Tiểu luận Nâng cao văn hóa chính trị của đội ngũ cán bộ lãnh đạo ở Việt Nam trong xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa

A. MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Văn hóa chính trị có vai trị rất to lớn đối với mỗi quốc gia, mỗi dân tộc. Văn
hóa chính trị giữ vai trò rất quan trọng trong việc tổ chức xã hội, định hướng điều
chỉnh các hành vi và quan hệ xã hội. Đồng thời thúc đẩy tinh thần, ý chí, hoạt
động của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lí, nhằm thực hiện thành công mục tiêu,
con đường mà Đảng và Nhà nước đề ra.
Ngày nay, xu thế tồn cầu hóa đang ngày càng phát triển nhanh và mạnh mẽ.
Nó mở ra cơ hội cho các quốc gia song cũng đặt ra vô số thách thức đối với các
nước. Việc giữ vững nền văn hóa truyền thống, khơng đánh mất những giá trị từ
ngàn đời mà thế hệ đi trước để lại, hịa nhập nhưng khơng hịa tan đnag là những
rào cản vô cùng lớn. Đặc biệt là đối với đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lí thì đây
lại càng là vấn đề then chốt. Kinh nghiệm thực tiễn đã chỉ rõ, mức độ chính xác
của đường lối và việc cụ thể hóa đường lối chính xác, kịp thời cũng như việc thực
hiện thắng lợi đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước đều phụ thuộc chất
lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo. Người lãnh đạo có phẩm chất thì mới có thể trở
thành người chèo lái vững vàng con tàu chính trị, đưa dất nước ngang tầm với thế
giới.
Tuy nhiên, cán bộ lãnh đạo quản lý nước ta hiện nay xét về văn hóa chính trị
vẫn cịn nhiều mặt chưa ngang tầm với yêu cầu của thời kỳ mới. Tình trạng đó có
thể tìm thấy ở cả trong phẩm chất chính trị, trình độ, năng lực và đạo đức, lối
sống nên đã ảnh hưởng không nhỏ cho việc thực hiện quyền lãnh đạo tuyệt đối,
trực tiếp, toàn diện của Đảng đối với cách mạng. Một bộ phận cán bộ lãnh đạo
xuất thân từ thế hệ mới trưởng thành sau thời kỳ chiến tranh, ưu điểm là năng
động, sáng tạo song vẫn còn những hạn chế về độ nhạy cảm chính trị cao, về
chiều sâu trong nhận thức…
Nghị quyết Đại hội XII của Đảng đề ra mục tiêu: “Xây dựng nền văn hóa và
con người Việt Nam phát triển toàn diện, hướng đến chân - thiện - mỹ, thấm
nhuần tinh thần dân tộc, nhân văn, dân chủ và khoa học. Văn hóa thực sự trở
thành nền tảng tinh thần vững chắc của xã hội, là sức mạnh nội sinh quan trọng
1

đảm bảo sự phát triển bền vững và bảo vệ vững chắc tổ quốc vì mục tiêu “dân
giàu, nước mạnh, dân chủ, cơng bằng, văn minh”. Vì vậy, em xin chọn vấn đề:
“Nâng cao văn hóa chính trị của đội ngũ cán bộ lãnh đạo ở Việt Nam trong
xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa” làm đề tài cho tiểu luận hết
học phần Văn hóa chính trị.
2. Mục đích, nhiệm vụ của đề tài
2.1. Mục đích
Trên cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận về văn hóa chính trị và thực trạng văn
hóa chính trị của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, tiểu luận đề xuất các quan điểm, giải
pháp nhằm xây dựng, phát triển văn hóa chính trị của đội ngũ cán bộ lãnh đạo,
quản lí Việt Nam trong xây dựng nhà nước pháp quyền.
2.2. Nhiệm vụ
Thứ nhất, phân tích, làm rõ những vấn đề lý luận chung về văn hóa chính trị
và văn hóa chính trị của đội ngũ cán bộ lãnh đạo ở Việt Nam.
Thứ hai, làm rõ thực trạng văn hóa chính trị của đội ngũ cán bộ lãnh đạo trong
xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa hiện nay .
Thứ ba, đề xuất, kiến nghị các quan điểm, giải pháp nhằm xây dựng văn hóa
chính trị của đội ngũ cán bộ lãnh đạo ở Việt Nam trong giai đoạn xây dựng nhà
nước pháp quyền hiện nay.
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu của đề tài
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Văn hóa chính trị của đội ngũ cán bộ lãnh đạo trong xây dựng nhà nước pháp
quyền xã hội chủ nghĩa.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
Về thời gian: Từ khi Đảng ta có chủ trương xây dựng Nhà nước pháp quyền
(1991), chủ yếu tập trung từ 10 năm trở lại đây.
Về nội dung và khơng gian: Văn hóa chính trị của đội ngũ cán bộ lãnh đạo
trong điều kiện xây dựng Nhà nước pháp quyền ở Việt Nam.

2


4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu của đề tài
4.1. Cơ sở lý luận
Đề tài tiểu luận được nghiên cứu trên cơ sở lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam và các
lý thuyết chính trị, văn hố chính trị hiện đại.
4.2. Phương pháp nghiên cứu
Trên cơ sở tiếp cận, khảo sát tài liệu về các vấn đề có liên quan đến văn hóa
chính trị và thực trạng văn hóa chính trị đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lí hiện nay,
em đã sử dụng các phương pháp như: Phương pháp tiếp cận hệ thống, phương
pháp này cho phép tác giả luận án nhìn nhận văn hóa chính trị đội ngũ cán bộ
lãnh đạo, quản lí như một chỉnh thể, một hệ thống, tồn diện, đầy đủ với các yếu
tố, bộ phận cấu thành và giữa các bộ phận đó có mối quan hệ với nhau; Phương
pháp phân tích - tổng hợp; Phương pháp đối chiếu - so sánh, ..v..v..

