Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy - học ở trường THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội trong thời kỳ hội nhập WTO

MỞ ĐẦU
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

1.1 Thực tiễn giáo dục Việt Nam khẳng định điều kiện quyết định để nâng cao
chất lợng giáo dục và chất lợng dạy học là ở ngời giáo viên: "Giáo viên là nhân tố
quyết định chất lợng giáo dục đào tạo". Vị trí đó đặt lên vai của ngành giáo dục, của
giáo viên, của các nhà quản lý giáo dục một nhiệm vụ vinh quang nhưng cũng hết sức
nặng nề: "... cho nên đòi hỏi phải tăng cờng xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản
lý giáo dục một cách toàn diện để nâng cao chất lợng đào tạo nguồn nhân lực, đáp ứng
những đòi hỏi ngày càng cao của sự nghiệp cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất nớc".
( Chỉ thị số 40-CT/TW ngày 15/06/2004 của Ban Bí th Trung ương Đảng)
1.2 Quản lý ln giữ vai trị hết sức quan trọng trong mọi hoạt động của con ngời. Ở đâu có hoạt động chung, ở đó tất yếu cần đến sự quản lý. K.Mác đã nói một cách
rất hình tượng rằng: "Một người chơi vĩ cầm riêng lẻ tự điều khiển mình, cịn dàn nhạc
thì cần người chỉ huy". Quản lý là một trong những yếu tố quyết định đến sự phát triển
của xã hội nói chung và của một tổ chức nói riêng. Do vậy, cũng nh các hoạt động
khác, quản lý Giáo dục - Đào tạo là một tất yếu, là điều kiện đảm bảo cho hoạt động
giáo dục đạt đến mục đích đã đợc hoạch định.
1.3 Chất lượng và hiệu quả hoạt động dạy học là một thành tố quan trọng cấu
thành chất lợng và hiệu quả của giáo dục. Bộ trởng Nguyễn Minh Hiển đã đánh giá:
"Chất lượng và hiệu quả giáo dục nhìn chung cịn thấp so với yêu cầu phát triển của
đất nước và so với trình độ tiên tiến của các nớc trong khu vực". Để khắc phục thực
trạng chất lượng giáo dục nói trên cần có sự nghiên cứu sâu sắc về các biện pháp quản
lý của nhà trờng nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động dạy học trong nhà trường.
1.4. Luật giáo dục của chúng ta khẳng định: "Mục tiêu của giáo dục phổ thơng là

giúp học sinh phát triển tồn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng
cơ bản nhằm hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư
cách và trách nhiệm công dân, chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc
sống lao động, tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc". Như vậy giáo dục PT có ý

Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy - học ở trường THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội trong thời kỳ hội nhập WTO

nghĩa đặc biệt quan trọng trọng trong quá trình hình thành và phát triển nhân cách con
người.
1.5 . Lịch sử đã cho thấy mỗi quốc gia muốn phát triển và hưng thịnh đều phải
coi trọng công tác giáo dục. Đối với nước ta giáo dục luôn được coi là quốc sách nhất là trong thời kỳ đổi mới hiện nay, điều đó được thể hiện trong các kỳ đại hội đại
biểu của Đảng Cộng sản Việt Nam. Taị đại hội Đảng lần thứ VIII Đảng ta đã khẳng
định “Giáo dục đào tạo là quốc sách hàng đầu nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân
lực, bồi dưỡng nhân tài; coi trọng cả ba mặt: mở rộng quy mô nâng cao chất lượng
và phát huy hiệu quả”. Sau 5 năm thực hiện nghị quyết Đại hội Đảng VIII trước
những cơ hội và thách thức, căn cứ vào yêu cầu mục tiêu mới của giáo dục đào tạo Đại
hội Đảng lần thứ IX tiếp tục khẳng định: “ phát triển giáo dục và đào tạo là một trong
những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp cơng nghiệp hố, hiện đại hố, là
điều kiện phát huy nguồn lực con người , yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng
trưởng kinh tế nhanh và bền vững”, Đảng ta khẳng định đầu tư cho con người là đầu
tư phát triển. Như vậy có thể thấy Đảng và Nhà nước ta hết sức coi trọng và đầu tư
cho sự nghiệp giáo dục đào tạo nói chung, giáo dục phổ thơng nói riêng trong giai
đoạn hiện nay khi mà trình độ khoa học kỹ thuật, cơng nghệ phát triển mạnh mẽ và
nhanh chóng địi hỏi cơng tác giáo dục đào tạo của chúng ta không chỉ mở rộng về quy
mơ mà cịn phải được nâng cao về chất lượng như kết luận của hội nghị trung ương 6
khố IX : Phát triển giáo dục tồn diện, xây dựng nền giáo dục theo hướng chuẩn hoá,
hiện đại hoá, xã hội hố đây là điều kiện mang tính quyết định để chúng ta có thể hội
nhập và phát triển cùng với sự phát triển của thế giới trong thời đại hiện nay.
Sau 20 năm đổi mới cùng với sự phát triển đi lên của đất nước, ngành giáo dục đã
đạt được nhiều thành tích hết sức to lớn và được đánh giá là: “...đã có bước phát triển
mới, góp phần chuẩn bị tiền đề cho những bước phát triển mạnh mẽ và vững chắc
hơn của sự nghiệp giáo dục trong thế kỷ 21 vì mục tiêu cơng nghiệp hố, hiện đại
hoá đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa” (NQ TW 6 khố IX ).
Tuy nhiên cũng cịn tồn tại những vấn đề bất cập, yếu kém nhất định và một trong
những vấn đề cịn tồn tại đó là công tác quản lý giáo dục đào tạo ở các cấp, các địa

2

Nguyễn Thị Minh Thúy - THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội


Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy - học ở trường THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội trong thời kỳ hội nhập WTO

phương và các đơn vị trường học, trong đó nổi lên một vấn đề quan trọng là công tác
quản lý dạy học. Đặc biệt với một mơ hình lớp học kiểu mới mà Hà Nội đang xây
dựng thí điểm ở một số trường: “Dịch vụ giáo dục trình độ chất lương cao” thì việc
quản lý quá trình dạy học là một trong những khâu then chốt để gây dựng thương hiệu
và tạo bước đi vững chắc cho sự nghiệp trồng người của nhà trường trong thời lỳ hội
nhập kinh tế quốc tế toàn cầu.
Từ những vấn đề nêu trên, với kinh nghiệm thực tế giảng dạy và quản lý của bản
thân kết hợp với những kiến thức khoa học quản lý được trang bị trong khố học tơi
mạnh dạn đề xuất trình bày đề tài “ Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất
lượng dạy - học ở trường THPT Nguyễn Siêu trong thời kỳ hội nhập WTO”.
1.6. Trường PTDL Nguyễn Siêu là tên gọi chung của trường Tiểu học Dân lập
Nguyễn Siêu và trường THPT Dân lập Nguyễn Siêu (gồm 3 cấp học : Tiểu học, THCS
và THPT). Thực hiện chủ trương xã hội hóa giáo dục và đa dạng hóa các loại hình đào
tạo theo tinh thần Nghị quyết TW 2 Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII. Để đáp ứng
nhu cầu học tập của con em nhân dân trong thành phố, nhất là việc tổ chức quản lý học
sinh bán trú để cha mẹ yên tâm công tác ,trường THPT Dân lập Nguyễn Siêu ra đời và
được thành lập theo quyết định số 1679/QĐ-UB ngày 11-9-1991 của UBND Thành
phố Hà Nội. (Trường PTDL Cấp II và cấp III Nguyễn Siêu nay là Trường THPT DL
Nguyễn Siêu). Năm học đầu tiên trường có 5 lớp với 132 học sinh và 9 cán bộ, giáo
viên, công nhân viên. Năm học 2006-2007 trường có 56 lớp với 2.042 học sinh (Tiểu
học : 854; THCS : 687; THPT: 501) và 205 cán bộ, giáo viên, cơng nhân viên. Trường
có đầy đủ các tổ chức chính trị, xã hội . Đảng viên: 11. Qua 8 lần di chuyển địa điểm
đã xây dựng được ngơi trường riêng của mình trên khn viên đất 10.000m 2 do Thành

phố cấp thuộc Phường Trung Hoà, Yên Hoà Quận Cầu Giấy và được khánh thành vào
ngày 11 tháng 9 năm 2004 nhân dịp khai giảng năm học 2004-2005.
Trường được UBND thành phố công nhận Trường đạt tiêu chuẩn trường chuẩn
Quốc gia giai đoạn 2001-2010 năm 2005.
Thực hiện mục tiêu Đảng đã đề ra, theo chương trình số 07-CTr/TU ngày
4/8/2006; Kế hoạch số 17-KH/TU ngày 24/10/2006 của Thành uỷ; Kế hoạch số
64/KH-UBND ngày 7/11/2006 của UBND Thành phố Hà Nội về “Phát triển một số
3

