Luận văn Thạc sĩ Quản lý Giáo dục: Quản lý hoạt động xây dựng luận văn tốt nghiệp của học viên cao học ở Học viện Chính trị hiện nay

-`
BỘ QUỐC PHỊNG
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ


ĐẶNG THỊ HỒNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG XÂY DỰNG
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP CỦA HỌC VIÊN CAO
HỌC
Ở HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ HIỆN NAY

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI - 2014


BỘ QUỐC PHỊNG
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ


ĐẶNG THỊ HỒNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG XÂY DỰNG
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP CỦA HỌC VIÊN CAO
HỌC
Ở HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ HIỆN NAY

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
MÃ SỐ: 60 14 01 14

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS TRẦN ĐÌNH TUẤN

HÀ NỘI - 2014


MỤC LỤC
Trang
3

MỞ ĐẦU

Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG XÂY
DỰNG LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP CỦA HỌC VIÊN
CAO HỌC

1.1. Những khái niệm khoa học về quản lý hoạt động
xây dựng luận văn tốt nghiệp của học viên cao học
1.2. Nội dung quản lý hoạt động xây dựng luận văn tốt
nghiệp của học viên cao học ở Học viện Chính trị
1.3. Những nhân tố tác động đến quản lý hoạt động xây
dựng luận văn tốt nghiệp của học viên cao học ở
Học viện Chính trị
Chương 2 CƠ SỞ THỰC TIỄN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG XÂY
DỰNG LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP CỦA HỌC VIÊN
CAO HỌC Ở HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ HIỆN NAY

2.1. Đặc điểm quản lý hoạt động xây dựng luận văn tốt
nghiệp của học viên cao học ở Học viện Chính trị
2.2. Thực trạng hoạt động xây dựng luận văn và quản lý
hoạt động xây dựng luận văn tốt nghiệp của học

viên cao học ở Học viện Chính trị
2.3. Nguyên nhân và một số vấn đề rút ra trong quản lý
hoạt động xây dựng luận văn tốt nghiệp của học
viên cao học ở Học viện Chính trị
Chương 3 YÊU CẦU VÀ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG

13
13
25

34

41
41

42

56

XÂY DỰNG LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP CỦA HỌC
VIÊN CAO HỌC Ở HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ HIỆN
NAY

62

3.1. Yêu cầu quản lý hoạt động xây dựng luận văn tốt
nghiệp của học viên cao học ở Học viện Chính trị hiện
nay
3.2. Biện pháp quản lý hoạt động xây dựng luận văn tốt

62
64


nghiệp của học viên cao học ở Học viện Chính trị hiện
nay
3.3. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các
biện pháp quản lý hoạt động xây dựng luận văn tốt
nghiệp của học viên cao học
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

83
87
89
93


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong công cuộc đổi mới đất nước, Đảng ta luôn nhận thức rõ: “Giáo
dục và đào tạo có sứ mệnh nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi
dưỡng nhân tài, góp phần quan trọng phát triển đất nước, xây dựng nền văn hoá
và con người Việt Nam” [7, tr. 77]. Đồng thời, Đảng và Nhà nước ta đặt nhiệm
vụ phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu, đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho
phát triển, tạo động lực đẩy nhanh sự nghiệp cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất
nước để tiến tới xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Chính vì vậy
mà trong những năm gần đây Đảng và Nhà nước ta xác định chủ trương đổi
mới căn bản và toàn diện nền giáo dục cho phù hợp với thực tiễn giáo dục; tạo

chuyển biến căn bản và toàn diện về nội dung, phương pháp dạy và học, hệ
thống trường lớp, hệ thống quản lý, tăng cường liên kết, mở rộng quy mô đào
tạo nhằm đáp ứng yêu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao cho tất cả các lĩnh
vực hoạt động của xã hội.
Học viện Chính trị nằm trong hệ thống các trường đại học quốc gia, là
một trung tâm đào tạo, nghiên cứu khoa học xã hội – nhân văn hàng đầu của
Qn đội, có uy tín và vị thế trong hệ thống các học viện, nhà trường của
Quân đội và của Quốc gia. Từ năm 1987, Học viện đã được Nhà nước giao
nhiệm vụ đào tạo sau đại học cùng với hơn 100 cơ sở đào tạo sau đại học
khác trong toàn quốc để tạo ra nguồn nhân lực bậc cao cho Quân đội. Để đáp
ứng nhu cầu đào tạo nhân lực bậc cao phục vụ cho sự nghiệp cơng nghiệp
hố, hiện đại hoá đất nước từ năm 2011, Học viện Chính trị được giao nhiệm
vụ đào tạo sau đại học đối với học viên dân sự ở cả trong và ngồi cơ sở đào
tạo với qui mơ ngày càng lớn.
Chất lượng luận văn tốt nghiệp của học viên cao học là biểu hiện tập trung
nhất chất lượng quá trình đào tạo sau đại học, là tiêu chí đánh giá năng lực nghiên


6

cứu của người học, đánh dấu bước trưởng thành về chất đối với người học không
chỉ trên phương diện trang bị những kiến thức cơ bản và chuyên ngành cần thiết
mà quan trọng hơn đã giúp người học có được phương pháp học tập, phương pháp
tư duy khoa học độc lập, sáng tạo, có khả năng tự học, tự nghiên cứu sau khi đã
nhận tấm bằng thạc sĩ. Đây là một trong những khâu quan trọng, tác động trực
tiếp đến chất lượng của quá trình đào tạo, tạo cơ chế phát huy các nguồn lực để
nâng cao chất lượng đào tạo sau đại học ở Học viện Chính trị hiện nay.
Cùng với sự gia tăng về qui mô và số lượng đào tạo thì chất lượng luận
văn tốt nghiệp cao học đã xuất hiện những vấn đề nổi cộm. Tình trạng chung
chung về lý luận thiếu sức sống thực tiễn, sự trùng lặp hoặc giao thoa nội

dung của một số đề tài chun ngành hoặc gần chun ngành khơng cịn là
hãn hữu. Việc điều chỉnh tên đề tài trở thành phổ biến đã nói lên những bất
cập trong khâu quản lý đề tài, lựa chọn đề tài. Gần đây xuất hiện nhiều luận
văn không được Hội đồng thẩm định thông qua… Trong lúc đó, chưa có cơng
trình nào nghiên cứu dưới góc độ về quản lý hoạt động xây dựng luận văn tốt
nghiệp của học viên cao học ở Học viện Chính trị. Đây thực sự là vấn đề đặt
ra cả về phương diện lý luận và thực tiễn, cần phải có sự nghiên cứu nghiêm
túc, đúc rút kinh nghiệm để góp phần nâng cao chất lượng luận văn tốt nghiệp
của học viên cao học nói riêng, chất lượng đào tạo sau đại học nói chung
trong tình hình mới.
Xuất phát từ những lý do trên, chúng tôi chọn: “Quản lý hoạt động
xây dựng luận văn tốt nghiệp của học viên cao học ở Học viện Chính trị
hiện nay” làm đề tài luận văn tốt nghiệp của mình.
2. Tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài
Giáo dục - đào tạo là một lĩnh vực phức tạp và đặc thù của đời sống xã hội.
Công tác quản lý là một trong những nội dung quan trọng tromg giáo dục - đào
tạo nói chung và đào tạo thạc sĩ nói riêng. Ngày nay, ở hầu hết các quốc gia trên
thế giới, khi bàn về nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo, người ta đều có chung


