skkn vận dụng phương pháp dạy học tích cực theo định hướng phát triển phẩm chất năng lực học sinh trong dạy học bài 5 thường thức phòng tránh một số loại bom đạn và thiên tai

MỤC LỤC
A. ĐẶT VẤN ĐỀ......................................................................................................1
I. Lý do chọn đề tài....................................................................................................1
II. Mục tiêu nhiệm vụ của đề tài................................................................................2
III. Đối tượng nghiên cứu của đề tài.........................................................................2
IV. Phạm vi nghiên cứu:............................................................................................3
V. Kế hoạch nghiên cứu.............................................................................................3
VI. Phương pháp nghiên cứu:....................................................................................3
6.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận:.......................................................................3
6.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn:....................................................................4
6.2.1. Điều tra xã hội bằng phiếu khảo sát, ý kiến của giáo viên, học sinh các
trường THPT trên địa bàn huyện...............................................................................4
6.2.2. Phương pháp quan sát, tự quan sát..................................................................4
6.2.3. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục trong quá trình giảng dạy.........4
6.2.4. Phương pháp nghiên cứu các sản phẩm hoạt động.........................................4
6.2.5. Phương pháp phỏng vấn..................................................................................4
6.2.6. Phương pháp hỏi ý kiến chuyên gia................................................................4
6.2.7. Phương pháp thống kê tốn học......................................................................4
6.2.8. Phương pháp phân tích số liệu........................................................................4
6.2.9. Phương pháp khảo nghiệm, thử nghiệm..........................................................5
B. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU...............................................................................6
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN..............................................6
1. Tên đề tài:..............................................................................................................6
2. Cơ sở lý luận..........................................................................................................6
2.1. Dạy học định hướng phát triển năng lực..........................................................6
3. Cơ sở thực tiễn......................................................................................................8
4. Mục tiêu nhiệm vụ của đề tài...............................................................................9
CHƯƠNG II: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH
CỰC........................................................................................................................11
1. Một số vấn đề về PPDH tích cực.........................................................................11
2. Đặc điểm của dạy học tích cực............................................................................11

3. Phân loại..............................................................................................................11
4. Xác định vai trò nhiệm vụ của giáo viên và học sinh trong dạy học tích cực
.................................................................................................................................11
5. Tiêu chuẩn thành cơng theo phương pháp dạy học tích cực theo chủ đề phát
triển năng lực học sinh.............................................................................................11
6. Quy trình triển khai phương pháp dạy tích cực theo chủ đề phát triển năng
lực học sinh..............................................................................................................11
7. Ưu, nhược điểm của phương pháp dạy học tích cực theo chủ đề phát triển
năng lực học sinh.....................................................................................................11
CHƯƠNG III. ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC THEO
CHỦ ĐỀ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH TRONG BÀI 5: THƯỜNG
THỨC PHÒNG TRÁNH MỘT SỐ LOẠI BOM, ĐẠN VÀ THIÊN TAI..............12
1. Bài 5. Thường thức phòng tránh một số loại bom đạn và thiên tai (T1).............12
2. Bài 5: Thường thức phòng tránh một số loai bom đạn và thiên tai (t2)..............21
IV. Đóng góp khoa học của đề tài nghiên cứu........................................................31
C. KẾT LUẬN.........................................................................................................32
1. Kết luận...............................................................................................................32
2. Ý kiến đề xuất....................................................................................................32
TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................................................33
PHIẾU KHẢO SÁT..............................................................................................34


A. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
Những năm gần đây, giáo dục phổ thông nước ta đang thực hiện bước chuyển
từ chương trình giáo dục tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực của người học,
nghĩa là từ chỗ quan tâm đến việc học sinh học được cái gì đến chỗ quan tâm học
sinh vận dụng được cái gì qua việc học. Chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn

2011-2020 ban hành kèm theo quyết định 711/QD-TTG ngày 13/6/2012 của Thủ
tướng Chính phủ đã nêu rõ “tiếp tục đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá kết
quả học tập, rèn luyện theo hướng phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động sáng
tạo và năng lực của người học”. Để đảm bảo được điều đó, Giáo viên phải nhận
thức được việc chuyển từ phương pháp dạy học theo lối truyền thống, truyền thụ 1
chiều sang dạy “lấy học sinh làm trung tâm”, cách vận dụng kiến thức, rèn luyện
kỹ năng, hình thành năng lực và phẩm chất cho học sinh nhằm nâng cao chất lượng
của các hoạt động dạy học. Nghĩa là giáo viên không chỉ phải đổi mới phương
pháp dạy học, tạo hứng thú cho học sinh, kích thích khả năng sáng tạo và trí tuệ
của học sinh mà còn phải đổi mới phương pháp kiểm tra đánh giá học sinh trong
từng bài học, từng chương và cả chương trình với nhiều hình thức khác nhau.
Tuy nhiên nhìn chung, hoạt động đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra
đánh giá học sinh ở các mơn nói chung, mơn Giáo dục quốc phịng_An ninh nói
riêng, đặc biệt là dạy học lý thuyết, thuộc trường trung học phổ thông chưa thực sự
mang lại hiểu quả cao. Đặc biệt là bộ mơn giáo dục quốc phịng_An ninh, do đặc
thù nội dung lý thuyết xen kẽ với nội dung thực hành. Và phải chuyển mình từ
phương pháp giảng dạy truyền thống một chiều của sĩ quan Quân đội để phù hợp
với chương trình phát triển giáo dục hiện đại, một yếu tố nữa cũng cần phải nhắc
tới đó là công tác tập huấn về đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát
triển năng lực của học sinh đối với bộ môn chúng ta chưa được quan tâm, đa phần
là giáo viên phải tự học hỏi. Mặc dù có cố gắng nhưng việc sử dụng các phương
pháp dạy học tích cực hiện nay chưa thực sự tổ chức được hoạt động nhận thức
tích cực, sáng tạo và bồi dưỡng phương pháp tự học cho học sinh, chưa kết hợp
được sự đánh giá của giáo viên và sự tự đánh giá của học sinh trong quá trình dạy
học. Các hình thức kiểm tra kết quả học tập của học sinh còn lạc hậu, chủ yếu là
đánh giá sự ghi nhớ của học sinh mà chưa đánh giá được khả năng vận dụng sáng
tạo, kỹ năng thực hành và năng lực giải quyết vấn đề của học sinh, chưa liên hệ với
công tác chuẩn bị ở nhà để hỗ trợ cho bài học tiếp theo trên lớp
Ngoài việc bản thân không ngừng tự bồi dưỡng nâng cao chất lượng giảng
dạy, và nâng cao vị thế của bộ môn so với những bộ mơn khác. Thì trong năm

