sáng kiến kinh nghiệm giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đề tài một vài KINH NGHIỆM GIÚP làm tốt CÔNG tác CHỦ NHIỆM lớp

PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO VĨNH CỬU
TRƯỜNG THCS VÕ TRƯỜNG TOẢN
-----***-----

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT VÀI KINH NGHIỆM GIÚP LÀM TỐT
CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP

GV: TRƯƠNG THỊ PHƯƠNG THẢO
Lĩnh vực nghiên cứu:
Quản lí giáo dục..................................
Phương pháp dạy học..........................
Phương pháp giáo dục........................
Lĩnh vực khác.....................................

Có đính kèm
 Mơ hình

 Phần mềm

 Phim ảnh

NĂM HỌC 2016-2017

 Hiện vật khác


TRƯỜNG THCS VÕ TRƯỜNG TOẢN

2

MỤC LỤC

SƠ LƯỢC LÝ LỊCH KHOA HỌC............................................................................3
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI.......................................................................................4
II. TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI.....................................................................5
1. Cơ sở lý luận......................................................................................................5
2. Nội dung, biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài.....................................5
2.1. GVCN phải là tấm gương sáng cho HS noi theo:.......................................5
2.2. Nắm lý lịch và tình hình học sinh................................................................6
2.3. Xây dựng tổ chức lớp tự quản.....................................................................7
2.4. Tổ chức tốt giờ sinh hoạt lớp:.....................................................................8
2.5. Giáo dục học sinh cá biệt..........................................................................11
2.6. Kết hợp giữa giáo viên chủ nhiệm với lực lượng giáo dục khác...............12
a. Phối hợp với gia đình...................................................................................12
b. Phối hợp chặt chẽ với giáo viên bộ môn:.....................................................13
c. Phối hợp với Ban giám hiệu nhà trường......................................................14
III. HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI:.............................................................................14
IV. ĐỀ XUẤT, KHUYẾN NGHỊ, KHẢ NĂNG ÁP DỤNG................................14
V. TÀI LIỆU THAM KHẢO:...............................................................................15

GV: Trương Thị Phương Thảo


TRƯỜNG THCS VÕ TRƯỜNG TOẢN

3

SƠ LƯỢC LÝ LỊCH KHOA HỌC
I. THÔNG TIN CHUNG

1. Họ và tên:

Trương Thị Phương Thảo

2. Ngày tháng năm sinh:

25/10/1976

3. Nam, nữ:

Nữ

4. Địa chỉ:

Bình Hịa, Vĩnh Cửu, Đồng Nai

5. Điện thoại:

(CQ): 0613965074/
(NR); (ĐTDĐ): 0919255257

6. Fax:

Email:

7. Chức vụ:

Giáo viên

8. Đơn vị công tác:

Trường THCS Võ Trường Toản

II. TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO
- Học vị cao nhất:

Cử nhân Tiếng Anh – ĐHSP Đồng Nai

- Năm nhận bằng:

2013

- Chuyên ngành đào tạo:

Tiếng Anh

III. KINH NGHIỆM KHOA HỌC
- Lĩnh vực chuyên mơn có kinh nghiệm: Dạy Tiếng Anh
- Số năm có kinh nghiệm:

19 năm

- Sáng kiến kinh nghiệm đã có: Vai trị của giáo viên chủ nhiệm trong
cơng tác quản lý học sinh.

GV: Trương Thị Phương Thảo


TRƯỜNG THCS VÕ TRƯỜNG TOẢN

4

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT VÀI KINH NGHIỆM GIÚP LÀM TỐT
CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Trường học là nơi giáo dục chuẩn mực và lý tưởng nhất cho học sinh về
tri thức cả đạo đức và nhân cách. Là nơi đào tạo ra những con người có ích
cho xã hội, có đủ trí tuệ và tài năng để phục vụ cho đất nước. Để có những
con người hội tụ đầy đủ cả đức lẫn tài ấy thì khơng thể khơng nói đến cơng
lao to lớn của người giáo viên. Bên cạnh việc giảng dạy, thì giáo viên cịn
đảm nhận một nhiệm vụ trọng trách hết sức cao cả đó là việc quản lí, tổ chức
và hình thành nhân cách cho HS thơng qua công tác chủ nhiệm lớp. Cho nên
công tác chủ nhiệm lớp thường vẫn được coi là rất khó vì hiện nay mơi trường
giáo dục ở trường học gặp khơng ít khó khăn trong việc quản lí, giáo dục HS
sa sút về đạo đức, thiếu ý thức về học tập, đặc biệt là HS cá biệt, chậm tiến
bộ. Vì vậy việc đưa lớp đi lên là một trọng trách đối với người làm công tác
chủ nhiệm. GVCN cần thấy rõ những mặt mạnh và những mặt yếu kém của
lớp mình chủ nhiệm để rèn luyện, bồi dưỡng giúp đỡ các em xây dựng nên
một tập thể có đầy đủ các yếu tố hội tụ những con người vừa có “đức” lẫn
“tài”. Nhưng thực tế hiện nay, công tác chủ nhiệm là cơng việc vơ cùng khó
khăn, phức tạp có thành cơng nhưng thất bại cũng khơng ít. Bởi vì ở mỗi lớp
học có những đặc thù riêng biệt về học tập, đạo đức, HS khuyết tật, HS có
hồn cảnh khó khăn về kinh tế, là con mồ côi, bố mẹ đi làm xa thiếu sự quan
tâm, chăm sóc…
Hơn nữa, sự kết hợp giữa 3 môi trường giáo dục “nhà trường - gia đình
và xã hội” chưa chặt chẽ, phụ huynh học sinh chưa quan tâm đến việc học của
con em mình, sự ân cần quan tâm đến các em còn qua loa, mặt khác các em
phần lớn bị ảnh hưởng các vấn đề khơng tốt ngồi xã hội cũng như sự quản lí

