Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở trường THPT Đồng Hỷ tỉnh Thái Nguyên trong giai đoạn hiện nay

Mục lục
Phần mở đầu
1- Lý do chọn đề tài ......................................................................................2
2- Mục đích nghiên cứu ................................................................................3
3- Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................3
4- Đối tợng nghiên cứu..................................................................... 3
5- Phơng pháp nghiên cứu............................................................................4
Phần nội dung
Chơng I:
Những cơ sở khoa học của việc nâng cao chất lợng
dạy học ở trờng THPT
1.1- Cơ sở lý luận...............................................................................................5
1.2- Cơ sở pháp lý..............................................................................................6
1.3- Cơ sở thực tiễn............................................................................................7
Chơng II:
Thực trạng của công tác quản lý dạy và học
ở trờng THPT Đồng Hỷ tỉnh Thái Nguyên.
2.1- Sơ lợc về đặc điểm của trờng THPT Đồng Hỷ ....................................8
2.2- Một số kết quả đạt đợc trong công tác quản lý dạy học
trờng THPT Đồng Hỷ..........................................................................11
2.3- Một số tồn tại trong việc quản lý dạy học ở trờng THPT Đồng Hỷ.....12
2.4- Một số vấn đề đặt ra trong việc quản lý nhằm nâng cao chất lợng
dạy học ở trờng THPT Đồng Hỷ trong giai đoạn hiện nay...................13
Chơng III:
Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lợng
dạy học ở trờng THPT Đồng Hỷ giai đoạn hiện nay.
3.1- Nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên và cán bộ công
nhân viên trong trờng về sự cần thiết phải nâng cao chất lợng dạy học..15
3.2- Kiện toàn bộ máy chuyên môn trong nhà trờng, tổ chức lao động
một cách khoa học của ngời cán bộ quản lý............................................16
3.3- Tăng cờng xây dựng, củng cố nền nếp dạy học.....................................17

3.4- Chỉ đạo đổi mới phơng pháp dạy học ...................................................20
3.5- Bồi dỡng năng lực chuyên môn cho đội ngũ giáo viên..........................23
3.6- Thực hiện các biện pháp hỗ trợ, tăng cờng các nguồn lực phục
vụ cho dạy học .......................................................................................25
Phần kết luận
1. Một số kết luận...........................................................................................28
2. Một số khuyến nghị ...................................................................................29
Tài liệu tham khảo
1
Phần mở đầu
1. Lý do chọn đề tài:
Lịch sử đã cho thấy mỗi quốc gia muốn phát triển và hng thịnh đều phải coi
trọng công tác giáo dục. Đối với nớc ta giáo dục luôn đợc coi là quốc sách -
nhất là trong thời kỳ đổi mới hiện nay, điều đó đợc thể hiện trong các kỳ đại hội
đại biểu của Đảng Cộng sản Việt Nam. Taị đại hội Đảng lần thứ VIII Đảng ta
đã khẳng định Giáo dục đào tạo là quốc sách hàng đầu nhằm nâng cao dân
trí, đào tạo nhân lực, bồi dỡng nhân tài; coi trọng cả ba mặt: mở rộng quy
mô nâng cao chất lợng và phát huy hiệu quả. Sau 5 năm thực hiện nghị quyết
Đại hội Đảng VIII trớc những cơ hội và thách thức, căn cứ vào yêu cầu mục tiêu
mới của giáo dục đào tạo Đại hội Đảng lần thứ IX tiếp tục khẳng định:
phát triển giáo dục và đào tạo là một trong những động lực quan trọng
thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, là điều kiện phát huy
nguồn lực con ngời yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng tr ởng kinh tế
nhanh và bền vững, Đảng ta khẳng định đầu t cho con ngời là đầu t phát
triển. Nh vậy có thể thấy Đảng và Nhà nớc ta hết sức coi trọng và đầu t cho sự
nghiệp giáo dục đào tạo nói chung, giáo dục phổ thông nói riêng trong giai
đoạn hiện nay khi mà trình độ khoa học kỹ thuật, công nghệ phát triển mạnh
mẽ và nhanh chóng đòi hỏi công tác giáo dục đào tạo của chúng ta không chỉ
mở rộng về quy mô mà còn phải đợc nâng cao về chất lợng nh kết luận của hội
nghị trung ơng 6 khoá IX : Phát triển giáo dục toàn diện, xây dựng nền giáo dục