7

nhận thức coi quản lý là nhân tố góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất
lượng đào tạo. Đây cũng là lĩnh vực thu hút được sự quan tâm nghiên cứu của các
nhà khoa học, các nhà quản lý giáo dục. Đã có nhiều cơng trình nghiên cứu cơ bản
về khoa học quản lý giáo dục, quản lý hoạt động học tập của người học như:
Những nghiên cứu có tính chất cơ bản, đề cập đến các khái niệm,
nguyên tắc, chức năng, nội dung, phương pháp quản lý giáo dục nói chung:
Tác giả Đặng Quốc Bảo với “Một số khái niệm về quản lý giáo dục”; “Cơ sở
của khoa học quản lý” của tác giả Nguyễn Minh Đạo và Nguyễn Ngọc

Quang; giáo trình “Quản lý giáo dục và đào tạo” của tập thể cán bộ khoa học
và giảng viên Học viện Quản lý giáo dục; “Khoa học quản lý giáo dục - một
số vấn đề lý luận và thực tiễn” của tác giả Trần Kiểm. Nội dung của các cơng
trình nghiên cứu trên đều khẳng định, quản lý giáo dục là một khoa học, nó có
những đặc điểm chung của Khoa học quản lý xã hội; tuy nhiên, quản lý giáo
dục cũng có những đặc điểm riêng, phải tuân thủ theo những nguyên tắc quản
lý chặt chẽ và hệ thống phương pháp quản lý khoa học. Đồng thời các tác giả
cũng cho rằng, đổi mới công tác quản lý giáo dục là một tất yếu khách quan
mà các nước trên thế giới đã và đang thực hiện, nhất là trong xu thế hội nhập,
tồn cầu hố hiện nay đang diễn ra mạnh mẽ. Nhằm nâng cao chất lượng công
tác quản lý giáo dục đối với các bậc học khác nhau và gắn công tác quản lý
giáo dục ở tầm vĩ mô với công tác quản lý nhà nước, tác giả Đặng Bá Lãm đã
có cơng trình nghiên cứu cơ bản “Quản lý nhà nước về giáo dục, lý luận và
thực tiễn”; tác giả Phạm Viết Vượng đã nghiên cứu về “Quản lý hành chính
nhà nước và quản lý ngành giáo dục”.
Nghiên cứu về công tác quản lý giáo dục trong nhà trường qn sự có
các cơng trình nghiên cứu khoa học, các bài viết như: “Nâng cao chất lượng
quản lý giáo dục đào tạo trong các học viện, trường sĩ quan quân đội đáp ứng
yêu cầu mới” của tác giả Vũ Quang Lộc.


8

Đề tài khoa học của tác giả Ngô Quý Ty và Lê Văn Chung về “Một số
vấn đề chung về quản lý giáo dục - đào tạo trong quân đội”.
Giáo trình “Quản lý giáo dục đại học quân sự” của tập thể giảng viên
khoa Sư phạm quân sự, Học viện Chính trị do PGS. TS Đặng Đức Thắng chủ
biên…
Giáo trình “Phương pháp luận nghiên cứu khoa học” do PGS. TS Trần
Đình Tuấn chủ biên – Nxb Quân đội nhân dân, 2008, trong đó có nội dung

viết về hoạt động nghiên cứu khoa học của học viên và quản lý hoạt động
nghiên cứu khoa học trong nhà trường quân đội.
Đề tài: “Hồn thiện hệ tiêu chí đảm bảo chất lượng đào tạo sau đại học
ở Học viện Chính trị quân sự”, do các tác giả Phòng Sau đại học và Khoa Sư
phạm quân sự nghiên cứu năm 2003. Trong đó đã xác định các tiêu chí đánh
giá chất lượng luận văn sau đại học ở Học viện Chính trị.
Các cơng trình nghiên cứu trên đây đã cụ thể hố cơng tác quản lý giáo
dục vào đối tượng cụ thể, đặc thù, đó là quản lý giáo dục - đào tạo trong quân
đội. Đặc biệt, trong giáo trình “Quản lý giáo dục đại học quân sự”, các tác giả
đã lần đầu tiên nghiên cứu, biên soạn một cách có hệ thống các nội dung về
quản lý giáo dục trong nhà trường quân sự, từ quan niệm chung đến mục tiêu,
bản chất, nguyên tắc, nội dung, phương pháp và những yêu cầu về phẩm chất,
năng lực của người cán bộ quản lý giáo dục ở nhà trường quân sự.
Nghiên cứu về quản lý chất lượng học tập của học viên ở bậc sau đại
học, đáng chú ý là một số cơng trình như: “Nâng cao chất lượng quản lý học
viên sau đại học ở Học viện Chính trị quân sự giai đoạn hiện nay” của tác giả
Trương Thành Trung; “Tổ chức quản lý học viên sau đại học ở Học viện
Chính trị quân sự” của tác giả Đinh Văn Thanh. Đặc biệt là đề án: “Xây dựng
hệ tiêu chí đánh giá chất lượng đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ ở Học viện Chính trị
hiện nay” do TS. Nguyễn Phương Đông làm chủ nhiệm không chỉ xây dựng