2020 chúng ta phải chứng kiến nhiều thảm họa khủng khiếp từ thiên tai, dịch
bệnh...gây tổn thất rất lớn về con người và tài sản của nhân dân. Và chắc chắn rằng
những hiện tượng như thế này sẽ còn xảy ra, với đạo đức của một nhà giáo, và tính
1


chất của bộ mơn Giáo dục quốc phịng_An ninh tơi giác ngộ được vai trị cơng tác
tun truyền, cơng tác giáo dục của mình, làm sao gây sự chú ý quan tâm của học
sinh, để cho học sinh hiểu và có kỹ năng phịng tránh cơ bản để hạn chế mức thiệt
hại ở mức thấp nhất.
Giáo dục Quốc phòng và An ninh cho học sinh là một nội dung quan trọng
của cơng tác giáo dục quốc phịng tồn dân. Giáo Dục Quốc Phịng là mơn học
chính khóa nằm trong chương trình giảng dạy của các trường THPT nhằm rèn
luyện hình thành nhân cách, góp phần nâng cao ý thức quốc phịng, củng cố nền
quốc phịng tồn dân vững mạnh, đồng thời hình thành cho học sinh những kỷ
năng cơ bản nhất để giải quyết các tình huống thực tiễn và phịng tránh các tai nạn
thơng thường.
Trong những năm gần đây giáo viên bộ mơn giáo dục quốc phịng-An ninh
cũng rất tích cực đầu tư viết sáng kiến kinh nghiệm, nhưng đa phần là tập trung
viết về nội dung thực hành, và kỹ thuật giảng dạy… còn nội dung đổi mới phương
pháp giảng dạy học theo định hướng phát triển năng lực đối với các bài lý thuyết
vẫn còn hạn chế. Đặc biệt là theo khung kế hoạch bài dạy Công văn 5512BGDĐTGDTrH ngày 18 tháng 12 năm 2020
Với những lý do trên và mục đích hướng tới phát triển năng lực, phẩm chất
của học sinh, nâng cao hiệu quả học tập và kiểm tra đánh giá khi dạy môn Giáo
dục quốc phịng_An ninh tơi đã tiến hành thực hiện đề tài: “Vận dụng phương
pháp dạy học tích cực theo định hướng phát triển phẩm chất năng lực học
sinh trong dạy học bài 5: Thường thức phòng tránh một số loại bom đạn và
thiên tai”
2. Mục tiêu nhiệm vụ của đề tài.
Tìm hiểu thực trạng, nguyên nhân, hậu quả, đồng thời tìm biện pháp cho vấn

đề.
Đề tài tức là đổi mới phương pháp và hình thức dạy học, phương pháp kiểm
tra đánh giá học sinh ngay trong tiết. Mục đích của đề tài là nâng cao hiệu quả của
tiết dạy, gắn hoạt động trí tuệ với hoạt động thực hành, qua đó sẽ hình thành cho
học sinh những phẩm chất, năng lực chung và năng lực đặc thù của bộ môn Giáo
dục quốc phòng (Năng lực cảnh báo, năng lực phán đốn và xây dựng phương
pháp phịng tránh; Năng lực làm việc nhóm; Năng lực thực hành bộ mơn; Năng lực
xác định và giải quyết mối liên hệ, ảnh hưởng, tác động giữa các sự kiện; Năng lực
so sánh, phân tích, năng lực tự chủ...). Mặt khác, thông qua kiểm tra, đánh giá giáo
viên sẽ rút kinh nghiệm, điều chỉnh hoạt động dạy học và giáo dục ngay trong quá
trình và kết thúc mỗi giai đoạn dạy học và giáo dục; kịp thời phát hiện những cố
gắng, tiến bộ của học sinh để động viên, khích lệ; khắc phục kịp thời những hạn
chế của học sinh để nâng cao chất lượng dạy học
3. Đối tượng nghiên cứu của đề tài.
Đề tài thực hiện với học sinh khối 10
2


Vận dụng vào bài 5 sách giáo khoa lớp 10: Thường thức phòng tránh một số
loại bom đạn và thiên tai
4. Phạm vi nghiên cứu:
Tiến hành khảo sát và áp dụng giảng dạy cho học sinh lớp 10 trên địa bàn
huyện.
5. Kế hoạch nghiên cứu.
ST
T

Thời gian

Nội dung công việc

Từ 1/8 đến 1/9/2019
1

2

Từ 01/9/2019
28/10/2019

Sản phẩm

- Tham khảo ý kiến của các - Tuyển tập các
giáo viên, tìm hiểu Cơng văn dạng tài liệu.
liên quan đến phát triển năng
lực học sinh.
- Ghi chép phần
- Ghi chép sổ tay
thực trạng

đến - Trao đổi với đồng nghiệp - Tham khảo ý
về đề tài của mình.
kiến các đồng
nghiệp
- Đọc Moduel 17,18,20, 23

3

- Tháng 10/2019, - Thực nghiệm tại lớp 10a1, - Viết đề cương
tháng 4/2020
10a2, 10a4, 10a7 của trường của SKKN

(Năm học 2019-2020) THPT Thái Lão
- Hoạt động cụ thể
- Thực nghiệm tại lớp 10a2, - Viết đề tài
10a3, 10a4, 10a6 của trường
- Tháng 10/2020, THPT Lê Hồng Phong
tháng 3/ 2021
- Thực nghiệm tại lớp 10a1,
(Năm học 2020-2021) 10a3, 10a2, 10a6 của trường
THPT Phạm Hồng Thái

4

Từ
11/2020
2/03/2021

đến - Khảo sát thực tiễn và kết - Hoàn thiện đề tài
quả thực nghiệm

6. Phương pháp nghiên cứu:
6.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận:
Tơi đã đọc và phân tích, tổng hợp các tài liệu liên quan đến đề tài để xây dựng
cơ sở lý luận bao gồm:
- Tìm hiểu các tài liệu liên quan đến dạy học phát triển năng lực, đổi mới
phương pháp dạy học, cách thức biên soạn câu hỏi và bài tập, cách thức kiểm tra
3


đánh giá học sinh, module 17,18, 20, 23... với quy trình : đọc và nghiên cứu sau đó
rút ra những đặc điểm chính, ứng dụng vào đề tài.

6.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
6.2.1. Điều tra xã hội bằng phiếu khảo sát, ý kiến của giáo viên, học sinh
các trường THPT trên địa bàn huyện
6.2.2. Phương pháp quan sát, tự quan sát
Thu thập thơng tin mạng có ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý xã hội.
Thu thập thông tin và quan sát thái độ, hành động của giáo viên, học sinh
trường các trường THPT trên địa bàn huyện về các thơng tin mạng có ảnh hưởng
tiêu cực đến tâm lý xã hội
Thu thập thông tin và quan sát vấn đề phịng chống thơng tin mạng có ảnh
hưởng tiêu cực đến tâm lý xã hội.
Thu thập thông tin mạng và quan sát thái độ hành động của giáo viên, học
sinh các trường THPT trên địa bàn huyện về vấn đề phòng chống thơng tin mạng
có ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý xã hội.
6.2.3. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục trong q trình giảng
dạy
Năm học qua, tơi đã cố gắng khơng chỉ hồn thành cơng tác chun mơn mà
cịn gần gũi, tìm hiểu ở học sinh mọi phương diện trong đó có vấn đề thơng tin
mạng.
6.2.4. Phương pháp nghiên cứu các sản phẩm hoạt động
Vấn đề tôi nghiên cứu thuộc lĩnh vực mới, thậm chí hiện là một vấn đề nóng
của xã hội. Tơi khơng ngừng nghiên cứu các sản phẩm nghiên cứu đi trước với hi
vọng có thể góp phần hồn đề tài nghiên cứu của bản thân.
6.2.5. Phương pháp phỏng vấn
Được thực hiện trong nhiều hoàn cảnh cụ thể như: giờ ra chơi... qua cách nói
chuyện trực tiếp , qua nói chuyện bằng điện thoại, mạng xã hội, tôi đã phỏng vấn
thêm được nhiều giáo viên, học sinh ở trường khác hay một số phụ huynh quan
tâm đến vấn đề nghiên cứu.
6.2.6. Phương pháp hỏi ý kiến chun gia
6.2.7. Phương pháp thống kê tốn học
Tơi đã sử dụng phương pháp này để xử lý kết quả khảo sát ở học sinh

