Tài liệu CƠM HẾN - MÚA CUNG ĐÌNH doc

CƠM HẾN - MÚA CUNG ĐÌNH


khách viễn phương đến Huế thường hỏi thăm cơm hến. Người Huế xa quê thỉnh thoảng làm một
bữa cơm hến cho đỡ nhớ quê xa. Cơm hến từ lâu đã trở thành một trong những đặc trưng của
món ăn Huế.

Cơm hến

Bây giờ không mấy ai nhớ ra cơm hến là cơm nhà nghèo. Nghèo nên chi buổi sáng không thể
điểm tâm ốp la, bún bò như thiên hạ. Người vợ, người mẹ nghèo xứ Huế để dành bát cơm trong
bữa ăn tối, bát cơm nguội thật khó nuốt trôi và cũng chẳng tới đâu cho nhu cầu điểm tâm của cả
một gia đình, nhất là trong những ngày đông lạnh. Cho nên nguội phải đi với nóng, không phải đi
với ướt, ít phải "xít" cho nhiều.... nước ! Đó là nguyên lý chế biến của cơm hến. Chỉ cần một vá
hến sông, một rổ rau sống, một nồi nước màu nóng hổi, vài miếng tóp mỡ dòn tan và ruốc và ớt
là bát cơm nguội thay đổi cả một thân phận! Cái vị cay gắt của bát cơm hến không chỉ khắc chế
chất tanh của hến mà còn đánh lừa vị giác, khoả lấp cái "vị nghèo". Cứ nghe tiếng chặc lưỡi hít
hà của người ăn cơm hến cũng đủ thấy ngon, và cứ thấy đôi mắt long lanh, đôi má ứng hồng, đôi
môi đỏ chót của cô gái Huế sau bát cơm hến cay xè càng thấy thèm.... cơm hến.

Cơm hến, món ăn của nhà nghèo đã chinh phục khách sành điệu, có mặt trên bàn ăn những gia
đình sang trọng, đoạt huy chương vàng trong hội thi nấu ăn quốc tế... Đó là tác phẩm của tâm
hồn, tài nghệ phụ nữ Huế. Đó là kết quả của một nền văn hoá ẩm thực.

Tôi nghĩ ngợi lan mam như vậy về cơm hến trong một đêm giới thiệu múa cung đình với hơn 70
khách quốc tế đến Huế dự hội thảo đô thị. Múa cung đình là một loại hình nghệ thuật sang trọng
chỉ cố đô Huế mới có. Sân khấu nhà hát lớn thành phố đêm nay trở nên nhỏ bé, nghèo nàn
trước nhu cầu không gian, bối cảnh của múa cung đình. các tiết mục tuyển chọn mà xem cứ
tưng tức làm sao trên một sân khấu "Tân cổ giao duyên"... Có lẽ nghệ thuật múa cung đình chỉ
phát tiết tinh hoa trong bối cảnh cung đình bởi nó sinh ra từ đấy? Tôi tiếc mãi: Giá đêm giới thiệu
múa cung đình được tổ chức trong đại nội thì kết quả đã khác xa.

Đêm nay tôi chép vào sổ tay: Đúng điệu, nghèo như cơm hến cũng thành sang ; Lạc điệu, sang
như múa cung đình cũng hoá nghèo thôi.

Vĩnh Quyền