9

các tiêu chí làm thước đo để đánh giá chất lượng đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ mà
còn đề cập đến vai trò, trách nhiệm của các chủ thể quản lý trong việc thực
hiện các tiêu chí đã xác định để nâng cao chất lượng đào tạo. Bàn đến mối
quan hệ của công tác quản lý đối với việc nâng cao chất lượng đào tạo sau đại
học đã có cơng trình nghiên cứu: “Cơng tác quản lý trong nâng cao chất lượng
đào tạo sau đại học ở Học viện Chính trị quân sự” của tác giả Lại Ngọc Hải;

tác giả Dương Văn Minh có cơng trình nghiên cứu “Những nhân tố tác động
đến nâng cao chất lượng đào tạo sau đại học ở Học viện Chính trị quân sự”;
tác giả Đặng Đức Quy với cơng trình “Chất lượng đào tạo sau đại học - nhìn
từ góc độ quản lý và đánh giá chất lượng luận văn, luận án ở Học viện Chính
trị quân sự” v.v…
Ở một hướng khác, đề cập đến vai trò của các chủ thể bao gồm: khoa
chuyên ngành, cán bộ hướng dẫn khoa học đối với công tác quản lý và nâng
cao chất lượng đào tạo sau đại học. Tác giả Nguyễn Văn Tài đã có cơng trình
nghiên cứu “Vai trị của khoa chun ngành với việc nâng cao chất lượng đào
tạo sau đại học”. Trong đó, tác giả khẳng định rằng, khoa chun ngành có
vai trị rất quan trọng trong hoạt động đào tạo sau đại học, đặc biệt là đối với
việc nâng cao chất lượng đào tạo chuyên ngành, từ tham gia tuyển chọn, đến
đào tạo về kiến thức, năng lực nghiên cứu và tổ chức thực hiện hoạt động xây
dựng luận văn, luận án. Tác giả Phạm Đức Tú đề xuất biện pháp “Xây dựng
mối quan hệ tích cực giữa cán bộ hướng dẫn và học viên sau đại học trong
việc nâng cao chất lượng luận văn, luận án”. Tác giả Mai Văn Hoá cho rằng
cần phải “Khoa học hoá thời gian và phương pháp tự học - tự nghiên cứu của
học viên sau đại học nhằm bảo đảm tiến độ luận văn, luận án”. Theo tác giả,
việc người học sắp xếp thời gian tự học - tự nghiên cứu hợp lý chính là tổ
chức lao động một cách khoa học hoạt động này, nó sẽ giúp cho việc thực
hiện các nhiệm vụ, nội dung nghiên cứu được thực hiện với hiệu xuất cao và
là một trong những biện pháp quan trong để người học tự quản lý quá trình


10

học tập của bản thân. Cũng về vấn đề này, tác giả Nguyễn Đình Huệ đã đề
cập “Vai trị của cơ quan quản lý đào tạo sau đại học trong quá trình xây dựng
và phát triển đào tạo sau đại học ở Học viện Chính trị qn sự”. Trong các
cơng trình nghiên cứu trên, các tác giả đã khẳng định cơng tác quản lý q

trình sau đại học là nhân tố có ý nghĩa quyết định để nâng cao chất lượng đào
tạo sau đại học nói chung, đào tạo tiến sĩ nói riêng.
Tác giả Đặng Sĩ Lộc trong cơng trình nghiên cứu: “Nâng cao chất lượng
luận án tiến sĩ ở Học viện Chính trị hiện nay” (2011), đã bàn về chất lượng luận án
tiến sĩ, đưa ra quan niệm nâng cao chất lượng luận án tiến sĩ chỉ ra những nhân tố
tác động và những yêu cầu nâng cao chất lượng luận án, đó là: Tăng cường giáo
dục tạo sự chuyến biến mạnh mẽ về nhận thức của các tổ chức, các lực lượng; tích
cực đổi mới cách thức tiến hành các khâu, các bước của qui trình thực hiện luận
án; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của nghiên cứu sinh trong xây dựng
và thực hiện luận án tiến sĩ; tăng cường kiểm tra, giám sát kịp thời phát hiện và
kiên quyết đấu tranh với các biểu hiện hạ thấp chất lượng luận án tiến sĩ ở Học
viện Chính trị.
Khi bàn về luận văn, luận án trong đào tạo sau đại học ở Học viện
Chính trị, PGS. TS Dương Văn Minh cùng nhóm tác giả trong cơng trình
nghiên cứu: “Thực trạng và những giải pháp cơ bản nâng cao chất lượng luận
văn, luận án trong đào tạo sau đại học ở Học viện Chính trị” (2008) đã phân
tích, làm rõ thực trạng, những bức xúc, bất cập về chất lượng luận văn thạc sĩ,
luận án tiến sĩ, đề cập những yếu tố tác động đến chất lượng luận văn, luận án
trong đào tạo sau đại học ở Học viện Chính trị.
Những năm gần đây, sự tăng nhanh về số lượng các trường đại học và cao
đẳng trong cả nước dẫn đến sự tiêu cực trong thi cử, làm luận văn tốt nghiệp, tác
giả Phạm Ngọc Trúc cùng cộng sự trong “Khảo sát, đánh giá thực trạng tiêu cực
trong thi cử, làm luận văn thuộc hệ thống giáo dục quốc dân: nghiên cứu đề xuất
giải pháp khắc phục” (2008) đã đưa ra khái niệm về tiêu cực trong làm luận văn,


11

luận án chính là những âm mưu và hành động dẫn đến làm sai lệch kết quả học
tập và rèn luyện của người học với mục đích đem lại cho người học những lợi

ích vật chất hoặc tinh thần mà thực ra họ khơng thể đạt được. Nhóm tác giả đã
chỉ ra tiêu cực phổ biến trong làm luận văn là tình trang sao chép luận văn, luận
án của người khác. Cá biệt có trường hợp đã bị phát hiện dùng báo cáo kết quả
nghiên cứu khoa học công nghệ của người khác làm luận văn tốt nghiệp của
mình.
Các cơng trình trên, mỗi cơng trình tiếp cận ở một góc độ khác nhau và
gắn với một đối tượng nghiên cứu cụ thể, đồng thời đề cập tới một số vấn đề
liên quan tới hoạt động quản lý đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ ở Học viện Chính trị.
Tuy nhiên, hầu hết các cơng trình mới đề cập đến quản lý giáo dục - đào
tạo nói chung, ít có cơng trình nghiên cứu sâu về quản lý giáo dục – đào tạo sau
đại học. Một số cơng trình có đề cập đến chất lượng đào tạo sau đại học nhưng
mới chỉ ra được hạn chế về chất lượng của luận văn, luận án mà chưa đi sâu vào
những hạn chế, yếu kém về phương diện quản lý. Cho đến nay, chưa có cơng trình
nào nghiên cứu một cách độc lập, có hệ thống về vấn đề: “Quản lý hoạt động xây
dựng luận văn tốt nghiệp của học viên cao học ở Học viện Chính trị hiện nay”.
Đây là một vấn đề nghiên cứu khá mới mẻ, đi sâu làm rõ những vấn đề lý luận và
thực tiễn của quản lý hoạt động xây dựng luận văn tốt nghiệp của học viên cao
học phục vụ cho nâng cao chất lượng đào tạo sau đại học ở Học viện Chính trị
trực tiếp là đào tạo trình độ thạc sĩ - một vấn đề rất cơ bản và cấp thiết đang đặt ra
hiện nay.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
* Mục đích nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu làm sáng tỏ những vấn đề lý luận và thực tiễn
về hoạt động xây dựng luận văn tốt nghiệp của học viên cao học ở Học viện
Chính trị. Từ đó đề xuất các biê ̣n pháp quản lý hoạt động xây dựng luận văn tốt
nghiệp của học viên cao học ở Học viện Chính trị hiện nay nhằm góp phần nâng


