Môn dự án: BẢO TỒN VÀ PHÁT TRIỂN LÀNG NGHỀ MỸ NGHỆ SƠN ĐỒNG, HUYỆN HOÀI ĐỨC, HÀ NỘI

Tên đề án: “BẢO TỒN VÀ PHÁT TRIỂN LÀNG NGHỀ
MỸ NGHỆ SƠN ĐỒNG, HUYỆN HOÀI ĐỨC, HÀ NỘI”

1


I. Đặt vấn đề
1. Làng mỹ nghệ Sơn Đồng là một làng nghề là nơi được coi là “thế giới”
của những tượng phật, đồ thờ
1.1 Đây là làng nghề truyền thống điêu khắc gỗ chuyên chế tác tượng và đồ
thờ. Bằng cái tâm với nghề, những nghệ nhân làng Sơn Đồng đã thổi hồn vào
từng sản phẩm để tạo nên nét tinh hoa, độc đáo riêng biệt.
1.2 Thời Pháp thuộc đã có nhiều người thợ ở Sơn Đồng được nhà nước
bảo hộ phong tặng danh hiệu nghệ nhân. Những người thợ làm nghề ở Sơn
Đồng ngày nay luôn tận tâm, tạo ra những sản phẩm có hồn.
Làng nghề Sơn Đồng đã hình thành và phát triển được hơn 1.000 năm, kể
từ khi nền văn hoá Phật giáo được truyền bá vào Việt Nam. Trong thời kỳ phong
kiến, Làng nghề có hàng trăm người thợ được phong Tước bá hộ kỹ nghệ (nay
gọi là nghệ nhân). Các dấu ấn vật thể 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội đều có
đơi bàn tay tài hoa của người nghệ nhân Sơn Đồng tham gia như Văn miếu Quốc
Tử Giám, Khuê Văn Các, đền Ngọc Sơn, cầu Thê Húc, chùa Một Cột...
Làng nghề mỹ nghệ Sơn Đồng từng bị mai một vào những năm kháng
chiến chống Mỹ và thời kỳ bao cấp, nhưng sau đó đã được các nghệ nhân
Nguyễn Chí Dậu và Nguyễn Đức Cường khơi phục vào năm 1983. Cụ Nguyễn
Chí Dậu, nghệ nhân từ thời thuộc Pháp đã quyết định khôi phục nghề truyền
thống bằng việc đứng ra tổ chức lớp học nghề chạm khắc gỗ và sơn mài, cốt là
để truyền nghề cho con cháu. Hơn 30 học viên ngày đó, bây giờ đã trở thành
những người thợ giỏi, chủ cơ sở sản xuất lớn trong làng và đang tiếp tục truyền
nghề cho thế hệ trẻ. Đến nay, nghề truyền thống của làng chủ yếu mang tính gia
truyền bằng miệng, chứ khơng có sách vở nào, bố truyền cho con, con truyền
cho cháu, cứ thế nối tiếp thế hệ trước cho thế hệ sau. Trải qua những thăng trầm

để tồn tại một làng nghề nghìn năm tuổi.
Sản phẩm của làng nghề Sơn Đồng là các pho tượng Đức Phật, Đức Thánh,
người anh hùng dân tộc, các linh vật thờ như ông Ngựa, ông Hạc, hoành phi, câu
2


đối, cuốn thư, ban thờ án gian,ô xa, sập thờ... được làm thủ công từ đôi bàn tay
khéo léo, tài hoa, sáng tạo và tất cả được sơn son thếp vàng, thếp bạc lung linh
mang những nét thiêng liêng.
2. Tuy nhiên, do những biến đổi về đời sống và sản xuất nên điều lo nhất
của làng nghề là đang thiếu lớp người kế cận.
2.1. Thị trường đồ gỗ hiện nay có quá nhiều nơi mở ra nên việc gắn kết
làng nghề Sơn Đồng với các hoạt động du lịch chưa được chú ý khai thác.
II. Mục đích, yêu cầu của Dự án
1. Mục đích :
- Bảo tồn tinh hoa mỹ nghệ của làng nghề Sơn Đồng : bảo tồn kỹ thuật chế
tác, các nghệ nhân, các di sản của dòng gỗ điêu khắc.
- Phát triển, truyền dạy cho lớp trẻ, tuyên truyền, giới thiệu về làng mỹ
nghệ Sơn Đồng.
- Làng nghề Sơn Đồng sẽ trở thành một địa điểm du lịch, các sản phẩm sẽ
được lan rộng ra cả nước, nước ngồi, góp phần phát triển kinh tế của cư dân
làng Sơn Đồng.
2. Yêu cầu :
- Đầu tư trực tiếp cho các hoạt động bảo tồn và phát huy/
- Đưa ra nhiều hơn các sản phẩm đặc biệt
III. Nội dung (nhiệm vụ) của Dự án.
1. Tiến hàng sưu tầm các tư liệu, hiện vật về sản phẩm của làng nghề.
2. Tổ chức cuộc đàm thoại và lớp tập huấn truyền nghề kĩ thuật sản xuất.
Tọa đàm :
Địa điểm : Nhà văn hóa làng Sơn Đồng.

Đối tượng tham gia : đại diện các cơ quan thực hiện dự án, các nhà khoa
học, nghệ nhân và các đối tượng tham gia tập huấn.
Thời gian : 1 ngày
Kết thúc tọa đàm, cơ bản khuyến nghị về bảo tồn và phát triển làng nghề
Sơn Đồng đến các cơ quan quản lý văn hóa và chính quyền địa phương.
3


Tập huấn :
Địa điểm tổ chức : Làng Sơn Đồng
Đối tượng tham gia : Các thanh niên làng Đông Hồ
Thời gian : 15 ngày
Người giảng dạy :
- Các chuyên gia về bảo tồn di sản văn hóa
- Các nghệ nhân
- Tuyên truyền, giới thiệu về làng nghề Sơn Đồng
IV. Đối tượng hưởng lợi trực tiếp của dự án.
- Nhân dân làng Sơn Đồng
- Các nghệ nhân làng Sơn Đồng
V. Tổ chức thực hiện dự án :
1. Cơ quan chủ trì : Cục Bảo tồn bảo tang – Bộ văn hóa thông tin
2. Các cơ quan, cá nhân phối hợp thực hiện dự án
- Sở Văn hóa thơng tin tỉnh Hà Nội
- UBND xã Sơn Đồng, huyện Hoài Đức, Hà Nội
- Bà Đặng Thu Thảo – chuyên viên Vụ Hợp Tác Quốc Tế- điều phối dự ánBộ Văn hóa – Thơng tin.
VI. Thời gian thực hiện dự án :
Từ quý I/2015 – quý II/2015
VII. Tổng kinh phí thực hiện dự án :
Bao gồm :
- Chi phí sưu tầm tài liệu, hiện vật và tổ chức phòng trưng bày về tranh dân

gian Đông Hồ :
4


- Chi phí sưu tầm tài liệu, hiện vật : 5000USD
- Chi phí tổ chức phịng trưng bày : 2000USD
- Chi phí tổ chức tọa đàm và đào tạo : 10000USD
- Chi phí tuyên truyền, giới thiệu về làng nghề Sơn Đồng:
 Chi phí biên soạn, xuất bản tập sách : 2000USD
 Chi phí cho việc tổ chức tuyên truyền, giới thiệu trên các phương tiện
thông tin đại chúng :2000USD
Nguồn đầu tư : Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam tài trợ cho Dự án.

5


HÌNH ẢNH KHẢO SÁT

6


7


8


9

10