Nguyễn Thị Minh Thúy - THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội


Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy - học ở trường THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội trong thời kỳ hội nhập WTO

ngành dịch vụ trình độ, chất lượng cao giai đoạn 2006-2010”. Thực hiện Kế hoạch số
1391/KH-SGD&ĐT ngày 14/5/2007 của Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội về việc thực
hiện “Chương trình phát triển dịch vụ giáo dục trình độ, chất lượng cao từ nay đến
năm 2010”. Trường PT Nguyễn Siêu hiện nay đã tổ chức được 4 lớp một, 4 lớp hai và
2 lớp ba 1 lớp 6, 1 lớp 10 “dịch vụ giáo dục trình độ CLC” (DVGDTĐCLC) đẫ góp
phần xã hội hóa giáo dục, góp phần hịa nhập nền giáo dục quốc tế, đào tạo ra những
sản phẩm có chất lượng cao cho đất nước, biết hợp tác và cạnh tranh.

2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực tiễn quản lí hoạt động dạy học ở trường PT
Nguyễn Siêu, chỉ ra thực trạng và nguyên nhân của các biện pháp quản lí hoạt động
dạy - học , từ đó đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động dạy học nhằm góp phần
nâng cao chất lượng dạy học đặc biệt ở mơ hình lớp dịc vụ giáo dục trình độ CLC tại
3. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
3.1. Nghiên cứu cơ sở lí luận về quản lí hoạt động dạy học.
3.2. Khảo sát thực trạng quản lý hoạt động dạy học tại trường THPT Nguyễn

Siêu - Hà Nội.
3.3. Đề xuất và bổ sung một số biện pháp quản lý hoạt động dạy học ở trường
THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội và đặc biệt ở các lớp học dịch vụ giáo dục trình độ CLC
của trường.
4. GIỚI HẠN PHẠM VI NGHIÊN CỨU
Giới hạn phạm vi đối tượng nghiên cứu : Nghiên cứu các biện pháp quản lý hoạt
động dạy học ở trường THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
5.1 Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận:
Nghiên cứu các văn bản, chủ trơng, chính sách của Đảng và Nhà nớc, các tài liệu
sách báo có liên quan đến vấn đề nghiên cứu để xây dựng cơ sở lý luận cho đề tài.
4

Nguyễn Thị Minh Thúy - THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội


Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy - học ở trường THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội trong thời kỳ hội nhập WTO

5.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn.
5.2.1. Phương pháp điều tra viết:
Xây dựng các phiếu điều tra bằng các loại câu hỏi đóng, mở gửi cho nhiều
đối tợng nhằm thu thập ý kiến của họ về vấn đề nghiên cứu. Chúng tôi dự kiến sẽ xây
dựng 4 loại bảng câu hỏi và tiến hành điều tra, tổng hợp.
5.2.2. Phương pháp phỏng vấn, trò chuyện, trao đổi:
Hỏi trực tiếp giáo viên, học sinh, CMHS và những người có liên quan đến
hoạt động dạy học, đặc biệt chú ý ở lớp học dịch vụ giáo dục trình độ CLC tại trường
PT Nguyễn Siêu - Hà Nội để thu thập thông tin phù hợp với vấn đề nghiên cứu.
5.2.3. Phơng pháp quan sát sư phạm:
Thu thập thông tin về đối tợng nghiên cứu bằng cách tri giác trực tiếp đối
tượng (dự giờ, thăm lớp) và các nhân tố khác liên quan đến đối tợng nghiên cứu.

5.2.4. Phương pháp chuyên gia:
Xin ý kiến của chuyên gia, những ngời có trình độ cao về chun ngành,
về phơng pháp sư phạm, về năng lực quản lý, về đối tượng nghiên cứu nhằm khẳng
định tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất.
5.2.5. Phương pháp toán thống kê:
Để xử lý số liệu điều tra
5.2.5. Phương pháp lập biểu bảng, sơ đồ

5

Nguyễn Thị Minh Thúy - THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội


Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy - học ở trường THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội trong thời kỳ hội nhập WTO

PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG I
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ
HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. VÀI NÉT VỀ LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ
1.1. Trên thế giới.
Ở phương Đông cổ đại, nhất là ở Trung hoa và Ấn độ... đã sớm xuất hiện những
tư tưởng về quản lý nói chung và quản lý hoạt động dạy học nói riêng. Khổng tử (551479 TCN) cho rằng dạy học là phải "Dùng cách gợi mở, đi từ gần đến xa, từ đơn giản
đến phức tạp, nhưng vẫn địi hỏi người học phải tích cực suy nghĩ, địi hỏi học trị phải
luyện tập, phải hình thành về nề nếp, thói quen trong học tập" và phải "Học không biết
chán, dạy không biết mỏi". Các học thuyết về quản lý ở phương Đông đã chuyển dần
từ quản lý theo học thuyết "Đức trị"(Khổng tử, Mạnh tử) sang học thuyết "Pháp
trị"(Hàn Phi Tử, Thương Ưởng) và cuối cùng là sự kết hợp "Đức - Pháp trị"có tính đến
các đặc trưng tâm lý xã hội.
Ở phương Tây, nhà triết học nổi tiếng Xôcrat cho rằng: "Những người nào biết

cách sử dụng con người thì sẽ điều khiển được cơng việc, hoặc cá nhân hay tập thể
một cách sáng suốt. Những người không biết làm như vậy sẽ mắc sai lầm trong công
việc".
Tư tưỏng về quản lý con người và những yêu cầu về người đứng đầu cai trị dân
còn tìm thấy trong quan điểm của các nhà triết học như Platon, RoBer Owen (17711858), F.Tay Lo (1856-1915) - "cha đẻ của thuyết quản lý theo khoa học"... Đặc biệt
đến cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX đã có hàng loạt cơng trình với nhiều cách tiếp cận
khác nhau về quản lý: Tính khoa học và nghệ thuật quản lý, những động cơ để thúc
đẩy một tổ chức phát triển, làm thế nào để việc ra quyết định quản lý đạt hiệu quả
6

Nguyễn Thị Minh Thúy - THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội


Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy - học ở trường THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội trong thời kỳ hội nhập WTO

cao... Chính những điều này đã cho chúng ta thấy rõ xu hướng chuyển từ quản lý
hướng vào "giới chủ"tới quản lý hướng vào "chủ và thợ", chuyển sang quản lý hướng
vào "khách hàng", theo nhu cầu của khách hàng; xu hướng chuyển từ quản lý theo
mục tiêu hướng tới quản lý theo quá trình; từ việc quản lý bằng sự áp đặt, mệnh lệnh,
chuyên quyền theo ngẫu hứng của người quản lý hướng tới quản lý bằng khoa học
(bằng những phương pháp, nguyên tắc, qui trình... khoa học) và dân chủ...
Trong lĩnh vực giáo dục, khoa học giáo dục đã thực sự biến đổi về lượng và
chất. Các tác phẩm kinh điển của chủ nghĩa Mác-Lênin đã định hướng cho hoạt động
giáo dục như các qui luật "Sự hình thành cá nhân con người"về "Tính qui định về kinh
tế-xã hội đối với giáo dục"... Các qui luật này đặt ra yêu cầu đối với quản lý giáo dục
và tính ưu việt của xã hội đối với việc tạo ra các phương tiện và điều kiện cần thiết cho
giáo dục. Trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác-Lênin, nhiều nhà khoa học giáo dục
đã có những thành tựu khoa học đáng trân trọng về quản lý giáo dục và quản lý dạy
học.
1. 2. Ở Việt Nam

