giao an sinh 8 ca nam 3 cot

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (843.62 KB, 154 trang )

(1)Tuần:. Tiết:. Ngày soạn: bài 1: Bµi më ®Çu. A. môc tiªu.. 1. KiÕn thøc - HS thấy rõ đợc mục đích, nhiệm vụ, ý nghĩa của môn học. - Xác định đợc vị trí của con ngời trong tự nhiên. - Nêu đợc các phơng pháp đặc thù của môn học. 2. KÜ n¨ng - Rèn kĩ năng hoạt động nhóm, kĩ năng t duy độc lập và làm việc với SGK. 3. Thái độ - Cã ý thøc b¶o vÖ, gi÷ g×n vÖ sinh c¬ thÓ. B. chuÈn bÞ.. - Tranh phãng to c¸c h×nh SGK trong bµi. - B¶ng phô. C. hoạt động dạy - học. 1. KiÓm tra bµi cò - Trong chơng trình sinh học 7 các em đã học các ngành động vật nào? ( Kể đủ các ngành theo sự tiến hoá) - Lớp động vật nào trong ngành động vật có xơng sống có vị trí tiến hoá cao nhÊt? (Líp thó – bé khØ tiÕn ho¸ nhÊt) 2. Bµi míi Líp 8 c¸c em sÏ nghiªn cøu vÒ c¬ thÓ ngêi vµ vÖ sinh. Hoạt động 1: Vị trí của con ngời trong tự nhiên Mục tiêu: HS thấy đợc con ngời có vị trí cao nhất trong thế giới sinh vật do cấu tạo cơ thể hoàn chỉnh và các hoạt động có mục đích. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Néi dung bµi häc - Cho HS đọc thông tin - Đọc thông tin, trao đổi Kết luận: - Ngời có những đặc môc 1 SGK. nhãm vµ rót ra kÕt luËn. ®iÓm gièng thó  Ngêi - Xác định vị trí phân thuéc líp thó. lo¹i cña con ngêi trong - §Æc ®iÓm chØ cã ë ngtù nhiªn? ời, không có ở động vật - Con ngời có những đặc - Cá nhân nghiên cứu bài (ô 1, 2, 3, 5, 7, 8 – ®iÓm nµo kh¸c biÖt víi tËp. SGK). động vật thuộc lớp thú? - Trao đổi nhóm và xác - Sự khác biệt giữa ngời định kết luận đúng bằng và thú chứng tỏ ngời là - Yêu cầu HS hoàn thành cách đánh dấu trên bảng động vật tiến hoá nhất, phô. bµi tËp  SGK. đặc biệt là biết lao động, - C¸c nhãm kh¸c tr×nh cã tiÕng nãi, ch÷ viÕt, t duy trừu tợng, hoạt động - §Æc ®iÓm kh¸c biÖt bµy, bæ sung  KÕt luËn. giữa ngời và động vật lớp có mục đích  Làm chủ thó cã ý nghÜa g×? thiªn nhiªn..

(2) Hoạt động 2: Nhiệm vụ của môn cơ thể ngời và vệ sinh Mục tiêu: HS chỉ ra đợc nhiệm vụ cơ bản của môn học, đề ra biện pháp bảo vệ c¬ thÓ, chØ ra mèi liªn quan gi÷a m«n häc víi khoa häc kh¸c. - Yêu cầu HS đọc  SGK - Cá nhân nghiên cứu  Tiểu kết: - Bé m«n sinh häc 8 cung mục II để trả lời : trao đổi nhóm. - Học bộ môn cơ thể ngời - Một vài đại diện trình cấp những kiến thức về và vệ sinh giúp chúng ta bày, bổ sung để rút ra kết cấu tạo, sinh lí, chức n¨ng cña c¸c c¬ quan hiÓu biÕt nh÷ng g×? luËn. trong c¬ thÓ. mèi quan hÖ - Yªu cÇu HS quan s¸t gi÷a c¬ thÓ vµ m«i trêng, h×nh 1.1 1.3, liªn hÖ thùc nh÷ng hiÓu biÕt vÒ phßng tế để trả lời: chèng bÖnh tËt vµ rÌn - H·y cho biÕt kiÕn thøc - Quan s¸t tranh + thùc tÕ về cơ thể ngời và vệ sinh  trao đỏi nhóm để chỉ ra luyện thân thể  Bảo vệ cơ cã quan hÖ mËt thiÕt víi mèi liªn quan gi÷a bé thÓ. nh÷ng ngµnh nghÒ nµo m«n víi khoa häc kh¸c. - KiÕn thøc c¬ thÓ ngêi vµ vÖ sinh cã liªn quan trong x· héi? đến khoa học khác: y häc, t©m lÝ häc, héi ho¹, thÓ thao... Hoạt động 3: Phơng pháp học tập bộ môn cơ thể ngời và vệ sinh Mục tiêu: HS chỉ ra đợc phơng pháp đặc thù của bộ môn đó là học qua quan sát m« h×nh, tranh, thÝ nghiÖm, mÉu vËt ... - Yªu cÇu HS nghiªn cøu - C¸ nh©n tù nghiªn cøu KÕt luËn: - Quan s¸t m« h×nh, tranh  mục III SGK, liên hệ , trao đổi nhóm. các phơng pháp đã học - Đại diện nhóm trình ảnh, tiêu bản, mẫu vật môn Sinh học ở lớp dới bày, bổ sung để rút ra kết thật ... để hiểu rõ về cấu t¹o, h×nh th¸i. để trả lời: luËn. - Thí nghiệm để tìm ra - Nªu c¸c ph¬ng ph¸p c¬ chøc n¨ng sinh lÝ c¸c c¬ bản để học tập bộ môn? - HS lÊy VD cho tõng ph- quan, hÖ c¬ quan. - Vận dụng kiến htức để - Cho HS lÊy VD cô thÓ ¬ng ph¸p. gi¶i thÝch hiÖn tîng thùc minh ho¹ cho tõng ph¬ng tÕ, cã biÖn ph¸p vÖ sinh, ph¸p. rÌn luyÖn th©n thÓ. - Cho 1 HS đọc kết luận SGK.. 4. Kiểm tra, đánh giá ? Trình bày những đặc điểm giống và khác nhau giữa con ngời và động vật thuộc líp thó? §iÒu nµy cã ý nghÜa g×? ? Lîi Ých cña viÖc häc bé m«n “ C¬ thÓ ngêi vµ sinh vËt”.. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u 1, 2 SGK. - KÎ b¶ng 2 vµo vë. - Ôn lại hệ cơ quan ở động vật thuộc lớp thú..

(3)

(4) Tuần:. Tiết:. Ngày soạn:. Ch¬ng I – Kh¸i qu¸t vÒ c¬ thÓ ngêi Bµi 2: cÊu t¹o c¬ thÓ ngêi A. môc tiªu.. 1. KiÕn thøc - HS kể đợc tên và xác định đợc vị trí của các cơ quan, hệ cơ quan trong cơ thể. - Nắm đợc chức năng của từng hệ cơ quan. - Giải thích đợc vai trò của hệ thần kinh và hệ nội tiết trong sự điều hoà hoạt động các cơ quan. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, nhËn biÕt kiÕn thøc. - Rèn t duy tổng hợp logic, kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức giữ gìn bảo vệ cơ thể tránh tác động mạnh vào một số cơ quan quan träng. B. chuÈn bÞ.. - Tranh phãng to h×nh 2.1; 2.2 SGK hoÆc m« h×nh th¸o l¾p c¸c c¬ quan cña c¬ thÓ ngêi. - B¶ng phô kÎ s½n b¶ng 2 vµ H 2.3 (SGK). C. hoạt động dạy - học.. 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò - Trình bày đặc điểm giống và khác nhau giữa ngời và thú? Từ đó xác định vị trí cña con ngêi trong tù nhiªn. - Cho biÕt lîi Ých cña viÖc häc m«n “C¬ thÓ ngêi vµ vÖ sinh” 3. Bµi míi Hoạt động 1: Cấu tạo cơ thể.

(5) Mục tiêu: HS chỉ rõ các phần cơ thể, trình bày đợc sơ lợc thành phần, chức năng c¸c hÖ c¬ quan. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Néi dung bµi häc - Yªu cÇu HS quan s¸t H - C¸ nh©n quan s¸t tranh, 2.1 vµ 2.2, kÕt hîp tù t×m t×m hiÓu b¶n th©n, trao hiểu bản thân để trả lời: đổi nhóm. Đại diện nhóm - C¬ thÓ ngêi gåm mÊy tr×nh bµy ý kiÕn. phÇn? KÓ tªn c¸c phÇn đó? - Cơ thể chúng ta đợc bao bäc bëi c¬ quan nµo? Chøc n¨ng cña c¬ quan nµy lµ g×? -Díi da lµ c¬ quan nµo? - Khoang ngùc ng¨n c¸ch víi khoang bông - HS cã thÓ lªn chØ trùc nhê c¬ quan nµo? tiÕp trªn tranh hoÆc m« - Nh÷ng c¬ quan nµo h×nh th¸o l¾p c¸c c¬ quan n»m trong khoang ngùc, c¬ thÓ. khoang bông? (GV treo tranh hoÆc m« - 1 HS tr¶ lêi . Rót ra kÕt hình cơ thể ngời để HS luận. khai th¸c vÞ trÝ c¸c c¬ quan) - Cho 1 HS đọc to  SGK - Nhớ lại kiến thức cũ, kể và trả lời:-? Thế nào là đủ 7 hệ cơ quan. - Trao đổi nhóm, hoàn mét hÖ c¬ quan? thµnh b¶ng. §¹i diÖn - KÓ tªn c¸c hÖ c¬ quan nhãm ®iÒn kÕt qu¶ vµo KÕt luËn: ở động vật thuộc lớp bảng phụ, nhóm khác bổ 1. Các phần cơ thể - C¬ thÓ chia lµm 3 phÇn: thó? sung  KÕt luËn: - Yêu cầu HS trao đổi - 1 HS khác chỉ tên các đầu, thân và tay chân. nhóm để hoàn thành cơ quan trong từng hệ - Da bao bọc bên ngoài để bảo vệ cơ thể. b¶ng 2 (SGK) vµo phiÕu trªn m« h×nh. häc tËp. - C¸c nhãm kh¸c nhËn - Díi da lµ líp mì  c¬ vµ xơng (hệ vận động). xÐt. - Da, c¸c gi¸c quan, hÖ - Khoang ngùc ng¨n c¸ch víi khoang bông nhê c¬ - GV thông báo đáp án sinh dục và hệ nội tiết. đúng. - Gièng nhau vÒ sù s¾p hoµnh. xÕp, cÊu tróc vµ chøc 2. C¸c hÖ c¬ quan - Ngoµi c¸c hÖ c¬ quan n¨ng cña c¸c hÖ c¬ quan. - HÖ c¬ quan gåm c¸c c¬ quan cïng phèi hîp ho¹t trªn, trong c¬ thÓ cßn cã động thực hiện một chức c¸c hÖ c¬ quan nµo năng nhất định của cơ kh¸c? thÓ. - So s¸nh c¸c hÖ c¬ quan ë ngêi vµ thó, em cã nhËn xÐt g×?. 4. Kiểm tra, đánh giá.

(6) HS tr¶ lêi c©u hái: - C¬ thÓ cã mÊy hÖ c¬ quan? ChØ râ thµnh phÇn vµ chøc n¨ng cña c¸c hÖ c¬ quan? Hoàn thành bài tập sau bằng cách khoanh vào câu em cho là đúng: 1. Các cơ quan trong cơ thể hoạt động có đặc điểm là: a. Tr¸i ngîc nhau b. Thèng nhÊt nhau. c. LÊn ¸t nhau d. 2 ý a và b đúng. 2. Những hệ cơ quan nào dới đây cùng có chức năng chỉ đạo hoạt động hệ cơ quan kh¸c. a. HÖ thÇn kinh vµ hÖ néi tiÕt b. Hệ vận động, tuần hoàn, tiêu hoá và hô hấp. c. HÖ bµi tiÕt, sinh dôc vµ néi tiÕt. d. HÖ bµi tiÕt, sinh dôc vµ hÖ thÇn kinh.. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u 1, 2 SGK. - ¤n l¹i cÊu t¹o tÕ bµo thùc vËt..

(7) Tuần:. Tiết:. Ngày soạn: Bµi 3: tÕ bµo. A. Môc tiªu 1. KiÕn thøc - HS trình bày đợc các thành phần cấu trúc cơ bản của tế bào. - Phân biệt đợc chức năng từng cấu trúc của tế bào. - Chứng minh đợc tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể. 2. KÜ n¨ng - Rèn kĩ năng quan sát tranh, mô hình để tìm kiến thức. - Rèn t duy suy luận logic, kĩ năng hoạt động nhóm..

(8) 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp, lßng yªu thÝch bé m«n. B. chuÈn bÞ.. - Tranh phãng to h×nh 3.1; 4.1; 4.4 SGK - B¶ng phô kÎ s½n b¶ng 3.1; 3.2 C. hoạt động dạy - học.. 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò - KÓ tªn c¸c hÖ c¬ quan vµ chøc n¨ng cña mçi hÖ c¬ quan trong c¬ thÓ? - T¹i sao nãi c¬ thÓ lµ mét khèi thèng nhÊt? Sù thèng nhÊt cña c¬ thÓ do ®©u? cho 1 VD chøng minh? 3. Bµi míi VB: Cơ thể dù đơn giản hay phức tạp đều đợc cấu tạo từ tế bào. - GV treo H 4.1 đến 4.4 phóng to, giới thiệu các loại tế bào cơ thể. ? NhËn xÐt vÒ h×nh d¹ng, kÝch thíc, chøc n¨ng cña c¸c lo¹i tÕ bµo? - GV: Tế bào khác nhau ở các bộ phận nhng đều có đặc điểm giống nhau. Hoạt động 1: Cấu tạo tế bào Mục tiêu: HS nắm đợc các thành phần chính của tế bào Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Néi dung bµi häc - Yªu cÇu HS quan s¸t H - Quan s¸t kÜ H 3.1 vµ 3.1 vµ cho biÕt cÊu t¹o ghi nhí kiÕn thøc. mét tÕ bµo ®iÓn h×nh. - 1 HS g¾n chó thÝch. C¸c - Treo tranh H 3.1 phãng HS kh¸c nhËn xÐt, bæ to để HS gắn chú thích. sung. Hoạt động 2 Chức năng của các bộ phận trong tế bào Mục tiêu: HS nắm đợc chức năng quan trọng của các bộ phận trong tế bào. Thấy đợc cấu tạo phù hợp với chức năng và sự thống nhất giữa các thành phần của tế bµo. - Yêu cầu HS đọc và - Cá nhân nghiên cứu Kết luận: B¶ng 3.1 nghiên cứu bảng 3.1 để bảng 3.1 và ghi nhớ kiến ghi nhí chøc n¨ng c¸c thøc. bµo quan trong tÕ bµo. - Mµng sinh chÊt cã vai trß g×? T¹i sao? - Lới nội chất có vai trò - Dựa vào bảng 3 để trả gì trong hoạt động sống lời. cña tÕ bµo? - N¨ng lîng cÇn cho c¸c hoạt động lấy từ đâu? - T¹i sao nãi nh©n lµ trung t©m cña tÕ bµo? - H·y gi¶i thÝch mèi quan hÖ thèng nhÊt vÒ chøc n¨ng gi÷a mµng, chÊt tÕ bµo vµ nh©n? Hoạt động 3: Thành phần hoá học của tế bào.

(9) Mục tiêu: HS nắm đợc 2 thành phần hoá học chính của tế bào là chất hữu cơ và v« c¬. - Yêu cầu HS đọc  mục - HS dùa vµo  SGK KÕt luËn: - TÕ bµo lµ mét hçn hîp III SGK vµ tr¶ lêi c©u để trả lời. hái: - Trao đổi nhóm để trả phức tạp gồm nhiều chất h÷u c¬ vµ v« c¬ - Cho biÕt thµnh phÇn lêi. ho¸ häc chÝnh cña tÕ + C¸c nguyªn tè ho¸ häc a. ChÊt h÷u c¬: + Pr«tªin: C, H, O, bµo? đó đều có trong tự nhiên. S, N. - C¸c nguyªn tè ho¸ häc + Gluxit: C, H, O cÊu t¹o nªn tÕ bµo cã ë (tØ lÖ 1C:2H: 1O) ®©u? + Lipit: C, H, O (tØ lệ O thay đổi tuỳ loại) + Axit nuclªic: ADN, ARN. b. ChÊt v« c¬: Muèi kho¸ng chøa Ca, Na, K, Fe ... vµ níc. Hoạt động 4: Hoạt động sống của tế bào Môc tiªu: - HS nêu đợc các đặc điểm sống của tế bào đó là trao đổi chất, lớn lên, sinh s¶n,... - Chứng minh đợc tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể. - Yªu cÇu HS nghiªn cøu - Nghiªn cøu kÜ H 3.2, KÕt luËn: kĩ sơ đồ H 3.2 SGK để trao đổi nhóm, thống - Hoạt động của tế bào gồm: trao đổi chất, lớn tr¶ lêi c©u hái: nhÊt c©u tr¶ lêi. - H»ng ngµy c¬ thÓ vµ + C¬ thÓ lÊy tõ m«i trêng lªn, ph©n chia, c¶m øng. môi trờng có mối quan ngoài oxi, chất hữu cơ, n- - Hoạt động sống của tế hệ với nhau nh thế nào? ớc, muối khoáng cung bào liên quan đến hoạt cấp cho tế bào trao đổi động sống của cơ thể chất tạo năng lợng cho cơ + Trao đổi chất của tế thể hoạt động và thải bào là cơ sở trao đổi chất - Kể tên các hoạt động cacbonic, chất bài tiết. gi÷a c¬ thÓ vµ m«i trêng. sèng diÔn ra trong tÕ + Sù ph©n chia tÕ bµo lµ bµo. c¬ së cho sù sinh trëng + HS rót ra kÕt luËn. - Hoạt động sống của tế vµ sinh s¶n cña c¬ thÓ. bào có liên quan gì đến + Sù c¶m øng cña tÕ bµo hoạt động sống của cơ lµ c¬ së cho sù ph¶n øng thÓ? cña c¬ thÓ víi m«i trêng - 1 HS đọc kết luận SGK. bên ngoài. - Qua H 3.2 h·y cho biÕt => Tế bào là đơn vị chức chøc n¨ng cña tÕ bµo lµ n¨ng cña c¬ thÓ. g×?. . Kiểm tra, đánh giá Cho HS lµm bµi tËp 1 (Tr 13 – SGK). 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái 2 (Tr13- SGK).

(10) - §äc môc “Em cã biÕt” - Vẽ sơ đồ cấu tạo tế bào vào vở, học thuộc tên và chức năng..

(11) Tuần:. Tiết:. Ngày soạn: Bµi 4: M«. A. môc tiªu.. 1. KiÕn thøc - HS trình bày đợc khái niệm mô. - Phân biệt đợc các loại mô chính, cấu tạo và chức năng các loại mô. 2. KÜ n¨ng - RÌn luyÖn kÜ n¨ng quan s¸t tranh. - Rèn luyện khả năng khái quát hoá, kĩ năng hoạt động nhóm. B. chuÈn bÞ.. - Tranh phãng to h×nh 4.1  4.4 SGK C. hoạt động dạy - học.. 1. KiÓm tra bµi cò - Nªu cÊu t¹o vµ chøc n¨ng c¸c bé phËn cña tÕ bµo? - Chứng minh tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể? 2. Bµi míi VB: Tõ c©u 2 => Trong c¬ thÓ cã rÊt nhiÒu tÕ bµo, tuy nhiªn xÐt vÒ chøc n¨ng, ngêi ta cã thÓ xÕp lo¹i thµnh nh÷ng nhãm tÕ bµo cã nhiÖm vô gièng nhau, c¸c nhóm đó gọi chung là mô. Vậy mô là gì? Trong cơ thể ta có những loại mô nào? Hoạt động 1: Khái niệm mô Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Néi dung bµi häc HS trao đổi nhãm để 1. Kh¸i niÖm m« - Yêu cầu HS đọc  mục I SGK vµ tr¶ lêi c©u hái: hoµn thµnh bµi tËp . - H·y kÓ tªn nh÷ng tÕ - Dùa vµo môc “Em cã bào có hình dạng khác biết” ở bài trớc để trả lời. Kết luận: M« lµ mét tËp hîp nhau mµ em biÕt? - V× chøc n¨ng kh¸c c¸c tÕ bµo chuyªn ho¸ cã - Gi¶i thÝch v× sao tªa nhau. cấu tạo giống nhau, đảm bµo cã h×nh d¹ng kh¸c nhiÖm chøc n¨ng nhÊt nhau? định, một số loại mô còn - GV ph©n tÝch: chÝnh do cã c¸c yÕu tè kh«ng cã chøc n¨ng kh¸c nhau mµ - HS rót ra kÕt luËn cÇu tróc tÕ bµo. tÕ bµo ph©n ho¸ cã h×nh d¹ng, kÝch thíc kh¸c nhau. Sù ph©n ho¸ diÔn ra ngay ë giai ®o¹n ph«i. - VËy m« lµ g×? Hoạt động 2: Các loại mô - PhiÕu häc tËp HS kÎ s½n - KÎ s½n phiÕu häc tËp trong vë.- Ph¸t phiÕu häc vµo vë. tËp cho c¸c nhãm. - Yêu cầu HS đọc  mục - Nghiên cứu kĩ hình vẽ II SGK. kÕt hîp víi  SGK, trao.

(12) - Quan s¸t H 4.1 vµ nhËn xÐt vÒ sù s¾p xÕp c¸c tÕ bµo ë m« biÓu b×, vÞ trÝ, cÊu t¹o, chøc n¨ng. Hoµn thµnh phiÕu häc tËp. - GV treo tranh H 4.1 cho HS nhËn xÐt kÕt qu¶. - Yêu cầu HS đọc  mục II SGK kÕt hîp quan s¸t H 4.2, hoạt động nhóm để hoàn thành phiếu học tËp. - GV treo H 4.2 cho HS nhận xét. GV đặt câu hái: - M¸u thuéc lo¹i m« g×? Vì sao máu đợc xếp vào loại mô đó? - M« sôn, m« x¬ng cã đặc điểm gì? Nó nằm ở phÇn nµo? - GV nhËn xÐt, ®a kÕt quả đúng. - Yêu cầu HS đọc kĩ  môc III SGK kÕt hîp quan s¸t H 4.3 vµ tr¶ lêi c©u hái: - H×nh d¹ng tÕ bµo c¬ v©n vµ c¬ tim gièng vµ kh¸c nhau ë ®iÓm nµo? - TÕ bµo c¬ tr¬n cã h×nh d¹ng vµ cÊu t¹o nh thÕ nµo? - Yªu cÇu c¸c nhãm hoµn thµnh tiÕp vµo phiÕu häc tËp. - GV nhận xét kết quả, đa đáp án.. đổi nhóm để hoàn thành vµo phiÕu häc tËp cña nhãm.. - Yêu cầu HS đọc kĩ  môc 4 kÕt hîp quan s¸t H 4.4 để hoàn thành tiếp néi dung phiÕu häc tËp.. - Cá nhân đọc kĩ  kết hîp quan s¸t H 4.4; trao đổi nhóm hoàn thành phiÕu häc tËp theo nhãm. - B¸o c¸o kÕt qu¶.. - GV nhËn xÐt, ®a kÕt quả đúng.. - §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ - HS trao đổi nhóm, hoàn thµnh phiÕu häc tËp. - §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶, nhËn xÐt c¸c nhãm kh¸c. - HS quan sát kĩ H 4.2 để tr¶ lêi.. - C¸ nh©n nghiªn cøu  kÕt hîp quan s¸t H 4.3, trao đổi nhóm để trả lời. - Hoµn thµnh phiÕu häc tập của nhóm. đại diện nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶..

(13) KÕt luËn: CÊu t¹o, chøc n¨ng c¸c lo¹i m« Tªn c¸c lo¹i m« VÞ trÝ Chøc n¨ng 1. M« biÓu b× - Phñ ngoµi da, - B¶o vÖ. che chë, - BiÓu b× bao phñ lãt trong c¸c c¬ hÊp thô. quan rçng. - N»m trong c¸c - TiÕt c¸c chÊt. - BiÓu b× tuyÕn tuyÕn cña c¬ thÓ. 2. M« liªn kÕt Cã ë kh¾p n¬i nh: - M« sîi - D©y ch»ng - M« sôn - §Çu x¬ng Nâng đỡ, liên kết - Bé x¬ng c¸c c¬ quan hoÆc - M« x¬ng - Mì là đệm cơ học. - M« mì - M« m¸u vµ b¹ch - HÖ tuÇn hoµn vµ b¹ch huyÕt. - Cung cÊp chÊt huyÕt. dinh dìng. Co d·n t¹o nªn sù 3. M« c¬ vận động của các c¬ quan vµ c¬ thÓ. - G¾n vµo x¬ng. - Hoạt động theo ý muèn.. - M« c¬ v©n - M« c¬ tim. Ho¹t động - CÊu t¹o nªn kh«ng theo ý thµnh tim muèn.. - M« c¬ tr¬n. Ho¹t động kh«ng theo ý muèn.. - Thµnh néi quan. 4. M« thÇn kinh. - N»m ë n·o, tuû sèng, cã c¸c d©y thÇn kinh ch¹y đến các hệ cơ quan.. - TiÕp nhËn kÝch thÝch vµ sö lÝ th«ng tin, ®iÒu hoµ vµ phèi hîp hoạt động các cơ quan đảm bảo sự thÝch øng cña c¬ thÓ víi m«i trêng.. CÊu t¹o - Chñ yÕu lµ tÕ bµo, c¸c tÕ bµo xÕp xÝt nhau, kh«ng cã phi bµo.. Chñ yÕu lµ chÊt phi bµo, c¸c tÕ bµo n»m r¶i r¸c.. Chñ yÕu lµ tÕ bµo, phi bµo Ýt. C¸c tÕ bµo c¬ dµi, xÕp thµnh bã, líp. - TÕ bµo cã nhiÒu nh©n, cã v©n ngang. - TÕ bµo ph©n nh¸nh, cã nhiÒu nh©n, cã v©n ngang. - TÕ bµo cã h×nh thoi, ®Çu nhän, cã 1 nh©n. - Gåm c¸c tÕ bµo thÇn kinh (n¬ron vµ c¸c tÕ bµo thÇn kinh đệm). - N¬ron cã th©n nèi víi c¸c sîi nh¸nh vµ sîi trôc.. . Kiểm tra, đánh giá - 1 HS đọc ghi nhớ SGK. Hoàn thành bài tập sau bằng cách khoanh vào câu đúng nhất: 1. Chøc n¨ng cña m« biÓu b× lµ: a. Bảo vệ và nâng đỡ cơ thể. b. B¶o vÖ, che chë vµ tiÕt c¸c chÊt. c. Co d·n vµ che chë cho c¬ thÓ. 2. M« liªn kÕt cã cÊu t¹o: a. Chñ yÕu lµ tÕ bµo cã h×nh d¹ng kh¸c nhau. b. C¸c tÕ bµo dµi, tËp trung thµnh bã..

(14) c. Gồm tế bào và phi bào (sợi đàn hồi, chất nền) 3. M« thÇn kinh cã chøc n¨ng: a. Liªn kÕt c¸c c¬ quan trong c¬ thÓ víi nhau. b. C¸c tÕ bµo dµi, tËp trung thµnh bã. c. Gåm tÕ bµo vµ phi bµo. d. Điều hoà hoạt động các cơ quan. e. Giúp các cơ quan hoạt động dễ dàng. (đáp án d đúng). 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái 1, 2, 3 SGK. - Lµm bµi tËp 4 vµo vë.. Tuần:. Tiết: Ngày soạn: TiÕt 5: Thùc hµnh : quan s¸t tÕ bµo vµ m«. I. môc tiªu.. 1.KiÕn thøc: - Chuẩn bị đợc tiêu bản tạm thời mô cơ vân. - Quan sát và vẽ các tế bào trong tiêu bản đã làm sẵn: tế bào niêm mạc miệng (m« biÓu b×), m« sôn, m« x¬ng, m« c¬ v©n, m« c¬ tr¬n. Ph©n biÖt c¸c bé phËn chÝnh cña tÕ bµo gåm mµng sinh chÊt, tÕ bµo chÊt vµ nh©n. - Phân biệt đợc điểm khác nhau của mô biểu bì, mô cơ, mô liên kết. 2. KÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng sö dông kÝnh hiÓn vi, kÜ n¨ng mæ, t¸ch tÕ bµo. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức nghiêm túc, bảo vệ máy, vệ sinh phòng học sau khi lµm. II. chuÈn bÞ.. - HS: Mçi tæ 1 con Õch. - GV: + Kính hiển vi, lam kính (2), lamen, bộ đồ mổ, khân lau, giấy thấm, kim mũi m¸c. + 1 ếch đồng sống hoặc bắp thịt ở chân giò lợn. + Dung dÞch sinh lÝ 0,65% NaCl, c«ngt¬hut, dung dÞch axit axetic 1%. + Bé tiªu b¶n: m« biÓu b×, m« sôn, m« x¬ng, m« c¬ tr¬n. III. hoạt động dạy - học.. 1. KiÓm tra bµi cò - So s¸nh m« biÓu b×, m« liªn kÕt vÒ vÞ trÝ vµ sù s¾p xÕp c¸c tÕ bµo trong 2 lo¹i mô đó. - C¬ v©n, c¬ tr¬n vµ c¬ tim cã g× kh¸c nhau vÒ cÊu t¹o, sù ph©n bè trong c¬ thÓ vµ kh¶ n¨ng co d·n. 2. Bµi míi VB: Từ câu hỏi kiểm tra, GV nêu: để kiểm chứng điều đã học, chúng ta tiến hành nghiên cứu đặc điểm các loại tế bào và mô. Hoạt động 1: Nêu yêu cầu của bài thực hành Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Néi dung bµi häc - GV gọi 1 HS đọc phần I.: Mục tiêu của bài thực hành.

(15) GV nhÊn m¹nh yªu cÇu quan s¸t vµ so s¸nh c¸c lo¹i m«. Hoạt động 2: Hớng dẫn thực hành Mục tiêu: HS làm đợc tiêu bản và quan sát thấy tế bào mô cơ vân. - GV treo b¶ng phô viÕt - §äc c¸ch tiÕn hµnh thÝ KÕt luËn: s½n néi dung c¸c bíc lµm nghiÖm : lµm tiªu b¶n a. C¸ch lµm tiªu b¶n m« c¬ v©n: tiªu b¶n. SGK. - Rạch da đùi ếch lấy 1 - NÕu cã ®iÒu kiÖn GV hb¾p c¬. íng dÉn tríc cho nhãm - Dïng kim nhän r¹ch HS yªu thÝch m«n häc c¸c thao t¸c thùc hiÖn. - C¸c nhãm tiÕn hµnh däc b¾p c¬ ( thÊm s¹ch - Ph©n c«ng c¸c nhãm thÝ lµm tiªu b¶n nh híng m¸u). - Dïng ngãn trá vµ ngãn nghiÖm. dÉn, yªu cÇu: c¸i Ên lªn 2 bªn mÐp + LÊy sîi thËt m¶nh. r¹ch. + Không bị đứt. - GV hớng dẫn cách đặt + Rạch bắp cơ phải - Lấy kim mũi mác gạt nhÑ vµ t¸ch 1 sîi m¶nh. tÕ bµo m« c¬ v©n lªn lam th¼ng. kính và đặt lamen lên + Đậy lamen không có - Đặt sợi mảnh mới tách lªn lam kÝnh, nhá dd sinh lam kÝnh. bät khÝ. lÝ NaCl 0,65%. - Nhá 1 giät axit axetic - C¸c nhãm nhá axit - §Ëy lamen, nhá dd axit 1% vµo c¹nh lamen, axetic 1%, hoµn thµnh axetic 1%. dùng giấy thấm hút bớt tiêu bản đặt trên bàn để Chú ý: ếch huỷ tuỷ để khái nh¶y. dd sinh lí để axit thấm d- GV kiểm tra. b. Quan s¸t tÕ bµo: íi lamen. - Thấy đợc các thành - GV kiÓm tra c¸c nhãm, giúp đỡ nhóm yếu. - C¸c nhãm ®iÒu chØnh phÇn chÝnh: mµng, tÕ bµo kính, lấy ánh sáng để chất, nhân, vân ngang. - Yªu cÇu c¸c nhãm ®iÒu nh×n râ mÉu. chØnh kÝnh hiÓn vi. - §¹i diÖn c¸c nhãm quan sát đến khi nhìn rõ - GV kiÓm tra kÕt qu¶ tÕ bµo. quan s¸t cña HS, tr¸nh - C¶ nhãm quan s¸t, nhËn nhầm lẫn hay mô tả theo xét: Thấy đợc: màng, SGK. nh©n, v©n ngang, tÕ bµo dµi.. Hoạt động 3: Quan sát tiêu bản các loại mô khác Mục tiêu: HS quan sát và vẽ lại đợc hình tế bào mô sụn, mô xơng, mô cơ vân, m« c¬ tr¬n, ph©n biÖt ®iÓm kh¸c nhau gi÷a c¸c lo¹i m« - GV phát tiêu bản cho - Các nhóm đặt tiêu bản, Kết luận:.

(16) c¸c nhãm, yªu cÇu HS quan s¸t c¸c m« vµ vÏ h×nh vµo vë. - GV treo tranh c¸c lo¹i mô để HS đối chiếu.. điều chỉnh kính để quan s¸t râ. C¸c thµnh viªn lÇn lît quan sát, vẽ hình và đối chiÕu víi h×nh vÏ SGK vµ h×nh trªn b¶ng. - Các nhóm đổi tiêu bản cho nhau để lần lợt quan s¸t 4 lo¹i m«. VÏ h×nh vµo vë.. - M« biÓu b×: tÕ bµo xÕp xÝt nhau. - Mô sụn: chỉ có 2 đến 3 tÕ bµo t¹o thµnh nhãm. - M« x¬ng: tÕ bµo nhiÒu. - M« c¬: tÕ bµo nhiÒu, dµi.. 4. Nhận xét - đánh giá - GV nh¾c nhë HS thu dän, vÖ sinh ng¨n n¾p, trËt tù. Tr¶ lêi c©u hái: ? Lµm tiªu b¶n c¬ v©n, em gÆp khã kh¨n g×? ? Em đã quan sát đợc những loại mô nào? Nêu sự khác nhau về đặc điểm cÊu t¹o 3 lo¹i m«: m« biÓu b×, m« liªn kÕt, m« c¬.. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Mçi HS viÕt 1 b¶n thu ho¹ch theo mÉu SGK. - ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ m« thÇn kinh..

(17) Tuần:. Tiết:. Ngày soạn: Bµi 6: Ph¶n x¹. A. môc tiªu. 1. KiÕn thøc:. - Trình bày đợc cấu tạo và chức năng cơ bản của nơron. - Chỉ rõ 5 thành phần của 1 cung phản xạ và đờng dẫn truyền xung thần kinh trong cung ph¶n x¹. 2. KÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng quan s¸t,ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc..

(18) 3. thái độ: Giáo dục học sinh say mê khám phá khoa học B. chuÈn bÞ.. - Tranh phãng to h×nh 6.1 – N¬ron; H6.2 – Cung ph¶n x¹ SGK. - B¶ng phô, phiÕu häc tËp. C. hoạt động dạy - học.. 1. KiÓm tra bµi cò Thu b¸o c¸o cña HS ë giê tríc. 2. Bµi míi VB: - V× sao khi sê tay vµo vËt nãng, tay rôt l¹i? -Nh×n thÊy qu¶ me, qu¶ khÕ cã hiÖn tîng tiÕt níc bät? - §Ìn chiÕu vµo m¾t, m¾t nh¾m l¹i? - HiÖn tîng trªn lµ g×? Nh÷ng thµnh phÇn nµo tham gia vµo? C¬ chÕ diÔn ra nh thÕ nµo? Bµi Ph¶n x¹ sÏ gióp chóng ta tr¶ lêi c¸c c©u hái nµy. Hoạt động 1: Cấu tạo và chức năng của nơron Mục tiêu: HS chỉ rõ cấu tạo và chức năng của nơron, từ đó thấy đợc chiều hớng lan truyÒn xung thÇn kinh trong sîi trôc. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Néi dung bµi häc - Yªu cÇu HS nghiªn cøu 1. CÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña noron  môc I SGK kÕt hîp HS ghi nhí chó thÝch. quan s¸t H 6.1 vµ tr¶ lêi c©u hái: - Nªu thµnh phÇn cÊu - 1 HS lªn b¶ng g¾n chó t¹o cña m« thÇn kinh - G¾n chó thÝch vµo thÝch. tranh c©m cÊu t¹o n¬ron vµ m« t¶ cÊu t¹o 1 n¬ron - HS nhËn xÐt, nªu cÊu t¹o n¬ron. ®iÓn h×nh? - GV treo tranh cho HS a. cÊu t¹o n¬ron gåm: nhËn xÐt, rót ra kÕt luËn. Nghiªn cøu tiÕp SGK - Th©n: chøa nh©n, xung - N¬ron cã chøc n¨ng để trả lời các câu hỏi. quanh cã tua ng¾n (sîi g×? nh¸nh). - Cho HS nªu kh¸i niÖm - Tua dµi (sîi trôc): cã tÝnh c¶m øng, tÝnh dÉn bao miªlin, tËn cïng truyÒn. ph©n nh¸nh cã cóc - GV chØ trªn tranh chiÒu xim¸p. lan truyÒn xung thÇn b. Chøc n¨ng kinh trªn h×nh 6.1 vµ 6.2 - C¶m øng (SGK) (cung ph¶n x¹) - DÉn truyÒn (SGK) Lu ý: xung thÇn kinh lan - Nghiªn cøu  SGK kÕt c. C¸c lo¹i n¬ron truyÒn theo 1 chiÒu. - Dùa vµo chøc n¨ng dÉn hîp quan s¸t H 6.2; trao - N¬ron híng t©m (n¬ron truyền, ngời ta chia đổi nhóm, hoàn thành kết cảm giác). - N¬ron trung gian qu¶ vµo phiÕu häc tËp. n¬ron thµnh 3 lo¹i: (n¬ron liªn l¹c). - GV ph¸t phiÕu häc tËp, yªu cÇu HS nghiªn cøu - HS ®iÒn kÕt qu¶. C¸c - N¬ron li t©m (n¬ron vËn động). nhãm kh¸c nhËn xÐt..