6.2.8. Phương pháp phân tích số liệu
Sau khi số liệu thu thập từ kết quả thống kê, tơi đã phân tích để thấy được ý
kiến của giáo viên, học sinh về thực trạng, hậu quả, nguyên nhân của vấn đề phịng
chống thơng tin mạng, từ đó tìm ra giải pháp cho vấn đề nghiên cứu.
4


6.2.9. Phương pháp khảo nghiệm, thử nghiệm
Sau khi đề ra các giải pháp cho vấn đề phịng chống thơng tin mạng ở giáo
viên, hoc sinh các trường THPT trên địa bàn huyện tôi đã cho thử nghiệm ngay ở
phạm vi trường và hai trường lân cận. Từ đó tìm ra, giữ lại các biện pháp, có tính
khả thi nhất nhằm hi vọng đề tài nghiên cứu đạt kết quả tốt nhất.

5


B. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
1. Tên đề tài
Vận dụng phương pháp dạy học tích cực theo định hướng phát triển phẩm
chất năng lực học sinh trong dạy học bài 5: Thường thức phòng tránh một số loại
bom đạn và thiên tai.
2. Cơ sở lý luận
2.1. Dạy học định hướng phát triển năng lực
Dạy học định hướng phát triển năng lực hiện nay đang là xu thế giáo dục quốc
tế. Đối với phần lý thuyết mơn Giáo dục quốc phịng_An ninh, do đặc thù riêng
của bộ môn, dạy học phát triển năng lực đóng vai trị chính trong việc giúp học
sinh ghi nhớ, tái tạo bức tranh quá khứ và nhận thức được bản chất của sự kiện,
hiện tượng, đồng thời hình thành cho học sinh những phương pháp và những kỹ
năng cơ bản nhất để giải quyết tình huống thực tế

Dạy học định hướng phát triển năng lực là cách dạy học có khả năng khơi
gợi hứng thú cho học sinh. Giáo viên quốc phịng muốn hướng dẫn dẫn học sinh
tìm hiểu, nắm bắt kiến thức trước hết họ phải biết tạo ra hứng thú mơn học.
K.Henvêtuyt từng nói: “có việc gì ta không làm được dưới ảnh hưởng của hứng
thú”. Hứng thú làm tăng hiệu quả của quá trình nhận thức thông qua chuỗi các
nhiệm vụ, bài tập mà giáo viên yêu cầu học sinh thực hiện. Phương pháp dạy học
theo quan điểm phát triển năng lực không chỉ chú ý tích cực hố học sinh về hoạt
động trí tuệ mà còn chú ý rèn luyện năng lực giải quyết vấn đề gắn với những tình
huống của cuộc sống và nghề nghiệp, đồng thời gắn hoạt động trí tuệ với hoạt
động thực hành, thực tiễn. Tăng cường việc học tập trong nhóm, đổi mới quan hệ
GV – HS theo hướng cộng tác có ý nghĩa quan trọng nhằm phát triển năng lực xã
hội. Bên cạnh việc học tập những tri thức và kỹ năng riêng lẻ của các môn học
chuyên môn cần bổ sung các chủ đề học tập phức hợp nhằm phát triển năng lực
giải quyết các vấn đề phức hợp.
Dạy học định hướng phát triển năng lực muốn thực hiện hiệu quả cần kết
hợp đồng bộ với việc đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực. “Tính
tích cực của học sinh trong học tập là hiện tượng sư phạm biểu hiện cố gắng cao
về nhiều mặt trong hoạt động học tập của trẻ em”. Trong quá trình học, người học
sẽ tập trung cao độ, chủ động tìm tòi khám phá kiến thức để giải quyết những vấn
đề phù hợp với khả năng; người dạy sẽ linh hoạt, mềm dẻo, tạo cơ hội để người
học có thể tham gia và làm chủ kiến thức. Người học trở thành trung tâm người
dạy chỉ đóng vai trị định hướng, tổ chức quá trình nhận thức.
6


Dạy học phát triển năng lực gồm có những đặc trưng sau:
- Dạy học thông qua các hoạt động của học sinh, theo đó giáo viên khơng
cung cấp, áp đặt kiến thức có sẵn mà là người tổ chức và chỉ đạo HS tiến hành các
hoạt động học tập như nhớ lại kiến thức cũ, phát hiện kiến thức mới, vận dụng
sáng tạo kiến thức đã biết vào các tình huống học tập hoặc tình huống thực tiễn,...

- Dạy học chú trọng rèn luyện phương pháp tự học, chú trọng rèn luyện cho
HS những tri thức phương pháp để họ biết cách đọc sách giáo khoa và các tài liệu
học tập, biết cách tự tìm lại những kiến thức đã có, biết cách suy luận để tìm tịi và
phát hiện kiến thức mới,... rèn luyện cho HS các thao tác tư duy như phân tích,
tổng hợp, đặc biệt hố, khái quát hoá, tương tự, quy lạ về quen... để dần hình thành
và phát triển tiềm năng sáng tạo của họ.
- Tăng cường học tập cá thể phối hợp với học tập hợp tác. Tăng cường phối
hợp học tập cá thể với học tập hợp tác theo phương châm “tạo điều kiện cho HS
nghĩ nhiều hơn, làm nhiều hơn và thảo luận nhiều hơn”. Qua đó, lớp học trở thành
mơi trường giao tiếp thầy – trò và trò – trò nhằm vận dụng sự hiểu biết và kinh
nghiệm của từng cá nhân, của tập thể trong giải quyết các nhiệm vụ học tập chung.
- Kết hợp đánh giá của thầy với tự đánh giá của trò. Chú trọng đánh giá kết
quả học tập theo mục tiêu bài học trong suốt tiến trình dạy học thơng qua hệ thống
câu hỏi, bài tập (đánh giá lớp học). Chú trọng phát triển kỹ năng tự đánh giá và
đánh giá lẫn nhau của HS với nhiều hình thức như theo lời giải/đáp án mẫu, theo
hướng dẫn, hoặc tự xác định tiêu chí để có thể phê phán, tìm được nguyên nhân và
nêu cách sửa chữa các sai sót.
Chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn 2011-2020 ban hành kèm theo quyết
định 711/QD-TTG ngày 13/6/2012 của Thủ tướng Chính phủ đã nêu rõ “tiếp tục
đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá kết quả học tập, rèn luyện theo hướng
phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động sáng tạo và năng lực của người học”. Để
đảm bảo được điều đó, Giáo viên phải nhận thức được việc chuyển từ phương pháp
dạy học theo lối truyền thống, truyền thụ 1 chiều sang dạy “lấy học sinh làm trung
tâm”, cách vận dụng kiến thức, rèn luyện kỹ năng, hình thành năng lực và phẩm
chất cho học sinh nhằm nâng cao chất lượng của các hoạt động dạy học. Nghĩa là
giáo viên không chỉ phải đổi mới phương pháp dạy học, tạo hứng thú cho học sinh,
kích thích khả năng sáng tạo và trí tuệ của học sinh.
Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 của Hội nghị Ban chấp hành
Trung ương khóa XI về đổi mới căn bản, tồn diện giáo dục và đào tạo
Theo chương trình hành động được phát động trong ngày thế giới phòng