Việt Nam là một dân tộc có truyền thống hiếu học. Hoạt động dạy học xuất hiện
rất sớm.Thời nhà Trần, thầy giáo Chu Văn An (1292-1370) đã vượt qua ngưỡng cửa
làm thầy giáo giỏi của một đời để đạt tới làm thầy giáo của muôn đời.
Thời nhà Lê, người anh hùng dân tộc, nhà tư tưởng, nhà thơ, nhà văn hoá lớn
Nguyễn Trãi (1380-1442) đã đưa ra thuyết trị nước: lấy dân làm gốc. Ông đã khuyên
nhà vua phải chăn dân thì mới giữ được nước và xây dựng được đất nước. Theo ông
quản lý đất nước là "Lo trước điều thiên hạ phải lo, vui sau cái vui của thiên hạ".
Rõ ràng, từ xưa cha ông ta đã biết làm thế nào để quản lý đất nước tốt nhất,
quản lý việc học tốt nhất.
Đặc biệt, ở thế kỷ XX Chủ tịch Hồ Chí Minh (1890-1969) đã để lại cho chúng
ta những nền tảng quý báu về vai trò của quản lý và cán bộ quản lý giáo dục, phương
pháp lãnh đạo và quản lý...

7

Nguyễn Thị Minh Thúy - THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội


Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy - học ở trường THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội trong thời kỳ hội nhập WTO

Gần đây, nhiều cơng trình nghiên cứu về khoa học quản lý của các nhà nghiên
cứu và các giảng viên đại học... được viết dưới dạng giáo trình, sách tham khảo, phổ
biến kinh nghiệm... đã được công bố như các tác giả: Phạm Thành Nghị, Trần Quốc
Thành, Đặng Bá Lãm, Hà Thế Ngữ, Đặng Hữu Đạo, Nguyễn Bá Dương, Nguyễn Gia
Quý, Nguyễn Sinh Huy, Nguyễn Văn Lê... Bằng sự tổng hoà các tri thức về giáo dục
học, tâm lý học, xã hội học, kinh tế học... các tác giả đã thể hiện trong cơng trình
nghiên cứu của mình một cách khoa học về khái niệm quản lý, nguyên tắc và phương
pháp quản lý, nghệ thuật quản lý nói chung và quản lý giáo dục, quản lý trường học
nói riêng.
2. NHỮNG CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VIỆC NÂNG CAO CHẤT

LƯỢNG DẠY HỌC Ở TRƯỜNG THPT
2.1. Cơ sở lý luận:
2.1.1. Quá trình dạy học là một quá trình hoạt động thống nhất giữa giáo viên và
học sinh, dưới tác dụng chủ đạo (tổ chức, điều khiển) của giáo viên, học sinh tực giác,
tích cực tổ chức, tự điều khiển hoạt động học nhằm thực hiện tốt các nhiệm vụ dạy
học đã được đặt ra.
Sơ đồ hoạt động dạy học như sau:

THIẾT KẾ BÀI HỌC

GIÁO VIÊN

- Chỉ đạo
+ Tổ Chức
+ Điều khiển

Cộng tác
giúp đỡ

HỌC SINH

Phản ánh kết quả
từng bước

KẾT QUẢ HỌC TẬP
8

- Chủ động
+ Tích cực

+ Tự giác
+Tự điều khiển

Nguyễn Thị Minh Thúy - THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội


Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy - học ở trường THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội trong thời kỳ hội nhập WTO

Quá trình dạy học có các nhiệm vụ cơ bản là:
- Hình thành tri thức.
- Rèn luyện các kỹ năng hoạt động nhận thức.
- Hình thành thái độ, tính tích cực xã hội.
2.1.2. Quản lý q trình dạy học chính là điều khiển q trình dạy học làm cho
q trình đó được vận hành một cách có kế hoạch, có tổ chức và được chỉ đạo, kiểm
tra, giám sát thường xuyên nhằm từng bước hướng về thực hiện mục đích, nhiệm vụ
dạy học đặt ra.
2.1.3. Tổ chức chỉ đạo thực hiện các nội dung cơ bản của hoạt động dạy học
gồm các công việc sau:
a. Hoàn thiện tổ chức chỉ đạo dạy học.
b. Chỉ đạo xây dựng nền nếp dạy học
c. Chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học
d. Tổ chức phong trào thi đua "dạy học, học tốt"
e. Sử dụng các biện pháp kinh tế sư phạm và tâm lý xã hội nhằm nâng
cao chất lượng dạy học.
2.1.4. Người dạy và người học là hai thành tố cơ bản của quá trình dạy học,
trong đó năng lực của người dạy có vai trị cực kỳ quan trọng. Vì vậy để nâng cao chất
lượng quá trình dạy học, nhất thiết phải thường xuyên bồi dưỡng nâng cao trình độ của
đội ngũ giáo viên. Đồng thời phải tận dụng mọi nguồn lực để tăng cường cơ sở vật
chất, thiết bị, nhất là các ứng dụng của kỹ thuật công nghệ thông tin để nâng cao chất
lượng dạy học.

2.2. Cơ sở pháp lý:
2.2.1. Mục tiêu của giáo dục THPT.
Điều 27 mục 1 của luật Giáo dục đã nêu rõ: "Mục tiêu của giáo dục phổ thơng
là giúp học sinh phát triển tồn diện về đạo đức, tri thức, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ
năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động sáng tạo, hình thành nhân
cách con người Việt nam XHCN . . ."
2.2.2. Nội dung và phương pháp giáo dục phổ thông:
Theo điều 28 luật Giáo dục:
9

Nguyễn Thị Minh Thúy - THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội


Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy - học ở trường THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội trong thời kỳ hội nhập WTO

a) Giáo dục phổ thông phải củng cố, phát triển nội dung đã học ở THCS,
hồn thiện nội dung giáo dục phổ thơng, ngoài nội dung chủ yếu nhằm đảm bảo chuẩn
kiến thức phổ thơng, cơ bản, tồn diện và hướng nghiệp cho mọi học sinh cịn có nội
dung nâng cao ở một số môn học để phát triển năng lực, đáp ứng nguyện vọng của
học sinh.
b) Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy được tính tích cực, tự giác,
chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi
dưỡng phương pháp tự học, khă năng làm việc theo nhóm, rèn luyện kỹ năng vận dụng
kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho
học sinh.
2.2.3. Hoạt động giáo dục ở trường THPT:
Theo điều 24 - chương III của Điều lệ trường trung học: Hoạt động giáo dục
trên lớp được tiến hành qua việc dạy và học các môn học bắt buộc và tự chọn theo quy
định trong chương trình giáo dục THPT do bộ trưởng Bộ giáo dục và đào tạo ban
hành.