trường học cịn lỏng lẻo…Chính vì thế mà dẫn đến những hiện tượng tiêu cực
như: Học sinh thường đi học sớm la cà ở các quán, các tiệm chơi Game, cúp
tiết trốn học ngày càng nhiều, tác phong không chuẩn mực, ngôn phong ứng
xử thiếu tế nhị giữa học sinh với học sinh và học sinh đối với giáo viên…
Là một giáo viên chủ nhiệm tôi hết sức quan tâm đến vấn đề này. Tôi
thường suy nghĩ làm thế nào để nâng cao hiệu quả của công tác chủ nhiệm tại
lớp mình? Với chút ít kinh nghiệm tích lũy được qua thực tế nhiều năm làm
công tác chủ nhiệm tôi xin trao đổi với đồng nghiệp về công tác chủ nhiệm
lớp với mong muốn công tác chủ nhiệm lớp ngày càng hiệu quả hơn góp phần

GV: Trương Thị Phương Thảo


TRƯỜNG THCS VÕ TRƯỜNG TOẢN

5

cùng với nhà trường hoàn thành tốt mục tiêu giáo dục trong giai đoạn đổi mới
đất nước hiện nay.
II. TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
1. Cơ sở lý luận
Như chúng ta ai cũng biết, lứa tuổi học sinh THCS là lứa tuổi có sự
thay đồi về đặc điểm sinh tâm lý. Những thay đổi về đặc điểm sinh tâm lý
cũng như trình độ hiểu biết, vốn sống của các em cịn hạn hẹp. Chính vì vậy,
GVCN có vai trị đặc biệt quan trọng trong việc hình thành nhân cách của học
sinh.
Để làm được điều này thì đòi hỏi GVCN phải gương mẫu trong việc
thực hiện tốt nhiệm vụ của mình, phải là người giáo viên biết vận dụng sáng
tạo vào trong giảng dạy, phải có tư tưởng cầu tiến, làm việc hết mình vì sự
nghiệp giáo dục.

GVCN là người lãnh đạo, người tổ chức hướng dẫn cho lớp chủ nhiệm
tham gia vào các hoạt động trong các lĩnh vực trí đức, trí dục, thể chất, thể
mĩ… Là người đại diện cho cha mẹ HS, là cầu nối giữa các lực lượng giáo
dục với tư cách là người đại diện cho lớp chủ nhiệm, GVCN có nhiệm vụ bên
vực quyền lợi chính đáng cho HS.
2. Nội dung, biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài
2.1. GVCN phải là tấm gương sáng cho HS noi theo:
GVCN phải là hình mẫu lí tưởng để cho học sinh noi theo.Thầy cơ phải
có tác phong mẫu mực, ln đi đầu trong cơng việc, lời nói phải đi đơi với
việc làm. Mỗi hành động, việc làm của thầy cô luôn được bao ánh mắt theo
dõi của học sinh. Các em ln lấy hình ảnh của thầy cơ làm gương soi cho
chính mình.
Ví dụ: Khi bước vào lớp thầy cơ phải chỉnh đốn trang phục nghiêm túc,
gọn gàng, lời nói phải nhẹ nhàng không được quát tháo dù cho sự việc có
nghiêm trọng làm cho bực mình, khó chịu.
Thầy cơ khơng chỉ là người thầy mà còn là người cha, người mẹ, người
anh, người chị và là người bạn luôn gần gũi chia sẻ những khó khăn trong
cuộc sống. Tìm hiểu những những rắc rối mà các em đang mắc phải để rồi
cùng các em tìm ra hướng giải quyết. Chỉ có như thế thì mới tạo được niềm
tin vững chắc để các em yên tâm, lạc quan hơn và là động lực để các em học
tập tốt hơn.
Ví dụ: Trong năm học 2014 – 2015 lớp tơi có học sinh Huỳnh Thị
Thanh Tâm, em là học sinh khá, đồng thời cũng là ban cán sự của lớp, em
không tham gia học hai buổi. Sau nhiều lần hỏi lí do thì em đó mới bộc bạch
em khơng đi học là do hồn cảnh gia đình ba em làm ăn thất bại, thiếu nợ
người ta, mẹ em phải gồng gánh nuôi ba chị em ăn học. Vì em là con gái lớn
nên phải chịu thiệt thòi hơn, buổi chiều phải ở nhà làm việc nhà và chăm em.
GV: Trương Thị Phương Thảo