3


B. NỘI DUNG
CHƯƠNG I. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ VĂN HĨA CHÍNH TRỊ VÀ
VĂN HĨA CHÍNH TRỊ CỦA ĐỘI NGŨ CÁN BỘ Ở VIỆT NAM
HIỆN NAY
1. Một số quan niệm về văn hóa chính trị.
Thuật ngữ “văn hóa chính trị” được đề cập từ rất sớm, trong quá trình nghiên
cứu có thể nhận thấy một số quan niệm tiêu biểu, sâu sắc về văn hóa chính trị
Quan niệm về văn hố chính trị ở phương Đơng:
Trong học thuyết Nho giáo: Khi đưa đạo đức trở thành vấn đề trung tâm trong

học thuyết chính trị của mình, Nho giáo đã mở đầu cho truyền thống tiếp cận văn
hố chính trị trong lịch sử tư tưởng nhân loại. Khổng Tử rất tin ở sức hấp dẫn và
sự tác động của đạo đức. Người nghe có thể suy ra mà hiểu rằng làm chính trị là
phải đúng đắn và đứng đắn, ngay thẳng. Người Trung Hoa hay nói “văn trị”, tức
muốn nói đến chính trị phải gắn với văn hố, chính trị cai trị bằng “văn”, hướng
đến cách cai trị đẹp. Như vậy, ngay từ rất sớm văn hóa chính trị đã được đề cập
trong cách cai trị của người Trung Quốc.
Mạnh Tử đề ra tư tưởng “Văn trị giáo hoá”, tức là chính trị gắn với giáo dục:
“Chính giỏi khơng thể tranh thủ được dân bằng giáo giỏi. Chính giỏi thì dân sợ,
giáo giỏi thì dân n. Chính giỏi thì được của cải của thiên hạ, của dân; giáo giỏi
thì được lòng dân”
Ở phương Tây:
Các học giả hiện đại đều coi Platon, Aritxtốt là những người mở đầu cho
nghiên cứu văn hố chính trị, khi các ơng đều coi các quan điểm, thái độ cơ bản
của con người đối với quyền lực, đối với việc làm thế nào để quản lý các mối
quan hệ xã hội và đối với vai trị của chính thể với người dân là hết sức quan
trọng.
Quan niệm mác-xít về văn hố chính trị: Văn hóa chính trị là một phương
diện cơ bản thể hiện năng lực của con người xã hội trong quá trình khám phá và
cải tạo hiện thực. Vì lẽ đó, văn hóa chính trị cũng chính là một phẩm chất đặc
trưng trong diện mạo đời sống văn hoá làm nên giới hạn giữa thế giới con người
4


và thế giới động vật mà chuẩn mực của nó là khả năng tổ chức cuộc sống công
cộng dựa trên việc nhận biết quy luật một cách có ý thức.
2. Khái niệm văn hố chính trị.
Hoạt động chính trị là một trong những nội dung mang tính sáng tạo và nghệ
thuật điển hình. Do đó, nói đến văn hóa chính trị là nói đến sự đồn kết, sự tinh
khiết của con người từ trên xuống dưới, từ to đến nhỏ, mọi thành tựu lý thuyết và

thực tiễn do con người sáng tạo ra liên quan đến việc giành, giữ và sử dụng quyền
lực nhà nước đều thuộc về văn hoá chính trị. Chính trị với cách nhìn như vậy,
cùng với q trình ra đời, phát triển các đảng chính trị, nhà nước, khái niệm văn
hố chính đã hình thành và từng bước bổ sung, hồn thiện.
Trong cuốn “Từ điển chính trị”, xuất bản năm 2007 định nghĩa về văn hố
chính trị như sau: Văn hố chính trị là khái niệm dùng để chỉ chiều cạnh chủ quan
của những cơ sở xã hội của các hệ thống chính trị. Văn hóa chính trị liên quan tới
các bộ phận khác nhau của ý thức chính trị, những phong thái, những lối nghĩ và
ứng xử điển hình của những nhóm xã hội hoặc tồn xã hội. Văn hố chính trị bao
gồm tất cả những đặc tính chính trị cá nhân của từng cá thể, tiềm ẩn trong những
thái độ và các giá trị, bắt rễ trong những động cơ bẩm sinh của hành vi chính trị
và cả trong những hình thức bộc lộ có tính chất biểu tượng và những ứng xử
chính trị cụ thể. [130, tr.23-24].
Các định nghĩa trên cho thấy, văn hố chính trị khơng chỉ là các giá trị tri thức
chính trị, thái độ chính trị mà cịn bao gồm những dạng thức của hành vi và sự
tham dự chính trị. Đây chính là cơ sở để tác giả luận án nghiên cứu, kế thừa, phát
triển để đạt mục đích, nhiệm vụ của đề tài. Kế thừa kết quả nghiên cứu của các
nhà khoa học thế giới, các nhà khoa học Việt Nam đã nghiên cứu, phát triển làm
rõ hơn về văn hố chính trị. Theo sách “Văn hố chính trị và việc bồi dưỡng đội
ngũ cán bộ lãnh đạo ở nước ta hiện nay” của GS.TS Phạm Ngọc Quang (chủ
biên), xuất bản năm 1995 định nghĩa như sau:
Văn hoá chính trị là một phương diện của văn hố; nó nói lên tri thức, năng
lực sáng tạo trong hoạt động chính trị dựa trên sự nhận thức sâu sắc các quan hệ
chính trị hiện thực cùng những thiết chế chính trị tiến bộ được lập ra để thực hiện
5


lợi ích chính trị cơ bản của giai cấp hay của nhân dân phù hợp với sự phát triển
của lịch sử. Văn hố chính trị nói lên phẩm chất và hình thức hoạt động chính trị
của con người cùng những thiết chế chính trị mà họ lập ra để thực hiện những lợi

ích giai cấp cơ bản của chủ thể tương ứng. [101, tr.19].
Với cách tiếp cận như trên cho thấy, tác giả nhìn nhận văn hố chính trị với
tính cách là một phương diện, một bộ phận của văn hố dân tộc đến lĩnh vực hoạt
động chính trị nhằm hình thành tình cảm, thái độ, niềm tin đối với các hiện tượng
chính trị và điều chỉnh các quan hệ chính trị theo chuẩn mực văn hố truyền
thống dân tộc.
Từ đó, có thể hiểu “Văn hóa chính trị là một bộ phận của văn hố, kết tinh
những giá trị chính trị mà cộng đồng chia sẻ, theo đuổi từ đó hình thành các
chuẩn mực, quy tắc ứng xử, phương thức hành động chính trị và các biểu tượng
chính trị, nhờ vậy nó có vai trị điều chỉnh hành vi giáo dục và trao truyền.”
Khái niệm trên cho thấy, văn hóa chính trị là một bộ phận văn hóa dân tộc, là
giá trị được cộng đồng chia sẻ, theo đuổi trong suốt q trình ứng xử với quyền
lực chính trị, nhằm tạo ra chuẩn mực, nguyên tắc, phương thức ứng xử được xã
hội thừa nhận, chia sẻ, vận dụng và tuyên truyền, giáo dục trong quá trình thực thi
quyền lực nhà nước.
3. Khái niệm văn hóa chính trị của đội ngũ cán bộ lãnh đạo.
Từ những khái niệm trên, có thể hiểu:
“Văn hố chính trị của đội ngũ cán bộ lãnh đạo là một bộ phận văn hóa
chính trị dân tộc Việt Nam, được kết tinh từ những giá trị và giá trị cốt lõi mà
người cán bộ theo đuổi, phụng sự, hình thành trong một thể chế chính trị do
Đảng Cộng sản Việt Nam cầm quyền, nhằm tổ chức thực thi quyền lực nhà nước,
giữ gìn an ninh quốc gia, bảo đảm an tồn, trật tự xã hội, góp phần xây dựng và
bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa”.
Từ khái niệm trên cho thấy, văn hóa chính trị của đội ngũ cán bộ lãnh đạo là
một bộ phận của văn hóa chính trị dân tộc Việt Nam, đó chính là sự kết tinh
những giá trị, tạo thành chuẩn mực, quy tắc ứng xử giữ gìn tư cách đạo đức, văn
6


