC TRẠNG VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ DẠY HỌC Ở TRƯỜNG THPT BÁ
THƯỚC, HUYỆN BÁ THƯỚC, TỈNH THANH HOÁ

2.2.1. Vài nét về trường THPT Bá Thước
2.2.1.1. Thuận lợi:
Trường THPT Bá Thước đóng ở trung tâm huyện Bá Thước tỉnh Thanh Hoá,
nhân dân các dân tộc trong huyện cần cù chịu khó sáng tạo trong cuộc sống, năng
động trong lao động sản xuất và các lĩnh vực công tác khác, có truyền thống hiếu
học, tơn sư trọng đạo, đặc biệt là học sinh con em Thị trấn Cành Nàng thông minh,

10
nhanh nhẹn và hoạt bát, có tinh thần say mê học tập. Huyện ủy, HĐND, UBND
huyện và các đoàn thể trong địa bàn huyện luôn luôn quan tâm đến sự nghiệp phát
triển giáo dục của nhà trường và trường THPT Bá Thước đã được UBND tỉnh
Thanh Hóa cơng nhận trường THPT đạt chuẩn quốc gia giai đoạn 1 vào tháng 3
năm 2011.
 Đội ngũ cán bộ giáo viên năm học 2020 - 2021:
+ Tổng số Cán bộ giáo viên: 61 đồng chí
+ Trong đó: Ban giám hiệu: 4 Đồng chí; Giáo viên: 52 đồng chí; nhân
viên: 5
Giáo viên đạt chuẩn và trên chuẩn:100%. Trong đó, giáo viên đạt trên
chuẩn 7 Đ/c = 13.5% tổng số giáo viên
 Học sinh:
+ Tổng số lớp: 26 lớp; Tổng số học sinh: 1023 học sinh
2.2.1.2. Khó khăn:
Trường THPT Bá Thước là một huyện nghèo (Bá Thước là một trong 61
huyện nghèo nhất của cả nước hiện nay). Nền kinh tế của địa phương còn nghèo,
đời sống nhân dân cịn gặp nhiều khó khăn cũng ảnh hưởng trực tiếp đến công tác
giảng dạy trong nhà trường.
Cơ sở vật chất trang thiết bị của trường còn nhiều thiếu thốn, nhiều hạng mục
đã xuống cấp, các phòng thí nghiệm, thư viện, các phịng học bộ mơn cịn chưa đạt
chuẩn.
Tệ nạn xã hội có nguy cơ xâm nhập vào học đường, ảnh hưởng đến lối sống
của học sinh, điều này cũng ảnh hưởng trực tiếp đến công tác giáo dục trong nhà
trường.
2.2.2. Thực trạng về công tác quản lý dạy học ở trường THPT Bá Thước.
2.2.2.1. Thực trạng về đội ngũ cán bộ quản lý trường THPT Bá Thước.
Bảng 1: Thông kê đội ngũ cán bộ quản lý
T
T

Họ và tên

1 Phạm Văn Học
2 Lê Văn Minh
3 Trần Văn Thuấn
4 Mai Văn Hồn

Chức vụ
Hiệu trưởng
P.Hiệu
trưởng
P.Hiệu
trưởng
P.Hiệu
trưởng

Trình độ Th.Niên Th.Niên Đã qua
Nă
CM
công tác quản lý
lớp QL
m
Thạc
sinh ĐH
Sở Bộ
sĩ
1975
x
27 năm 14 năm 4T 0

1970
x
32 năm 15 năm 4T 0
1973

x

30 năm

10 năm

4T

0

1977

x

18 năm

5 tháng

4T

0

* Thuận lợi:
+ Các đồng chí cán bộ quản lý đã nhiều năm cơng tác, có bề dày kinh
nghiệm trong quản lý nhà trường

+ Các đồng chí cán bộ quản lý đã được bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý qua lớp
“Bồi dưỡng cán bộ quản lý 4 tháng” do Sở giáo dục và đào tạo Thanh Hóa tổ chức.


11
* Khó khăn:
+ Tuy có kinh nghiệm giáo dục, kinh nghiệm quản lý, nhưng chưa có điều
kiện tham gia hội nhập với sự phát triển kinh tế xã hội trong giai đoạn mới, mặt
khác chưa kinh qua các lớp đào tạo quản lý chính quy, chưa có hệ thống lý luận
quản lý Giáo dục & Đào tạo. Vì thế chưa nắm hết được tình hình đổi mới giáo dục
một cách nhạy bén.
2.2.2.2. Thực trạng chất lượng dạy học trong trường THPT Bá Thước.
Bảng 2: Thống kê đội ngũ giáo viên (Qua tổng hợp và xếp loại của nhà trường)
Trình độ đào tạo
Trình độ tay nghề