TRƯỜNG THCS VÕ TRƯỜNG TOẢN

6

Em Nguyễn Thanh Mai cũng là trường hợp tương tự, em không tham gia lớp
học buổi chiều vì nhà nghèo nên buổi chiều em phải đi làm mướn cùng mẹ.
Sau khi các em giải bài tâm sự của mình thì tơi có hỏi vậy các em có muốn đi
học khơng? Các em điều trả lời có. Tôi đã kiến nghị lên nhà trường và nhà
trường đồng ý khơng thu phí học buổi chiều của các em.
GVCN chủ nhiệm phải điềm tỉnh, biết kiềm chế cảm xúc. Bởi vì khi
nóng giận con người trở nên mất kiểm sốt và có những hành động bạo lực
hay lời nói khiếm nhã. Học sinh sẽ bắt chước hành vi này để hành xử với
người khác. Cho nên giáo dục các em ở lứa tuổi này rất khó vì các em đang ở
lứa tuổi có nhiều biến động về sinh tâm lí rất cần sự chia sẻ hơn là la mắng.
2.2. Nắm lý lịch và tình hình học sinh
Đây là cơng tác đầu tiên và rất quan trọng đối với giáo viên chủ nhiệm,
giúp cho giáo viên xác định được các đối tượng học sinh và đề ra hướng giáo
dục cho phù hợp. Vào buổi học đầu tiên của năm học giáo viên nhận danh
sách lớp mình để nắm sĩ số, số lượng học sinh nam và nữ, hoàn cảnh gia đình,
trình độ học lực và hạnh kiểm của các em trong năm học trước. Để làm được
điều này GVCN sẽ tiến hành điều tra lí lịch học sinh.
Lý lịch học sinh:
1. Họ và tên học sinh …………… Giới tính: ……..
2. Ngày …… tháng …… năm sinh ……Dân tộc: ……Tôn giáo: ……
3. Nơi sinh: …………..
4. Quê quán: …………
5. Hộ khẩu thường trú: Khu …….. ấp……….., xã…………..
6. Họ và tên cha ……. Nghề nghiệp …… Điện thoại ……..
7. Họ và tên mẹ …….. Nghề nghiệp …… Điện thoại ……..
8. Là con thứ …… trong gia đình có ……. Anh, chị, em.

9. Học lực …….. Hạnh kiểm ……….
10. Chức vụ năm học trước ……………
10. Năng khiếu: ……………………….
10. Tình trạng sức khỏe: …………………
11. Cận thị: ……………..
12. Điều kiện kinh tế gia đình ……
………, ngày …., tháng, …năm ………
Phụ huynh ký xác nhận
Kính mong quý phụ huynh kiểm tra lại các thông tin cho các em và ký
xác nhận. Phụ huynh lưu lại số điện thoại của GVCN để tiện liên lạc.
Họ tên GVCN lớp: …………
Điện thoại: ………….

GV: Trương Thị Phương Thảo


TRƯỜNG THCS VÕ TRƯỜNG TOẢN

7

Tiếp theo giáo viên chủ nhiệm sẽ thu thập thơng tin để xác minh sự
chính xác của thông tin mà học sinh đã cung cấp bằng cách gặp gỡ giáo viên
chủ nhiệm năm trước để nắm bắt tình hình chung của lớp (học sinh giỏi, học
sinh yếu, học sinh cá biệt, học sinh có hồn cảnh khó khăn…). Nhờ vào đó
giáo viên chủ nhiệm sẽ làm cơ sở để lựa chọn đội ngũ cán bộ lớp phù hợp.
Ví dụ: Năm học 2015 – 2016 lớp 9/2 có sĩ số là 35 học sinh, trong đó
có học sinh nữ: 17; Học sinh giỏi: 8; Học sinh khá: 9; Học sinh trung bình:
15; Học sinh yếu: 3.
Lớp trưởng: Nguyễn Lương Yến Oanh, là một học sinh giỏi, năng động
có trách nhiệm.