(19) tiÕp  SGK kÕt hîp quan sát H 6.2 để tìm ra sự kh¸c nhau gi÷a 3 lo¹i n¬ron. - GV treo b¶ng kÎ phiÕu häc tËp. - GV đa ra đáp án đúng, hớng dẫn HS trên sơ đồ H 6.2. Hoạt động 2: Cung phản xạ Môc tiªu: HS h×nh thµnh kh¸i niÖm ph¶n x¹, cung ph¶n x¹, vßng ph¶n x¹. BiÕt gi¶i thÝch 1 sè ph¶n x¹ ë ngêi b»ng cung ph¶n x¹ vµ vßng ph¶n x¹. - LÊy tõ 3-5 VD 2. Cung ph¶n x¹ - Cho VD vÒ ph¶n x¹? - Ph¶n x¹ lµ g×? - Trao đổi nhóm và rút ra kh¸i niÖm ph¶n x¹. - HiÖn tîng c¶m øng ë - Kh«ng v× thùc vËt thùc vËt (ch¹m tay vµo kh«ng cã hÖ thÇn kinh, cây trinh nữ, lá cây cụp đó chỉ là sự thay đổi về l¹i) cã ph¶i lµ ph¶n x¹ sù tr¬ng níc cña c¸c tÕ kh«ng? bµo gèc l¸) - ThÕ nµo lµ 1 cung ph¶n x¹? -  SGK. - Yªu cÇu HS quan s¸t H - Tù rót ra kÕt luËn. 6.2 vµ tr¶ lêi c©u hái: - Cã nh÷ng lo¹i n¬ron nµo tham gia vµo cung ph¶n x¹? - C¸c thµnh phÇn cña cung ph¶n x¹? - GV nªu vai trß tõng - Dùa vµo H 6.2, lu ý ®thµnh phÇn. ờng dẫn truyền để trả lời. Kết luận: a. Ph¶n x¹ - lµ ph¶n øng cña c¬ thÓ - GV cho HS quan s¸t H để trả lời kích thích của 6.2 m«i trêng (trong vµ - Xung thần kinh đợc dẫn ngoµi) díi sù ®iÒu khiÓn truyÒn nh thÕ nµo? cña hÖ thÇn kinh. - H·y gi¶i thÝch ph¶n x¹ b. Cung ph¶n x¹ kim ch©m vµo tay, tay rôt - Kh¸i niÖm ( SGK) l¹i? - Quan s¸t H 6.3 - 1 cung ph¶n x¹ cã 3 - B»ng c¸ch nµo trung lo¹i n¬ron: n¬ron híng ¬ng thÇn kinh cã thÓ biÕt §äc  nªu kh¸i niÖm t©m, trung gian, li t©m. đợc phản ứng của cơ thể vßng ph¶n x¹. - Cung ph¶n x¹ gåm 5 đã đáp ứng kích thích ch1 HS đọc kÕt luËn cuèi thµnh phÇn: c¬ quan thô a? GV dÉn s¾t tíi : Cung bµi. c¶m, n¬ron híng t©m, phản xạ có đờng liên hệ n¬ron trung gian, n¬ron li ngîc t¹o thµnh vßng t©m, c¬ quan ph¶n øng..

(20) ph¶n x¹. - GV ®a VD vÒ vßng ph¶n x¹ vµ gi¶i thÝch trên sơ đồ H 6.3 - Yêu cầu HS đọc  mục 3 - Kh¸i niÖm vßng ph¶n x¹?. c. Vßng ph¶n x¹ - Kh¸i niÖm (SGK).. 4. Kiểm tra, đánh giá - Cho HS dán chú thích vào sơ đồ câm H 6.2 và nêu chức năng của các bộ phËn trong ph¶n x¹. - Tr¶ lêi c©u 1, 2 SGK.. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái 1, 2 SGK. - Vẽ sơ đồ cung phản xạ H 6.2 và chú thích. - §äc môc “Em cã biÕt”. C¸c lo¹i n¬ron VÞ trÝ - Th©n n»m bªn ngoµi N¬ron híng t©m T¦ thÇn kinh (n¬ron c¶m gi¸c) N¬ron trung gian - N»m trong trung ¬ng (n¬ron liªn l¹c) thÇn kinh. - Th©n n»m trong trung N¬ron li t©m ơng thần kinh, sợi trục h(nơron vận động) íng ra c¬ quan ph¶n øng.. Chøc n¨ng - TruyÒn xung thÇn kinh từ cơ quan đến TƯ thần kinh (thô c¶m). - Liªn hÖ gi÷a c¸c n¬ron. - TruyÒn xung thÇn kinh tõ trung ¬ng tíi c¬ quan ph¶n øng..

(21) Tuần:. Tiết:. Ngày soạn: Chơng II – Vận động Bµi 7: Bé x¬ng. A. môc tiªu 1. KiÕn thøc:. - HS trình bày đợc các thành phần chính của bộ xơng và xác định đợc vị trí các x¬ng chÝnh ngay trªn c¬ thÓ m×nh. - Phân biệt đợc các loại xơng dài, xơng ngắn, xơng dẹt về hình thái, cấu tạo. - Phân biệt các loại khớp xơng, nắm vững cấu tạo khớp động. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t ph©n tÝch tæng hîp kiªn thøc 3. Thái độ: - Gi¸o dôc ý thøc cho häc sinh biÕt b¶o vÖ bé x¬ng c¬ thÓ m×nh B. chuÈn bÞ.. - Tranh vÏ phãng to h×nh 7.1 – 7.4 SGK. - M« h×nh bé x¬ng. C. hoạt động dạy - học.. 1. KiÓm tra bµi cò - Phản xạ là gì? Cho 1 Vd về phản xạ và phân tích đờng đi của xung thần kinh trong phản xạ đó. 2. Bµi míi VB: ? Hệ vận động gồm những cơ quan nào? ? Bộ xơng ngời có đặ điểm cấu tạo và chức năng nh thế nào? H«m nay c« vµ c¸c em sÏ cïng t×m hiÓu bµi 7. Hoạt động 1: Các thành phần chính của bộ xơng Mục tiêu: HS chỉ rõ đợc vai trò chính của bộ xơng, nắm đợc 3 thành phần chính cña bé x¬ng vµ ph©n biÖt 3 lo¹i x¬ng . Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Néi dung bµi häc - Yªu cÇu HS quan s¸t H - Quan s¸t kÜ H 7.1 vµ tr¶ I. C¸c thµnh phÇn chÝnh 7.1 vµ tr¶ lêi c©u hái: lêi. cña bé x¬ng - Bé x¬ng gåm mÊy - HS nghiªn cøu H 7.2; KÕt luËn: thµnh phÇn ? 7.3 kÕt hîp víi th«ng tin 1. Thµnh phÇn cña bé x¬ng ? Nêu đặc điểm của mỗi trong SGK để trả lời. thµnh phÇn? - Bé x¬ng chia 3 phÇn: - Yêu cầu HS trao đổi - HS thảo luận nhóm để + Xơng đầu gồm xơng sọ nhãm vµ x¬ng mÆt. nêu đợc: - T×m hiÓu ®iÓm gièng vµ + Gièng: cã c¸c thµnh + X¬ng th©n gåm cét kh¸c nhau gi÷a x¬ng tay phÇn t¬ng øng víi nhau. sèng vµ lång ngùc. vµ x¬ng ch©n? + Kh¸c: vÒ kÝch thíc, cÊu + X¬ng chi gåm x¬ng chi t¹o ®ai vai vµ ®ai h«ng, trªn vµ x¬ng chi díi. x¬ng cæ tay, bµn tay, bµn - §Æc ®iÓm mçi phÇn: SGK. ch©n. - V× sao cã sù kh¸c nhau + Sù kh¸c nhau lµ do tay + X¬ng chi trªn nhá bÐ, đó? thÝch nghi víi qu¸ tr×nh linh ho¹t. lao động, chân thích nghi + Xơng chi dới to, khoẻ, dµi, ch¾c ch¾n, Ýt cö với dáng đứng thẳng..

(22) - Từ những đặc điểm của - HS dựa vào kiến thức ở bé x¬ng h·y cho biÕt bé th«ng tin kÕt hîp víi x¬ng cã chøc n¨ng g×? tranh H 7.1; 7.2 để trả lêi. - Tù rót ra kÕt luËn.. động. => Bé x¬ng ngêi thÝch nghi víi qu¸ tr×nh lao động và đứng thẳng. 2. Vai trß cña bé x¬ng - Nâng đỡ cơ thể, tạo h×nh d¸ng c¬ thÓ. - T¹o khoang chøa, b¶o vÖ c¸c c¬ quan. - Cïng víi hÖ c¬ gióp c¬ thể vận động.. Hoạt động 2: Các khớp xơng Mục tiêu: HS nắm đợc sự phân loại khớp thành 3 loại dựa trên khả năng cử động và xác định đợc khớp đó trên cơ thể mình. - Yªu cÇu HS t×m hiÓu III. C¸c khíp x¬ng th«ng tin môc III vµ tr¶ - HS nghiªn cøu th«ng lêi c©u hái: tin SGK. - ThÕ nµo gäi lµ khíp x- - Rót ra kÕt luËn. ¬ng? KÕt luËn: - Cã mÊy lo¹i khíp? - Khíp x¬ng lµ n¬i hai - Yªu cÇu HS quan s¸t H hay nhiÒu ®Çu x¬ng tiÕp 7.4 vµ tr¶ lêi c©u hái: gi¸p víi nhau. - Dùa vµo khíp ®Çu gèi, hãy mô tả 1 khớp động? - Quan sát kĩ H 7.4, trao - Có 3 loại khớp xơng: - Khả năng cử động của đổi nhóm và rút ra kết + Khớp động: 2 đầu xơng cã sôn, gi÷a lµ dÞch khíp khớp động và khớp bán luận. (ho¹t dÞch), ngoµi cã d©y động khác nhau nh thế ch»ng gióp c¬ thÓ cã kh¶ nµo? V× sao cã sù kh¸c năng cử động linh hoạt. nhau đó? + Khớp bán động: giữa 2 - Nêu đặc điểm của khớp đầu xơng có đệm sụn bất động? giúp cử động hạn chế. - GV lứu ý HS: trong bộ - HS đọc kết luận. + Khớp bất động: 2 đầu x¬ng ngêi chñ yÕu lµ x¬ng khíp víi nhau bëi khớp động giúp con ngời mÐp r¨ng ca hoÆc xÕp lîp vận động và lao động. lên nhau, không cử động - Cho HS đọc kết luận đợc. SGK.. 4. Kiểm tra, đánh giá ? Chøc n¨ng cña bé x¬ng lµ g×? ? Xác định trên tranh vẽ bộ xơng và các thành phần của bộ xơng ngời? C¸c khíp x¬ng b»ng d¸n chó thÝch. (nếu có dùng mô hình hoặc xác định trên cơ thể mình)..

(23) 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái 1, 2, 3 SGK. - Lập bảng so sánh các loại khớp về cấu tạo, tính chất cử động và ý nghĩa. - §äc môc “Em cã biÕt”..

(24) Tuần:. Tiết:. Ngày soạn:. Bµi 8: cÊu t¹o vµ tÝnh chÊt cña x¬ng A. môc tiªu. 1. KiÕn thøc. - HS nắm đợc cấu tạo chung 1 xơng dài. Từ đó giải thích đợc sự lớn lên của xơng vµ kh¶ n¨ng chÞu lùc cña x¬ng. - Xác định đợc thành phần hoá học của xơng để chứng minh đợc tính đàn hồi và cøng r¾n cña x¬ng. 2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng lắp đặt thí nghiệm đơn giản. B. chuÈn bÞ.. - Tranh vÏ phãng to c¸c h×nh 8.1 -8.4 SGK. - VËt mÉu: Xơng đùi ếch hoặc xơng ngón chân gà. Đoạn dây đồng 1 đầu quấn chặt vào que bằng tre, gỗ, đầu kia quấn vào xơng. Một panh để gắp xơng, 1 đèn cồn, 1 cốc nớc lã để rửa xơng, 1 cốc đựng HCl 10% , đầu giờ thả 1 xơng đùi ếch vào axit. (NÕu HS lµm thÝ nghiÖm theo nhãm cÇn chuÈn bÞ c¸c dông cô nh trªn theo nhãm). C. hoạt động dạy - học.. 1. KiÓm tra bµi cò - Bộ xơng ngời đợc chia làm mấy phần? Mỗi phần gồm những xơng nào? - Sự khác nhau giữa xơng tay và xơng chân nh thế nào? Điều đó có ý nghĩa gì đối với hoạt động của con ngời? - Nªu cÊu t¹o vµ vai trß cña tõng lo¹i khíp? 2. Bµi míi VB: Gọi 1 HS đọc mục “Em có biết” (Tr 31 – SGK). GV: Những thông tin đó cho ta biết xơng có sức chịu đựng rất lớn. Vậy vì sao xơng có khả năng đó? Chúng ta sẽ giải đáp qua bài học ngày hôm nay..

(25) Hoạt động 1: Cấu tạo của xơng Mục tiêu: HS chỉ ra đợc cấu tạo của xơng dài, xơng dẹt và chức năng của nó. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Néi dung bµi häc - Yªu cÇu HS t×m hiÓu - HS nghiªn cøu th«ng I. CÊu t¹o cña x¬ng th«ng tin môc I SGK kÕt tin vµ quan s¸t h×nh vÏ, hîp quan s¸t H 8.1; 8.2 ghi nhí kiÕn thøc. ghi nhí chó thÝch vµ tr¶ lêi c©u hái: - X¬ng dµi cã cÊu t¹o nh - 1 HS lªn b¶ng d¸n chó KÕt luËn: 1. CÊu t¹o x¬ng dµi b¶ng thÕ nµo? thÝch vµ tr×nh bµy. - GV treo H 8.1(tranh - C¸c nhãm kh¸c nhËn 8.1 SGK. 2. Chøc n¨ng cña x¬ng c©m), gäi 1 HS lªn d¸n xÐt vµ rót ra kÕt luËn. dµi b¶ng 8.1 SGK. chó thÝch vµ tr×nh bµy. 3. CÊu t¹o x¬ng ng¾n vµ - Cho c¸c HS kh¸c nhËn x¬ng dÑt xét sau đó cùng HS rút ra - Ngoµi lµ m« x¬ng cøng kÕt luËn. - CÊu t¹o h×nh èng cña - CÊu t¹o h×nh èng lµm (máng). th©n x¬ng, nan x¬ng ë cho x¬ng nhÑ vµ v÷ng - Trong toµn lµ m« x¬ng xốp, chứa tuỷ đỏ. ®Çu x¬ng xÕp vßng cung ch¾c. cã ý nghÜa g× víi chøc - Nan x¬ng xÕp thµnh n¨ng cña x¬ng? vßng cung cã t¸c dông - GV: Ngêi ta øng dông ph©n t¸n lùc lµm t¨ng cÊu t¹o x¬ng h×nh èng vµ kh¶ n¨ng chÞu lùc. cÊu tróc h×nh vßm vµo kiến trúc xây dựng đảm - Nghiên cứu bảng 8.1, bảo độ bền vững và tiết ghi nhớ thông tin và trình kiÖm nguyªn vËt liÖu (trô bµy. cÇu, cét, vßm cöa) - Nªu cÊu t¹o vµ chøc - Nghiªn cøu th«ng tin , n¨ng cña x¬ng dµi? quan sát hình 8.3 để trả lêi. - Yªu cÇu HS nghiªn cøu - Rót ra kÕt luËn. th«ng tin môc I.3 vµ quan sát H 8.3 để trả lời: - Nªu cÊu t¹o cña x¬ng ng¾n vµ x¬ng dÑt? Hoạt động 2: Sự to ra và dài ra của xơng - Yêu cầu HS đọc  mục - HS nghiªn cøu  II. Sù ro ra cña x¬ng II vµ tr¶ lêi c©u hái: môc II vµ tr¶ lêi c©u hái. - X¬ng to ra lµ nhê ®©u? - GV dïng H 8.5 SGK m« t¶ thÝ nghiÖm chøng minh vai trß cña sôn t¨ng KÕt luËn: trởng: dùng đinh platin - Trao đổi nhóm. - X¬ng to ra vÒ bÒ ngang đóng vào vị trí A, B, C, D - Đại diện nhóm trả lời. lµ nhê c¸c tÕ bµo mµng xë x¬ng 1 con bª. B vµ C ¬ng ph©n chia. ë phÝa trong sôn t¨ng tr-.

(26) ëng. A vµ D ë phÝa ngoµi - X¬ng dµi ra do c¸c tÕ sôn cña 2 ®Çu x¬ng. Sau bµo ë sôn t¨ng trëng vµi th¸ng thÊy x¬ng dµi ph©n chia vµ ho¸ x¬ng. ra nhng kho¶ng c¸ch BC - Chèt l¹i kiÕn thøc. không đổi còn AB và CD dµi h¬n tríc. Yªu cÇu HS quan s¸t H 8.5 cho biÕt vai trß cña sôn t¨ng trëng. - GV lu ý HS: Sù ph¸t triÓn cña x¬ng nhanh nhÊt ë tuæi dËy th×, sau đó chậm lại từ 18-25 tuæi. - TrÎ em tËp TDTT qu¸ độ, mang vác nặng dẫn tíi sôn t¨ng trëng ho¸ x¬ng nhanh, ngêi kh«ng cao đợc nữa. Tuy nhiên mµng x¬ng vÉn sinh ra tÕ bµo x¬ng. Hoạt động 3: Thành phần hoá học và tính chất của xơng Mục tiêu: Thông qua thí nghiệm, HS chỉ ra đợc 2 thành phần cơ bản của xơng có liên quan đến tính chất của xơng – Liên hệ thực tế. - GV biÓu diÔn thÝ nghiÖ: III. Thµnh phÇn hãa häc Cho xơng đùi ếch vào vµ tÝnh chÊt cña x¬ng ng©m trong dd HCl 10%. - Gäi 1 HS lªn quan s¸t. - HS quan s¸t vµ nªu hiÖn tîng: - HiÖn tîng g× x¶y ra. - Dùng kẹp gắp xơng đã + Có bọt khí nổi lên (khí ng©n röa vµo cèc níc l· CO2) chøng tá x¬ng cã KÕt luËn: - Thö uèn xem x¬ng cøng muèi CaCO3. + X¬ng mÒm dÎo, uèn - X¬ng gåm 2 thµnh phÇn hay mÒm? ho¸ häc lµ: - Đốt xơng đùi ếch khác cong đợc. trên ngọn lửa đèn cồn, - Đốt xơng bóp thấy x- + Chất vô cơ: muối canxi. khi hết khói: Bóp phần đã ơng vỡ. + ChÊt h÷u c¬ (cèt giao). đốt, nhận xét hiện tợng. - Sù kÕt hîp 2 thµnh phÇn - Tõ c¸c thÝ nghiÖm trªn, nµy lµm cho x¬ng cã tÝnh cã thÓ rót ra kÕt luËn g× + X¬ng vì vôn. chất đàn hồi và rắn chắc. vÒ thµnh phÇn, tÝnh chÊt cña x¬ng? + HS trao đổi nhóm và - GV giíi thiÖu vÒ tØ lÖ rót ra kÕt luËn. chất cốt giao thay đổi ở - 1 HS đọc kết luận SGK. trÎ em, ngêi giµ. 4. Kiểm tra, đánh giá Cho HS lµm bµi tËp 1 SGK. Tr¶ lêi c©u hái 2, 3..

(27) 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái 1, 2, 3 SGK. - §äc tríc bµi 9: CÊu t¹o vµ tÝnh chÊt cña c¬.. TuÇn : TiÕt 9. Ngµy so¹n : Bµi 9:. cÊu t¹o vµ tÝnh chÊt cña c¬. I- Môc tiªu cña bµi: - HS trình bày đợc cấu tạo của tế bào cơ và bắp cơ. - Giải thích đợc tính chất cơ bản của cơ là sự co cơ và nêu đợc ý nghĩa của sự co c¬. II- §å dïng d¹y häc: - GV: + Tranh phãng to h×nh 9.1 9.4 SGK + M¸y thÝ nghiÖm sù co c¬. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan sát tìm tòi + hoạt động nhóm. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Tr×nh bµy cÊu t¹o cña 1 x¬ng dµi. - Chức năng của xơng dài? Vì sao xơng có tính rắn chắc và đàn hồi. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu cÊu t¹o b¾p c¬ vµ tÕ bµo c¬. Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV: yêu cầu HS đọc - HS: quan sát hình, đọc thông tin mục I và quan thông tin, trao đổi nhóm s¸t h×nh 9.1 tr¶ lêi c©u thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. hái: ? B¾p c¬ cÊu t¹o nh thÕ nµo. ? TÕ bµo c¬ cã c¸u t¹o. Ghi b¶ng I- CÊu t¹o b¾p c¬ vµ tÕ bµo c¬: - B¾p c¬: gåm nhiÒu bã c¬. PhÝa ngoµi lµ mµng liªn kÕt, 2 ®Çu b¾p c¬ cã g©n b¸m vµo x¬ng. PhÇn ph×nh to lµ bông c¬, phÝa.

(28) nh thÕ nµo. - GV: nhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña nhãm. - GV: dïng h×nh 9.1 gi¶ng vÒ cÊu t¹o b¾p c¬, TB c¬. - §Üa tèi tËp hîp t¬ c¬ dày, đĩa sáng tập hợp phÇn cßn l¹i cña c¬ t¬ m¶nh. T¬ c¬ m¶nh xuyªn vào tơ cơ dày nên đĩa tối 2 ®Çu sÉm, ë gi÷a kh«ng cã t¬ c¬ m¶nh nªn s¸ng h¬n. ? V× sao TB c¬ cã c¸c v©n ngang. ? §¬n vÞ cÊu tróc cña TB c¬ lµ g×.. - §¹i diÖn nhãm tr×nh trong cã nhiÒu sîi c¬ tËp bµy  nhãm kh¸c bæ sung. trung thµnh bã c¬. - TB c¬ ( sîi c¬): cã nhiÒu t¬ c¬ gåm 2 lo¹i: + T¬ c¬ dµy: cã c¸c mÉu - HS: nghe vµ ghi nhí låi sinh chÊt t¹o nªn v©n kiÕn thøc. tèi. + T¬ c¬ m¶nh: tr¬n t¹o nªn v©n s¸ng. - §¬n vÞ cÊu tróc TB c¬ gồm đĩa tối ở giữa, 2 nửa + Cã t¬ c¬ dµy vµ t¬ c¬ đĩa sáng ở 2 đầu m¶nh.. II- TÝnh chÊt cña c¬: - TÝnh chÊt cña c¬ lµ co vµ d·n. - Sù co c¬ chÞu ¶nh hëng Hoạt động 2: Tìm hiểu tính chất của cơ. - GV: biÓu diÔn thÝ - HS: quan s¸t thÝ nghiÖm cña hÖ thÇn kinh. nghiÖm h×nh 9.2 SGK. rót ra kÕt luËn. ? Quan s¸t thÝ nghiÖm + C¬ co råi d·n. em cã nhËn xÐt g×. ? V× sao khi c¬ co th× + Do t¬ m¶nh xuyªn s©u b¾p c¬ l¹i co ng¾n. vµo vïng ph©n bè cña t¬ - GV: tr×nh bµy thÝ c¬ dµy. nghiÖm ph¶n x¹ ®Çu gèi. - HS: quan s¸t kÕt hîp - GV: mời đại diện nhóm hình 9.3 SGK thực hiện tr¶ lêi. lÖnh  - Gi¶i thÝch hiÖn tîng - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi  III- ý nghÜa cña ho¹t chuét rót. động co cơ: - HiÖn tîng ngêi b¹i liÖt. nhãm kh¸c bæ sung. + Do co c¬ tr¬ng t¸c - Co c¬ gióp x¬ng cö động nhiều kích thích. động làm cho cơ thể vận + Do dây thần kinh bị động và lao động đợc. huû ho¹i. Hoạt động 3: Tìm hiểu ý nghĩa của hoạt động co c¬. - GV: yªu cÇu HS quan - HS: c¸ nh©n quan s¸t s¸t h×nh 9.4 vµ thùc hiÖn h×nh, thùc hiÖn lÖnh . lÖnh  - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi  - GV: nhËn xÐt c©u tr¶ lêi nhãm kh¸c bæ sung. cña c¸c nhãm  tæng kÕt. - GV: gi¶ng c¬ chÕ co duçi c¬ 2 vµ 3 ®Çu. 3. Kiểm tra đánh giá: - Tr×nh bµy cÊu t¹o cña b¾p c¬ vµ tÕ bµo c¬. - Nêu tính chất của cơ và ý nghĩa hoạt động co cơ. 4. DÆn dß: - Häc bµi, lµm bµi tËp ë SGK. - Xem tríc bµi tiÕp theo. * Híng dÉn bµi tËp:.

(29) - Câu 2( SGK): Khi đứng cả cơ gấp và cơ duỗi cẳng chân cùng co, nhng không co tối đa. Cả 2 cơ đối kháng đều co tạo ra thế cân bằng giữ cho hệ thống xơng chân thẳng để trọng tâm rơi vào gót chân. - C©u 3( SGK): + Kh«ng khi nµo c¶ c¬ gÊp vµ c¬ duçi co tèi ®a. + C¬ gÊp vµ c¬ duçi cña mét bé phËn c¬ thÓ cïng duçi tèi ®a khi c¸c c¬ nµy mÊt kh¶ n¨ng tiÕp nhËn kÝch thÝch do mÊt tr¬ng lùc c¬. TuÇn :. TiÕt 10 : Bµi 10:. Ngµy so¹n : hoạt động của cơ. I- Môc tiªu cña bµi: - Chứng minh đợc cơ co sinh ra công. Công của cơ đợc sử dụng vào lao động và di chuyÓn. - Trình bày đợc nguyên nhân của sự mỏi cơ và nêu đợc các biện pháp chống mỏi c¬. - Nêu đợc lợi ích của sự luyện tập cơ, từ đó vận dụng và đời sống thờng xuyên tập TDTT và lao động vừa sức. II- §å dïng d¹y häc: - M¸y ghi c«ng cña c¬. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan sát tìm tòi + hoạt động nhóm. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Tr×nh bµy cÊu t¹o b¾p c¬ vµ Tb c¬. - Tính chất của cơ? ý nghĩa hoạt động co cơ. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu c«ng cña c¬. Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV: yêu cầu HS làm - HS: hoạt động cá nhân lµm bµi tËp SGK. bµi tËp môc  SGK. - HS: §¹i diÖn 1 2 HS lµm bµi  HS kh¸c bæ ? Tõ bµi tËp trªn em cã sung. nhận xét gì về sự liên + Hoạt động của cơ tạo quan gi÷a c¬ - lùc vµ co ra lùc lµm vËt di chuyÓn. c¬. ? Thế nào là công của - HS: Trao đổi thống nhất c¬. c©u tr¶ lêi. ? Hoạt động của cơ phụ - Đại diện nhóm trình thuéc vµo yÕu tè nµo. H·y ph©n tÝch mét yÕu bµy  nhãm kh¸c bæ sung. tè. - GV: lÊy vÝ dô vÒ c«ng nh SGK. Hoạt động 2: T×m hiÓu sù mái c¬ - GV: §· bao giê em bÞ - C¸ nh©n tr¶ lêi c©u hái mái c¬ cha? cã hiÖn tîng g× khi bÞ mái c¬? - GV: Tæ chøc cho c¸c - HS: th¶o luËn nhãm lµm nhãm lµm thÝ nghiÖm TN  thèng nhÊt c©u tr¶ H10 vµ hoµn thµnh bµi lêi. tËp ®iÒn kÕt qu¶ vµo b¶ng - Yªu cÇu: 10 vµ tr¶ lêi c©u hái SGK + Khèi lîng thÝch hîp. Ghi b¶ng I- C«ng c¬: - Khi c¬ co t¹o ra mét lực tác động vào vvật lµm vËt di chuyÓn tøc lµ cơ đã sinh ra công. - C«ng cña c¬ phô thuéc vµo yÕu tè: +Tr¹ng th¸i thÇn kinh + Nhịp độ lao động + Khèi lîng cña vËt. II- Sù mái c¬: - Sù mái c¬ lµ hiÖn tîng c¬ lµm viÖc nÆng vµ l©u biên độ co cơ giảm dần vµ ngõng h¼n 1- Nguyªn nh©n cña sù mái c¬: - Lîng O2 cung cÊp cho c¬ thiÕu - N¨ng lîng cung cÊp cho c¬ Ýt..

(30) T35. c«ng sinh ra lín. - GV: Nhận xét câu trả + Kéo nhiều lần biên độ lêi c¸c nhãm. Hái: co c¬ gi¶m ngõng. ? Sù mái c¬ lµ g×. ? Nguyªn nh©n nµo dÉn - HS: §äc th«ng tin tr¶ đến mỏi cơ. lêi c©u hái ? Mỏi cơ ảnh hởng nh - HS: trao đổi dựa vào thÕ nµo tíi søc khoÎ vµ c¸c nguyªn nh©n t×m ra lao động. c¸c biÖn ph¸p ch«ng mái ? Khi bÞ mái c¬ cÇn lµm c¬. gì để hết mỏi. ? Trong lao động cần có - Đại diện nhóm trả lời  biện pháp gì để cho cơ nhóm khác bổ sung. l©u mái vµ cã n¨ng suÊt lao động. Hoạt động 3: Thờng xuyên luyện tập để rèn luyện c¬ - GV: Yªu cÇu HS lµm - HS: C¸ nh©n lµm viÖc việc độc lập trả lời câu víi SGK tr¶ lêi c©u hái ë SGK hái ë lÖnh . - §¹i diÖn HS tr¶ lêi  líp bæ sung. - Chó ý: kh¶ n¨ng co c¬ phô thuéc vµo: + ThÇn kinh. + V b¾p c¬ + Lùc co c¬ + §é bÒn bØ.. - S¶n phÈm t¹o ra lµ xítlactic, tích tụ đầu độc c¬. 2- BiÖn ph¸p chèng mái c¬: - HÝt thë s©u. - Xoa bóp cơ uống nớc đờng. - CÇn cã thêi gian lao động nghỉ ngơi hợp lí. III- Thêng xuyªn luyÖn tập để rèn luyện cơ: - Thêng xuyªn luyÖn tËp TDTT võa søc th×: + T¨ng thÓ tÝch b¾p c¬ + T¨ng lùc co c¬, c¬ thÓ phát triển cân đối xơng rắn chắc, hoạt động tuần hoµn, h« hÊp, tiªu ho¸ cã hiÖu qu¶, tinh thÇn s¶ng khoái lao động năng suất cao.. 3- Kiểm tra đánh giá: - GV: Dïng c©u hái 1, 2, 3 cuèi bµi. 4- D¨n dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK - Xem tríc bµi tiÕp theo. - §äc môc em cã biÕt.. TuÇn : TiÕt 11:. Ngµy so¹n : Bµi 11:. tiến hoá của hệ vận động Vệ sinh hệ vận động. I- Môc tiªu cña bµi: - Chứng minh đợc sự tiến hoá của con ngời so với động vật thể hiện ở hệ cơ xơng. - Vận dụng đợc những hiểu biết về sự vận động để giữ vệ sinh, rèn luyện thân thÓ, chèng c¸c bÖnh tËt vÒ c¬ x¬ng thêng x¶y ra ë tuæi thiÕu niªn. II- §å dïng d¹y häc: - GV: + ChuÈn bÞ c¸c tranh ë SGK. + KÎ b¶ng 11 vµo b¶ng phô. - HS: KÎ b¶ng 11 vµo vë bµi tËp..

(31) III- Ph¬ng ph¸p: - Quan sát tìm tòi + hoạt động nhóm. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - HS: Tr×nh bµy cÊu t¹o cña bé x¬ng ngêi. - GV: Nh¾c l¹i cÊu t¹o cña hÖ c¬. 2- Bµi míi: * Vào bài: Chúng ta biết rằng ngời có nguồn gốc từ động vật thuộc lớp thú, nhng ngời đã thoát khỏi động vật trở thành ngời thông minh. Qua quá trình tiến hoá, cơ thể ngời có nhiều biến đổi trong đó có sự biến đổi của hệ cơ xơng. Vậy những biến đổi đó nh thế nào bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta tìm hiểu những đặc điểm tiến hoá của hệ vận động ở ngời. Hoạt động 1: Sù tiÕn ho¸ cña bé x¬ng ngêi so víi x¬ng thó. Hoạt động của GV - GV: yªu cÇu HS quan s¸t H11.1  11.3 vµ m« h×nh bé x¬ng ngêi. - GV: yªu cÇu HS hoµn thµnh b¶ng 11 vÒ sù kh¸c nhau gi÷a bé x¬ng ngêi vµ thó. - GV: nhËn xÐt c©u tr¶ lêi của HS đem ra đáp án đúng.. C¸c phÇn so s¸nh - TØ lÖ sä/ mÆt - Låi c»m ë x¬ng mÆt - Cét sèng - Lång ngùc - X¬ng chËu - Xơng đùi - X¬ng bµn ch©n - X¬ng gãt. Hoạt động của HS - HS: c¸ nh©n tù nghiªn cøu tranh kÕt hîp víi nghiªn cøu m« h×nh. - HS: hoạt động cá nhân hoµn thµnh b¶ng 11 SGK.. Ghi b¶ng I- Sù tiÕn ho¸ cña bé x¬ng ngêi so víi x¬ng thó: 1. Sù tiÕn ho¸: ( Xem b¶ng 11 SGK).. - §¹i diÖn 1 2 HS tr¶ lêi HS kh¸c bæ sung( nÕu cÇn).. Bé x¬ng ngêi - Lín - Ph¸t triÓn. Bé x¬ng thó - Nhá - Kh«ng cã. - Cong ë 4 chç - Në sang 2 bªn - Në réng - Ph¸t triÓn, khoÎ - X¬ng ngãn ng¾n, bµn h×nh vßm - Lín ph¸t triÓn vÒ phÝa sau. - Cong h×nh cung - Në theo chiÒu lng - bông - HÑp - B×nh thêng - X¬ng ngãn dµi, bµn h×nh ph¼ng - Nhá. - GV: cho HS th¶o luËn: ? §Æc ®iÓm nµo cña bé x¬ng ngêi thÝch nghi víi t thế đứng thẳng và đi b»ng 2 ch©n.. - HS: th¶o luËn theo nhãm thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. - Yªu cÇu: + §Æc ®iÓm vÒ cét sèng. + Lång ngùc. + Sù ph©n ho¸ x¬ng tay, ch©n. - GV: nhËn xÐt c©u tr¶ lêi + §Æc ®iÓm khíp tay – cña c¸c nhãm. ch©n. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy nhãm kh¸c bæ sung. Hoạt động 2: Sự tiến hoá của hệ cơ ngời so với thó.. 2. §Æc ®iÓm thÝch nghi: - Cét sèng cã 4 chç cong. - Lång ngùc: sè x¬ng sên Ýt vµ dÑt ph¸t triÓn 2 bªn. - X¬ng tay – ch©n: ph©n ho¸, bµn h×nh vßm, gãt kÐo dµi phÝa sau thÝch hợp chức năng giá đỡ. - Khớp xơng: cử động linh ho¹t. II- Sù tiÕn ho¸ cña hÖ c¬ ngêi so víi hÖ c¬ thó: - Cơ nét mặt: biểu thị đợc trạng thái khác nhau ..

(32) - GV: yªu cÇu HS nghiªn - HS: c¸ nh©n nghiªn cøu cøu th«ng tin vµ quan s¸t th«ng tin, h×nh vÏ. H11.4 SGK. ? Sự tiến hoá của hệ cơ - HS: trao đổi theo nhóm ngời so với hệ cơ thú thể thống nhất câu trả lời đại hiÖn nh thÕ nµo. diÖn nhãm tr¶ lêi, nhãm - GV: nhËn xÐt c©u tr¶ lêi kh¸c bæ sung. cña nhãm, ph©n biÖt c¸c nhãm c¬: + C¬ nÐt mÆt - HS: nghe vµ ghi nhí + Cơ vận động lỡi. kiÕn thøc. + C¬ tay – c¬ ch©n + C¬ gËp ngöa th©n ( c¬ bông lng) - GV: trong qu¸ tr×nh tiÕn - HS: nghe vµ ghi nhí ho¸ do ®iÒu kiÖn vµ cuéc kiÕn thøc. sèng. VD…. C¬ vµ x¬ng con ngời đã phát triển hoµn thiÖn. Hoạt động 3: Vệ sinh hệ vận động. - GV: yªu cÇu HS lµm - HS: c¸ nh©n quan s¸t H11.5 vµ hiÓu biÕt cña bµi tËp ë môc  SGK. mình để hoàn thành bài - GV: nhËn xÐt vµ bæ tËp. - HS: đại diện 1 2 HS trả sung kiÕn thøc. - GV hái thªm: lêi líp bæ sung. ? Em thö nghÜ xem mình đã bị vẹo cột sống - HS: vận dụng kiến thức cha. V× sao. đã học để trả lời câu hỏi. ? HiÖn nay cã nhiÒu em bÞ vÑo cét sèng, em nghÜ đó là do nguyên nhân nµo. ? Sau bµi häc nµy em sÏ lµm g×.. - Cơ vận động: lỡi phát triÓn. - C¬ tay: ph©n ho¸ thµnh nhiều nhóm cơ đặc biệt cơ cử động ngón cái. - C¬ ch©n lín, khoÎ chñ yếu cử động gập duỗi. - C¬ gËp ngöa th©n ph¸t triÓn ( nhãm c¬ bông, c¬ lng).. III- VÖ sinh hÖ vËn động: - §Ó c¬ vµ x¬ng ph¸t triển cân đối chúng ta cÇn: + Chế độ dinh dỡng hợp lý. + Thêng xuyªn tiÕp xóc víi ¸nh n¾ng ( 7 8 giê). + RÌn luyÖn th©n thÓ lao động vừa sức. - §Ó chèng cong vÑo cét sèng cÇn: + Mang vác đều 2 vai. + T thÕ ngåi häc, lµm viÖc ngay ng¾n, kh«ng nghiªng vÑo.. 3- Kiểm tra đánh giá: Đánh dấu (x) vào đặc điểm chỉ có ở ngời mà không có ở thú ( động vật). + X¬ng sä lín h¬n x¬ng mÆt  + Cét sèng cong h×nh cung  + Lång ngùc në theo chiÒu lng bông  + C¬ nÐt mÆt ph©n ho¸  + C¬ nhai ph¸t triÓn  + Khớp cổ tay kém linh động  + Khớp chậu - đùi có cấu tạo hình cầu, hố khớp sâu  + X¬ng bµn ch©n xÕp trªn mét mÆt ph¼ng  4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - ChuÈn bÞ: + 2 nÑp dµi 30 – 40 cm. + cuén b¨ng y tÕ 2 cuén/tæ..

(33)

(34) TuÇn : TiÕt 12:. Ngµy so¹n : Bµi 12:. thùc hµnh: tËp s¬ cøu vµ b¨ng bã cho ngêi g·y x¬ng. I- Môc tiªu cña bµi: - RÌn thao t¸c s¬ cøu khi gÆp ngêi g·y x¬ng. - Biết băng cố định xơng bị gãy, cụ thể là xơng cẳng tay. - Lång ghÐp gi¸o dôc môc: Néi dung vµ c¸ch tiÕn hµnh. II- §å dïng d¹y häc: - GV: chuÈn bÞ nÑp, b¨ng y tÕ, d©y v¶i. - HS: chuÈn bÞ theo nhãm c¸c dông cô nh GV. III- Ph¬ng ph¸p: - Thùc hµnh IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: GV: kiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS. 2- TiÕn hµnh: Hoạt động 1: T×m hiÓu nguyªn nh©n g·y x¬ng. Hoạt động của GV Hoạt động của HS ? Nguyên nhân dẫn đến - HS: 1 2 HS trả lời lớp g·y x¬ng. bæ sung. ? V× sao nãi kh¶ n¨ng gãy xơng liên quan đến - HS: trao đổi nhóm løa tuæi ? Khi gặp ngời bị gãy x- thống nhất ý kiến nêu đơng chúng ta cần phải ợc: + Lµm s¹ch vÕt th¬ng. lµm g×. - GV: nhËn xÐt kÕt luËn + TiÕn hµnh s¬ cøu vÒ nguyªn nh©n g·y x- - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi nhãm kh¸c bæ sung. ¬ng. - GV: B¶o vÖ g×n gi÷ m«i trêng, khi tham gia giao - HS: l¾ng nghe vµ ghi thông và lao động cần nhớ kiến thức để ứng dung vµo thùc tÕ. tr¸nh bÞ g·y x¬ng. Hoạt động 2: Tập sơ cứu và băng bó. - GV: yêu cầu HS quan - HS: quan sát hình đọc sát hình và đọc thông tin thông tin và trả lời câu ë môc: 1, 2 SGK. hái. ? Ph¬ng ph¸p s¬ cøu cho ngêi bÞ g·y x¬ng nh thÕ nµo. ? B¨ng bã cho ngêi g·y x¬ng qua nh÷ng thao t¸c nµo. - GV: nh¾c l¹i ph¬ng ph¸p s¬ cøu vµ c¸ch b¨ng - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi bã. nhãm kh¸c bæ sung - GV: nhËn xÐt, yªu cÇu - C¸c nhãm tiÕn hµnh tËp c¸c nhãm lµm thùc hµnh s¬ cøu vµ b¨ng bã. GV kiÓm tra. - GV: nhËn xÐt kÕt qu¶ cña tõng nhãm, cho ®iÓm. Ghi b¶ng 1- Nguyªn nh©n g·y x¬ng: - G·y x¬ng do nhiÒu nguyªn nh©n: tai n¹n, leo c©y, ch¹y ng·, luyÖn tËp TDTT. - Khi bÞ g·y x¬ng ph¶i s¬ cøu t¹i chç. - Không đợc nắn bóp bừa b·i.. 2- TËp s¬ cøu vµ b¨ng bã: a. S¬ cøu: - §Æt 2 nÑp gç, tre vµo 2 bªn chç g·y x¬ng. - Lãt v¶i mÒm gÊp dµy vµo c¸c chç ®Çu x¬ng. - Buộc định vị 2 chỗ đầu nÑp vµ 2 bªn chç x¬ng g·y. b. Băng bó và cố định: - Víi x¬ng tay: + Dïng b¨ng y tÕ quÊn chÆt tõ trong ra cæ tay. + Dïng d©y lµm d©y ®eo c¼ng tay vµo cæ tay. - Víi x¬ng ch©n: b¨ng tõ cæ ch©n vµo, nÕu lµ x¬ng đùi nẹp từ sờn đến gót chân buộc cố định ở.