Tổng
số
Giáo
viên

Thạc sĩ

Đại học

S
L

SL %

%

Cao
Giỏi
đẳng
SL % SL %

Khá

TB

Yếu

SL %

SL %

SL %

13.
86.
59.
34.
5.
45
0 0 31
18
3
0
0

5
5
6
6
8
Đội ngũ giáo viên 100% đạt chuẩn trở lên, số giáo viên giỏi trong nhà trường
có 35 đồng chí.
Các giáo viên trong nhà trường đã xác định rõ việc dạy học là nhiệm vụ quan
trọng nhất của nhà trường, nó chiếm phần lớn thời gian hoạt động của giáo viên.
Thực tế cho thấy đội ngũ giáo viên đã thực hiện tốt qui chế chuyên môn (Cụ thể là
việc thực hiện đúng chương trình, đúng nội dung và phương pháp đặc trưng từng
bộ môn, quan tâm việc rèn tư duy sáng tạo, bồi dưỡng ý chí vươn lên năng lực tự
học, tự nghiên cứu, thực hiện đúng số tiết theo qui định của bộ giáo dục (như dạy
bài mới, ơn tập, thực hành ngoại khố, kiểm tra đánh giá vv...), thực hiện tốt việc
đổi mới nội dung và chương trình SGK. Giáo viên đã soạn bài đầy đủ trước khi lên
lớp, giáo án ghi ngày soạn, ngày dạy đầu tiên, thời gian từ khi soạn đến khi dạy
không quá 1 tuần, thực hiện giờ lên lớp đúng tiêu chuẩn ra, vào lớp đúng qui định;
Để hướng dẫn phương pháp học tập cho học sinh phù hợp, giáo viên phải hồn
thành tốt hồ sơ chun mơn. (Đặc biệt quan tâm đến việc sử dụng sổ đầu bài, sổ
điểm, việc phê học bạ và nhận xét học sinh).
Giáo viên đã thường xuyên sử dụng đồ dùng dạy học trong điều kiện nhà
trường có, hoặc có thể tự tạo được để nâng cao chất lượng giờ lên lớp.
Giáo viên đã tích cực tham gia các cuộc thi giáo viên giỏi tuyến trường,
tuyến tỉnh, đa số đã áp dụng công nghệ thơng tin vào q trình giảng dạy
52

7

2.3.CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC Ở
TRƯỜNG THPT BÁ THƯỚC, HUYỆN BÁ THƯỚC, TỈNH THANH HOÁ

2.3.1. Các nguyên tắc đề xuất giải pháp
2.3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn
Xuất phát từ tính chất, mức độ, các kết quả thu được, từ các nguyên nhân chủ
quan và khách quan của những hạn chế về công tác quan lý của Ban giám hiệu
trường THPT Bá Thước trong những năm học trước;


12
Từ những thực trạng về công tác quản lý của Ban giám hiệu trường THPT Bá
Thước, bản thân tôi đã mạnh dạn đưa ra “Một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng
cao chất lượng quản lý dạy học trong trường THPT Bá Thước và đã được Ban
giám hiệu nhà trường đồng ý đưa vào thực nghiệm trong năm học 2020 – 2021”.
2.3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa
Việc đề xuất các giải pháp trên cơ sở tôn trọng, đảm bảo tính kế thừa và phát
triển các biện pháp mà Ban giám hiệu nhà trường đã và đang tổ chức thực hiện
trong các năm học trước.
2.3.2. Các biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy học của Ban giám
hiệu trường THPT Bá Thước.
2.3.2.1. Nâng cao chất lượng dạy học bằng cụ thể hoá vận dụng quy chế giáo
dục đào tạo.
Trách nhiệm của Ban giám hiệu, đứng đầu là hiệu trưởng nhà trường là phải
tổ chức, thiết lập cơ chế đảm bảo cho sự thi hành quy chế Giáo dục và đào tạo một
cách đầy đủ. Nghĩa là tạo ra mọi sự phối hợp giữa hiệu trưởng và các cán bộ quản
lý khác trong trường cùng với đội ngũ giáo viên thực hiện một cách đồng bộ, xác
định rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mỗi thành viên tham gia, ý kiến xây dựng nội
quy cho nhà trường lấy yêu cầu của quy chế giáo dục làm thước đo đánh giá và
điều chỉnh hoạt động dạy học trong nhà trường. Khi thực hiện biện pháp này, cần
chú ý đến các khâu của chức năng quản lý.
- Lập kế hoạch, tổ chức cho giáo viên học tập quy chế Giáo dục và đào tạo,

trong đó đặc biệt chú trọng các quy chế dạy học và quy chế thi cử.
- Về quy chế dạy học: Ban giám hiệu nhà trường phải quản lý việc giáo viên
thực hiện quy chế dạy học của Bộ Giáo dục và đào tạo đã ban hành một cách
nghiêm túc. Lấy việc quản lý dạy học trong nhà trường làm cơ bản, từ đó xây dựng
mục tiêu của kế hoạch.
- Về quy chế thi: Tổ chức cho giáo viên học tập và thực hiện quy chế thi cử
một cách nghiêm túc. Vì đây là khâu đánh giá kết quả của giảng dạy của giáo viên
và kết quả học tập của học sinh.
- Như vậy lấy quy chế Giáo dục và đào tạo làm mục tiêu cho kế hoạch quản
lý hoạt động dạy học, coi kế hoạch là quy chế Giáo dục và đào tạo hàng đầu của
nhà trường.
- Duyệt kế hoạch giảng dạy cho từng môn học, mỗi kế hoạch phải thể hiện rõ
trong từng chương, từng tiết. Vì phương pháp dạy học tích cực coi trọng mục tiêu
Giáo dục và đào tạo, đồ dùng dạy học và tài liệu tham khảo phục vụ cho giảng dạy
cũng được ghi trong khi lập kế hoạch giảng dạy. Ngoài ra cịn đặc biệt chú ý đến
năng lực thích nghi của học sinh khi tiếp thu bài giảng, khả năng hành động và khả
năng ứng xử, khả năng tự học của học sinh.
- Tổ chức thực hiện: Sau khi lập kế hoạch xong phải quản lý khâu tổ chức
thực hiện kế hoạch. Chúng ta phải chú ý đến tầm quan trọng của kế hoạch vì:
+ Quy chế Giáo dục và đào tạo là cơ sở cho việc định rõ quyền lợi và nghĩa
vụ của giáo viên trong phân công giảng dạy: Bởi vì việc phân cơng giảng dạy có