Lớp phó học tập: Thái Thị Quỳnh Phương, là học sinh chăm ngoan, đạt
danh hiệu học sinh giỏi nhất khối 8 và có năng khiếu về mơn Hóa học.
Học sinh yếu, chưa ngoan: Võ Minh Đoàn; Lê Quốc Thịnh…
Qua những thông tin này giúp cho giáo viên chủ nhiệm tìm ra được
những biện pháp phù hợp trong việc kèm cập, uốn nắn và giúp các em cố
gắng vươn lên trong học tập.
2.3. Xây dựng tổ chức lớp tự quản
- Xây dựng tổ chức lớp tự quản có nghĩa là các em tự quản lý về nề
nếp, tác phong học tập, các hoạt động của lớp khi vắng mặt giáo viên. Để làm
được điều này đòi hỏi giáo viên chủ nhiệm phải xây dựng được đội ngũ cán
bộ lớp tự quản, đây là nền tảng cho công tác chủ nhiệm đạt hiệu quả.
- Muốn vậy thì ngay từ đầu năm học giáo viên chủ nhiệm phải hình
thành đội ngũ cán bộ gương mẫu, có ý thức tổ chức kỷ luật, học lực khá giỏi,
có tinh thần trách nhiệm đi đầu trong mọi hoạt động của lớp. Có tính trung
thực, mạnh dạn phê và tự phê.

Ví dụ:
- Nhiệm vụ của cán bộ lớp là theo dõi các hoạt động của lớp, các tổ
trưởng, tổ phó theo dõi các thành viên tổ của mình, phân cơng theo dõi chéo
GV: Trương Thị Phương Thảo


TRƯỜNG THCS VÕ TRƯỜNG TOẢN

8

nhau. Những sai phạm của tổ, các thành viên trong tổ sẽ được ghi nhận vào sổ
theo dõi và báo cáo vào cuối tuần để tuyên dương và phê bình kịp thời.
- Để có đội ngũ cán bộ quản lý lớp tốt, giáo viên chủ nhiệm cần cho các
em học khóa huấn luyện quản lý lớp do giáo viên chủ nhiệm phụ trách. Bên

cạnh đó giáo viên chủ nhiệm cần bồi dưỡng cho các em ý thức trách nhiệm
với tập thể.
Ví dụ:
- Giờ truy bài đầu giờ: Tổ trưởng, nhóm trưởng tập trung kiểm tra các
thành viên của tổ, kiểm tra việc học bài cũ cũng như việc chuẩn bị bài mới,
bài tập về nhà có làm đầy đủ chưa?
- Lớp trưởng, tổ trưởng có nhiệm vụ nhắc nhở các bạn giữ trật trong
giờ học, động viên các thành viên trong lớp tích cực tham gia phát biểu xây
dựng bài.
- Tự quản giờ trống giáo viên: Vào những lúc vắng giáo viên lớp sẽ tự
quản không gây ồn ào làm ảnh hưởng đến các lớp khác, tự ôn bài hoặc sửa bài
tập dưới sự quản lý của lớp trưởng.
- Sau mỗi buổi học, các thành viên của tổ trực nhật làm vệ sinh lớp học
dưới sự giám sát của tổ trưởng.
Mặc dù đã xây dựng đội ngũ tự quản, giáo viên chủ nhiệm đóng vai trị
là cố vấn hướng dẫn cho đội ngũ cán bộ quản lý lớp nhưng khơng có nghĩa là
giáo viên chủ nhiệm giao hết mọi việc cho cán bộ lớp mà nên cùng các em
tham gia hoạt động, điều chỉnh hoạt động, kịp thời giúp các em tháo gỡ những
khó khăn trong suốt quá trình năm học.
2.4. Tổ chức tốt giờ sinh hoạt lớp:
Mỗi tuần các lớp điều có tiết sinh hoạt vào tiết thứ năm của ngày thứ
bảy. Đây là tiết rất quan trọng vì trong thời gian này giáo viên được tiếp xúc,
trò chuyện, trao đổi với các em những vấn đề xảy ra trong suốt một tuần, cùng
với các em bày tỏ những khó khăn, giải đáp những thắc mắc. Cho nên giáo
viên là chỗ dựa tinh thần vững chắc giúp các em vượt qua những khó khăn,
trở ngại trong học tập cũng như trong cuộc sống.
Để có một tiết sinh hoạt đạt hiệu quả, giáo viên cần tạo bầu khơng khí
thật thoải mái, gần gũi bởi có như thế thì học sinh mới dễ dàng chia sẻ với
giáo viên những vướng mắc cũng như tâm tư nguyện vọng của mình.