chống thiên tai năm 2010, thì nhiệm vụ giáo dục về thiên tai rất lớn, đó là “phịng
chống thiên tai từ trường học”. Cả thế giới quan tâm và tích cực thực hiện chương
trình này bằng rất nhiều biện pháp và đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Cịn ở
Việt Nam, vấn đề này đã thực hiện như thế nào và hiệu quả đến đâu, đặc biệt trong
lĩnh vực giáo dục ?
7


3. Cơ sở thực tiễn
Thực trạng về việc đổi mới phương pháp dạy học của giáo viên giảng dạy bộ
môn Giáo dục quốc phòng_An ninh
- Thực tế việc tiếp cận và tinh thần đổi mới phương pháp dạy học của một bộ
phận giáo viên giảng dạy bộ môn Giáo duc quốc phịng cịn nhiều khó khăn và
chưa được chú trọng. Đa phần giáo viên phải tự tìm tịi nghiên cứu, học hỏi từ
đồng nghiệp, mà trong hoạt động giáo dục thì bộ mơn Giáo dục quốc phịng_An
ninh cũng phải tn thủ thực hiện việc đổi mới, nâng cao chất lượng giảng dạy như
các bộ mơn khác. Ví dụ như đổi mới sinh hoạt tổ chuyên môn theo hướng nghiên
cứu bài học, dạy học theo định hướng phát triễn năng lực, dạy học theo chủ đề, tích
hợp, gắn với hoạt động địa phương…
Và cũng phải kể đến nhiều giáo viên giảng dạy chủ yếu quan tâm, đầu tư về
nội dung thực hành, còn nội dung lý thuyết chưa thực sự quan tâm và đầu tư nhiều,
ngại đổi mới, nên trong quá trình giảng dạy lý thuyết phụ thuộc vào phương pháp
dạy học truyền thống như: Phương pháp thuyết trình, vấn đáp, hoặc nếu có đổi mới
thì chỉ sơ sài giao cho học sinh làm việc nhóm và báo cáo kết quả.
Qua khảo sát học sinh THPT trên địa bàn huyện đối với giáo viên bộ mơn
Giáo dục quốc phịng_An ninh thực hiện việc đổi mới phương pháp dạy học tôi
nhận được kết quả như sau:
( Bảng 1: Khảo sát 90 học sinh lớp 10 ở THPT Thái Lão; 87 em học sinh lớp
10 THPT Lê Hồng Phong và 88 em học sinh lớp 10 THPT Phạm Hồng Thái)

Trường

Số học
sinh

Phương pháp thuyết
trình, vấn đáp

Đa dạng phương pháp
(trị chơi ơ chữ, diễn
kịch, sơ đồ tư duy, hoạt
động nhóm… )

SL

%

SL

%

Trường THPT Thái
Lão

90

58

64

32

36

Trường THPT Lê
Hồng Phong

87

61

70

26

30

Trường THPT Phạm
Hồng Thái

88

72

82

16

18

Qua khảo sát cho thấy trong các bài dạy lý thuyết đa phần giáo viên ít thay
đổi và đa dạng phương pháp dạy học, hay nói cách khác giáo viên chưa thực sự
đầu tư vào việc đổi mới phương pháp giảng dạy.
Về phía học sinh: Phần đơng các em chưa hứng thú, say mê đối với môn học,
kết hợp với tâm lý chỉ xem trọng các môn thi Đại học. Cho nên đa số cịn học đối
phó, qua loa, vì thế hiệu quả học tập khơng có.
8


Mức độ hứng thú của học sinh khi học lý thuyết bộ mơn Giáo dục quốc
phịng_An ninh. ( Phiếu khảo sát – bảng phụ lục )
( Bảng 2: Khảo sát 76 học sinh lớp 10 ở THPT Thái Lão; 80 em học sinh lớp
10 THPT Lê Hồng Phong và 50 em học sinh THPT Phạm Hồng Thái )
Trường

Số học
sinh

Hứng thú học lý thuyết

Không hứng thú học lý
thuyết

SL

%

SL

%

THPT Thái
Lão

76

24

31,6

52

68,4

THPT Lê
Hồng Phong

80

22

27,5

58

72,5

THPT Phạm
Hồng Thái

50

11

22

39

78

- Đặc biệt tháng 10 năm 2020 tất cả chúng ta đều nhận thấy Thiên tai: Lũ lụt,
sạt lở… gây hậu quả nghiêm trọng như thế nào đối với người dân miền trung. Một
trong những nguyên nhân gây ra hậu quả đó là cơng tác ứng phó của người dân còn
chậm.
- Dựa trên cơ sở lý luận và thực tiễn là một giáo viên giảng dạy bộ môn Giáo
dục quốc phịng và An ninh tơi ln có ý thức phải học hỏi, trau dồi kinh nghiệm,
đầu tư nội dung và đồng thời mạnh dạn đề xuất phương pháp dạy học tích cực.
4. Mục tiêu nhiệm vụ của đề tài.
a. Mục tiêu:
Sử dụng phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực trong bài 5: “Thường thức
phịng tránh một số loại bom đạn và thiên tai” nhằm phát triển năng lực và phẩm
chất học sinh, tạo hứng thú, kích thích khả năng sáng tạo và trí tuệ của học sinh.
Làm cơ sở cho học sinh chủ động tiếp cận tri thức và hình thành những kỷ năng cơ
bản để phịng tránh và giảm nhẹ bom, đạn và thiên tai.
b. Đối tượng nghiên cứu
Cho học sinh khối 10 đối với các trường THPT trong huyện Hưng Nguyên
c. Phạm vi nghiên cứu:
Nghiên cứu tìm hiểu về bản chất, và thực trạng giáo viên bộ mơn giáo dục quốc
phịng sử dụng phương pháp dạy học tích cực theo định hướng phát triển năng lực học
sinh

Ứng dụng phương pháp dạy học dạy học tích cực theo hướng phát triển năng lực
học sinh đối với học sinh THPT trên địa bàn huyện
d. Phương pháp nghiên cứu:
9


