THAI VU Ngu van 6 tuan 3 co so do tu duy

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (274.36 KB, 7 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Ngày soạn: 03/9/2012

Ngày dạy: 04/9/2012 Tuần 3 - Tiết 9

Văn bản:

SƠN TINH- THUỶ TINH

Truyền thuyết
A-MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:

- Hiểu và cảm nhận được nội dung, ý nghĩa của truyền thuyết “ Sơn Tinh, Thủy Tinh”
- Nắm được những nét chính về nghệ thuật của truyện.

TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐÔ:

1.Kiến thức :

- Nắm được nhân vật, sự việc trong truyền thuyết Sơn Tinh – Thủy Tinh

- Cách giải thích hiện tượng lũ lụt xảy ra ở đồng bằng bắc bộ và khát vọng của người Việt cổ trong việc
chế ngự thiên tai, lũ lụt bảo vệ cuộc sống của mình.

- Những nét chính về nghệ thuật của truyện : Sử dụng những chi tiết kỳ lạ, hoang đường.

2.Kĩ năng:

- Đọc – hiểu văn bản truyền thuyết theo đặc trưng thể loại.
- Nắm bắt các sự kiện chính trong truyện

- Xác định ý nghĩa của truyện.
- Kể lại được truyện.

3. Thái độ : Có thái độ tốt với văn học dân gian và ý thức phòng chống lũ lụt yêu mến cái thiện.

B- PHƯƠNG PHÁP : vấn đáp, diễn giảng, phân tích, . . .

C-TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:

I/ Ổn định lớp: - 6/1:
- 6/2:
II/ Kiểm tra bài cũ:

- Kể diễn cảm truyện Thánh Gióng

- Nêu ý nghĩa của truyện.

III/ Bài mới: GV nêu vấn đè càn giải quyết:

Hàng năm, cứ vào khoảng tháng 7 -8 ở miền Trung hay xảy ra mưa lớn gây lũ lụt. Nhân dân ta đã
giải thích hiện tượng tự nhiên đó bằng 1 câu truyện truyền thuyết đó là truyện Sơn Tinh – Thủy Tinh.

Vậy vấn đề cần giải quyết trong tiết học hôm nay là: - Hiểu và cảm nhận được nội dung, ý nghĩa của
truyền thuyết “ Sơn Tinh, Thủy Tinh”; nắm được những nét chính về nghệ thuật của truyện.

Hoạt động của thầy và trò Nội dung bài học
HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu chung phần giới

thiệu chung.

GV: Giới thiệu chung về tác phẩm.

HOẠT ĐỘNG 2: HD đọc hiểu văn bản

-Gọi học sinh đọc ch thích, giải nghĩa một số
ch thích, tóm tắt truyện.

GV: Chia tổ cho học sinh thảo luận

? Truyện Sơn tinh Thuỷ tinh gồm mấy đoạn?
? Mỗi đoạn thể hiện những nội dung gì?

? Hồn cảnh vua Hùng kén rể?

? Mục đích kén rể của vua Hùng là gì?

? Sơn Tinh và Thuỷ Tinh được giới thiệu như
thế nào?

HS: Thảo luận trình bày.

? Trình bày kết quả của cuộc giao tranh?
? Xây dựng hình tượng nhân vật Thuỷ Tinh,

I/ Tìm hiểu chung:

1- Tác phẩm: Sơn Tinh- Thuỷ Tinh thuộc nhóm tác
phẩm thời đại Hùng Vương.

2 - Đọc, tìm hiểu từ khó:

3-Bố cục:

Đoạn 1: Từ đầu đến mỗi thứ một đơi: vua Hng thứ 18
kén rễ

Đoạn 2: Tiếp đến Thần nước đành rút quân: Sơn Tinh,
Thuỷ Tinh cầu hơn và cuộc giao tranh giữa hai vị thần

Đoạn 3: phần còn lại: Sự trả thù hằng năm về sau của
Thuỷ Tinh và chiến thắng của Sơn Tinh.