(35) nhãm lµm tèt.. phÇn th©n.. 3- Nhận xét - đánh giá: - GV: nhËn xÐt chung vÒ u, nhîc ®iÓm cña giê thùc hµnh. - Cho ®iÓm nhãm lµm tèt. - Yªu cÇu mçi nhãm lµm thu ho¹ch. - Yªu cÇu HS lµm vÖ sinh. 4- DÆn dß: - ViÕt bµi thu ho¹ch. - Xem tríc bµi 13.. TuÇn : TiÕt 13: Bµi 13:. Ngµy so¹n : Ch¬ng III: tuÇn hoµn m¸u vµ m«i trêng trong cña c¬ thÓ. I- Môc tiªu cña bµi: - HS phân biệt đợc các thành phần của máu. - Trình bày đợc chức năng của huyết tơng và hồng cầu. - Phân biệt đợc máu, nớc mô và bạch huyết. - Trình bày đợc vai trò của môi trờng trong cơ thể. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to h×nh 13.2 - TiÕt gµ hoÆc mét lä m¸u l¾ng. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan sát tìm tòi + hoạt động nhóm. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: Lång vµo bµi míi. 2- Bµi míi: * Em đã thấy máu chảy trong trờng hợp nào? Theo em máu chảy ra từ đâu? Máu có đặc điểm gì? Để tìm hiểu về máu chúng ta sẽ tìm hiểu bài 13. Hoạt động 1:.

(36) T×m hiÓu vÒ m¸u. Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV: yªu cÇu HS nghiªn - HS: xem thÝ nghiÖm vµ cøu thÝ nghiÖm SGK. quan s¸t kÜ 2 phÇn trong èng nghiÖm. ? M¸u gåm nh÷ng + M¸u gåm 2 thµnh phÇn: thµnh phÇn nµo. . §Æc: mµu sÉm ( TB m¸u) . Láng: mµu vµng ( huyÕt - GV: yªu cÇu HS xem t¬ng) bảng để phân biệt đợc 3 - HS: xem bảng ghi nhớ TB m¸u kiÕn thøc - GV: yªu cÇu HS lµm + 1 HS tr¶ lêi HS kh¸c bæ bµi tËp ®iÒn tõ ë lÖnh  sung. Yªu cÇu: SGK. 1. HuyÕt t¬ng - GV: nhËn xÐt chèt l¹i 2. Hång cÇu kiÕn thøc. 3. TiÓu cÇu - HS: c¸ nh©n tù thu nhËn - GV: yêu cầu HS đọc thông tin trao đổi nhóm néi dung b¶ng 13 vµ thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. th«ng tin th¶o luËn nhãm c©u hái ë lÖnh  - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi SGK. nhãm kh¸c bæ sung - GV: mời đại diện nhóm tr¶ lêi. ? Huyªt t¬ng vµ hång cầu có vai trò gì đối với c¬ thÓ. Ghi b¶ng I- M¸u: 1. T×m hiÓu thµnh phÇn cÊu t¹o m¸u: - M¸u gåm 2 thµnh phÇn chÝnh: + HuyÕt t¬ng:láng, trong suèt, cã mµu vµng nh¹t chiÕm 55 % thÓ tÝch. + TB m¸u: gåm hång cÇu, b¹ch cÇu, tiÓu cÇu chiÕm 45 % thÓ tÝch. 2. T×m hiÓu chøc n¨ng cña huyÕt t¬ng vµ hång cÇu: - HuyÕt t¬ng: gåm níc, c¸c chÊt dinh dìng, hoocmon, kh¸ng thÓ vµ chÊt th¶i. - HuyÕt t¬ng cã vai trß: Duy tr× tr¹ng th¸i láng cña m¸u, vËn chuyÓn chÊt ding dìng vµ chÊt th¶i. - Hång cÇu cã Hb ( huyÕt s¾c tè) lµm cho m¸u cã màu đỏ. + Hb +O2  Máu đỏ tơi + Hb + CO2  Máu đỏ thÉm. - Hång cÇu cã chøc n¨ng vËn chuyÓn O2 vµ CO2. II- M«i trêng trong cña c¬ thÓ: - M«i trêng trong c¬ thÓ m«i trêng trong cña c¬ gåm: m¸u, níc m« vµ b¹ch huyÕt. - HS: nghiªn cøu H13.2 - M«i trêng trong gióp SGK tr¶ lêi c©u hái. TB thêng xuyªn liªn hÖ - HS: trao đổi nhóm và với môi trờng ngoài trong nêu đợc: quá trình trao đổi chất. + TB ë trong kh«ng trùc tiếp trao đổi chất với môi trờng ngoài mà trao đổi gi¸n tiÕp. + Qua yÕu tè láng gian bµo. Hoạt động 2: Tìm hiểu thÓ. - GV: yªu cÇu HS quan s¸t H13.2 SGK. ? C¸c TB c¬, n·o… cña cơ thể ngời có trao đổi trùc tiÕp víi m«i trêng ngoµi kh«ng. ? Sự trao đổi chất của TB trong c¬ thÓ ngêi víi m«i trêng ngoµi, d¸n tiÕp th«ng qua c¸c yÕu tè nµo. - GV: dïng H13.2 gi¶ng vÒ mèi quan hÖ gi÷a m¸u, níc m« vµ b¹ch huyÕt. ? M«i trêng trong c¬ - HS: dùa vµo H13.2 rót thÓ gåm nh÷ng thµnh ra kÕt luËn. phÇn nµo..

(37) ? Vai trß cña m«i trêng trong c¬ thÓ lµ g×. 3- Kiểm tra đánh giá: * Chọn câu trả lời theo em là đúng nhất: 1. M¸u gåm c¸c thµnh phÇn nµo: a. HuyÕt t¬ng – Hång cÇu – B¹ch cÇu b. HuyÕt têng – Hång cÇu – TiÓu cÇu c. HuyÕt t¬ng vµ TB m¸u d. HuyÕt t¬ng vµ hång cÇu. 2. §Æc ®iÓm nµo sau ®©y cña hång cÇu: a. Hình đĩa lõm 2 mặt không có nhân b. Hình đĩa lõm 2 mặt màu hång cã nh©n c. Hình dạng thay đổi có nhân d. Trong suèt, kÝch th íc lín cã nh©n 3. M«i trêng trong c¬ thÓ gåm: a. TB – B¹ch huyÕt – M¸u b. N íc m« - B¹ch huyÕt – TB m¸u c. B¹ch huyÕt vµ Tb m¸u d. Níc m«, m¸u vµ b¹ch huyÕt 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp cuèi bµi. - §äc môc em cã biÕt vµ xem tríc bµi 14..

(38) TuÇn :. Ngµy so¹n :. TiÕt 14: Bµi 14:. b¹ch cÇu – miÔn dÞch. I- Môc tiªu cña bµi: - HS trả lời đợc 3 hàng rào phòng thủ bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây nhiễm. - Trình bày đợc khái niệm miễn dịch. - Phân biệt đợc miễn dịch tự nhiên và miễn dịch nhân tạo. - Cã ý thøc tiªm phßng bÖnh dÞch. - Lång ghÐp gi¸o dôc môc II – MiÔn dÞch. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to h×nh 14.1 14.4 SGK..

(39) III- Ph¬ng ph¸p: - Quan sát tìm tòi + hoạt động nhóm. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: Nªu thµnh phÇn cña m¸u? Chøc n¨ng cña huyÕt t¬ng vµ hång cÇu. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: Tìm hiểu các hoạt động chủ yếu của bạch cầu. Hoạt động của GV - GV: yªu cÇu HS nghiªn cứu H14.2 đọc thông tin tr¶ lêi c©u hái. ? ThÕ nµo lµ kh¸ng nguyªn kh¸ng thÓ. ? Sù t¬ng t¸c gi÷a kh¸ng thÓ vµ kh¸ng nguyªn theo c¬ chÕ nµo. - GV: yªu cÇu HS quan s¸t H 14.1, 14.3, 14.4 trao đổi nhóm trả lời câu hái môc  SGK. - GV: mời đại diện nhóm tr¶ lêi. - GV: dïng h×nh SGK dÓ giảng về hoạt động của b¹ch cÇu. ? Cã khi nµo c¸c vi khuÈn vµ vi rót tho¸t khái hµng rµo thø 3 kh«ng. ? VËy khi cã vi khuÈn, vi rót x©m nhËp vµo c¬ thÓ th× c¬ thÓ cã nh÷ng hoạt động nào chống lại chóng. - GV: lÊy VD kÕt luËn. Hoạt động của HS Ghi b¶ng - HS: cá nhân tự nghiên I- Các hoạt động chủ cøu th«ng tin SGK tr¶ lêi yÕu cña b¹ch cÇu: c©u hái - Kh¸ng nguyªn lµ ph©n tö ngo¹i lai cã kh¶ n¨ng - §¹i diÖn 1 – 2 HS tr¶ kÝch thÝch c¬ thÓ tiÕt ra lêi HS kh¸c nhËn xÐt bæ kh¸ng thÓ - Kh¸ng thÓ lµ ph©n tö sung pr«tªin do c¬ thÓ tiÕt ra chèng l¹i kh¸ng nguyªn. - B¹ch cÇu tham gia b¶o - HS: quan s¸t h×nh ghi vÖ c¬ thÓ b»ng c¸c ho¹t động: nhớ thông tin trao đổi + Thực bào: là hiện tợng nhãm thèng nhÊt c©u tr¶ b¹ch cÇu h×nh thµnh lêi ch©n gi¶ b¾t vµ nuèt c¸c vi khuÈn vµo trong TB - §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o råi tiªu ho¸ chóng. kÕt qu¶ nhãm kh¸c bæ + V« hiÖu ho¸ kh¸ng sung nguyªn TB limph« B tiÕt - HS: nghe vµ ghi nhí ra kh¸ng thÓ g©y kÕt dÝnh kiÕn thøc c¸c kh¸ng nguyªn. + Ph¸ huû tÕ bµo nhiÔm: - Cã vi rót HIV, tÕ bµo TB limph« T tiÕp xóc vµ ung th tiết ra prôtêin đặc hiệu lµm tan mµng tÕ bµo - HS: + Thùc bµo nhiÔm vµ TB nhiÔm bÞ + V« hiÖu ho¸ KN ph¸ huû. + Ph¸ huû TB nhiÔm II- MiÔn dÞch: Hoạt động 2: Tìm hiểu miễn dịch. - MiÔn dÞch lµ kh¶ n¨ng c¬ thÓ kh«ng bÞ m¾c bÖnh - GV: yêu cầu HS đọc - HS: cá nhân tự nghiên nào đó. - MiÔn dÞch cã 2 lo¹i: th«ng tin SGK. cøu th«ng tin SGK. - GV: cho VD: bÖnh ®au - HS: nghe ghi nhí kiÕn + MiÔn dÞch tù nhiªn: lµ mắt đỏ, 1 số ngời bị còn thức kết hợp thông tin trả khả năng tự chống bệnh cña c¬ thÓ ( do kh¸ng mét sè ngêi th× kh«ng bÞ lêi c©u hái thÓ). đó là khả năng miễn dịch ? MiÔn dÞch lµ g×. - HS: dùa vµo th«ng tin + MiÔn dÞch nh©n t¹o: lµ ? Miễn dịch có mấy loại đại diện trả lời lớp bổ tạo cho cơ thể khả năng miÔn dÞch b»ng v¨cxin. ? Sù kh¸c nhau gi÷a 2 sung loại miễn dịch đó là gì. - GV: lÊy thªm 1 sè VD ? ë níc ta b©y giê ngêi ta ®ang tiªm phßng cho - HS: viªm n·o, viªm gan trÎ bÖnh g×? KÕt qu¶ ra B sao. - GV: chóng ta cÇn b¶o.

(40) vÖ vµ gi÷ g×n m«i trêng sống để có cơ thể khoẻ mạnh chống đợc các bÖnh =>miÔn dÞch tù nhiªn. 3- Kiểm tra đánh giá: * B¹ch cÇu tham gia b¶o vÖ c¬ thÓ b»ng c¸ch nµo? a. TiÕt kh¸ng thÓ  d. V« hiÖu ho¸ kh¸ng nguyªn  b. TiÕt kh¸ng nguyªn  e. T¹o kh¸ng nguyªn vµ kh¸ng thÓ  c. Thùc bµo  g. Ph¸ huû tÕ bµo nhiÔm  4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - §äc môc em cã biÕt. - §äc tríc bµi 15.. TuÇn : Ngµy so¹n : TiÕt 15: Bài 15: đông máu và nguyên tắc truyền máu I- Môc tiªu cña bµi: - HS trình bày đợc cơ chế đông máu và vai trò của nó trong bảo vệ cơ thể. - Trình bày đợc các nguyên tắc truyền máu và cơ sở khoa học của nó. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to h×nh trang 48, 49 SGK. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan sát tìm tòi + hoạt động nhóm. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: Vai trò của bạch cầu đối với cơ thể. 2- Bµi míi: * ở ngời khi bị một vết đứt, đầu tiên máu chảy ra nhiều sau đó chảy ít rồi ngõng. V× sao khi truyÒn m¸u ph¶i chän m¸u gi÷a ngêi cho vµ ngêi nhËn. §ã lµ néi dung bµi häc h«m nay. Hoạt động 1: Tìm hiểu đông máu. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi b¶ng - GV: yêu cầu HS đọc - HS: cá nhân tự nghiên I- Đông máu: th«ng tin ë SGK vµ xem cøu th«ng tin vµ xem s¬ - §«ng m¸u lµ mét c¬ chÕ sơ đồ trang 48. đồ T48 bảo vệ cơ thể để chống mất ? §«ng m¸u lµ g×? m¸u. Đông máu có ý nghĩa - HS: thảo luận nêu đợc: - Sự đông máu giúp cơ thể gì đối với cơ thể. + §«ng m¸u gióp c¬ thÓ kh«ng bÞ mÊt m¸u nhiÒu ? Sự đông máu liên chống mất máu. khi bÞ th¬ng hay trong quan tới yếu tố nào + Sự đông máu liên quan phẫu thuật. cña m¸u. - Nguyên nhân: Sự đông hoạt động của tiểu cầu. ? M¸u kh«ng ch¶y ra + Nhê bói t¬ m¸u h×nh m¸u lµ do tiÓu cÇu bÞ ph¸ khái m¹ch n÷a lµ nhê thµnh gi÷a c¸c TB m¸u vì gi¶i phãng enzim díi ®©u. thành khối máu đông bịt tác dụng của canxi làm cho pr«tªin trong huyÕt t¬ng vÕt th¬ng. ? Tiểu cầu đóng vai trò + Giải phóng E + Ca2+  hoà tan sinh ra tơ máu kết g× trong qu¸ tr×nh t¬ m¸u dÝnh tÕ bµo m¸u khèi m¸u đông máu..

(41) - GV: nhËn xÐt c©u tr¶ - §¹i diÖn nhãm tr×nh lêi cña c¸c nhãm. bµy nhãm kh¸c bæ sung. ? T¹i sao m¸u ch¶y - 1 HS tr¶ lêi líp bæ trong m¹ch kh«ng bÞ sung đông. Hoạt động 2: Tìm hiểu nguyên tắc truyền máu. - GV: yªu cÇu HS xem - HS: c¸ nh©n nghiªn thÝ nghiÖm SGK vµ kÕt cøu TN vµ kÕt qu¶ TN qña thÝ nghiÖm b¶ng 15. b¶ng 15. ? Hồng cầu máu ngời - HS: thảo luận nêu đợc: cho cã lo¹i kh¸ng + Kh¸ng nguyªn cã 2 nguyªn nµo. lo¹i: A vµ B ? HuyÕt t¬ng ngêi + Kh¸ng thÓ cã 2 lo¹i:  nhËn cã lo¹i kh¸ng  nguyªn nµo? Chóng cã vµ g©y kÕt dÝnh víi hång  kÕt dÝnh A  kÕt dÝnh B cÇu ngêi cho kh«ng. - GV: dùng bảng 15 để giải thích từ đó nêu đợc - HS: chú ý ghi nhớ 4 nhãm m¸u. th«ng tin. - GV: yªu cÇu HS lµm bµi tËp môc  SGK. - GV: yêu cầu HS đọc kü néi dung c©u hái SGK vµ xem l¹i môc 1 SGK tr¶ lêi c©u hái SGK.. ? VËy khi truyÒn m¸u ph¶i tu©n thñ theo nh÷ng nguyªn t¾c nµo.. đông. II- C¸c nguyªn t¾c truyÒn m¸u: 1- Nhãm m¸u ë ngêi: - ë ngêi cã 4 nhãm m¸u: A, B, O, AB. - Mçi quan hÖ cho nhËn gi÷a c¸c nhãm m¸u.. 2- Nguyªn t¾c cÇn tu©n thñ khi truyÒn m¸u: - Khi truyÒn m¸u cÇn tu©n thñ nh÷ng nguyªn t¾c sau: + Lùa chän nhãm m¸u cho phï hîp. + KiÓm tra mÇm bÖnh tríc khi truyÒn. + TruyÒn tu©n thñ theo s¬ - HS: thảo luận thống đồ hình thoi. nhất đáp án. - HS: c¸ nh©n tù t×m hiÓu th«ng tin ë môc 1 tr¶ lêi câu hỏi. Nêu đợc: + M¸u cã kh¸ng nguyªn A và B không truyền đợc cho nhãm m¸u O v× nhãm m¸u O cã KT  vµ  . + M¸u kh«ng cã kh¸ng nguyªn A vµ B th× truyÒn đợc cho nhóm máu O. + M¸u cã t¸c nh©n g©y bệnh thì không truyền đợc cho ngời khác. - HS: §¹i diÖn 1 2 HS tr¶ lêi HS kh¸c bæ sung.. 3- Kiểm tra đánh giá: Đánh dấu (x) vào câu trả lời đúng: 1. Tế bào máu nào tham gia vào quá trình đông máu: a.  Hång cÇu c.  TiÓu cÇu b.  B¹ch cÇu d.  Enzim 2. Máu không đông là do: a.  T¬ m¸u c.  Hång cÇu b.  HuyÕt t¬ng d.  B¹ch cÇu 3. Ngời có nhóm máu AB không truyền đợc cho ngời có nhóm máu A, O, B v×: a.  V× nhãm m¸u AB hång cÇu cã c¶ A vµ B..

(42) b.  Nhãm m¸u AB cã huyÕt t¬ng kh«ng cã  vµ  . c.  Nhãm m¸u AB Ýt ngêi cã. 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - §äc môc em cã biÕt. - Xem tríc bµi 16. - ¤n l¹i vßng tuÇn hoµn cña thó..

(43) TuÇn : Ngµy so¹n : TiÕt 16: Bµi 16: tuÇn hoµn m¸u vµ lu th«ng b¹ch huyÕt I- Môc tiªu cña bµi: - HS trình bày đợc các thành phần cấu tạo của hệ tuần hoàn máu và vai trò của chóng. - Hs nắm đợc các thành phần cấu tạo của hệ bạch huyết và vai trò của chúng. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to h×nh 16.1, 16.2 SGK. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan sát tìm tòi + hoạt động nhóm. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: Đông máu là gì? Vai trò, cơ chế đông máu. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu tuÇn hoµn m¸u. Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. Ghi b¶ng.

(44) - GV: treo sơ đồ H16.1 - HS: cá nhân tự nghiên cho HS nghiªn cøu. cøu h×nh chó ý c¸c sè chó thÝch trong h×nh vµ ? HÖ tuÇn hoµn gåm mòi tªn nh÷ng thµnh phÇn nµo. - §¹i diÖn 12 HS tr¶ lêi - GV: Dùa vµo mµu s¾c ph©n biÖt m¸u giµu O2 vµ HS kh¸c bæ sung giµu CO2, c¸c lo¹i m¹ch. - HS: nghe vµ ghi nhí - GV: yªu cÇu HS th¶o kiÕn thøc. luËn c©u hái môc  SGK - HS: th¶o luËn theo ? Mô tả đờng đi của nhóm thống nhất câu trả m¸u trong vßng tuÇn lêi. hoµn lín vµ nhá. + Vßng tuÇn hoµn nhá: ? Ph©n biÖt vai trß chñ TTP Phæi TNT yÕu cña tim vµ hÖ m¹ch. + Vßng tuÇn hoµn lín: ? NhËn xÐt vai trß chñ TTT C¬ quan TNP. - HS: + Tim co bãp ®Èy yÕu cña hÖ tuÇn hoµn. - GV: nhËn xÐt c©u tr¶ lêi m¸u + HÖ m¹ch dÉn m¸u cña c¸c nhãm. - Gióp m¸u lu th«ng trong toµn bé c¬ thÓ. - đại diện nhóm trình bµy nhãm kh¸c bæ sung.. Hoạt động 2: Tìm hiểu sự lu thông bạch huyết. - GV: treo tranh 16.2 - HS: c¸ nh©n tù nghiªn SGK cho HS nghiªn cøu cøu h×nh vµ ghi nhí kiÕn hÖ b¹ch huyÕt. thøc. - GV: giíi thiÖu vÒ hÖ b¹ch huyÕt. - HS: th¶o luËn thèng ? Dựa vào hình cho biết nhất câu trả lời. Nêu đợc: hÖ b¹ch huyÕt gåm + èng b¹ch huyÕt nh÷ng thµnh phÇn nµo. + Mao m¹ch b¹ch huyÕt + H¹ch b¹ch huyÕt ? Hệ bạch huyết đợc + Mạch bạch huyết chia lµm mÊy ph©n hÖ? - MMBH MBH h¹ch BH Sù lu©n chuyÓn b¹ch huyÕt trong ph©n hÖ nh m¹ch BH èng BH TM tim. thÕ nµo? - GV: yªu cÇu HS dùa trên cơ sở đó thảo luận - HS: tiếp tục thảo luận thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. c©u hái. ? Mô tả đờng đi của - Đại diện từng nhóm trả b¹ch huyÕt trong ph©n lêi nhãm kh¸c nhËn xÐt hÖ lín vµ ph©n hÖ nhá. bæ sung. ? Vai trß cña hÖ b¹ch huyÕt.. I- TuÇn hoµn m¸u: 1. HÖ tuÇn hoµn: - Gåm: tim vµ hÖ m¹ch + Tim: cã 4 ng¨n 2 TN vµ 2 TT, nöa ph¶i chøa máu đỏ thẫm, nửa trái chứa máu đỏ tơi. Tim lµm nhiÖm vô co bãp t¹o lùc ®Èy ®Èy m¸u. + Hệ mạch: gồm động m¹ch, tÜnh m¹ch, mao m¹ch cã chøc n¨ng dÉn m¸u ®i kh¾p c¬ thÓ. 2. Sù vËn chuyÓn m¸u: - Vßng tuÇn hoµn nhá: TTP  §mP  Phæi  TmP  TNT - Vßng tuÇn hoµn lín: TTT  §mC  c¬ quan (TB)  TmC  TNP 3. Vai trß cña hÖ tuÇn hoµn Gióp m¸u lu th«ng trong toµn bé c¬ thÓ. II- Sù lu th«ng b¹ch huyÕt: - HÖ b¹ch huyÕt bao gåm: + Mao m¹ch BH + M¹ch BH + èng b¹ch huyÕt + H¹ch b¹ch huyÕt - HÖ b¹ch huyÕt gåm 2 ph©n hÖ: + Ph©n hÖ nhá: thu b¹ch huyÕt ë nöa trªn bªn ph¶i cña c¬ thÓ TM m¸u. + Ph©n hÖ lín: thu b¹ch huyÕt phÇn cßn l¹i cña c¬ thÓ. - Vai trß cña hÖ b¹ch huyÕt: hÖ b¹ch huyÕt cïng víi hÖ tuÇn hoµn m¸u thùc hiÖn chu tr×nh lu©n chuyÓn m¸u trêng trong c¬ thÓ vµ tham gia b¶o vÖ c¬ thÓ.. 3- Kiểm tra đánh giá: - HÖ tuÇn hoµn gåm nh÷ng thµnh phÇn nµo? - Sù lu©n chuyÓn m¸u trong 2 vßng tuÇn hoµn? Vai trß cña nã? - HÖ b¹ch huyÕt gåm nh÷ng thµnh phÇn nµo? Vai trß cña hÖ b¹ch huyÕt? 4- DÆn dß:.

(45) - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - §äc môc em cã biÕt. - Xem tríc bµi 17, kÎ b¶ng 54 vµo vë bµi tËp.. TuÇn : TiÕt 17:. Ngµy so¹n :. Bµi 17: tim vµ m¹ch m¸u I- Môc tiªu cña bµi: - HS chỉ ra đợc các ngăn tim ( ngoài và trong), van tim. - Phân biệt đợc các loại mạch máu. - Trình bày rõ đặc điểm các pha trong chu kỳ co dãn tim. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to h×nh 17.1, 17.3 SGK. - M« h×nh tim. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan sát tìm tòi + hoạt động nhóm. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: Vai trß cña tim vµ hÖ m¹ch trong sù tuÇn hoµn m¸u? 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu cÊu t¹o cña tim. Hoạt đông của GV - GV: treo tranh H17.1 SGK yªu cÇu HS quan s¸t h×nh ? Nªu cÊu t¹o ngoµi cña tim. - GV bæ sung: Cã mµng bao tim bªn ngoµi. - GV: yªu cÇu HS hoµn thµnh b¶ng 17.1 SGK lµm c©u hái dù ®o¸n t×m cÊu t¹o trong cña tim. - GV: nhËn xÐt dù ®o¸n cña c¸c nhãm. ? CÊu t¹o tim phï hîp víi chøc n¨ng nh thÕ nµo.. Hoạt động của HS - HS: quan s¸t h×nh vµ tr¶ lêi c©u hái. - 1 HS tr×nh bµy cÊu t¹o ngoµi cña tim. - HS: hoạt động nhóm hoµn thµnh b¶ng vµ c¸c dù ®o¸n - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, nhãm kh¸c bæ sung + CÊu t¹o b»ng c¬ dµy khoÎ cã c¸c ng¨n, cã c¸c van co bãp tèng m¸u ®i.. Ghi b¶ng I- CÊu t¹o tim: 1. CÊu t¹o ngoµi: - Tim hình chóp có đáy quay lên trên và đỉnh xuèng díi. - Bªn ngoµi cã mµng bao tim b»ng m« liªn kÕt. 2. CÊu t¹o trong: - Tim cã 4 ng¨n: 2 TN vµ 2 TT. - Thµnh t©m thÊt dµy h¬n thµnh t©m nhÜ. Thµnh TTT cã thµnh c¬ dµy nhÊt. - Gi÷a t©m nhÜ vµ t©m thÊt, gi÷a t©m thÊt vµ động mạch có van.. Hoạt động 2: Tìm hiểu cấu tạo mạch máu. - Gv: treo tranh 17.2 SGK - HS: quan s¸t h×nh th¶o II- CÊu t¹o m¹ch m¸u: - Cã 3 lo¹i m¹ch m¸u: cho HS quan s¸t vµ th¶o luËn c©u hái môc  SGK + §éng m¹ch: cÊu t¹o 3 luËn c©u hái SGK..

(46) ? Có những loại mạch - HS: nêu đợc 3 loại: m¸u nµo. §M, TM, MM. ? Sự khác biệt 3 loại - HS: dựa vào hình nêu đmạch đó? Giải thích có ợc sự khác nhau về cấu sù kh¸c nhau gi÷a c¸c t¹o kh¸c nhau vÒ chøc loại đó. n¨ng. - GV: nhận xét ý kiến của - HS: đại diện nhóm trả c¸c nhãm dïng h×nh 17.2 lêi nhãm kh¸c bæ sung. gaØng vÒ 3 lo¹i m¹ch. Hoạt động 3: Tìm hiểu chu kỳ co dãn của tim. - GV: yªu cÇu HS quan - HS: c¸ nh©n quan s¸t s¸t h×nh vµ tr¶ lêi c©u hái. h×nh tr¶ lêi c©u hái. ? Chu kỳ co dãn của tim - HS: đại diện 1 HS trả gåm mÊy pha? Mçi pha lêi líp bæ sung chiÕm thêi gian lµ bao nhiªu. - GV: yªu cÇu HS quan - Th¶o luËn thèng nhÊt s¸t h×nh tr¶ lêi c©u hái câu trả lời đại diện nhóm môc  SGk. tr×nh bµy nhãm kh¸c bæ ? T¹i sao tim ho¹t sung. độngsuốt + Do thêi gian tim lµm đời mà không mệt mỏi. viÖc b»ng thêi gian tim nghØ.. líp dµy gåm m« liªn kÕt, c¬ tr¬n, biÓu b×. + TÜnh m¹ch: cÊu t¹o 3 lớp nh động mạch có thµnh máng h¬n, cã van 1 chiÒu. + Mao m¹ch: cÊu t¹o chØ cã 1 líp biÓu b×. III- Chu kú co d·n cña tim: - 1 chu kú co d·n cña tim gåm 3 pha: + Pha nhÜ co (0,1 s). + Pha thÊt co (0,3 s) + Pha d·n chung (0,4 s). 3- Kiểm tra đánh giá: - GV: dïng tranh c©m 17.4 cho HS ®iÒn. - Lµm bµi tËp 3. 4. DÆn dß: - Lµm bµi tËp SGK. - Ôn lại chơng 1, 2 và các bài tập đã học ở chơng tuần hoàn.. TuÇn :. Ngµy so¹n :. TiÕt 18: Bµi 18:. vËn chuyÓn m¸u qua hÖ m¹ch VÖ sinh hÖ tuÇn hoµn. I- Môc tiªu cña bµi: - HS trình bày đợc cơ chế vận chuyển máu qua hệ mạch..

(47) - Chỉ ra đợc các tác nhân gây hại cũng nh các biện pháp phòng tránh và rèn luyÖn tim m¹ch. - TÝch hîp gi¸o dôc m«i trêng vÖ sinh tim m¹ch II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to h×nh 18.1, 18.2 SGK. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan sát tìm tòi + hoạt động nhóm. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: Lång vµo bµi míi. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu sù vËn chuyÓn m¸u qua hÖ m¹ch. Hoạt động của GV - GV: yêu cầu HS đọc th«ng tin ë SGK quan s¸t H18.1 SGK tr¶ lêi c©u hái: ? Lùc chñ yÕu gióp m¸u tuÇn hoµn liªn tôc vµ theo mét chiÒu trong hÖ mạch đợc tạo ra từ đâu. ? HuyÕt ¸p lµ g×. T¹i sao cã huyÕt ¸p tèi ®a vµ huyÕt ¸p tèi thiÓu. ? HuyÕt ¸p trong tÜnh m¹ch rÊt nhá mµ m¸u vẫn vận chuyển đợc qua tÜnh m¹ch vÒ tim lµ nhê các tác động chủ yếu nµo. ? Vận tốc máu ở động m¹ch vµ tÜnh m¹ch kh¸c nhau do ®©u. - GV: nhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña c¸c nhãm.. Hoạt động của HS Ghi b¶ng - HS: däc th«ng tin trao I- Sù vËn chuyÓn m¸u đổi nhóm thống nhất câu qua hệ mạch: tr¶ lêi - M¸u vËn chuyÓn qua hÖ m¹ch lµ nhê søc ®Èy do + Do søc ®Èy cña tim vµ tim t¹o ra, ¸p lùc trong vËn tèc m¸u trong m¹ch. m¹ch vµ vËn tèc m¸u. - HuyÕt ¸p lµ ¸p lùc cña m¸u lªn thµnh m¹ch. + HuyÕt ¸p lµ ¸p lùc m¸u + Khi t©m thÊt co t¹o huyÕt ¸p tèi ®a. g©y lªn thµnh m¹ch. + Khi t©m thÊt d·n t¹o huyÕt ¸p tèi thiÓu. + Nhê sù co bãp c¬ quanh mạch sức hút lồng - ở động mạch vận tốc ngùc khi hÝt vµo, søc hót m¸u lín nhê sù co d·n cña thµnh m¹ch. cña t©m nhÜ khi d·n ra. - ë tÜnh m¹ch m¸u vËn chuyÓn lµ nhê søc bãp c¬ quanh thµnh m¹ch, søc hót lång ngùc khi hÝt vµo, søc hót t©m nhÜ khi d·n - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi ra vµ van mét chiÒu. nhãm kh¸c bæ sung. II- VÖ sinh tim m¹ch: 1. CÇn b¶o vÖ tim m¹ch tr¸nh c¸c t¸c nh©n cã h¹i: Hoạt động 2: Tìm hiểu vệ sinh tim mạch. - GV: yêu cầu HS đọc - HS: cá nhân tự đọc - Có nhiều tác nhân có th«ng tin môc 1 SGK vµ th«ng tin ë môc 1 vµ tr¶ h¹i cho tim m¹ch: + KhuyÕt tËt tim, x¬ tr¶ lêi c©u hái. lêi c©u hái. ? Các tác nhân nào gây - HS: trao đổi nhóm phổi. + Sèc m¹nh, mÊt m¸u, h¹i cho tim m¹ch. thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. sèt cao. ? BiÖn ph¸p b¶o vÖ tim + ChÊt kÝch thÝch, mì m¹ch tr¸nh t¸c nh©n cã động vật. h¹i. - GV: yêu cầu HS nghiên - HS: đọc thông tin + Luyện tập quá sức. + Mét sè vi rót, vi cứu bảng 18 SGK và đọc nghiên cứu bảng 18. khuÈn. th«ng tin. ? T¹i sao cã sù kh¸c - HS: dùa vµo b¶ng tr¶ lêi 2. BiÖn ph¸p b¶o vÖ vµ rÌn luyÖn tim m¹ch: nhau gi÷a ngêi b×nh th- c©u hái. - Tr¸nh c¸c t¸c nh©n g©y ờng và vận động viên. - GV: gi¶i thÝch c¸c sè ë - HS: nghe vµ ghi nhí h¹i - T¹o cuéc sèng tinh thÇn trong b¶ng 18. kiÕn thøc. tho¶i m¸i, vui vÎ..

(48) ? Cần có biện pháp rèn - Đề ra biện pháp để rèn - Rèn luyện tim mạch cần luyÖn tim m¹ch nh thÕ luyÖn tim m¹ch. rÌn luyÖn TDTT thêng nµo. xuyên đều đặn vừa sức - GV: chóng ta cÇn gi÷ kÕt hîp xoa bãp ngoµi gìn môi trờng sống để da. tr¸nh mét sè vi khuÈn, vi rut g©y bÖnh cã kh¶ n¨ng tiết ra các độc tố gây hại cho tim m¹ch. 3- Kiểm tra đánh giá: - M¸u tuÇn hoµn liªn tôc trong m¹ch theo mét chiÒu lµ nhê ®©u. - Cần làm gì để có hệ tim mạch khoẻ mạnh. - Do ®©u mµ cã huyÕt ¸p tèi ®a vµ tèi thiÓu. 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - ChuÈn bÞ: + 1 cuén b¨ng + 2 miÕng g¹c + 1 d©y cao su, 1 miÕng v¶i.. TuÇn : TiÕt 19:. Ngµy so¹n :. Bµi 19: thùc hµnh: s¬ cøu cÇm m¸u I- Môc tiªu cña bµi: - HS phân biệt đợc vết thơng làm tổn thơng động mạch, tĩnh mạch, mao mạch. - RÌn kü n¨ng: + B¨ng bã vÕt th¬ng. + Biết cách garô và nắm đợc quy định khi đặt garô. II- §å dïng d¹y häc: - B«ng, b¨ng, g¹c, d©y cao su máng, v¶i mÒm s¹ch. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan sát tìm tòi + hoạt động nhóm. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña c¸c nhãm. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu c¸c d¹ng ch¶y m¸u. Hoạt động của GV - GV: Th«ng b¸o c¸c d¹ng ch¶y m¸u lµ: + Ch¶y m¸u mao m¹ch + Ch¶y m¸u tÜnh m¹ch + Chảy máu động mạch ? Em h·y cho biÕt biÓu hiÖn cña c¸c d¹ng ch¶y m¸u.. Hoạt động của HS Ghi b¶ng - HS: ghi nhí 3 d¹ng I- C¸c d¹ng ch¶y m¸u: ch¶y m¸u. - Cã 3 d¹ng ch¶y m¸u: + Ch¶y m¸u mao m¹ch: m¸u ch¶y Ýt vµ chËm. + Ch¶y m¸u tÜnh m¹ch: - HS: nhí l¹i kiÕn thøc m¸u ch¶y nhiÒu h¬n, cò, c¨n cø vµo vËn tèc nhanh h¬n. máu chảy trong mạch để + Chảy máu động mạch: m¸u ch¶y nhiÒu, m¹ch ®a ra c¸c biÓu hiÖn. b¾n thµnh tia. Hoạt động 2: Tập băng bó vết thơng..

(49) ? Khi bÞ ch¶y m¸u lßng bµn tay th× b¨ng bã nh thÕ nµo. - GV: quan sát và giúp đỡ c¸c nhãm. - GV: cho 1 2 nhãm tr×nh bµy thao t¸c mÉu. - GV: cho các nhóm đánh gi¸ lÉn nhau. - GV: yªu cÇu HS quan s¸t h×nh ë SGK. ? Khi bị chảy máu động m¹ch ta cÇn lµm nh thÕ nào để máu đỡ chảy ra nhiÒu. ? Để băng bó cho vết thơng động mạch ta làm nh thÕ nµo. - GV: yªu cÇu HS tËp b¨ng bã.. - HS: tr¶ lêi c¸ch b¨ng bã II- TËp b¨ng bã vÕt th¬ng - HS: tiÕn hµnh b¨ng bã 1. Ch¶y m¸u mao m¹ch theo nhãm. vµ tÜnh m¹ch: - HS: c¸c nhãm kh¸c - C¸c bíc tiÕn hµnh SGK. quan s¸t nhËn xÐt - Yêu cầu: gọn, đẹp, kh«ng g©y ®au cho ngêi bÖnh - HS: quan s¸t h×nh nhËn biết vị trí của động mạch 2. Chảy máu động m¹ch: - C¸c bíc tiÕn hµnh SGK. - Lu ý: - Một vài HS phát biểu + Chảy máu động mạch tay vµ ch©n míi gar«. líp bæ sung. + Cø 15 phót níi gar« 1 - C¸c nhãm tiÕn hµnh tËp lÇn råi buéc l¹i. + C¸c vÕt th¬ng ë vÞ trÝ b¨ng bã. kh¸c dïng ph¬ng ph¸p ấn động mạch. 3- Kiểm tra đánh giá: - GV: đánh giá chung: + Chuẩn bị. + ý thøc häc tËp. + KÕt qu¶. 4- DÆn dß: - Lµm bµi thu ho¹ch theo néi dung SGK. - ¤n l¹i phÇn h« hÊp ë thó..

