Tiết 77

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Ngày soạn: ... <b>Tuần 21, Tiết 77</b>
Ngày giảng: 6A...

6C...

SÔNG NƯỚC CÀ MAU
<b> (Đoàn Giỏi)</b>
<b>I. Mục tiêu </b>

<b>1. Kiến thức:</b>

-Sơ lược về tác giả, tác phẩm Đất rừng phương Nam.

-Vẻ đẹp của thiên nhiên và cuộc sống con người vùng đất phương Nam.
-Tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong đoạn trích.
<b>2. Kĩ năng:</b>

-Nắm bắt nội dung văn bản truyện hiện đại có yếu tố miêu tả kết hợp với
thuyết minh.

-Đọc diễn cảm phù hợp với nội dung văn bản.

-Nhận biết các biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong văn bản và vận
dụng khi làm văn miêu tả cảnh thiên nhiên.

<b>3.Thái độ: Yêu quê hương đất nước.</b>
<b>4- Phát triển năng lực:</b>

<b>- Năng lực tự học.</b>

<b>- Năng lực đọc hiểu văn bản theo đặc trưng thể loại.</b>

<b>- Năng lực quan sát, tưởng tưởng.</b>

<b>- GD đạo đức: Giáo dục phẩm chất yêu quê hương đất nước, tự lập, tự chủ, </b>
có trách nhiệm với cộng đồng => GD giá trị sống: YÊU THƯƠNG, TÔN
TRỌNG, TRÁCH NHIỆM, TRUNG THỰC.

<b> II. Chuẩn bị: </b>

- Giáo viên:Soạn bài. Đọc sách giáo viên và sách bài soạn. Bản đồ VN. ảnh
nhà văn, tác phẩm, máy tính ,máy chiếu.

- Học sinh: Soạn bài
<b>III. Phương pháp:</b>

Vấn đáp, phân tích, bình giảng, động não,..
<b>IV. Tiến trình bài dạy-giáo dục</b>

<b>1. ổn định tổ chức.</b>
<b>2. Kiểm tra bài cũ: 3’</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

nói cuối cùng của Dế Mèn?
<b>3. Bài mới:37’</b>

<b>Hoạt động của thầy và trò</b> <b>Nội dung cần đạt</b>
<i><b>Hoạt động 1(7’):</b></i>

<b>- Mục tiêu: giúp học sinh nắm được kiến thức </b>
<i>cơ bản về tác giả, tác phẩm.</i>

<i><b>- Hình thức tổ chức, Phương pháp dạy học: </b></i>

<i>thuyết trình, cá nhân</i>

<b>- Kĩ thuật: động não.</b>

<i><b>- Phương tiện: tư liệu, SGK, máy chiếu</b></i>
? Nêu những hiểu biết của em về tác giả?
? Cho biết xuất xứ tác phẩm và đoạn trích?

* GV: giới thiệu chân dung nhà văn Đoàn Giỏi
và tác phẩm đất rừng phương Nam.

<i><b>Hoạt động 2</b></i>
- Thời gian: 25p

<b>- Mục tiêu: giúp học sinh phân tích văn bản </b>
<i>theo đặc trưng thể loại.</i>

<i><b>- Hình thức tổ chức, Phương pháp dạy học: </b></i>
<i>thuyết trình, phân tích, bình giảng</i>

<b>- Kĩ thuật dạy học: động não.</b>
<i><b>- Phương tiện: máy chiếu</b></i>

- Yêu cầu đọc: giọng hăm hở, liệt kê, giới thiệu
nhấn mạnh các tên riêng. - GV giới thiệu cách
đọc sau đó đọc mẫu đoạn

? Giải thích từ: mái giầm, nói trại, đèn
măng-sông, xởi lởi, đước, Chà Châu Giang....

? Văn bản dùng ngôi kể nào ? Tác dụng của
ngôi kể?

- Ngôi kể thứ nhất: nhân vật bé Anđồng thời là
người kể chuyện, kể những điều mắt thấy, tai
nghe.

Þ Tác dụng : thấy được cảnh quan vùng sông
nước Cà Mau qua cái nhìn và cảm nhận hồn

<b>I. Tìm hiểu chung: </b>
<b>1.Tác giả</b>

- Tác giả ( 1925 - 1989) quê ở
tỉnh Tiền Giang, viết văn từ
thời kháng chiến chống Pháp.
Ông thường viết về thiên
nhiên và cuộc sống con người
Nam Bộ.

