Tài liệu Nông nghiệp - Nông thôn - Nông dân Nhật Bản: Từ bài học Oita pptx

Nông nghiệp - Nông thôn - Nông dân Nhật Bản:
Từ bài học Oita


Nguồn: nongnghiep.vn
Oita là một quận ở Nhật Bản, một vùng thuần nông cách thủ đô Tokyo cỡ
1.000km, dân số 1,2 triệu người. Cái tên Oita sẽ chẳng nhắc nhở điều gì nếu
năm 1979 tại đây không xuất hiện một phong trào mang tên “Mỗi làng- Một
sản phẩm”, để rồi sau đó nó trở thành
thương hiệu phát triển nông thôn của
đất nước Mặt trời mọc.
Phong trào “Mỗi làng- Một sản phẩm” được khởi nguồn từ sáng kiến tại quận Oita
vào năm 1979, do Thị trưởng lúc đó là ông Morihiko Hiramatsu (sinh năm 1924)
phát động. Ông Morihiko Hiramatsu đi vào lịch sử phát triển của Nhật Bản thời
hậu chiến với một hình ảnh chính trị gia đầu tiên trực tiếp xắn tay vào lo phát triển
thương mại cho địa phương mình phụ trách. Người dân nơi đây kể lại, không ít lần
ông trực tiếp đi thu gom thịt bò trong dân chở lên tận chợ Tokyo bán.
Chương trình bắt đầu triển khai trên quy mô rộng là từ năm 1980. Tham gia
chương trình, mỗi làng nghề sẽ chọn ra một sản phẩm chủ lực của mình, một sản
phẩm có khả năng cạnh tranh nhất và có thị trường rộng nhất để được hỗ trợ về
chính sách, vốn nhằm giúp những người tham gia được hưởng lợi ích gia tăng
nhiều nhất. Đến nay, tại Oita đã có 336 sản phẩm được lựa chọn vào chương trình,
đem lại kim ngạch thương mại lên đến 141 tỷ yên.
Nhắc tới chương trình “Mỗi làng- Một sản phẩm” ở Oita, không thể không nhắc
đến điển hình Oyama, nơi được coi là nơi khai sinh ra mô hình phát triển nông
thôn này. Lãnh đạo thị trấn, ông Harumi Yahata đã khuyến khích người dân trồng
mận và hạt dẻ. Chủ trương này của ông khiến chính quyền TƯ rất giận dữ, bởi
thời điểm đó Nhật Bản đang khuyến khích trồng lúa. Nhưng trồng lúa ở Oyama
không thể cho năng suất cao và có lợi nhuận như cây dẻ.
Đây là vùng núi, thửa ruộng chia cho các hộ gia đình đều rất nhỏ. Ngay từ năm
1961, ông Harumi Yahata đã nung nấu tìm phương cách để người dân có thể chấm

dứt cảnh ăn đong từng mùa, thậm chí mỗi nông dân Oyama có thể nghĩ tới những
chuyến nghỉ dưỡng tại Hawaii (Mỹ). “
Hãy trồng mận và hạt dẻ rồi đi Hawaii” trở
thành khẩu hiệu giúp đổi đời người dân thị trấn Oyama. Mận và hạt dẻ cũng là sản
phẩm tiêu biểu của thị trấn, ngày nay trở thành đặc sản có thương hiệu nổi tiếng ở
Nhật Bản.
Năm 1967, thành công ở Oyama được đánh dấu bằng chuyến đi du lịch Hawaii
của 16 nông dân. Họ tự bỏ tiền túi. Đời sống ở thị trấn thay đổi rõ rệt. Năm 2000,
thị trấn đạt doanh thu 1 tỷ yên từ mận và hạt dẻ bán thẳng chưa qua xử lý. Ngoài
ra là khoảng 1,2 tỷ yên từ các sản phẩm chế biến của hai loại nông sản đó. Đó là
thu nhập vào loại cao. Đáng lưu ý là thị trấn Oyama chỉ có 3.910 dân, trong số đó
người già trên 65 tuổi chiếm đến 1.063 người.
Từ thành công của Oyama và một làng du lịch khác là Yufuin - nơi hiện thu hút
tới 3,9 triệu du khách mỗi năm, phong trào “Mỗi làng Một sản phẩm” chính thức
hình thành và xác lập nguyên tắc: “Từ địa phương - Tiến ra toàn cầu”; “Tự tin -
Sáng tạo”; “Tập trung phát triển nguồn nhân lực”. Các sản phẩm được phát triển
từ chương trình đến nay đều có thương hiệu trên toàn Nhật Bản: Chanh Kobosu;
thịt bò Bungo (đoạt giải Quán quân cuộc thi Vô địch sản phẩm thịt bò toàn Nhật
Bản năm 2002); nấm Oita (nấm shiitake) là loại nấm thượng hạng ở Nhật Bản,
chiếm 28% thị trường tiêu thụ nấm trên toàn quốc.
Đến đầu những năm 2000, Bộ Kinh tế - Thương mại - Công nghiệp Nhật Bản
(METI), Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA), Tổ chức Xúc tiến ngoại
thương Nhật Bản (JETRO) phối hợp triển khai một kế hoạch chung về phát triển
phong trào “Mỗi làng Một sản phẩm”. Ba cơ quan này cũng là đầu mối tăng cường
hợp tác và quảng bá phong trào này ra nước ngoài, đặc biệt là các nước đang phát
triển. Phong trào ưu tiên nhiệm vụ phát triển nguồn nhân lực mỗi khi áp dụng ở
một địa phương mới đi kèm sản phẩm mới. Nội dung này bao gồm việc tập huấn
kỹ năng chế biến nông sản, kiểm soát chất lượng, sáng tạo mẫu mã bao bì sản
phẩm và huấn luyện kỹ năng tiếp thị đưa sản phẩm ra thị trường.