12

cao chất lượng quản lý hoạt động xây dựng luận văn tốt nghiệp của học viên cao
học.
* Nhiêm
̣ vụ nghiên cứu
Nghiên cứu cơ sở lý luâ ̣n cơ bản về quản lý hoạt động xây dựng luận
văn tốt nghiệp của học viên cao học ở Học viện Chính trị.
Khảo sát, đánh giá thực trạng, nguyên nhân về quản lý hoạt động xây
dựng luận văn tốt nghiệp của học viên cao học ở Học viện Chính trị.
Đề xuất yêu cầu và biê ̣n pháp chủ yếu quản lý hoạt động xây dựng luận
văn tốt nghiệp của học viên cao học ở Học viện Chính trị hiện nay.
4. Khách thể, đới tượng, phạm vi nghiên cứu
* Khách thể nghiên cứu
Quản lý đào tạo sau đại học ở Học viện Chính trị.
* Đối tượng nghiên cứu
Quản lý hoạt động xây dựng luận văn tốt nghiệp của học viên cao học ở
Học viện Chính trị.
* Phạm vi nghiên cứu
Đề tài đi sâu nghiên cứu quản lý hoạt động xây dựng luận văn tốt
nghiệp của học viên cao học ở Học viê ̣n chính trị với tư cách là quản lý một
loại hình hoạt động học tập của học viên.
Các số liê ̣u điều tra, khảo sát sử dụng để nghiên cứu trong phạm vi 5
năm từ 2009 đến 2013.
5. Giả thuyết khoa học
Quản lý hoạt động xây dựng luận văn tốt nghiệp của học viên cao học ở
Học viê ̣n Chính trị phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Nếu xác định được cơ sở lý luận,
đánh giá đúng thực trạng xây dựng luận văn tốt nghiệp của học viên cao học, đề
xuất được hệ thống biện pháp quản lý nhằm kế hoạch hóa hoạt động xây dựng
luận văn, khai thác, sử dụng tối ưu lực lượng giáo viên hướng dẫn; phối hợp chặt

13

chẽ giữa giáo viên hướng dẫn với khoa chuyên ngành, Phòng Sau đại học và các
cơ quan chức năng trong quá trình xây dựng luận văn thì chất lượng luận văn tốt
nghiệp của học viên cao học ở Học viện Chính trị sẽ khơng ngừng được nâng
lên.
6. Phương pháp l ̣n và phương pháp nghiên cứu
* Phương pháp luâṇ
Đề tài được nghiên cứu dựa trên quan điểm của Chủ nghĩa Mác –
Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và cơ sở lý luận theo đường lối, quan điểm của
Đảng Cô ̣ng sản Viê ̣t Nam; của Quân uỷ Trung ương; Nghị quyết của các cấp
về giáo dục - đào tạo và quản lý giáo dục - đào tạo mà trực tiếp nhất là quản
lý hoạt động xây dựng luận văn tốt nghiệp của học viên cao học.
Để đạt được mục đích nghiên cứu và luận giải các nhiệm vụ của đề tài,
chúng tôi sử dụng các quan điểm tiếp cận hệ thống - cấu trúc; lịch sử - lơgíc;
quan điểm thực tiễn để xem xét, phân tích những vấn đề lý luận và thực tiễn
của hoạt động xây dựng luận văn tốt nghiệp của học viên cao học trong nhà
trường quân đội nói riêng và hoạt động xây dựng luận văn tốt nghiệp của học
viên cao học ở Học viện Chính trị nói riêng.
* Phương pháp nghiên cứu
- Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết
Thực hiện việc thu thập, nghiên cứu tài liệu; phân tích, tổng hợp, hệ
thống hố, khái qt hoá các tài liệu về giáo dục - đào tạo, đặc biệt là những
tài liệu có liên quan đến quản lý hoạt động xây dựng luận văn tốt nghiệp của
học viên cao học; nghiên cứu Nghị quyết của Đảng uỷ Học viện, kế hoạch
xây dựng và bảo vệ luận văn tốt nghiệp của học viên, Phòng Sau đại học,
khoa chuyên ngành, của Học viện; các văn bản hướng dẫn, quy chế của Bộ
Giáo dục và Đào tạo, quy định của Học viện.

14

Phương pháp nghiên cứu từ các sản phẩm, công cụ quản lý: Tiến độ, kế
hoạch xây dựng luận văn tốt nghiệp của học viên cao học; hệ thống sổ sách
của Phòng Sau đại học, các khoa chuyên ngành, Hệ Sau đại học.
- Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phương pháp quan sát: Quan sát hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý
của đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục trong công tác quản lý hoạt động xây
dựng luận văn tốt nghiệp của học viên cao học ở Học viện để rút ra những kết
luận về nội dung nghiên cứu.
Phương pháp điều tra: Điều tra xã hội học bằng phiếu đối với 120 đồng
chí học viên cao học để làm cơ sở đánh giá thực trạng, tìm ra nguyên nhân và
đề xuất các biện pháp hiệu quả trong quản lý hoạt động xây dựng luận văn tốt
nghiệp của học viên cao học tại Học viện Chính trị.
Phương pháp toạ đàm, trao đổi: Trao đổi với các cán bộ bộ hướng dẫn,
cán bộ quản lý về thực trạng hoạt động xây dựng luận văn tốt nghiệp của học
viên cao học ở Học viện Chính trị.
Phương pháp tổng kết thực tiễn: Nghiên cứu báo cáo tổng kết năm học,
kết quả xây dựng luận văn tốt nghiệp của học viên cao học qua các giai đoạn
phát triển của Học viện, của các khoa giáo viên, của Phòng Sau đại học nhằm
đúc rút thành những kinh nghiệm về quản lý hoạt động xây dựng luận văn tốt
nghiệp của học viên cao học ở Học viện Chính trị.
Phương pháp chuyên gia: Xin ý kiến của các nhà khoa học giáo dục
trong và ngoài quân đội về một số vấn đề lý luận và thực tiễn có liên quan tới
việc nghiên cứu của đề tài.
Ngồi ra, tác giả cịn sử dụng phương pháp thống kê tốn học để xử lý
kết quả nghiên cứu.
7. Ý nghĩa của luận văn