- Phương pháp nghiên cứu lý luận, Phương pháp nghiên cứu thực tiễn, điều
tra xã hội bằng phiếu khảo sát, ý kiến của giáo viên, học sinh trường THPT Thái
lão, Lê Hồng Phong...
e. Kế hoạch nghiên cứu
- Từ 8/2019 - 6/2020: đọc tài liệu, khảo sát thực trạng, tham khảo ý kiến đồng
nghiệp và ứng dụng sáng kiến lần 1
- Từ 8/2020 - 2/2021: tiếp tục tham khảo ý kiến đồng nghiệp, ứng dụng sáng
kiến lần 2, hoàn thiện sáng kiến

10


CHƯƠNG II: CƠ SỞ LÝ LUẬN
CỦA PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC
1. Một số vấn đề về PPDH tích cực
- Khái quát về PPDH
- Sự cần thiết phải đổi mới các PPDH ở trường THPT
2. Đặc điểm của dạy học tích cực
- Dạy học thơng qua tổ chức các hoạt động học tập của học sinh
- Coi trọng năng lực tự học của học sinh
- Giúp học sinh tăng cường các hoạt động cá nhân và tập thể, hợp tác với
nhau trong học tập
- Kết hợp đánh giá của giáo viên và học sinh
- Tính hứng thú, tính Định hướng

3. Phân loại
- Phân loại theo chuyên môn
- Phân loại theo sự tham gia của người học
- Phân loại theo quỹ thời gian
- Phân loại theo nhiệm vụ
4. Xác định vai trò nhiệm vụ của giáo viên và học sinh trong dạy học tích
cực
5. Tiêu chuẩn thành cơng theo phương pháp dạy học tích cực theo chủ đề
phát triển năng lực học sinh
6. Quy trình triển khai phương pháp dạy tích cực theo chủ đề phát triển
năng lực học sinh
7. Ưu, nhược điểm của phương pháp dạy học tích cực theo chủ đề phát
triển năng lực học sinh.

11


CHƯƠNG III. ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC THEO
CHỦ ĐỀ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH TRONG BÀI 5: THƯỜNG
THỨC PHÒNG TRÁNH MỘT SỐ LOẠI BOM, ĐẠN VÀ THIÊN TAI
1. Bài 5. Thường thức phòng tránh một số loại bom, đạn và thiên tai (T1)
TRƯỜNG THPT THÁI LÃO

Họ và tên giáo viên:

TỔ KHOA HỌC XÃ HỘI
BÀI 5
THƯỜNG THỨC PHỊNG TRÁNH
MỘT SỐ LOAI BOM, ĐẠN VÀ THIÊN TAI (T1)
Mơn: Giáo dục quốc phòng_An ninh

Thời gian thực hiện: tháng 2 năm 2021
I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức: Cho học sinh biết và hiểu:
- Đặc điểm và biện pháp phòng tránh đối với một số loại bom đạn thông
thường
- Biết tham gia tuyên truyền, vận động và thực hiện chính sách phòng chống
bom, đạn phù hợp với khả năng thực tế của mình
2. Về năng lực:
a. Năng lực chung: Thực hiện bài học này sẽ góp phần hình thành và phát
triển một số thành tố năng lực của học sinh như sau:
- Năng lực tự học và tự chủ: Tìm kiếm thơng tin, đọc sách giáo khoa quan
sát hình ảnh video để tìm hiểu về đặc điểm và tác hại của một số loại hình thiên tai
- Năng lực giao tiếp và hợp tác: để giải quyết vấn đề một số biện pháp phịng
tránh thơng thường, và luyện tập
- Năng lực sử dụng ngơn ngữ: Diễn đạt, trình bày ý kiến, nhận định của bản
thân
b. Năng lực đặc thù:
- Khái thác và sử dụng được tư liệu SGK, tranh ảnh, mạng internet trong
quá trình tìm hiểu một số loại hình tên lửa, bom, đạn chủ yếu
- Năng lực nhận diện một số loại bom, đạn
12


- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo đó là báo cáo kết quả hoạt động
nhóm, đồng thời sử dụng công nghệ để hỗ trợ cho việc báo cáo
- Trình bày được và tổ chức tun truyền phịng tránh bom, đạn cho bạn bè,
người thân, xã hội
- Vận dụng kiến thức, kỹ năng đã học để rút ra bài học kinh nghiệm
3. Về phẩm chất
- Say mê, hứng thú, tự chủ trong học tập; trung thực

- Nghiêm túc, chăm chỉ trong nghiên cứu và trong học tập
- Tinh thần trách nhiệm cao trong việc hoạt động nhóm, phát huy khả năng
để đưa hoạt động nhóm đạt kết quả cao nhất.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
a. Giáo viên: Phiếu học tập, máy tính, tài liệu liên quan đến bài giảng
b. Học sinh: Học bài cũ, chuẩn bị đạo cụ, tư liệu phục vụ hoạt động thảo
luận nhóm
HOẠT ĐỘNG 1: XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ HỌC TẬP
Thời gian: 5 phút
1. Mục tiêu:
- Tạo hứng thú cho học sinh, thu hút học sinh sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ
học tập của mình, đồng thời xác định nhiệm vụ học tập và kiến thức cần tiếp cận
của mình trong tiết này
Giúp học sinh xác định được vấn đề trong bài học là tìm hiểu đặc điểm của
một số loại bom đạn và hình thành một số biện pháp phịng tránh thơng thường,
xác định được tầm trọng của cơng tác phịng tránh bom đạn
2. Nội dung:
- Học sinh quan sát một số hình ảnh trên máy chiếu và thảo luận một số vấn
đề sau:
- Ưu điểm của một số loại vũ khí phương tiện trên khi được sử dụng trong
chiến tranh ? Phát triển về vũ khí cơng nghệ cao có phải là sự chọn tối ưu nhất của
các quốc gia chủ động chiến tranh và bảo vệ lãnh thổ ?
3. Sản phẩm
+ Tầm bắn xa, độ chính xác cao
+ Sức cơng phá mạnh, gây hậu quả nghiêm trọng cho đối phương
+ Tạo ra sự bị động, bất ngờ cho công tác phòng tránh, đánh trả
13


+ Hạn chế được thương vong về lực lượng cho bên chủ động chiến tranh

+ Rút ngắn thời gian chiến tranh, gây ép về chính trị và tinh thần cho đối
phương
- Phát triển về vũ khí cơng nghệ cao ln là sự chọn tối ưu, tiên quyết nhất
của các quốc gia chủ động chiến tranh và bảo vệ lãnh thổ
4. Tổ chức thực hiện:
- Giáo viên trình chiếu một số hình ảnh về vũ khí phương tiện chiến tranh
hiện đại như: Tàu sân bay, tên lửa, máy bay, bom có điều khiển...
- Yêu cầu học sinh quan sát, thảo luận và trả lời câu hỏi theo hướng dẫn
- Giáo viên theo dõi, hỗ trợ, đánh giá kết quả sản phẩm của học sinh
- Dẫn dắt học sinh tìm hiểu kiến thức mới gồm các phần:
+ Đặc điểm của một số loại bom đạn
+ Một số biện pháp phòng tránh bom đạn thơng thường
HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
Thời gian: 32 phút
Hoạt động 2.1 Đặc điểm tác hại của một số loại bom, đạn ( 10 phút )
1. Mục tiêu:
- Hiểu được đặc điểm và nhận diện được tên lửa hành trình Tomahawk, và
một số bom có điều khiển
2. Nội dung:
- HS đọc thông tin mục 1a, 1b của phần I từ trang 66-67 trong SGK, trao đổi
nhóm và tham gia giải trị chơi ơ chữ bí mật ( dựa vào các câu gợi ý để mở từ khóa
trong ơ chữ )
- Ơ chữ bí mật gồm 8 hàng ngang tương ứng với 8 từ khóa học sinh cần phải
tìm
- Gợi ý hàng ngang thứ nhất: Là loại bom dùng để đánh phá các thiết bị điện
tử, truyền hình
- Gợi ý hàng ngang thứ hai: Là loại bom dùng để đánh vào hệ thống lưới điện
của đối phương, không sát thương sinh lực địch
- Gợi ý hàng ngang thứ ba: Là loại bom chùm, chứa 200 bom con khi nổ tạo ra
hình phểu đường kính rộng 2-3m sâu 0.2m