GV: Trương Thị Phương Thảo


TRƯỜNG THCS VÕ TRƯỜNG TOẢN

9

Giáo viên cần phải khích lệ, động viên không nên la mắng mà chỉ ân
cần, giải thích chỉ ra những sai phạm của học sinh để các em có hướng khắc
phục và sửa chữa.
Các bước thực hiện tiết sinh hoạt như sau:
- Các tổ trưởng ghi nhận những sai phạm của các thành viên trong tổ
cũng như những kết quả đạt được trong tuần.
- Học sinh cho biết lí do mắc phải những khuyết điểm đó và tự kiểm
điểm lại bản thân.
- Lớp trưởng tổng hợp đánh giá từng mặt mạnh yếu của tổ. Tuyên
dương những bạn đạt điểm tốt, những bạn có tiến bộ hơn so với tuần trước,
phê bình những bạn vi phạm, điểm xấu.
- Giáo viên chủ nhiệm nhận xét về những ưu khuyết điểm của học sinh,
nhắc nhở học sinh thực hiện tốt nội quy trường lớp, thi hành kỉ luật theo mức
độ nặng nhẹ mà nhắc nhở, khiển trách, viết bản tự kiểm, chép phạt, lao động
cơng ích, mời phụ huynh… và nêu phương hướng của tuần sau.
- Hoạt động sau cùng của tiết sinh hoạt là giáo viên và học sinh cùng
nhau trao đổi và giải quyết các thắc mắc về học tập cũng như các vấn đề khác
có liên quan trong cuộc sống.
+ Các em thường trao đổi với nhau về học tập
Ví dụ: Trong giờ học tiếng Anh vừa rồi một số học sinh chưa hiểu rõ
cách chuyển từ câu trực tiếp sang câu gián vì thế lớp phó học tập sẽ đứng lên
giải thích và cho ví dụ để các bạn hiểu rõ hơn.
+ Quan tâm, tìm hiểu đến hồn cảnh của học sinh.

Ví dụ: Trong lớp 9/2 có em Nguyễn Khánh Vy thường hay nghỉ học với
lí do bị bệnh, vào lớp em khơng tập trung nghe giảng bài. Nhiều lần được giáo
viên bộ môn, giáo viên chủ nhiệm nhắc nhở nhưng em vẫn không khắc phục.
Thấy sự việc khơng có tiến triển tốt nên tơi quyết định tìm đến gia đình để tìm
hiểu nguyên nhân. Tôi đã gặp mẹ em và được mẹ em cho biết do hồn cảnh
gia đình khó khăn nên buổi sáng em đi học còn buổi chiều em đi lặt lá bưởi

GV: Trương Thị Phương Thảo


TRƯỜNG THCS VÕ TRƯỜNG TOẢN

10

mướn cho người ta, có hơm do dầm mưa để làm việc nên sáng hôm sau bị sốt
phải nghỉ học.
+ Trao đổi với các em về vấn đề tâm lí lứa tuổi, định hướng cho việc
chọn nghề nghiệp, ước mơ trong cuộc sống. Giáo dục cho các em ý thức giữ
gìn vệ sinh cá nhân, các vấn đề về giới tính vì ở độ tuổi các em đang trong
giai đoạn tuổi dậy thì và bắt đầu có cảm xúc giới tính. Giáo dục các em về vấn
đề sức khỏe sinh sản tuổi vị thành niên cũng như định hướng được tình bạn
trong sáng, hồn nhiên, đúng đắn của tuổi học trị.
Ví dụ: Năm học 2013 – 2014 tơi chủ nhiệm lớp 8/1. Lớp học này có đặt
điểm khá ngoan, tuy nhiên có một vấn đề xảy ra với một học sinh của lớp tôi
khiến cho tôi nhiều đêm khơng ngủ vì lo lắng. Em học sinh này là lớp trưởng
có học lực giỏi, hạnh kiểm tốt và đạt nhiều thành tích cao trong các phong
trào thi đua của nhà trường vì thế nên được thầy cơ thương yêu và bạn bè quý
mến. Trong năm học này em nảy sinh tình cảm với bạn học sinh nam cùng
khối. Học sinh nam này cũng là một học sinh xuất sắc của trường. Vì có tình
cảm với nhau nên các em có biểu hiện lơ là trong học tập và thường biểu lộ sự

quan tâm nhau trước mọi người, điều này khiến tôi rất lo lắng trong suốt HKI.
Tôi đã gặp gỡ, nói chuyện với các em và được biết các em rất ngưỡng mộ
nhau vì cả hai đều là học sinh xuất sắc của trường. Tôi thường xuyên nói
chuyện, giải thích thứ tình các em đang có là tình cảm bạn bè trong sáng và
phân tích cho em thấy những vấn đề khác có thể xảy ra và ảnh đến tương lai
cả cuộc đời của các em. Qua nhiều lần trò chuyện như thế cũng mang lại kết
quả khả quan. Các em cũng đã dần nhận ra và cố gắng hơn trong học tập. Kết
quả trong kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 năm học 2015 - 2016 hai em đã được
trúng tuyển vào trường THPT Ngô Quyền và trường chuyên Lương Thế Vinh
TP.Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai.
+ Giáo dục cho các em kỹ năng sống: phải biết thương u gia đình, lễ
phép với ơng bà, cha mẹ, thầy cơ giáo, đồn kết, hịa nhã với bạn bè, ln
giúp đỡ những người khác khi gặp khó khăn, hoạn nạn. Thực hiện tốt ATGT,
bảo vệ mơi trường, phịng chống cháy nổ, tiết kiệm điện, không được tắm
sông, suối, ao hồ….
+ Kể cho các em nghe những câu chuyện về những tấm gương vượt
khó học giỏi ở trường hay những câu chuyện được sưu tâm trên mạng để giáo
dục cho các em.
Ví dụ:
Tơi sẽ kể cho các em nghe câu chuyện về cậu học trò đáng thương Trần
Minh Khoa mà tơi đã từng chủ nhiệm. Gia đình em có hồn cảnh khó khăn,
bản thân em bị di chứng sau TNGT nhưng em vẫn cố gắng vươn lên trong học
tập.
GV: Trương Thị Phương Thảo