II/Tìm hiểu văn bản:

1 - Hoàn cảnh và mục đích của việc vua Hùng kén
rể.

-Hồn cảnh: Khi đất nước đã thái bình.
-Mục đích: Muốn tìm người nối ngôi vua.

2-Cuộc thi tài giữa hai nhân vật:

- Sơn tinh: Vẫy tay …mọc núi đồi
- Thuỷ tinh: Sai khiến được mưa gió
=> Cả hai đều có phép lạ phi thường.

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

SƠn Tinh tác giả muốn nói lên hiện tượng
nào trong cuộc sống?

? Chiến thắng của Sơn Tinh thể hiện mong
muốn nào của nhân dân ta?

HS thảo luận trình bày.

? Nhân xét về nghệ thuật của văn bản?

? Ý nghĩa của văn bản?
HS thảo luận trình bày

* HOẠT ĐỘNG 3: Củng cố, dặn dò

3-Cốt lõi sự thật lịch sử:

- Thuỷ Tinh giải thích hiện tượng mưa lũ hàng năm.
- Sơn tinh: tinh thần, sức mạnh của nhân dân ta trong
cuộc ngăn chặn lũ lụt.

- Chiến thắng của Sơn Tinh là khát vọng của người
Việt Cổ trong việc chế ngự thiên tai, lũ lụt, bảo vệ
cuộc sống của mình.

III/ Tổng kết:
 1-Nghệ thuật:

- Xây dựng hình tượng nhân vật mang dáng dấp thần
linh ST-TT với nhiều chi tiết tưởng tượng kì ảo.

- Tạo sự việc hấp dẫn: hai vị thần ST-TT cùng cầu hôn
Mị Nương.

- Dẫn dắt, kể chuyện lơi cuốn sinh động.

2-Ý nghĩa văn bản:

- Sơn Tinh, Thuỷ Tinh giải thích hiện tượng lũ lụt xảy
ra hằng năm ở đồng bằng Bắc Bộ thủa các Vua Hùng
dựng nước, đồng thời thể hiện sức mạnh, ước mơ chế
ngự thiên tai bảo vệ cuộc sống của người Việt cổ.
3- Ghi nhớ: SGK/ 34.

IV/ Củng cố: - Đọc lại tóm tắt văn bản.

- Dùng sơ đồ tư duy hệ thống nội dung văn bản:

V/ Dặn dò: - Đọc truyện, tập kể được truyện.

- Nắm nghệ thuật ,Ý nghĩa văn bản, hoàn thành bài tập 2,3.
- Soạn bài : Nghĩa của từ.

___________________________________

Ngày soạn: 03/9/2012

Ngày dạy: 04/9/2012 Tuần 3 - Tiết 10

Tiếng việt :

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

A- MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:

- Hiểu thế nào là nghĩa của từ

- Biết cách tìm hiểu nghĩa của từ và giải thích nghĩa của từ trong văn bản.
- Biết dùng từ đúng nghĩa trong nói, viết và sửa các lỗi dùng từ.

TRONG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ:
 1.Kiến thức:

- Khái niệm nghĩa của từ.
- Cách giải thích nghĩa của từ.

2.Kĩ năng:

- Giải thích nghĩa cuả từ.

- Dùng từ đúng nghĩa trong nói và viết.
- Tra từ điển để hiểu nghĩa của từ

3.Thái độ: Ý thức giải nghĩa từ một cách khoa học

B- PHƯƠNG PHÁP: Thuyết giảng, vấn đáp, thảo luận .

C-TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:

I/ Ổn định lớp: - 6/1:
- 6/2:

II/ Kiểm tra bài cũ: Thế nào là từ mượn? Cho ví dụ?
III/ Bài mới:

Giới thiệu bài: Có một số từ rất thân thuộc, luôn được chúng ta sử dụng một cách linh hoạt và rộng rãi.
Nhưng khi được hỏi nghĩa của từ là gì thì ít nhiều ta sẽ lúng túng vì chưa biết cách giải thích nghĩa ra sao?
Để có thể hiểu rõ hơn về cách giải thích nghĩa của từ ta cùng tìm hiểu qua tiết học hôm nay.