- Gợi ý hàng ngang thứ tư: Là loại bom tiến công vào các mục tiêu cố định như
cầu, cống, sân bay, các cơng trình kiên cố
14


- Gợi ý hàng ngang thứ năm: Là loại bom dạng bom chùm, khi nổ văng oxit
etylen tạo thành các đám mây dùng để phát quang cây cối
- Gợi ý hàng ngang thứ sáu: Là loại bom chứa các loại khí độc, chủ yếu sát
thương sinh lực của đối phương
- Gợi ý hàng ngang thứ bảy: Là loại bom chứa các thành phần hỗn hợp như
nhôm, phốt pho, na pan, dầu hỏa, benzen…
- Gợi ý hàng ngang thứ tám: Là loại bom khi các phương tiện giao thơng đi qua
có thể cảm nhận tín hiệu và gây nổ
3. Sản phẩm:
a. Tên lửa hành trình Tomahawk là loại được phóng đi từ trên đất liền, trên tàu
nổi, tàu ngầm, hoặc trên máy bay được điểu khiển theo một quỹ đạo bay nhất định
để tìm và tiêu diệt mục tiêu
b. Bom điều khiển
- Ô chữ thứ nhất: Bom điện từ
- Ô chữ thứ hai: Bom mềm
- Ô chữ thứ ba: Bom CBU-24
- Ô chữ thứ tư: Bom GBU
- Ô chữ thứ năm: Bom CBU-55
- Ơ chữ thứ sáu: Bom hóa học
- Ơ chữ thứ bảy: Bom cháy
- Ô chữ thứ tám: Bom từ trường
4. Tổ chức hoạt động
Hoạt động của giáo viên
Giao nhiệm vụ học tập

Hoạt động của học sinh
Thực hiện nhiệm vụ :

- Giáo viên trình chiếu hình ảnh và giới - Học sinh nghiên cứu tài liệu, quan sát
thiệu qua về đặc điểm tên lửa lựa chọn câu hỏi và trả lời nhanh ô chữ
Tomahawk
hàng ngang
- Giáo viên triển khai và thơng báo thể Báo cáo nhiệm vụ:
lệ trị chơi ô chữ bí mật, và tổ chức cho - Lần lượt mỗi học sinh chọn một hàng
học sinh tham gia trị chơi
ngang và xem gợi ý, sau đó trả lời từ
Giáo viên nhận xét
khóa
- Nhận xét về đáp án của từ khóa, và
yêu cầu bổ sung nếu cần

15


Hoạt động 2.2 Một số biện pháp phịng tránh thơng thường (22 phút)
1. Mục tiêu:
- Học sinh biết được một số biện pháp phịng tránh bom đạn thơng thường, và
tun truyền, phổ biến các quy định phòng tránh
2. Nội dung:
- Học sinh đọc thông tin mục 2: Một số biện pháp phịng tránh thơng thường
và vận dụng kiến thức đã học, kết hợp với sản phẩm đã chuẩn bị ở nhà để làm việc
nhóm theo nhiệm vụ giáo viên đã phân cơng
+ Nhóm 1: Báo cáo về nội dung tổ chức trinh sát thơng báo, báo động, ngụy
trang giữ bí mật chống trinh sát của địch
+ Nhóm 2: Báo cáo về nội dung làm hầm hố phòng tránh, sơ tán, phân tán các

nơi tập trung đông dân cư, các khu vực công nghiệp, khu chế xuất, tránh tụ họp
đông người
+ Nhóm 3: Báo cáo về nội dung đánh trả và khắc phục hậu quả
3. Sản phẩm:
Nhóm 1: Diễn một tiểu phẩm ngắn thể hiện:
- Tổ chức trinh sát, thông báo, báo động
- Ngụy trang, giữ bí mật chống trinh sát của địch
Nhóm 2: Báo cáo kế hoạch sơ tán và bố trí đào hầm hố cho dân cư tổ chức
phịng tránh:
- Làm hầm hố phòng tránh
- Sơ tán, phân tán các nơi tập trung đông dân cư, các khu công nghiệp, khu
chế xuất, tránh tụ tập đơng người
+ Phân tích đánh giá mức độ nguy hiểm
+ Tổ chức tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân
+ Tăng cường cập nhật thông tin và tuân thủ theo chủ trương của ban chỉ huy
quân sự các cấp
+ Chuẩn bị phương tiện, lương thực, nhu yếu phẩm
+ Đảm bảo bí mật, nhanh chóng di chuyển đến vùng an tồn
+ Ổn định đời sống
+ Sơ tán khi ổn định mới quay trở lại, thực hiện giãn dân, tài sản ở các vùng
trọng điểm bị bắn phá, sơ tán trong tình huống khẩn cấp
+ Nhằm hạn chế thiệt hại ở mức thấp nhất vì vậy mọi người phải tích cực tự
giác, tham gia tuyên truyền vận động nhân dân thực hành sơ tán theo quy định
16


Nhóm 3: Báo cáo nội dung và làm mẫu một số kỹ năng cấp cứu người bị
thương thể hiện nội dung
- Các lực lượng chuyên tránh phối hợp với lực lượng tại chỗ có tránh nhiệm
đánh trả tiêu diệt địch, hạn chế sức công phá của địch

- Khắc phục hậu quả
+ Tổ chức cứu thương
+ Chôn cất người chết
+ Khôi phục sản xuất, sinh hoạt bình thường
4. Tổ chức thực hiện
Hoạt động của giáo viên
Chuyển giao nhiệm vụ học tập

Hoạt động của học sinh
Thực hiện nhiệm vụ học tập

- Yêu cầu các nhóm thảo luận để hồn - Học sinh nghiên cứu tài liệu
thành các yêu cầu trong phiếu học tập - Phân công nhiệm vụ cho từng thành
- Chọn sản phẩm của một nhóm trình viên, tiến hành trả lời các câu hỏi, quan
chiếu
sát và thống nhất để ghi lại kết quả vào
phiếu học tập
Kết luận, nhận định
- Nhận xét, đánh giá về thái độ

