Truyền thông kiểu mới: Cách thức làm tương lai sáng sủa hơn
Nguồn: abviet.com
Sự suy thoái của nền kinh tế thế giới đã đặt những áp lực tài chính khổng lồ lên
các tổ chức thông tấn toàn cầu.
Cùng một lúc nguồn thu từ quảng cáo và doanh số phát hành giảm đã làm
tổn hại không nhỏ đến các mô hình kinh doanh truyền thống như báo in,
radio và truyền hình. Trong lúc đó những kẻ cạnh tranh mới như các trang
web Internet, blog, Facebook, YouTube, và Twitter đang lên đã làm cho cuộc
cạnh tranh giữa các phương tiện truyền thông càng thêm khắc nghiệt.
Trong thế giới truyền thông đa chiều, các chuyên gia Mỹ nhận thấy họ cần
một chiến lược thông tin cho ngành truyền thông. Trong đó, điều cần quan
tâm là việc trả phí đọc báo điện tử, việc trình bày nội dung và những thay đổi
trong các luật lệ chống độc quyền để đảm bảo cho ngành truyền thông kỹ
thuật số phát huy hết tiềm năng của mình.
Cơn bão tài chính khủng khiếp
Các loại hình truyền thông truyền thống đang chết dần. Điều đó ai cũng thấy
qua sự kiện một loạt các báo in phải đóng cửa như tờ Rocky Moutain News,
xin bảo hộ phá sản như Chicago Tribune, Minneapolis Star Tribune và
Philadenphia Inquirer, cắt giảm ngân sách như Nytimes, Latimes hay chuyển
hoàn toàn sang mô hình báo điện tử như Seatle Post-Intelligence.
Không phải truyền thông từ thời bố mẹ
Cuộc khủng hoảng kinh tế là một tình huống hoàn hảo để cân nhắc những mô
hình thay thế, bởi những cơ quan truyền thông phải nghĩ ra nhiều cách khác
nhau để tồn tại.
Dân Mỹ sẽ không luyến tiếc về những ngày hoàng kim của báo in nữa. Và họ
cũng sẽ không trở lại thời kỳ Walter Cronikite với một số lượng ít ỏi các đài
truyền hình và báo in. Hơn thế, ngành công nghiệp thông tin phải lớn hơn,
sắc bén, ồn ào và kiên cố hơn. Bây giờ đũng là kỷ nguyên của truyền thông
điện tử.
Không phải ngẫu nhiên mà ngày nay báo điện tử được nhiều người ưa
chuộng. Ở Mỹ, nó dân chủ hơn, đa dạng hơn và hấp dẫn hơn các loại hình
truyền thông truyền thống. Không giống như “báo chí khách quan” của thế
kỷ 20 thường lờ đi các phong cách sống mới, các đề tài về dân tộc thiểu số, các
quan điểm chính trị và xã hội ngoài luồng chính thống. Giờ đây, báo mạng đã
tập trung đầy đủ nhất các quan điểm từ trước đến nay.
Một trong những điểm nổi bật của hệ thống truyền thông mới đó là sự dân
chủ trong thu thập tin tức. Trước đây các nhà báo chuyên nghiệp phục vụ
như những người gác cổng. Họ thu thập tin tức, đặt thông tin vào trong bối
cảnh và quyết định xem cái nào là quan trọng, cái nào thì không. Tuy nhiên
giờ đây việc thu thập tin tức đã dân chủ hơn, bởi công việc này đòi hỏi một
tập hợp nhiều nhân viên hơn với các chức danh như nhà săn tin, nhà bình
luận và nhà diễn giải cho các sự kiện chính trị.
Báo chí đại chúng được thể hiện dưới nhiều hình thức khác nhau. Các
blogger bình luận hầu hết mọi đề tài. Các tập đoàn truyền thông kỹ thuật số
do tư nhân điều hành thì thu thập tin tức linh động và dân chủ hơn so với
trước đây. Trong thời khủng hoảng, không chỉ các nhà báo chuyên nghiệp
mới thực hiện vai trò cung cấp thông tin của mình, công nghệ mới cho phép
bất kỳ ai cũng có thể thông tin đến công chúng. Họ cung cấp thông tin kịp
thời và chính xác, hỗ trợ vào công việc của những người săn tin.
Những nhà cung cấp nội dung chính sách mới: quỹ tài trợ, chuyên gia cố vấn,
trường đại học và tổ chức phi lợi nhuận.
Khi các tổ chức thông tấn truyền thống cắt giảm ngân sách và sa thải bớt
nhân viên thì đội ngũ chính sách nội dung đến từ các trường đại học, quỹ tài
trợ, tổ chức phi lợi nhuận, tổ chức tư vấn cũng tăng lên. Các nhà nghiên cứu
từ những ngành công nghiệp tri thức này phổ biến các công trình nghiên cứu
miễn phí để mở rộng ảnh hưởng một cách sâu rộng nhất.
Các cơ quan cố vấn thì công bố những bản báo cáo chính sách, những bài
phân tích, bình luận, phát hành những cuốn băng video bao gồm các câu hỏi
và trả lời. Các tổ chức phi lợi nhuận và các trường đại học cung cấp một
lượng lớn thông tin về các vấn đề chính sách. Các quỹ tài trợ thì hỗ trợ những
bài tường thuật về những chuyên ngành khác nhau.