Hoạt động của thầy và trò Nội dung bài học

HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu nghĩa của từ là

gì?

? Hãy cho biết các từ được giải thích gồm
mấy bộ phận?

? Bộ phận nào nêu lên nghĩa của từ ?

? Từ VD bên nghĩa của từ ứng với bộ phận
nào?

? Vậy, thế nào là nghĩa của từ ?

? Trong mỗi chú thích trên nghĩa của từ được
giải thích bằng cách nào?

* HOẠT ĐỘNG 2: Luyện tập

Gv: Đưa Vd treo bảng phụ. Gọi Hs điền từ
thích hợp.

? Trong các câu trên phần nào là hình thức
phần nào là nội dung?

I/Nghĩa của từ là gì?
 1-Ví dụ:

- Tập qn: Thói quen của một cộng đồng được hình
thành từ lâu trong đời sống và được mọi người làm

theo.

- Lẫm liệt: Hùng dũng, oai nghiêm

- Nao núng: Lung lay, khơng vững lịng tin
- Tổ tiên: Các thế hệ cha ông, cụ kị đã qua đời.
- Tàn quân: Quân bại trận cịn sống sót

* Mơ hình từ : Hình thức
Nội dung

2- Ghi nhớ: SGK/35

-Nghĩa của từ là nội dung mà từ biểu thị.

II/ Cách giải thích nghĩa của từ:

1- ví dụ:

-Tập quán : => Đưa ra khái niệm mà từ biểu thị
- Lẫm liệt :=>Đưa ra từ đồng nghĩa

2- Ghi nhớ: SGK/35.

-Có hai cách giải thích nghĩa của từ:

+ Giải thích bằng cách trình bày khái niệm mà từ biểu
thị.

+ Giải thích bằng cách đưa ra các từ đồng nghĩa hoặc

trái nghĩa với từ đó.

II/LUYỆN TẬP:

1. Bài tập 1:

Điền từ thích hợp vào chỗ trống: Đề xuất, đề đạt, đề
cử, đề bạt.

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

b…………: Cử người giữ chức vụ cao hơn.
c………….: Giới thiệu ra để lựa chọn và bầu cử.
d………….: Đưa vấn đề ra để xem xét và giải quyết.
2. Bài tập 3:

a.Trung bình.
b.Trung gian.
c.Trung niên.
3.Bài tập 2:
a. Học tập.
b. Học lỏm.
c. Học hỏi.
d. Học hành.

IV/ Củng cố: - Nghĩa của từ là gì? Hãy nhắc lại những cách giải thích nghĩa của từ.
- GV dùng sơ đồ tư duy hệ thống lại nội dung chính bài học:

V/ Dặn dò: - Về nhà học bài và làm các bài tập.

-Chuẩn bị bài mới “Sự việc và nhân vật trong văn tự sự.

_____________________________________

Ngày soạn: 07/9/2012

Ngày dạy: 09/9/2012 Tuần 3 - Tiết 11

Tập làm văn:

SỰ VIỆC VÀ NHÂN VẬT TRONG VĂN TỰ SỰ

A- MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:

- Nắm được thế nào là sự việc và nhân vật trong văn tự sự
- Hiểu được ý nghĩa của sự việc và nhân vật trong văn tự sự.

TRONG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ:
 1.Kiến thức:

- Vai trò của sự việc và nhân vật trong văn tự sự

- Ý nghĩa mối quan hệ của sự việc và nhân vật trong văn bản tự sự.

2.Kĩ năng:

- Chỉ ra được sự việc và nhân vật trong văn tự sự

- Xác định được sự việc và nhân vật trong một đề tài cụ thể.

3.Thái độ: Ý thức tìm hiểu sự việc và nhân vật trong một văn bản tự sự.