Báo cáo nhiệm vụ

- Công tác chuẩn bị đạo cụ ở nhà

- Nhóm 1: Với công tác chuẩn bị vật
liệu ở nhà như: Cỏ khô, cành lá ngụy
trang, mục đích là trang trí bản thân
phù hợp vời điều kiện mơi trường,
đồng thời bố trí âm thanh của tiếng
máy bay, tiếng bom đạn nổ, tiếng còi

hú, tiếng kẻng. Sau đó trình bày một
tiểu phẩm ngắn thể hiện nội dung
phịng tránh bom đạn

- Q trình làm việc
- Kết quả hoạt động và chốt kiến thức

- Nhóm 2: Với cương vị là một chỉ huy
trưởng trình bày kế hoạnh tổ chức
phòng tránh cho dân cư của một xã tập
trung hai nội dung chính đó là bố trí
đào hầm hố, và tổ chức sơ tán:
- Nhóm 3: Báo cáo nội dung mục 2e,
2g và giới thiệu một số kỹ năng cơ bản
như: Biện pháp dập lửa, phịng chống
khí độc, xử lý vết thương bị bỏng…
- Đại diện nhóm lên báo cáo kết quả,
các nhóm cịn lại quan sát, lắng nghe,
góp ý bổ sung, phản biện
17


HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP
Thời gian: 5 phút
1. Mục tiêu:
- Hệ thống hóa kiến thức đã lĩnh hội ở hoạt động hình thành kiến thức mới,
vận dụng kiến thức cho học sinh
2. Nội dung:
- HS quan sát máy chiếu, sử dụng SGK và vận dụng kiến thức đã học để trả
lời câu hỏi

Câu 1: Thiệt hại nào sau đây không phải do bom đạn gây ra ?
a. Lũ lụt lớn, sạt lở núi và lũ quét đã phá hủy đường giao thông
b. Chất cháy Na pan làm cháy rừng trên một diện tích rộng lớn
c. Chất độc hóa học đã hủy diệt mơi trường sống của con người
d. Vũ khí chính xác gây nhiều thiệt hại về người và của cho đối phương
Câu 2: Muốn ngụy trang, giữ bí mật tốt để chống trinh sát của địch phải
làm gì?
a. Giữ vững bí mật mục tiêu
b. Phải cố gắng giữ mục tiêu khi địch trinh sát
c. Khơng sử dụng vũ khí khi địch tiến công
d. Đấu tranh với địch phải giữ bí mật
Câu 3: Trong chiến tranh, địch thường dùng loại bom, đạn nào để phá hủy
hệ thống điện của ta?
a. Thủy lơi từ trường
b. Tên lửa hành trình
c. Bom điện từ
d. Bom từ trường
Câu 4: Dùng tay che dưới ngực, miệng hơi há ra khi nghe tiếng rít của bom
có tác dụng gì?
a. Giảm tối đa diện tích của cơ thể, hạn chế thương vong
b. Để giảm sức ép của bom, đạn
c. Tăng cường hô hấp nhằm chống ngạt thở
d. Để bảo vệ nơi quan trọng nhất của cơ thể
Câu 5: Để khắc phục hiệu quả, kịp thời khi có tình huống bom, đạn địch
gây ra cần lưu ý gì ?
18


a. Nhanh chóng rời khỏi nơi xảy ra tình huống đó
b. Phải cứu người trước, cứu mình sau

c. Dứt khốt phải có lực lượng y tế để cứu người
d. Tự cứu là chính, nhanh chóng báo cho đội cấp cứu
Câu 6: Nên làm gì khi thấy biển cảnh báo khu vực có bom mìn nguy hiểm ?
a. Lại gần xem có những loại bom mìn gì
b. Chơi cạnh khu vực biển báo, miễn là khơng dẫm vào bom mìn, vật liệu gây
nổ
c. Không lại gần và cảnh báo cho nhiều người biết khu vực nguy hiểm để tránh
Câu 7: Các lọai bom mìn và vật liệu gây nổ đã cũ kỹ, rỉ sét có thể
a. Khơng mang lại nguy hiểm cho con người
b. Làm chết người hoặc gây thương tật suốt đời nếu tác động vào nó
Câu 8: Cần làm gì khi xác định những vật nghi là bom mìn, vật liệu gây nổ ?
a. Nhặt lên và đem báo ngay cho cơ quan chức năng
b. Cảnh báo cho mọi người xung quanh biết khơng lại gần và nhanh chóng báo
cho cơ quan chức năng nơi gần nhất
c. Không làm gì vì chúng khơng gây nguy hiểm
Câu 9: Tai nạn về bom mìn, vật liệu gây nổ sẽ gây ra hậu quả như thế nào ?
a. Làm chết người, hoặc làm thương tật cụt tay, chân, mù mắt
b. Nạn nhân thường xuyên phải chịu đau đớn về thể chất và tinh thần
c. Nạn nhân ln phải đối mặt về khó khăn kinh tế
d. Cả 3 phương án trên
Câu 10: Chúng ta phải làm gì khi trong cộng đồng có những người bị
thương tật do bom mìn và vật liệu nổ gây ra ?
a. Tránh xa vì họ xấu xí và nghèo khổ
b. Chia sẻ, động viên, tôn trọng, giúp đỡ họ vươn lên để hòa nhập với cộng đồng
3. Sản phẩm:
- Học sinh hoàn thành câu hỏi
- Đáp án:
1A

2A

3C

4B

5D

6C

4. Tổ chức thực hiện
19

7B

8B

9D

10 B


Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
- Giáo viên trình chiếu câu hỏi, yêu cầu học sinh nghiên cứu và trả lời câu hỏi,
hỗ trợ học sinh
- Trên cơ sở các nhóm, giáo viên lại yêu cầu mỗi nhóm lại tiếp tục cặp đôi để
giải quyết các yêu cầu đưa ra trong phiếu học tập
- Giáo viên quan sát học sinh và tháo gỡ những khó khăn học sinh mắc phải
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập
- Học sinh nhận nhiệm vụ, nghiên cứu, quan sát và thống nhất ghi lại kết quả
vào phiếu học tập

Bước 3: Báo cáo kết quả thảo luận
- Đại diện các nhóm báo cáo kết quả của nhóm mình, nhóm khác so sánh kết
quả và góp ý, bổ sung, phản biện
Bước 4: Kết luận nhận định: Giáo viên nhận xét, đánh giá về thái độ, quá
trình làm việc, và kết quả hoạt động, đồng thời chiếu kết quả củng cố kiến thức
HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG
Thời gian: 3 phút
1. Mục tiêu
- Giúp học sinh vận dụng kiến thức đã học để giải quyết tình huống thực tế,
phát triển năng lực tự học, làm tăng sự quan tâm tới bộ môn của học sinh
2. Nôi dung
- Học sinh vận dụng kiến thức đã học, tìm hiểu qua tài liệu, tìm hiểu qua
mạng intener để trả lời một số câu hỏi sau:
Câu 1: Em hãy giới về một số vũ khí phương tiện hiện đại của Mỹ trong giai
đoạn hiện nay ?
Câu 2: Em hãy xây dựng một kế hoạch giả định chuẩn bị cho bản thân và gia
đình thực hiện quy định phịng tránh bom đạn trong chiến tranh ?
3. Sản phẩm
- Học sinh về nhà hoàn thành câu hỏi vào vở ghi chép
4. Tổ chức thực hiện
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: Giáo viên trình chiếu câu hỏi yêu cầu học
sinh về nhà trả lời
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: Học sinh nhận nhiệm vụ về nhà thực hiện
Rút kinh nghiệm:
20