15

Đề tài góp phần làm sáng tỏ những vấn đề lý luận về quản lý hoạt động
xây dựng luận văn tốt nghiệp của học viên cao học. Bổ sung làm phong phú
thêm lý luận về quản lý đào tạo sau đại học trong tình hình hiện nay.
Đề tài đưa ra những đánh giá, nhận định về thực trạng chất lượng luận
văn tốt nghiệp của học viên sau đại học trong những năm gần đây, chỉ ra
những ưu điểm, nhược điểm và nguyên nhân của thực trạng đó. Góp phần xây
dựng cơ sở khoa học cho việc đổi mới nâng cao chất lượng đào tạo sau đại
học ở Học viện Chính trị đáp ứng yêu cầu mới.
Đề tài hoàn thành sẽ là tài liệu tham khảo cho đội ngũ cán bộ quản lý
giáo dục, cán bộ hướng dẫn, giảng viên làm công tác quản lý và giảng dạy ở
bậc sau đại học. Đồng thời là tài liệu tham khảo bổ ích cho học viên sau đại
học và những người quan tâm đến vấn đề này.
8. Kết cấu của luận văn
Đề tài gồm: Mở đầu, 3 chương (9 tiết), kết luận và kiến nghị, danh mục
tài liệu tham khảo và phụ lục.

Chương 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ
HOẠT ĐỘNG XÂY DỰNG LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
CỦA HỌC VIÊN CAO HỌC
1.1. Những khái niệm khoa học về quản lý hoạt động xây dựng luận
văn tốt nghiệp của học viên cao học
1.1.1. Xây dựng luận văn tốt nghiệp của học viên cao học
Học viên cao học là những người được đào tạo theo chương trình sau
đại học, được cấp bằng thạc sĩ sau khi tốt nghiệp. Đây là bậc đào tạo chuyên
gia ở trình độ cao. Học viên cao học không chỉ hiểu biết sâu sắc tồn diện về
nội dung của một mơn khoa học ở trình độ phát triển hiện tại của nó mà còn

16

phải nắm được cơ sở nền tảng lý luận của mơn khoa học đó và xu hướng phát
triển của nó trong tương lai. Vì vậy, học viên cao học phải được trang bị về
phẩm chất, năng lực của một nhà khoa học. Quá trình học tập của học viên
cao học gồm giai đoạn bổ túc kiến thức và giai đoạn viết luận văn tốt nghiệp.
Trong q trình đó, học viên cao học phải tham gia các hình thức tập dượt
nghiên cứu khoa học. Các loại hình tổ chức nghiên cứu khoa học của học viên
bao gồm: Viết chuyên đề, tiểu luận, thu hoạch, tham luận, bài báo khoa học.
Học viên cao học còn tham gia các hội nghị, hội thảo khoa học; thông tin
khoa học; hội thi sáng kiến, tài năng trẻ do các cơ quan, đơn vị trong và ngoài
trường tổ chức; tham gia nghiên cứu đề tài khoa học và viết khóa luận, đồ án,
luận văn tốt nghiệp. Luận văn tốt nghiệp là một loại hình tập dượt nghiên cứu
khoa học của học viên. Theo trục lý luận trên đây, luận văn tốt nghiệp cao học
được hiểu như sau:
Luận văn tốt nghiệp của học viên cao học là một đề tài
khoa học của học viên, dưới sự hướng dẫn của nhà khoa học,
trong đó trình bày kết quả nghiên cứu về một vấn đề thuộc
chuyên ngành đào tạo, được đưa ra bảo vệ trước hội đồng chấm
luận văn, để làm căn cứ đề nghị cấp văn bằng thạc sĩ về chuyên
ngành đào tạo.
Luận văn tốt nghiệp của học viên cao học là cơng trình tập dượt nghiên
cứu khoa học của học viên, dưới sự hướng dẫn của giảng viên, nhà khoa học.
Nó phản ánh trình độ học tập và nghiên cứu của học viên trong quá trình đào
tạo. Luận văn tốt nghiệp của học viên cao học phải đáp ứng yêu cầu của trình
độ đào tạo thạc sĩ theo một chuyên ngành cụ thể.
Đối với học viên, luận văn tốt nghiệp là sản phẩm nghiên cứu khoa học,
phản ánh kết quả của hoạt động nghiên cứu khoa học, có giá trị khoa học và

thực tiễn nhất định. Nó cũng là bước khởi đầu, tập dượt, hình thành những ý
niệm và tích luỹ được kinh nghiệm ban đầu về nghiên cứu khoa học, tạo tiền


17

đề thuận lợi để tiến hành nghiên cứu luận án khoa học khi học tập ở trình độ
cao hơn, hoặc tham gia các cơng trình nghiên cứu khoa học khác.
Xây dựng luận văn tốt nghiệp là giai đoạn người học sử dụng tổng hợp
những kiến thức lý thuyết và thực tiễn đã thu thập được trong quá trình học
tập, nghiên cứu để đề xuất và giải quyết một vấn đề khoa học thuộc chuyên
ngành đào tạo, nhằm rèn luyện phương pháp tự học tập, tự nghiên cứu và
phát triển tư duy sáng tạo của người học theo mục tiêu đào tạo thạc sĩ khoa
học.
Như vậy, xây dựng luận văn tốt nghiệp của học viên là một giai đoạn
trong quá trình học tập ở nhà trường. Đây là giai đoạn người học học tập dượt
nghiên cứu khoa học. Giai đoạn này nằm trong chương trình đào tạo, có kế
hoạch, có tổ chức, có nội dung, phương pháp và diễn ra theo quy chế, quy
định nghiêm ngặt của quá trình đào tạo. Về thực chất, giai đoạn xây dựng
luận văn tốt nghiệp là một quá trình bộ phận trong quá trình đào tạo tổng thể
của nhà trường. Q trình này có mối quan hệ biện chứng với quá trình bổ túc
kiến thức và các quá trình bộ phận khác trong quá trình đào tạo tổng thể.
Xây dựng luận văn tốt nghiệp bao gồm xây dựng các ý tưởng nghiên
cứu, xây dựng cơ sở lý luận và thực tiễn của vấn đề nghiên cứu, chỉ ra phương
hướng, giải pháp, biện pháp vận dụng những lý thuyết khoa học mới vào giải
quyết các mâu thuẫn, tạo ra sự phát triển mới của đối tượng. Vấn đề quan
trọng nhất của xây dựng luận văn tốt nghiệp là xây dựng cấu trúc của luận
văn, xây dựng kế hoạch, quy trình, tiến độ thực hiện luận văn.
Nhiệm vụ xây dựng luận văn bắt đầu từ khâu xây dựng kế hoạch
nghiên cứu đến thiết kế đề cương luận văn và triển khai viết hoàn thiện luận

văn. Nhiệm vụ cụ thể bao gồm: xây dựng kế hoạch nghiên cứu; xây dựng đề
cương luận văn; thu thập, xử lý thông tin lý luận và thực tiễn; viết và hoàn
thiện luận văn.