(50) TuÇn : TiÕt 20:. Ngµy so¹n :. KiÓm tra 1 tiÕt I- Môc tiªu cña bµi: - HS nhớ lại kiến thức chơng I, II, III để làm bài kiểm tra. - Có thái độ nghiêm túc trong lúc làm bài kiểm tra. II- ChuÈn bÞ: - GV: ghi đề vào bảng phụ. - HS: «n l¹i kiÕn thøc. III- Ph¬ng ph¸p: - Tù luËn kh¸ch quan. IV- Néi dung kiÓm tra: 1. §Ò bµi:. Đề kiểm tra Sinh 8 - Thời gian : 45 phút Đề 1.

(51) ( Học sinh không làm bài vào đề kiểm tra ) I, Trắc nghiệm : ( 5đ) Câu 1, Môi trường trong của cơ thể gồm: A, Các dòng dịch lưu thông ở các cơ quan trong cơ thể. C, Nước mô, bạch huyết. B, Máu, nước mô, bạch huyết. D, Máu và bạch huyết. Câu 2: Miễn dịch là: A, Con sinh ra không mắc 1 số bệnh do mẹ truyền cho. B, Khả năng không mắc 1 số bệnh của người dù sống ở môi trường có vi khuẩn gây bệnh. C, Nếu đã mắc 1 số bệnh khi khỏi thì lần sau không mắc các bệnh này nữa. D, Khả năng không mắc các bệnh lây nhiễm. Câu 3: Hiện tượng đông máu là: A, Máu chảy ra 1 lúc rồi ngưng lại nhờ 1 khối máu đông hàn kín vết thương. B, Máu vẫn chảy kể cả khi được cầm máu. C, Khi máu chảy các hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu kết dính lại. D, Mao mạch bị tổn thương, các phản ứng hóa học xảy ra làm máu đông lại. Câu 4: Câu nào đúng nhất đối với người có nhóm máu AB khi được truyền máu. A, Không thể tiếp nhận máu của người thuộc nhóm máu A, B, AB. B, Có thể tiếp nhận máu của người có nhóm máu O và B C, Chỉ nhận máu của người có nhóm máu O và A D, Có thể tiếp nhận máu của người có nhóm máu A,B,O,AB Câu 5: Thành phần của máu gồm: A, Huyết tương và các tế bào máu: bạch cầu, hồng cấu, tiểu cầu. B, Bạch cầu, hồng cầu, tiểu cầu, chất dinh dưỡng C, Nước, chất dinh dưỡng, chất thải, oxi D, Bạch cầu, hồng cầu, tiểu cầu, muối khoáng, chất thải. II. Tự luận ( 5đ ) Câu 1 (2,5 đ): Làm thế nào để có thể bảo vệ tim mạch tránh các tác nhân có hại ? Câu 2 ( 2,5 đ ) : Miễn dịch là gì ? Trình bày những loại miễn dịch mà em biết ?. Đề 2 Đề kiểm tra Sinh 8 - Thời gian : 45 phút.

(52) ( Học sinh không làm bài vào đề kiểm tra ) I, Trắc nghiệm ( 5đ) : Câu 1 : Hồng cầu có chức năng: A, Giúp cho cơ thể chống lại tác nhân gây bệnh. B, Vận chuyển O2 và CO2. C, Vận chuyển các chất dinh dưỡng. D, Làm cho máu có màu đỏ tươi. C©u 2 : Thµnh phÇn cña 1 cung ph¶n x¹ gåm: A, C¬ quan thô c¶m, c¬ quan ph¶n øng. B, N¬ ron híng t©m, n¬ron lit©m, n¬ ron trung gian. C, C¬ quan thô c¶m, n¬ ron trung gian, c¬ quan ph¶n øng. D, C¶ a vµ b C©u 3 : Nguyªn nh©n cña sù mái c¬: A, Do lµm viÖc qu¸ søc, lîng oxi cung cÊp thiÕu, lîng axit lactic bÞ tÝch tô ®Çu độc cơ. B, Do lîng chÊt th¶i khÝ c¸cbonic qu¸ cao. C, Do nghØ ng¬i hîp lý. D, C¶ A vµ B. Câu 4 : Khi truyền máu cần tuân thủ những gì? A, Tìm được nhóm máu thích hợp, kiểm tra mầm bệnh trước khi truyền. B, Tìm được người hiến máu. C, Không cần tuân thủ nguyên tắc nào. D, Chỉ truyền được máu của bố hoặc mẹ. Câu 5 : Kháng nguyên là gì ? A, Các phân tử chất rắn có sẵn trong cơ thể. B, Những Protein do cơ thể tiết ra để chống lại các kháng nguyên. C, Những phân tử ngoại lai có khả năng kích thích cơ thể tiết ra các kháng thể. D, Cả A và B. II. Tự luận( 5đ) : Câu 1(2,5 đ) : Có mấy nhóm máu ở người,đó là các nhóm máu nào? Vẽ sơ đồ truyền máu? Nêu các nguyên tắc cần tuân thủ khi truyền máu? Câu 2(2,5 đ) : Bộ xương người được chia thành các phần nào? Chức năng bộ xương người? Đặc điểm của từng loại khớp?.

(53) TuÇn : TiÕt 21:. Ch¬ng iv: h« hÊp. Ngµy so¹n :. Bµi 20: h« hÊp vµ c¸c c¬ quan h« hÊp I- Môc tiªu cña bµi: - HS trình bày đợc khái niệm hô hấp và vai trò của hô hấp với cơ thể sống. - Xác định đợc trên hình các cơ quan hô hấp ở ngời và nêu đợc chức năng của chóng. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to h×nh 20.1, 20.2, 20.3 SGK. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan sát tìm tòi + hoạt động nhóm. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: HS nh¾c l¹i c¸c c¬ quan h« hÊp ë thó. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu h« hÊp lµ g×?.

(54) Hoạt động của GV - GV: yªu cÇu HS nghiªn cứu hình và đọc thông tin ë SGK. ? H« hÊp lµ g×. ? H« hÊp cã liªn quan nh thÕ nµo víi c¸c ho¹t động sống của tế bào. ? H« hÊp gåm nh÷ng giai ®o¹n chñ yÕu nµo. ? Sù thë cã ý nghÜa g× víi h« hÊp. - Gv: nhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña c¸c nhãm. - GV: chèt l¹i kiÕn thøc dùng sơ đồ hình 20 để gi¶ng. Hoạt động của HS - HS: tự đọc thông tin ở SGK vµ ghi nhí th«ng tin => tahá luËn thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. + H« hÊp cung cÊp O2 cho TB ATP cho TB vµ c¬ thÓ, lo¹i CO2 ra ngoµi. + H« hÊp cã 3 giai ®o¹n: sù thë, T§K ë phæi, T§K ë TB + LÊy O2 cung cÊp cho qu¸ tr×nh h« hÊp vµ th¶i CO2.. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy nhãm kh¸c bæ sung. Hoạt động 2: Tìm hiểu các cơ quan trong hệ hô hÊp cña ngêi vµ chøc n¨ng cña chóng. - GV: yªu cÇu HS quan - HS: tù thu nhËn th«ng sát H20.2 và 20.3 đọc tin ở bảng 20, quan sát néi dung b¶ng 20 SGK. hình xác định cơ quan hô ? Hệ hô hấp đợc chia hấp. lµm mÊy phÇn? C¸c c¬ + HÖ h« hÊp gåm 2 phÇn: quan trong tõng phÇn. đờng dẫn khí và phổi. - - GV: nhËn xÐt c©u tr¶ - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi lêi cña c¸c nhãm. nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ sung.. Ghi b¶ng I- Kh¸i niÖm h« hÊp: - H« hÊp lµ qu¸ tr×nh cung cÊp «xi cho TB c¬ thÓ vµ th¶i CO2 ra ngoµi. - H« hÊp gåm 3 giai ®o¹n: sù thë, sù T§K ë phæi vµ sù T§K ë TB. - Nhê cã h« hÊp mµ O2 đợc lấy vào để ôxi hoá c¸c hîp chÊt h÷u c¬ t¹o ra n¨ng lîng cho mäi hoạt động sống của cơ thÓ.. II- C¸c c¬ quan trong hÖ h« hÊp cña ngêi vµ chøc n¨ng cña chóng: * HÖ h« hÊp gåm 2 phÇn: - §êng dÉn khÝ gåm: Mòi häng thanh qu¶n khÝ qu¶n phÕ qu¶n. - Phæi: cã 2 l¸ + Phæi ph¶i cã 3 thuú + Phæi tr¸i cã 2 thuú - §êng dÉn khÝ cã chøc n¨ng: dÉn khÝ ra vµo phæi lµm Èm, lµm Êm kh«ng khÝ khi vµo phæi, b¶o vÖ phæi tr¸nh c¸c t¸c nh©n cã h¹i. - Phæi cã chøc n¨ng trao đổi khí giữa cơ thể với m«i trêng ngoµi.. 3- Kiểm tra đánh giá: - Thùc chÊt cña qu¸ tr×nh h« hÊp lµ g×? - CÊu t¹o c¬ quan h« hÊp phï hîp víi chøc n¨ng h« hÊp nh thÕ nµo? 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - Xem tríc bµi 21..

(55) TuÇn : TiÕt 22:. Ngµy so¹n :. Bài 21: hoạt động hô hấp I- Môc tiªu cña bµi: - HS trình bày đợc khái niệm các đặc điểm chủ yếu trong cơ thể thông khí ở phæi. - Trình bày đợc cơ chế trao đổi khí ở phổi và ở tế bào. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to h×nh SGK. - B¶ng 21 SGK. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan sát tìm tòi + hoạt động nhóm. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - H« hÊp lµ g×? H« hÊp gåm nh÷ng giai ®o¹n chñ yÕu nµo. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu sù th«ng khÝ ë phæi. Hoạt động của GV - GV: yêu cầu HS đọc th«ng tin ë SGK vµ quan s¸t H 2.1 tr¶ lêi c©u hái: ? Thế nào đợc gọi là 1 cử động hô hấp. ? Vì sao khi các xơng sờn đợc nâng lên thì thể tÝch lång ngùc t¨ng vµ ngîc l¹i. ? Thùc chÊt sù th«ng khÝ ë phæi lµ g×. - GV: nhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña c¸c nhãm chèt l¹i kiÕn thøc. - GV: tiÕp tôc cho HS th¶o luËn: ? C¸c c¬ x¬ng ë lång ngực đã phối hợp hoạt động nh thế nào để t¨ng, gi¶m thÓ tÝch lång ngùc. ? Dung tÝch phæi khi hÝt. Hoạt động của HS - HS: đọc thông tin quan s¸t h×nh vµ tr¶ lêi c©u hái - HS thảo luận nêu đợc: + 1 lÇn hÝt vµo vµ 1 lÇn thở ra gọi là 1 cử động hô hÊp. + X¬ng sên n©ng lªn c¬ liªn sên, c¬ hoµnh co lång ngùc kÐo lªn réng nh« ra. + Thùc chÊt sù th«ng khÝ ë phæi lµ sù hÝt vµo vµ thë ra. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy nhãm kh¸c bæ sung. - HS: th¶o luËn thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. + C¬ liªn sên co th× x¬ng øc vµ x¬ng sên chuyÓn. Ghi b¶ng I- Th«ng khÝ ë phæi: - Sù th«ng khÝ ë phæi lµ nhờ cử động hô hấp ( hít vµo, thë ra). - Trong cử động hô hấp cã sù tham gia phèi hîp cña c¸c c¬ liªn sên, c¬ hoµnh, c¬ bông cïng víi x¬ng øc vµ x¬ng sên. - Dung tÝch cña phæi khi hÝt vµo, thë ra lóc b×nh thêng vµ khi g¾ng søc phô thuéc vµo: + TÇm vãc + Giíi tÝnh + T×nh tr¹ng søc khoÎ + Sù luyÖn tËp.

(56) vào, thở ra bình thờng động theo 2 hớng: lên vµ g¾ng søc cã thÓ phô trªn vµ ra 2 bªn  thÓ tÝch thuéc vµo yÕu tè nµo. lång ngùc t¨ng. + C¬ hoµnh co lång ngùc më réng ë phÝa díi. + Phô thuéc vµo yÕu tè: - GV: dùa vµo h×nh 21.2 . TÇm vãc gi¶ng thªm vÒ mét sè thÓ . Giíi tÝnh . Søc khoÎ + bÖnh tËt tÝch khÝ. ? V× sao ta nªn tËp hÝt . Sù luyÖn tËp II- Trao đổi khí ở phổi - HS: nghe vµ ghi nhí vµ tÕ bµo: thë s©u. kiÕn thøc. - T§K ë phæi: + Do nồng độ O2 trong - HS: tr¶ lêi c©u hái kh«ng khÝ phÕ nang cao Hoạt động 2: Tìm hiểu trao đổi khí ở phổi và tế hơn trong máu nên O2 bµo. khuÕch t¸n tõ phÕ nang - GV: yêu cầu HS đọc - Hs: nghiên cứu thông vào máu. th«ng tin vµ quan s¸t tin, b¶ng 21 vµ h×nh tr¶ + CO2: h×nh vµ b¶ng 21 SGK. lêi c©u hái. CO2 tõKT m¸u ? Sù T§K ë phæi, TB + KhuÕch t¸n tõ n¬i cã PhÕ nang. thực hiện theo cơ chế nồng độ cao đến nơi có - Trao đổi khí ở tế bào: nµo. nồng độ thấp. + O2 tõ m¸u KT TB ? Dùa vµo b¶ng 21 gi¶i KT + CO2 tõ TB thÝch v× sao cã sù kh¸c m¸u. nhau gi÷a thµnh phÇn - HS: dùa vµo b¶ng 21 vµ khí khi hít vào và thở ra. hình 21.4 để trả lời câu ? Dùa vµo h×nh 21.4 hái SGK m« t¶ sù khuÕch t¸n O2 vµ CO2 ë phæi vµ TB. - GV giảng: sự trao đổi khÝ ë phæi t¹o ®iÒu kiÖn cho sù T§K ë TB. 3- Kiểm tra đánh giá: - Nhờ hoạt động của cơ quan bộ phận nào mà không khí trong phổi thờng xuyên đợc thay đổi. - Thùc chÊt qu¸ tr×nh T§K ë phæi vµ tÕ bµo lµ g×? 4- DÆn dß: - Häc bµi vµ lµm bµi tËp SGK - §äc môc em cã biÕt.. TuÇn :. Ngµy so¹n :. TiÕt 23: Bµi 22: vÖ sinh h« hÊp I- Môc tiªu cña bµi: - HS trình bày đợc tác hại của tác nhân gây ô nhiễm không khí đối với hoạt động h« hÊp. - Giải thích đợc cơ sở khoa học của việc luyện tập TDTT đúng cách..

(57) - Đề ra biện pháp luyện tập để có một hệ hô hấp khoẻ mạnh và tích cực hành động ngăn ngừa các tác nhân gây ô nhiễm không khí. - Lång ghÐp gi¸o dôc b¶o vÖ m«i trêng: cÇn b¶o vÖ hÖ h« hÊp khái c¸c t¸c nh©n cã h¹i. II- §å dïng d¹y häc: - Mét sè tranh ¶nh vÒ « nhiÔm kh«ng khÝ. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan sát tìm tòi + hoạt động nhóm. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Tr×nh bµy sù th«ng khÝ ë phæi. - Thùc chÊt qu¸ tr×nh T§K ë phæi vµ tÕ bµo lµ g×? 2- Bµi míi: Hoạt động 1: CÇn b¶o vÖ hÖ h« hÊp khái c¸c t¸c nh©n cã h¹i. Hoạt động của GV - GV: yªu cÇu HS nghiªn cøu néi dung b¶ng 22 vµ tr¶ lêi c©u hái: ? Cã nh÷ng t¸c nh©n nµo g©y h¹i tíi ho¹t động hô hấp. ? Hãy đề ra các biện ph¸p b¶o vÖ hÖ h« hÊp tr¸nh c¸c t¸c nh©n cã h¹i. ? Em đã làm gì để tham gia b¶o vÖ m«i trêng trong s¹ch ë trêng.. Hoạt động của HS - HS: c¸ nh©n tù nghiªn cøu b¶ng 22 SGK => th¶o luËn nhãm thèng nhÊt c©u tr¶ lêi: - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi c©u hái => nhãm kh¸c bæ sung. Yªu cÇu: nªu c¬ së khoa häc cña biÖn ph¸p tr¸nh t¸c nh©n cã h¹i.. Ghi b¶ng I- CÇn b¶o vÖ hÖ h« hÊp khái c¸c t¸c nh©n cã h¹i: - C¸c t¸c nh©n g©y h¹i cho đờng hô hấp là: bụi, chất khí độc, vi sinh vật => g©y nªn c¸c bÖnh: lao phæi, viªm phæi, ngé độc, ung th phổi. - BiÖn ph¸p b¶o vÖ hÖ h« + Kh«ng vøt r¸c, xÐ giÊy, hÊp tr¸nh c¸c t¸c nh©n kh«ng kh¹c nhæ bõa cã h¹i: b·i…trång ch¨m sãc c©y + X©y dùng m«i trêng trong s¹ch. xanh…tuyªn truyÒn. - GV lu ý HS: + Kh«ng hót thuèc l¸. + B¶o vÖ gi÷ g×n m«i tr+ §eo khÈu trang khi êng b»ng c¸ch khai th¸c lµm viÖc n¬i nhiÒu bôi. than, đá hợp lý, xử lý khí th¶i c¸c nhµ m¸y => tr¸nh bôi => g©y bôi phæi. + X©y dùng m«i trêng trong s¹ch => h¹n chÕ khí độc trong sinh hoạt c«ng nghiÖp, c¸c vi sinh vËt trong kh«ng khÝ => gây bệnh về đờng hô II- Cần tập luyện để có hÊp. mét hÖ h« hÊp khoÎ Hoạt dộng 2: Cần luyện tập để có một hệ hô hấp mạnh: khoÎ m¹nh. - CÇn luyÖn tËp TDTT, - GV: yêu cầu HS đọc - HS: tự đọc thông tin ở phối hợp với thở sâu và gi¶m nhÞp thë thêng th«ng tin SGK. SGK vµ tr¶ lêi c©u hái. - GV: gi¶ng gi¶i cho HS + Dung tÝch sèng lµ thÓ xuyªn tõ bÐ sÏ cã hÖ h« vÒ dung tÝch sèng. tÝch kh«ng khÝ lín nhÊt hÊp khoÎ m¹nh. mµ mét c¬ thÓ cã thÓ hÝt - LuyÖn tËp thÓ thao võa søc, rÌn luyÖn tõ tõ. vµo vµ thë ra. - GV: yêu cầu HS thảo - HS: thảo luận nêu đợc luËn c©u hái ë lÖnh  + Dung tÝch sèng phô SGK. thuéc vµo dung tÝch phæi.

(58) ? V× sao khi luyÖn tËp TDTT đúng cách, đều đặn từ bé có thể có đợc dung tÝch sèng lý tëng. ? V× sao khi thë s©u vµ gi¶m sè nhÞp thë trong mçi phót sÏ t¨ng hiÖu qu¶ h« hÊp.. vµ khÝ cÆn. + Dung tÝch phæi phô thuéc vµo dung tÝch sù ph¸t triÓn cña lång ngùc, sù ph¸t triÓn cña lång ngùc phô thuéc vµo sù ph¸t triÓn cña x¬ng sên + Dung tÝch khÝ cÆn phô thuéc vµo sù co tèi ®a cña c¬ thÓ => cÇn luyÖn tËp. + T¨ng lîng khÝ lu th«ng, gi¶m lîng khÝ v« Ých vµ t¨ng khÝ h÷u Ých. - HS: đề ra các biện pháp ? Hãy đề ra biện pháp rèn luyện. luyện tập để có thể có mét hÖ h« hÊp khoÎ m¹nh. 3- Kiểm tra đánh giá: - Nh÷ng t¸c nh©n g©y h¹i cho hÖ h« hÊp? BiÖn ph¸p b¶o vÖ hÖ h« hÊp. 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - ChuÈn bÞ tiÕt sau thùc hµnh.. TuÇn :. Ngµy so¹n :. TiÕt 24: Bµi 23: thùc hµnh: h« hÊp nh©n t¹o I- Môc tiªu cña bµi: - HS hiÓu râ c¬ së khoa häc cña h« hÊp nh©n t¹o. - Nắm đợc trình tự các bớc tiến hành hô hấp nhân tạo. - BiÕt hµ h¬i thæi ng¹t vµ ph¬ng ph¸p Ên lång ngùc. - Lång ghÐp gi¸o dôc b¶o vÖ m«i trêng: néi dung vµ c¸ch tiÕn hµnh. II- §å dïng d¹y häc: - ChiÕu c¸ nh©n. - Gèi b«ng c¸ nh©n. - G¹c ( cøu th¬ng) hoÆc v¶i vu«ng mµu 40 x 40 cm. III- Ph¬ng ph¸p: - Thùc hµnh IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: Nªu c¸c t¸c nh©n g©y h¹i vµ biÖn ph¸p phßng tr¸nh cho hÖ h« hÊp. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu nguyªn nh©n lµm gi¸n ®o¹n h« hÊp. Hoạt động của GV - GV: yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK. ? Cã nh÷ng nguyªn nh©n nµo lµm h« hÊp cña ngêi bÞ gi¸n ®o¹n. ? Ngoµi c¸c nguyªn nhân đó còn có nguyên. Hoạt động của HS Ghi b¶ng - HS: tù nghiªn cøu SGK I- Nguyªn nh©n lµm trang 75 => tr¶ lêi c©u gi¸n ®o¹n h« hÊp: hái - Ngêi bÞ chÕt ®uèi. - Khi bÞ ®iÖn giËt. - §¹i diÖn mét vµi HS tr¶ - Khi l©m vµo m«i trêng lêi => HS kh¸c bæ sung. thiÕu khÝ hay cã nhiÒu - HS: tìm thêm một số khí độc..

(59) nh©n nµo n÷a kh«ng. nguyªn nh©n. - GV: nhËn xÐt chèt l¹i kiÕn thøc. Hoạt động 2: Tiến hành hô hấp nhân tạo. - GV: yªu cÇu HS nghiªn - HS: nghiªn cøu SGK cøu SGK. ghi nhí kiÕn thøc vÒ c¸c thao t¸c. ? Ph¬ng ph¸p hµ h¬i - 1 HS tr×nh bµy => líp thổi ngạt đợc tiến hành bổ sung. nh thÕ nµo. - GV: yªu cÇu HS thùc - HS: chia nhãm ( 3 hiÖn theo nhãm. em/nhãm) tiÕn hµnh thao ? Ph¬ng ph¸p Ên lång t¸c ngực đợc tiến hành nh - HS: nêu đợc các bớc thÕ nµo. tiÕn hµnh ph¬ng ph¸p Ên - GV: cho tõng nhãm lång ngùc. tiÕn hµnh lµm thùc hµnh - HS: thùc hµnh lµm theo vÒ ph¬ng ph¸p Ên lång nhãm. ngùc. - GV lu ý HS: Gi÷ g×n m«i trêng trong lµnh: ThiÕu khÝ, cã khÝ độc => ngạt thở. 3- Nhận xét đánh giá: - GV: nhËn xÐt chung vÒ buæi thùc hµnh. - Khen c¸c nhãm lµm tèt. - Rót kinh nghiÖm cho c¸c nhãm lµm cha tèt. 4- DÆn dß: - ViÕt bµi thu ho¹ch vµo vë thùc hµnh. - ¤n tËp kiÕn thøc vÒ hÖ tiªu ho¸ ë líp 7.. II- H« hÊp nh©n t¹o: 1. Ph¬ng ph¸p hµ h¬i thæi ng¹t: - C¸c bíc tiÕn hµnh ( SGK) - Lu ý: + NÕu miÖng n¹n nh©n cøng khã më dïng tay bÞt miÖng thæi vµo mòi. + Tim ngõng ®Ëp cã thÓ võa thæi võa xoa bãp tim. 2. Ph¬ng ph¸p Ên lång ngùc: - C¸c bíc tiÕn hµnh: ( SGK) - Lu ý: ( SGK).

(60) TuÇn :. Ch¬ng v: tiªu ho¸. Ngµy so¹n :. TiÕt 25: Bµi 24: tiªu ho¸ vµ c¸c c¬ quan tiªu ho¸ I- Môc tiªu cña bµi: - HS trình bày đợc: + C¸c nhãm chÊt trong thøc ¨n. + Các hoạt động trong quá trình tiêu hoá. + Vai trò của tiêu hoá đối với cơ thể ngời. - Xác định đợc trên hình vẽ và mô hình các cơ quan của hệ tiêu hoá. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to H 24.1 => 24.3 SGK. - M« h×nh c¬ thÓ ngêi. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan s¸t t×m tßi. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: Lång vµo bµi míi. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu thøc ¨n vµ sù tiªu ho¸. Hoạt động của GV Hoạt động của HS ? H»ng ngµy chóng ta - HS: c¸ nh©n suy nghÜ ¨n lo¹i thøc ¨n nµo? tr¶ lêi => HS kh¸c bæ Các loại thức ăn đó sung. thuéc lo¹i chÊt g×. - GV: quy c¸c lo¹i thøc ¨n HS kÓ ra vµo 2 nhãm - HS: nghe vµ ghi nhí thøc ¨n h÷u c¬ vµ v« c¬. kiÕn thøc. - GV: yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 24.1, 24.2 th¶o - HS: c¸ nh©n quan s¸t luËn nhãm tr¶ lêi c©u hái h×nh th¶o luËn nhãm thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. môc  SGK. - GV: ghi l¹i c¸c ý kiÕn - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi cña c¸c nhãm. ? Vai trß cña qu¸ tr×nh => nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ sung tiªu ho¸. - GV: nhËn xÐt c©u tr¶ lêi - 1 HS tr¶ lêi => líp bæ sung. => chèt l¹i kiÕn thøc. Hoạt động 2: Tìm hiểu cơ quan tiêu hoá. - GV: treo tranh hoÆc m« - HS: c¸ nh©n quan s¸t h×nh yªu cÇu HS quan tranh hoÆc m« h×nh. s¸t. - Một HS xác định, HS - GV: yªu cÇu HS x¸c kh¸c nhËn xÐt bæ sung. định cơ quan tiêu hoá trªn tranh c©m. - HS: dùa vµo h×nh vÏ ? Hệ tiêu hoá đợc chia nêu đợc các phần của hệ lµm mÊy phÇn? C¸c c¬ tiªu ho¸. quan trong tõng phÇn. - HS: lµm bµi tËp b¶ng 24 - GV: yªu cÇu HS x¸c định các cơ quan điền. Ghi b¶ng I- Thøc ¨n vµ sù tiªu ho¸: - Thøc ¨n gåm c¸c chÊt h÷u c¬ vµ v« c¬. - Hoạt động tiêu hoá thức ¨n gåm: ¡n ®Çy tiªu ho¸ thøc ¨n hÊp thô chÊt dinh dìng th¶i ph©n. - Nhờ có hoạt động tiêu hoá mà thức ăn đợc biến đổi thành chất dinh dỡng cho c¬ thÓ hÊp thô vµ th¶i b· cÆn ra ngoµi.. II- C¸c c¬ quan tiªu ho¸: * HÖ tiªu ho¸ gåm 2 phÇn: - èng tiªu ho¸ gåm: MiÖng HÇu Thùc qu¶n D¹ dµy Ruét ( ruét non, ruét giµ) HËu m«n. - TuyÕn tiªu ho¸ gåm: + TuyÕn níc bät + TuyÕn gan.

(61) + TuyÕn tuþ + TuyÕn vÞ ( d¹ dµy) + TuyÕn ruét ( ruét). vµo b¶ng 24.. 3- Kiểm tra đánh giá: - Dïng c©u hái 1, 2, 3 SGK. - Dïng tranh 24.2 cho HS lªn chØ. 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - §äc môc em cã biÕt.. TuÇn : TiÕt 26:. Ngµy so¹n : Bµi 25 - 27:. tiªu ho¸ ë khoang miÖng Tiªu ho¸ ë d¹ dµy. I- Môc tiªu cña bµi: - HS trình bày đợc các hoạt động tiêu hoá diễn ra trong khoang miệng và dạ dày. - Trình bày đợc các hoạt động biến đổi thức ăn ở khoang miệng và ở dạ dày: nuèt ®Èy thøc ¨n, nhµo trén… - Tác dụng của các hoạt động. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to H 25.1 => 25.3 SGK. - Tranh phãng to H 27.1 SGK. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan s¸t t×m tßi + nhãm nhá. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Tr×nh bµy cÊu t¹o hÖ tiªu ho¸? Vai trß tiªu ho¸. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu tiªu ho¸ ë khoang miÖng..

(62) Hoạt động của GV - GV: yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 25.1 SGK ? ë khoang miÖng gåm nh÷ng c¬ quan nµo? Chøc n¨ng cña tõng c¬ quan. - GV: giíi thiÖu r¨ng vµ vai trß tuyÕn níc bät. - GV: yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 25.2 thùc hiÖn c©u hái lÖnh  SGK. ? T¹i sao cÇn ph¶i nhai kÜ c¸c lo¹i thøc ¨n. - GV: yêu cầu HS đọc th«ng tin vµ quan s¸t h×nh 25.3 SGK. - GV: cho tõng HS tr¶ lêi c©u hái vµ rót ra kÕt luËn. ? Khi nuèt níc qu¸ tr×nh nuèt cã gièng lóc nuèt thøc ¨n kh«ng.. Hoạt động của HS - HS: quan s¸t h×nh 25.1 tr¶ lêi c©u hái: + R¨ng, lìi, tuyÕn níc bät. - HS: quan s¸t h×nh th¶o luËn c©u hái lÖnh  - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi nhãm kh¸c bæ sung - HS: c¸ nh©n thu nhËn th«ng tin tr¶ lêi c©u hái ë lÖnh  SGK. - HS: đại diện trả lời => HS kh¸c bæ sung.. Hoạt động 2: Tìm hiểu tiêu hoá ở dạ dày. - GV: yêu cầu HS quan - HS: quan sát hình đọc sát hình 27.1 và đọc thông tin ở SGK thống th«ng tin SGK tr¶ lêi c©u nhÊt c©u tr¶ lêi. hái: ? D¹ dµy cã cÊu t¹o nh thÕ nµo. - Kh«ng yªu cÇu HS dù ? Căn cứ vào đặc điểm đoán đúng cÊu t¹o dù ®o¸n xem ë d¹ dµy diÔn ra ho¹t động tiêu hoá nào. - §¹i diÖn HS tr¶ lêi => - GV: nhËn xÐt chèt l¹i líp bæ sung kiÕn thøc. - HS: c¸ nh©n nghiªn cøu - GV: yªu cÇu HS nghiªn vµ ghi nhí th«ng tin. cøu th«ng tin SGK. - HS: nghe vµ ghi nhí - GV: ph©n tÝch c¬ chÕ th«ng tin tiết dịch vị và sơ đồ phân c¾t pr«tªin h×nh 27.3. - HS: th¶o luËn nhãm - GV: yªu cÇu HS hoµn thèng nhÊt c©u tr¶ lêi thµnh b¶ng 27 vµ th¶o luËn c¸c c©u hái. - §¹i diÖn nhãm lªn hoµn - GV: treo tranh cho HS thµnh, nhãm kh¸c bæ. Ghi b¶ng I- Tiªu ho¸ ë khoang miÖng: 1. C¸c c¬ quan trong khoang miÖng: - R¨ng: r¨ng cöa, r¨ng nanh, r¨ng hµm. - Lỡi: đảo trộn thức ăn vµ t¹o viªn, ®Èy thøc ¨n vµo häng. - TuyÕn níc bät: tiÕt níc bät lµm mÒm thøc ¨n. 2. Hoạt động tiêu hoá: - Biến đổi lý học: tiết nớc bọt, nhai, đảo trộn thức ¨n, t¹o viªn. - Biến đổi hoá học: enzim amilaza trong níc bọt biến đổi một phần TB chín thành đờng. II- Nuèt ®Èy thøc ¨n qua thùc qu¶n: - Nuốt nhờ hoạt động cña lìi lµ chñ yÕu. - Thức ăn đợc đẩy xuống d¹ dµy nhê sù co d·n c¬ thùc qu¶n. - Thøc ¨n qua thùc qu¶n không biến đổi về mặt lý, ho¸ häc. III- Tiªu ho¸ ë d¹ dµy: 1. CÊu t¹o d¹ dµy: - D¹ dµy h×nh tói, dung tÝch kho¶ng 3 lÝt. - Thµnh d¹ dµy cã 4 líp: líp mµng, líp c¬, líp díi niªm m¹c vµ líp niªm m¹c. + Líp c¬ dµy khoÎ: c¬ vßng, c¬ däc, c¬ chÐo. + Líp niªm m¹c cã nhiÒu tuyÕn tiÕt dÞch vÞ. 2. Tiªu ho¸ ë d¹ dµy: - Biến đổi lý học: + TiÕt dÞch vÞ + Co bãp c¬ d¹ dµy - Biến đổi hoá học: Enzim pepsin biến đổi thøc ¨n pr«tªin. * Thức ăn ở dạ dày đợc chuyÓn xuèng ruét nhê c¬ d¹ dµy vµ sù co bãp c¬ vßng m«n vÞ. * Thøc ¨n gluxit vµ lipit không đợc biến đổi về.

(63) hoµn thµnh. ? Sù thóc ®Èy thøc ¨n xuèng ruét nhê ho¹t động của các cơ quan bé phËn nµo. ? Thøc ¨n gluxit vµ lipit đợc tiêu hoá ở dạ dày nh thÕ nµo.. sung. mÆt ho¸ häc ë d¹ dµy mµ + Nhờ cơ dạ dày và sự co chỉ biến đổi về mặt lý häc. bãp c¬ vßng m«n vÞ.. + Thức ăn gluxit đợc tiêu ho¸ 1 phÇn nhá. + Thức ăn lipit không đợc tiêu hoá. ? T¹i sao pr«tªin cña + Do trong d¹ dµy cã líp niªm m¹c kh«ng bÞ tuyÕn tiÕt chÊt nhÇy phñ biến đổi mà prôtêin của lên lớp niêm mạc bảo vệ thức ăn lại bị biến đổi. líp niªm m¹c nªn nã kh«ng bÞ tiªu ho¸. 3- Kiểm tra đánh giá: * Chọn câu trả lời đúng nhất: 1. Quá trình biến đổi thức ăn ở khoang miệng gồm: a. Biến đổi lý học d. TiÕt níc bät b. Nhai đảo trộn thức ăn e. C¶ a, b, c, d c. Biến đổi hoá học f. ChØ a vµ c 2. Loại thức ăn nào đợc biến đổi về mặt hoá học ở khoang miệng: a. Pr«tªin, tinh bét c. Gluxit, tinh bét b. Tinh bét chÝn d. Lipit, tinh bét 3. Loại thức ăn nào đợc biến đổi về mặt hoá học ở dạ dày: a. Gluxit c. Pr«tªin b. Lipit d. C¶ a, b, c 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - §äc môc em cã biÕt. - ChuÈn bÞ thùc hµnh: níc bät, níc c¬m..

(64) TuÇn :. Ngµy so¹n :. TiÕt 27: Bµi 26: thùc hµnh: Tìm hiểu hoạt động của enzim trong nớc bät I- Môc tiªu cña bµi: - HS biết đặt thí nghiệm để tìm hiểu những điều kiện đảm bảo cho enzim hoạt động. - HS biết rút ra kết luận từ kết quả so sánh giữa thí nghiệm với đối chứng. - Rèn thao tác tiến hành thí nghiệm khoa học: đong, đo, nhiệt độ, thời gian…. - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp nghiªm tóc. II- §å dïng d¹y häc: - GV: chuÈn bÞ nh SGK. - HS: hå tinh bét + níc bät. III- Ph¬ng ph¸p: - Thùc hµnh quan s¸t. IV- Hoạt động dạy học:.

(65) 1- KiÓm tra: - Enzim amilaza hoạt động trong điều kiện nào? Tác dụng của nó ra sao? 2- Bµi míi: Hoạt động 1: TiÕn hµnh néi dung bíc 1 vµ bíc 2. Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV: yªu cÇu HS nghiªn cøu c¸ch tiÕn - HS: nghiªn cøu SGK vµ tiÕn hµnh lµm hµnh bíc 1 vµ bíc 2 SGK. thÝ nghiÖm ë SGK. - GV: cho các nhóm lên lấy ống - HS: đại diện nhóm lấy ống nghiệm và nghiÖm vµ hå tinh bét. tiÕn hµnh nh sau: + D¸n trªn c¸c èng ch÷ c¸i: A, B, C, D. . èng A: 2 ml HTB + 2 ml níc l· . èng B: 2 ml HTB + 2 ml níc bät . èng C: 2 ml HTB + 2 ml níc bät ®un s«i . èng D: 2 ml HTB + 2 ml níc bät + 12 - GV: yêu cầu HS đo độ PH trong 4 giọt HCl. ống nghiệm và cho vào bình nớc ấm - HS: + Đo độ PH 370C råi quan s¸t ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng + Cho vµo b×nh 370C 26.1. + Quan s¸t ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 26.1 ? Tại sao phải đo độ PH. - HS: tr¶ lêi c©u hái ? T¹i sao ph¶i bá vµo b×nh níc 370C. - GV: nhËn xÐt kÕt qu¶ c¸c nhãm. ? Từ thí nghiệm trên rút ra nhận xét - Kết luận: Nhiệt độ, PH thích hợp g×. enzim trong nớc bọt hoạt động biến đổi tinh bét èng nghiÖm HiÖn tîng Gi¶i thÝch A Không đổi Nớc lã không có enzim biến đổi tinh bột B T¨ng lªn Nớc bọt có enzim làm biến đổi tinh bột C Không đổi Nớc bọt đun sôi mất hoạt tính enzim D Không đổi Do HCl hạ thấp PH nên enzim trong nớc bọt kh«ng h® Hoạt động 2: Kiểm tra kết quả thí nghiệm. - GV: cho HS biÕt th«ng tin. - HS: ghi nhớ thông tin để thử kết quả cho chÝnh x¸c + Tinh bét + Ièt  mµu xanh + Đờng + Strôme  màu đỏ nâu. - Hs: d¸n sè ë c¸c èng nghiÖm vµ chia - GV: yªu cÇu c¸c nhãm chia èng lµm 2 phÇn: A ( A1, A2); B ( B1, B2); C nghiÖm thµnh 2 phÇn ( C1, C2); D ( D1, D2) - HS: nhãm 1: A1, B1, C1, D1 - Các nhóm chia các ống nghiệm đó Nhãm 2: A2, B2, C2, D2 thµnh 2 nhãm. - HS: c¸c nhãm tiÕn hµnh thö kÕt qu¶ - GV: yªu cÇu HS: thÝ nghiÖm. + Nhá vµo nhãm 1: 5 – 6 giät dd Ièt 10% + Nhá vµo nhãm 2: 5 – 6 giät Str«me - HS: c¸c nhãm quan s¸t vµ tiÕn hµnh và đn sôi trên ngọn lửa đèn cồn. ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 26.2 - GV: yªu cÇu HS quan s¸t khi cho Ièt vµ Str«me vµo. èng HiÖn tîng ( mµu s¾c) Gi¶i thÝch nghiÖm A1 Mµu xanh Nớc lã không biến đổi tinh bột A2 Không có màu đỏ nâu B1 Kh«ng cã mµu xanh.