13
nghĩa vụ định mức cho giáo viên: Giờ soạn bài ở nhà, giờ giảng trên lớp, giờ chấm
bài, giờ coi thi và thực hiện các hoạt động ngoài giờ lên lớp, đều là khâu phân công
giảng dạy.
+ Sắp xếp nhân lực giảng dạy, thành lập các tổ chuyên môn phụ trách chuyên
môn việc cắt cử cán bộ phải tuân theo quy chế Giáo dục và đào tạo.
+ Xây dựng quy chế giảng dạy hoc trường và thiết lập cơ chế hoạt động để

đảm bảo cho quy chế Giáo dục và đào tạo được thi hành nghiêm túc.
+ Coi trọng quyền học và nâng cao trình độ tay nghề của mỗi giáo viên, tạo
điều kiện cho họ thực hiện điều đó.
- Chỉ đạo thực hiện:
+ Cơ sở của chỉ đạo và điều hành công việc dạy học và là quy chế Giáo dục
và đào tạo, quy chế Giáo dục và đào tạo cho ta quy định rõ thứ bậc trong chỉ đạo
thực hiện quyền hành trong quá trình thực hiện và quy định trách nhiệm các bộ
phận tham gia chỉ đạo.
+ Mọi liên kết liên hệ trong việc chỉ đạo đều phải tuân thủ quy chế Giáo dục
và đào tạo. Ngoài ra mọi can thiệp từ ngoài cũng tuân theo quy chế Giáo dục &
Đào tạo đã học: Ví dụ động viên khen thưởng, quy định bổ sung nguồn lực cho
giảng dạy hoặc điều chỉnh nội dung phương pháp giảng dạy. Không tự ý làm, mà
phải dựa vào quy chế thực hiện các yếu tố trên.
- Kiểm tra quá trình thực hiện:
+ Cơ sở pháp lý của việc đánh giá mục tiêu là kế hoạch và là quy chế giáo
dục và đào tạo, kiểm tra kế hoạch đặt ra đã thực hiện đến đâu và so với quy chế
Giáo dục và đào tạo có đúng khơng.
+ Xây dựng chuẩn mực đánh giá công tác giảng dạy và thực hiện đánh giá
theo chuẩn mực. Trong chừng mực đánh giá trên phải thể hiện rõ các mặt cốt yếu
về phương pháp giảng dạy phát huy tính tích cực của học sinh. Chú ý việc phân
cơng hố và tạo điều kiện cho năng lực của học sinh.
+ Đánh giá kết quả thực hiện và phát hiện cái sai lệch do kế hoạch không
đảm bảo được về mặt pháp lý, không phù hợp với quy chế của Giáo dục và đào tạo.
Điều chỉnh các kế hoạch tiếp tục lấy kế hoạch đã điều chỉnh làm cơ sở pháp lý cho
hoạt động tiếp theo.
Tóm lại: Muốn quản lý hoạt động dạy học bằng quy chế Giáo dục và đào tạo,
người Ban giám hiệu cần phải biết thực hiện 4 khâu chức năng quản lý trong hoạt
động quản lý của mình, đó là: Kế hoạch hố, chỉ đạo, tổ chức thực hiện và kiểm tra.
2.3.2.2. Nâng cao chất lượng dạy học bằng việc quản lý tổ chức nhân lực trong
giảng dạy.

Tuyển chọn và nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên: Bao gồm xây dựng
tiêu chuẩn, xây dựng quy trình tuyển chọn giáo viên, để có một đội ngũ giáo viên
giỏi về chuyên môn. Đồng thời đánh giá xếp loại theo ngạch bậc và tiến hành bồi
dưỡng hoặc gửi đi đào tạo lại, đào tạo sau đại học.
Thiết lập cấu trúc về tổ chức nhân lực, bao gồm việc xác định biên chế, sắp
xếp đội ngũ thu xếp nguồn lực, xây dựng cơ chế hoạt động, cơ chế này cũng gồm:


14
Quyền lực + Trách nhiệm + Phối hợp, tương trợ và chuẩn bị cho việc làm tự quản,
tự chủ của mỗi người.
- Xây dựng và tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên thực hiện những khâu
trên (nghĩa là tạo ra mơi trường, bầu khơng khí thuận lợi và các điều kiện kích
thích), đồng thời tạo thêm việc làm phù hợp với nghề nghiệp của giáo viên.
- Xây dựng kế hoạch phát triển đội ngũ giáo viên trong kế hoạch năm học
hàng năm, kế hoạch này nằm trong kế hoạch phát triển nhà trường (mục tiêu về tiêu
chuẩn hoá đội ngũ giáo viên).
- Xây dựng kế hoạch phát triển tổ chức nhân lực tạo thêm việc làm đúng
hướng cho giáo viên (có thể dạy thêm theo yêu cầu giáo viên và phụ huynh).
- Phải lập kế hoạch bồi dưỡng, đào tạo lại cho đội ngũ giáo viên nhằm nâng
cao kiến thức chung cho giáo viên bồi dưỡng phương pháp dạy học tích cực, đồng
thời coi trọng việc hình thành năng lực cá nhân để thực hiện mục tiêu Giáo dục và
đào tạo.
Ngồi ra, cịn phải có biện pháp điều chỉnh thích hợp nhất hiện nay là biến
q trình bồi dưỡng giáo viên thành q trình tự bồi dưỡng thơng qua việc liên kết
trong tổ bộ môn để giúp đỡ lẫn nhau. Ban giám hiệu nhà trường yêu cầu mỗi giáo
viên phải có kế hoạch bồi dưỡng riêng cho mình trong một kỳ hoặc một năm, kế
hoạch bồi dưỡng này phải có chương trình rõ ràng.
Kiểm tra đánh giá các hoạt động do kế hoạch đề ra ở trên là rất quan trọng và
cần thiết. Vì muốn nâng cao chất lượng dạy học thì việc nâng cao chất lượng đội