theo hớng chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá đây là điều kiện mang tính quyết
định để chúng ta có thể hội nhập và phát triển cùng với sự phát triển của thế giới
trong thời đại hiện nay.
Sau 20 năm đổi mới cùng với sự phát triển đi lên của đất nớc, ngành giáo
dục đã đạt đợc nhiều thành tích hết sức to lớn và đợc đánh giá là: ...đã có b ớc
phát triển mới, góp phần chuẩn bị tiền đề cho những bớc phát triển mạnh mẽ
và vững chắc hơn của sự nghiệp giáo dục trong thế kỷ 21 vì mục tiêu công
2
nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nớc theo định hớng xã hội chủ nghĩa ( NQ TW
6 khoá IX ).
Tuy nhiên cũng còn tồn tại những vấn đề bất cập, yếu kém nhất định và một
trong những vấn đề còn tồn tại đó là công tác quản lý giáo dục đào tạo ở các
cấp, các địa phơng và các đơn vị trờng học, trong đó nổi lên một vấn đề quan
trọng là công tác quản lý dạy học và đây cũng là nội dung cần cải tiến , đổi mới
của trờng THPT Đồng Hỷ tỉnh Thái Nguyên trong giai đoạn hiện nay.
Trờng THPT Đồng Hỷ là một trờng thuộc huyện miền núi phía bắc của tỉnh
Thái Nguyên, qua quá trình quản lý và thực hiện công tác giáo dục đào tạo ch-
ơng trình trung học phổ thông cho con em đồng bào các dân tộc trong huyện,
nhà trờng đã có nhiều biện pháp chỉ đạo thích hợp và có hiệu quả. Song cũng
nh nhiều trờng THPT khác trong giai đoạn hiện nay, vấn đề đặt ra là chất lợng
dạy học đại trà, xét một cách thực chất là cha cao. Để khắc phục nhợc điểm đó,
cần phải có nhiều giải pháp đồng bộ, trong đó tăng cờng quản lý và đổi mới ph-
ơng pháp dạy học là một giải pháp quan trọng và cần thiết.
Từ những vấn đề nêu trên, với kinh nghiệm thực tế giảng dạy và quản lý của
bản thân kết hợp với những kiến thức khoa học quản lý đợc trang bị trong khoá
học tôi mạnh dạn đề xuất trình bày đề tài Một số biện pháp quản lý nhằm
nâng cao chất lợng dạy học ở trờng THPT Đồng Hỷ tỉnh Thái Nguyên trong
giai đoạn hiện nay .
2. Mục đích nghiên cứu:
Đề xuất một số biện pháp quản lý nâng cao chất lợng dạy học ở trờng THPT

Đồng Hỷ tỉnh Thái Nguyên trong giai đoạn hiện nay.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu:
3.1. Xác định cơ sở lý luận, pháp lý và thực tiễn của việc quản lý hoạt
động dạy học ở trờng THPT.
3.2.Phân tích thực trạng quản lý quá trình dạy học ở trờng THPT Đồng
Hỷ tỉnh Thái Nguyên.
3.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lợng dạy học
ở trờng THPT Đồng Hỷ tỉnh Thái Nguyên.
3
4. Đối tợng nghiên cứu:
Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lợng dạy học của trờng THPT
đồng Hỷ tỉnh Thái Nguyên.
5. Phơng pháp nghiên cứu:
5.1. Nhóm phơng pháp lý luận :
Các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Nhà nớc, của Bộ giáo dục - đào tạo và
lý luận dạy học.
5.2. Nhóm phơng pháp nghiên cứu thực tiễn:
Quan sát, điều tra, tổng kết kinh nghiệm quản lý giáo dục.
5.3. Nhóm phơng pháp hỗ trợ: Bảng biểu thống kê, sơ đồ...