(66) B2. Có màu đỏ nâu. Nớc bọt có enzim biến đổi tinh bột  đờng Níc bät ®un s«i mÊt ho¹t tÝnh. C1 Cã mµu xanh C2 Không có màu đỏ nâu D1 Cã mµu xanh Nớc bọt không hoạt động ở mt axit D2 Không có màu đỏ nâu ? Qua thÝ nghiÖm trªn em rót ra kÕt - KÕt luËn: luận gì về sự hoạt động của enzim + Enzim trong nớc bọt biến đổi tinh trong níc bät. bột thành đờng. + Enzim hoạt động trong điều kiện nhiệt độ cơ thể 370C và PH môi trờng kiÒm. 3- Nhận xét đánh giá: - GV: nhËn xÐt giê thùc hµnh. - Khen c¸c nhãm lµm tèt, nh¾c nhë c¸c nhãm lµm cha tèt. - Cho ®iÓm c¸c nhãm lµm xuÊt s¾c. 4- DÆn dß: - Lµm bµi thu ho¹ch theo néi dung SGK. - VÖ sinh líp. - Xem tríc bµi 28. TuÇn : Ngµy so¹n : TiÕt 28 Bµi 28 tiªu ho¸ ë ruét non I- Môc tiªu cña bµi: - HS trình bày đợc các hoạt động tiêu hoá ở ruột non gồm: + Các hoạt động + Các cơ quan hay tế bào thực hiện hoạt động. + Tác dụng và kết quả của hoạt động. - RÌn kÜ n¨ng t duy dù ®o¸n. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to h×nh 28.1, 28.2, 28.3 SGK. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan s¸t t×m tßi. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Thu bµi thu ho¹ch. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu cÊu t¹o cña ruét non. Hoạt động của GV - GV: yêu cầu HS đọc th«ng tin vµ quan s¸t H28.1 28.2 SGK vµ tr¶ lêi c©u hái ? Ruét non cã cÊu t¹o nh thÕ nµo. - GV: tõ cÊu t¹o dù ®o¸n xem ë ruét non cã nh÷ng hoạt động tiêu hoá nào. - GV: ghi c¸c dù ®o¸n cña c¸c nhãm. - GV: trong dÞch tuþ vµ dịch ruột có đủ loại enzim xóc t¸c ph©n c¾t c¸c lo¹i ph©n tö cña thøc. Hoạt động của HS Ghi b¶ng - HS: đọc thông tin, quan I- Ruột non: s¸t h×nh tr¶ lêi c©u hái - Thµnh ruét non cã 4 líp nh d¹ dµy nhng máng - HS: dùa vµo h×nh vÏ vµ h¬n. th«ng tin tr¶ lêi c©u hái + Líp c¬ chØ cã c¬ däc - HS: dù ®o¸n c¸c ho¹t vµ c¬ vßng. động tiêu hoá xảy ra ở + Lớp niêm mạc chứa nhiÒu tuyÕn ruét tiÕt ra ruét non dÞch ruét vµ c¸c tÕ bµo tiÕt chÊt nhÇy. - §o¹n ®Çu cña ruét non - HS: nghe vµ ghi nhí ( t¸ trµng) cã èng dÉn chung dÞch tuþ vµ dÞch kiÕn thøc mật cùng đổ vào..

(67) ¨n. Hoạt động 2: Tìm hiểu tiêu hoá ở ruột non. - GV: yêu cầu HS đọc th«ng tin ë SGK vµ quan sát sơ đồ hình 28.3 trả lời c©u hái. ? Thøc ¨n xuèng ruét non cßn chÞu sù biÕn đổi lí học nữa không. BiÓu hiÖn. ? Sự biến đổi hoá học ở ruột non đợc thực hiện ë lo¹i chÊt nµo. BiÓu hiÖn. ? Vai trß cña líp c¬ trong thµnh ruét non lµ g×. - GV: gi¶ng cho HS vÒ c¬ chế đóng mở của cơ môn vÞ ? NÕu ë ruét non mµ thức ăn không đợc biến đổi thì sao. ? T¹i sao nãi sù tiªu ho¸ đợc hoàn thành ở ruột non. ? S¶n phÈm cuèi cïng ë ruét non lµ g×.. - HS: quan sát sơ đồ, đọc thông tin trao đổi nhóm thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. + Vẫn chịu sự biến đổi về mÆt lÝ häc nh: tiÕt dÞch tiêu hoá, hoạt động của muèi mËt t¸ch lipÝt thµnh c¸c giät nhá + ë ruét non cã c¸c lo¹i enzim biến đổi tất cả các lo¹i thøc ¨n ( biÓu hiÖn ë sơ đồ H 28.3) + Nhµo trén thøc ¨n thÊm đều dịch tiêu hoá, tạo lực ®Èy thøc ¨n xuèng phÇn tiÕp theo cña ruét - HS: đại diện nhóm trả lêi => líp bæ sung + §µo th¶i ra ngoµi. II- Tiªu ho¸ ë ruét non: - Thøc ¨n tõ d¹ dµy xuèng ruét non vÉn chÞu sự biến đổi về mặt lí học: tiÕt dÞch tiªu ho¸, sù ho¹t động của muối mật tách c¸c giät lipÝt. - ở ruột non biến đổi ho¸ häc nhê dÞch tuþ vµ dÞch ruét. - DÞch mËt kh«ng cã enzim tiªu ho¸ mµ chØ cã t¸c dông ph©n nhá c¸c giät míi t¹o m«i trêng kiÒm cho dÞch tuþ vµ dịch ruột hoạt động. - Líp c¬ cña thµnh ruét non cã t¸c dông nhµo trén thøc ¨n t¹o lùc ®Èy thøc ¨n xuèng phÇn tiÕp theo cña ruét.. + ë ruét non c¸c lo¹i thøc ¨n => chÊt dinh dìng cho c¬ thÓ hÊp thô: gluc«, axit amin, glixerin, axit bÐo. 3- Kiểm tra đánh giá: * Chọn câu trả lời đúng nhất: 1. Các chất trong thức ăn đợc biến đổi hoàn toàn ở ruột non là: a. Pr«tªin c. Gluxit b. LipÝt d. C¶ a, b, c 2. ở ruột non sự biến đổi thức ăn chủ yếu là: a. Biến đổi lí học c. C¶ a vµ b b. Biến đổi hoá học 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - Xem tríc bµi 29.. TuÇn : TiÕt 29:. Ngµy so¹n :.

(68) Bµi 29: hÊp thô chÊt dinh dìng vµ th¶i ph©n I- Môc tiªu cña bµi: - HS trình bày đợc những đặc điểm cấu tạo của ruột non phù hợp với chức năng hÊp thô chÊt dinh dìng. - Con đờng vận chuyển các chất dinh dỡng từ ruột non tới các cơ quan tế bào. - Vai trò của gan trên con đờng vận chuyển các chất dinh dỡng. - Vai trß cña ruét non trong qu¸ tr×nh tiªu ho¸ cña c¬ thÓ. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to h×nh 29.1, 29.2, 29.3 SGK. - B¶ng 29 SGK. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan s¸t t×m tßi. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Tr×nh bµy cÊu t¹o cña ruét non. - Qu¸ tr×nh tiªu ho¸ ë ruét non x¶y ra nh thÕ nµo. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu sù hÊp thô chÊt dinh dìng. Hoạt động của GV - GV: yªu cÇu HS quan sát hình 29.1 và 29.2, đọc th«ng tin ë SGK ? HiÖu qu¶ hÊp thô chÊt dinh dìng cã phô thuéc vµo diÖn tÝch bÒ m¨t hÊp thô kh«ng. ? Ruột non có đặc điểm cấu tạo gì đặ biệt làm t¨ng diÖn tÝch bÒ mÆt hÊp thô. ? §Æc ®iÓm cÊu t¹o trong cña ruét non cã ý nghÜa g× víi chøc n¨ng hÊp thô chÊt dinh dìng. ? C¨n cø vµo ®©u ngêi ta khẳng định ruột non lµ c¬ quan chñ yÕu cña hệ tiêu hoá đảm nhận vai trß hÊp thô chÊt dinh dìng.. Hoạt động của HS - HS: quan sát hình đọc th«ng tin tr¶ lêi c©u hái. Nêu đợc: + Cã phô thuéc v× diÖn tÝch bÒ mÆt cµng lín th× hiÖu qu¶ hÊp thô cµng cao. + Cã nhiÒu nÕp gÊp vµ cã c¸c l«ng ruét nhá li ti + Qu¸ tr×nh hÊp thô c¸c chÊt ë ruét tõng ®o¹n kh¸c nhau. - HS: tõ gîi ý trªn th¶o luËn thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. + Các đặc điểm: diện tÝch bÒ mÆt lín, dµi, cã hÖ mao m¹ch.. + BÒ mÆt hÊp thô lín ( 400 – 500 m2), m¹ng líi mao m¹ch, b¹ch huyết dày đặc, qua phân tÝch h×nh 29.2 Hoạt động 2: Con đờng vận chuyển, hấp thụ các chÊt vµ vai trß cña gan. ? S¶n phÈm cuèi cïng - HS: tr¶ lêi c©u hái cña ruét non lµ g×. - GV: yªu cÇu HS quan - HS: quan s¸t h×nh 29.3 s¸t h×nh 29.3 SGK chó ý kÕt hîp víi kiÕn thøc bµi 2 con đờng vận chuyển. 18 hoµn thµnh b¶ng 29 - GV: treo b¶ng phô cho - §¹i diÖn HS lªn hoµn HS hoµn thiÖn. thiÖn, HS kh¸c lªn bæ. Ghi b¶ng I- HÊp thô chÊt dinh dìng: - Ruét non lµ n¬i hÊp thô c¸c chÊt dinh dìng. - §Æc ®iÓm cña ruét non phï hîp víi chøc n¨ng hÊp thô lµ: + Líp niªm m¹c cã nhiÒu nÕp gÊp víi c¸c l«ng ruét nhá li ti. +Ruét non dµi 2,8 – 3 m, diÖn tÝch bÒ mÆt trong 400 – 500 m2. + Ruét non cã m¹ng mao m¹ch m¸u vµo mao m¹ch bạch huyết dày đặc phân bè tíi c¸c l«ng ruét.. II- Con đờng vận chuyÓn, hÊp thô c¸c chÊt vµ vai trß cña gan: 1. Con đờng vận chuyển vµ hÊp thô: - Con đờng máu: + §êng + Glixerin + Axit bÐo + Axit amin + Vitamin tan trong níc + C¸c muèi kho¸ng + Níc - Con đờng bạch huyết:.

(69) sung.. ? T¹i sao c¸c chÊt dinh dìng qua gan vÒ tÜnh mạch đến tim mà không trực tiếp qua động m¹ch. ? Gan đóng vai trò gì trên con đờng vận chuyÓn c¸c chÊt vÒ tim. - GV më réng: Vai trß gan dù tr÷ gluc«  glic«gen. + LipÝt 70% + C¸c vitamin tan trong dÇu ( A, D, K, E) 2. Vai trß cña gan: - Điều hoà nồng độ các chất trong máu ổn định. - Dù tr÷ - Khử độc. + Qua gan để loại bỏ chất độc. III- Th¶i ph©n: - Vai trß cña ruét giµ: + Khử độc + HÊp thô l¹i níc cÇn thiÕt cho c¬ thÓ. - HS: nghe vµ ghi nhí + Th¶i ph©n ( chÊt cÆn b·) ra khái c¬ thÓ. kiÕn thøc. - Sù th¶i ph©n nhê sù co c¬ hËu m«n vµ c¬ thµnh bông. Hoạt động 3: Tìm hiểu sự thải phân.. - GV: yêu cầu HS đọc - HS: cá nhân tự thu thập th«ng tin vµ tr¶ lêi c©u th«ng tin tr¶ lêi c©u hái hái ? Vai trß cña ruét giµ trong qu¸ tr×nh tiªu ho¸. ? Qu¸ tr×nh th¶i ph©n x¶y ra nh thÕ nµo. - GV: hoµn thiÖn kiÕn thøc 3- Kiểm tra đánh giá: - GV: yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái 1, 2, 3 SGK. 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - §äc môc em cã biªt. - Xem tríc bµi 30, kÎ b¶ng 30.1 vµo vë bµi tËp..

(70)

(71) TuÇn : TiÕt 30:. Ngµy so¹n :. Bµi 30: vÖ sinh tiªu ho¸ I- Môc tiªu cña bµi: - HS trình bày đợc các tác nhân gây hại cho hệ tiêu hoá và mức độ tác hại đó. - Chỉ ra đợc các biện pháp bảo vệ hệ tiêu hoá và đảm bảo sự tiêu hoá có hiệu qu¶. - TÝch hîp gi¸o dôc m«i trêng cho HS môc I: Mét sè t¸c nh©n cã h¹i cho hÖ tiªu ho¸. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh ¶nh vÒ c¸c bÖnh r¨ng, d¹ dµy, ruét. - Tranh ¶nh vÒ c¸c lo¹i giun s¸n kÝ sinh. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan s¸t t×m tßi. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - §Æc ®iÓm cña ruét non phï hîp víi chøc n¨ng hÊp thô chÊt dinh dìng. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu t¸c nh©n g©y h¹i cho hÖ tiªu ho¸. Hoạt động của GV - GV: yêu cầu HS đọc kĩ thông tin trang 97 vµ hoµn thµnh b¶ng 30 SGK. - GV: treo bảng 30 đã kẻ sẵn cho HS ch÷a. - GV: ch÷a b»ng c¸ch hái c¸c c©u hái liªn quan tíi néi dung b¶ng. - GV: đem bảng chuẩn cho HS đối chiÕu. T¸c nh©n. Hoạt động của HS - HS: đọc thông tin SGK trang 97 và th¶o luËn nhãm hoµn thµnh b¶ng 30 - HS: đại diện nhóm lên hoàn thành. - HS: söa sai nÕu cÇn. C¬ quan hoÆc h® bÞ ¶nh hëng - R¨ng - D¹ dµy Vi khuÈn - Ruét - TuyÕn tiªu ho¸ - Ruét Giun s¸n - èng mËt ¡n uèng - C¸c c¬ quan tiªu ho¸ không đúng - Hoạt động tiêu hoá hấp c¸ch thô KhÈu phÇn ¨n - C¬ quan tiªu ho¸. Mức độ ảnh hởng - T¹o mt axit háng men r¨ng - BÞ viªm loÐt - BÞ viªm loÐt - BÞ viªm - G©y t¾c ruét, mÊt dinh dìng - T¾c èng dÉn mËt - Cã thÓ bÞ viªm - KÐm hiÖu qu¶ - D¹ dµy vµ ruét mÖt mái, gan.

(72) x¬ không hợp lý -thụHoạt động tiêu hoá hấp bị - BÞ rèi lo¹n hoÆc kÐm hiÖu qu¶ ? C¸c t¸c nh©n g©y h¹i cho hÖ tiªu - HS: dùa vµo kiÕn thøc ë b¶ng tr¶ lêi ho¸ lµ g×. c©u hái ? Mức độ ảnh hởng do các tác nhân g©y ra nh thÕ nµo. ? Ngoài các tác nhân đó còn có tác - Một số loại trùng gây bệnh tiêu chảy nh©n nµo g©y h¹i cho hÖ tiªu ho¸. chÊt b¶o qu¶n thùc phÈm. - GV lu ý HS: B¶o vÖ m«i trêng, h¹n chÕ vi khuÈn, viruts, các chất độc xâm nhập qua thức ăn => Có hại cho đờng tiêu hoá. Hoạt động 2: Các biện pháp bảo vệ hệ tiêu hoá khỏi các tác nhân có hại và đảm bảo sự TH có hiệu quả. - GV: yêu cầu HS đọc thông tin ở SGK - HS: độc lập nghiên cứu thông tin và tr¶ lêi c©u hái. vµ tr¶ lêi c©u hái môc . ? ThÕ nµo lµ vÖ sinh r¨ng miÖng + §¸nh r¨ng sau khi ¨n vµ tríc khi ngñ cho đúng cách. đúng cách. ? ThÕ nµo lµ ¨n uèng hîp vÖ sinh. ? Tại sao ăn uống đúng cách lại giúp cho sự tiêu hoá đạt hiệu quả cao. ? §Ó cã hÖ tiªu ho¸ khoÎ m¹nh cÇn cã biÖn ph¸p g×. - Gv hái thªm: ? Tại sao ngời lái xe chạy đờng dài hay bÞ ®au d¹ dµy. ? T¹i sao kh«ng nªn ¨n qu¸ no vµo buæi tèi. ? T¹i sao kh«ng nªn ¨n kÑo tríc khi ®i ngñ. - GV: chèt l¹i kiÕn thøc. + ¡n c¸c lo¹i thøc ¨n s¹ch. - HS: đề ra các biện pháp vệ sinh hệ tiªu ho¸. - HS: vận dụng kiến thức hệ tiêu hoá để tr¶ lêi.. - HS: rót ra kÕt luËn + ¡n uèng hîp vÖ sinh + KhÈu phÇn ¨n hîp lÝ + Ăn uống đúng cách + VÖ sinh r¨ng miÖng + Tẩy giun sán định kỳ.. 3- Kiểm tra đánh giá: - Có những tác nhân nào gây hại cho hệ tiêu hoá? Mức độ gây hại. - Tại sao ăn uống đúng cách lại giúp cho sự tiêu hoá đạt hiệu quả. - Nªu c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ hÖ tiªu ho¸. 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - ChuÈn bÞ: bót ch×, giÊy tiÕt sau vÏ hÖ tiªu ho¸.. TuÇn :. Ngµy so¹n :. TiÕt 31: Bµi tËp: vẽ sơ đồ các cơ quan trong hệ tiêu hoá của cơ thể các con đờng hấp thụ và vận chuyển chất dd I- Môc tiªu cña bµi: - HS dựa vào hình vẽ đợc các cơ quan trong hệ tiêu hoá và con đờng hấp thụ và vËn chuyÓn c¸c chÊt..

(73) - RÌn c¸c em kÜ n¨ng vÏ h×nh. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh c¸c c¬ quan tiªu ho¸. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan s¸t t×m tßi. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - C¸c t¸c nh©n g©y h¹i cho hÖ tiªu ho¸? BiÖn ph¸p chèng c¸c t¸c nh©n. - Tr×nh bµy cÊu t¹o hÖ tiªu ho¸. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: VÏ c¸c c¬ quan trong hÖ tiªu ho¸ cña c¬ thÓ. - GV: yªu cÇu HS vÏ c¸c c¬ quan trong hÖ tiªu ho¸ ë h×nh 24.3. - HS: vÏ vµo vë bµi tËp c¸c c¬ quan cña hÖ tiªu ho¸ cã chó thÝch. - Lu ý: Kh«ng cÇn vÏ c¶ h×nh ngêi. Hoạt động 2: Vẽ con đờng vận chuyển, hấp thụ các chất. - GV: treo tranh h×nh 29.3 cho HS vÏ. - HS: dùa vµo h×nh ( hoÆc h×nh 29.3 SGK) tiÕn hµnh vÏ. - Lu ý: + VÏ cã chó thÝch + T« mµu hoÆc kh«ng t« mµu. 3- Nhận xét đánh giá: - GV: + nhËn xÐt giê häc vÏ. + khen c¸ nh©n cã ý thøc tèt trong lóc vÏ. + cho ®iÓm mét sè em vÏ tèt. 4- DÆn dß: - Nh÷ng em cha hoµn thiÖn th× ph¶i vÏ cho xong. - Xem tríc bµi tiÕp theo..

(74) ]TuÇn :. Ngµy so¹n : Ch¬ng vi: Trao đổi chất và năng lợng. TiÕt 32: Bµi 31:. trao đổi chất. I- Môc tiªu cña bµi: - HS phân biệt đợc sự trao đổi chất giữa cơ thể và môi trờng với sự trao đổi chất ë tÕ bµo. - Trình bày đợc mối quan hệ giữa trao đổi chất của cơ thể với trao đổi chất ở tế bµo. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to h×nh 31.1 vµ 31.2 SGK. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan s¸t t×m tßi. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - KiÓm tra bµi tËp vÏ. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: Tìm hiểu trao đổi chất giữa cơ thể và môi trờng ngoài. Hoạt động của Gv - GV: yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 31.1 tr¶ lêi c©u hái ë môc  SGK. ? Sự trao đổi chất giữa c¬ thÓ vµ m«i trêng ngoµi biÓu hiÖn nh thÕ nµo.. Hoạt động của HS - HS: quan s¸t h×nh 31.1 vµ th¶o luËn nhãm thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. + LÊy c¸c chÊt cÇn thiÕt vµo c¬ thÓ, th¶i CO2 vµ cÆn b· ra ngoµi m«i trêng. + Biến đổi thức ăn =>. Ghi b¶ng I- Sự trao đổi chất giữa c¬ thÓ vµ m«i trêng ngoµi: - Sự trao đổi chất giữa cơ thể và môi trờng ngoài đợc biểu hiện: Lấy các chÊt cÇn thiÕt vµo c¬ thÓ.

(75) ? Hệ tiêu hoá đóng vai chất dinh dỡng và thải trò gì trong trao đổi phân. chÊt. + LÊy O2 vµ th¶i CO2 ? Hô hấp đóng vai trò g×. ? HÖ tuÇn hoµn vµ hÖ - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi bài tiết đóng vai trò gì. => nhãm kh¸c bæ sung - GV: nhËn xÐt c©u tr¶ lêi c¸c nhãm. Hoạt động 2: TĐC giữa tế bào và môi trờng trong c¬ thÓ. ? M«i trêng trong c¬ thÓ - HS: nh¾c l¹i lµ g×. - GV: yêu cầu HS đọc - HS: đọc thông tin quan th«ng tin vµ quan s¸t s¸t h×nh 31.2 th¶o luËn h×nh 31.2 th¶o luËn c©u thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. hái. + M¸u mang «xi vµ chÊt ? M¸u vµ níc m« cung dinh dìng qua níc m« cÊp nh÷ng g× cho tÕ bµo. cho tÕ bµo. + T¹o ra n¨ng lîng, CO2 ? Hoạt động sống của tế và chất thải. bµo t¹o ra s¶n phÈm g×. + §îc ®a tíi níc m« vµo ? Các sản phẩm từ tế máu đến hệ hô hấp, bài bào thải ra đợc đa tới tiết. ®©u. - HS: dùa vµo c¸c c©u hái ? Sù T§C gi÷a tÕ bµo vµ trªn nªu kÕt luËn m«i trêng trong biÓu hiÖn nh thÕ nµo. Hoạt động 3: Mối quan hệ giữa TĐC ở cấp độ cơ thể và cấp độ tế bào. - GV: yªu cÇu HS quan - HS: quan s¸t kÜ h×nh s¸t kÜ h×nh 31.2 tr¶ lêi 31.2 tr¶ lêi c©u hái c©u hái. + Là sự trao đổi giữa các ? TĐC ở cấp độ cơ thể hệ cơ quan với môi trờng thùc hiÖn nh thÕ nµo. ngoài để lấy các chất và O2 cho c¬ thÓ. + Là trao đổi giữa tế bào ? TĐC ở cấp độ tế bào và môi trờng bên trong. thùc hiÖn nh thÕ nµo. + C¬ thÓ sÏ ngõng ho¹t ? Nếu sự trao đổi ở 1 động. cấp độ ngừng lại thì dẫn tíi hËu qu¶ g×. - HS: rót ra mèi quan hÖ - GV: chèt l¹i kiÕn thøc 3- Kiểm tra đánh giá: - GV: dïng c©u hái 1, 2 SGK. 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - Xem tríc bµi 32.. vµ th¶i CO2 cïng chÊt cÆn b· ra ngoµi m«i trêng nhê hÖ tiªu ho¸, h« hÊp, tuÇn hoµn vµ bµi tiÕt.. II- T§C gi÷a tÕ bµo vµ m«i trêng trong c¬ thÓ: - Sù T§C gi÷a tÕ bµo vµ m«i trêng trong c¬ thÓ biÓu hiÖn: ChÊt dinh dìng vµ «xi tiÕp nhËn tõ máu và nớc mô đợc tế bµo sö dông cho c¸c ho¹t động sống đồng thời sản phẩm phân huỷ đợc thải vµo m«i trêng trong, ®a tíi c¬ quan bµi tiÕt, CO2 đợc đa tới phổi và thải ra ngoµi.. III- Mèi quan hÖ gi÷a TĐC ở cấp độ cơ thể và cấp độ tế bào: - T§C ë c¬ thÓ cung cÊp chÊt dinh dìng vµ «xi cho tÕ bµo vµ nhËn tõ tÕ bµo c¸c s¶n phÈm bµi tiết, CO2 để thải ra ngoài m«i trêng. - T§C ë tÕ bµo gi¶i phãng n¨ng lîng cung cÊp cho c¸c c¬ quan trong c¬ thÓ thùc hiÖn các hoạt động TĐC..

(76) TuÇn :. Ngµy so¹n :. TiÕt 33: Bµi 32:. chuyÓn ho¸. I- Môc tiªu cña bµi: - HS xác định đợc sự chuyển hoá vật chất và năng lợng trong tế bào gồm 2 quá trình đồng hoá và dị hoá là hoạt động cơ bản của sự sống. - Phân tích đợc mối quan hệ giữa TĐC với chuyển hoá vật chất và năng lợng. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to h×nh 32.1 SGK. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan s¸t t×m tßi. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - T§C gi÷a c¬ thÓ vµ m«i trêng ngoµi biÓu hiÖn nh thÕ nµo. - T§C gi÷a tÕ bµo vµ m«i trêng trong biÓu hiÖn nh thÕ nµo. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu chuyÓn ho¸ vËt chÊt vµ n¨ng lîng. Hoạt động của GV - GV: yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin, quan s¸t h×nh 32.1 SGK th¶o luËn 3 c©u hái lÖnh  SGK. ? Sù chuyÓn ho¸ vËt chÊt vµ n¨ng lîng ë tÕ bµo gåm qu¸ tr×nh nµo. ? Ph©n biÖt T§C ë tÕ bµo víi sù chuyÓn ho¸ vËt chÊt vµ n¨ng lîng.. Hoạt động của HS - HS: nghiªn cøu th«ng tin, quan s¸t h×nh th¶o luËn thèng nhÊt ý kiÕn nêu đợc: + §ång ho¸ vµ dÞ ho¸. + TĐC ở tế bào là hiện tợng trao đổi các chất gi÷a tÕ bµo víi m«i trêng trong. ChuyÓn ho¸ lµ qu¸ trình biến đổi chất có ? N¨ng lîng gi¶i phãng tÝch luü n¨ng lîng. ở tế bào dùng cho hoạt + Co cơ, hoạt động sinh lý, sinh nhiÖt. động nào. ? ChuyÓn ho¸ vËt chÊt - HS: đại diện trình bày vµ n¨ng lîng lµ g×. - GV: tiÕp tôc cho HS rót ra kÕt luËn. nghiªn cøu th«ng tin tr¶ - HS: nghiªn cøu th«ng tin tr¶ lêi c©u hái. lêi c©u hái: ? Phân biệt đồng hoá và dÞ ho¸. Mèi quan hÖ. ? Tỉ lệ đồng hoá và dị + Trẻ em: ĐH > DH ho¸ trong c¬ thÓ ë + Ngêi giµ: §H < DH những độ tuổi và trạng + Khi nghỉ ngơi: ĐH > thái khác nhau thay đổi DH + Khi lao động: ĐH < nh thÕ nµo. - GV: nhËn xÐt tæng kÕt. DH - HS: nghe vµ ghi nhí kiÕn thøc. Ghi b¶ng I- ChuyÓn ho¸ vËt chÊt vµ n¨ng lîng: - Quá trình biến đổi chất cã tÝch luü vµ gi¶i phãng n¨ng lîng gäi lµ sù chuyÓn ho¸ vËt chÊt vµ n¨ng lîng. - ChuyÓn ho¸ gåm 2 qu¸ tr×nh: §ång ho¸ vµ dÞ ho¸. + §ång ho¸ . Tæng hîp c¸c chÊt . TÝch luü n¨ng lîng + DÞ ho¸ . Ph©n gi¶i c¸c chÊt . Gi¶i phãng n¨ng lîng - Mối quan hệ giữa đồng ho¸ vµ dÞ ho¸: + C¸c chÊt tæng hîp tõ đồng hoá là nguyên liệu cho dÞ ho¸. + Hai qu¸ t×nh tr¸i ngîc nhau, m©u thuÉn nhau nhng thèng nhÊt víi nhau. + Nếu không có đồng ho¸ th× kh«ng cã nguyªn liÖu cho dÞ ho¸, ngîc l¹i kh«ng cã dÞ ho¸ th× kh«ng cã nguyªn liÖu cho hoạt động đồng hoá..

(77) Hoạt động 2: Tìm hiểu chuyển hoá cơ bản. - GV: yªu cÇu HS nghiªn - HS: nghiªn cøu th«ng cøu th«ng tin tr¶ lêi c©u tin vµ tr¶ lêi c©u hái. hái. + Cã tiªu dïng cho ho¹t ? Cơ thể ở trạng thái động của tim, hô hấp và nghØ ng¬i cã tiªu dïng duy tr× th©n nhiÖt. n¨ng lîng kh«ng? T¹i - HS: rót ra kÕt luËn sao. chuyÓn ho¸ c¬ b¶n. ? Chuyển hoá cơ bản là - HS: đại diện 1 vài HS g×? ý nghÜa cña nã. tr¶ lêi => líp bæ sung. - GV: hoµn thiÖn kiÕn thøc. Hoạt động 3: Điều hoà sự chuyển hoá vật chất và n¨ng lîng. - GV: yªu cÇu HS nghiªn - HS: nghiªn cøu th«ng cøu th«ng tin ë SGK tr¶ tin => tr¶ lêi c©u hái. lêi c©u hái: ? Có những hình thức - HS nêu đợc: nµo ®iÒu hoµ sù chuyÓn + C¬ chÕ thÇn kinh ho¸ vËt chÊt vµ n¨ng l- + C¬ chÕ thÓ dÞch îng. - GV gi¶ng thªm: - HS: nghe vµ ghi nhí ? Sù ®iÒu hoµ cña thÇn kiÕn thøc. kinh vµ t¸c dông cña hoocm«n.. II- ChuyÓn ho¸ c¬ b¶n: - ChuyÓn ho¸ c¬ b¶n lµ n¨ng lîng tiªu dïng khi c¬ thÓ hoµn toµn nghØ ng¬i. - §¬n vÞ: KJ/h/1 kg. - ý nghÜa: C¨n cø vµo chuyển hoá cơ bản để xác định tình trạng sức khoÎ, tr¹ng th¸i bÖnh lý. III- §iÒu hoµ sù chuyÓn ho¸ vËt chÊt vµ n¨ng lîng: - Sù ®iÒu hoµ theo 2 c¬ chÕ: + C¬ chÕ thÇn kinh: . ë n·o cã c¸c trung khu ®iÒu khiÓn T§C. . Th«ng qua hÖ tim m¹ch + C¬ chÕ thÓ dÞch do c¸c hoocmon đổ vào máu.. 3- Kiểm tra đánh giá: - ChuyÓn ho¸ lµ g×? ChuyÓn ho¸ gåm c¸c qu¸ tr×nh nµo. - Vì sao nói: hoạt động đồng hoá và dị hoá là 2 mặt đối lập nhng thống nhất. 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - KÎ b¶ng ë bµi 35 vµo vë bµi tËp.. TuÇn :. Ngµy so¹n :. TiÕt 34: Bµi 33:. th©n nhiÖt. I- Môc tiªu cña bµi: - Trình bày đợc khái niệm thân nhiệt và các cơ chế điều hoà thân nhiệt. - Giải thích đợc cơ sở khoa học và vận dụng đợc vào đời sống các biện pháp chống nóng và chống lạnh, để phòng cảm nóng, cảm lạnh. II- §å dïng d¹y häc: - T liệu về trao đổi chất, thân nhiệt, tranh môi trờng. III- Ph¬ng ph¸p: - Hoạt động nhóm nhỏ + Hỏi đáp. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Kh«ng kiÓm tra bµi cò. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu th©n nhiÖt lµ g×?.

(78) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV : yêu cầu HS đọc - HS: nghiên cứu thông th«ng tin ë SGK vµ tr¶ lêi tin  t×m c©u tr¶ lêi. - Yªu cÇu: c©u hái : + Là nhiệt độ của cơ thể. + §o ë miÖng, kÑp ë ? Th©n nhiÖt lµ g×. ? Ngời ta đo thân nhiệt nách cho vào hậu môn để biÕt t×nh tr¹ng søc khoÎ. nh thế nào? để làm gì. + Nhiệt độ cơ thể luôn ? Nhiệt độ ở ngời khoẻ ổn định 370C và 0 giao mạnh, khi nóng, khi động không quá 0,5 C. l¹nh lµ bao nhiªu vµ - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi thay đổi nh thế nào. - GV: nhËn xÐt c©u tr¶ lêi => nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ sung cña HS vµ tæng kÕt. Hoạt động 2: Sự điều hoà thân nhiệt. - GV: yªu cÇu HS th¶o - HS: th¶o luËn theo luËn c©u hái ë môc  nhãm thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. Yªu cÇu: SGK. + §îc ph©n phèi ®i kh¾p ? Nhiệt độ do hoạt động cơ thể và toả ra môi trcủa cơ thể sinh ra đã đi ờng để cho thân nhiệt ổn định. đâu và để làm gì. ? Lao động nặng cơ thể + Toả nhiệt qua hơi nớc cã ph¬ng thøc to¶ nhiÖt khi h« hÊp vµ qua da. + Mïa hÌ da hång hµo v× nµo. ? V× sao mïa hÌ da mao m¹ch díi da d·n, hồng hào, mùa đông da máu qua nhiều tạo điều kiện toả nhiệt. Mùa đông t¸i hoÆc sën gai èc. mao m¹ch m¸u co, c¬ ch©n l«ng co, sën gai èc. + Må h«i tiÕt ra nhiÒu, c¬ ? Khi trời nóng, độ ẩm thể bức bối khó chịu. kh«ng khÝ cao trêi oi bøc, c¬ thÓ cã ph¶n øng - HS: đại diện nhóm trả g×? Vµ cã c¶m gi¸c g×. - GV: cho HS tr¶ lêi c©u lêi => nhãm kh¸c bæ sung hái: - HS: rót ra kÕt luËn ? Vai trß cña da trong - HS: đọc thông tin trả lời ®iÒu hoµ th©n nhiÖt. - GV: yêu cầu HS đọc câu hỏi. thông tin  ở mục 2 SGK. - HS: một vài HS đại ? T¹i sao nãi thÇn kinh diÖn tr¶ lêi vµ rót ra kÕt đóng vai trò chủ đạo luận. trong ®iÒu hoµ th©n nhiÖt. Hoạt động 3: Phơng pháp chống nóng, lạnh. - GV: nªu c©u hái: - HS: c¸ nh©n nghiªn cøu ? Chế độ ăn uống về thông tin SGK trả lời câu mùa hè khác mùa đông hỏi nh thÕ nµo. ? Phải làm để chống nãng vµ chèng rÐt. + Nhµ tho¸ng m¸t vÒ. Ghi b¶ng I- Th©n nhiÖt: - Thân nhiệt là nhiệt độ cña c¬ thÓ. - Thân nhiệt luôn ổn định 370C lµ do sù c©n b»ng gi÷a sinh nhiÖt vµ to¶ nhiÖt ( c¬ chÕ tù ®iÒu hoµ th©n nhiÖt).. II- Sù ®iÒu hoµ th©n nhiÖt: 1. Vai trß cña da trong ®iÒu hoµ th©n nhiÖt: - Da lµ c¬ quan quan träng nhÊt trong ®iÒu hoµ th©n nhiÖt: + Khi trêi nãng vµ khi lao động nặng mao mạch ë da d·n gióp to¶ nhiÖt nhanh, t¨ng cêng bµi tiÕt må h«i. + Khi trêi l¹nh mao m¹ch díi da co l¹i, c¬ ch©n l«ng co gi¶m sù to¶ nhiÖt.. 2. Vai trß cña hÖ thÇn kinh trong ®iÒu hoµ th©n nhiÖt: Mọi hoạt động điều hoà th©n nhiÖt nh: co d·n m¹ch m¸u díi da, t¨ng gi¶m bµi tiÕt må h«i, co duỗi cơ chân lông đều là ph¶n x¹ díi sù ®iÒu khiÓn cña hÖ thÇn kinh. III- Ph¬ng ph¸p chèng nãng, l¹nh: - RÌn luyÖn th©n thÓ ( rÌn luyÖn da) t¨ng kh¶ n¨ng chịu đựng của cơ thể. - N¬i ë vµ n¬i lµm viÖc phï hîp cho mïa nãng vµ l¹nh..

(79) ? ViÖc x©y nhµ, c«ng së cần lu ý những vấn đề gì để góp phần chống nãng vµ l¹nh. ? Trång nhiÒu c©y xanh cã ph¶i lµ biÖn ph¸p chèng nãng kh«ng. - GV: nhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña HS. ? Em đã có hình thức rèn luỵên nào để tăng sức chịu đựng của cơ thÓ.. - Mùa hè đội mũ nón khi ra đờng và lao động. - Mùa đông giữ ấm chân, cæ, ngùc, thøc ¨n nãng chøa nhiÒu mì. + Trồng cây xanh để tăng - Trồng nhiều cây xanh quanh nhµ vµ n¬i c«ng bãng m¸t vµ «xi. céng. mïa hÌ vµ Êm ¸p vÒ mïa đông. + CÇn xem híng thiÕt kÕ phï hîp 2 mïa. - §¹i diÖn HS tr¶ lêi, líp bæ sung.. 3- Kiểm tra đánh giá: - Thân nhiệt là gì? Tại sao thân nhiệt cơ thể luôn ổn định. - Tr×nh bµy c¬ chÕ ®iÒu hoµ th©n nhiÖt khi trêi nãng vµ l¹nh. 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - §äc môc em cã biÕt..

(80) TuÇn : TiÕt 35:. Ngµy so¹n : Bµi 35:. ¤n tËp häc kú I. I- Môc tiªu cña bµi: - HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc häc kú I. - Nắm chắc các kiến thức cơ bản đã học..