ngũ giáo viên là quan trọng nhất, nó quyết định cho hiệu quả dạy học.
Phát hiện những lệch lạc trong kế hoạch đã lập ở trên là điều rất quan trọng,
từ đó tìm ra nguyên nhân sai lệch của việc thiết lập kế hoạch tổ chức nhân lực, kịp
thời uốn nắn sửa chữa để kế hoạch đạt được mục tiêu và mục đích của nó.
Điều chỉnh các tổ chức nhân lực một cách kịp thời bằng cách tổ chức nhân
lực và nâng cao năng lực đội ngũ giáo viên.
2.3.2.3. Nâng cao chất lượng dạy học bằng việc đảm bảo cơ sở vật chất, đồ dùng
dạy học phục vụ cho giảng dạy (cơ sở vật chất, chất lượng và hiệu quả sử dụng)
Sau khi rà soát cơ sở vật chất, đồ dùng dạy học: Như phịng học, bàn ghế,
phịng thí nghiệm, phịng vi tính, phịng học tiếng, đồ dùng dạy học… , cịn thiếu
những gì hãy mở những Hội nghị bàn bạc, mạnh dạn huy động nguồn tài chính từ
trong khn khổ quy chế của Giáo dục và đào tạo, từ các nguồn nhà nước, từ nhân
dân, từ các tổ chức kinh tế xã hội, các cá nhân và các tổ chức từ thiện, tạo thêm
nguồn tài vật phục vụ cho giảng dạy.
Phải sử dụng nguồn tài chính huy động được đúng mục đích tiết kiệm và có
trọng điểm, đồng thời phải đặc biệt ưu tiên cho các công việc sau đây:
- Sử dụng cho việc thực hiện kế hoạch nâng cao chất lượng dạy học trong
trường.
- Tăng cường trang thiết bị dạy học hiện đại trong trường.
- Xây dựng kế hoạch huy động tài chính, mục tiêu (mức độ) phương hướng
(từ nguồn nào); Biện pháp, thời gian và con người tham gia cuộc huy động này.


15
- Xây dựng kế hoạch sử dụng nguồn tài chính: Mục tiêu chi cho giảng dạy,
bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, sách tham khảo, đồ dùng thí nghiệm, thực hành phịng
học, nội thất phịng học, phịng vi tính, khen thưởng và phục vụ cho phương pháp
dạy học tích cực.
- Xây dựng kế hoạch chỉ đạo trong việc sử dụng đồ dùng dạy học, thiết bị thí
nghiệm, máy chiếu của giáo viên trong quá trình giảng dạy và kết quả cho thấy

trong năm học 2020-2021, giáo viên giảng dạy các bộ môn đã sử dụng khá triệt để
đồ dùng dạy học, thiết bị thí nghiệm; Số giáo viên sử dụng máy chiếu trong các tiết
dạy cũng tăng lên đáng kể.
2.3.2.4. Nâng cao chất lượng dạy học bằng việc nâng cao năng lực quản lý của
đội ngũ cán bộ quản lý trong nhà trường.
- Xây dựng chuẩn mực đánh giá năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý trong
trường dựa trên các yêu cầu của định hướng chiến lược phát triển Giáo dục và đào
tạo và tiến hành xếp loại cán bộ quản lý của nhà trường theo đơn vị chuẩn mực đã
xây dựng.
- Xây dựng kế hoạch và thực hiện kế hoạch bồi dưỡng cán bộ quản lý tại
trường hoặc gửi đi học các lớp quản lý do Sở, Bộ tổ chức ngắn hạn hoặc dài hạn.
- Liên hệ với các cơ sở bồi dưỡng cán bộ quản lý của ngành để nắm bắt
thông tin mới trong lý luận, thực tiễn Giáo dục và đào tạo trong và ngoài nước, xây
dựng tài liệu bồi dưỡng cho cơ sở của mình.
- Kiểm tra năng lực cán bộ quản lý bằng cách kiểm tra hiệu quả công việc
của họ trong phạm vi công việc được giao kèm theo là đặc điểm tác phong, tính
gương mẫu, tính kiên trì.
- Phát hiện những lệch lạc trong việc bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ
quản lý. Từ đó có kế hoạch tổ chức bồi dưỡng kịp thời, ra quy định uốn nắn để biến
quá trình kiểm tra thành quá trình tự kiểm tra.
2.3.2.5.Nâng cao chất lượng dạy học bằng việc quản lý về phân công chuyên môn
Bảng 3: Kết quả phân công chuyên môn theo năng lực và theo nguyện
vọng của giáo viên trường THPT Bá Thước.
Phân cơng chun mơn
Giáo viên hồn tồn toại nguyện
Tổng số
theo năng lực giáo viên
giáo viên
Số lượng
Tỷ lệ %

Số lượng
Tỷ lệ %
52
46
88.5
45
86.5
Nhìn chung ban giám hiệu nhà trường đã tổ chức bàn bạc trao đổi với giáo
viên đề đạt được nguyện vọng của mình và đã cố gắng để giáo viên đạt được
nguyện vọng về phân công chuyên môn.
Tuy nhiên, nhà trường cịn có những khó khăn nhất định, nên dù có rất nhiều
cố gắng, nhưng việc tổ chức cho giáo viên giảng dạy theo nguyện vọng chưa thực
hiện được 100%. Hơn nữa, để số giáo viên hoàn toàn n tâm với việc phân cơng
chun mơn thì chưa đạt được theo ý muốn của Ban giám hiệu nhà trường.
Trong q trình thực hiện việc phân cơng chun mơn, Ban giám hiệu nhà
trường đã chú ý đến thực trạng trình độ tay nghề, phẩm chất đội ngũ giáo viên của