TRƯỜNG THCS VÕ TRƯỜNG TOẢN

11

Để nhắc nhở các em đi học đầy đủ, nghỉ học phải xin phép tôi kể cho
các em nghe câu chuyện Bác Hồ khi đã làm chủ tịch nước, một lần đi cơng
tác nước ngồi, Bác đã viết giấy xin phép nghỉ kỳ họp Quốc hội.
Qua các câu chuyện trên giúp các em nhận thức được nhiều điều và cố
gắng khắc phục vươn lên trong học tập.
2.5. Giáo dục học sinh cá biệt
Trong một lớp học bao giờ cũng có học sinh ngoan ngỗn, học sinh
tinh nghịch. Do đó, việc tìm hiểu nắm vững từng đối tượng học sinh sẽ giúp
giáo viên chủ nhiệm có biện pháp giáo dục tốt, là động lực để xây dựng tập
thể lớp vững mạnh.
Giáo viên phải tìm hiểu lí lịch, tính cách, những mặt mạnh, mặt yếu của
học sinh. Kết hợp với giáo viên bộ môn, nhà trường và gia đình.
Giáo viên chủ nhiệm khơng được nóng vội, uốn nắn dần, khơng phê
bình, chỉ trích học sinh trước tập thể lớp. Nên gặp riêng các em nhẹ nhàng
tâm sự, tìm hiểu nguyên nhân rồi phân tích cho các em thấy được cái đúng,
cái sai, việc nên làm và khơng làm.
Ví dụ: Cùng một biểu hiện có lỗi như nhau, nhưng có em phải phê bình
nghiêm khắc, có em lại nhắc nhẹ nhàng, nhắc trước tập thể lớp, có khi phải
tách học sinh ra khỏi tập thể để giáo dục riêng biệt.

Giáo viên chủ nhiệm có thể giao cho học sinh cá biệt một số việc làm.
Ví dụ: Đối với những em hiếu động giáo viên nên cho các em phụ trách
cơng việc đóng, mở cửa lớp, tắt đèn, quạt sau khi ra khỏi lớp. Học sinh hay
nói chuyện trong lớp giáo viên phân cơng em làm lớp phó trật tự hoặc học
sinh có thể chất khỏe mạnh nhưng khơng ham học thì phân cơng cho em làm
lớp phó lao động. Có như thế các em mới thấy được vai trị và trách nhiệm
của mình là quan trọng và phải cố gắng khắc phục những khuyết điểm của
bản thân để xứng đáng với trọng trách được giao.
Giáo viên chủ nhiệm viên tách rời các đối tượng học sinh cá biệt để
giáo dục. Tuyệt đối không nên cùng một lúc giáo dục các đối tượng này, bởi

GV: Trương Thị Phương Thảo


TRƯỜNG THCS VÕ TRƯỜNG TOẢN

12

vì nó sẽ có tác dụng ngược lại, hãy chọn học sinh nào nghịch nhất lớp để tập
trung giáo dục. Sự tiến bộ của em này sẽ có tác động tích cực đến những em
khác. Vì ở lứa tuổi này các em có tính hay bắt chước và làm theo người khác.
2.6. Kết hợp giữa giáo viên chủ nhiệm với lực lượng giáo dục khác
a. Phối hợp với gia đình
Giáo viên chủ nhiệm và cha mẹ học sinh phải thống nhất với nhau về
hướng phấn đấu của lớp cũng như làm thế nào để học sinh đạt hiệu quả cao.
Đặc biệt là đối với những học sinh vi phạm nội quy của nhà trường. Tùy theo
mức độ vi phạm mà giáo viên chủ nhiệm thông báo với cha mẹ học sinh bằng
văn bản, hệ thống VNPT hay trực tiếp qua điện thoại. Đôi khi sự liên lạc này
khơng hiệu quả, giáo viên chủ nhiệm có thể đến nhà phụ huynh và trao đổi
với gia đình, nhất là học sinh cá biệt. Việc đến thăm gia đình sẽ tạo được thiện
cảm đối với học sinh, giúp học sinh thấy được sự quan tâm tận tình của giáo
viên chủ nhiệm. Từ đó các em phải tự ý thức để xứng đáng với sự quan tâm
của thầy cô.
Mặc khác, vì đa số học sinh cá biệt có hồn cảnh đặc biệt hơn những
học sinh khác do cha mẹ bận đi làm khơng có thời gian quản lý việc học tập
của các em. Họ nghĩ rằng, cho con em đến trường học là có nhà trường lo, họ
chỉ cần kiếm tiền lo cho cuộc sống gia đình mà khơng quan tâm đến việc học
của con mình. Đến khi giáo viên chủ nhiệm thông báo kết quả học tập và rèn
luyện đạo đức của con em họ thì họ mới hiểu ra. Tuy nhiên, cũng có một số
phụ huynh vì cuộc sống khó khăn, ít hiểu biết nên thờ ơ đến việc học tập của
con em mình.Vì thế để giáo viên chủ nhiệm gặp gỡ và trao đổi với phụ huynh