Vòng quay mới của báo chí điều tra
Thách thức lớn nhất cho các đơn vị truyền thông hiện nay là mảng phóng sự
điều tra. Lĩnh vực này đòi hỏi nhiều thời gian và nguồn cung tài chính nhiều
hơn các mảng tin tức, bình luận và blog hàng ngày.
Bạn không thể phụ thuộc vào những người làm báo nghiệp dư khám phá các
vụ bê bối của chính phủ hay những hành vi phi đạo đức (mặc dù đôi lúc các
blogger cũng khám phá ra các vụ lớn). Các phóng sự điều tra phải mất hàng
tuần hay hàng tháng chuẩn bị và đòi hỏi nguồn cung tài chính ổn định cho
đội ngũ nhân viên, nghiên cứu và liên lạc.
Để giải quyết những khó khăn này có một mô hình mới đã nảy sinh. Các tổ
chức phi lợi nhuận sẽ đảm nhiệm các phóng sự điều tra trên nhiều lĩnh vực và
cung cấp miễn phí thông tin cho các tổ chức thông tấn. Hoặc là các tờ báo sẽ
cùng hợp tác với các nhà tài trợ, các chuyên gia cố vấn, các trường đại học.
Một chiến lược thông tin cho ngành công nghiệp truyền thông
Với những công nghệ kỹ thuật số mới, ngày nay chúng ta có một ngành
truyền thông dân chủ và tập trung hơn bao giờ hết. Việc thu thập tin tức có
tính tương tác và thu hút nhiều nhà báo chuyên nghiệp lẫn nghiệp dư.
Nhieuef bộ phận khác nhau của hệ thống cung cấp các nội dung chính sách và
phóng ựu điều tra.
Khó khăn lớn nhất hiện nay là làm cho khách hàng tin tưởng các đơn vị
truyền thông đa phương tiện. Để chuyển dịch hệ thống theo chiều hướng có
tính bền vững hợp tác nhất một khi nền kinh tế phục hồi, có vài bước sẽ làm
tăng việc tiêu thụ truyền thông kỹ thuật số.
Các bước này bao gồm việc khách hàng phải trả phí khi đọc hoặc thông tin,
việc trình bày thông tin trực tuyến phải có hiệu quả hơn, các nguyên tắc
chống độc quyền sẽ có sự thay đổi, thẻ tín dụng thuế cho những thuê bao
truyền thông được ban hành, báo in sẽ trở thành loại hình miễn thuế, phi lợi
nhuận.
Hệ thống trả phí kỹ thuật số: một mô hình iTunes mới
Walter Isaacson đã đề xuất với tạp chí Time một mô hình iTunes cho báo chí.
Theo ông, khó khăn lớn nhất cho báo in là không có khả năng thu phí cho
những bài đăng trực tuyến. Khi các báo in thành lập các website miễn phí
trong những năm 90, độc giả đã quen với việc tiếp cận thông tin mà không
phải trả tiền. Khi các nội dung trực tuyến tăng lên thì lại càng khó để áp đặt
phí vì quá nhiều tin tức trực tuyến miễn phí được cung cấp.
Để giải quyết bài toán này, Isaacson đã gợi ý các tổ chức thông tấn sử dụng
một mô hình iTunes tính phí cho các bài báo. Độc giả phải trả tiền theo hệ
thống kỹ thuật số “một cú nhấp chuột”. Hệ thống này bắt buộc độc giả phải
trả tiền cho một tờ báo, một tạp chí, một bài báo, một blog hay một đoạn
băng video tính bằng xu, hào đồng hay bất cứ đơn vị nào mà người chủ chọn
để tính phí. Loại hình này sẽ cho phép các đơn vị truyền thông vừa thích ứng
với kỷ nguyên kỹ thuật số, vừa thu lợi nhuận cùng một lúc.
Nhưng nhà bình luận Michael Kinsley lại cho rằng các quỹ được tăng lên nhờ
vào hệ thống này sẽ không phát huy hiệu quả cho bất kỳ tờ báo in lớn nào, ví
dụ như tờ New York Times. Theo ông tính thì tờ báo này bán được một triệu
bản một ngày. Nếu mỗi khách hàng chịu phí 2 đôla cho một tháng thuê bao
để đọc toàn bộ tờ báo, họ sẽ chỉ tăng lợi nhuận lên 24 triệu đô trong một năm,
thấp hơn nhiều con số 1 tỷ mà tờ báo này thu được hàng năm.
Rõ ràng Kinsley đã đúng khi cho rằng phí tính bằng xu, hào đồng là không
đủ chi trả cho việc tăng ngân sách để cứu báo in. Isaacson cũng hiểu rằng đây
là thách thức cơ bản của kỷ nguyên này. Chúng ta đòi hỏi cơ chế thu phí đọc
báo để đa dạng hoá sự tiếp nhận thông tin của công chúng.
Mô hình iTunes có một ưu việt đó là nó cho phép mọi người tiếp cận thông tin
từ các đơn vị truyền thông kỹ thuật số và giúp củng cố tương lai ngành
truyền thông theo nguyên tắc dân chủ.