16
nhà trường và ngồi ra cịn chú ý đến học sinh từng lớp (khả năng học tập, đạo đức
của học sinh).
Việc phân công giảng dạy cho giáo viên là công việc phải tính tốn, vì nó
liên quan đến chất lượng dạy học. Hơn nữa trình độ của giáo viên khác nhau nên
Ban giám hiệu nhà trường đã vận dụng linh hoạt các hình thức phân cơng chun
mơn để phát huy thế mạnh của tập thể về chuyên môn.
2.3.2.6.Nâng cao chất lượng dạy học bằng việc quản lý về kế hoạch giảng dạy:
Mỗi giáo viên đều phải xây dựng cho mình kế hoạch giảng dạy: Kế hoạch
cho từng tuần, từng kỳ và cả năm học. Ban giám hiệu nhà trường yêu cầu giáo viên
phải thực hiện nghiêm túc kế hoạch đã xây dựng.
Ngồi ra, các giáo viên cịn phải thực hiện kế hoạch của tổ chun mơn và

thực hiện chương trình:
+ Theo thời gian biểu
+ Theo chương trình kế hoạch của Bộ giáo dục và đào tạo.
Bảng 4: Mẫu kế hoạch giảng dạy của giáo viên.
Tuần…
từ ngày…
đến...

Tiết
theo
PPCT

Tên bài dạy

Nội
dung

Yêu cầu
Phương
pháp

Chuẩn
bị

Điều chỉnh
tiết dạy

Lý do

Tất cả các giáo viên đều phải có kế hoạch giảng day trước mỗi tuần; Ban

giám hiệu quản lý chương trình dạy học bằng việc quản lý kế hoạch của giáo viên.
Trong việc này Ban giám hiệu nhà trường đã có kế hoạch kiểm tra việc giáo viên
lập kế hoạch và thực hiện kế hoạch hàng tuần, học kỳ, cả năm học và thời khoá
biểu hàng ngày.
2.3.2.7.Nâng cao chất lượng dạy học bằng việc quản lý giáo viên thực hiện
chương trình giảng dạy.
Ban giám hiệu nhà trường nhận thức được rằng: Chương trình dạy học là văn
bản pháp quy của ngành Giáo dục và đào tạo, của nhà nước ban hành, tất cả các
trường đều phải thực hiện nghiêm túc và người cuối cùng thực hiện chương trình
này là giáo viên. Chính vì thế Ban giám hiệu trường THPT Bá Thước đã có những
biện pháp quản lý giáo viên thực hiện chương trình đầy đủ, đúng tiến độ theo phân
phối khơng dồn ép, khơng thêm, bớt. Đó là điều kiện kiên quyết nhất để nhà trường
đảm bảo chất lượng giảng dạy cũng như mục tiêu kế hoạch Giáo dục và đào tạo đã
đề ra.
- Về việc quản lý chương trình dạy học trong nhà trường Ban giám hiệu đã
quản lý tốt những mặt sau:
+ Phải dạy đủ môn học theo mục tiêu đào tạo của nhà trường.
+ Phải dạy đủ số tiết: Khơng tự cắt xén chương trình, khơng tự ý đảo lộn
chương trình khi chưa có hướng dẫn của Bộ giáo dục và đào tạo, Sở giáo dục và
đào tạo Thanh Hóa.


17
Yêu cầu với giáo viên: Để giúp giáo viên trong cơng tác giảng dạy đúng
chương trình, Ban giám hiệu nhà trường đã yêu cầu giáo viên nắm vững chương
trình từng mơn học ở các khối lớp mình dạy.
- GV nắm vững được chương trình dạy học tức là nắm vững các nội dung sau:
+ Kiến thức cần truyền đạt cho học sinh và những kỹ năng, kỹ xảo cần hình
thành cho học sinh tất cả các môn học do yêu cầu Giáo dục và đào tạo quy định.
+ Các phương pháp dạy học đặc trưng của từng môn học, các hình thức tổ

chức dạy học (chú ý việc sử dụng phương pháp học mới)
+ Các hình thức kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh để thực hiện
tốt việc kiểm tra, cộng điểm đánh giá theo đúng qui định của Bộ giáo dục và đào tạo.
+ Nghiên cứu để thực hiện đánh giá phân phối thời gian của từng mơn, thời
khố biểu hàng tuần. Đó là những yêu cầu chung nhất trong quá trình thực hiện
hàng năm, nhà trường đều có những yêu cầu cụ thể tuỳ thuộc vào việc chỉ đạo thực
hiện chương trình của Sở giáo dục và đào tạo.
+Sau khi phân công chuyên môn đầu năm, mỗi giáo viên đều phải bắt tay
vào nghiên cứu và lập chương trình dạy học cho cả năm học, mỗi tháng và cho mỗi
tuần.Theo dõi và kiểm tra giáo viên thực hiện chương trình dạy học.
+Ban giám hiệu nhà trường chỉ đạo các giáo viên xây dựng lịch báo giảng
hàng tuần để theo dõi tiến độ chương trình thực hiện trong năm học.
- Chỉ đạo các tổ chuyên môn báo cáo định kỳ 1 lần/tháng về việc thực hiện
chương trình của giáo viên trong tổ thơng qua các cuộc họp giữa Ban giám hiệu và
các tổ trưởng chuyên môn.
Ban giám hiệu nhà trường quy định tổ trưởng chuyên mơn thống kê tình hình
thực hiện chương trình của tổ theo mẫu của Ban giám hiệu.
- Ban giám hiệu kiểm tra thực hiện chương trình của giáo viên định kỳ 2 lần /
1 học kỳ qua hồ sơ chuyên môn như sau:
+ Kế hoạch giảng dạy của tổ chuyên môn.
+ Giáo án, sổ thực tập của giáo viên.
+ Lịch báo giảng
+ Biên bản họp tổ chuyên môn.
+ Kế hoạch giảng dạy hàng tuần.
- Ban giám hiệu nhà trường hàng tuần (cuối tuần) nhận xét, theo dõi giáo
viên thực hiện chương trình sau:
+ Sổ đầu bài của lớp.
+ Sổ chấm cơng
+ Sổ theo dõi dạy thay, bài dạy, người dạy.
2.3.2.8.Nâng cao chất lượng dạy học bằng việc chỉ đạo các tổ chun mơn