<b>2.Tác phẩm: </b>

- Tác phẩm Đất rừng phương
Nam (1957) là truyện dài nổi
tiếng nhất của Đoàn Giỏi
- Bài văn Sơng nước Cà Mau
trích chương 18 truyện này.
<b>II. Đọc - hiểu văn bản:</b>
<b>1. Đọc, chú thích:</b>
-Đọc:

-Giải thích từ khó: ( sgk)
<b>2. Kết cấu, bố cục:</b>
-Ngơi kể thứ nhất

-PTBĐ: miêu tả kết hợp
thuyết minh.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

nhiên, tị mị của một đứa trẻ thơng minh ham
hiểu biết.

? PTBĐ.

?Hãy nhận xét về bố cục miêu tả của từng đoạn
trích?

- Bố cục : Đoạn trích chia làm 4 đoạn

+ Đoạn 1: khái quát về cảnh sông nước Cà Mau.
+ Đoạn 2: Cảnh kênh rạch, sông nước được giới
thiệu tỉ mỉ, cụ thể, thấm đậm màu sắc địa
phương.

+ Đoạn3: Đặc tả cảnh dịng sơng Năm Căn.
+ Đoạn 4: Cảnh chợ Năm Căn.

? Tả cảnh khái quát chung tác giả chú ý đến
những ấn tượng gì nổi bật?

- Một vùng sơng ngịi kênh rạch rất nhiều, bủa

giăng chằng chịt như mạng nhện.

Þ So sánh đối chiếu.

? Những từ ngữ hình ảnh nào làm nổi bật rõ màu
sắc riêng biệt của vùng đất ấy?

- Màu sắc riêng biệt: Màu xanh của trời nước,
cây, lá rừng tạo thành một thế giới xanh, xanh
bát ngát tnhưng chỉ toàn một màu xanh đơn
điệu.

? M.tả cảnh qua những âm thanh nào? - âm
thanh rì rào của gió, rừng, sóng biển đều ru vỗ
triền miên.

? Em hình dung như thế nào về cảnh sông nước
Cà Mau qua ấn tượng ban đầu của tác giả?

- Cảm giác lặng lẽ, buồn buồn, đơn điệu, mịn
mỏi...

- Hình dung: cảnh sông nước Cà Mau có rất
nhiều kênh rạch, sơng ngịi, cây cối, tất cả phủ
kín một màu xanh. Một thiên nhiên còn hoang
sơ, đầy hấp dẫn và bí ẩn.

?Hãy tìm những danh từ riêng trong đoạn văn?
Em có nhận xét gì về cách đặt tên?

- Tên các địa phương: Chà Là, Cái Keo, Bảy

<b>3. Phân tích:</b>
<i><b>a. Cảnh khái quát:</b></i>

Vùng sông nước rộng
lớn, đơn điệu, hoang dã.

<i><b>b. Cảnh kênh rạch, sơng</b></i>
<i><b>ngịi:</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Háp,

rạch Mái Giầm, kênh Ba khía, kênh Bọ Mắt, xã
Năm Căn...

Þ Cái tên dân dã mộc mạc theo lối dân gian.
Những cái tên rất riêng ấy góp phần tạo nên màu
sắc địa phương khơng thể chộn lẫn với các vùng
sông nước khác.

? Những địa danh đó gợi ra đặc điểm gì về thiên
nhiên và cuộc sống Cà Mau?

- Thiên nhiên ở đây phong phú đa dạng, hoang
sơ; thiên nhiên gắn bó với cuộc sống lao động
của con người.

? Đoạn văn có phải hồn tồn thuộc văn miêu tả
khơng? Vì sao?

- Đoạn văn khơng chỉ tả cảnh mà còn xen kẻ thể
loại văn thuyết minh. Giới thiệu cụ thể, chi tiết
về cảnh quan, tập qn, phong tục một vùng đất
nước.

? Dịng sơng và rừng đước Năm Căn được tác
giả miêu tả bằng những chi tiết nổi bật nào?
- Dịng sơng: Nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm
như thác; cá hàng đàn đen trũi như người bơi ếch
giữa những đầu sóng trắng.

- Rừng đước: Dựng cao ngất như hai dãy trường
thành vô tận; cây đước ngọn bằng tăm tắp, lớp
này chồng lên lớp kia ôm lấy dòng sông, đắp
từng bậc màu xanh..

? Theo em, cách tả cảnh ở đây có gì độc đáo?Tác
dụng của cách tả này?

- Tác giả tả trực tiếp bằng thị giác, thính giác.
Dùng nhiều so sánh Þ Khiến cảnh hiện lên cụ
thể, sinh động, người đọc dễ hình dung.

? Đoạn văn tả cảnh sông và đước Năm Căn đã
tạo nên một thiên nhiên như thế nào trong tâm
tưởng của em?

Þ Thiên nhiên mang vẻ đẹp hùng vĩ, nên thơ, trù
phú, một vẻ đẹp chỉ có thời xa xưa.