(81) - Có khả năng vận dụng các kiến thức đã học. II- §å dïng d¹y häc: - HS: kÎ b¶ng vµo vë bµi tËp. III- Ph¬ng ph¸p: - Hoạt động nhóm nhỏ + Đàm thoại. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Kh«ng kiÓm tra bµi cò. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc. - GV: chia HS thµnh 6 nhãm. - HS: mỗi nhóm hoàn thành 1 bảng => đại diện nhóm trình bày trớc lớp. - GV: nhận xét cho đáp án đúng. B¶ng 35.1: Kh¸i qu¸t c¬ thÓ ngêi. Cấp độ tổ chức TÕ bµo M« C¬ quan HÖ c¬ quan. Đặc điểm đặc trng CÊu t¹o Vai trß Gåm: mµng, chÊt tÕ bµo, nh©n. Là đơn vị cấu tạo và chức năng của cơ thÓ. TËp hîp c¸c tÕ bµo chuyªn ho¸ cã CÊu t¹o c¬ quan. cÊu tróc gièng nhau. §îc t¹o nªn bëi c¸c m« kh¸c nhau. Tham gia cÊu t¹o vµ thùc hiÖn 1 chøc năng nhất định của hệ cơ quan. Gồm các cơ quan có mối liên hệ Thực hiện 1 chức năng nhất định của víi nhau. c¬ thÓ. Bảng 35.2: Sự vận động cơ thể.. HÖ c¬ quan thùc hiÖn vËn động Bé x¬ng. HÖ c¬. §Æc ®iÓm cÊu t¹o - Gåm nhiÒu x¬ng liªn kÕt víi nhau qua c¸c khíp. - Cã tÝnh chÊt cøng r¾n và đàn hồi. - TÕ bµo c¬ dµi - Cã kh¶ n¨ng co d·n. Chøc n¨ng. Vai trß chung. - T¹o bé khung c¬ thÓ. Gióp c¬ thÓ - B¶o vÖ vận động để - N¬i b¸m cña c¬ thÝch øng víi m«i trêng - C¬ co, d·n gióp c¸c c¬ quan ho¹t động. B¶ng 35.3: TuÇn hoµn C¬ quan Tim HÖ m¹ch. §Æc ®iÓm cÊu t¹o Chøc n¨ng - 4 ng¨n ( 2 TN, 2 - B¬m m¸u liªn tôc TT), cã van nhÜ thÊt theo 1 chiÒu tõ t©m nhÜ và thấtđộng. TT và từ TT vào động m¹ch. - Gồm động mạch, - Dẫn máu từ tim đi mao m¹ch vµ tÜnh kh¾p c¬ thÓ vµ tõ c¬ thÓ m¹ch. vÒ tim. B¶ng 35.4: H« hÊp.. Vai trß chung Gióp m¸u tuÇn hoµn liªn tôc theo mét chiÒu trong c¬ thÓ..

(82) C¸c giai ®o¹n chñ yÕu. Vai trß. C¬ chÕ. Riªng - Gióp kh«ng khÝ trong phổi thờng xuyên đợc đổi mới. - Tăng nồng độ O2 và gi¶m CO2 trong m¸u.. - Hoạt động phối hợp c¬ lång ngùc vµ c¬ h« hÊp. - Khuếch tán O2 đến TĐK ở phổi máu, CO2 đến phế nang. TĐK ở tế - Khuếch tán O2 đến - Cung cấp O2 cho TB và bµo TB và CO2 đến máu. nhận CO2 do TB thải ra. Thë. Chung Cung cÊp O2 cho c¸c tÕ bµo cña c¬ thÓ vµ th¶i CO2 ra khái c¬ thÓ.. B¶ng 35.5: Tiªu ho¸. C¬ quan thùc hiÖn. Ho¹t động. Lo¹i. Tiªu ho¸ HÊp thô. chÊt Gluxit LipÝt Pr«tªin §êng Axit bÐo glixerin Axit amin. Khoang miÖng. Thùc qu¶n. D¹ dµy. x x vµ. Ruét non x x x x x x. Ruét giµ. Hoạt động 2: Th¶o luËn c©u hái «n tËp. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP SINH 8 HỌC KÌ I ( Năm học 2011 – 2012 ) I.. Trắc nghiệm :. Câu 1: Chức năng của hồng cầu là: A. Vận chuyển khí CO2 và O2 B. Vận chuyển nước và muối khoáng C. Vận chuyển chất dinh dưỡng D. Vận chuyển khí và chất khoáng Câu 2: Loại chất khoáng có nhiều nhất trong thành phần của xương là: A. Sắt B. Magie C. Kẽm D. Canxi Câu 3: Loại khớp nào sau đây thuộc khớp bán động ? A. Khớp khuỷu tay B. Khớp xương sọ C. Khớp giữa các đốt sống D. Cả A và B Câu 4: Hô hấp gồm những giai đoạn chủ yếu nào? A. Sự thở & sự trao đổi khí ở tế bào. B. Sự thở & sự trao đổi khí ở phổi. C. Sự thở, sự trao đổi khí ở phổi; sự trao đổi khí ở tế bào. D. Cả A,B,C đều sai Câu 5: Cách hô hấp đúng là : A. Thở bằng mũi B. Thở bằng miệng C. Hít vào ngắn hơn thở ra D. Cả A & B Câu 6: Quá trình tiêu hoá gồm những hoạt động nào?.

(83) A. Ăn uống ; hấp thụ các chất dinh dưỡng . B. Ăn uống; đẩy thức ăn trong ống tiêu hoá. C. Ăn uống; tiêu hoá thức ăn; thải phân. D. Tất cả các hoạt động trên. Câu 7: Tiêu hóa thức ăn gồm những quá trình biến đổi nào ? A. Biến đổi hóa học B. Biến đổi vật lý C. Hấp thụ các chất dinh dưỡng D. Cả A và B Câu 8: Sự hấp thụ các chất dinh dưỡng diễn ra chủ yếu ở đâu? A. Ruột non B. Gan C. Dạ dày D. Ruột già Câu 9 : Có bao nhiêu loại bạch cầu trong cơ thể ? B. 2 B. 3 C. 4 D. 5 Câu 10: Môi trường trong của cơ thể gồm: A, Các dòng dịch lưu thông ở các cơ quan trong cơ thể. C, Nước mô, bạch huyết. B, Máu, nước mô, bạch huyết. D, Máu và bạch huyết. Câu 11 : Do đâu mà máu từ phổi về tim đỏ tươi,máu từ các tế bào về tim đỏ thẫm? A. Máu từ phổi về tim mang nhiều CO2; máu từ các tế bào về tim mang nhiều O2 B. Máu từ phổi về tim mang nhiều O2; máu từ các tế bào về tim mang nhiều CO2 C. Máu từ phổi về tim mang nhiều O2; máu từ các tế bào về tim không có CO2 D. Cả A và B Câu 12 : Câu nào đúng nhất đối với người có nhóm máu AB khi được truyền máu. A, Không thể tiếp nhận máu của người thuộc nhóm máu A, B, AB. B, Có thể tiếp nhận máu của người có nhóm máu O và B C, Chỉ nhận máu của người có nhóm máu O và A D, Có thể tiếp nhận máu của người có nhóm máu A,B,O,AB Câu 14 : Con đường mà xung thần kinh truyền từ cơ quan thụ cảm (da, …)qua trung ương thần kinh đến cơ quan phản ứng (cơ, tuyến….) được gọi là: A. Cung phản xạ B. Phản xạ C. Vòng phản xạ D. Tất cả đều đúng Câu 15: Thành phần của máu gồm: A, Huyết tương và các tế bào máu: bạch cầu, hồng cấu, tiểu cầu. B, Bạch cầu, hồng cầu, tiểu cầu, chất dinh dưỡng C, Nước, chất dinh dưỡng, chất thải, oxi D, Bạch cầu, hồng cầu, tiểu cầu, muối khoáng, chất thải. II. Tự luận Câu 1 : Quá trình tiêu hóa gồm những hoạt động nào ? Em hãy nêu vai trò của Gan trong cơ thể ? Câu 2 : Máu gồm những thành phần nào ? Vẽ sơ đồ truyền máu? Hãy nêu nguyên tắc truyền máu ? Câu 3 : Hãy kể tên các cơ quan trong hệ hô hấp ? Làm thế nào để có một hệ hô hấp khỏe mạnh ? Câu 4 : Làm thế nào để bảo vệ hệ tim mạch tránh khỏi các tác nhân có hại ? Câu 5 : Quá trình tiêu hóa gồm những hoạt động nào ? Khi ta nhai lâu cơm trong miệng cảm thấy có cảm giác ngọt vì sao ? Câu 6 : Biện pháp bảo vệ hệ tiêu hóa tránh khỏi các tác nhân có hại ?. 3- DÆn dß: - Ôn tập kiến thức đã học. - TiÕt sau kiÓm tra häc kú I..

(84) TuÇn :. Ngµy so¹n :. TiÕt 36: KiÓm tra häc kú I I- Môc tiªu cña bµi: - HS nhớ lại kiến thức trong chơng 3, 4, 5 để làm bài kiểm tra. - Có thái độ nghiêm túc trong làm bài. - RÌn kÜ n¨ng t duy t¸i hiÖn cho HS. II- ChuÈn bÞ: - GV: ghi đề vào bảng phụ. - HS: «n l¹i kiÕn thøc. III- Ph¬ng ph¸p: - Tù luËn kh¸ch quan. IV- Nội dung đề kiểm tra: 1- §Ò ra: TRƯỜNG THCS THANH QUAN BÀI KIỂM TRA HỌC KỲ I Năm học 2011 - 2012 Môn: SINH HỌC 8. Đề thứ 1 Thời gian làm. bài: 45 phút Họ, tên học sinh : Lớp : I. Phần I : Trắc nghiệm ( 2 điểm). Trong các câu hỏi sau,hãy chọn phương án trả lời đúng,chính xác nhất và khoanh tròn vào chữ cái ở đầu phương án mà em lựa chọn. Câu 1: Chức năng của hồng cầu là: C. Vận chuyển khí CO2 và O2 B. Vận chuyển nước và muối khoáng C. Vận chuyển chất dinh dưỡng D. Vận chuyển khí và chất khoáng Câu 2: Loại chất khoáng có nhiều nhất trong thành phần của xương là:.

(85) B. Sắt B. Magie C. Kẽm Canxi Câu 3: Loại khớp nào sau đây thuộc khớp bán động ? B. Khớp khuỷu tay B. Khớp xương sọ C. Khớp giữa các đốt sống D. Cả A và B Câu 4: Hô hấp gồm những giai đoạn chủ yếu nào? C. Sự thở & sự trao đổi khí ở tế bào. D. Sự thở & sự trao đổi khí ở phổi. C. Sự thở, sự trao đổi khí ở phổi; sự trao đổi khí ở tế bào. D. Cả A,B,C đều sai Câu 5: Cách hô hấp đúng là : B. Thở bằng mũi B. Thở bằng miệng C. Hít vào ngắn hơn thở ra D. Cả A & B Câu 6: Quá trình tiêu hoá gồm những hoạt động nào? C. Ăn uống ; hấp thụ các chất dinh dưỡng . D. Ăn uống; đẩy thức ăn trong ống tiêu hoá. C. Ăn uống; tiêu hoá thức ăn; thải phân. D. Tất cả các hoạt động trên. Câu 7: Tiêu hóa thức ăn gồm những quá trình biến đổi nào ? B. Biến đổi hóa học B. Biến đổi vật lý C. Hấp thụ các chất dinh dưỡng D. Cả A và B Câu 8: Sự hấp thụ các chất dinh dưỡng diễn ra chủ yếu ở đâu? B. Ruột non B. Gan C. Dạ dày D. già II. Phần 2 : Tự luận (6 điểm). D.. Ruột. Câu 1 :( 2điểm ) Quá trình tiêu hóa gồm những hoạt động nào ? Em hãy nêu vai trò của Gan trong cơ thể ? Câu 2: ( 2 điểm ) Máu gồm những thành phần nào ? Vẽ sơ đồ truyền máu? Hãy nêu nguyên tắc truyền máu ? Câu 3: ( 2 điểm ) Hãy kể tên các cơ quan trong hệ hô hấp ? Làm thế nào để có một hệ hô hấp khỏe mạnh ? ĐÁP ÁN VÀ THANG ĐIỂM ĐỀ THI HỌC KỲ I MÔN SINH HỌC 8 I.. Phần 1: Trắc nghiệm Mỗi câu trả lời đúng được 0,25 điểm.. Câu 1. Câu 2. Câu 3. Câu 4. Câu 5. Câu 6. Câu 7. Câu 8. A. D. C. C. A. D. D. A. II.. Phần 2: Tự luận.

(86) Câu 1: (2,5 điểm) Quá trình tiêu hóa gồm những hoạt động nào ? Em hãy nêu vai trò của Gan trong cơ thể ? Yêu cầu HS nêu được: - Hoạt động tiêu hóa gồm ( 1,5 đ) : + Ăn uống thức ăn. + Đẩy thức ăn xuống các ống tiêu hóa ( Thực quản, dạ dày,…). + Tiêu hóa thức ăn ( Dạ dày ). + Hấp thụ các chất dinh dưỡng ( Ruột non ). + Thải các chất cặn bã ( Thải phân ). - Vai trò của Gan trong cơ thể ( 1đ ) : + Khử các chất độc có hại trong cơ thể ( 0.5đ). + Điều hòa nồng độ các chất dinh dưỡng trong máu được ổn định ( 0.5đ) Câu 2: (2 điểm) Máu gồm những thành phần nào ? Hãy kể tên các nhóm máu trong cơ thể? Vẽ sơ đồ truyền máu? Yêu cầu HS nêu được: - Máu gồm huyết tương (55%) và các tế bào máu (45%). Các tế bào máu bao gồm: Hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu. ( 0.75đ) - Có 4 nhóm máu : A,B,O,AB ( 0.5đ) - Vẽ sơ đồ truyền máu (0.75đ) :. O. A. B. AB. Câu 3: (3,5 điểm) Hãy kể tên các cơ quan trong hệ hô hấp ? Các biện pháp bảo vệ hệ hô hấp tránh khỏi các tác nhân có hại ? Yêu cầu HS nêu được: - Các cơ quan trong hệ hô hấp bao gồm ( 2đ) : + Đường dẫn khí. + Hai lá phổi. - Trong đó :.

(87) + Đường dẫn khí gồm các cơ quan : Mũi, Họng, Thanh quản, Khí quản, Phế quản. + Phổi gồm có : Lá phổi phải có 3 thùy và lá phổi trái có 2 thùy. - Các biện pháp bảo vệ hệ hô hấp tránh khỏi các tác nhân có hại ( 1.5 đ ) + Trồng nhiều cây xanh. + Đeo khẩu trang ở nơi có nhiều bụi. + Tích cực xây dựng một môi trường sống trong sạch, ít ô nhiễm. + Không hút thuốc lá và các loại chất kích thích khác. TRƯỜNG THCS THANH QUAN BÀI KIỂM TRA HỌC KỲ I Năm học 2011 - 2012 Môn: SINH HỌC 8. Đề thứ 2 Thời gian làm. bài: 45 phút Họ, tên học sinh : ……………………………… Lớp : ………… III. Phần I : Trắc nghiệm ( 2 điểm). Trong các câu hỏi sau,hãy chọn phương án trả lời đúng,chính xác nhất và khoanh tròn vào chữ cái ở đầu phương án mà em lựa chọn. Câu 1: Cơ thể người gồm mấy phần. Đó là những phần nào? A. 2 phần : Đầu và tay chân. B. 3 phần : Đầu ; Thân; Chi. C. 4 phần : Đầu; Thân; Tay; Chân. D. 5 phần : Đầu;Ngực;Bụng; Tay;Chân. Câu 2: Có bao nhiêu loại bạch cầu trong cơ thể ? D. 2 B. 3 C. 4 D. 5 Câu 3: Loại chất khoáng có nhiều nhất trong thành phần của xương là: C. Sắt B. Magie C. Kẽm D. Canxi Câu 4: Môi trường trong của cơ thể gồm: A, Các dòng dịch lưu thông ở các cơ quan trong cơ thể. C, Nước mô, bạch huyết. B, Máu, nước mô, bạch huyết. D, Máu và bạch huyết. Câu 5: Do đâu mà máu từ phổi về tim đỏ tươi,máu từ các tế bào về tim đỏ thẫm? E. Máu từ phổi về tim mang nhiều CO 2; Máu từ các tế bào về tim mang nhiều O2 F. Máu từ phổi về tim mang nhiều O 2; Máu từ các tế bào về tim mang nhiều CO2.

(88) G. Máu từ phổi về tim mang nhiều O 2; Máu từ các tế bào về tim không có. CO2 H. Cả A và B Câu 6: Hô hấp gồm những giai đoạn chủ yếu nào? E. Sự thở; sự trao đổi khí ở tế bào F. B. Sự thở; sự trao đổi khí ở phổi C. Sự thở; sự trao đổi khí ở phổi; sự trao đổi khí ở tế bào D. Cả A,B,C đều sai Câu 7: Câu nào đúng nhất đối với người có nhóm máu AB khi được truyền máu. A, Không thể tiếp nhận máu của người thuộc nhóm máu A, B, AB. B, Có thể tiếp nhận máu của người có nhóm máu O và B C, Chỉ nhận máu của người có nhóm máu O và A D, Có thể tiếp nhận máu của người có nhóm máu A,B,O,AB Câu 8: Con đường mà xung thần kinh truyền từ cơ quan thụ cảm (da, …)qua trung ương thần kinh đến cơ quan phản ứng (cơ, tuyến….) được gọi là: B. Cung phản xạ B. Phản xạ C. Vòng phản xạ D. Tất cả đều đúng Phần 2: Tự luận (8 điểm) Câu 1 ( 3đ): Làm thế nào để bảo vệ hệ tim mạch tránh khỏi các tác nhân có hại ? Câu 2 ( 3đ) : Quá trình tiêu hóa gồm những hoạt động nào ? Khi ta nhai lâu cơm trong miệng cảm thấy có cảm giác ngọt vì sao ? Câu 3 (2đ): Biện pháp bảo vệ hệ tiêu hóa tránh khỏi các tác nhân có hại ? ĐÁP ÁN VÀ THANG ĐIỂM ĐỀ THI HỌC KỲ I MÔN SINH HỌC 8 III.. Phần 1: Trắc nghiệm Mỗi câu trả lời đúng được 0,25 điểm.. Câu 1. Câu 2. Câu 3. Câu 4. Câu 5. Câu 6. Câu 7. Câu 8. B. D. D. B. B. C. D. C. IV.. Phần 2: Tự luận. Câu 1 (3đ): Làm thế nào để bảo vệ hệ tim mạch tránh khỏi các tác nhân có hại ? Yêu cầu nêu được : - Cần khắc phục và hạn chế các nguyên nhân làm tăng nhịp tim và huyết áp không mong muốn. - Tiêm phòng các bệnh có hại cho tim. - Tạo cuộc sống tinh thần thoải mái , vui vẻ..

(89) - Hạn chế các thức ăn có hại cho tim mạch. - Cần rèn luyện tim mạch thường xuyên, đều đặn, vừa sức bằng các hình thức thể dục, thể thao. Câu 2 (3đ) : Quá trình tiêu hóa gồm những hoạt động nào ? Khi ta nhai lâu cơm trong miệng cảm thấy có cảm giác ngọt vì sao ? Yêu cầu nêu được (2đ): - Hoạt động tiêu hóa gồm : + Ăn uống thức ăn. + Đẩy thức ăn xuống các ống tiêu hóa ( Thực quản, dạ dày,…). + Tiêu hóa thức ăn ( Dạ dày ). + Hấp thụ các chất dinh dưỡng ( Ruột non ). + Thải các chất cặn bã ( Thải phân ). - Khi ta nhai lâu cơm trong miệng cảm thấy có cảm giác ngọt vì (1đ): Enzym Amilaza có trong nước bọt sẽ tiêu hóa 1 phần tinh bột ( chín) chuyển thành đường Mantozo để cơ thể dễ dàng tiêu hóa và hấp thụ, chính vì vậy khi nhai cơm lâu trong miệng sẽ cảm thấy có vị ngọt. Câu 3 (2đ): Biện pháp bảo vệ hệ tiêu hóa tránh khỏi các tác nhân có hại ? Yêu cầu nêu được : - Ăn uống hợp vệ sinh. - Khẩu phần ăn hợp lý. - Ăn uống đúng cách. - Vệ sinh răng miệng sau khi ăn uống..

(90) TuÇn :. Ngµy so¹n :. HỌC KÌ II TiÕt 37: Bµi 34:. vitamin vµ muèi kho¸ng. I- Môc tiªu cña bµi: - Trình bày đợc vai trò của vitamin và muối khoáng. - VËn dông nh÷ng hiÓu biÕt vÒ vitamin vµ muèi kho¸ng trong viÖc x©y dùng khÈu phÇn ¨n hîp lý vµ chÕ biÕn thøc ¨n. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh ¶nh mét sè nhãm thøc ¨n chøa vitamin vµ muèi kho¸ng. - Tranh trÎ em cßi x¬ng, bÖnh bíu cæ. III- Ph¬ng ph¸p: - Hoạt động nhóm nhỏ + quan sát tìm tòi. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Kh«ng kiÓm tra bµi cò. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu vitamin. Hoạt động của GV - GV : yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin  ë SGK vµ hoµn thµnh bµi tËp môc  - GV : cho HS tr¶ lêi.. Hoạt động của HS - HS: đọc thông tin SGK vµ hiÓu biÕt cña m×nh hoµn thµnh bµi tËp. - HS: đại diện trả lời => líp bæ sung. ( §A: 1, 3, 5, 6). Ghi b¶ng I- Vitamin: - Vitamin lµ hîp chÊt hoá học đơn giản cần thiÕt cho sù sèng. - Vitamin cã vai trß: + Tham gia cÊu tróc cña nhiÒu enzim, c¸c ph¶n - HS: nêu đợc khái niệm ứng chuyển hoá năng lợng. vµ vai trß cña vitamin. - HS: nghe vµ ghi nhí + §¶m b¶o cho c¸c ho¹t động sinh lý bình thờng kiÕn thøc. cña c¬ thÓ. - CÇn phèi hîp c¸c lo¹i thøc ¨n cã nguån gèc tõ động vật và thực chất để - HS: nghiên cứu bảng cung cấp đủ vitamin cho c¬ thÓ. thảo luận nêu đợc: + Ph¶i kÕt hîp lo¹i thøc ăn có nguồn gốc từ động vËt vµ thùc vËt.. - Qua bài tập đó GV hỏi : ? Vitamin lµ g× ? Vitamin cã vai trß g×. - GV: vitamin đợc chia lµm 2 nhãm: + Vitamin tan trong dÇu: A, D, K, E. + Vitamin tan trong níc: C, nhãm B. - GV: yªu cÇu HS nghiªn cøu b¶ng 34.1 ghi nhí vai trß vµ nguån gèc mét sè vitamin => yªu cÇu HS th¶o luËn c©u hái ë lÖnh  SGK. Hoạt động 2: Tìm hiểu muối khoáng. - GV : yêu cầu HS đọc - HS: đọc thông tin tham th«ng tin vµ xem b¶ng kh¶o b¶ng 34.2 th¶o luËn. II- Muèi kho¸ng: - Muèi kho¸ng lµ thµnh phÇn quan träng cña tÕ bµo tham gia vµo nhiÒu hệ enzim đảm bảo quá.

(91) 34.2 => tr¶ lêi c©u hái. ? V× sao thiÕu vitamin D trÎ m¾c bÖnh cßi x¬ng. ? V× sao nhµ níc vËn động sử dụng muối Iốt. ? Trong khÈu phÇn ¨n hµng ngµy cÇn lµm nh thế nào để đủ vitamin vµ muèi kho¸ng. ? Em hiÓu g× vÒ muèi kho¸ng.. tr×nh T§C vµ n¨ng lîng. - Trong khÈu phÇn ¨n cÇn: + Phèi hîp nhiÒu lo¹i thức ăn ( động vật và thùc vËt) + Sö dông muèi ièt hµng ngµy. + ChÕ biÕn thøc ¨n hîp lý chèng mÊt vitamin. - HS: tr¶ lêi => rót ra kÕt + TrÎ em t¨ng cêng muèi canxi ( s÷a, x¬ng hÇm) luËn. tr¶ lêi c©u hái + Vitamin D cÇn cho sù trao đổi canxin và phètpho… + Trong muèi Ièt cã chÊt Ièt chèng bÖnh bíu cæ. + Cung cấp đủ thịt và rau qu¶ t¬i, chÕ biÕn hîp lý chèng mÊt vitamin.. 3- Kiểm tra đánh giá: - Vitamin có vai trò gì đối với hoạt động sinh lý của cơ thể? - Hãy kể những điều em biết về vitamin và vai trò của các loại vitamin đó? - V× sao cÇn bæ sung c¸c lo¹i thøc ¨n giµu chÊt s¾t cho c¸c bµ mÑ khi mang thai? 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - §äc môc em cã biÕt.. TuÇn :. Ngµy so¹n :. TiÕt 38: Bµi 36:. tiªu chuÈn ¨n uèng Nguyªn t¾c lËp khÈu phÇn ¨n. I- Môc tiªu cña bµi: - Nêu đợc nguyên nhân của sự khác nhau về nhu cầu dinh dỡng ở các đối tợng kh¸c nhau. - Phân biệt đợc giá trị dinh dỡng có ở các loại thành phần chính. - Xác định đợc cơ sở và nguyên tắc lập khẩu phần. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh ¶nh c¸c nhãm thùc phÈm. III- Ph¬ng ph¸p: - Hoạt động nhóm nhỏ + quan sát tìm tòi. IV- Hoạt động dạy học:.

(92) 1- KiÓm tra: - Vitamin lµ g×? Vai trß cña vitamin. - Muối khoáng là gì? Trong khẩu phần ăn cần lu ý vấn đề gì để cung cấp đủ muối khoáng. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: Nhu cÇu dinh dìng cña c¬ thÓ. Hoạt động của GV - GV : yêu cầu HS đọc th«ng tin nghiªn cøu b¶ng 36.1 => tr¶ lêi c¸c c©u hái. ? Nhu cÇu dinh dìng ë c¸c løa tuæi kh¸c nhau nh thÕ nµo ? V× sao cã sự khác nhau đó.. Hoạt động của HS - HS : đọc thông tin nghiªn cøu b¶ng 36.1 th¶o luËn thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. + Nhu cÇu dinh dìng ë trÎ em cao h¬n ngêi lín v× cÇn tÝch luü cho c¬ thÓ ph¸t triÓn. Ngêi giµ nhu cÇu dinh dìng thÊp v× sù vận động của cơ thể ít. ? Sù kh¸c nhau vÒ nhu + Nhu cÇu dinh dìng phô cÇu dinh dìng ë mçi c¬ thuéc vµo løa tuæi, giíi thể phụ thuộc những tính, lao động… yÕu tè nµo. - GV : nhận xét câu trả - HS : đại diện nhóm lêi cña c¸c nhãm. tr×nh bµy => nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ sung. ? V× sao trÎ em suy dinh + ë c¸c níc ®ang ph¸t dìng ë c¸c níc ®ang triÓn chÊt lîng cuéc sèng ph¸t triÓn chiÕm tØ lÖ thÊp. cao. Hoạt động 2 : Giá trị dinh dỡng của thức ăn. - GV : yêu cầu HS đọc - HS: tự thu nhận thông th«ng tin ë SGK => quan tin, quan s¸t h×nh => s¸t mét sè nhãm thùc thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. phÈm => hoµn thµnh c©u + Ngò cèc, khoai, s¾n, hái môc  ? Nh÷ng lo¹i thùc phÈm mÝa, s÷a... nào giàu chất đờng bột. + Mỡ động vật, dầu thực ? Nh÷ng lo¹i thùc phÈm vËt chøa trong l¹c, võng, dõa, ®Ëu t¬ng... nµo giµu chÊt bÐo. + Thịt, cá, đậu đỗ... ? Nh÷ng lo¹i thùc phÈm + Thµnh phÇn c¸c chÊt vµ nào giàu chất đạm. ? VËy gi¸ trÞ dinh dìng nguyªn liÖu chøa trong cña thøc ¨n biÓu hiÖn ë nã - HS: tr¶ lêi => KL1 ®iÓm nµo. ? Sù phèi hîp c¸c lo¹i + §ñ nhu cÇu dinh dìng cho c¬ thÓ. thøc ¨n cã ý nghÜa g×. - GV: gi¶ng vÒ ý nghÜa - HS: nghe vµ ghi nhí cña sù phèi hîp c¸c lo¹i kiÕn thøc. thøc ¨n. Hoạt động 3: Khẩu phần và nguyên tắc lập khẩu phÇn. - GV: ®em ra 1 khÈu - HS: ghi nhí kiÕn thøc phÇn ¨n => ph©n tÝch tr¶ lêi c©u hái. khẩu phần đó. - HS: nªu kh¸i niÖm khÈu. Ghi b¶ng I- Nhu cÇu dinh dìng cña c¬ thÓ : - Nhu cÇu dinh dìng cña tõng ngêi ( c¸c løa tuæi) kh¸c nhau kh«ng gièng nhau. - Nhu cÇu dinh dìng phô thuéc: + Løa tuæi + Giíi tÝnh + Lao động + Tr¹ng th¸i c¬ thÓ. II- Gi¸ trÞ dinh dìng cña thøc ¨n: - Gi¸ trÞ dinh dìng cña thøc ¨n biÓu hiÖn ë: + Thµnh phÇn c¸c chÊt + Nguyªn liÖu chøa trong nã - Sù phèi hîp c¸c lo¹i thøc ¨n cã ý nghÜa: + Cung cấp đủ nhu cầu dinh dìng cho c¬ thÓ. + Gióp ¨n ngon miÖng => hiÖu qu¶ hÊp thô tèt.. III- KhÈu phÇn ¨n vµ nguyªn t¾c lËp khÈu phÇn: - KhÈu phÇn ¨n lµ lîng thøc ¨n cÇn cung cÊp cho c¬ thÓ trong mét ngµy. - Nguyªn t¾c lËp khÈu phÇn: + Đáp ứng đủ nhu cầu.

(93) ? KhÈu phÇn lµ g×.. phÇn. - HS: th¶o luËn thèng - GV: yªu cÇu HS tr¶ lêi nhÊt c©u tr¶ lêi. c©u hái SGK. + Ngêi míi khái èm cÇn ? Khẩu phần ăn uống thức ăn bổ dỡng để tăng cña ngêi míi khái èm cã cêng søc khoÎ. g× kh¸c so víi ngêi b×nh thêng? T¹i sao. + T¨ng cêng vitamin. ? V× sao trong khÈu phÇn ¨n nªn t¨ng cêng rau vµ hoa qu¶ t¬i. - HS : ph¸t biÓu rót ra kÕt ? Vậy để xây dựng 1 luận về nguyên tắc lập khÈu phÇn ¨n uèng hîp khÈu phÇn. lý cÇn dùa trªn c¨n cø nµo. ? T¹i sao nh÷ng ngêi ¨n chay vÉn khoÎ m¹nh.. dinh dìng. + Đảm bảo cân đối các thµnh phÇn vµ gi¸ trÞ dinh dìng cña thøc ¨n. + Đảm bảo cung cấp đủ n¨ng lîng. 3- Kiểm tra đánh giá : * Chọn câu trả lời đúng nhất : 1. B÷a ¨n hîp lý cÇn cã chÊt lîng lµ : a. §ñ thµnh phÇn dinh dìng, vitamin, muèi kho¸ng. b. Có sự phối hợp đảm bảo cân đối tỉ lệ các thành phần thức ăn. c. Cung cấp đủ năng lợng cho cơ thể. d. C¶ 3 ý a, b, c 2. Để nâng cao chất lợng bữa ăn gia đình cần: a. Phát triển kinh tế gia đình. b. Lµm b÷a ¨n hÊp dÉn, ngon miÖng. c. B÷a ¨n nhiÒu thÞt, trøng, c¸, s÷a. d. ChØ a vµ b e. C¶ a, b, c 4- DÆn dß: - Häc bµi ë ghi nhí, tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc em cã biÕt. - KÎ b¶ng 37.2.3 vµo vë bµi tËp..

(94) TuÇn :. Ngµy so¹n :. TiÕt 39: Bµi 37:. thùc hµnh:.

(95) ph©n tÝch mét khÈu phÇn ¨n cho tríc I- Môc tiªu cña bµi: - N¾m v÷ng c¸c bíc lËp khÈu phÇn. - Biết cách đánh giá đợc định mức đáp ứng của một khẩu phần mẫu. - BiÕt c¸ch x©y dùng khÈu phÇn hîp lý cho b¶n th©n. II- §å dïng d¹y häc: - GV : KÎ s½n b¶ng 37.2 vµ 37.3. III- Ph¬ng ph¸p: - Thùc hµnh quan s¸t. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Lång vµo bµi míi. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: Híng dÉn ph¬ng ph¸p thµnh lËp khÈu phÇn. - GV: Giíi thiÖu lÇn lît c¸c bíc tiÕn hµnh + Bíc 1: KÎ b¶ng tÝnh to¸n theo mÉu 37.1 + Bíc 2: - §iÒn tªn thùc phÈm cét A - Xác định lợng thải bỏ A1 A1 = A . tØ lÖ % th¶i bá ( theo b¶ng) - Xác định lợng thức ăn ăn đợc: A2 = A - A 1 VÝ dô: ThÞt bß lo¹i 1 tØ lÖ th¶i bá 2%, nÕu ¨n 200g thÞt bß lo¹i 1 th× ta cã: A1 = 200 . 2% = 4 (g) A2 = 200 - 4 = 196 (g) + Bớc 3: Tính giá trị từng loại thực phẩm đã kê: điền vào thành phần dinh dỡng n¨ng lîng, muèi kho¸ng, vitamin. LÊy sè liÖu ë b¶ng trang 121 x A2 (100 gam thùc phÈm) 100 + Bíc 4: - Céng tæng sè liÖu - §èi chiÕu b¶ng phô nhu cÇu khuyÕn nghÞ. - Điều chỉnh chế độ ăn uống. * Chó ý: - Tổng KL prôtêin trớc khi đối chiếu phải nhân với 60% - Tổng KL vitamin C trớc khi đối chiếu phải nhân với 50% Hoạt động 2: Tập đánh giá một khẩu phần. - HS: tÝnh b¶ng 37.2 + G¹o tÎ: Pr: 31,6 Kcal + C¸ chÐp: Pr: 9,6 Kcal + Tæng : Pr : 80,2 Kcal - B¶ng 37.3: N¨ng lîng : §Ò nghÞ:.  2156,85 2200. L: 4. G: 304,8. NL: 1376. L: 2,16. G: 0. NL: 57,6. L : 33,31. G : 383,48. 2156,85 .100 => % = 2200 = 98,04. NL : 2156,85.

(96) 48,12 .100 => % = 55 = 87,5. Pr«tªin: 80,2 . 60% = 48,12 - T¬ng tù: Ca, Fe, A, B1, B2, PP. 3- Nhận xét đánh giá: - GV: nhận xét tinh thần, thái độ HS trong giờ thực hành. - Kết quả bảng 37.2 và 37.9 đánh giá một số nhóm. 4- DÆn dß: - VÒ nhµ lËp 1 khÈu phÇn ¨n cho m×nh.. TuÇn : TiÕt 40: Bµi 38:. Ch¬ng vii: bµi tiÕt. Ngµy so¹n :. bµi tiÕt vµ cÊu t¹o hÖ bµi tiÕt níc tiÓu. I- Môc tiªu cña bµi: - Hiểu rõ khái niệm bài tiết và vai trò của nó với cơ thể sống và các hoạt động bµi tiÕt cña c¬ thÓ. - Xác định đợc cấu tạo hệ bài tiết trên hình vẽ ( mô hình) và biết trình bày bằng lêi cÊu t¹o hÖ bµi tiÕt níc tiÓu. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to h×nh 38.1 SGK. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan s¸t t×m tßi + nhãm nhá. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu bµi tiÕt. Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. Ghi b¶ng.

(97) - HS: thu nhËn vµ xö lý I- Bµi tiÕt: - C¸c s¶n phÈm bµi tiÕt th«ng tin môc  SGK phát sinh từ hoạt động - C¸c nhãm th¶o luËn T§C cña tÕ bµo. - Bµi tiÕt gióp c¬ thÓ thèng nhÊt ý kiÕn. + Từ hoạt động TĐC thải các chất cặn bã và của TB và cơ thể hoặc từ độc hại khác ra ngoài hoạt động tiêu hoá đa môi trờng để duy trì tính vào cơ thể 1 số chất quá ổn định của môi trờng ? Khi sù bµi tiÕt c¸c s¶n liÒu lîng. trong. phÈm th¶i bÞ tr× trÖ th× ¶nh + C¸c s¶n phÈm tÝch tô hëng tíi c¬ thÓ nh thÕ trong m¸u => c¬ thÓ bÞ nµo. nhiễm độc - GV: nhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña c¸c nhãm. - GV: yªu cÇu líp th¶o luËn - §¹i diÖn nhãm tr×nh tiÕp: bµy => nhãm kh¸c bæ ? Bài tiết đóng vai trò sung. quan träng nh thÕ nµo víi c¬ thÓ sèng. - §¹i diÖn nhãm tr×nh II- CÊu t¹o cña hÖ bµi tiÕt níc tiÓu: bµy => líp bæ sung. - HÖ bµi tiÕt níc tiÓu Hoạt động 2: Cấu tạo hệ bài tiết nớc tiểu. - GV: yêu cầu HS quan sát - HS: làm việc độc lập gồm: Thận, ống dẫn nớc hình 38.1, đọc kĩ chú thích với SGK quan sát kĩ tiểu, bóng đái, ống đái. tù thu nhËn th«ng tin. h×nh, ghi nhí cÊu t¹o c¬ - ThËn gåm 2 phÇn: phÇn vá vµ phÇn tuû. - GV: yªu cÇu c¸c nhãm quan bµi tiÕt th¶o luËn => hoµn thµnh - HS: th¶o luËn thèng - Mçi qu¶ thËn gåm 1 triệu đơn vị chức năng nhất đáp án bµi tËp môc  SGK. để lọc máu và hình - GV: mời đại diện từng níc tiÓu. - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi, thµnh nhãm tr¶ lêi. Mçi đơn vị chức năng - GV: công bố đáp án đúng nhóm khác bổ sung gåm: cÇu thËn, nang - HS: rót ra kÕt luËn 1-d; 2-a; 3-d; 4-d cÇu thËn, èng thËn. - GV : yêu cầu HS đọc thông tin, làm việc độc lập víi SGK. - GV : yªu cÇu HS th¶o luËn c¸c c©u hái : ? C¸c s¶n phÈm th¶i cÇn bµi tiÕt ph¸t sinh tõ ®©u.. 3- Kiểm tra đánh giá: - Bài tiết có vai trò quan trọng nh thế nào đối với đời sống cơ thể. - Bài tiết ở cơ thể ngời do cơ quan nào đảm nhận. - HÖ bµi tiÕt níc tiÓu cã cÊu t¹o nh thÕ nµo. 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - §äc môc em cã biÕt. - Xem tríc bµi 39.

(98) TuÇn : TiÕt 41:. Ngµy so¹n : Bµi 39:. bµi tiÕt níc tiÓu. I- Môc tiªu cña bµi: - HS trình bày đợc: + Qu¸ tr×nh t¹o thµnh níc tiÓu. + Thùc chÊt qu¸ tr×nh t¹o thµnh níc tiÓu. - Phân biệt đợc: + Níc tiÓu ®Çu vµ huyÕt t¬ng. + Níc tiÓu ®Çu vµ níc tiÓu chÝnh thøc. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to h×nh 39.1 SGK. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan s¸t t×m tßi + nhãm nhá. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Nªu cÊu t¹o vµ vai trß cña hÖ bµi tiÕt níc tiÓu. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu sù t¹o thµnh níc tiÓu. Hoạt động của GV - GV : yêu cầu HS đọc th«ng tin quan s¸t h×nh 39.1 t×m hiÓu qu¸ tr×nh t¹o thµnh níc tiÓu. - GV : yªu cÇu c¸c nhãm th¶o luËn : ? Sù t¹o thµnh níc tiÓu gåm nh÷ng qu¸ tr×nh nµo ? Chóng diÔn ra ë ®©u.. ? Thµnh phÇn níc tiÓu ®Çu kh¸c m¸u ë ®iÓm nµo. ? Níc tiÓu ®Çu kh¸c níc tiÓu chÝnh thøc ë ®iÓm nµo.. Hoạt động của HS - HS: thu nhËn vµ xö lý th«ng tin môc 1, quan s¸t và đọc kĩ nội dung hình 39.1 - HS: th¶o luËn thèng nhất câu trả lời. Nêu đợc: + Qu¸ tr×nh läc t¹o níc tiÓu ®Çu ë cÇu thËn. + Qu¸ tr×nh hÊp thô l¹i + Qu¸ tr×nh bµi tiÕt tiÕp. 2 qu¸ tr×nh nµy x¶y ra ë èng thËn + Níc tiÓu ®Çu kh«ng cã TB m¸u vµ pr«tªin. + M¸u : cã Tb m¸u vµ pr«tªin + Nớc tiểu đầu : nồng độ nhẹ, ít chất độc, có nhiều chÊt dinh dìng. + Níc tiÓu chÝnh thøc : nồng độ đặc, chất độc cÆn b· nhiÒu, chÊt dinh dìng gÇn nh kh«ng cã. - HS : đại diện nhóm. Ghi b¶ng I- T¹o thµnh níc tiÓu : - Sù t¹o thµnh níc tiÓu gåm 3 qu¸ tr×nh : + Qu¸ tr×nh läc m¸u x¶y ra ë cÇu thËn t¹o níc tiÓu ®Çu. + Qu¸ tr×nh hÊp thô l¹i gåm c¸c chÊt dinh dìng, H2O vµ c¸c ion cÇn thiÕt ë èng thËn. + Qu¸ tr×nh bµi tiÕt c¸c chÊt cÆn b· t¹o thµnh níc tiÓu chÝnh thøc..