hướng dẫn các phần mới và khó trong chương trình.
Sau mỗi năm học, Sở giáo dục và đào tạo có những chỉ đạo cụ thể về chun
mơn, trong đó có đề cập tới việc thực hiện chương trình từng môn học, Ban giám
hiệu nhà trường đã nghiên cứu và tổ chức cho giáo viên học tập thảo luận trong


18
toàn trường, yêu cầu giáo viên phải nắm bắt được chương trình mới thì mới đưa
vào giảng dạy.
2.3.2.9.Nâng cao chất lượng dạy học bằng việc quản lý ngày công của giáo viên:
Trong việc quản lý chương trình dạy học, Ban giám hiệu đã có biện pháp
quản lý thời gian lao động của giáo viên. Vì vậy phải có biện pháp quản lý ngày
cơng của giáo viên.
- Nếu nghỉ phép thì giáo viên đã có giấy phép (Đơn xin nghỉ), lý do là gì? và
từ đó có kế hoạch dạy bù như thế nào. Nếu có giáo viên dạy thay thì ghi rõ tên
người dạy.
- Giáo viên nghỉ đột xuất phải báo cáo ngay lý do cho Ban giám hiệu nhà
trường. Trong trường hợp này hiệu trưởng phải cử giáo viên dạy thay, đồng thời
phân cơng phó hiệu trưởng theo dõi việc dạy thay bằng nội dung nào, có đủ và
đúng chương trình khơng, tránh tình trạng lấp chỗ trống, dồn bài. Việc đảm bảo
ngày công được đưa vào tiêu chuẩn thi đua để động viên giáo viên khắc phục khó
khăn để thực hiện công tác tốt và hàng tháng Ban giám hiệu đều có tổng kết, nhận
xét trước hội đồng giáo dục về tình hình thực hiện chương trình dạy học của giáo
viên toàn trường, khen chê kịp thời. Như vậy, Ban giám hiệu nhà trường đã hướng
dẫn giáo viên nắm vững chương trình, tạo điều kiện cho giáo viên mình thực hiện
chương trình đầy đủ đúng quy định của Bộ giáo dục và đào tạo, Sở giáo dục và đào
tạo Thanh Hóa.
2.3.2.10.Nâng cao chất lượng dạy học bằng việc quản lý về khâu soạn bài trước
khi lên lớp.
Việc soạn bài trước khi lên lớp rất quan trọng đối với giáo viên, nó đảm bảo cho

chất lượng giờ dạy, đảm bảo uy tín chun mơn của giáo viên trong q trình dạy học.
Chính vì thế Ban giám hiệu nhà trường đã rất chú ý đến khâu quản lý soạn bài.
- Qui định cho giáo viên phải có giáo án mới, số giáo viên lâu năm là giáo
viên giỏi có thể sử dụng giáo án cũ nhưng đều có bổ sung.
- Ban giám hiệu nhà trường kiểm tra giáo án thường xun vì thế tạo cho
gíao viên thói quen có trách nhiệm trong việc chuẩn bị bài trước khi lên lớp
- Hướng dẫn giáo viên sử dụng tài liệu tham khảo, đồ dùng dạy học
2.3.2.11.Nâng cao chất lượng dạy học bằng việc quản lý giờ dạy trên lớp của
giáo viên
Trong năm học, Ban giám hiệu nhà trường, tổ trưởng các tổ chuyên môn đã
trực tiếp dự giờ thăm lớp đánh giá tình hình chất lượng dạy học của nhiều giáo viên
và góp ý, rút kinh nghiệm các tiết dạy, góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy
trong nhà trường.
2.3.2.12.Nâng cao chất lượng bằng việc phân luồng đối tượng học sinh; xếp lớp
phù hợp với năng lực của học sinh
Việc phân luồng trong giáo dục là biện pháp tổ chức hoạt động giáo dục trên
cơ sở thực hiện hướng nghiệp trong giáo dục, phù hợp với năng lực, điều kiện cụ
thể của mỗi cá nhân, nhu cầu xã hội, góp phần điều tiết ngành nghề của lực lượng
lao động phù hợp với nhu cầu phát triển của đất nước.