Phần nội dung
Chơng I
4
Thiết kế bài học
Giáo viên
- Chỉ đạo
+ Tổ Chức
+ Điều khiển
Kết quả học tập
Học sinh

- Chủ động
+ Tích cực
+ Tự giác
+Tự điều khiển
Cộng tác
giúp đỡ
Phản ánh kết quả
từng bước
Những cơ sở khoa học của việc nâng cao
chất lợng dạy học ở trờng THPT
1.1. Cơ sở lý luận:
1.1.1. Quá trình dạy học là một quá trình hoạt động thống nhất giữa giáo
viên và học sinh, dới tác dụng chủ đạo (tổ chức, điều khiển) của giáo viên, học
sinh tực giác, tích cực tổ chức, tự điều khiển hoạt động học nhằm thực hiện tốt
các nhiệm vụ dạy học đã đợc đặt ra.
Sơ đồ hoạt động dạy học nh sau:

Quá trình
dạy học có các nhiệm vụ
cơ bản là:
- Hình thành tri thức.
- Rèn luyện các kỹ năng hoạt động
nhận thức.
- Hình thành thái độ, tính tích cực xã hội.
1.1.2. Quản lý quá trình dạy học chính là điều khiển quá trình dạy học
làm cho quá trình đó đợc vận hành một cách có kế hoạch, có tổ chức và đợc chỉ
đạo, kiểm tra, giám sát thờng xuyên nhằm từng bớc hớng về thực hiện mục
đích, nhiệm vụ dạy học đặt ra.
5
1.1.3. Tổ chức chỉ đạo thực hiện các nội dung cơ bản của hoạt động dạy

học gồm các công việc sau:
a. Hoàn thiện tổ chức chỉ đạo dạy học.
b. Chỉ đạo xây dựng nền nếp dạy học
c. Chỉ đạo đổi mới phơng pháp dạy học
d. Tổ chức phong trào thi đua "dạy học, học tốt"
e. Sử dụng các biện pháp kinh tế s phạm và tâm lý xã hội nhằm
nâng cao chất lợng dạy học.
1.1.4. Ngời dạy và ngời học là hai thành tố cơ bản của quá trình dạy học,
trong đó năng lực của ngời dạy có vai trò cực kỳ quan trọng. Vì vậy để nâng cao
chất lợng quá trình dạy học, nhất thiết phải thờng xuyên bồi dỡng nâng cao
trình độ của đội ngũ giáo viên. Đồng thời phải tận dụng mọi nguồn lực để tăng
cờng cơ sở vật chất, thiết bị, nhất là các ứng dụng của kỹ thuật công nghệ thông
tin để nâng cao chất lợng dạy học.
1.2. Cơ sở pháp lý:
1.2.1. Mục tiêu của giáo dục THPT.
Điều 27 mục 1 của luật Giáo dục đã nêu rõ: "Mục tiêu của giáo dục
phổ thông là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, tri thức, thể chất,
thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động
sáng tạo, hình thành nhân cách con ngời Việt nam XHCN . . ."
1.2.2. Nội dung và phơng pháp giáo dục phổ thông:
Theo điều 28 luật Giáo dục:
a) Giáo dục phổ thông phải củng cố, phát triển nội dung đã học ở
THCS, hoàn thiện nội dung giáo dục phổ thông, ngoài nội dung chủ yếu nhằm
đảm bảo chuẩn kiến thức phổ thông, cơ bản, toàn diện và hớng nghiệp cho mọi
học sinh còn có nội dung nâng cao ở một số môn học để phát triển năng lực,
đáp ứng nguyện vọng của học sinh.
b) Phơng pháp giáo dục phổ thông phải phát huy đợc tính tích cực, tự
giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc điểm của từng lớp học,
môn học; bồi dỡng phơng pháp tự học, khă năng làm việc theo nhóm, rèn luyện
6

kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm
vui, hứng thú học tập cho học sinh.
1.2.3. Hoạt động giáo dục ở trờng THPT:
Theo điều 24 - chơng III của Điều lệ trờng trung học: Hoạt động giáo
dục trên lớp đợc tiến hành qua việc dạy và học các môn học bắt buộc và tự chọn
theo quy định trong chơng trình giáo dục THPT do bộ trởng Bộ giáo dục và đào
tạo ban hành.
1.2.4. Nhiệm vụ năm học 2005 - 2006:
Theo chỉ thị 22/2005/CT - BGD - ĐT về nhiệm vụ của toàn ngành
trong năm học 2005 - 2006:" Tập trung xây dựng và nâng cao chất lợng
đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục".
1.3. Cơ sở thực tiễn:
Thực tế giáo dục đào tạo trong nhiều năm qua đã thu đợc nhiều kết quả to
lớn góp phần vào việc nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dỡng nhân tài, tạo
một bớc chuyển biến mới cho nền kinh tế - chính trị - xã hội. Song còn nhiều
yếu kém bộc lộ cả về quy mô và mục tiêu, vẫn còn một số cơ sở chậm đổi mới
và phát triển, không tạo ra các nhân tố điển hình cho công tác đổi mới để đáp
ứng với nhu cầu đồi hỏi của đất nớc. Nhiều vấn đề bất cập trong việc kiểm tra,
đánh giá, thi cử, các yếu tố tiêu cực trong quá trình thi, đánh giá chất lợng vẫn
còn sơ cứng không phù hợp với yêu cầu của xã hội.
Trờng THPT Đồng Hỷ trong nhiều năm trở lại đây tuy đã có bớc phát
triển về chất lợng giáo dục, quy mô trờng lớp đã ổn định, đạt đợc một số thành
tích nhất định trong công tác dạy và học. Bên cạnh những kết quả đạt đợc vẫn
còn nhiều khó khăn và nhiều vấn đề bất cập trong công tác quản lý dạy và học.
Sự không đồng bộ giữa việc phân bổ cơ cấu đội ngũ, loại hình bán công trong
trờng công lập tuy giải quyết đợc một số vấn đề về tài chính hoặc đa dạng hoá
loại hình đào tạo, nhng còn bộc lộ những yếu tố bất cập về chất lợng từ đó ảnh
hởng lớn đến chất lợng dạy và học của nhà trờng.
7
Chơng II

Thực trạng của công tác quản lý dạy học
ở trờng THPT Đồng Hỷ tỉnh Thái Nguyên.
8
2.1 Sơ lợc về đặc điểm của trờng THPT Đồng Hỷ
Trờng THPT Đồng Hỷ nằm trên địa bàn thị trấn Chùa Hang huyện Đồng
Hỷ tỉnh Thái Nguyên. Đồng Hỷ là một huyện miền núi của tỉnh gồm 20 xã, thị
trấn, trong đó có 4 xã vùng cao đặc biệt khó khăn ( Văn Lăng, Tân Long, Cây
Thị, Hợp Tiến ). Đa số là đồng bào các dân tộc thiểu số sinh sống chủ yếu bằng
nghề nông nghiệp, lâm nghiệp. Cơ sở hạ tầng của huyện còn thiếu thốn, đi lại
khó khăn. Nhìn chung thu nhập thấp, trình độ dân trí không đồng đều, nhận
thức và điều kiện đầu t cho con em học tập còn hạn chế. Bên cạnh đó huyện
Đồng Hỷ là huyện mới đợc tái lập năm 1986 nên cơ sở vật chất của huyện nói
chung, cơ sở vật chất đầu t cho ngành giáo dục còn nhiều hạn chế và thiếu thốn.
Cùng với việc tái lập huyện Đồng Hỷ, năm 1986 trờng THPT Đồng Hỷ đợc
thành lập với nhiệm vụ đào tạo học sinh ở bậc THPT cho con em đồng bào các
dân tộc trong huyện.
Sau 20 năm xây dựng, phấn đấu và trởng thành, đợc sự quan tâm đầu t
của Đảng, Nhà nớc và ngành giáo dục, nhà trờng đã lớn mạnh về mọi mặt. Năm
học 2005 - 2006 trờng đã có 54 lớp với tổng số 2771 học sinh trong đó có 35
lớp công lập và 19 lớp bán công. Cơ sở vật chất phục vụ cho nhà trờng đợc cải
thiện đáng kể. Tổng số phòng học là 36 phòng ( gồm 27 phòng học cao tầng và
9 phòng học nhà cấp 4 ). Khu Hiệu bộ với diện tích 520 m
2
, khu làm việc của
các tổ chuyên môn là 250 m
2
nhà cấp 4 và 1 nhà đa năng có diện tích 320 m
2
.
Môi trờng, cảnh quan nhà trờng đảm bảo xanh - sạch - đẹp, có hệ thống xử lý