B-PHƯƠNG PHÁP:

- Thuyết giảng kết hợp vấn đáp, thảo luận .

C-TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:

I/ Ổn định lớp: - 6/1:
- 6/2:

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Tự sự là “kể sự việc” do đó sự việc là yếu tố quan trọng cốt lỏi của tự sự. Nếu khơng có sự việc thì
sẽ khơng có tự sự. Thế nhưng sự việc phải như thế nào mới có thể trở thành tự sự ta cùng tìm hiểu qua bài
“Sự việc và nhân vật trong văn tự sự”

Hoạt động của thầy và trò Nội dung bài học
HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu đặc điểm của sự

việc trong văn tự sự

- Gọi Hs đọc bài tập 1 sgk.

? Em hãy chỉ ra sự việc khởi đầu, sự việc phát
triển, sự việc cao trào và sự việc kết thúc
trong các sự việc trên ?.

? Các sự việc này có thể bớt sự việc nào
không? Vì sao?.

? Các sự việc kết hợp với nhau theo quan hệ
nào? Có thể thay đổi trước sau của các sự
việc ấy khơng? Vì sao?

HS thảo luận nhóm.

? Sự việc xảy ra ở đâu? Vào thời gian nào?
Nguyên nhân và diễn biến của sự việc? Kết
quả của nó ra sao?.

Gv gợi ý để Hs nhận ra sự việc có ý nghĩa
trong truyện từ đó rút ra phần ghi nhớ trong
sgk.

* TIẾT 12.

Hoạt động 2: Tìm hiểu nhân vật trong văn tự
sự

? Nhân vật chính trong truyện STTT là ai?
Họ có vai trị gì trong truyện

HS : Nêu.
GV: Nhận xét.

? Các nhân vật khác có vai trị gì ở trong
truyện?

? Khi giới thiệu về nhân vật cần giới thiệu
những điều gì?

? Thế nào là nhân vật trong văn tự sự ?

GV :Gọi Hs đọc phần ghi nhớ SGK – trang
38.

I/Đặc điểm của sự việc và nhân vật trong văn tự sự.
 1- Sự việc trong văn tự sự:

* Xét VD – trang 37 / SGK.

- Các sự việc trong truyện STTT.

1.Vua Hùng kén rể.
2.ST, TT đến cầu hôn.

3.Vua Hùng ra điều kiện chọn rể.
4.ST đến trước được vợ.

5.TT đến sau, tức giận, dâng nước đánh ST.

6.Hai bên giao chiến hàng tháng trời, cuối cùng TT
thua, rút về.

7. Hàng năm TT lại dâng nước đánh ST, nhưng đều
thua.

- Ý nghĩa: khẳng định sự chiến thắng của ST.
- Nhân vật chính: ST, TT.

- Nhân vật phụ: Vua – Mị Nương – Lạc hầu.
- Địa điểm: Phong Châu

- Thời gian: Vua Hùng thú 18.
- Nguyên nhân : Vua Hùng kén rể.
- Diễn biến:

- Kết quả: ST chiến thắng TT.

 sự việc trong văn tự sự.
2-Ghi nhớ:

-Sự việc trong văn tự sự:

+ Là những sự việc xảy ra như lũ lụt, hạn hán, mất
mùa, những sự việc do con người làm ra như kén rể,
cầu hôn, cứu người đẹp, trừng trị kẻ tham lam….
+ Sự việc được trình bày một cách cụ thể: Sự việ xảy
ra trong thời gian, địa điểm cụ thể, do nhân vật cụ thể
thực hiện, có nguyên nhân, diễn biến, kết quả. Các sự
việc được sắp xếp theo trật tự, diễn biến có ý nghĩa.
+ Là yếu tố quan trọng, cốt lõi của văn tự sự, khơng
có sự việc thì khơng có tự sự.

II/ Nhân vật trong văn tự sự:
1-Ví dụ: SGK

- Nhân vật chính: ST,TT  Kể nhiều nhất, thực hiện

các sự việc.