? Em có nhận xét gì về cách dùng động từ của
tác giả ở câu văn: "Thuyền chúng tôi chèo thoắt

giản dị theo đặc điểm riêng
phong phú, đa dạng

<i><b>c. Tả cảnh dịng sơng Năm</b></i>
<i><b>Căn: </b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

qua kênh bọ mắt, đổ ra con sông cửa lớn, xuôi về
Năm Căn".

- Một câu văn dùng tới 3 động từ (thốt, đổ,
xi) chỉ các trạng thái hoạt động khác nhau của
con thuyền trong những không gian khác nhau.
Þ Cách dùng từ như vậy vừa tinh tế, vừa chính
xác.

* GV: Cà Mau khơng chỉ độc đáo ở cảnh thiên
nhiên sơng nước mà cịn hấp dẫn ở cảnh sinh
hoạt cộng đồng nơi chợ búa.

? Quang cảnh chợ Năm Căn vừa quen thuộc, vừa
lạ lùng hiện lên qua các chi tiết điển hình nào?
- Quen thuộc: Giống các chợ kề bên vùng Nam
Bộ, lều lá nằm cạnh nhà tầng; gỗ chất thành
đống, rất nhiều thuyền trên bến.

- Lạ lùng: Nhiều bến, nhiều lò than hầm, gỗ

đước; nhà bè như những khu phố nổi, như chợ
nổi trên sông; bán đủ thứ, nhiều dân tộc

? ở đoạn văn trước tác giả chú ý đến miêu tả. ở
đoạn văn này tác giả chú ý đến kể chuyện. ở đây
bút pháp kể được tác giả sử dụng như thế nào ?
- Tác giả chú trọng liệt kê hàng loạt chi tiết về
chợ năm Căn: Những nhà, những lều, những bến,
những lị, những ngơi nhà bè, nhữn người con
gái, nhữn bà cụ...

? Qua cách kể của tác giả, em hình dung như thế
nào về chợ Năm Căn?

<i><b>* Tích hợp giáo dục đạo đức:2’</b></i>

? Qua đoạn trích Sơng nước Cà Mau, em cảm
nhận được gì về vùng đất?

- Hs:trình bày- bổ sung

Gv: Tình yêu đất nước sâu sắc và vốn hiểu biết
rất phong phú, tấm lòng gắn bó của nhà văn
Đoàn Giỏi đã giúp tác giả miêu tả...

<b>Hoạt động 3:</b>

<b>- Mục tiêu: giúp học sinh vận dụng được kiến </b>
<i>thức.</i>

<i><b>d. Tả cảnh chợ Năm Căn:</b></i>

Cảnh tượng đông vui tấp nập,
hấp dẫn.

4.

<b> Tổng kết: </b>
4.1. Nội dung:

- Thiên nhiên vùng sông nước
Cà Mau có vẻ đẹp rộng lớn,
hùng vĩ đầy sức sống hoang
dã. Cuộc sống con người ở
chợ Năm Căn tấp nập, trù phú
độc đáo.

4.2. Nhệ thuật:

- Miêu tả từ bao quát đến cụ
thể

-Lựa chọn từ ngữ gợi hình, c/
xác, kết hợp các phép tu từ.,
sử dụng ng/ ngữ địa phương
-Kết hợp miêu tả thuyết minh.
4.3.Ghi nhớ: (sgk-21)

<b>Luyện tập:</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

- Thời gian: 5p

<i><b>- Hình thức tổ chức, Phương pháp dạy học: </b></i>
<i>thuyết trình, hoạt động cá nhân</i>

<b>- Kĩ thuật dạy học: động não.</b>
<i><b>- Phương tiện: máy chiếu</b></i>

? Qua đoạn trích Sơng nước Cà Mau, em cảm
nhận được gì về vùng đất?

? Em cảm gì về ý nghĩa văn bản?

-Tình yêu đất nước sâu sắc và vốn hiểu biết rất
phong phú, tấm lòng gắn bó của nhà văn Đồn
Giỏi đã giúp tác giả miêu tả, giới thiệu sông
nước Cà Mau tường tận, hấp dẫn đến như vậy.
? Em học tập được gì từ nghệ thuật tả cảnh của
tác giả

-GV chốt- hs đọc ghi nhớ.
Hoạt động cá nhân

- đọc bài viết
-nhận xét.

của em về vùng Cà Mau qua
bài Sông nước Cà Mau
(Khoảng 5 câu)

<b>4. Củng cố(2’): Nội dung- nghệ thuật</b>
<b>5. Hướng dẫn VN(3’)</b>

- Hoàn thiện bài tập.

- Soạn bài: “Bức tranh của em gái tôi”
<b>V. RÚT KINH NGHIỆM</b>

………...
...

………
………...

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7></div>

<!--links-->