hóa của mỗi cán bộ, chiến sỹ cơng an, trong quá trình thực thi quyền lực nhà

nước. Cách thức ứng xử, hành động và sử dụng quyền lực nhà nước như thế nào
để đội ngũ cán bộ lãnh đạo tham gia quản lý, bảo vệ lợi ích của quốc gia, dân tộc,
giữ gìn an ninh, trật tự, an tồn xã hội góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền
Việt Nam phù hợp với xu thế hịa bình, hợp tác, phát triển, tiến bộ của khu vực và
thế giới.
Hoạt động văn hóa chính trị ln gắn liền với chủ thể và mơi trường, hồn
cảnh cụ thể. Văn hóa chính trị với vai trị, chức năng của nó hướng vào giáo dục,
phát triển và hồn thiện nhân cách, văn hóa chính trị phải trở thành nhu cầu sáng
tạo của mỗi cán bộ. Do đó, trong luận án này, chúng tơi nghiên cứu văn hóa chính
trị của đội ngũ cán bộ lãnh đạo được thể hiện trên các cấp độ, lớp nghĩa cơ bản
sau:
Thứ nhất, văn hóa chính trị của người cán bộ.
Cán bộ lãnh đạo là một cá nhân, một chủ thể nhân cách và con người chính trị
cụ thể. Văn hóa chính trị người cán bộ, lãnh đạo trong tiểu luận này được nhìn
nhận, đánh giá qua những yếu tố như: trình độ hiểu biết và sự giác ngộ chính trị
của mỗi cá nhân trong tư cách con người chính trị; Trình độ của cán bộ biểu hiện
ở ý thức chính trị, thái độ, lập trường, quan điểm chính trị; mức độ nhận thức,
đánh giá các sự kiện, các diễn biến chính trị; sự lựa chọn, tham gia vào các hoạt
động thực thi pháp luật; thái độ và mức độ phản ứng hay hưởng ứng trước một
tình huống chính trị nào đó trong đời sống chính trị của xã hội. Văn hóa chính trị
của mỗi cán bộ góp phần tạo lập giá trị, vừa góp phần hình thành dư luận xã hội
tích cực đấu tranh chống những hành vi vi phạm pháp luật.
Thứ hai, văn hóa chính trị trong tổ chức, hệ thống chính trị.
Văn hóa chính trị của một tập thể, một cộng đồng trong một thiết chế, thể chế
nhất định, đó là tổ chức, một lực lượng xã hội, ở đây là đội ngũ cán bộ lãnh đạo,
được coi là “công bộc” phục vụ dân, bảo vệ dân.
4. Những yếu tố làm nên nét đặc sắc của văn hoá chính trị Việt Nam
Một là, về lịch sử, văn hố chính trị Việt Nam được hình thành và phát triển
trong quá trình hình thành ý thức dân tộc, quốc gia, kết tinh thành truyền thống
7

dựng nước và giữ nước của các thế hệ người Việt Nam. Ý thức độc lập dân tộc, tự
lực tự cường, tinh thần yêu nước, đoàn kết cộng đồng đã trở thành nội dung bền
vững mang tính truyền thống của văn hố chính trị Việt Nam.
Hai là, lịng tự hào, tự tôn dân tộc, nền văn hiến quốc gia, tinh thần yêu nước,
đoàn kết, phát huy nội lực, sức mạnh của mọi tầng lớp nhân dân, gắn liền với việc
coi trọng, tôn vinh hiền tài đã tạo nên sức sống của văn hố chính trị, và, khả
năng phát huy những truyền thống, giá trị tốt đẹp đó của dân tộc đã tạo nên “độ
cao” của văn hố chính trị.
Ba là, tơn trọng đạo lý, tơn trọng chính nghĩa, bảo vệ công lý, quật cường dân
tộc, nhưng nhân ái, khoan dung, độ lượng, vị tha. Những nét đẹp đó đã tác động,
ảnh hưởng, làm cho văn hóa chính trị Việt Nam mang tính nhân văn, nhân đạo
sâu sắc.
Bốn là, do đặc điểm của địa chính trị nước ta, nên văn hố chính trị Việt Nam
có nột nét nổi bật là phải sáng tạo. Nhờ khả năng sáng tạo mà bản sắc văn hoá
dân tộc dã được giữ vững và phát triển qua các thời kỳ. Đặc biệt, tính sáng tạo
này càng thể hiện rõ nét khi đất nước, dân tộc đứng trước những thời điểm khó
khăn, quyết định vận mệnh của dân tộc. Chính nét sáng tạo ấy đã đem lại một tầm
vóc, một vẻ đẹp văn hố của nền chính trị Việt Nam.
Bên cạnh những nét đẹp đó, cũng cần nhận thấy rằng, do nước ta xuất phát là
một nước nông nghiệp lạc hậu, lại trải qua quá nhiều các cuộc chiến tranh giữ
nước, vì thế những yếu tố như tâm lý tiểu nông khá đậm, kinh nghiệm chủ nghĩa,
triết lý chung chung, thiếu tính khách quan và cơ sở khoa học vững chắc, dễ hài
lịng với mình, tâm lý chạy theo thành tích, “bệnh” hình thức..., nếu như khơng
được hạn chế, khắc phục kịp thời, sẽ có tác động tiêu cực, bào mòn dần sức sống
và khả năng sáng tạo của văn hố chính trị Việt Nam.