là rất khó khăn. Khi liên lạc với gia đình để gặp mặt, trao đổi thì các phụ
huynh này từ chối việc gặp gỡ với giáo viên chủ nhiệm với nhiều lý do… Cho
nên, giáo viên chủ nhiệm phải biết kiên trì, nhẫn nại, tìm đủ cơ hội để gặp gỡ
trao đổi với phụ huynh. Khi bàn về chuyện giáo dục các em, giáo viên chủ
nhiệm cần phải ân cần, thân mặt khơng để phụ huynh cảm nhận là mình bị
xúc phạm, hãy phân tích một cách cặn kẽ để họ hiểu và cùng nhau đưa ra một
cách giải quyết có hiệu quả.
Ví dụ: Năm học 2015 – 2016 em Lê Trọng Nghĩa lớp 9/2 là một học
sinh có học lực yếu nhiều năm liền, trong suốt quá trình học tập em thường
không ghi bài đầy đủ, không học bài trước khi đến lớp. Tôi đã nhiều lần liên
lạc với phụ huynh để trao đổi về quá trình học tập của em và mời đến trường
để trực tiếp trao đổi nhưng mỗi lần như thế phụ huynh của em Nghĩa đều
không đến với lí do bận đi làm. Đến cuối HKI tơi có liên lạc với phụ huynh
thơng báo kết quả học tập của em Nghĩa đạt loại yếu, nếu em khơng cố gắng
trong HKII thì sẽ khơng đậu tốt nghiệp. Ba của em trả lời với tôi rằng: “sao
bây giờ cơ mới nói, mà nó rớt thì thơi chứ biết làm sao bây giờ?”. Điều này
GV: Trương Thị Phương Thảo


TRƯỜNG THCS VÕ TRƯỜNG TOẢN

13

làm tôi rất buồn, tôi không hiểu tại sao lại có những phụ huynh thiếu sự quan
tâm đến con mình như vậy.
b. Phối hợp chặt chẽ với giáo viên bộ môn:
Đối với bậc trung học cơ sở giáo viên bộ mơn đóng vai trị quan trọng,
giáo viên chủ nhiệm muốn biết được ý thức học tập, những biểu hiện tích cực
và tiêu cực của học sinh trong từng tiết học, mơn học thì cần phải kết hợp với
giáo viên bộ môn. Đây là một hoạt động thường xuyên trong suốt cả năm học.

Để sự kết hợp này được hiểu quả, giáo viên chủ nhiệm cần làm một số công
việc sau:
- Thường trao đổi với giáo viên bộ mơn về tình hình học tập của lớp
mình, tìm hiểu nguyên nhân vì sao một số em học yếu kém, lắng nghe lời
nhận xét của giáo viên bộ môn cùng với giáo viên bộ môn đưa ra hướng khắc
phục.

- Thường xuyên kiểm tra sổ đầu bài, sổ nhật ký của lớp để trao đổi với
giáo viên bộ môn về nhận xét của các tiết học. Đề nghị giáo viên bộ môn ghi
rõ tên học sinh vi phạm để kịp thời xử lý.
- Để nắm rõ hơn tình hình học tập của học sinh, giáo viên chủ nhiệm
thường xuyên theo dõi sổ ghi điểm của giáo viên bộ môn để biết được điểm
của các bài kiểm tra và thông báo về gia đình cùng nhà trường có những biện
pháp tích cực để các em có được kết quả tốt hơn trong học tập.
Ví dụ: Nguyễn Hịa Minh lớp 9/2 là một học sinh ngoan hiền nhưng
học yếu điều các môn học chỉ học giỏi về môn học hội họa. Biết được điều
này tôi trao đổi với tất cả các giáo viên của lớp và đề nghị các thầy cơ tìm ra
hướng để giúp em tiến bộ. Bên cạnh đó tơi cũng động viên em tham gia vào
các cuộc thi vẽ tranh ở trường. Kết quả em đạt giải nhất toàn khối 9 và được
cử tham gia thi cấp Huyện. Với thành quả đạt được cộng với sự giúp đỡ của
thầy cô giáo bộ môn nên năm học vừa qua em được công nhận tốt nghiệp
THCS. Điều này làm tôi phấn khởi và vui mừng hơn bao giờ hết.