2.2.4. Hoạt động giáo dục ngồi cơng lập
- Nghị quyết TW 2 khóa XVII
- Luật giáo dục 2005
- Thơng tư liên tịch của Bộ Giáo dục và Bộ kế hoạch và đầu tư số 14/205/TTLT –
BGD&ĐT-BKH&ĐT v/v hướng dẫn thi hành một số nghị định số 06/2000/NĐ - CP
ngày 6/3/2000 của CP về việc hoẹp tác đầu tư với NN trong lĩnh vực khám chữa bệnh,
giáo dục đào tạo và nghiên vứu khoa học.
- Quyết định số 39/ 2001/QĐ - BGD và ĐT ngày 28/8/2001 của Bộ trưởng Bộ GD và
ĐT về việc ban hành quy chế tổ chức và hoạt động của trường ngồi cơng lập.
- Nghị định 73/1999/NĐ-CP ngày 19/8/1999 về chính sách xã hội hóa giáo dục đối với
các hoạt động trong lĩnh vực GD, y tế, văn hóa, thể thao.
- Nghị định 53/NĐ-CP ngày 25/05/2006 và nghị quyết 05/2005/NQ-CP ngày
18/4/2005 về đẩy mạnh XHH và chính sách khuyến khích phát triển các cơ sở cung
ứng dịch vụ ngồi công lập.
10

Nguyễn Thị Minh Thúy - THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội


Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy - học ở trường THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội trong thời kỳ hội nhập WTO

- Chương trình số 07- CTr/TU ngày 4/8/2006; Kế hoạch số 17-KH/TU ngày
24/10/2006 của Thành uỷ Hà Nội
- Kế hoạch số 64/KH-UBND ngày 7/11/2006 của UBND Thành phố Hà Nội về “Phát
triển một số ngành dịch vụ trình độ, chất lượng cao giai đoạn 2006-2010”.
- Kế hoạch số 1391/KH-SGD&ĐT ngày 14/5/2007 của Sở Giáo dục và Đào tạo Hà
Nội về việc thực hiện “Chương trình phát triển dịch vụ giáo dục trình độ, chất lượng
cao từ nay đến năm 2010”.
2.3. Cơ sở thực tiễn:
Thực tế giáo dục đào tạo trong nhiều năm qua đã thu được nhiều kết quả to lớn

góp phần vào việc nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, tạo một
bước chuyển biến mới cho nền kinh tế - chính trị - xã hội. Song cịn nhiều yếu kém
bộc lộ cả về quy mô và mục tiêu, vẫn còn một số cơ sở chậm đổi mới và phát triển,
khơng tạo ra các nhân tố điển hình cho công tác đổi mới để đáp ứng với nhu cầu đồi
hỏi của đất nước. Nhiều vấn đề bất cập trong việc kiểm tra, đánh giá, thi cử, các yếu tố
tiêu cực trong quá trình thi, đánh giá chất lượng vẫn cịn sơ cứng khơng phù hợp với
u cầu của xã hội.
Những thuận lợi và khó khăn trong q trình hoạt động dạy học ở trường THPT
Nguyễn Siêu - Hà Nội :
• Thuận lợi:
- Đội ngũ cán bộ quản lý, giảng dạy và phục vụ của Trường gồm các nhà giáo
ưu tú, nhà giáo có kinh nghiệm qua nhiều năm công tác trong nghề, các giáo viên dạy
giỏi, giáo viên trẻ có tinh thần trách nhiệm cao, có trình độ năng lực chuyên môn tốt,
yêu nghề được tuyển chọn vào trường hoặc được mời tham gia giảng dạy, quản lý giáo
dục học sinh.
- Trường đã xây dựng được ngôi trường mới của mình trên khn viên 10.000m 2.
Cơ sở vật chất đầy đủ theo tiêu chuẩn của trường chuẩn quốc gia đã tạo điều kiện thuận
lợi cho việc nâng cao chất lượng dạy và học. Năm học 2004-2005 Trường được cơng
nhận “Trường đạt chuẩn Quốc gia giai đoạn 2001-2010”.
• Khó khăn :
11

Nguyễn Thị Minh Thúy - THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội


Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy - học ở trường THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội trong thời kỳ hội nhập WTO

- Trong 15 năm hoạt động, 12 năm trường phải thuê mượn cơ sở vật chất và di
chuyển qua 8 địa diểm trong Thành phố. Cơ sở vật chất phục vụ cho dạy và học chưa
đáp ứng được yêu cầu quy định.

- Học sinh ở trên khắp các Quận, Huyện của Thành phố trình độ nhận thức
khơng đồng đều. Việc đi lại của học sinh chủ yếu bằng xe ô tô hợp đồng giữa trường
với Công ty Vận tải, giá cả luôn luôn biến động.
- Đội ngũ giáo viên thường có biến động. Giáo viên trẻ có trình độ kiến thức tốt
nhưng kinh nghiệm dạy học và quản lý học sinh (học 2 buổi/ngày) cịn hạn chế.
Phát huy thuận lợi, khắc phục khó khăn tồn thể cán bộ, giáo viên, cơng nhân
viên và học sinh toàn trường đã ra sức phấn đấu xây dựng trường phát triển về số
lượng, chất lượng dạy và học ngày càng được nâng cao và đã đạt được thành tích
trong các mặt hoạt động giáo dục tồn diện.
Năm học đầu tiên (1991-1992) trường chỉ có 5 lớp với 132 học sinh. Đến năm
học 2007-2008 trường có 28 lớp (trong đó có 2 lớp “Dịch vụ giáo dục trình độ chất
lượng cao” với tổng số học sinh 1.071 học sinh (THCS 16 lớp - 673 học sinh; THPT
12 lớp - 398 học sinh).Tổng số cán bộ, giáo viên, công nhân viên: 93. Đảng viên : 11.
Tuy nhiên, mơ hình lớp học “Dịch vụ giáo dục trình độ chất lượng cao” la một
mơ hình mới của Hà Nội nên trong quá trình quản lý vẫn là những bước đI chập chững
ban đầu vì vậy con nhiều hạn chế. Qua 3 năm thực hiện thí điểm tại cấp Tiểu học, bản
thân là người xây dựng ý tưởng và đề án, lại trực tiếp từ khâu tuyển sinh đến quản lý
quá trình dạy học của khối lớp này, năm nay chúng tôi tiếp tục mở các lớp ở khối
THCS và THPT, với những kiến thức thu nhặt được từ khóa hoch bồi dưỡng CBQL,
tôI manh dạn nghiên cứu đề tài : “Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất
lượng dạy học ở trường THPT Nguyễn Siêu trong thời kỳ hội nhập WTO”

12

Nguyễn Thị Minh Thúy - THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội


Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy - học ở trường THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội trong thời kỳ hội nhập WTO

CHƯƠNG II

THỰC TRẠNG CỦA CÔNG TÁC QUẢN LÝ DẠY HỌC
Ở TRƯỜNG PTDL NGUYỄN SIÊU - HÀ NỘI
1. SƠ LƯỢC VỀ ĐẶC ĐIỂM CỦA TRƯỜNG PTDL NGUYỄN SIÊU
Tên trường : Trường THPT DL Nguyễn Siêu (hoạt động theo cơ chế Tư thục).
Địa chỉ : Phố Trung Kính - n Hồ - Cầu Giấy - Hà Nội. Đây là khu đất mới mở
rộng theo quy hoạch của thanh phố nên dân cư còn chưa tập trung đơng. Bên cạnh đó,
các cơng trình nhà ở vẫn đang trong giai đoạn xây dựng nên đường xá còn chưa khai
thông.
Về cơ cơ cấu tổ chức :
- Hiệu trưởng : 1 - Trình độ : Đại học.
- Phó hiệu trưởng : 1 - Trình độ: Thạc sỹ
- Phụ trách khối cấp : 4 – Trình độ: Đại học
- Số lượng thành viên Hội đồng quản trị : 2 (1 Chủ tịch và1 Phó Chủ tịch).
Về vốn đầu từ khi thành lập : 5 tỷ.
Về diện tích đất sử dụng được Nhà nước cấp 10.000m 2.
Tổng diện tích phịng học : 2.793m 2, số phòng học : 57, số phòng thí nghiệm : 2,
phịng thực hành : 2, Thư viện và phòng đọc : 2 (số đầu sách:……), số lượng máy tính
: 45 máy học sinh học tin + 17 máy quản lý.
- Số lớp : 28 (THCS : 16 lớp; THPT: 12 lớp).
- Tổng số cán bộ, nhân viên , giáo viên : 93
- Tổng số cán bộ, nhân viên, giáo viên cơ hữu : 78 (trong đó số giáo viên:53).
- Tổng số cán bộ, nhân viên, giáo viên hợp đồng : 15 (trong đó: số giáo viên :
15).
13

Nguyễn Thị Minh Thúy - THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội


Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy - học ở trường THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội trong thời kỳ hội nhập WTO