rác thải, hệ thống thoát nớc, hệ thống điện chiếu sáng, các công trình vệ sinh
đảm bảo theo nhu cầu sinh hoạt của giáo viên và học sinh. Có hệ thống tờng rào
bao quanh đảm bảo an ninh trật tự trờng học.
Ban giám hiệu nhà trờng hiện nay có 4 ngời: Hiệu trởng và 3 hiệu phó.
Đội ngũ giáo viên, công nhân viên nhà trờng gồm 108 ngời, trong đó số
giáo viên trực tiếp giảng dạy là 98 ngời. Cơ cấu và trình độ đợc thể hiện trong
bảng thống kê sau:
Môn Tổng Trình độ GV giỏi GV đang Số cha Ghi chú
9
học Số Thạc
sỹ
Sau
ĐH
Đại
học
Cao
đẳng
cấp tỉnh học thạc
sỹ
đạt
chuẩn
Toán 18 2 1 15 0 6 1 0
Vật lý 9 0 0 9 3
Hoá học 8 8 0 4 1
Sinh
KTNN
9 2 7 5
Văn 17 2 2 14 0 3 1 0
Lịch sử 7 7 1 1
Địa lý 6 6 1 1

Tiếng Anh 12 10 1 2đang
học ĐH
KTCN 0
Thể dục 7 1 2 6 đang
học ĐH
Tin học 1 1
GDCD 4 4

Từ đặc điểm của nhà trờng cho thấy những thuận lợi và khó khăn trong
công tác quản lý dạy học của trờng THPT Đồng Hỷ nh sau:
2.1.1: Thuận lợi:
- Trong công tác chỉ đạo dạy học của nhà trờng luôn đợc sự quan
tâm của các cấp uỷ Đảng, chính quyền, sự chỉ đạo sát sao của Sở GD-ĐT tỉnh
Thái Nguyên .
- Cơ sở vật chất phục vụ cho giảng dạy và học tập từng bớc đợc cải
thiện.
- ý thức phấn đấu của đại bộ phận giáo viên và học sinh ngày càng
đợc nâng cao.
- Sự giúp đỡ về nhiều mặt của Ban đại diện cha mẹ học sinh và các
tổ chức khác đối với công tác dạy và học ở trờng có xu hớng tích cực hơn.
- Nội bộ đoàn kết nhất trí dới sự lãnh đạo của chi bộ Đảng nhiều
năm đạt trong sạch, vững mạnh.
10
- Các tổ chức đoàn thể của nhà trờng nh Công đoàn, Đoàn TNCS
HCM hoạt động đều tay, có hiệu quả, phát huy tác dụng tích cực đến công tác
quản lý chỉ đạo dạy và học của nhà trờng.
- Đội ngũ giáo viên mới đợc bổ xung đều có trình độ chuẩn từ đại
học chính quy trở lên, có khả năng cập nhật kiến thức và vận dụng phơng pháp
dạy học tích cực.
2.1.2: Khó khăn:

- Trờng đóng trên địa bàn huyện miền núi, địa bàn rộng mà đa số
các xã có điều kiện kinh tế khó khăn, trình độ dân trí thấp không đồng đều, cơ
sở hạ tầng còn hạn chế ảnh hởng tới t duy và nếp nghĩ của nhân dân đối với việc
dạy học của nhà trờng .
- Cơ sở vật chất của nhà trờng cha đáp ứng đợc yêu cầu của việc
dạy và học. Do thiếu phòng học trờng phải học 2 ca nên rất khó khăn trong việc
phụ đạo học sinh yếu kém và bồi dỡng học sinh giỏi.
- Thiết bị dạy học của nhà trờng còn thiếu, cha đồng bộ nên cha
đáp ứng đợc yêu cầu dạy học. Nhà trờng cha có phòng thí nghiệm, thực hành
nên hạn chế trong việc dạy các bài thí nghiệm, thực hành cho học sinh.
- Chất lợng đầu vào rất thấp thể hiện qua kết quả kiểm tra chất lợng
đầu năm của khối 10.
Biểu thống kê số liệu chất lợng đầu vào:
Năm học Số học sinh đợc
tuyển vào lớp 10
Số học sinh có tổng điểm 2 môn
Văn - Toán từ 10 điểm trở lên
Tỷ lệ %
2003-2004 941 162 17,22
2004-2005 1011 351 34,72
2005-2006 1082 154 14,23

Công tác an ninh trật tự của địa phơng nhiều năm gần đây có
chiều hớng phức tạp, tai tệ nạn xã hội gia tăng nhất là nạn nghiện hút ma tuý. Số
con nghiện trên địa bàn Đồng Hỷ hiện có khoảng hơn 1000 ( cao nhất trong
toàn tỉnh ) dẫn đến sự tiềm ẩn các mối đe doạ cho nhà trờng.
11
- Số giáo viên trẻ mới đợc tuyển dụng nhiều, do đó kinh nghiệm
giảng dạy còn hạn chế, hơn nữa đa số đang dạy hợp đồng nên tâm lý cha yên
tâm công tác, cha thực sự chú tâm tới công việc.

- Số học sinh bán công còn nhiều, ý thức và động cơ học tâp cha
tốt, chất lợng đầu vào rất thấp ảnh hởng tới kết quả đào tạo và gây khó khăn cho
công tác quản lý dạy học của nhà trờng.
Kết quả học tập của học sinh trong 3 năm gần đây :
Năm học Xếp loại học lực Tốt
Giỏi Khá Trung bình Yếu Kém nghiệp
2002-2003 1,9% 29,6% 55,4% 12% 0,6% 84 %
2003-2004 2,0% 30,2% 52,3% 15% 0,5% 96,81%
2004-2005 1,3% 19,3% 39,4% 34,6% 5,3% 96,96 %
2.2 Một số kết quả đã đạt đợc trong công tác quản lý dạy học ở trờng
THPT Đồng Hỷ.
- Nhà trờng đã nhiều năm đạt danh hiệu trờng tiên tiến và trờng tiên tiến
xuất sắc cấp tỉnh.
- Với sự cố gắng nỗ lực của tất cả các thành viên, dới sự quản lý có hiệu
quả của Ban Giám hiệu nhà trờng và các tổ chức đoàn thể, đã xây dựng đợc Hội
đồng giáo dục đoàn kết, gắn bó, tự giác, tích cực tham gia các hoạt động chung
của nhà trờng. Các tổ chức đoàn thể nhà trờng luôn có sự phối hợp, gắn kết hỗ
trợ lẫn nhau để hoàn thành mục tiêu giáo dục của nhà trờng.
- Công đoàn nhà trờng liên tục nhiều năm đạt danh hiệu công đoàn cơ sở
vững mạnh, công đoàn cơ sở xuất sắc.
- Đoàn TNCS HCM của trờng đợc Tỉnh đoàn và Trung ơng Đoàn tặng
bằng khen.
- Chất lợng đại trà từng bớc đạt chỉ tiêu của cấp trên đề ra.
- Số lợng học sinh giỏi toàn diện tơng đối ổn định so với chỉ tiêu đề ra
12