19
Phân hóa trong giáo dục là xu hướng tất yếu trong việc phát triển năng lực,
hình thành nhân cách của học sinh sau một quá trình giáo dục rèn luyện.
Trong giáo dục phổ thông, sau mỗi cấp học, lớp học sự phân hóa sẽ chia học
sinh thành những nhóm khác nhau về học lực, về sở thích, nguyện vọng, xu hướng
nghề nghiệp. Nhiệm vụ của giáo dục là làm sao đáp ứng tốt nhất các yêu cầu khách
quan đó. Dạy học phân hóa, thực hiện phân ban và phân luồng học sinh là những
cách thức để giải quyết các vấn đề cấp thiết hiện nay của xã hội.
Trong những năm gần đây, đặc biệt là năm học 2020 – 2021, Ban giám hiệu

nhà trường đã rất chú trọng đến công tác phân luồng đối tượng học sinh và đã cho
thấy kết quả khả quan hơn rất nhiều về chất lượng giáo dục so với những năm trước
đây, khi mà thực hiện việc phân luồng đối tượng học sinh chưa triệt để.
2.4.HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:

2.4.1.Kết quả dự giờ của hiệu trưởng, phó hiệu trưởng và tổ trưởng chuyên môn
để kiểm tra việc dạy học của giáo viên (Trong năm học 2020-2021)
Bảng 4: Kết quả dự giờ
Loại giỏi
Loại khá
Loại TB
loại yếu
Tổng
số tiết
Số
Tỷ lệ
Số
Tỷ lệ
Số
Tỷ
Số
Tỷ
dự
%
tiết
%
tiết lệ % tiết lệ %
tiết
125
88

70.4
34
27.2
3
2.4
0
0
Kết quả so với năm học 2019 – 2020: Số tiết xếp loại giỏi tăng 12%; Số tiết xếp
loại khá giảm 9%; Số tiết xếp loại trung bình giảm 3%.
2.4.2.Kết quả điều tra năng lực giảng dạy trên lớp của giáo viên thu được như sau:
Bảng 5: Kết quả điều tra (Qua phiếu điều tra số 1)
TT

Mức độ

Số lượng

Tỷ lệ %

Ghi chú

1
Đáp ứng tốt
46
88.5
2
Bình thường
6
11.5
3

Chưa đáp ứng
0
0
Kết quả so với kết quả điều tra năng lực giảng dạy trên lớp của giáo viên năm
học 2019 – 2020: Mức độ đáp ứng tốt tăng 15%
2.4.3.Kết quả đánh giá mức độ thực hiện các biện pháp quản lý chất lượng dạy học
Bảng 6: Kết quả điều tra (Qua phiếu điều tra số 2)
T
T
1
2
3

Làm tốt

Bình thường

Chưa tốt

Các biện pháp quản lý

Số
lượng

Tỷ lệ
%

Số
lượng

Tỷ lệ
%

Số
lượng

Tỷ lệ
%

Quản lý về phân công chuyên
môn
Quản lý kế hoạch giảng dạy của
giáo viên
Quản lý giáo viên thực hiện
chương trình giảng dạy

48

92.
3

4

7.7

0

0

48

92.3

4

7.7

0

0

52

100

0

0

0

0


20
4
5

Quản lý ngày công lao động của
giáo viên

Quản lý khâu soạn bài trước khi
lên lớp
Quản lý giờ dạy trên lớp

50

96.
2

2

3.8

0

0

52

100

0

0

0

0

96.

2
3.8
0
0
2
Kết quả đánh giá mức độ thực hiện các biện pháp quản lý chất lượng dạy học
so với kết quả điều tra trong năm học 2019 – 2020:
- Quản lý về phân công chuyên môn: Số giáo viên làm tốt tăng 12%
- Quản lý kế hoạch giảng dạy của giáo viên: Số giáo viên làm tốt tăng 10%
- Quản lý giáo viên thực hiện chương trình giảng dạy: Số giáo viên làm tốt tăng 8%
- Quản lý ngày công lao động của giáo viên: Số giáo viên làm tốt tăng 10%
- Quản lý khâu soạn bài trước khi lên lớp: Số giáo viên làm tốt tăng 15%
- Quản lý giờ dạy trên lớp của giáo viên: Số giáo viên làm tốt tăng 15%.
PHẦN 3: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT
6

50

3.1. KẾT LUẬN

Hoạt động dạy học là hoạt động trọng tâm của nhà trường, do đó quản lý
hoạt động dạy học là nhiệm vụ hàng đầu trong quá trình quản lý của Ban giám hiệu
nhà trường.
Quản lý hoạt động dạy học trong nhà trường là quản lý chương trình dạy học
trong đó bao gồm: Quản lý nội dung chương trình dạy học, quản lý mục đích yêu
cầu dạy học, quản lý sử dụng sách giáo khoa và các tài liệu tham khảo, đồ dùng dạy
học và chỉ đạo hoạt động dạy học trên lớp bao gồm: chỉ đạo phương hướng chính
trị, tư tưởng của bài giảng, quản lý mục tiêu dạy học, quản lý kế hoạch giảng dạy,
quản lý tổ chức nhân lực, quản lý việc thực hiện quy chế của Bộ giáo dục và đào
tạo.

Qua kết quả nghiên cứu trên, Ban giám hiệu trường THPT Bá Thước, huyện
Bá Thước, tỉnh Thanh Hoá đã có biện pháp quản lý cụ thể, cơ bản là đã biết sử
dụng công cụ quản lý kết hợp với 4 chức năng quản lý (Kế hoạch hoá, tổ chức thực
hiện, chỉ đạo, kiểm tra) biết xây dựng đội ngũ giáo viên đảm bảo cho hoạt động dạy
học phù hợp với tình hình chung của nhà trường.
Chính vì thế đề tài đưa ra một số biện pháp để giúp Ban giám hiệu các nhà
trường xem xét nghiên cứu vận dụng vào việc nâng cao chất lượng dạy học trong
trường THPT:
1- Nâng cao chất lượng dạy học bằng cụ thể hoá vận dụng quy chế Giáo dục
và đào tạo.
2- Nâng cao chất lượng dạy học bằng việc tổ chức nhân lực trong giảng dạy.
3- Nâng cao chất lượng dạy học bằng việc đảm bảo cơ sở vật chất, đồ dùng
dạy học phục vụ cho công tác giảng dạy.
4- Nâng cao chất lượng dạy học bằng việc nâng cao năng lực quản lý của cán
bộ quản lý trong nhà trường.
5.Nâng cao chất lượng dạy học bằng việc quản lý về phân công chuyên môn.