8

CHƯƠNG II. NGUYÊN NHÂN TÁC ĐỘNG VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT
RA TRONG XÂY DỰNG VĂN HĨA CHÍNH TỊ CỦA
ĐỘI NGŨ CÁN BỘ LÃNH ĐẠO HIỆN NAY
1. Những nguyên nhân tác động tới văn hóa chính trị của cán bộ lãnh đạo.
Có nhiều ngun nhân tác động đến văn hóa chính trị trong bối cảnh hiện nay
và thực chất cũng là nguyên nhân dẫn đến những tồn tại, hạn chế của văn hóa
chính trị, trong đó có những ngun nhân chủ quan như thiếu rèn luyện, thiếu kỷ
luật trong tuân thủ những quy tắc ứng xử trong nền công vụ, tuy nhiên, cũng có
những yếu tố khách quan từ bên ngồi tác động làm cho văn hóa chính trị khó có
thể giữ vững những chuẩn mực bắt buộc về đạo đức, về hành vi xử sự và tự tạo ra
những hành vi mới, thậm chí là những hành vi đi ngược lại những chuẩn mực đã
có.
Một ngun nhân khơng kém phần quan trọng trong bối cảnh hiện nay ở Việt
Nam dẫn đến sự suy thoái đạo đức, cũng là sự xuống cấp của văn hóa chính trị là
sự du nhập của lối sống thực dụng trong một bộ phận dân cư. Nếu như trước đây,
cơ chế tập trung, quan liêu, bao cấp khơng q đề cao về lợi ích vật chất thì khi
bước sang cơ chế thị trường, sự coi trọng lợi ích vật chất đã đi quá giới hạn,
dường như đã trở thành hiện tượng “sùng bái” sau một thời gian dài bị kìm nén.
Một nền kinh tế với sức trẻ vươn lên, với sự bung ra mọi năng lực sáng tạo cũng
kéo theo những hệ lụy về mặt xã hội. Khi bước vào cơ chế thị trường khắc nghiệt,
nhiều giá trị trước đây chúng ta nghĩ là sẽ bền vững nhưng khi va chạm với thực
tế của đời sống kinh tế thì lại bị tan biến hoặc trở lên bất lực, thất bại.
Cơ chế thị trường kích thích cái “tôi” một cách thái quá và là tác nhân làm
mất cân đối, thậm chí méo mó sự phát triển nhân cách. Khơng ít cán bộ cơng
chức vì q đề cao cái tôi, đánh mất phẩm giá, họ sẵn sàng bán rẻ nhân cách của
mình. Đó là những biểu hiện của vấn đề tham nhũng, chạy chức chạy quyền…
văn hóa chính trị gắn chặt với đạo đức cán bộ công chức. Chừng nào trong đời
sống chính trị vẫn cịn hiện tượng tham ơ, lãng phí, quan liêu, chạy chức chạy
quyền…, chừng đó cịn những trở lực cho phát triển văn hóa chính trị ở Việt

Nam.
9


Thứ hai, thiếu những quy định có tính pháp lý về đạo đức trong hoạt động
công vụ. Hoạt động công vụ là hoạt động thực hiện chức năng, nhiệm vụ của
công chức trong các công sở nhằm giải quyết quan hệ giữa các cơ quan Nhà nước
với nhân dân. Đối tượng phục vụ của công vụ là mọi tổ chức, cơng dân và người
nước ngồi. Hoạt động cơng vụ phải thực hiện theo nguyên tắc thống nhất, công
khai, tuân thủ pháp luật, đúng thẩm quyền và chịu trách nhiệm cá nhân.
Thứ ba, thể chế cơng chưa hồn thiện là “mảnh đất mầu mỡ” tạo điều kiện
cho những hành xử công vụ một cách tùy tiện, tự tung tự tác, nhũng nhiễu. Khi
các tiêu chuẩn đạo đức không được phản ánh một cách cụ thể trong khn khổ
pháp lý thì thật khó xác định đâu là tiêu chuẩn, đâu là nguyên tắc bắt buộc để điều
chỉnh hành vi của cán bộ cơng chức. Hơn nữa, việc khơng minh bạch các quy
trình giải quyết công vụ sẽ là môi trường thuận lợi cho cơng chức có thể vận dụng
một cách tùy tiện mà rất khó bị phát hiện. Cứ thế, cùng một sự việc, cơng chức có
thể xử lý theo hướng bất lợi hay có lợi cho người dân tùy theo mối quan hệ, sự
thân tình và cả những khoản thù lao.
Nghị quyết Hội nghị lần thứ 4 Ban Chấp hành Trung ương khóa XII cũng đã
đặt ra vấn đề cần: Ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thối về tư tưởng chính trị,
đạo đức, lối sống của một bộ phận khơng nhỏ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ
lãnh đạo, quản lý các cấp. Rõ ràng, sự suy thoái về đạo đức, lối sống của một bộ
phận không nhỏ cán bộ, đảng viên đang là vấn đề lớn đặt ra, đây cũng là vấn đề
đặt ra với sự xuống cấp của văn hóa chính trị.
Thứ tư, các thế lực thù địch lợi dụng xu thế mở cửa, hợp tác, toàn cầu hoá.
Các thế lực phản động, tội phạm liên tục thực hiện âm mưu “diễn biến hồ bình”,
kích động bạo loạn, lật đổ, nhằm thực hiện những âm mưu, thủ đoạn đen tối của
chúng. Đặc biệt, các thế lực thù địch cũng như bọn tội phạm thường xuyên tìm
mọi âm mưu, thủ đoạn nhằm chống phá, lôi kéo, mua chuộc làm dao động lập

trường, phai nhạt tư cách, giá trị cốt lõi làm tha hoá cán bộ.
Một yếu tố cấu thành rất cơ bản của văn hóa chính trị nói chung và đạo đức
cán bộ công chức hiện nay ở nước ta nói riêng là lý tưởng, niềm tin chính trị. Một
số người cho rằng, trong điều kiện nền kinh tế thị trường cạnh tranh khốc liệt hiện
10


nay mà cịn nói đến lý tưởng, niềm tin… thì thật xa vời và thiếu thực tế. Từ đó,
họ chuyển sang lối sống thực dụng một cách triệt để, bộc lộ những khía cạnh thấp
hèn, vụ lợi, thậm chí là tàn nhẫn. Tuy nhiên, một xã hội văn minh, phát triển sẽ
khơng thể dung hịa với lối sống thực dụng, chủ nghĩa cá nhân vị kỷ. Mỗi cá nhân
chỉ có thể đạt được hạnh phúc khi có sự hài hịa, cân đối trong quan niệm về vật
chất và tinh thần, giữa cá nhân và xã hội, giữa hiện đại và truyền thống, giữa cái
chung và cái riêng.
Thêm một yếu tố rất cơ bản cấu thành văn hóa chính trị là những giá trị văn
hóa truyền thống của dân tộc được giữ gìn và phát huy trong đời sống chính trị
của quốc gia. Đây cũng là một giá trị cơ bản trong đạo đức cán bộ công chức
ngày nay. Tuy nhiên, sự sùng ngoại, sẵn sàng tiếp thu văn hóa nước ngồi mà
khơng hề chọn lọc, cân nhắc dễ dẫn đến hậu quả là mất niềm tự hào dân tộc, sự tự
trọng vốn có của mỗi con người Việt Nam đã xuất hiện ở một bộ phận không nhỏ
công chức. Một số chỉ chú ý đến đời sống vật chất, quên mất các giá trị văn hóa,
tinh thần và trở thành những con người cằn cỗi về tâm hồn, thiếu hụt về nhân
cách.
2. Những vấn đề đặt ra trong xây dựng văn hóa chính trị của đội ngũ cán bộ
lãnh đạo.
Tình trạng thiếu hiểu biết của cán bộ công chức về văn hố chính trị.
Tuy được đào tạo cơ bản về lý luận chính trị, pháp luật, nghiệp vụ và được
sinh ra, trưởng thành trong mơi trường văn hố, nhưng hầu hết cán bộ công chức
chưa được trang bị nhiều kiến thức về văn hố chính trị, nhất là kỹ năng hoạt
động chính trị. Giá trị, chuẩn mực của văn hố chính trị mà cán bộ, chiến sỹ có