(99) tr×nh bµy => nhãm kh¸c - GV: mời đại diện nhóm nhận xét bổ sung. tr×nh bµy. Hoạt động 2 : T×m hiÓu th¶i níc tiÓu. - GV: yêu cầu HS đọc - HS: nghiên cứu thông th«ng tin  ë SGK vµ tr¶ tin vµ tr¶ lêi c©u hái lêi c©u hái: ? Sự bài tiết nớc tiểu - HS: mô tả đờng đi của níc tiÓu chÝnh thøc. diÔn ra nh thÕ nµo. ? Thùc chÊt qóa tr×nh + Lµ qu¸ tr×nh läc m¸u t¹o thµnh níc tiÓu lµ g×. vµ th¶i c¸c chÊt cÆn b·, chÊt thõa ra khái c¬ thÓ. ? V× sao sù t¹o thµnh n- + M¸u tuÇn hoµn liªn tôc íc tiÓu diÔn ra liªn tôc qua cÇu thËn => níc tiÓu mµ sù bµi tiÕt níc tiÓu h×nh thµnh liªn tôc + Nớc tiểu đợc tích trữ ở l¹i gi¸n ®o¹n. bóng đái. - GV: nhËn xÐt chèt l¹i kiÕn thøc.. II- Th¶i níc tiÓu: - Níc tiÓu chÝnh thøc tõ ống thận đổ vào bể thận vµ theo èng dÉn níc tiÓu xuống tích trữ ở bóng đái và theo ống đái ra ngoài.. 3- Kiểm tra đánh giá: - Tr×nh bµy qu¸ tr×nh t¹o thµnh níc tiÓu. - Thùc chÊt qu¸ tr×nh t¹o thµnh níc tiÓu lµ g×? - Sù th¶i níc tiÓu diÔn ra nh thÕ nµo? 4- DÆn dß: - Häc bµi tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc em cã biÕt.. TuÇn : TiÕt 42:. Ngµy so¹n : Bµi 40:. vÖ sinh hÖ bµi tiÕt níc tiÓu. I- Môc tiªu cña bµi: - HS trình bày đợc các tác nhân gây hại cho hệ bài tiết nớc tiểu và hậu quả của nã. - Trình bày đợc các thói quen sống khoa học để bảo vệ hệ bài tiết nớc tiểu và gi¶i thÝch c¬ së cña nã. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to h×nh 38.1 vµ 39.1 SGK. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan s¸t t×m tßi + nhãm nhá. IV- Hoạt động dạy học:.

(100) 1- KiÓm tra: - Sù t¹o thµnh níc tiÓu diÔn ra nh thÕ nµo. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: Mét sè t¸c nh©n g©y h¹i cho hÖ bµi tiÕt níc tiÓu. Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV : yªu cÇu HS - HS: nghiªn cøu, ghi nghiªn cøu kÜ th«ng tin nhí th«ng tin th¶o luËn SGK. thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. + Di vi khuÈn, cÇu thËn ? Khi cÇu thËn bÞ viªm lµm viÖc qu¸ t¶i => qóa vµ suy tho¸i lµ do tr×nh läc bÞ tr× trÖ, c¸c nguyên nhân nào ? Có chất cặn bã chất độc tích thÓ dÉn tíi hËu qu¶ tô trong m¸u => c¬ thÓ bÞ nghiªm träng nh thÕ phï nÒ, h«n mª, suy thËn nµo vÒ søc khoÎ. => chÕt + Qu¸ tr×nh hÊp thô l¹i ? C¸c tÕ bµo èng thËn gi¶m => t¾c èng dÉn níc lµm viÖc kÐm hiÖu qu¶ tiÓu hoµ th¼ng vµo m¸u hay bÞ tæn th¬ng cã thÓ => m«i trêng trong bÞ dẫn đến hậu quả nh thế biến đổi => TĐC rối nµo vÒ søc khoÎ. lo¹n.. Ghi b¶ng I- Mét sè t¸c nh©n chñ yÕu g©y h¹i cho hÖ bµi tiÕt níc tiÓu: - C¸c vi khuÈn g©y bÖnh - Các chất độc có trong thøc ¨n. - KhÈu phÇn ¨n kh«ng hîp lý - Do sái trong bÓ thËn, bóng đái. - C¸c t¸c nh©n lµm cho hÖ bµi tiÕt bÞ tæn th¬ng nh: viêm, loét, đầu độc, t¾c nghÏn, suy tho¸i.. ? Khi đờng nớc tiểu bị + Gây bí tiểu => ảnh htắc nghẽn bởi sỏi có thể ởng tính mạng. ¶nh hëng thÕ nµo tíi søc khoÎ. - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi - GV: mời đại diện nhóm => nhóm khác bổ sung lÇn lît tr¶ lêi c©u hái - GV hái tiÕp: - HS: tr¶ lêi rót ra kÕt ? Cã nh÷ng t¸c nh©n luËn II- CÇn x©y dùng c¸c nµo g©y h¹i cho hÖ bµi thãi quen sèng khoa tiÕt níc tiÓu. học để bảo vệ hệ bài tiết Hoạt động 2: Bảo vệ hệ bài tiết tránh các tác níc tiÓu tr¸nh t¸c nh©n nh©n cã h¹i. cã h¹i: - GV: yêu cầu HS đọc lại - HS: xem lại thông tin - Thờng xuyên giữ vệ sinh th«ng tin  ë môc 1 hoµn hoµn thµnh b¶ng 40 cho toµn bé c¬ thÓ còng nh hÖ bµi tiÕt níc tiÓu. thµnh b¶ng 40 díi sù h- SGK. - KhÈu phÇn ¨n uèng hîp íng dÉn cña GV. lý. - GV: đặt câu hỏi “ Vì HS: tõ c¸c c©u hái đó - Đi tiểu đúng lúc không sao” cho c¸c ý ë cét c¸c thói quen sống khoa học. nêu đợc cơ sở khoa học nên nhịn tiểu lâu. c¸c thãi quen sèng khoa häc. STT C¸c thãi quen sèng khoa häc C¬ së khoa häc - Thêng xuyªn gi÷ vÖ sinh cho toµn - H¹n chÕ t¸c h¹i cña c¸c vi sinh 1 bé c¬ thÓ còng nh hÖ bµi tiÕt níc vËt g©y bÖnh. tiÓu. - KhÈu phÇn ¨n uèng hîp lý + Không để thận làm việc qúa + Kh«ng ¨n qu¸ nhiÒu pr«tªin, qu¸ nhiÒu vµ h¹n chÕ t¹o sái qu¸ chua, qu¸ nhiÒu chÊt t¹o + H¹n chÕ t¸c h¹i cña c¸c chÊt 2 mÆn, sái. độc hại + Kh«ng ¨n thøc ¨n «i thiu vµ nhiÔm + T¹o ®iÒu kiÖn cho qu¸ tr×nh läc chất độc hại. m¸u liªn tôc 3 - Khi muèn ®i tiÓu th× ®i ngay kh«ng + T¹o ®iÒu kiÖn cho sù t¹o thµnh nªn nhÞn l©u. níc tiÓu liªn tôc..

(101) + Hạn chế sự tạo sỏi ở bóng đái. 3- Kiểm tra đánh giá: - GV: dïng c©u hái 1, 2 cuèi bµi. 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - §äc môc em cã biÕt.. TuÇn :. Ngµy so¹n : Ch¬ng viii: da. TiÕt 43: Bµi 41:. cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña da. I- Môc tiªu cña bµi: - Mô tả đợc cấu tạo của da. - ThÊy râ mèi quan hÖ gi÷a cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña da. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to h×nh 41 SGK. - Tranh c©m cÊu t¹o cña da. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan s¸t t×m tßi + nhãm nhá. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Cã nh÷ng t¸c nh©n nµo g©y h¹i cho hÖ bµi tiÕt. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu cÊu t¹o cña da. Hoạt động của GV - GV : yªu cÇu HS quan s¸t hình 41 SGK xác định : ? Giíi h¹n 3 líp cña da. ? §¸nh mòi tªn nèi thµnh phÇn cña c¸c líp. - GV: yêu cầu HS đọc th«ng tin  ë SGK vµ th¶o luËn c©u hái ë môc . ? Vµo mïa kh« cã líp v¶y tr¾ng ë da bong ra v× sao. ? V× sao da lu«n mÒm m¹i vµ kh«ng thÊm níc.. Hoạt động của HS - HS: quan s¸t h×nh ghi nhí kiÕn thøc. - HS: đại diện một vài HS lªn lµm => HS kh¸c nhËn xÐt bæ sung. - HS: nghiªn cøu th«ng tin th¶o luËn thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. + Do líp TB bªn ngoµi ho¸ sõng chÕt bong ra. + Vì đợc cấu tạo từ sợi m« liªn kÕt bÖn chÆt vµ trªn da cã tuyÕn nhên. + V× da cã nhiÒu c¬ ? V× sao ta biÕt nãng l¹nh quan thô c¶m lµ nh÷ng độ cứng mềm vật khi tiếp đầu mút của TB thần. Ghi b¶ng I- CÊu t¹o cña da: - Da cÊu t¹o gåm 3 líp: + Líp biÓu b×: . TÇng sõng: lµ c¸c TB chÕt thêng xuyªn bong ra. . TÇng tÕ bµo sèng: cã kh¶ n¨ng ph©n chia t¹o TB míi. + Líp b×: cÊu t¹o tõ c¸c sîi m« liªn kÕt bÒn vµ ch¾c gåm c¸c thô quan, tuyÕn må h«i, tuyÕn nhên, l«ng, c¬ co ch©n l«ng vµ mao m¹ch m¸u. + Líp mì díi da: gåm.

(102) xóc. ? Da cã ph¶n øng nh thÕ nµo khi trêi qu¸ nãng vµ qu¸ l¹nh.. kinh. + Khi trêi nãng m¹ch m¸u díi da d·n, da bµi tiÕt må h«i vµ hång hµo. Khi trêi l¹nh mao m¹ch co c¬ ch©n l«ng co, da ? Líp mì díi da cã vai trß tÝm t¸i. g×. + Có chức năng đệm cơ ? Tãc vµ l«ng mµy cã t¸c häc chèng mÊt nhiÖt. dông g×. + Tãc chèng tia tö ngo¹i ¸nh n¾ng mÆt trêi, ®iÒu hoà nhiệt độ. Lông mày - GV : cho đại diện từng ngăn mồ hôi xuống mặt. - HS: đại diện nhóm nhãm ph¸t biÓu. tr×nh bµy => nhãm kh¸c bæ sung. Hoạt động 2: T×m hiÓu chøc n¨ng cña da. - GV : yªu cÇu HS xem l¹i - HS: th¶o luËn nhãm cÊu t¹o cña da th¶o luËn thèng nhÊt c©u tr¶ lêi - Yêu cầu nêu đợc: c©u hái ë lÖnh  SGK. + Nhờ đặc điểm cấu tạo ? §Æc ®iÓm nµo cña da sîi liªn kÕt, tuyÕn nhên, thùc hiÖn chøc n¨ng b¶o líp mì díi da. vÖ. + Nhê c¬ quan thô c¶m ? Bé phËn nµo cña da tuyÕn må h«i. gióp da tiÕp nhËn kÝch thÝch thùc hiÖn chøc n¨ng + Co d·n m¹ch m¸u díi bµi tiÕt. hoạt động của tuyến ? Da ®iÒu hoµ th©n nhiÖt da må h«i, c¬ co ch©n l«ng b»ng c¸ch nµo. vµ líp mì. - GV: chèt l¹i kiÕn thøc - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi => nhãm kh¸c bæ sung. đúng. - HS: rót ra kÕt luËn. ? Da cã chøc n¨ng g×.. c¸c tÕ bµo mì.. II- Chøc n¨ng cña da: - B¶o vÖ - TiÕp nhËn kÝch thÝch cña m«i trêng - §iÒu hoµ th©n nhiÖt.. 3- Kiểm tra đánh giá: - GV: dïng c©u hái 1, 2 SGK. 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - KÎ b¶ng 42.1 vµ 42.2 vµo vë bµi tËp.. TuÇn : TiÕt 44:. Ngµy so¹n :.

(103) Bµi 42:. vÖ sinh da. I- Môc tiªu cña bµi: - Trình bày đợc cơ sở khoa học của các biện pháp bảo vệ da, rèn luyện da. - Cã ý thøc vÖ sinh, phßng tr¸nh c¸c bÖnh vÒ da. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh ¶nh c¸c bÖnh ngoµi da. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan s¸t t×m tßi + nhãm nhá. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Nªu cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña da. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu b¶o vÖ da. Hoạt động của GV - GV : yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin tr¶ lêi c©u hái ? Da bÈn cã h¹i nh thÕ nµo. ? Da bÞ x©y x¸t cã h¹i nh thÕ nµo. ? Gi÷ cho da s¹ch b»ng c¸ch nµo.. Hoạt động của HS Ghi b¶ng - HS: cá nhân tự đọc I- Bảo vệ da: th«ng tin vµ tr¶ lêi c©u - Da bÈn: hái + Lµ m«i trêng cho vi khuÈn ph¸t triÓn. - Một vài HS trình bày + Hạn chế hoạt động của => líp bæ sung. tuyÕn må h«i. - Da bÞ x©y x¸t dÔ nhiÔm trïng. - HS: đề ra biện pháp - Thêng xuyªn gi÷ cho da s¹ch kh«ng bÞ x©y x¸t.. Hoạt động 2: RÌn luyÖn da. - GV : ph©n tÝch mèi - HS: ghi nhí th«ng tin quan hÖ gi÷a rÌn luyÖn th©n thÓ víi rÌn luyÖn da. - HS: đọc kĩ bài tập, thảo - GV : yªu cÇu HS th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý luận nhóm hoàn thành kiến, đánh dấu vào bảng bµi tËp môc  SGK. 42.1 vµ bµi tËp trang 135. - §¹i diÖn nhãm tr×nh - GV : chốt lại đáp án bày => nhóm khác bổ sung. đúng - GV: lu ý HS h×nh thøc t¾m níc l¹nh. Hoạt động 3: Phßng chèng bÖnh ngoµi da. - GV: yªu cÇu HS nghiªn - HS: nghiªn cøu th«ng cứu thông tin hoàn thành tin hoạt động nhóm vận b¶ng 42.2 SGK. dụng hiểu biết nêu đợc: + BiÓu hiÖn cña bÖnh + C¸ch phßng bÖnh - GV: ghi nhanh lªn b¶ng - §¹i diÖn nhãm tr×nh - GV: sö dông tranh ¶nh bµy, nhãm kh¸c bæ sung giíi thiÖu mét sè bÖnh ngoµi da. - HS: nghe vµ ghi nhí - GV: ®a thªm th«ng tin th«ng tin. vÒ c¸ch gi¶m nhÑ t¸c h¹i. II- RÌn luyÖn da: - C¬ thÓ lµ mét khèi thèng nhÊt => rÌn luyÖn c¬ thÓ lµ rÌn luyÖn c¸c hệ cơ quan trong đó có da. - C¸c h×nh thøc rÌn luyÖn da: 1 – 4 – 5 – 8 – 9 - Nguyªn t¾c rÌn luyÖn da: 2–3–5 III- Phßng chèng bÖnh ngoµi da: - C¸c bÖnh ngoµi da: ghÎ, lë, h¾c lµo, lang ben, báng do nhiÖt, ho¸ chÊt.... - Phßng bÖnh: + Gi÷ vÖ sinh th©n thÓ + Gi÷ vÖ sinh m«i trêng + Tr¸nh da bÞ x©y x¸t, báng - Ch÷a bÖnh : dïng thuèc theo chØ dÉn cña b¸c sÜ..

(104) cña báng. 3- Kiểm tra đánh giá: - Nªu c¸c biÖn ph¸p gi÷ vÖ sinh da vµ gi¶i thÝch c¬ së khoa häc cña c¸c biÖn pháp đó. 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - §äc môc em cã biÕt. - ¤n l¹i phÇn ph¶n x¹.. TuÇn :. Ngµy so¹n : Ch¬ng ix: thÇn kinh vµ gi¸c quan. TiÕt 45: Bµi 43:. giíi thiÖu chung hÖ thÇn kinh. I- Môc tiªu cña bµi: - Trình bày đợc cấu tạo và chức năng của nơron, đồng thời xác định rõ nơron là đơn vị cấu tạo cơ bản của hệ thần kinh. - Phân biệt đợc các thành phần cơ bản của hệ thần kinh. - Phân biệt đợc chức năng của hệ thần kinh vận động và hệ thần kinh sinh dỡng. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to h×nh 43.1 vµ 43.2 SGK. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan s¸t t×m tßi + nhãm nhá. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Lång vµo bµi míi. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: Nơron - đơn vị cấu tạo của hệ thần kinh. Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. Ghi b¶ng.

(105) - GV : yªu cÇu HS quan - HS: nghiªn cøu h×nh vÏ sát hình 43.1 và nhớ lại nhớ lại kiến thức đã học kiến thức đã học trả lời trả lời câu hỏi: c©u hái. ? M« t¶ cÊu t¹o cña mét - Mét vµi HS tr¶ lêi => n¬ron. líp bæ sung. ? Nªu chøc n¨ng cña n¬ron. - HS: tù rót ra kÕt luËn. - GV: yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn. - GV th«ng b¸o: - HS: nghe vµ ghi nhí + Th©n vµ sîi nh¸nh => th«ng tin. chÊt x¸m. + Sîi trôc lµ chÊt tr¾ng, d©y thÇn kinh. - GV: cho 1 vµi HS tr×nh bµy cÊu t¹o n¬ron trªn tranh. Hoạt động 2: C¸c bé phËn cña hÖ thÇn kinh. - GV: cã nhiÒu c¸ch ph©n chia c¸c bé phËn cña hÖ thÇn kinh. Cã 2 c¸ch sau: + Theo cÊu t¹o + Theo chøc n¨ng - GV: yªu cÇu HS quan - HS: quan s¸t kÜ h×nh s¸t h×nh 43.2 hoµn thµnh th¶o luËn hoµn chØnh bµi bµi tËp ®iÒn tõ. tËp ®iÒn tõ. - GV: nhËn xÐt => ®em - §¹i diÖn nhãm tr×nh đáp án đúng. bµy, nhãm kh¸c nhËn xÐt 1. N·o; 2. Tuû sèng; 3. bæ sung Bó sợi cảm giác; 4. Vận - 1 HS đọc lại bài tập động - GV: yªu cÇu HS nghiªn - HS: c¸ nh©n tù thu nhËn cøu th«ng tin môc 2 th«ng tin. SGK. - GV: yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: - HS: tự nêu đợc sự khác ? Ph©n biÖt chøc n¨ng nhau vÒ chøc n¨ng cña 2 hệ thần kinh vận động hệ. vµ hÖ thÇn kinh sinh dìng. - GV: chèt l¹i kiÕn thøc yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn.. I- Nơron - đơn vị cấu t¹o cña hÖ thÇn kinh: - CÊu t¹o n¬ron: + Th©n chøa nh©n + Sîi nh¸nh: mäc quanh th©n. + Sîi trôc: dµi cã vá bäc b»ng chÊt bao miªlin, cã cucxinap. + Th©n vµ sîi nh¸nh t¹o chÊt x¸m. + Sîi trôc t¹o chÊt tr¾ng d©y thÇn kinh. - Chøc n¨ng cña n¬ron: + C¶m øng + DÉn truyÒn xung thÇn kinh II- C¸c bé phËn cña hÖ thÇn kinh: 1. CÊu t¹o:. sèng HTK TK. TW. N·o Tuû. BPNB. D©y. H¹ch TK 2. Chøc n¨ng: - Hệ thần kinh vận động; + §iÒu khiÓn sù ho¹t động của cơ vân. + Là hoạt động có ý thức - HÖ thÇn kinh sinh dìng: + §iÒu hoµ c¸c c¬ quan sinh dìng vµ c¬ quan sinh s¶n. + Là hoạt động không có ý thøc.. 3- Kiểm tra đánh giá: 1. Tr×nh bµy cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña n¬ron. 2. Hoàn thành sơ đồ sau: ..................... Trung ¬ng Tuû sèng HÖ thÇn kinh ...................... .................... H¹ch thÇn kinh.

(106) 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - §äc môc em cã biÕt.. TuÇn : TiÕt 46: Bµi 44:. Ngµy so¹n : thùc hµnh: t×m hiÓu chøc n¨ng ( liên quan đến cấu tạo) của tuỷ sống. I- Môc tiªu cña bµi: - Tiến hành thành công các thí nghiệm quy định. - Từ kết quả quan sát đợc qua thí nghiệm: + Nêu đợc chức năng của tuỷ sống, đồng thời phỏng đoán đợc các thành phần cÊu t¹o cña tuû sèng. + Đối chiếu với cấu tạo của tuỷ sống qua các hình vẽ để khẳng định mối quan hệ giữa cấu tạo và chức năng ( đã tìm hiểu qua thí nghiệm). II- §å dïng d¹y häc: - GV: + Õch 1 con. + Bộ đồ mổ: đủ cho các nhóm + Dung dÞch HCl: 0,3%; 1%; 3% HS: + Õch 1 con + Kh¨n lau, b«ng + KÎ s½n b¶ng 44 vµo vë bµi tËp. III- Ph¬ng ph¸p: - Thùc hµnh quan s¸t. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Sù chuÈn bÞ cña HS. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu chøc n¨ng cña tuû sèng. Hoạt động của GV - GV : giíi thiÖu tiÕn hµnh thÝ nghiÖm trªn Õch huû n·o. - C¸ch lµm : Õch c¾t ®Çu hoÆc huû n·o treo lên giá để cho hết choáng. + Bíc 1: GV cho HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm 1, 2, 3 nh ë b¶ng 44, ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng. - GV: lu ý sau mçi lÇn kÝch thÝch ph¶i để 3-5 phút mới kích thích lại. - GV: yªu cÇu HS dù ®o¸n vÒ chøc n¨ng cña tuû sèng => ghi nhanh c¸c dù ®o¸n. + Bíc 2: GV biÓu diÔn thÝ nghiÖm 4, 5 ? Em h·y cho biÕt thÝ nghiÖm nµy nhằm mục đích gì. - Xác định vết cắt: nằm giữa khoảng cách của gốc đôi dây thứ nhất và thứ 2.. Hoạt động của HS. - HS: đọc kĩ 3 thí nghiệm, các nhóm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm. - ThÝ nghiÖm thµnh c«ng cã kÕt qu¶: + TN1: chi sau bªn ph¶i co + TN2: 2 chi sau co + TN3: cả 4 chi đều co - HS: nªu c¸c dù ®o¸n cña m×nh - HS: quan s¸t TN vµ ghi nhí kÕt qu¶ + C¸c c¨n cø thÇn kinh liªn hÖ víi nhau nhờ các đờng dẫn truyền. - KÕt qu¶ : + TN 4 : chØ 2 chi sau co + TN 5 : chØ 2 chi tríc co - HS: quan s¸t thÝ nghiÖm vµ ghi nhí.

(107) + Bíc 3: GV biÓu diÔn thÝ nghiÖm 6, 7. kÕt qu¶ nÕu thµnh c«ng cã kÕt qu¶ sau: + TN 6: 2 chi tríc kh«ng co + TN 7: 2 chi sau co - Tuû sèng cã c¸c c¨n cø thÇn kinh ®iÒu khiÓn c¸c ph¶n x¹.. ? Qua thÝ nghiÖm 6, 7 chóng ta khẳng định đợc điều gì. - GV: cho HS đối chiếu dự đoán ban ®Çu => söa sai. Hoạt động 2: Nghiªn cøu cÊu t¹o cña tuû sèng. - GV: yªu cÇu HS nghiªn cøu h×nh 44.1 - HS: quan s¸t kÜ h×nh th¶o luËn nªu vµ 44.2 SGK. cÊu t¹o cña tuû sèng. ? Nªu cÊu t¹o cña tuû sèng. - CÊu t¹o ngoµi: + VÞ trÝ: n»m trong èng x¬ng sèng tõ đốt cổ I đến thắt lng II. + H×nh d¹ng: h×nh trô dµi 50 cm, cã 2 phÇn ph×nh cæ vµ th¾t lng. + Mµu s¾c: mµu tr¾ng bãng + Mµng tuû: 3 líp: mµng cøng, mµng nhÖn, mµng nu«i. ? Tõ kÕt qu¶ c¸c l« thÝ nghiÖm GV - CÊu t¹o trong: yªu cÇu HS nªu râ chøc n¨ng cña + ChÊt x¸m: n»m trong cã h×nh c¸nh bchÊt x¸m vµ chÊt tr¾ng. ím + ChÊt tr¾ng: ë ngoµi, bao quanh chÊt x¸m 3- B¸o c¸o thu ho¹ch: - Hoµn thµnh b¶ng 44 vµo vë bµi tËp. - Tr¶ lêi c¸c c©u hái: + Các căn cứ điều khiển phản xạ do thành phần nào của tuỷ sống đảm nhận? Thí nghiệm nào chứng minh điều đó. + C¨n cø thÇn kinh liªn hÖ víi nhau nhê thµnh phÇn nµo? ThÝ nghiÖm nµo chøng minh điều đó. 4- DÆn dß: - Häc cÊu t¹o tuû sèng. - Hoµn thµnh b¸o c¸o thu ho¹ch. - §äc tríc bµi 45. TuÇn : TiÕt 47:. Ngµy so¹n : Bµi 45:. d©y thÇn kinh tuû. I- Môc tiªu cña bµi: - Trình bày đợc cấu tạo và chức năng của dây thần kinh tuỷ. - Giải thích đợc vì sao dây thần kinh tuỷ là dây pha. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to h×nh 45.1 vµ 45.2 SGK. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan s¸t t×m tßi + nhãm nhá. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Tr×nh bµy cÊu t¹o cña tuû sèng. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu cÊu t¹o cña d©y thÇn kinh tuû..

(108) Hoạt động của GV - GV : yêu cầu HS đọc th«ng tin vµ quan s¸t h×nh 45.1 vµ 45.2 SGK tr¶ lêi c©u hái : ? D©y thÇn kinh tuû cã mấy đôi. ? D©y thÇn kinh tuû cã cÊu t¹o nh thÕ nµo. - GV: chèt l¹i kiÕn thøc chuÈn. - GV: cho 1 => 2 HS lªn chØ cÊu t¹o trªn tranh c©m.. Hoạt động của HS - HS : hoạt động độc lập, quan s¸t h×nh kÕt hîp th«ng tin tr¶ lêi c©u hái. - Mét vµi HS tr×nh bµy => líp bæ sung.. Ghi b¶ng I- CÊu t¹o d©y thÇn kinh tuû : - D©y thÇn kinh tuû gåm 31 đôi. - D©y thÇn kinh tuû xuÊt ph¸t tõ tuû sèng, mçi d©y thÇn kinh tuû gåm 2 rÔ : - HS: nghe và ghi nhớ + Rễ trớc : rễ vận động + RÔ sau : rÔ c¶m gi¸c kiÕn thøc - C¸c rÔ tuû ®i ra khái lç gian đốt sống tạo thành d©y thÇn kinh tuû.. Hoạt động 2: T×m hiÓu chøc n¨ng d©y thÇn kinh tuû. - GV : yªu cÇu HS - HS : nghiªn cøu thÝ nghiªn cøu thÝ nghiÖm vµ nghiÖm vµ kÕt qu¶ thÝ đọc kĩ bảng 45 SGK thảo nghiệm => thảo luận rút luËn c©u hái : ra c¸c chøc n¨ng cña rÔ ? RÔ tríc bªn ph¶i bÞ tuû. cắt, khi kích thích chi + Khi cắt rễ trớc chi đó đó không co, các chi cắt dây vận động nên kh¸c co ? V× sao kh«ng cã ph¶n øng. ? Vì sao rễ sau bị cắt, + Dây cảm giác bị cắt đứt khi kích thích không chi nên kích thích không đợc nµo co c¶. dÉn vµo. - GV: mời đại diện nhóm - HS : đại diện nhóm trả tr¶ lêi. lêi => nhãm kh¸c bæ ? Qua kÕt qu¶ thÝ sung nghiÖm cã nhËn xÐt g× vÒ chøc n¨ng cña rÔ tuû. ? Chøc n¨ng cña d©y thÇn kinh tuû. - HS : tõ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm nªu chøc n¨ng cña rÔ tuû => chøc n¨ng - GV: chèt l¹i kiÕn thøc. cña d©y thÇn kinh tuû. ? V× sao nãi d©y thÇn kinh tuû lµ d©y pha.. II- Chøc n¨ng cña d©y thÇn kinh tuû : - Chøc n¨ng rÔ tuû : + RÔ tríc: dÉn truyÒn xung vận động ( li tâm ) + RÔ sau: dÉn truyÒn xung c¶m gi¸c ( híng t©m ) - D©y thÇn kinh tuû gåm bó sợi vận động và cảm gi¸c => cã chøc n¨ng dÉn truyÒn xung vËn động và cảm giác.. 3- Kiểm tra đánh giá : - Tr×nh bµy cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña d©y thÇn kinh tuû. - Lµm bµi tËp 2 SGK. 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - Xem tríc bµi 46. - KÎ b¶ng 46 vµo vë bµi tËp..

(109) TuÇn : TiÕt 48: Bµi 46:. Ngµy so¹n : thô n·o. tiÓu n·o. N·o trung gian. I- Môc tiªu cña bµi: - Xác định vị trí và các thành phần của trụ não. - Trình bày đợc chức năng chủ yếu của trụ não. - Xác định vị trí và chức năng chủ yếu của não trung gian. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to h×nh 46.1  46.3 SGK. - M« h×nh n·o th¸o l¾p. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan s¸t t×m tßi + nhãm nhá. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Tr×nh bµy cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña d©y thÇn kinh tuû. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu vÞ trÝ vµ c¸c thµnh phÇn cña n·o bé. Hoạt động của GV - GV : yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 46.1 hoµn thµnh bµi tËp môc  SGK. - GV : cho 1 HS hoµn thµnh ®o¹n bµi tËp => 1 HS khác đọc lại toàn bộ bµi.. Hoạt động của HS - HS : quan s¸t h×nh, lµm nhanh bµi tËp môc . Yªu cÇu : 1. N·o trung gian 2. CÇu n·o 3. Hµnh n·o 4. N·o gi÷a 5. Cuèng n·o 6. Cñ n·o sinh t 7. TiÓu n·o - HS: quan s¸t l¹i => 1 - GV : cho HS quan s¸t HS lªn chØ trªn bé phËn trªn m« h×nh n·o. Hoạt động 2: Cấu tạo và chức năng của trụ não.. Ghi b¶ng I- VÞ trÝ vµ c¸c thµnh phÇn cña n·o bé: - N»m gi÷a trô n·o vµ đại não là não trung gian. - Trô n·o gåm: hµnh n·o, cÇu n·o vµ n·o gi÷a. - N·o gi÷a cã cuèng n·o ë mÆt tríc vµ cñ n·o sinh t ë mÆt sau. - TiÓu n·o ë sau trô n·o.. II- CÊu t¹o vµ chøc - GV: yêu cầu HS đọc - HS: cá nhân thu nhận năng của trụ não: th«ng tin ë SGK vµ tr¶ lêi th«ng tin vµ tr¶ lêi c©u 1. CÊu t¹o:.

(110) c©u hái: hái: - ChÊt tr¾ng ë ngoµi ? Nªu cÊu t¹o cña trô - §¹i diÖn 1 vµi HS ph¸t - ChÊt x¸m ë trong: hîp n·o thµnh nh©n x¸m. biÓu => líp bæ sung. ? Nªu chøc n¨ng cña 2. Chøc n¨ng: trô n·o - ChÊt x¸m ®iÒu hoµ, điều khiển hoạt động các néi quan. Hoạt động 3: Tìm hiểu não trung gian. - ChÊt tr¾ng cã chøc - GV: yêu cầu HS nghiên - HS: đọc và thu thập năng dẫn truyền. cøu th«ng tin n·o trung th«ng tin ë SGK. gian - Mét sè HS kh¸c x¸c III- N·o trung gian: 1. CÊu t¹o: ? Xác định vị trí của định trên mô hình. Gồm đồi thị và vùng dới n·o trung gian. đồi ? Nªu cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña n·o trung - HS: ph¸t biÓu => rót ra - ChÊt tr¾ng ë ngoµi - ChÊt x¸m ë trong gåm gian. kÕt luËn. đồi thị và các nhân xám - GV: hoµn thiÖn kiÕn vùng dới đồi. thøc vµ tæng kÕt cÊu t¹o 2. Chøc n¨ng: vµ chøc n¨ng trô n·o. - ChÊt tr¾ng: dÉn truyÒn từ đồi thị lên não. Hoạt động 4: Tìm hiểu tiểu não. - ChÊt x¸m: lµ c¸c nh©n - GV : yªu cÇu HS quan - HS: thu thËp th«ng tin x¸m ®iÒu khiÓn qu¸ tr×nh T§C vµ ®iÒu hoµ th©n sát lại hình 46.1 và 46.3 và nêu đợc: nhiÖt. ? VÞ trÝ cña tiÓu n·o. + Sau trô n·o ? TiÓu n·o cÊu t¹o nh + ChÊt x¸m ë ngoµi vµ IV- TiÓu n·o: thÕ nµo. chÊt tr¾ng ë trong. - §¹i diÖn vµi HS tr¶ lêi, 1. VÞ trÝ: Sau trô n·o, díi b¸n cÇu HS kh¸c bæ sung. - GV: yªu cÇu HS nghiªn - HS: nghiªn cøu thÝ n·o. 2. CÊu t¹o: nghiÖm cøu thÝ nghiÖm môc . - ChÊt x¸m n»m ngoµi ? TiÓu n·o cã chøc lµm thµnh vá tiÓu n·o. HS: dùa vµo thÝ nghiÖm n¨ng g×. nêu đợc chức năng của - Chất trắng ở trong là các đờng dẫn truyền. tiÓu n·o. 3. Chøc n¨ng: §iÒu hoµ, phèi hîp c¸c cử động phức tạp và giữ th¨ng b»ng c¬ thÓ. 3- Kiểm tra đánh giá: - GV: cho HS lËp b¶ng so s¸nh cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña trô n·o, n·o trung gian vµ tiÓu n·o. 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - §äc môc em cã biÕt.. TuÇn :. Ngµy so¹n :. TiÕt 49: Bµi 47: I- Môc tiªu cña bµi:. đại não.

(111) - Nêu rõ đợc đặc điểm cấu tạo của đại não ngời đặc biệt là vỏ đại não thể hiện sự tiến hoá so với động vật thuộc lớp thú. - Xác định đợc các vùng chức năng của vỏ đại não ở ngời. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to h×nh 47.1  47.4 SGK. - M« h×nh bé n·o th¸o l¾p. - Tranh c©m h×nh 47.2.4 III- Ph¬ng ph¸p: - Quan s¸t t×m tßi + nhãm nhá. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Tr×nh bµy cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña trô n·o. - Tr×nh bµy cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña n·o trung gian vµ tiÓu n·o. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: Tìm hiểu cấu tạo của đại não. Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV : treo tranh h×nh - HS: quan s¸t kü c¸c 47.1 vµ 47.2 yªu cÇu HS h×nh víi c¸c chó thÝch quan s¸t h×nh th¶o luËn. kÌm theo vµ ghi nhí kiÕn thøc => th¶o luËn thèng ? Xác định vị trí của đại nhất ý kiến. n·o. + N»m ë phÝa trªn n·o ? Hoµn thµnh bµi tËp trung gian. ®iÒn tõ. + Lùa chän tõ: 1. Khe 4. §Ønh 2. R·nh 5. Thuú - GV: nhËn xÐt c©u tr¶ lêi TD cña c¸c nhãm => hoµn 3. Tr¸n 6. ChÊt thiện đáp án. tr¾ng - GV: cho HS lªn tr×nh - §¹i diÖn nhãm hoµn bµy trªn m« h×nh vÒ cÊu thµnh bµi tËp => nhãm tạo ngoài của đại não. kh¸c bæ sung. - GV: híng dÉn cho HS - Mét vµi HS lªn tr×nh quan s¸t h×nh 47.3 t×m bµy trªn m« h×nhvÒ cÊu hiÓu cÊu t¹o trong cña t¹o ngoµi đại não. - HS: quan s¸t h×nh 47.3, - GV: hoàn thiện kiến đọc thông tin => mô tả vị thøc. trí, độ dày của chất trắng vµ chÊt x¸m.. Ghi b¶ng I- Cấu tạo của đại não: 1. VÞ trÝ: §¹i n·o n»m trªn n·o trung gian vµ rÊt ph¸t triÓn. 2. CÊu t¹o ngoµi: - R·nh liªn b¸n cÇu chia đại não làm 2 nửa. - C¸c r·nh s©u chia b¸n cÇu n·o lín lµm 4 thuú ( trán, đỉnh, chẩm và thái d¬ng). - C¸c khe vµ r·nh t¹o thµnh khóc cuén n·o lµm t¨ng diÖn tÝch bÒ mÆt n·o. 3. CÊu t¹o trong: - ChÊt x¸m: phñ 1 líp bªn ngoµi lµm thµnh vá n·o dµy 2-3 mm gåm 6 líp. - ChÊt tr¾ng: n»m ë bªn trong là các đờng thần kinh, hÇu hÕt b¾t chÐo ë hµnh tuû vµ tuû sèng. II- Sù ph©n vïng chøc năng của đại não: Hoạt động 2: Sự phân vùng chức năng của đại - Vỏ đại não là trung ơng n·o. thÇn kinh cña c¸c ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn. - GV: yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin, - HS: lªn d¸n c¸c m¶nh - Vá n·o cã nhiÒu vïng cã tªn gäi vµ chøc n¨ng b×a trªn h×nh c©m. ? Ph©n biÖt sù ph©n - HS: dùa vµo sù hiÓu riªng nh: + Vïng c¶m gi¸c vùng chức năng giữa biết để phân biệt. + Vùng vận động ngời và động vật ở đại n·o. - HS: nªu chøc n¨ng cña + Vïng hiÓu tiÕng nãi + Vïng hiÓu ch÷ viÕt ? Vậy đại não có chức đại não. n¨ng g×..