18

Q trình xây dựng luận văn cao học, địi hỏi học viên phải sử dụng các
kiến thức đã học tập được trong nhà trường để tổng quan các trường phái
quan điểm khác nhau, các giai đoạn phát triển của vấn đề nghiên cứu trong
lịch sử. Trên cơ sở đó tìm ra quy luật vận động, phát triển của vấn đề nghiên
cứu.
Để xây dựng luận văn tốt nghiệp đòi hỏi người học phải nắm được kiến
thức cơ bản, chuyên sâu về môn học, bao gồm những kiến thức do giảng viên
trang bị và những kiến thức do chính người học tự tìm kiếm, tự nghiên cứu
phát hiện ra trong quá trình học tập. Tức là phải thông qua các thao tác tư duy
như phân tích, tổng hợp, khái qt hóa, hệ thống hóa, rút ra những nhận định,
đánh giá riêng theo quan điểm của bản thân mình.
Xây dựng luận văn tốt nghiệp là quá trình học viên cao học vận dụng
những kiến thức lý thuyết khoa học chuyên ngành vào nghiên cứu xem xét
thực tiễn vận động, phát triển của vấn đề nghiên cứu, rút ra những kết luận về
thực trạng, ưu nhược điểm, nguyên nhân của ưu nhược điểm đó, chỉ ra những
mâu thuẫn trong lý luận và thực tiễn của vấn đề nghiên cứu. Luận văn cao học
là một đề tài khoa học của học viên, không chỉ giải quyết những vấn đề lý
luận thuần túy mà phải giải quyết những vấn đề thực tiễn đã đặt ra.
Xây dựng luận văn cao học là quá trình học viên cao học vận dụng
những kết quả nghiên cứu vào giải quyết các vấn đề lý luận và thực tiễn đang
đặt ra. Tức là người học phải đề xuất các giải pháp, biện pháp, phương hướng
tác động vào đối tượng nghiên cứu, thúc đẩy đối tượng phát triển lên một
trình độ mới cao hơn. Tính cách mạng của luận văn chính là sự biến đổi thực

tiễn, làm thay đổi cái cũ bằng cái mới ưu thế hơn, tốt hơn.
1.1.2. Hoạt động xây dựng luận văn tốt nghiệp của học viên cao học
Hoạt động xây dựng luận văn tốt nghiệp là một loại hình hoạt động học
tập của học viên cao học. Quá trình học tập của học viên cao học được chia
thành hai giai đoạn cơ bản là giai đoạn bổ túc kiến thức và giai đoạn xây dựng


19

luận văn tốt nghiệp. Hoạt động học tập là một mặt hoạt động trong quá trình
dạy học của nhà trường. Hoạt động học tập là hoạt động của học viên.
Theo lý luận dạy học thì hoạt động học tập của học viên trong nhà trường về
thực chất là hoạt động nhận thức của người học dưới sự chỉ đạo của người dạy, diễn
ra trong điều kiện sư phạm thuận lợi. Hoạt động học tập bao giờ cũng đặt dưới sự
chỉ đạo của hoạt động dạy. Hoạt động học và hoạt động dạy luôn phải thống nhất
biện chứng với nhau. Tuy nhiên, ở mỗi cấp học, bậc học, mỗi giai đoạn của quá
trình dạy học thì sự phối hợp giữa hoạt động dạy với hoạt động học có những cách
thức khác nhau.
Trong giai đoạn bổ túc kiến thức, giảng viên phải trực tiếp truyền thụ
cho cả lớp những nội dung dạy học theo chương trình quy định chung. Hoạt
động học tập của người học trong giai đoạn này mang tính tập thể, thống nhất
về mục tiêu, về nội dung, về hình thức tổ chức học tập.
Giai đoạn xây dựng luận văn tốt nghiệp, hoạt động học tập của học viên
diễn ra mang tính cá nhân. Giảng viên với tư cách là người hướng dẫn khoa
học, không trực tiếp trang bị kiến thức cho người học mà chỉ định hướng cho
từng cá nhân người học tự mình tìm tịi kiến thức chun sâu theo đề tài
nghiên cứu của bản thân. Hoạt động học tập của người học là hoạt động độc
lập, tự mình nghiên cứu, tự mình khái quát đúc rút ra những kết luận, những
nhận định khoa học về một vấn đề nghiên cứu riêng.
Hoạt động xây dựng luận văn tốt nghiệp cao học là một hình thức hoạt

động học tập cụ thể, hoạt động tập dượt nghiên cứu khoa học của học viên,
dưới sự hướng dẫn nhà khoa học, nhằm phát triển tư duy sáng tạo, tập dượt
phương pháp nghiên cứu khoa học, rèn luyện các phẩm chất cần thiết cho
người học theo mục tiêu đào tạo thạc sĩ.
Nếu như khái niệm xây dựng luận văn tốt nghiệp của học viên cao học bàn
đến quá trình xây dựng luận văn như một giai đoạn của quá trình đào tạo thạc sĩ


20

thì khái niệm hoạt động xây dựng luận văn tốt nghiệp của học viên cao học lại đi
sâu vào tìm hiểu bản chất của hoạt động đó với tư cách là hoạt động học tập.
Với tư cách là một loại hình hoạt động học tập của học viên, thuộc quá
trình đào tạo của nhà trường, khái niệm hoạt động xây dựng luận văn tốt
nghiệp được hiểu như sau:
Hoạt động xây dựng luận văn tốt nghiệp của học viên cao học là sự
huy động nội lực của bản thân người học, dưới sự hướng dẫn của nhà khoa
học, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ tập dượt nghiên cứu khoa học, nhằm
phát triển tư duy sáng tạo, rèn luyện các phẩm chất cần thiết cho người học
theo mục tiêu đào tạo thạc sĩ.
Về bản chất, hoạt động xây dựng luận văn tốt nghiệp của học viên cao học
là một dạng hoạt động nhận thức có tính khám phá của người học dưới sự chỉ
đạo của người hướng dẫn khoa học, được tiến hành trong điều kiện sư phạm
thuận lợi.
Hoạt động xây dựng luận văn tốt nghiệp, xét đến cùng là hoạt động
nhận thức của người học. Hoạt động nhận thức của người học về cơ bản vẫn
diễn ra theo quy luật nhận thức chung của loài người như V.I.Lênin đã khái
quát: Từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng và từ tư duy trừu tượng
đến thực tiễn. Chủ thể hoạt động nhận thức là người học. Hoạt động nhận
thức của người học diễn ra trong quá trình đào tạo, vì vậy phải đặt dưới sự chỉ