được chủ yếu là do quá trình tiếp thu và trải nghiệm trong giáo dục đại học, trên
đại học và trong thực tiễn công tác.
Phần lớn các cơ sở giáo dục trong công an chưa có mơn học chính trị học và
văn hố chính trị trong chương trình đào tạo. Các hoạt động giáo dục văn hố,
chính trị chủ yếu bằng hình thức hoạt động chính trị, hoạt động xã hội thơng qua
tổ chức đảng, đoàn, hội.

11


Hiểu biết đầy đủ, sâu sắc về văn hố chính trị của cán bộ lãnh đạo là rất cần
thiết. Sự hiểu biết này thể hiện từ sự hiểu biết về quan niệm, khái niệm, cơ sở
hình thành và những yếu tố tác động đến văn hố chính trị. Hơn nữa từ cấu trúc,
chuẩn mực, giá trị cốt lõi và yêu cầu xây dựng văn hố chính trị trong điều kiện
xây dựng, hoàn thiện nhà nước pháp quyền. Tất cả những nội dung này cán bộ
công chức phải nhận thức đúng, nhưng thực tế hiện nay, phần lớn cán bộ chưa
được trang bị, chưa hiểu đầy đủ, sâu sắc. Vì vậy, đang mâu thuẫn với yêu cầu xây
dựng, phát triển văn hố chính trị của đội ngũ cán bộ lãnh đạo trong điều kiện xây
dựng nhà nước pháp quyền hiện nay.
Suy thối về chính trị tư tưởng, tư cách, đạo đức, lối sống của một bộ phận
cán bộ đang mâu thuẫn với nỗ lực xây dựng giá trị, chuẩn mực văn hóa chính trị
của cán bộ lãnh đạo.
Biểu hiện đầu tiên là sự phai nhạt về lý tưởng, hoài nghi về chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa
xã hội, đường lối cách mạng của Đảng.
Chủ nghĩa cá nhân cái tôi lớn hơn cái ta, thực dụng vun vén, tư lợi, dễ làm,
khó bỏ, đùn đẩy né tránh, ngại khó khăn, gian khổ, lợi dụng chức vụ, quyền hạn
được giao làm khơng đúng quy trình, quy định cơng tác, quan hệ với tội phạm,
bảo kê tội phạm để trục lợi, mưu cầu cho lợi ích cá nhân. Những biểu hiện đó đã
ít nhiều xảy ra trong đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt và suy cho cùng đó cũng là
chủ nghĩa cá nhân, mong muốn mọi người vì mình, mà khơng vì lợi ích tập thể.

Cũng vì chủ nghĩa cá nhân mà nẩy sinh hiện tượng kéo bè, kéo cánh, nghi kỵ, đối
phó lẫn nhau gây mất đoàn kết nội bộ, nẩy sinh đơn thư tố cáo mạo danh, nặc
danh mỗi khi có đề bạt, bổ nhiệm, thăng cấp nâng lương, trước kỳ đại hội bôi nhọ
danh dự, làm mất uy tín lẫn nhau.
Nói và làm khơng nhất quán, không đúng đường lối, quan điểm, quy định của
Đảng, pháp luật của Nhà nước, phụ họa theo các quan điểm lệch lạc; xa rời mục
tiêu, lý tưởng của Đảng, tệ quan liêu, xa dân, lãnh đạm, vô cảm trước những khó
khăn, bức xúc và u cầu, địi hỏi chính đáng của nhân dân.

12


Tình hình vi phạm pháp luật của một bộ phận cán bộ đang mâu thuẫn với nỗ
lực xây dựng nhà nước pháp quyền.
Tình trạng vi phạm kỷ luật, quy trình, quy chế công tác, pháp luật “bảo kê”,
“mãi lộ”, hạch sách , làm nhân dân chưa hài lòng, kêu ca, phàn nàn, gây phản
cảm, tạo dư luận xấu trong xã hội, ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín, danh dự
của nguồ cán bộ.
Nạn tham nhũng, lãng phí chưa được khắc phục là vấn đề đặt ra hiện nay. Một
số cán bộ, chiến sĩ lợi dụng quyền hạn, vị trí cơng tác được giao để trục lợi, sách
nhiễu đòi và nhận hối lộ. Sự hư hỏng của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng
viên trong dẫn đến tình trạng nhũng nhiễu, vịi vĩnh dân khi thực hiện cơng việc,
gây bức xúc trong xã hội, ảnh hưởng sấu đến môi trường đầu tư, làm cho một số
cán bộ, chiến sĩ và nhân dân băn khoăn, chưa thật sự tin tưởng với cuộc đấu tranh
phòng, chống tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí. Tình trạng vi phạm đạo đức, tư
cách của một bộ phận cán bộ đang mâu thuẫn với nỗ lực của ngành cơng an về
xây dựng hình thành đặc trưng, giá trị cốt lõi của văn hố chính trị.
Tuy cịn hạn chế, nhưng trong quá trình xây dựng nhà nước pháp quyền, đội
ngũ cán bộ lãnh đạo vẫn luôn đảm bảo quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân, đề
cao, tơn trọng tính tối thượng của pháp luật và nghiêm túc phục vụ nhân dân. Bên

cạnh những ưu điểm là cơ bản, thì vẫn cịn đâu đó tình trạng về thái độ, hành vi
thiếu văn hố, thiếu tính chính trị và thiếu tư cách chính trị ở một bộ phận cán bộ,
chiến sĩ vẫn còn tồn tại. Nguyên nhân chủ yếu là do những hạn chế thiếu sót
trong cơng tác lãnh đạo, quản lý, cũng như ý thức tự giáo dục, rèn luyện, tu
dưỡng đạo đức của cán bộ.