- Mị Nương, vua Hùng, Lạc hầu rất cần thiết làm cho
nhân vật chính nổi bật.

- Nhân vật: Giới thiệu lai lịch, tài năng, hành động

 Nhân vật trong văn tự sự.
2- Ghi nhớ:

-Nhân vật trong văn tự sự:

+ Là người làm ra sự việc, hành động, là người được
nói tới, được biểu dương hay lên án, được thể hiện
qua các mặt:

. Tên gọi.

. Giới thiệu lai lịch.

.Chân dung, tài năng, việc làm.

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

* HOẠT ĐỘNG 3: Luyện tập

- Gọi HS thảo luận theo nhóm bài tập 1 sgk –
trang 38.

- Nhận xét vai trị của các nhân vật?

? Tóm tắt truyện STTT theo sự việc gắn với
nhân vật chính?

? Có thể thay tên truyện bằng một tên khác
được khơng ? vì sao?

then chốt, có quan hệ với nhau. Trong q trình 
đọc-hiểu văn bản tự sự, cần chú ý tới những yếu tố này của
thể loại.

III/ LUYỆN TẬP:

Bài tập 1 SGK – trang 38

IV/ Củng cố: GV hướng dẫn HS tìm hiểu phần Ghi nhớ.
V/ Dặn dò: - Học phần ghi nhớ.

- Tập phân tích sự việc và nhân vật trong văn tự sự.
- Soạn bài : Sự tích Hồ Gươm.

_____________________________________

Ngày soạn: 07/9/2012

Ngày dạy: 09/9/2012 Tuần 3 - Tiết 12

Văn bản :

SỰ TÍCH HỒ GƯƠM

(Truyền thuyết)
Hướng dẫn đọc thêm

A- MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:

- Hiểu và cảm nhận được nội dung, ý nghĩa của truyền thuyết Sự tích Hồ Gươm.

- Hiểu được vẽ đẹp của một số hình ảnh, chi tiết kì ảo giàu ý nghĩa của truyện.

TRONG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ:
 1.Kiến thức:

- Nhân vật, sự kiện trong truyền thuyết Sự tích Hồ Gươm.
- Truyền thuyết về địa danh.

- Cốt lõi lịch sử trong một tác phẩm thuộc chuỗi truyền thuyết về người anh hùng Lê Lợi và cuộc khởi
nghĩa Lam Sơn.

2.Kĩ năng:

- Đọc- hiểu văn bản truyền thuyết.

- Phân tích để thấy được ý nghĩa sâu sắc của một số chi tiết tưởng tượng trong truyện.
- Kể lại được truyện.

3.Thái độ:

- Ý thức tìm hiểu sự việc và nhân vật trong một văn bản tự sự.

B- PHƯƠNG PHÁP:

- Vấn đáp, thảo luận nhóm, thuyết trình. .

C-TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
I / Ổn định lớp: - 6/1:

- 6/2:

II/Kiểm tra bài cũ: Kể lại truyện Sơn tinh Thuỷ tinh, nêu ý nghĩa tượng trưng của nhân vật Sơn Tinh
Thuỷ tinh ?

III/ Bài mới:

Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn chống quân Minh là cuộc khởi nghĩa lớn ở nữa đầu thế kỉ XV và Lê Lợi là
người thủ lỉnh, là anh hùng của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Nhân dân ta ghi nhớ hình ảnh Lê Lợi khơng chỉ
bằng những đền thờ, tượng đài, hội lễ mà bằng các sáng tác nghệ thuật dân gian.

Hoạt động của thầy và trò Nội dung bài học

HOẠT ĐỘNG 1:

GV giới thiệu về tác phẩm. I/ Timg hiểu chung:1- Tác phẩm:

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

* HOẠT ĐỘNG 2: Đọc và tìm hiểu văn bản

Gv hướng dẫn học sinh đọc. HS đọc.