- Trường THPT Dân lập Nguyễn Siêu được thành lập theo quyết định số
1679/QĐ-UB ngày 11-9-1991 của UBND Thành phố Hà Nội. (Trường PTDL Cấp II
và cấp III Nguyễn Siêu nay là Trường THPT DL Nguyễn Siêu).
- Học sinh được tuyển chọn theo yêu cầu đào tạo, mỗi năm được nâng cao,
trình độ đồng đều tuyệt đại đa số học sinh khá, giỏi và đạo đức tốt, chăm ngoan. Tổ
chức học sinh học 2 buổi/ngày, mỗi tuần học 5 ngày với 40 tiết/tuần đã giúp nhà
trường thực hiện có hiệu quả cơng tác giáo dục toàn diện. Nhờ học 2 buổi/ngày học
sinh được luyện tập nhiều hơn, tăng cường kỹ năng thực hành tốt hơn, giúp học sinh
nắm chắc được kiến thức cơ bản. Giáo viên có thêm thời gian để soạn bài, chấm chữa
bài, tự học thêm và có điều kiện bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh chưa đạt
yêu cầu. Các hoạt động văn nghệ, TDTT, dạy nghề và các hoạt động Đồn, Đội, Hội,
Sao ... có điều kiện tổ chức hoạt động thuận lợi.
2. KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA NHÀ TRƯỜNG NHỮNG NĂM QUA (5 NĂM
2002-2007)
2.1. Chất lượng đội ngũ cán bộ, giáo viên, công nhân viên:
2.1.1. Xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên :
a- Số giáo viên đạt chuẩn của cấp học : 100% .
Số giáo viên trên chuẩn : THCS : 78,9%. THPT : 33,3%.
Số giáo viên cơ hữu : 83,8%.
b - Số giáo viên đạt giải trong các Hội thi dạy giỏi : 25
Cấp Quận : 18.

Cấp Thành phố :7

Năm học
2002-2003

Tổng số giải
3 giáo viên

2003-2004

6 giáo viên

2004-2005

7 giáo viên

2005-2006

7 giáo viên

2006-2007

2 giáo viên

Loại giải
1 giải Ba; 2 giải KK
3 giải Ba; 1 giải KK

Cấp công nhận
Quận
Quận

2 giải KK
4 giải Ba

Thành phố
Quận

3 giải Ba
1 giải Nhất, 3 giải Ba, 1 giải KK

Thành phố
Quận

1 giải Nhất, 1 giải Nhì
2 giải Ba

Thành phố
Quận

14

Nguyễn Thị Minh Thúy - THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội


Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy - học ở trường THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội trong thời kỳ hội nhập WTO

c - Giáo viên đã quan tâm đến việc đổi mới dạy học, đổi mới cách đánh giá và
quản lý học sinh bằng việc tổ chức thực hiện các chuyên đề, có sử dụng phần mềm
Powerpoint và các phương tiện hiện đại, tổ chức hội giảng hàng năm có 100% giáo
viên tham gia (75% đạt tiết dạy tốt).
Tồn trường có 25% giáo viên và CBCNV đạt tiêu chuẩn dạy giỏi và lao động giỏi
cấp Quận và Thành phố; khơng có CB-GV-CNV vi phạm qui chế chun mơn, chính
sách và luật pháp của Nhà nước.
d - Phong trào viết sáng kiến kinh nghiệm và phổ biến áp dụng sáng kiến kinh
nghiệm được giáo viên tích cực tham gia.
Trong 3 năm qua số sáng kiến kinh nghiệm đã viết được cấp quản lý xét duyệt
phân loại công nhận : 104 sáng kiến kinh nghiệm.

Năm học

Số SKKN

2002-2003
2003-2004
2004-2005
2005-2006
2006-2007
Cộng

đã viết
16
30
24
50
44
164

Cấp Quận công nhận
Loại A
Loại B
Loại C
5
8
3
10
18
5
5

5
1
20
11
1
8
18
14
48
60
24

Cấp TP công nhận
Loại B
Loại C
2
2
2
5
3
10
5
13
7
4
19
34

2.1.2. Không ngừng chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho cán bộ giáo viên:
- Nhà trường cùng với Cơng đồn ln ln quan tâm đến việc động viên cán

bộ giáo viên hoàn thành tốt nhiệm vụ và không ngừng nâng cao đời sống vật chất và
tinh thần cho cán bộ, giáo viên, công nhân viên (khen thưởng từng học kỳ, năm học;
tặng quà nhân ngày lễ, tết; thăm hỏi khi ốm đau, việc hiếu việc hỷ, trợ cấp và tổ chức
tham quan du lịch trong hè... ).
Trong 5 năm qua đã chi 334.160.000đ (trong đó khen thưởng là 77.250.000đ; hỗ trợ
đời sống 256.910.000đ).
- Động viên khuyến khích việc tự học, tự bồi dưỡng; tạo điều kiện cho các giáo
viên học chuyên tu tại chức để đạt trình độ trên chuẩn ; tổ chức việc học tập đổi mới

15

Nguyễn Thị Minh Thúy - THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội


Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy - học ở trường THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội trong thời kỳ hội nhập WTO

phương pháp dạy học và quản lý học sinh, học tập đổi mới chương trình sách giáo
khoa, học tin học...
- Chi bộ nhà trường đặc biệt quan tâm đên việc bồi dưỡng, kết nạp Đảng. Hàng năm
kết nạp từ 1 đến 2 đảng viên. Năm học 2006-2007 kết nạp 2 đảng viên mới.
2.2. Chất lượng giáo dục học sinh:
a) Xếp loại học lực:
Năm học
2002-2003
2003-2004
2004-2005
2005-2006
2006-2007

Giỏi (%)

THCS
46,8
47,3
42,2
48,4
51,6

THPT
13,6
12,9
12,1
12,5
9,4

Khá (%)
THCS
47,2
44,3
47,3
41,3
43,4

THPT
73,2
79,1
74,1
75,9
55,9

Thi tốt nghiệp (%)

THCS
100
100
99,2
100
100

THPT
100
100
99,65
100
100

• Thi học sinh giỏi trong 15 năm qua 1992-1993 đến 2006-2007:
- Thi học sinh giỏi các cấp đạt 199 giải của học sinh THCS và THPT (trong đó
có 3 giải quốc gia; 95 giải thành phố và 101 giải quận).
Trong 5 năm qua thi học sinh giỏi đạt 86 giải.
Năm học
2002-2003
2003-2004

2004-2005

2005-2006
2006-2007

Số học sinh đạt giải thi học sinh giỏi
Cấp Quận
Cấp Thành phố

Cấp Quốc gia
1 giải Nhất, 1 giải Nhì, 2 giải Nhì, 1 giải Ba,
5 giải Ba, 6 giải KK
3 giải Nhì, 7 giải Ba, 6

7 giải Khuyến khích
4 giải Nhì, 1 giải Ba,

giải Khuyến khích
2 giải Nhất, 1 giải Nhì,

5 giải Khuyến khích

1 giải Ba, 2 giải

2 giải Nhì, 5 giải Ba,
5 giải Khuyến khích

Khuyến khích
2 giải Ba, 2 giải

1 giải Nhì, 5 giải Ba,

Khuyến khích
1 giải Nhì, 1 giải Ba, 2

1 giải Khuyến khích
1 giải Ba, 3 giải

giải Khuyến khích

Cộng
43 giải
- Số học sinh lưu ban : khơng

Khuyến khích
43 giải
16

Nguyễn Thị Minh Thúy - THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội


Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy - học ở trường THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội trong thời kỳ hội nhập WTO

- Số học sinh phải thi lại : không
- Tỉ lệ học sinh tốt nghiệp các năm học 100%.
b) Xếp loại Đạo đức:
Năm học

Tốt (%)

Khá (%)

THCS
THPT
THCS THPT
2002-2003
88,7
86,1
11
13,9

2003-2004
89,6
85,6
10,4
14,4
2004-2005
90,8
80,8
9,2
18,4
2005-2006
91,6
85,1
8
14,5
2006-2007
90,3
78,8
9,7
19,6
- Số lớp Tiên tiến : 28 lớp . Tỉ lệ 100%.