đạo của người dạy. Mọi hoạt động của người học đều phải diễn ra theo sự chỉ
đạo của người dạy.
Hoạt động xây dựng luận văn tốt nghiệp của học viên cao học khác với
hoạt động nhận thức thông thường của người học ở cấp độ nhận thức, ở các
thao tác hành vi cụ thể và sản phẩm của hoạt động. Hoạt động xây dựng luận
văn tốt nghiệp của học viên cao học không chỉ diễn ra trong tư duy mà còn
được diễn ra trong thực tiễn bằng các thao tác hành vi của người học trong


21

quá trình xây dựng đề cương, triển khai nghiên cứu. Sản phẩm của hoạt động
đó được thể hiện ra bằng luận văn cao học.
Người dạy trong giai đoạn này là nhà khoa học, người hướng dẫn khoa học
của học viên. Hoạt động của người dạy là hoạt động tổ chức, điều khiển hoạt động
học tập của người học, đảm bảo cho các hoạt động xây dựng luận văn diễn ra theo
đúng quy luật phát triển tư duy của người học. Tức là đảm bảo cho hoạt động bên
ngoài của học viên thống nhất với hoạt động của tư duy, phù hợp với quy luật phát
triển tư duy. Như vậy, thực chất hoạt động của người dạy là hoạt động điều khiển
sự phát triển bên trong của người học thông qua các hoạt động bên ngoài.
Mối quan hệ giữa hoạt động của người học với hoạt động của người dạy là
mối quan hệ biện chứng. Mọi hoạt động của người học phải thống nhất với hoạt
động của người dạy, người hướng dẫn khoa học. Trong mối quan hệ đó, người học
vừa là khách thể, chịu sự tác động, điều khiển của người dạy, vừa là chủ thể tự tổ
chức, tự điều khiển các hoạt động của chính bản thân mình theo yêu cầu của người
hướng dẫn.
Hoạt động xây dựng luận văn tốt nghiệp của học viên cao học là một
loại hình hoạt động nhận thức ở trình độ cao, trình độ tập dượt nghiên cứu
khoa học. Người học là đối tượng đã trưởng thành, có trình độ hiểu biết lý
luận và thực tiễn về một lĩnh vực khoa học chuyên ngành. Hoạt động nhận

thức của người học có tính nghiên cứu, tự tìm tịi, tự khám phá. Thầy khơng
trang bị kiến thức cho người học mà chỉ tổ chức và hướng dẫn các bước đi,
các hoạt động học tập của người học, tập cho người học từng bước biết tự
mình làm việc với các nguồn tài liệu, hình thành khả năng độc lập nghiên cứu.
Đối tượng tác động của hoạt động học tập trong giai đoạn xây dựng
luận văn tốt nghiệp là luận văn tốt nghiệp cao học. Đối tượng đó có liên quan
chặt chẽ với đối tượng của một chuyên ngành khoa học cụ thể.


22

Phương pháp chủ yếu để tác động lên đối tượng là phương pháp nghiên
cứu khoa học nói chung và phương pháp nghiên cứu khoa học chuyên ngành.
Phương thức chủ yếu của hoạt động học tập trong giai đoạn xây dựng luận
văn tốt nghiệp là những hành động thu thập, nghiên cứu tài liệu lý thuyết và
thực tiễn, những thao tác tư duy, phân tích, tổng hợp, khái qt hóa, hệ thống
hóa, hình thành những nhận định, đánh giá, những kết luận khoa học.
Nhân tố trực tiếp quy định tính tích cực hoạt động xây dựng luận văn
tốt nghiệp của học viên là động cơ và mục đích học tập của chính người học.
Đồng thời với việc tổ chức cho người học hoạt động xây dựng luận văn tốt
nghiệp, người hướng dẫn khoa học cần phải xây dựng cho người học động cơ,
thái độ học tập, nghiên cứu một cách đúng đắn, tạo thành động lực bên trong
thôi thúc hoạt động học tập, định hướng hình thành phẩm chất của người
nghiên cứu.
Với tư cách là chủ thể của hoạt động nhận thức, người học phải huy động
cao độ nội lực của bản thân để thực hiện các nhiệm vụ học tập trong q trình xây
dựng luận văn tốt nghiệp. Tính tích cực hoạt động của người học bị chi phối bởi
các yếu tố nội lực và ngoại lực. Để thực hiện hoạt động học tập trong giai đoạn
xây dựng luận văn, đòi hỏi người học phải tạo ra sự thống nhất giữa nội lực với
ngoại lực. Trên cơ sở huy động nội lực của bản thân để tận dụng những yếu tố

ngoại lực.
1.1.3. Quản lý hoạt động xây dựng luận văn tốt
nghiệp của học viên cao học
Có nhiều quan điểm khác nhau về quản lý tùy thuộc vào các cách tiếp cận,
góc độ nghiên cứu và hồn cảnh xã hội, kinh tế, chính trị. Thơng thường, người ta
đưa ra quan niệm về quản lý theo hai cấp độ chủ yếu, quản lý cấp vĩ mô và quản
lý cấp vi mô. Dù tiếp cận dưới góc độ nào thì tựu chung các định nghĩa trên đều
thống nhất theo nghĩa chung: Đó là một quá trình bao gồm tổng thể các tác động,