………………………………………………………………………………………
2. Bài 5: Thường thức phòng tránh một số loai bom, đạn và thiên tai (t2)
TRƯỜNG THPT THÁI LÃO

Họ và tên giáo viên:

TỔ KHOA HỌC XÃ HỘI
BÀI 5
THƯỜNG THỨC PHÒNG TRÁNH
MỘT SỐ LOAI BOM, ĐẠN VÀ THIÊN TAI (T2)
Môn: Giáo dục quốc phòng_An ninh
Thời gian thực hiện: Tháng 2 năm 2021
I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức: Cho học sinh biết và hiểu:
- Đặc điểm, tác hại và một số biện pháp phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai
- Biết tham gia tuyên truyền, vận động và thực hiện chính sách phịng chống
thiên tai, phù hợp với khả năng của mình
2. Về năng lực:
a. Năng lực chung: Thực hiện bài học này sẽ góp phần hình thành và phát
triển một số thành tố năng lực của học sinh như sau:
- Năng lực tự học và tự chủ: Tìm kiếm thơng tin, đọc sách giáo khoa quan sát
hình ảnh video để tìm hiểu về đặc điểm và tác hại của một số loại hình thiên tai
- Năng lực giao tiếp và hợp tác: để giải quyết vấn đề tác hại của thiên tai và
biện pháp phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai
- Năng lực sử dụng ngơn ngữ: Diễn đạt, trình bày ý kiến, nhận định của bản
thân
b. Năng lực đặc thù:
- Khai thác và sử dụng được tư liệu SGK, tranh ảnh, mạng internet trong quá
trình tìm hiểu một số loại hình thiên tai chủ yếu
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo đó là báo cáo kết quả hoạt động
nhóm, đồng thời sử dụng cơng nghệ để hỗ trợ cho việc báo cáo
- Trình bày được và tổ chức tuyên truyền phòng tránh thiên tai cho bạn bè,
người thân, xã hội

21


- Vận dụng kiến thức, kỹ năng đã học để rút ra bài học kinh nghiệm
3. Về phẩm chất
- Say mê, hứng thú, tự chủ trong học tập; trung thực
- Nghiêm túc, chăm chỉ trong nghiên cứu và trong học tập
- Tinh thần trách nhiệm cao trong việc hoạt động nhóm, phát huy khả năng để
đưa hoạt động nhóm đạt kết quả cao nhất.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
a. Giáo viên: Phiếu học tập, máy tính, tài liệu liên quan đến bài giảng
b. Học sinh: Học bài cũ, chuẩn bị đạo cụ, tư liệu phục vụ hoạt động thảo luận
nhóm
HOẠT ĐỘNG 1: XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ HỌC TẬP
Thời gian: 5 phút
1. Mục tiêu:
- Tạo hứng thú cho học sinh, thu hút học sinh sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ
học tập của mình, đồng thời xác định nhiệm vụ học tập và kiến thức cần tiếp cận
của mình trong tiết này
Giúp học sinh xác định được vấn đề trong bài học là tìm hiểu đặc điểm, tác
hại của một số loại hình thiên tai và hình thành một số biện pháp phịng tránh
thơng thường, xác định được tầm trọng của cơng tác phịng, chống và giảm nhẹ
thiên tai
2. Nội dung:
- Học sinh quan sát một số hình ảnh trên máy chiếu và thảo luận trả lời một số
vấn đề sau:
+ Nhận diện nội dung của các hình ảnh là đang đề cập tới vấn đề gì, và sự
việc xảy ra ở địa điểm nào ?
+ Qua các hình ảnh trên em có suy nghĩ gì về thiên tai ở Việt Nam ?
3. Sản phẩm

- Hình ảnh thứ nhất là hiện trường của 22 cán bộ chiến sỹ đoàn kinh tế quốc
phòng 337 bị vùi lấp ở Quảng Trị do sạt lở đất
- Hình ảnh thứ hai là người lính trẻ Nguyễn Anh Duy sinh năm 2000 ở Hưng
Tây, Hưng Nguyên, bị hi sinh do thiên tai (sạt lở đất)
- Hình ảnh thứ 3 là hình ảnh người dân Hà Tĩnh bị lũ lụt vào tháng 10 năm 2020
- Hình ảnh thứ tư là tinh thần tương thân, tương ái của người dân cả nước
hướng về miền trung
22


- Việt Nam là một trong các quốc gia trên thế giới luôn phải chịu thiệt hại lớn
do thiên tai gây ra, Thiên tai ở Việt Nam đa dạng về các loại và tính khốc liệt, mức
độ nguy hiểm cao.
4. Tổ chức thực hiện:
- Giáo viên trình chiếu 4 hình ảnh về đề cập tới các sự kiện liên thiên tai ở
miền trung vào tháng 10 năm 2020
- Yêu cầu học sinh quan sát, thảo luận và trả lời câu hỏi theo hướng dẫn
- Giáo viên theo dỏi, hổ trợ, đánh giá kết quả sản phẩm của học sinh,
- Dẫn dắt học sinh tìm hiểu kiến thức mới gồm các phần:
+ Các loại hình thiên tai chủ yếu ở Việt Nam
+ Tác Hại của Thiên Tai
+ Một số biện pháp phịng, chống và giảm nhẹ thiên tai
HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
Thời gian: 32 phút
Hoạt động 2.1: Các loại hình thiên tai chủ yếu ở Việt Nam ( 8 phút )
1. Mục tiêu:
- Hiểu được đặc điểm và nhận diện được một số loại hình thiên tai chủ yếu ở
Việt Nam
2. Nội dung:
- Học sinh đọc nội dung mục 1 nhỏ của phần II từ trang 69-70 trong SGK, trao

đổi nhóm và tham gia giải trị chơi ơ chữ bí mật (dựa vào các câu gợi ý để mở từ
khóa trong ơ chữ )
- Ơ chữ bí mật có 6 hàng ngang và một từ khóa đặc biệt, tương ứng với 7 từ
khóa học sinh cần phải tìm
+ Gợi ý của hàng ngang 1: Là loại hình thiên tai đứng thứ 3 gây ra hậu quả
thiếu nước và sa mạc hóa
+ Gợi ý hàng ngang thứ 2: là hiện tượng nước biển xâm nhập vào đất liền qua
các con sông
+ Gợi ý hàng ngang thứ 3: Mưa lớn kéo dài, ít gây tổn thất về người, nhưng
thiệt hại lớn về sản xuất
+ Gợi ý hàng ngang thứ 4: Hiện tượng xảy ra bất ngờ, phạm vi hẹp nhưng khốc liệt
+ Gợi ý hàng ngang thứ 5: Là hiện tượng nước trong sông hồ tràn ngập vào
vùng đất
23