Trung bình (%)
THCS
0,3
0
0
0,4
0

THPT
0
0
0,8
0,4
1,6

- Số Chi Đồn, Chi đội mạnh : 28 lớp . Tỉ lệ 100%
- Số học sinh chậm tiến : không.
- Số học sinh bị kỷ luật : không
- Các vi phạm của học sinh về đạo đức, nếp sống: không
- Đánh giá về nền nếp đạo đức, nếp sống của học sinh; về kỷ luật trật tự trong
và ngoài trường; về tinh thần thái độ học tập ; về ý thức trách nhiệm đối với cơng việc
+ Đạo đức : ngoan, có ý thức trong các hoạt động tập thể, biết “Nói lời hay, làm
việc tốt”; giữ gìn trường lớp, bàn ghế sạch sẽ...
+ Thực hiện nội qui tốt: Có kỉ cương và nền nếp trong học tập, sinh hoạt, ăn
nghỉ, đi lại, khơng có vi phạm nghiêm trọng phải xử lý kỷ luật.
+ Nếp sống lành mạnh., khơng có các tệ nạn xã hội xấu trong nhà trường.
+ Học sinh hoàn thành tốt các công việc : lao động vệ sinh môi trường,
bảo quản giữ gìn tài sản chung .
+ Đội ngũ cán bộ lớp, cán bộ Đồn, Đội có ý thức tự quản, làm việc có trách
nhiệm; tích cực tham gia vào các hoạt động của nhà trường, Đoàn, Đội, Hội trong
quận, trong cụm và thành phố. Mọi hoạt động đều đạt thành tích cao (100% ký giao
ước thi đua “Học sinh Nguyễn Siêu văn minh thanh lịch” ; tham gia đồng diễn tại Đại
hội TDTT Thành phố được UBND Hà Nội khen thưởng; tham gia Hội trại “Đoàn ta
sáng mãi” đạt giải nhì thi “ Học sinh thanh lịch”; duy trì tốt hoạt động của Câu lạc bộ
“Sống đẹp” và “Tuổi trẻ-Sức khoẻ-Sáng tạo”. Đạt giải Nhì thi đấu bóng đá mi ni quận
Ba Đình...).

17

Nguyễn Thị Minh Thúy - THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội


Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy - học ở trường THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội trong thời kỳ hội nhập WTO

3. TÌNH HÌNH THỰC HIỆN QUI CHẾ DÂN CHỦ:

- Trường chưa chính thức thành lập Ban chỉ đạo qui chế dân chủ nhưng mọi mặt
hoạt động của trường đều dựa vào qui chế dân chủ qui định của Bộ Giáo dục Đào tạo
và Sở Giáo dục Đào tạo Hà Nội.
- Trên cơ sở qui chế và Điều lệ của nhà trường. Hội đồng quản trị, Ban giám
hiệu đã xây dựng tập văn bản “Qui định về chức năng nhiệm vụ và chế độ nền nếp
hoạt động của mỗi bộ phận và cá nhân”. Trình tự xây dựng văn bản được viết từ mỗi
cá nhân, bộ phận thông qua tập thể lấy ý kiến, trình Ban giám hiệu để bổ sung sửa đổi
sau đó thống nhất với từng cá nhân, bộ phận ký cam kết tự nguyện thực hiện.
- Hàng năm trường tổ chức 2 lần (đầu năm và cuối năm) tổng kết năm học và
học tập quán triệt nhiệm vụ năm học mới đóng góp ý kiến cho lãnh đạo nhà trường và
mỗi cá nhân, mỗi bộ phận xây dựng kế hoạch hoạt động của mình đăng ký thi đua với
trường.
Qua các hoạt động trên đây, các nội dung của qui chế dân chủ ở nhà trường đều
được thực hiện tốt.
4. CÁC DANH HIỆU VÀ PHẦN THƯỞNG THI ĐUA ĐÃ ĐẠT ĐƯỢC:

- “Trường Tiên tiến xuất sắc cấp Thành phố” liên tục 3 năm liền và năm học
2005-2006 được UBND Thành phố công nhận là “Tập thể lao động xuất sắc cấp
Thành phố”.
- Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ về thành tích từ năm học 2003-2004 đến
năm học 2005-2006.
- Trường dân lập đầu tiên của Hà Nội được cấp bằng công nhận “Trường THPT

đạt chuẩn quốc gia giai đoạn 2001-2010”.
- Bằng khen của Bộ trưởng Uỷ Ban TDTT về tham gia Đại hội TDTT toàn quốc
lần thứ IV.
- Bằng khen của Trung ương Hội Chữ Thập Đỏ Việt Nam; Trung ương Đoàn
TNCS Hồ Chí Minh.
- Bằng khen của UBND Hà Nội về thành tích tốt trong 5 năm thực hiện xã hội
hố (2000-2005).
Trong 15 năm qua Trường đã được đón tiếp Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn
Khánh - UVBCT Bí thư Thành uỷ Hà Nội Nguyễn Phú Trọng đến thăm và làm việc
với cán bộ, giáo viên nhà trường. Đã đón nhận lẵng hoa của Phó Thủ tướng Phạm Gia
Khiêm nhân lễ khánh thành trường và lẵng hoa của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú
Trọng nhân kỷ niệm 15 năm thành lập Trường.
18

Nguyễn Thị Minh Thúy - THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội


Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy - học ở trường THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội trong thời kỳ hội nhập WTO

CHƯƠNG III
MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ NHẰM NÂNG CAO CHẤT
LƯỢNG DẠY HỌC Ở TRƯỜNG THPT NGUYỄN SIÊU - HÀ NỘI
TRONG THỜI KỲ HỘI NHẬP WTO
Trường THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội đã đề ra phương hướng phấn đáu trong những
năm sắp tới là:
* Nâng cao chất lượng dạy - học và giáo dục toàn diện, phát triển các lớp “Dịch
vụ giáo dục trình độ chất lượng cao” từng bước xây dựng trường trở thành “Trường
Tiểu học, Trung học cơ sở, Trung học phổ thông Nguyễn Siêu” trở thành “Trường
Dịch vụ giáo dục trình độ chất lượng cao” của Thành phố.
* Tiếp tục tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học hiện đại, đưa công

nghệ thông tin vào trong công tác quản lý, giảng dạy và học tập theo chương trình dự
án “Dạy học cho tương lai”. Phát triển việc học tiếng Anh theo tiêu chuẩn Quốc tế tạo
điều kiện thuận lợi cho việc Hội nhập khu vực và quốc tế.
* Thực hiện có hiệu quả phong trào thi đua “Hai tốt” và các cuộc vận động lớn
của Ngành và của Trường đã phát động.
* Phấn đấu giữ vững các danh hiệu đạt được trong các năm học vừa qua.
* Tiếp tục nâng cao chất lượng toàn diện của trường chuẩn quốc gia giai đoạn
2001-2010 để đạt trường chuẩn quốc gia giai đoạn tiếp theo.
Để thực hiện mục tiêu này, khâu then chốt là đề các biện pháp quản lý nhằm
nâng cao chất lượng dạy học để xây dựng thương hiệu, tạo lập uy tín cho mình, chúng
tơi mạnh dạn đưa ra các giải pháp sau đây:
1. Nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên và cán bộ công nhân viên về
sự cần thiết phải nâng cao chất lượng dạy học.
Để có thể nâng cao chất lượng dạy học trước hết phải tạo được trong tập thể sư
phạm nhà trường một mơi trường đồn kết với tinh thần hăng hái và ý chí quyết tâm
cao .
19

Nguyễn Thị Minh Thúy - THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội


Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy - học ở trường THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội trong thời kỳ hội nhập WTO