CHƯƠNG III. PHƯƠNG HƯỚNG, GIẢI PHÁP XÂY DỰNG VĂN HỐ
CHÍNH TRỊ ĐỘI NGŨ CÁN BỘ LÃNH ĐẠO TRONG NHÀ NƯỚC
13


PHÁP QUYỀN VIỆT NAM HIỆN NAY
1. Phương hướng nâng cao văn hóa chính trị của đội ngũ cán bộ lãnh đạo
trong xây dựng nhà nước pháp quyền.
Phương hướng nâng cao văn hóa chính trị của cán bộ lãnh đạo chiến lược
nước ta hiện nay là hướng đến xây dựng một đội ngũ vững mạnh trên tất cả các
mặt, có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định với mục tiêu và con đường đi lên
chủ nghĩa xã hội, tiêu biểu và trung thành tuyệt đối với lý tưởng của giai cấp cơng
nhân và dân tộc. Về trình độ kiến thức, năng lực phải toàn diện, vừa rộng vừa sâu
và thể hiện bằng hiệu quả thực tế. Là người hiểu bối cảnh trong nước và quốc tế,
có khả năng nắm bắt và xử lý thông tin, nắm bắt được các quy luật kinh tế - xã
hội, biết vận dụng các quy luật đó trong lãnh đạo, quản lý ở từng điều kiện, hồn
cảnh cụ thể; đồng thời là người có phong cách lãnh đạo, có khả năng liên kết và
thống nhất quần chúng, có khả năng phát huy được tinh thần lạc quan và nhiệt
tình xã hội, thật sự tận tâm, tận lực phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân.
Phương hướng đó được cụ thể hóa trên các mặt sau đây với tư cách là những
nội dung cơ bản để nâng cao văn hóa chính trị của cán bộ lãnh đạo chiến lược
nước ta trong giai đoạn cách mạng hiện nay:
Thứ nhất, năng lực hoạt động chính trị với các yếu tố cấu thành: trình độ giác
ngộ, lý tưởng niềm tin và bản lĩnh chính trị; năng lực tư duy, trí tuệ; năng lực ra

quyết định lãnh đạo; năng lực phát huy nguồn nhân lực và sử dụng người tài trí;
khoa học, nghệ thuật và kinh nghiệm hoạt động chính trị.
Thứ hai, đạo đức cách mạng với các chuẩn mực chủ yếu: suốt đời phụng sự
Tổ quốc, phục vụ nhân dân; cần, kiệm, liêm, chính, nhân, nghĩa, trí, dũng, tín;
trau dồi chủ nghĩa tập thể, chống chủ nghĩa cá nhân và các thứ bệnh do chủ nghĩa
cá nhân gây ra; thường xuyên tu dưỡng và nêu gương.
Thứ ba, phong cách lãnh đạo với các đặc trưng cơ bản: sự thống nhất giữa
tính đảng, tính nguyên tắc cao với tính năng động sáng tạo, nhạy cảm với cái mới;
sự thống nhất giữa nhiệt tình cách mạng với tính trung thực, khách quan, khoa
học; sự thống nhất giữa cách làm việc tập thể, dân chủ với tính quyết đốn và tinh
thần chịu trách nhiệm cá nhân; lý luận gắn liền với thực tiễn, lời nói nhất quán
14


với việc làm; thường xuyên liên hệ mật thiết với quần chúng; kiểu mẫu về sự ứng
xử văn hóa trong mơi trường chính trị.
Đại hội XII của Đảng u cầu: “Coi trọng xây dựng văn hóa trong các tổ chức
đảng, cơ quan nhà nước, trong hệ thống chính trị mà nội dung quan trọng là tiếp
tục đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí
Minh”(1), là nhân tố quan trọng để xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững
mạnh. Trong đó, nâng cao văn hóa chính trị của người cán bộ lãnh đạo là một
điều kiện, một biện pháp cực kỳ quan trọng để nâng cao vai trò lãnh đạo của
Đảng và năng lực quản lý của Nhà nước trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc. Cán bộ lãnh đạo vừa là một nguồn nhân lực đặc biệt, vừa là một kiểu nhân
cách tiêu biểu của đạo đức cách mạng đóng vai trò định hướng và cổ xúy cho sự
phát triển xã hội.
2. Giải pháp nâng cao văn hóa chính tị tỏng đội ngũ cán bộ lãnh đạo.
Nâng cao văn hóa chính trị của cán bộ lãnh đạo nước ta hiện nay chính là sự
quán triệt tư tưởng và kỳ vọng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về “tài, đức vẹn toàn”,
về sự thống nhất nhuần nhuyễn giữa đức và tài trong hoạt động chính trị thực

tiễn, trong một cấu trúc nhân cách sống động của người cán bộ cách mạng. Nâng
cao văn hóa chính trị của cán bộ lãnh đạo với những hệ giá trị đầy đủ và toàn diện
như vậy chính là nhằm tạo lập uy tínvới tư cách là tài sản vơ hình quan trọng
nhất, là tiêu chuẩn tổng hợp về năng lực và phẩm chất nằm sâu trong trái tim và
khối óc của người cán bộ lãnh đạo, đó là chìa khố để giúp họ đi vào lịng người
và là cứu cánh để hồn thành nhiệm vụ.
Sau đây là một số phương hướng và giải pháp cơ nhằm nâng cao văn hóa
chính trị của cán bộ lãnh đạo chính trị nước ta hiện nay:
Trước hết, văn hóa chính trị của cán bộ lãnh đạo chiến lược cần gắn liền với
việc nâng cao kiến thức cơ bản về chủ nghĩa Mác - Lê-nin và tư tưởng Hồ Chí
Minh. Bác Hồ chỉ rõ: “Đã lựa chọn đúng cán bộ còn cần phải dạy bảo lý luận cho
cán bộ”. Lý luận được đem ra giáo dục cho cán bộ lãnh đạo nước ta là lý luận
15


chính trị - tư tưởng, lý luận cách mạng của chủ nghĩa Mác - Lê-nin và tư tưởng
Hồ Chí Minh. Đó là lý luận liên quan trực tiếp tới sự lãnh đạo của Đảng, tới việc
củng cố lập trường và nhân sinh quan của người cán bộ lãnh đạo. Học tập chủ
nghĩa Mác - Lê-nin, cái quan trọng nhất là học tập tinh thần, học tập lập trường,
quan điểm và phương pháp biện chứng để giải quyết những vấn đề đặt ra trong
công tác cách mạng. Học tập tư tưởng Hồ Chí Minh khơng chỉ là học lý luận mà
cịn là học tập cả phương pháp, phong cách, đạo đức, lối sống của Người. Đó là
một điều kiện cơ bản để nâng cao trình độ lý luận, khả năng cơng tác và đạo đức
cách mạng, một điều kiện cơ bản để nâng cao văn hóa chính trị.
Thứ hai, cần nắm vững Cương lĩnh, đường lối chính trị của Đảng. Tổng Bí
thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng khẳng định: “Cương lĩnh chính trị của
Đảng tiếp tục là ngọn cờ tư tưởng, lý luận dẫn dắt dân tộc ta vững vàng đẩy mạnh
công cuộc đổi mới; là nền tảng để Đảng ta tiếp tục hoàn thiện đường lối xây dựng
và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới”. Việc nắm vững Cương lĩnh, đường lối
chính trị của Đảng chính là cơ sở chủ yếu để nâng cao văn hóa chính trị. Cương