21
6.Nâng cao chất lượng dạy học bằng việc quản lý về kế hoạch giảng dạy
7.Nâng cao chất lượng dạy học bằng việc quản lý giáo viên thực hiện chương
trình giảng dạy.
8.Nâng cao chất lượng dạy học bằng việc chỉ đạo các tổ chun mơn hướng
dẫn các phần mới và khó trong chương trình
9.Nâng cao chất lượng dạy học bằng việc quản lý ngày công của giáo viên
10.Nâng cao chất lượng dạy học bằng việc quản lý về khâu soạn bài trước
khi lên lớp
11.Nâng cao chất lượng dạy học bằng việc quản lý giờ dạy trên lớp của giáo
viên
12.Nâng cao chất lượng bằng việc phân luồng đối tượng học sinh; xếp lớp

phù hợp với năng lực của học sinh
Tóm lại: Chất lượng giảng dạy ở trường THPT phụ thuộc rất nhiều vào Ban
giám hiệu mà người đứng đầu là Hiệu trưởng nhà trường. Nếu Ban giám hiệu biết
cách lựa chọn các biện pháp quản lý thích hợp thì nhất định sẽ nâng cao được chất
lượng dạy học và hoàn thành được mục tiêu quản lý trường học tức là đạt được
mục tiêu Giáo dục và đào tạo .
3.2. ĐỀ XUẤT:

3.2.1. Đối với UBND các cấp
- Cụ thể hoá định hướng chiến lược phát triển Giáo dục và đào tạo trong thời
kỳ cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất nước thành các chính sách của nhà nước đối
với giáo dục. Cụ thể là điều chỉnh lại cơ chế Giáo dục và đào tạo trước đây khơng
phù hợp, xây dựng chính sách, chế độ ưu đãi đối với nhà giáo và đặc biệt đối với
đội ngũ cán bộ quản lý các nhà trường, chính sách về nghĩa vụ và trách nhiệm đóng
góp, trích ngân sách cho Giáo dục và đào tạo, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho đội
ngũ cán bộ quản lý các trường THPT thực hiện các biện pháp nâng cao chất lượng
dạy học.
- Đề nghị thực hiện chính sách xã hội hố giáo dục của địa phương, chính
sách cấp phát kinh phí cho trường, chính sách ưu đãi riêng cho Giáo dục và đào tạo.
3.2.2. Đối với Sở giáo dục và đào tạo
- Đề nghị Sở giáo dục và đào tạo tiếp tục mở rộng nhiều lớp cử nhân quản lý
giáo dục, có cơ chế chính sách ưu đãi để các cán bộ quản lý và nguồn quy hoạch
cán bộ quản lý ngành giáo dục đều được đi học nhằm nâng cao được chất lượng đội
ngũ quản lý trong các nhà trường.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ Thanh Hóa, ngày 10 tháng 5 năm 2021
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, khơng sao chép nội dung
của người khác.
(Ký và ghi rõ họ tên)

22

Trần Văn Thuấn
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1].

Tạp chí nghiên cứu giáo dục;

[2].

Luật giáo dục - Số: 43/2019/QH14, ngày 14/6/2019 của Quốc hội;

[3].

Nghị quyết Hội nghị lần thứ 2 BCH Trung ương Đảng khoá VIII ;

[4].

Nghị quyết hội nghị lần thứ 29 BCH Trung ương Đảng khố XI ;

[5].

Thơng tin quản lý giáo dục (Bộ Giáo Dục và Đào Tạo);

[6].

Điều lệ trường THPT;

[7].

Tạp chí dạy học xưa và nay ;

[8].

Báo giáo dục thời đại;

[9].

Tài liệu Quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo của GS/TS Nguyễn Văn Hộ;

[10]. Tham khảo một số tài liệu trên internet.
- Nguồn:
- Nguồn:
- nguồn Youtube.
/> />

23

Mẫu:

PHIẾU ĐIỀU TRA SỐ 1
Anh (Chị) hãy đánh giá mức độ đáp ứng các năng lực giảng dạy của giáo
viên trường trung học phổ thông Bá Thước vào bảng sau bằng cách đánh dấu
(+)vào ơ thích hợpv
Đáp ứng tốt

Bình thường

Chưa đáp ứng

24

Mẫu:

PHIẾU ĐIỀU TRA SỐ 2
Anh (chị) hãy đánh giá mức độ thực hiện các biện pháp quản lý nhằm nâng
cao chất lượng dạy học của Hiệu trưởng trường THPT Bá Thước bằng cách đánh
dấu (+)vào ơ thích hợp trong các biện pháp quản lý sau:
T
Làm tốt
Bình thường
Chưa tốt
Các biện pháp quản lý
T
1 Quản lý về phân công chuyên
2
3
4
5
6

môn
Quản lý kế hoạch giảng dạy
của giáo viên
Quản lý giáo viên thực hiện
chương trình giảng dạy
Quản lý ngày cơng lao động
của giáo viên

Quản lý khâu soạn bài trước
khi lên lớp
Quản lý giờ dạy trên lớp của
giáo viên