1.1. Tổ chức học tập, tuyên truyền một cách kịp thời các văn kiện, nghị quyết của
Đảng về phát triển KT-XH trong giai đoạn hiện nay, làm cho mọi người nắm vững và
thấm nhuần quan điểm của Đảng, quyết tâm đưa nước ta trở thành một nước cơng
nghiệp. Trong đó giáo dục đóng vai trị cực kỳ quan trọng, có nhiệm vụ đào tạo nguồn
nhân lực cho một nền kinh tế tri thức và được coi là quốc sách hàng đầu.
1.2. Phổ biến, quán triệt đầy đủ các chủ trương, giải pháp giáo dục, các văn bản
pháp quy, hướng dẫn của Bộ giáo dục và đào tạo làm cho toàn thể cán bộ giáo viên

thấy rõ thực trạng, những ưu điểm to lớn cũng như những yếu kém cần phải khắc phục
hiện nay.
1.3. Phân tích rõ thực trạng của nhà trường, khẳng định vai trò quan trọng của nhà
trường đối với sự phát triển của xã hội.
2. Kiện toàn hoạt động của các tổ chuyên môn trong nhà trường, tổ chức lao động
một cách khoa học dưới sự điều hành, chỉ đạo của người cán bộ quản lý.
Hoạt động chuyên môn là hoạt động trọng tâm, là nhiệm vụ chính của nhà trường
mà cốt lõi là hoạt động dạy và học. Để nâng cao chất lượng dạy và học thì cần thiết
phải có bộ máy chuyên môn vận hành đồng bộ, thông suốt, hiệu quả, cùng hướng tới
mục tiêu chung.
Việc phân công, sắp xếp bộ máy địi hỏi thể hiện tính dân chủ và tinh thần trách
nhiệm cao.
- Tuân thủ định mức lao động của Nhà nước quy định về quyền hạn và nghĩa vụ
của giáo viên và phù hợp với trình độ, năng lực của từng người.
- Đảm bảo tính kế thừa để có sự ổn định trong một thời gian dài.
Để chỉ đạo hoạt động dạy tốt, học tốt thì người lãnh đạo phải là người có năng lực
chun mơn vững vàng, có phẩm chất đạo đức tốt, gương mẫu ngồi ra cịn phải nắm
vững cơ sở lý luận của cơng tác quản lý, các thành tố cơ bản của quá trình dạy học,
mục tiêu, nội dung, phương pháp giáo dục học sinh, cơ sở vật chất thiết bị dạy học và
môi trường.
20

Nguyễn Thị Minh Thúy - THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội


Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy - học ở trường THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội trong thời kỳ hội nhập WTO

Người cán bộ quản lý phải tổ chức lao động một cách khoa học thì mới nâng cao
được hiệu quả quản lý đó là:
- Xác lập kế hoạch sử dụng thời gian một cách hợp lý.

- Thực hiện tốt việc phân công, giao trách nhiệm cho cấp dưới.
- Đôn đốc kiểm tra việc thực hiện kế hoạch.
- Có phong cách quản lý khoa học : cương quyết, dứt khoát, dân chủ.
- Thường xuyên tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ bản thân.
3. Tăng cường xây dựng, củng cố nền nếp dạy học:
Xây dựng nền nếp dạy học là xây dựng tập thể nhà trường có ý thức tự giác và tự
quản, có tinh thần trách nhiệm cá nhân và cộng đồng trách nhiệm trong tập thể. Hình
thành thói quen làm việc có tổ chức, có kỷ luật, làm việc theo pháp luật và nội quy, tạo
ra nền nếp kỷ cương trong nhà trường làm cơ sở cho việc nâng cao chất lượng dạy
học.Để chỉ đạo xây dựng nền nếp dạy học cần làm tốt các công việc sau:
3.1 Chỉ đạo việc thực hiện quy chế chuyên môn, xây dựng và hoàn thiện các nội
quy của nhà trường, thực hiện một cách có nền nếp và đồng đều ở các bộ phận.
a) Chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch năm học của nhà trường, tổ chun mơn,
cá nhân, các đồn thể một cách khoa học, sát với thực tiễn và chi tiết, cụ thể. Các loại
kế hoạch đều được thảo luận một cách kỹ lưỡng, đảm bảo tính khả thi và hiệu quả cao.
b) Ngay từ đầu năm học, các quy chế chuyên môn phải được thực hiện đúng
theo quy định:
- Ra vào lớp đúng giờ, thực hiện nghiêm túc thời khoá biểu, các trường
hợp đổi giờ, dạy thay đều phải thông qua Ban giám hiệu. Thực hiện đúng phân phối
chương trình, chấm, trả bài đúng thời gian qui định.
- Các loại hồ sơ chuyên môn phải đảm bảo đầy đủ, có chất lượng. c)Ban
Giám hiệu phân cơng trách nhiệm rõ ràng cho từng cá nhân, phân công trực lãnh đạo
để theo dõi, điều hành từng buổi học và xử lý các tình huống kịp thời. Thường xun
kiểm tra, đơn đốc việc thực hiện các nội quy, quy chế. Khi phát hiện những trường
21

Nguyễn Thị Minh Thúy - THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội


Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy - học ở trường THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội trong thời kỳ hội nhập WTO

hợp thực hiện chưa nghiêm túc cần sớm chấn chỉnh, tránh hiện tượng nể nang, ngại va
chạm hoặc chỉ nhắc nhở chiếu lệ làm cho nề nếp khó đi vào ổn định.
d) Ổn định và duy trì nền nếp học tập ở các lớp. Học sinh phải có đủ sách, vở,
đồ dùng học tập. Thống nhất trong toàn trường ngay từ giờ học thứ hai trong phân
phối chương trình của mơn học giáo viên phải thực hiện đều đặn các hình thức kiểm
tra bài cũ. Trong tiết học, học sinh không được ra ngoài (trừ những trường hợp đặc
biệt). Trong các buổi học, bảo vệ không cho học sinh ra khỏi cổng trường tránh hiện
tượng một số học sinh bỏ giờ đi chơi.
Ngay từ đầu năm học, học sinh được học các nội quy, quy định của nhà trường
đối với mỗi học sinh và nhiệm vụ của học sinh THPT. Các giáo viên chủ nhiệm tổ
chức đội ngũ cán bộ lớp duy trì nền nếp sinh hoạt và học tập của lớp mình.
3.2. Tăng cường chỉ đạo thực hiện nền nếp chuyên môn:
- Tổ chuyên môn làm nhiệm vụ phân công giảng dạy một cách hợp lý, phát
huy cao nhất năng lực chuyên môn của từng giáo viên. Tổ chức sinh hoạt tổ chun
mơn 2 lần / tháng có hiệu quả, thường xun cải tiến nội dung và hình thức sinh hoạt:
+ Rút kinh nghiệm các giờ dạy, thiết kế giáo án dạy các bài khó trong
chương trình .
+ Sinh hoạt theo chun đề mà giáo viên đã đăng ký đề tài sáng kiến kinh
nghiệm, phương pháp chuẩn bị và dạy các bài thực hành của bộ môn.
- Họp cán bộ giáo viên mỗi tháng một lần vào tuần thứ nhất của tháng để kiểm
điểm công tác tháng trước và thông qua triển khai kế hoạch công tác trong tháng.
- Đánh giá xếp loại thi đua 2 tháng 1 lần đối với giáo viên, cán bộ cơng nhân
viên, cuối kỳ có sơ kết rút kinh nghiệm.
- Nền nếp giáo viên cần đạt những yêu cầu sau:
+ Kỷ luật lao động nghiêm, thực hiện ngày giờ công đầy đủ.
+ Rèn luyện tác phong người thầy về ăn mặc, ứng xử mô phạm .
+ Hồ sơ chun mơn đầy đủ có chất lượng.
+ Sinh hoạt tập thể tự giác, nghiêm túc.
3.3. Chỉ đạo việc kiểm tra đánh giá việc thực hiện nề nếp dạy và học:

22

Nguyễn Thị Minh Thúy - THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội


Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy - học ở trường THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội trong thời kỳ hội nhập WTO

a. Kiểm tra đánh giá nền nếp dạy của giáo viên do Ban giám hiệu và các tổ
chuyên môn tiến hành:
- Kiểm tra toàn diện giáo viên theo quy định : Nhà trường lập kế hoạch cùng
tổ chuyên môn thực hiện, mỗi tổ phải kiểm tra toàn diện được 1/3 số giáo viên trong
tổ.
- Kiểm tra thường xuyên và đột xuất các hoạt động sư phạm của giáo viên:
Giảng dạy trên lớp, soạn bài, chấm trả bài, ghi sổ đầu bài…
Kết quả các đợt kiểm tra được công bố kịp thời, những sai sót được yêu cầu sửa
chữa và khắc phục ngay sau khi phát hiện.
b. Kiểm tra đánh giá nền nếp học tập của học sinh chủ yếu do Đoàn thanh niên
đảm nhiệm:
Ban chấp hành Đoàn trường tổ chức các đoàn kiểm tra bao gồm các uỷ viên
Ban chấp hành, các bí thư chi đồn, đội thanh niên kiểm tra phân cơng kiểm tra
toàn diện hoặc kiểm tra việc thực hiện nền nếp của các lớp hàng ngày.
- Tổng hợp điểm thi đua hàng tuần để xếp loại thi đua, công bố vào giờ chào
cờ ngày thứ hai hàng tuần để động viên, khích lệ và nhắc nhở kịp thời.
- Kết quả thi đua về nền nếp hàng tuần, hàng tháng sẽ được tổng hợp cuối
học kỳ, cuối năm học và là một căn cứ quan trọng để đánh giá thi đua các lớp và
giáo viên chủ nhiệm.
4. Chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học, đẩy mạnh phong trào thi đua “ dạy
tốt, học tốt” trong nhà trường.
4.1.Đổi mới phương pháp dạy của giáo viên:
a. Xác định rõ mục tiêu của đổi mới phương pháp dạy học là nhằm phát huy

tính tích cực, tự giác, chủ động sáng tạo của học sinh, bồi dưỡng phương pháp tự
học, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức của học sinh.
b. Chỉ đạo từng nhóm chun mơn, tổ chun mơn có kế hoạch và yêu cầu
cụ thể của việc đổi mới phương pháp dạy học trên cơ sở thống nhất về nhận thức,
giáo viên tự đăng ký đề ra mục tiêu, có kế hoạch cụ thể cho cá nhân.
c. Cung cấp kịp thời những điều chỉnh, đổi mới về chương trình, nội dung
và phương pháp dạy học của ngành, của Sở giáo dục tới giáo viên nhà trường.
23

Nguyễn Thị Minh Thúy - THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội


Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy - học ở trường THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội trong thời kỳ hội nhập WTO

d. Tổ chức dạy học rút kinh nghiệm theo chủ đề: Đổi mới phương pháp dạy
một số tiết bài tập, phương pháp dạy một bài có thí nghiệm minh họa, phương pháp
dạy một tiết ơn tập ... Sau đó cần phân tích sư phạm kỹ lưỡng, rút ra các bài học bổ
ích, những điều nên tránh và phổ biến trong phạm vi cần thiết.
e. Tổ chức kiểm tra dự giờ của các giáo viên có năng lực chun mơn hạn
chế, học sinh phản ánh là khó hiểu, tìm ra ngun nhân, điểm yếu để khắc phục.
f. Làm tốt công tác tư tưởng với những giáo viên cịn ngại khó hoặc tinh
thần trách nhiệm chưa cao, có các biện pháp thích hợp nhằm động viên kích thích
và nâng cao ý thức vươn lên trong chun mơn của họ.
g. Có nhiều hình thức giao lưu, trao đổi kinh nghiệm với các trường bạn:
Mời các giáo viên giỏi của trường Chuyên về giảng dạy, giao lưu tại trường. Tổ
chức cho giáo viên đi tham quan học hỏi các trường ngoài tỉnh và học tập tại nước
ngoài, sử dụng có hiệu quả các đồ dùng dạy học, khuyến khích các giáo viên sử
dụng các thiết bị cơng nghệ cao để soạn giảng tạo hứng thú cho học sinh trong giờ
học (giáo án điện tử).
4.2. Đổi mới phương pháp học tập của học sinh:

a. Tổ chức hướng dẫn phương pháp học tập cho học sinh. Thường là học sinh
rất lúng túng trong khi xác định phương pháp học tập cho mình. Cần phải chỉ rõ cho
học sinh 2 nội dung quan trọng trong phương pháp học tập.
- Phương pháp học tập trên lớp: cần phải tập trung cao độ vào việc nghe
giảng để hiểu rõ nội dung bài, mạnh dạn tham gia xây dựng bài, không nên quá tập
trung vào việc ghi bài mà việc nghe giảng bị gián đoạn dẫn đến không hiểu bài
(nhiều học sinh chỉ ra sức ghi chép bài mà không chú ý phần giảng giải của giáo
viên).
- Phương pháp học tập ở nhà: Có 2 bước quan trọng:
+ Bước 1: Xem lại bài giảng trên lớp, tìm hiểu rõ nội dung và nhớ nội
dung cơ bản của bài học.
+ Bước 2: Vận dụng nội dung ấy để trả lời câu hỏi cuối sách giáo khoa,
làm các bài tập trong sách giáo khoa, sách bài tập rồi đến các bài trong sách nâng
cao nếu có khả năng và nhu cầu.
24

Nguyễn Thị Minh Thúy - THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội


Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy - học ở trường THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội trong thời kỳ hội nhập WTO

Các em học sinh giỏi thực hiện rất tốt hai nội dung trên của phương pháp học
tập đặc biệt chú trọng phương pháp học ở nhà. Các em học sinh kém thường bỏ qua
việc học ở nhà, hoặc học bài ở nhà thì bỏ qua bước 1, dẫn đến nắm kiến thức một
cách hời hợt, không bản chất. Việc vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi và làm bài
tập khiến cho việc hiểu bài phiến diện , lệch lạc và chóng quên.
- Một điểm then chốt nữa trong phương pháp học tập là phải học thường xuyên,
đều đặn tất cả các bài trong chương trình vì kiến thức là một hệ thống hồn chỉnh,
nếu học sinh học đối phó, chỉ học khi bị kiểm tra thì kiến thức khơng đầy đủ và hệ
thống, dẫn đến khơng có cơ sở để tiếp thu những kiến thức tiếp theo.

- Thường là học sinh không hiểu những điểm cơ bản như trên, nhiều em cứ
nghĩ phương pháp học tập là cách gì thật độc đáo, khơng quan niệm rằng đó là
những điều rất thơng thường nhưng địi hỏi người học cần phải có ý chí và nghị lực,
kiên trì thực hiện đầy đủ các bước và công việc cần thiết.
b. Tổ chức Hội nghị học tốt, sinh hoạt chuyên đề về phương pháp học tập, quy
mơ từng lớp và tồn trường. Điều quan trọng là sau đó phải tổng kết, rút ra những
phương pháp hay, dễ áp dụng, có hiệu quả để phổ biến, yêu cầu các lớp tổ chức học
tập và vận dụng.
c. Cần phân tích, giảng giải và ngăn chặn việc quay cóp, khơng trung thực trong
học tập. Đồng thời cần phải chống học lệch, chỉ học các môn thi đại học.
d. Lắng nghe những đề xuất, kiến nghị của học sinh và giải quyết những kiến
nghị chính đáng.
4.3. Đổi mới kiểm tra, đánh giá học sinh:
a. Giáo viên thực hiện nghiêm túc việc kiểm tra miệng, 15 phút theo đúng qui
định để học sinh có ý thức học bài thường xuyên liên tục.
b. Các bài kiểm tra đều phải ra đề chẵn lẻ hoặc nhiều đề, giáo viên coi nghiêm
túc để chống hiện tượng quay cóp.
c. Đề ra phải đảm bảo yêu cầu kiểm tra được 3 mặt: Kiến thức cơ bản, kỹ năng
vận dụng và phương pháp tư duy. Khi ra đề phải đảm bảo yêu cầu phân loại được
học sinh ở các mức độ: Giỏi, khá, trung bình, yếu, kém. Yêu cầu kiến thức trọng
tâm của các bài kiểm tra phải được thống nhất trong toàn khối ở tổ chuyên môn.
25

Nguyễn Thị Minh Thúy - THPT Nguyễn Siêu - Hà Nội