lĩnh chính trị xác định mục tiêu chủ yếu, con đường và những phương pháp chủ
yếu chỉ ra những động lực, những hình thức, những phương tiện chủ yếu để đạt
được những mục tiêu chiến lược trong những giai đoạn chiến lược cách mạng; là
“vấn đề có ý nghĩa sống còn đối với chế độ ta, là nền tảng vững chắc của Đảng ta,
không cho phép ai được ngả nghiêng, dao động”. Những lời nói, hành vi trái với
nguyên tắc của Đảng đều có thể dẫn đến sự suy thối khơng chỉ văn hóa chính trị
của cá nhân người cán bộ lãnh đạo mà còn gây hại lớn cho chế độ.
Thứ ba, phải rèn luyện đạo đức, lối sống và phát huy tính tích cực chính trị. Ở
đâu người cán bộ lãnh đạo cũng phải là người tiêu biểu về đạo đức và thực hành
đạo đức cách mạng để trở thành chỗ dựa và niềm tin cậy của nhân dân. Rèn luyện
đạo đức, lối sống phải gắn liền với nâng cao ý thức pháp luật. Trong bài viết nêu
trên, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã yêu cầu đội ngũ cán bộ
chiến lược phải: “Nêu cao tinh thần tự giác tu dưỡng, rèn luyện đạo đức... chức
vụ càng cao càng phải gương mẫu. Kết hợp giữa tăng cường kỷ cương, kỷ luật,
thượng tôn pháp luật, xây dựng Đảng nghiêm minh với giáo dục, bồi dưỡng nhân
16


cách, đạo đức cách mạng để phòng ngừa và đấu tranh có hiệu quả với các căn
bệnh của chủ nghĩa cá nhân”. Là người tiêu biểu về tính tích cực chính trị địi hỏi
người lãnh đạo phải là người khơng ngừng học tập, mở rộng tầm nhìn, đổi mới tư
duy và coi trọng khổ luyện. Để đạt được một nền tảng trí tuệ vững chắc cùng với
một phẩm chất cao đẹp phải trải qua quá trình gian nan rèn luyện và phấn đấu.
Thứ tư, cần nâng cao trình độ văn hóa chính trị của quần chúng nhân dân
nhằm lơi cuốn mọi cơng dân vào hoạt động chính trị - xã hội, phát triển ở họ tính
tích cực chính trị, sự phản xạ và sự hưởng ứng nhanh chóng với những hiện
tượng chính trị, những nhiệm vụ của Đảng và Nhà nước đề ra. Trình độ văn hóa
chính trị của nhân dân là một thước đo về hiệu quả hoạt động chính trị của những
người lãnh đạo hết lịng vì quyền lợi của nhân dân. “Nhân dân là trung tâm, là
chủ thể của cơng cuộc đổi mới; mọi chủ trương, chính sách phải thực sự xuất phát

từ nguyện vọng, quyền và lợi ích chính đáng của nhân dân”. “tâm huyết , trí tuệ
và niềm tin, là “ý Đảng, lịng Dân” hịa quyện cùng mong muốn, khát vọng và ý
chí vươn tới một tương lai rạng rỡ của đất nước và toàn dân tộc”.
Thứ năm, cần đổi mới công tác cán bộ của Đảng - phương diện lãnh đạo chủ
yếu của Đảng. Chất lượng của công tác cán bộ tác động trực tiếp, nhiều mặt đến
đời sống và sự nghiệp của người cán bộ lãnh đạo chiến lược. Tuy nhiên, trong
công tác cán bộ hiện nay, nhiều mặt còn chưa chủ động; thiếu một chiến lược cán
bộ, chiến lược nhân tài tổng thể; hệ thống chính sách cán bộ thiếu đồng bộ; việc
quán triệt các quan điểm và nguyên tắc cơ bản của Đảng về công tác cán bộ chưa
thật đầy đủ và sâu sắc. Thường xuyên đổi mới công tác cán bộ của Đảng nhằm
xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo chiến lược bảo đảm về số lượng, chất lượng và
sự chuyển tiếp liên tục vững vàng là điều kiện quyết định chuẩn bị cho Đảng và
dân tộc bước vào giai đoạn phát triển mới, giành được những thắng lợi to lớn hơn
nữa trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Thứ sáu, nâng cao văn hóa chính trị của cán bộ lãnh đạo gắn liền với việc
nâng cao văn hóa chính trị của quần chúng nhân dân lao động

17


Hồ Chí Minh đưa ra một nguyên tắc hoạt động chính trị: “Phải đưa chính trị
vào giữa dân gian”(4). Trình độ văn hóa chính trị của nhân dân là một thước đo
về hiệu quả hoạt động chính trị của những người lãnh đạo cộng sản hết lịng vì
quyền lợi của quần chúng lao động. Mặt khác, chỉ trên một nền tảng được bảo
đảm về văn hóa chính trị của nhân dân lao động thì việc nâng cao văn hóa chính
trị của cán bộ lãnh đạo mới có cơ sở thực tế để tiến hành. Hơn nữa, khi trình độ
văn hóa chính trị của nhân dân lao động được nâng cao sẽ tạo ra những thách
thức cần thiết đòi hỏi người cán bộ phải có bước trưởng thành cao hơn, vì tư
cách của họ là chủ thể lãnh đạo mang tính tiên phong, dẫn đường. Một quốc gia
dân tộc có một nền văn hóa chính trị cao biểu hiện trước hết là trình độ văn hóa

chính trị phổ qt của nhân dân lao động và chiều cao văn hóa trí tuệ của những
đại biểu ưu tú xuất hiện trên cái nền tảng phổ qt ấy.
Nâng cao văn hóa chính trị của quần chúng nhân dân lao động là nhằm lôi
cuốn mọi cơng dân vào hoạt động chính trị - xã hội, phát triển ở họ tính tích cực
chính trị, sự phản xạ và sự hưởng ứng nhanh chóng với những hiện tượng chính
trị, những nhiệm vụ của Đảng và Nhà nước đề ra. Theo tinh thần của Lênin thì
CNXH phải phát huy được tối đa tính tích cực chính trị cơng dân, lúc đó “những
bà nội trợ cũng tham gia vào công việc nhà nước”, mọi người sẽ quen với việc
chấp hành các quy tắc cơ bản, tự nguyện lao động và cống hiến theo khả năng của
mình. Sự sáng tạo lịch sử của con người ngày càng mở rộng và sâu thì cái khối
quần chúng dân cư vốn là người sáng tạo ra lịch sử một cách có ý thức cũng phải
tăng lên.
Nâng cao văn hóa chính trị của quần chúng nhân dân sẽ khơi dậy được sự
sáng tạo của các nguồn lực xã hội trong công cuộc xây dựng đất nước. Trình độ
văn hóa chính trị là điều kiện đảm bảo cho người dân nắm bắt và thực hành dân
chủ. Và chỉ như thế, chế độ chính trị - xã hội mới đạt được sự ổn định và bền
vững, tạo ra được lợi thế so sánh phát triển. Hồ Chí Minh viết: “Có phát huy dân
chủ đến cao độ thì mới động viên được tất cả lực lượng của nhân dân đưa cách
mạng tiến lên”