? Văn bản này có thể được chia làm mấy
phần? Em hãy nêu nội dung chính từng phần?

? Vì sao Long Quân cho nghĩa quân mượn
gươm thần ?

? Gươm thần được cho mượn như thế nào?

GV tổ chức cho học sinh thảo luận, trình
bày.

? Vì sao Long Quân khơng đưa gươm cho
một người? Chi tiết này có ý nghĩa như thế
nào?

? Trên gươm thần có dấu hiệu nào? Ý nghĩa
của dấu hiệu đó.

? Kết quả của cuộc khởi nghĩa khi được Long
Quân cho mượn gươm thần?

? Long Qn quyết định địi lại gươm thần
khi nào? Vì sao có tên hồ Hốn Kiếm?

? Nhận xét về nghệ thuật?

Gv hướng dẫn học sinh phát hiện chi tiết.

* Hs thảo luận:

? Ý nghĩa của truyện Sự tích Hồ Gươm ?

GV: Gọi Hs đọc phần ghi nhớ SGK-trang 43.

nhân dân ta chống giặc Minh xâm lược ở thế kỉ XV.
- TRuyền thuyết địa danh: Giải thích nguồn gốc lịch
sử của một địa danh.

- Sự tích Hồ Gươm là một trong những truyền thuyết
tiêu biểu nhất về hồ Hồn Kiếm và Lê Lợi.

2-Đọc, tìm hiểu từ khó:
3-Bố cục:

+ Phần 1:từ đầu đến “đất nước”: Long Quân cho nghĩa
quân mượn gươm thần để đánh giặc.

+ Phần 2: đoạn còn lại: Long Qn địi gươm sau khi
đất nước hết giặc.

II/Tìm hiểu văn bản:

1- Long Quân cho nghĩa quân Lam Sơn mượn
gươm thần để đánh giặc:

- Hoàn cảnh: Giặc Minh xâm lược nước ta.Thế lực
nghĩa quân non yếu.

- Cách thức cho mượn gươm thần:

+ Lê Thận bắt được lưỡi gươm ở dưới nước.
+ Lê Lợi nhận được chuôi gươm ở trên rừng.
=> Thể hiện sự đồn kết đồng lịng của nhân dân ta.
- Chuôi gươm khắc chữ “Thuận Thiên” => Cuộc khởi
nghĩa hợp với ý trời.

- Cuộc khởi nghĩa dành thắng lợi.

2-Nguồn gốc lịch sử của địa danh Hồ Hoàn Kiếm:

- Hoàn cảnh đất nước thanh bình trở lại, nhà vua ngự

thuyền rồng ở Tả Vọng.

- Rùa vàng đòi gươm báu.

=> Từ đó hồ Tả Vọng được đặt tên là hồ Hồn Kiếm.

III/ Tổng kết:
1-Nghệ thuật:

- Xây dựng các tình tiết thể hiện ý nguyện, tinh thần
của nhân dân ta đoàn kết một lịng đánh giặc.

- Sử dụng một số hình ảnh, chi tiết kì ảo giàu ý nghĩa
như gươm thần, rùa vàng ( mang ý nghĩa tượng trưng
cho khí thiêng, hồn thiêng sơng núi, tổ tiên, tư tưởng,
tình cảm và trí tuệ, sức mạnh của chính nghĩa, của
nhân dân)

2-Ý nghĩa văn bản:

- Truyện giải thích tên gọi Hồ Hồn Kiếm, ca ngợi
cuộc kháng chiến chính nghĩa chống giặc Minh do Lê
Lợi lãnh đạo đã chiến thắng vẻ vang và ý nguyện đồn
kết, khát vọng hồ bình cuả dân tộc ta.

3- Ghi nhớ: SGK/43.
IV/ Củng cố: Cho HS đọc phần đọc thêm SGK.

V/ Dặn dò: - Ý nghĩa của truyền thuyết Hồ Gươm.

- Học bài , thuộc phần ghi nhớ. Soạn bài Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự.

</div>