GV: Trương Thị Phương Thảo


TRƯỜNG THCS VÕ TRƯỜNG TOẢN

14

c. Phối hợp với Ban giám hiệu nhà trường
Trong suốt năm học, nhà trường tổ chức nhiều cuộc họp với phụ huynh
học sinh. Đây là cơ hội để giáo viên gặp mặt phụ huynh trong lớp học của
mình. Qua các cuộc họp này, giáo viên chủ nhiệm có thể phản ánh những vấn
đề thuận lợi và khó khăn trong q trình thực hiện cơng tác chủ nhiệm và có ý
kiến với Ban giám hiệu nhà trường. Mặc khác trong suốt một năm học có
nhiều vấn đề xảy ra đơi khi giáo viên chủ nhiệm khơng có hướng giải quyết
nên BGH nhà trường sẽ hổ trợ giáo viên để giải quyết vấn đề đó.
III. HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI:
Học lực
Năm học
Lớp
Sĩ số
Giỏi
Khá
TB
Yếu
Kém
2014 – 2015
9/4
37
8
19
10
0
2015 - 2016
9/2
35
8
9

15
3
Hạnh kiểm
Năm học
Lớp
Sĩ số
Tốt
Khá
TB
Yếu
Kém
2014 – 2015
9/4
37
33
4
2015 - 2016
9/2
35
30
4
1
Các phong trào khác:
- Thi văn nghệ chào mừng ngày 20/11 đạt giải III.
- Thi cắm hoa đạt giải I.
- Thi chạy xe đạp chậm chào mừng thành lập Đoàn 26/3 đạt giải I.
- Thi đập bóng đạt giải III.
- Thi vẽ tranh đạt giải I
Với những giải pháp trên khi tôi áp dụng vào lớp 9/5 mà tôi được phân
công phụ trách hiện nay, kết quả cho thấy có nhiều chuyển biến tích cực:

- Khơng có học sinh bỏ học
- Đa số học sinh chú ý trong học tập, ít nói chuyện trong giờ học.
- Khơng có học sinh trốn học, cúp tiết, la cà ở các quán, tiệm game.
- Phong trào thi đua tham gia tích cực và đều đạt giải cao.
- Học sinh trung thực, thẳng thắn, đồn kết, khơng ỉ lại vào bạn bè.
- Các em luôn giúp đỡ nhau trong học tập và đạt kết quả đáng khích lệ.
IV. ĐỀ XUẤT, KHUYẾN NGHỊ, KHẢ NĂNG ÁP DỤNG
Thông qua thực tế nghiên cứu thực trạng và thử nghiệm ở học sinh
lớp 9/5 ở trường THCS Võ Trường Toản tơi có một số ý kiến đề xuất như
sau:
1. Đối với giáo viên: Là người giáo viên phải thật sự mẫu mực, phải
là tấm gương sáng từ hành động đến lời nói, thái độ ứng xử hàng ngày, phải
luôn quan tâm, giúp đỡ, lắng nghe ý kiến của học sinh để có biện pháp xử lí
thích hợp giúp các em nhìn nhận những vấn đề đúng, sai và để tự hồn thiện
mình.
GV: Trương Thị Phương Thảo


TRƯỜNG THCS VÕ TRƯỜNG TOẢN

15

2. Đối với gia đình: Gia đình phải ln phối hợp chặt chẽ với nhà
trường và giáo viên chủ nhiệm, từ đó đưa ra các biện pháp xử lí giúp các em
có tinh thần học tập tốt hơn.
3. Đối với nhà trường: Nhà trường cần thắt chặt kỷ luật hơn nữa, phải
xây dựng một nề nếp, kỷ cương chặt chẽ, kiên quyết xử lý thật nghiêm những
hành vi vi phạm đạo đức một cách thường xuyên và có hệ thống.
Thành lập hộp thư tư vấn học đường để học sinh bày tỏ các thắc mắc về
tâm tư, tình cảm, các vấn đề liên quan đến đời sống sinh hoạt, học tập kể cả

việc tố giác những hành vi tiêu cực của các học sinh cá biệt.
Trên đây là một số ý kiến của tôi, rất mong nhận được những nhận xét,
đóng góp của đồng nghiệp để sáng kiến trên được hoàn thiện và hiệu quả hơn.
V. TÀI LIỆU THAM KHẢO:
1. Điều lệ trường trung học - Bộ GD & ĐT.
2. Thông tư số 58 v/v hướng dẫn đánh giá, xếp loại học sinh THCS
&THPT - Bộ GD & ĐT.
3. Luật GD 2005 - Bộ GD & ĐT.
4. Tài liệu giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THCS.
5. Tâm lí học đại cương – Hà Nội 1995 – PGS. Nguyễn Quang Uẩn (Chủ
biên)

Bình Hịa, ngày 15 tháng 11 năm 2016
BAN GIÁM HIỆU

NGƯỜI VIẾT

Trương Thị Phương Thảo

GV: Trương Thị Phương Thảo