18


Điều quan trọng là khi trình độ văn hóa chính trị được nâng cao, quần chúng
nhân dân sẽ có khả năng góp phần quản lý, giám sát đội ngũ cán bộ. Đồng thời
cùng với sự lớn mạnh của các thể chế, người dân có thể thường xuyên gây sức ép
thay đổi những người nắm vị trí lãnh đạo một khi họ khơng cịn tỏ ra xứng đáng.
Khi trình độ văn hóa chính trị được nâng cao, người dân sẽ hồn thiện khả năng
hiểu biết và sử dụng tổng thể các quy phạm pháp luật mang giá trị dân chủ để tự
bảo vệ các lợi ích hợp pháp của nhà nước và công dân. Biết dùng pháp luật như

một công cụ hữu hiệu để đấu tranh không khoan nhượng chống mọi hành vi phạm
pháp, trực tiếp là tham nhũng, quan liêu, lộng quyền và lạm quyền trong hoạt
động thực thi quyền lực chính trị.
Nâng cao văn hóa chính trị của cán bộ lãnh đạo chiến lược ở nước ta hiện nay
chính là sự quán triệt tư tưởng và kỳ vọng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về sự thống
nhất nhuần nhuyễn giữa đức và tài trong hoạt động chính trị thực tiễn, trong một
cấu trúc nhân cách sống động của người cán bộ cách mạng. Phẩm chất văn hóa
chính trị của cán bộ lãnh đạo chiến lược của Đảng phản ánh trình độ, phẩm chất
và năng lực cầm quyền của Đảng. Đảng Cộng sản Việt Nam đang quyết tâm đổi
mới không ngừng để luôn thực hiện đúng tinh thần lời dạy của V.I.Lê-nin và Chủ
tịch Hồ Chí Minh: Đảng là trí tuệ, danh dự và lương tâm của thời đại, “Đảng ta là
đạo đức, là văn minh”. Toàn thể cán bộ, đảng viên, trước hết là đội ngũ cán bộ
lãnh đạo chiến lược phải quyết ra sức phấn đấu nâng cao khơng ngừng văn hóa
chính trị để xứng đáng là thành viên một Đảng như thế.

19


C. KẾT LUẬN
Văn hố chính trị của đội ngũ cán bộ lãnh đạo là một bộ phận văn hóa chính
trị dân tộc Việt Nam, được kết tinh từ những giá trị và giá trị cốt lõi mà người cán
bộ theo đuổi, hình thành trong một thể chế chính trị do Đảng Cộng sản Việt Nam
cầm quyền, nhằm tổ chức thực thi quyền lực nhà nước, phụng sự nhân dân góp
phần xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Văn hố
chính trị của đội nguxc án bộ được hình thành, phát triển, hồn thiện trong quá
trình cách mạng, là một bộ phận quan trọng của văn hố cơng vụ, văn hóa xã hội,
là sản phẩm của sự tích hợp, kế thừa, phát triển văn hố chính trị của dân tộc Việt
Nam.
Hơn 70 năm qua, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ cách mạng của mình,
văn hố chính trị của cán bộ lãnh đạo được xây dựng trên cơ sở các giá trị, truyền

thống văn hố và văn hố chính trị dân tộc, tạo nên giá trị cốt lõi, chuẩn mực, cấu
trúc và bộ quy tắc ứng xử trong văn hố chính trị của cán bộ.
Để hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong điều
kiện đổi mới, hội nhập quốc tế thì nhiệm vụ xây dựng, phát triển văn hố chính trị
của đội ngũ cán bộ lãnh đạo là một điều kiện, biện pháp quan trọng. Để xây dựng
và nâng cao văn hố chính trị của đội ngũ cán bộ trong nhà nước pháp quyền cần
phải dự báo được các yếu tố tác động và đề ra những quan điểm vừa mang tính
cấp bách vừa mang tính chiến lược cũng như đưa ra đồng bộ các giải pháp như đề
tài luận án đã nghiên cứu, trình bày.

20


D. TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Nguyễn Thị Hồng (2014), Tập bài giảng Văn hóa chính trị, Khoa Tun
truyền, Học viện Báo chí và Tuyên truyền.
2. Lưu Văn An, Dương Xuân Ngọc (2011), Hỏi và đáp những vấn đề cơ bản của
chính trị học, Nxb Chính trị - Hành chính, Hà Nội.
3. Hồng Chí Bảo (2015), “Chính trị và văn hố chính trị đối với phát triển bền
vững, nhìn từ thực tiễn đổi mới ở Việt Nam”, Web Học viện Báo chí và tuyên
truyền.
4. Nguyễn Văn Ký (2020), “Một số yếu tố tác động đến văn hóa chính trị của cán
bộ lãnh đạo, quản lý ở nước ta hiện nay”, Tạp chí Cộng sản.
( />ot-so-yeu-to-tac-dong-den-van-hoa-chinh-tri-cua-can-bo-lanh-dao%2C-quan-lyo-nuoc-ta-hien-nay.aspx#)
5. Lâm Quốc Tuấn (2020), “Nâng cao văn hóa chính trị của đội ngũ cán bộ lãnh
đạo chiến lược”, báo Nhân dân;
( />6. Nguyễn Thị Thu Hà (2020), “Văn hố chính trị với đạo đức cán bộ, cơng
chức”;( />7. Lâm Quốc Tuấn, Nguyễn Thắng Lợi (2017), “Một số giải pháp chủ yếu nâng
cao văn hóa chính trị của cán bộ lãnh đạo hiện nay”, Tạp chí Lý luận chính trị.
( />8. Hồng Chí Bảo (2015), “Xây dựng văn hố trong chính trị ở Việt Nam – Quan

niệm và giải pháp thực hiện ”, Tạp chí Lịch sử Đảng, (1), tr.30-36.
9. Nguyễn Văn Vĩnh (2015), “Bàn về sức sống của văn hóa chính trị Việt Nam”,
Tạp chí Tuyên giáo.

21


( />
22