23

điều khiển, phối hợp hoạt động của chủ thể và đối tượng quản lý nhằm đạt được
mục tiêu đề ra.
Bản chất của hoạt động quản lý là sự tác động (tổ chức, điều khiển, chỉ
huy) hợp quy luật của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý trong một tổ chức
nhằm làm cho tổ chức vận hành đạt hiệu quả mong muốn đạt được mục tiêu đề
ra.
Lý luận và thực tế công tác quản lý đã khẳng định các chức năng cơ
bản của quản lý là kế hoạch hóa- tổ chức- chỉ đạo và kiểm tra đánh giá. Các
chức năng trên có quan hệ chặt chẽ với nhau, bổ sung cho nhau. Hoạt động
quản lý là một chu trình thống nhất biện chứng với cả bốn chức năng trên.
Ngoài bốn chức năng cơ bản trên đây, thông tin quản lý đóng vai trị
như “mạch máu” của hoạt động quản lý nói chung, của quản lý giáo dục nói
riêng.
Quản lý hoạt động xây dựng luận văn tốt nghiệp của học viên cao học là
một khái niệm thuộc phạm trù quản lý giáo dục. Quản lý giáo dục là một bộ phận
chuyên biệt của khoa học quản lý nói chung, bao hàm từ quản lý hệ thống
giáo dục quốc dân đến quản lý các phân hệ của nó và đặc biệt là quản lý
trường học; theo hệ thống thống nhất từ Trung ương đến địa phương. Quản lý

giáo dục phải thực hiện chức năng quản lý nhà nước đối với toàn bộ hệ thống
giáo dục. Trong thực tế quản lý giáo dục ở các cấp từ trung ương đến các địa
phương phải nhằm mục tiêu tạo điều kiện tối ưu cho sự phát triển của nhà
trường.
Quản lý giáo dục là một loại hình của quản lý xã hội, bao gồm những
tác động có mục đích, có kế hoạch, có hệ thống nhằm thực hiện các chức
năng quản lý trong lĩnh vực Giáo dục – Đào tạo. Đó là hoạt động chuyên biệt
có vai trị hết sức quan trọng trong việc đạt được mục tiêu giáo dục và nâng
cao chất lượng, hiệu quả của giáo dục.


24

Quản lý giáo dục là một chuỗi tác động có mục đích, có kế hoạch, có
hệ thống, mang tính tổ chức sư phạm của chủ thể quản lý, đến tập thể giáo
viên và học sinh, sinh viên, đến những lực lượng trong và ngoài nhà trường
nhằm huy động họ cùng cộng tác, phối hợp tham gia vào mọi hoạt động của
nhà trường để làm cho qui trình này vận hành tốt, hoàn thành những mục tiêu
dự kiến.
Chủ thể quản lý có thể là một cá nhân (Giám đốc, Hiệu trưởng), cũng
có thể là một tập thể (các cơ quan chức năng, khoa chuyên ngành..).
Đối tượng quản lý là những nhân tố mà chủ thể quản lý tác động đến đó là những nhân tố trong quá trình đào tạo. Quản lý bao hàm trong đó các
nội dung: động viên kích thích tạo động lực; tổ chức hoạt động (kế hoạch hoá,
chỉ đạo, phương tiện…) và kiểm tra đánh giá; đồng thời, quản lý không phải
là hoạt động độc lập mà nó cần được tiến hành trong mơi trường, điều kiện
nhất định nào đó, điều này trả lời cho câu hỏi, quản lý trong hoàn cảnh nào.
Quản lý hoạt động xây dựng luận văn tốt nghiệp của học viên cao học chịu
sự chi phối của các quy luật quản lý nhà trường. Theo tác giả Đặng Quốc Bảo
“Quản lý nhà trường là quản lý một thiết chế vừa có tính sư phạm, vừa có tính
kinh tế. Các vấn đề tổ chức - sư phạm và kinh tế - xã hội lồng ghép vào

nhau”.
Quản lý nhà trường phải bao quát các vấn đề trong kế hoạch phát triển
nhà trường, bao gồm: Mục tiêu, nội dung phương pháp, thầy - lực lượng, trò đối tượng, hình thức, điều kiện, mơi trường, bộ máy và quy chế đào tạo v.v.
Theo tác giả Trần Khánh Đức thì: “Quản lý trường học là quản lý giáo
dục được thực hiện trong phạm vi xác định của một đơn vị giáo dục nhà
trường, nhằm thực hiện nhiệm vụ giáo dục thế hệ trẻ theo yêu cầu của xã hội”.
Quản lý nhà trường về bản chất là thực hiện hoạt động quản lý giáo dục
tại một cơ sở giáo dục - đào tạo, bao gồm: quản lý con người (tập thể cán bộ,
giáo viên và học sinh) và quản lý các nguồn lực cơ sở vật chất, thiết bị giáo dục


25

của nhà trường. Có thể hiểu quản lý nhà trường là hoạt động phối hợp điều
hành của chủ thể quản lý đối với giáo viên, học sinh và các lực lượng xã hội
liên quan nhằm đẩy mạnh các hoạt động của nhà trường, bao gồm: Xây dựng
và chỉ đạo thực hiện chiến lược, kế hoạch, chính sách phát triển giáo dục đào
tạo trong nhà trường; ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản qui phạm
pháp luật về giáo dục đào tạo trong nhà trường; tổ chức bộ máy giáo dục đào
tạo trong nhà trường; huy động, chỉ đạo việc đào tạo, bồi dưỡng quản lý nhà
giáo, cán bộ quản lý giáo dục; tổ chức bộ máy quản lý giáo dục; tổ chức, quản
lý công tác nghiên cứu khoa học, Giáo dục - Đào tạo trong nhà trường; thanh
kiểm tra Giáo dục - Đào tạo trong nhà trường.
Quản lý hoạt động xây dựng luận văn tốt nghiệp của học
viên cao học là quản lý một loại hình hoạt động cụ thể của học
viên trong quá trình đào tạo của nhà trường.
Quản lý hoạt động xây dựng luận văn tốt nghiệp của học viên cao học
là một nội dung quan trọng của quản lý nhà trường, thuộc phạm vi quản lý vi
mơ; cụ thể, đó là nội dung của quản lý nguồn lực (quản lý con người) trong
quá trình đào tạo. Quản lý hoạt động xây dựng luận văn tốt nghiệp của học

viên cao học là một nội dung bộ phận của khoa học quản lý giáo dục, một khâu
quan trọng trong quy trình quản lý Giáo dục - Đào tạo ở nhà trường. Quản lý
hoạt động xây dựng luận văn tốt nghiệp của học viên cao học là một q trình
thu nhận và xử lý thơng tin một cách tích cực, nó vừa là khoa học, vừa là
nghệ thuật.
Có thể còn nhiều cách định nghĩa khác nhau về quản lý hoạt động xây
dựng luận văn tốt nghiệp của học viên cao học. Dựa theo trục lý luận đã phân
tích trên đây và những ý tưởng nghiên cứu của đề tài luận văn, chúng tôi quan
niệm vấn đề này như sau:
Quản lý hoạt động xây dựng luận văn tốt nghiệp của học viên cao học
là tổng thể các cách thức, biện pháp tác động của chủ thể quản lý nhà trường