(112) 3- Kiểm tra đánh giá: - Treo tranh c©m vÒ bé n·o cho HS lªn d¸n c¸c m¶nh b×a vÒ ph©n vïng cña vá n·o. 4- DÆn dß: - Häc bµi tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc em cã biÕt.. TuÇn :. Ngµy so¹n :. TiÕt 50: Bµi 48:. hÖ thÇn kinh sinh dìng. I- Môc tiªu cña bµi: - Phân biệt đợc phản xạ sinh dỡng với phản xạ vận động. - Phân biệt đợc bộ phận giao cảm với bộ phận đối giao cảm trong hệ thần kinh sinh dìng vÒ cÊu t¹o vµ chøc n¨ng. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to h×nh 48.1  48.3 SGK. - B¶ng phô kÎ phiÕu häc tËp. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan s¸t t×m tßi + nhãm nhá. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Trình bày cấu tạo và chức năng của bán cầu đại não. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu cung ph¶n x¹ sinh dìng. Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV : yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 48.1 vµ - HS: quan s¸t h×nh 2 cung ph¶n x¹ => trao 48.2 => yêu cầu HS trả lời câu hỏi theo gợi đổi nhóm hoàn thành bảng GV kẻ sẵn. ý cña GV. ? Trung ơng của cung phản xạ vận động + Cung PXVĐ: đại não và tuỷ sống..

(113) vµ cung ph¶n x¹ sinh dìng n»m ë ®©u. + Cung PXSD: trô n·o vµ sõng bªn tuû sèng ? So sánh cung phản xạ sinh dỡng và - HS: so sánh các đặc điểm sau: cung phản xạ vận động. + H¹ch thÇn kinh + §êng ®i cña xung HT vµ LT. + Chøc n¨ng - GV: kÎ b¶ng s½n cho HS lªn lµm ë b¶ng. - §¹i diÖn HS lªn lµm, HS kh¸c bæ sung. - GV: chèt l¹i kiÕn thøc chuÈn qua b¶ng. KÕt luËn: §Æc ®iÓm Cung PXV§ - Trung ¬ng - §¹i n·o vµ tuû sèng - H¹ch TK - Kh«ng cã - §êng HT - Tõ c¬ quan thô c¶m  CÊu trung ¬ng thÇn kinh. t¹o - §êng LT - Từ TW đến thẳng cơ quan ph¶n øng. Chø c n¨ng. Cung PXSD - Trô n·o vµ sõng bªn tuû sèng. - Cã - Tõ c¬ quan thô c¶m  trung ¬ng thÇn kinh. - Tõ TW qua sîi tríc vµ sau h¹ch  c¬ quan ph¶n øng. - Điều khiển hoạt động của - Điều khiển hoạt động nội c¬ v©n ( cã ý thøc). quan ( kh«ng cã ý thøc ).. Hoạt động 2: T×m hiÓu cÊu t¹o cña hÖ thÇn kinh sinh dìng. - GV : yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin ë b¶ng 48.1 vµ quan s¸t h×nh 48.3. - GV : yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 48.1.2.3 và bảng 48.1 để tìm hiểu sự kh¸c nhau gi÷a 2 ph©n hÖ. - GV : cho HS đọc bảng 48.1. - HS: đọc thông tin ở SGK => nêu đợc: gåm bé phËn TW vµ bé phËn ngo¹i biªn. - HS: thảo luận nêu đợc đặc điểm khác vÒ: + Trung ¬ng + Ngo¹i biªn - HS: nghe và ghi nhớ đặc điểm khác 2 ph©n hÖ.. KÕt luËn: Xem b¶ng 48.1 SGK Hoạt động 3: Chøc n¨ng cña thÇn kinh sinh dìng. - GV: yªu cÇu HS quan s¸t kÜ h×nh 48.3 - HS: tù thu nhËn vµ xö lý th«ng tin => ? HÖ thÇn kinh sinh dìng cã vai trß g× th¶o luËn thèng nhÊt ý kiÕn. trong đời sống. + Điều hoà hoạt động của các cơ quan. - GV: hoµn thiÖn kiÕn thøc. - HS : đại diện trả lời. KÕt luËn: Hệ thần kinh sinh dỡng điều hoà đợc hoạt động của các cơ quan néi t¹ng.. 3- Kiểm tra đánh giá: - GV: dïng c©u hái 1 SGK. 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK..

(114) - §äc môc em cã biÕt. - Xem tríc bµi 49.. TuÇn :. Ngµy so¹n :. TiÕt 51: Bµi 49:. c¬ quan ph©n tÝch thÞ gi¸c. I- Môc tiªu cña bµi: - Xác định rõ các thành phần của một cơ quan phân tích, nêu đợc ý nghĩa của cơ quan phân tích đối với cơ thể. - Mô tả đợc các thành phần chính của cơ quan thụ cảm thị giác, nêu rõ đợc cấu t¹o cña mµng líi trong cÇu m¾t. - Giải thích đợc cơ chế điều tiết của mắt để nhìn rõ vật. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to h×nh 49.1  49.3 SGK. - M« h×nh cÊu t¹o m¾t. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan s¸t t×m tßi + nhãm nhá. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Trình bày sự giống và khác giữa phân hệ giao cảm và đối giao cảm. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu c¬ quan ph©n tÝch. Hoạt động của GV - GV : yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin SGK. ? Mét c¬ quan ph©n tÝch gåm nh÷ng thµnh phÇn nµo. ? ý nghĩa của cơ quan phân tích đối víi c¬ thÓ. ? Ph©n biÖt c¬ quan thô c¶m víi c¬ quan ph©n tÝch.. Hoạt động của HS - HS: c¸ nh©n nghiªn cøu th«ng tin tr¶ lêi c©u hái SGK. - HS: mét vµi HS ph¸t biÓu => líp bæ sung rót ra kÕt luËn.. KÕt luËn: - C¬ quan ph©n tÝch gåm: + C¬ quan thô c¶m + D©y thÇn kinh + Bộ phận phân tích trung ơng ( vùng thần kinh ở đại não ) - ý nghÜa: + Giúp cơ thể nhận biết đợc tác động của môi trờng.. Hoạt động 2: T×m hiÓu c¬ quan ph©n tÝch thÞ gi¸c..

(115) - GV : yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 49.1 vµ 49.2 hoµn thµnh th«ng tin ®iÒn tõ . - GV: nhËn xÐt c©u tr¶ lêi c¸c nhãm, chốt lại đáp án. - GV: treo tranh 49.2 cho HS xác định.. 1. CÊu t¹o cÇu m¾t: - HS: thu thËp th«ng tin quan s¸t h×nh trao đổi nhóm hoàn thành bài tập. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, nhãm kh¸c bæ sung. - HS: 1 vµi HS lªn tr×nh bµy.. KÕt luËn 1: CÇu m¾t gåm: - Mµng m¾t: + Mµng cøng n»m phÝa ngoµi b¶o vÖ, phÝa tríc lµ mµng gi¸c trong suèt. + Mµng m¹ch : cã nhiÒu m¹ch m¸u vµ tÕ bµo s¾c tè ®en. + Mµng líi : gåm c¸c tÕ bµo thô c¶m ( TB que vµ TB nãn ). - M«i trêng trong suèt: + Thuû dÞch + ThÓ thuû tinh + DÞch thuû tinh. - GV: yêu cầu HS đọc thông tin và quan s¸t h×nh 49.3 SGK tr¶ lêi c©u hái. ? Nªu cÊu t¹o cña mµng líi. - GV: cho HS gi¶i thÝch hiÖn tîng: ? T¹i sao ¶nh cña vËt hiÖn trªn ®iÓm vµng l¹i nh×n râ vËt. ? V× sao trêi tèi ta kh«ng thÓ nh×n râ mµu s¾c cña vËt.. 2. CÊu t¹o mµng líi: - HS: c¸ nh©n tù thu nhËn th«ng tin => quan s¸t h×nh tr¶ lêi c©u hái. - HS: dùa vµo h×nh 49.3 tr×nh bµy. - HS: mét vµi HS tr¶ lêi => líp bæ sung. KÕt luËn 2: - Mµng líi gåm c¸c tÕ bµo thô c¶m: + TÕ bµo nãn: TiÕp nhËn kÝch thÝch ¸nh s¸ng m¹nh vµ mµu s¾c. + TÕ bµo que: TiÕp nhËn kÝch thÝch ¸nh s¸ng yÕu. + §iÓm vµng: Lµ n¬i tËp trung c¸c tÕ bµo nãn. + §iÓm mï: Lµ n¬i ®i ra cña sîi trôc kh«ng cã c¸c tÕ bµo thô c¶m thÞ gi¸c. - GV: yêu cầu HS đọc thông tin ở SGK 3. Sự tạo ảnh ở màng lới: theo dâi thÝ nghiÖm => tr¶ lêi c©u hái: SGK ? Tr×nh bµy qu¸ tr×nh t¹o ¶nh ë mµng líi. - GV : kÕt luËn kiÕn thøc chuÈn KÕt luËn 3: - Qu¸ tr×nh t¹o ¶nh: ¸nh s¸ng  m«i trêng trong suèt  mµng líi  t¹o mét ¶nh thu nhá ngîc chiÒu  TB thụ cảm  dây TK thị giác  vùng thị giác ở đại não. 3- Kiểm tra đánh giá : - M« t¶ cÊu t¹o cÇu m¾t nãi chung vµ mµng líi nãi riªng ? - Tr×nh bµy sù t¹o ¶nh ë mµng líi ? 4- DÆn dß : - Häc bµi lµm bµi tËp SGK..

(116) - §äc môc em cã biÕt..

(117) TuÇn : TiÕt 52:. Ngµy so¹n : Bµi 50:. vÖ sinh m¾t. I- Môc tiªu cña bµi: - HiÓu râ nguyªn nh©n cña tËt cËn thÞ, viÔn thÞ vµ c¸ch kh¾c phôc. - Trình bày đợc nguyên nhân gây bệnh đau mắt hột, cách lây truyền và biện pháp phßng bÖnh. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to h×nh 50.1  50.3 SGK. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan s¸t t×m tßi + nhãm nhá. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Tr×nh bµy cÊu t¹o cña cÇu m¾t. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu c¸c tËt cña m¾t. Hoạt động của GV - GV : yêu cầu HS đọc th«ng tin ë SGK, quan s¸t h×nh 50.1, 50.2 tr¶ lêi c©u hái : ? CËn thÞ lµ g×. ? Nguyªn nh©n dÉn tíi cËn thÞ. ? C¸ch kh¾c phôc tËt cËn thÞ. - GV : tæng kÕt vµ gi¶ng trªn h×nh vÏ. - GV: yêu cầu HS đọc th«ng tin môc 2, quan s¸t h×nh 50.3.4 tr¶ lêi c©u. Hoạt động của HS Ghi b¶ng - HS: c¸ nh©n thu nhËn I- C¸c tËt cña m¾t: th«ng tin => tr¶ lêi c©u 1. CËn thÞ: hái - CËn thÞ lµ tËt mµ m¾t chØ cã kh¶ n¨ng nh×n - Mét vµi HS tr¶ lêi, HS gÇn. kh¸c bæ sung. - Nguyªn nh©n: + BÈm sinh: cÇu m¾t dµi + ThÓ thuû tinh qu¸ phång do kh«ng gi÷ vÖ - HS: nghe và rút ra kết sinh khi đọc sách. - C¸ch kh¾c phôc: ®eo luËn. kÝnh mÆt lâm ( kÝnh ph©n - HS: c¸ nh©n tù thu nhËn kú hay kÝnh cËn ). th«ng tin tr¶ lêi c©u hái. 2. ViÔn thÞ:.

(118) hái: - ViÔn thÞ lµ tËt mµ m¾t ? ViÔn thÞ lµ g×? Nguyªn - Mét vµi HS tr¶ lêi, HS cã kh¶ n¨ng nh×n xa. nh©n viÔn thÞ. - Nguyªn nh©n: kh¸c bæ sung. ? C¸ch kh¾c phôc tËt + BÈm sinh: cÇu m¾t viÔn thÞ. ng¾n - GV: chèt l¹i kiÕn thøc. - HS: rót ra kÕt luËn + ThÓ thuû tinh bÞ l·o ho¸ ( xÑp ) - C¸ch kh¾c phôc: ®eo kÝnh mÆt låi ( kÝnh héi tô hay kÝnh viÔn ). II- BÖnh vÒ m¾t: Hoạt động 2: Tìm hiểu bệnh về mắt. - C¸c bÖnh vÒ m¾t : - GV : yêu cầu HS đọc - HS : cá nhân tự thu + Đau mắt hột th«ng tin ë SGK tr¶ lêi nhËn th«ng tin tr¶ lêi c©u + Viªm kÕt m¹c c©u hái: hái. + Đau mắt đỏ ? Nguyªn nh©n ? Con ®+ Kh« m¾t êng l©y lan cña bÖnh - Mét vµi HS tr¶ lêi, HS - C¸ch phßng bÖnh : ®au m¾t hét. kh¸c bæ sung. + Gi÷ m¾t s¹ch sÏ ? TriÖu chøng, hËu qu¶, + Röa mÆt b»ng níc c¸ch phßng bÖnh m¾t muèi lo·ng, nhá thuèc. hét. - HS: đau mắt đỏ, viêm + Ăn đủ vitamin - GV : ngoµi bÖnh ®au kÕt m¹c, kh« m¾t. + Khi ra đờng nên đeo m¾t hét cßn cã nh÷ng kÝnh bÖnh g× vÒ m¾t n÷a. ? Nªu c¸ch phßng tr¸nh c¸c bÖnh vÒ m¾t. 3- Kiểm tra đánh giá : - Cã nh÷ng tËt g× vÒ m¾t ? Nguyªn nh©n vµ c¸ch kh¾c phôc. - Tại sao không nên đọc sách nơi thiếu ánh sáng, không nên nằm đọc sách và đọc sách trên tàu xe. - Nªu nguyªn nh©n, triÖu chøng, hËu qu¶ vµ c¸ch phßng tr¸nh ®au m¾t hét. 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - §äc môc em cã biÕt. - Xem tríc bµi 51..

(119) TuÇn :. Ngµy so¹n :. TiÕt 53: Bµi 51:. c¬ quan ph©n tÝch thÝnh gi¸c. I- Môc tiªu cña bµi: - Xác định rõ các thành phần của cơ quan thính giác. - Mô tả đợc các bộ phận của tai và cấu tạo của cơ quan cooti. - Trình bày đợc quá trình thu nhận cảm giác âm thanh. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to h×nh 51.1  51.2 SGK. - M« h×nh cÊu t¹o tai. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan s¸t t×m tßi + nhãm nhá. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Nªu c¸c tËt cña m¾t vµ c¸ch phßng tr¸nh. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu cÊu t¹o cña tai. Hoạt động của GV ? C¬ quan ph©n tÝch thÝnh gi¸c gåm nh÷ng bé phËn nµo. - GV : híng dÉn HS quan s¸t h×nh 51.1 => yªu cÇu hoµn thµnh bµi tËp ®iÒn tõ trang 161.. - GV : gọi 1 HS đọc lại toµn bé bµi tËp vµ th«ng tin tai trong. ? Tai đợc cấu tạo nh thế nµo? Chøc n¨ng cña tõng bé phËn. - GV: dÉn d¾t ? CÊu t¹o vµ chøc n¨ng tõng bé phËn cña tai ngoµi. ? CÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña tai gi÷a. ? CÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña bé phËn tai trong. - GV: gäi 1 => 2 HS tr×nh bµy cÊu t¹o cña tai trªn h×nh vÏ.. Hoạt động của HS Ghi b¶ng - HS: dùa vµo th«ng tin I- CÊu t¹o tai: nêu đợc 3 bộ phận. * C¬ quan ph©n tÝch thÝnh gi¸c gåm: - HS: quan s¸t h×nh vÏ => - TB thô c¶m thÝnh gi¸c c¸ nh©n hoµn thµnh bµi - D©y thÇn kinh thÝnh tËp. gi¸c ( d©y 8 ). - Vïng thÝnh gi¸c. + Yªu cÇu: 1-vµnh tai * CÊu t¹o tai gåm : 2- èng tai - Tai ngoµi: 3- mµng nhÜ + Vµnh tai høng sãng ©m 4- chuçi x¬ng tai + èng tai híng sãng ©m - HS: đọc lại toàn bộ + Màng nhĩ là giới hạn th«ng tin. gi÷a tai ngoµi vµ tai giữa, khuếch đại âm - HS: nghiªn cøu th«ng thanh. tin vµ h×nh vÏ tr¶ lêi c©u - Tai gi÷a: hái. + Cã chuçi x¬ng tai: X. búa, X. đe, X. Bàn đạp => truyÒn sãng ©m. + Vµnh tai vµ èng tai h- + Vßi nhÜ th«ng víi hÇu íng sãng ©m. c©n b»ng ¸p suÊt hai bªn + C¸c chuçi x¬ng tai => mµng nhÜ. truyÒn sãng ©m. - Tai trong: gåm 2 bé + Bộ phận tiền đình và phận. các ống bán khuyên, ốc + Bộ phận tiền đình và tai. c¸c èng b¸n khuyªn. - 1 vµi HS lªn tr×nh bµy + èc tai: èc tai mµng vµ trªn h×nh vÏ. èc tai x¬ng. . èc tai mµng: cã mµng cơ sở, màng tiền đình và mµng bªn, trªn mµng c¬ së cã c¬ quan cooti chøa TB thô c¶m thÝnh gi¸c..

(120) Hoạt động 2: Tìm hiểu chức năng của sóng âm.. - GV: tr×nh bµy sù thu nhËn c¶m gi¸c ©m thanh.. - HS: nghe vµ ghi nhí kiÕn thøc.. II- Chøc n¨ng thu nhËn sãng ©m: Sãng ©m  mµng nhÜ  chuçi x¬ng tai  cöa bÇu  chuyển động nội dịch và ngo¹i dÞch  rung mµng c¬ së  c¬ quan cooti xuÊt hiÖn xung thÇn kinh  vïng thÞ gi¸c ( cho ta nhËn biÕt ©m thanh ).. Hoạt động 3: Vệ sinh tai. - GV : yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin SGK vµ tr¶ lêi c©u hái. ? Để tai hoạt động tốt cần lu ý vấn đề gì. ? H·y nªu c¸c biÖn ph¸p gi÷ vÖ sinh vµ b¶o vÖ tai.. III- VÖ sinh tai: - HS: nghiªn cøu th«ng - Thêng xuyªn gi÷ vÖ sinh tin và nêu đợc: tai s¹ch sÏ. - B¶o vÖ tai: + Gi÷ vÖ sinh + Kh«ng dïng vËt s¾c, + B¶o vÖ tai nhọn để ngoáy tai. - HS: tự đề ra biện pháp. + Giữ vệ sinh mũi họng để phòng bệnh cho tai. + Cã biÖn ph¸p chèng gi¶m tiÕng ån.. 3- Kiểm tra đánh giá: - HS trình bày đợc cấu tạo của ốc tai trên hình vẽ. - Trình bày đợc quá trình thu nhận sóng âm. 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - §äc môc em cã biÕt.. TuÇn :. Ngµy so¹n :. TiÕt 54: Bµi 52:. ph¶n x¹ kh«ng ®iÒu kiÖn vµ Ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn. I- Môc tiªu cña bµi: - Phân biệt đợc phản xạ không điều kiện và phản xạ có điều kiện. - Trình bày đợc quá trình hình thành các phản xạ mới và ức chế các phản xạ cũ, nªu râ c¸c ®iÒu kiÖn cÇn khi thµnh lËp c¸c PXC§K. - Nêu rõ ý nghĩa phản xạ có điều kiện đối với đời sống. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to h×nh 52.1  52.3 SGK. - B¶ng phô ghi néi dung b¶ng 52.2. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan s¸t t×m tßi + nhãm nhá. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Tr×nh bµy cÊu t¹o tai. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: Ph©n biÖt PXC§K vµ PXK§K. Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. Ghi b¶ng.

(121) - GV : yêu cầu HS làm - HS: đọc kĩ nội dung bảng 52.1 => trao đổi bµi tËp môc  ë SGK. nhãm hoµn thµnh bµi tËp. - §¹i diÖn nhãm hoµn - GV : treo b¶ng 52.1 cho thµnh, nhãm kh¸c bæ HS ch÷a. sung. - Tõ b¶ng 52.1 GV h×nh - HS: díi sù dÉn d¾t cña thành cho HS 2 khái GV phát biểu đợc 2 khái niÖm PXC§K vµ niÖm. PXK§K. - HS: lÊy 2 VD. - GV: yªu cÇu HS t×m 2 vÝ dô cho mçi ph¶n x¹. Hoạt động 2: Sự hình thành PXCĐK. - GV: yêu cầu HS nghiên - HS : đọc nội dung TN. cøu thÝ nghiÖm cña Quan s¸t kÜ h×nh 52.1 => Paplôp, trình bày thí 52.3 đọc chú thích tự thu nghiÖm thµnh lËp, tiÕt n- nhËn th«ng tin. ớc bọt khi có ánh đèn. - HS: th¶o luËn thèng nhÊt ý kiÕn nªu c¸c bíc tiÕn hµnh TN. - GV: cho HS trình bày - HS: đại diện nhóm trình thÝ nghiÖm trªn tranh. bµy, nhãm kh¸c bæ sung. - GV: cho HS th¶o luËn ? Để thành lập đợc - HS: vận dụng kiến thức PXCĐK cần có điều qua TN để trả lời. kiÖn g×. ? Thùc chÊt cña viÖc thµnh lËp PXC§K lµ g×. - GV: hoµn thiÖn kiÕn thøc. - HS: nghiªn cøu th«ng tin SGK tr¶ lêi c©u hái. - GV: yêu cầu HS đọc + Chó sẽ không tiết nớc th«ng tin SGK. bọt khi có ánh sáng đèn ? Nếu ta chỉ bật đèn mà => ức chế tắt dần. kh«ng cho chã ¨n nhiÒu - HS: ghi nhí rót ra ý lÇn th× hiÖn tîng g× x¶y nghÜa cña PXC§K. ra. - GV: nh vËy nhê cã øc chÕ t¾t dÇn mµ PXC§K không phù hợp đợc thay thế PX khác để thích + Đảm bảo sự thích nghi nghi. víi m«i trêng. - Ngoµi ra cã øc chÕ dËp t¾t => t¹m thêi. ? Nªu ý nghÜa cña sù h×nh thµnh vµ øc chÕ cña PXC§K. Hoạt động 3: So sánh tính chất PXCĐK và PXK§K. - GV: yªu cÇu HS hoµn - HS: dùa vµo kiÕn thøc ë thµnh b¶ng 52.2 môc 2 trªn hoµn thµnh bµi tËp. - GV: treo b¶ng phô cã - §¹i diÖn nhãm lªn hoµn néi dung HS lªn lµm. thµnh b¶ng. 2’: tËp nhiÔm, c¸ thÓ 3: bÒn v÷ng 4’: kh«ng cã tÝnh chÊt di. I- Ph©n biÖt PXC§K vµ PXK§K: - PXK§K lµ ph¶n x¹ sinh ra đã có không cần phải häc tËp. - PXCĐK là phản xạ đợc hình thành trong đời sèng c¸ thÓ, lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh häc tËp vµ rÌn luyÖn. II- Sù h×nh thµnh PXC§K: 1. H×nh thµnh PXC§K: - Điều kiện để hình thành PXC§K: + Ph¶i cã sù kÕt hîp víi kÝch thÝch kh«ng ®iÒu kiÖn. + Quá trình đó phải đợc kÕt hîp vµ lÆp ®i lÆp l¹i. - Thùc chÊt cña viÖc h×nh thµnh PXC§K lµ sù h×nh thành đờng liên hệ thần kinh t¹m thêi nèi c¸c vùng của vỏ đại não với nhau. 2. øc chÕ PXC§K: - Khi PXCĐK không đợc củng cố thì phản xạ đó mÊt dÇn do øc chÕ t¾t dÇn. - ý nghÜa: + §¶m b¶o sù thÝch nghi víi m«i trêng vµ ®iÒu kiện sống luôn thay đổi. + H×nh thµnh c¸c thãi quen tập quán tốt đối với con ngêi.. III- So s¸nh tÝnh chÊt cña PXC§K vµ PXK§K: - Néi dung b¶ng 52.2 - Mçi quan hÖ gi÷a PXC§K vµ PXK§K: + PXK§K lµ c¬ së h×nh thµnh PXC§K. +Ph¶i cã sù kÕt hîp gi÷a kÝch thÝch cã ®iÒu kiÖn víi kÝch thÝch kh«ng ®iÒu kiÖn..

(122) truyÒn mang tÝnh chÊt c¸ thÓ 5: số lợng hạn định - GV: söa ch÷a hoµn 7: vá n·o chØnh bµi tËp. - HS: söa sai nÕu cÇn ? Nªu mèi quan hÖ gi÷a 2 ph¶n x¹. - HS: dùa vµo th«ng tin nªu mèi quan hÖ.. 3- Kiểm tra đánh giá: - Ph©n biÖt PXC§K vµ PXK§K - Cho vÝ dô vÒ sù thµnh lËp PXC§K. 4- DÆn dß: - Häc bµi vµ lµm bµi tËp SGK. - §äc môc em cã biÕt. - ¤n t¹p l¹i c¸c bµi thùc hµnh ë häc k× II. xạ do chất xám của tuỷ sống đảm nhận..

(123) TuÇn :. Ngµy so¹n :. TiÕt 55: Bài 53: hoạt động thần kinh cấp cao ở ngời I- Môc tiªu cña bµi: - Phân tích đợc những điểm giống nhau và khác nhau giữa các PXCĐK ở ngời với các động vật nói chung và thú nói riêng. - Trình bày đợc tiếng nói chữ viết và khả năng t duy trừu tợng ở ngời. II- §å dïng d¹y häc:.

(124) Tranh cung ph¶n x¹. - Tranh vÒ t liÖu tiÕng nãi vµ ch÷ viÕt. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan s¸t t×m tßi + nhãm nhá. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Kh«ng kiÓm tra bµi cò. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: Sù thµnh lËp vµ øc chÕ PXC§K ë ngêi. -. Hoạt động của GV - GV : yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin SGK tr¶ lêi c©u hái : ? Th«ng tin trªn cho em biÕt ®iÒu g×. ? Lấy VD trong đời sống vÒ sù thµnh lËp ph¶n x¹ míi øc chÕ ph¶n x¹ cò. ? Sù thµnh lËp vµ øc chÕ PXC§K ë ngêi gièng vµ khác động vật nh thế nào.. Hoạt động của HS Ghi b¶ng - C¸ nh©n thu nhËn I- Sù thµnh lËp vµ øc th«ng tin vµ tr¶ lêi c©u chÕ c¸c PXC§K ë nghái. êi: - Sù thµnh lËp PXC§K + PXCĐK đợc hình và ức chế có điều kiện thµnh ë trÎ tõ rÊt sím. lµ 2 qu¸ tr×nh thuËn - HS: tù lÊy vÝ dô nghÞch liªn hÖ mËt thiÕt víi nhau => gióp c¬ thÓ thích nghi với đời sống. + Gièng: vÒ qu¸ tr×nh thµnh lËp vµ øc chÕ PXC§K vµ ý nghÜa cña chúng trong đời sống. - GV : yªu cÇu HS lÊy VD + Kh¸c: sè lîng ph¶n x¹ và mức độ phức tạp của - GV : nhËn xÐt c©u tr¶ lêi PX. - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi, cña c¸c nhãm. II- Vai trß cña tiÕng nhãm kh¸c bæ sung. nãi vµ ch÷ viÕt: Hoạt động 2: - TiÕng nãi vµ ch÷ viÕt Vai trß cña tiÕng nãi vµ ch÷ viÕt. - GV: yªu cÇu HS t×m hiÓu - HS: tù thu nhËn th«ng lµ tÝn hiÖu g©y ra c¸c PXC§K. th«ng tin. tin tr¶ lêi c©u hái. ? TiÕng nãi ch÷ viÕt cã vai + TiÕng nãi vµ ch÷ viÕt - TiÕng nãi vµ ch÷ viÕt trò gì trong đời sống của giúp mô tả sự vật => để con ngời giao tiếp, trao đổi kinh nghiệm với con ngêi. nghe đọc tởng tởng ra. + TiÕng nãi vµ ch÷ viÕt nhau. lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh häc tËp => h×nh thµnh - GV: yªu cÇu HS lÊy VD c¸c PXC§K. minh ho¹ cho tõng vai trß. - HS: lÊy VD III- T duy trõu tîng: Hoạt động 3: - Tõ nh÷ng thuéc tÝnh T duy trõu tîng. - GV : yêu cầu HS đọc - HS: nghiên cứu, thu chung của sự vật => con ngêi biÕt kh¸i qu¸t th«ng tin. thËp th«ng tin SGK. - GV: ph©n tÝch VD: con - HS: nghe GV ph©n tÝch thµnh nh÷ng kh¸i niÖm diễn đạt bằng các gà, con trâu, con cá…có VD từ đó hiểu đợc t duy đợc tõ. đặc điểm chung di chuyển và trừu tợng. - Kh¶ n¨ng kh¸i qu¸t đợc => xây dựng khái niệm ho¸, trõu tîng ho¸ => “ động vật”. lµ c¬ së t duy trõu tîng. - GV: tổng kết lại vấn đề. 3- Kiểm tra đánh giá: - GV: dïng c©u hái 1, 2 SGK. 4- DÆn dß:.

(125) - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - ¤n tËp ch¬ng thÇn kinh.. TuÇn :. Ngµy so¹n :. TiÕt 56: Bµi 54: vÖ sinh hÖ thÇn kinh I- Môc tiªu cña bµi: - Hiểu rõ ý nghĩa sinh học của giấc ngủ đối với sức khoẻ. - Phân tích ý nghĩa của lao động và nghỉ ngơi hợp lý tránh ảnh hởng xấu đến hệ thÇn kinh - Nêu rõ đợc tác hại của ma tuý và các chất gây nghiện đối với sức khoẻ và hệ thÇn kinh. - Xây dựng cho bản thân một kế hoạch học tập và nghỉ ngơi hợp lý để đảm bảo søc khoÎ cho häc tËp. II- §å dïng d¹y häc: - B¶ng phô ghi néi dung b¶ng 54. III- Ph¬ng ph¸p: - Hỏi đáp tìm tòi. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Nªu kÕt luËn cuèi bµi 53. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: ý nghĩa của giấc ngủ đối với sức khỏe. Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV : cung cÊp th«ng tin vÒ giÊc ngñ. - GV: yªu cÇu HS th¶o - HS: th¶o luËn nhãm luËn: thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. + Ngủ là đòi hỏi tự nhiên ? V× sao nãi ngñ lµ mét cña c¬ thÓ, cÇn h¬n ¨n. nhu cÇu sinh lý cña c¬ + Ngñ phôc håi ho¹t thÓ. động của cơ thể. ? GiÊc ngñ cã ý nghÜa g× - HS: nghe vµ ghi nhí đối với cơ thể. kiÕn thøc. - GV: b¶n chÊt cña giÊc. Ghi b¶ng I- ý nghÜa cña giÊc ngñ đối với sức khoẻ: - Ngñ lµ mét qu¸ tr×nh øc chế của bộ não đảm bảo sù phôc håi kh¶ n¨ng lµm viÖc cña hÖ thÇn kinh. - Biện pháp để có giấc ngñ tèt: + C¬ thÓ s¶ng kho¸i. + Chç ngñ thuËn lîi..

(126) ngñ lµ mét qu¸ tr×nh øc chế để bảo vệ phục hồi + Ngủ đúng giờ khả năng hoạt động của + Yếu tố: chất kích thích, hÖ thÇn kinh. phßng ngñ, quÇn ¸o, gi? Muèn cã giÊc ngñ tèt êng ngñ. cÇn cã ®iÒu kiÖn g×? - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi Nªu c¸c yÕu tè ¶nh h- => nhãm kh¸c bæ sung. ëng trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp tíi giÊc ngñ. - GV: nhËn xÐt c©u tr¶ lêi c¸c nhãm => chèt l¹i kiÕn thøc. Hoạt động 2: Lao động và nghỉ ngơi hợp lý. - GV: yªu cÇu HS nghiªn - HS: c¸ nh©n thu nhËn cøu th«ng tin tr¶ lêi c©u th«ng tin tr¶ lêi c©u hái. hái. + §Ó tr¸nh g©y c¨ng ? T¹i sao kh«ng nªn th¼ng vµ mÖt mái cho hÖ lµm viÖc qu¸ søc, thøc thÇn kinh. qu¸ khuya. ? Để tránh gây căng + HS: nêu đợc các biện th¼ng vµ g©y mÖt mái ph¸p c¬ b¶n. cho hÖ thÇn kinh ta cÇn lµm g×. - GV: hoµn thiÖn kiÕn thøc Hoạt động 3: Tránh lạm dụng các chất kích thích và ức chế đối với HTK. - GV: yªu cÇu HS hoµn - HS: vËn dông nh÷ng thành bài tập mục  SGK. hiểu biết trao đổi nhóm thèng nhÊt ý kiÕn. - GV: kÎ s½n b¶ng cho - §¹i diÖn nhãm hoµn thµnh => nhãm kh¸c bæ HS hoµn thµnh. - GV: hoµn thiÖn kiÕn sung. - HS: söa sai nÕu cÇn. thøc cho HS. Lo¹i chÊt ChÊt kÝch thÝch ChÊt g©y nghiÖn. + Kh«ng dïng chÊt kÝch thÝch nh: chÌ, cµ phª…. + Tr¸nh c¸c chÊt kÝch thÝch kh¸c ¶nh hëng tíi giÊc ngñ.. II- Lao động và nghỉ ng¬i hîp lý: - Lao động, nghỉ ngơi hợp lý để gữ gìn và bảo vÖ hÖ thÇn kinh. - CÇn thùc hiÖn yªu cÇu sau: + §¶m b¶o giÊc ngñ h»ng ngµy. + Gi÷ cho t©m hån thanh th¶n. + Xây dựng chế độ làm viÖc vµ nghØ ng¬i hîp lý. III- Tr¸nh l¹m dông c¸c chÊt kÝch thÝch vµ ức chế đối với hệ thần kinh: - KÕt luËn: néi dung b¶ng 54. Tªn chÊt T¸c h¹i - Rîu - Hoạt động vỏ não bị rối loạn, trí nhớ kém. - Níc chÌ, cµ - KÝch thÝch hÖ thÇn kinh g©y khã ngñ. phª… - Thuèc l¸ - C¬ thÓ suy yÕu, dÔ m¾c bÖnh ung th, kh¶ n¨ng lµm viÖc trÝ ãc gi¶m, trÝ nhí kÐm. - Ma tuý - Suy yÕu gièng nßi, c¹n kiÖt kinh tÕ, l©y nhiÔm HIV, mÊt nh©n c¸ch.. 3- Kiểm tra đánh giá: - GV: dïng c©u hái 1, 2 SGK. 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - Xem tríc tuyÕn néi tiÕt.. TuÇn : : TiÕt 57:. Ngµy so¹n.

(127) KiÓm tra 1 tiÕt I- Môc tiªu cña bµi: - HS nhớ lại kiến thức các bài thực hành để làm bài kiểm tra. - Có thái độ nghiêm túc trong lúc làm bài kiểm tra. II- ChuÈn bÞ: - GV: ghi đề vào bảng phụ. - HS: «n l¹i kiÕn thøc c¸c bµi thùc hµnh III- Ph¬ng ph¸p: - Tù luËn kh¸ch quan. IV- Néi dung kiÓm tra: 1. §Ò bµi: Trường THCS Thanh Quan ĐỀ KIỂM TRA 1 TIẾT Bộ môn : Sinh học 8 – Học ki II I.. Trắc nghiệm :. 1. Hoàn chỉnh thông tin dưới đây : Trụ não tiếp liền với tủy sống ở phía dưới. Nằm giữa trụ não và đại não là ……(1)…….. Trụ não gồm …(2)…..,…(3)….. và……(4)…. Não giữa gồm ……(5)……ở mặt trước và ……(6)…..ở mặt sau. Phía sau trụ não là ……(7)…… 2. Hoàn chỉnh thông tin dưới đây : Tai ngoài gồm …....(1)…….có nhiệm vụ hứng sóng âm,……. (2) ……..hướng sóng âm. Tai ngoài được giới hạn với tai giữa bởi …….(3) …….( có đường kính khoảng 1cm). Tai giữa là một khoang xương , trong đó có ……(4) ….bao gồm xương búa, xương đe và xương bàn đạp khớp với nhau. II. Tự luận : 1. Câu 1 : Da có cấu tạo như thế nào ? Nêu chức năng của da? Da điều hòa thân nhiệt như thế nào ? 2. Câu 2 : Nêu cấu tạo và chức năng, vẽ hình và chú thích một nơron thần kinh ? 3. Câu 3 : Các tật của mắt gồm những tật nào? Nêu rõ định nghĩa, nguyên nhân, cách khắc phục? Kể tên một vài bệnh của mắt? 4. Câu 4 : Liệu thủng màng nhĩ thì nó có thể tự liền lại không? Tai sẽ như thế nào nếu như không có màng nhĩ ?.

(128) TuÇn :. TiÕt 58:. Ngµy so¹n : Ch¬ng x: néi tiÕt. Bµi 55: giíi thiÖu chung hÖ néi tiÕt I- Môc tiªu cña bµi: - Trình bày đợc sự giống nhau và khác nhau giữa tuyến nội tiết và tuyến ngoại tiÕt. - Nêu đợc tên các tuyến nội tiết chính của cơ thể và vị trí của chúng. - Trình bày đợc tính chất và vai trò của các sản phẩm tiết của tuyến nội tiết từ đó nêu rõ tầm quan trọng của tuyến nội tiết với đời sống. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to h×nh 55.1 => 55.3 SGK. III- Ph¬ng ph¸p:.

(129) - Quan s¸t t×m tßi. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Kh«ng kiÓm tra. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: Tìm hiểu đặc điểm nổi bật của hệ nội tiết. Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV : yêu cầu HS - HS: cá nhân tự đọc nghiªn cøu th«ng tin th«ng tin vµ tr¶ lêi c©u SGK. hỏi nêu đợc: + HÖ néi tiÕt ®iÒu hoµ ? Th«ng tin trªn cho em c¸c qu¸ tr×nh sinh lý cña biÕt ®iÒu g×. c¬ thÓ. + Chất tiết tác động thông qua đờng máu nên chËm vµ kÐo dµi. - GV: nhËn xÐt c©u tr¶ lêi - HS: 1, 2 em tr¶ lêi => cña HS. líp bæ sung. Hoạt động 2: Ph©n biÖt tuyÕn néi tiÕt vµ ngo¹i tiÕt. - GV: yêu cầu HS nghiên - HS: quan sát hình, đọc cøu h×nh 55.1 vµ 55.2 th«ng tin th¶o luËn nhãm thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. th¶o luËn c©u hái môc . ? Nªu sù kh¸c biÖt gi÷a + TuyÕn néi tiÕt cã chÊt tuyÕn néi tiÕt vµ ngo¹i tiÕt ngÊm th¼ng vµo m¸u, tuyÕn ngo¹i tiÕt ®i vµo tiÕt. èng tiÕt. ? KÓ c¸c tuyÕn mµ em - HS: nhí l¹i kiÕn thøc kÓ biÕt? Chóng thuộc tên các tuyến đã học. - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi tuyÕn nµo. - GV: nhËn xÐt c©u tr¶ lêi => nhãm kh¸c bæ sung. - HS: theo dâi ghi nhã cña c¸c nhãm. - GV: híng dÉn HS quan kiÕn thøc. s¸t h×nh 55.3 giíi thiÖu vÒ tuyÕn néi tiÕt. Hoạt động 3: T×m hiÓu hoãc m«n. - GV : yªu cÇu HS - HS: nghiªn cøu th«ng nghiªn cøu th«ng tin tin SGK vµ tr¶ lêi c©u trang 174 SGK. hái. ? Hoãc m«n cã nh÷ng tÝnh chÊt nµo. - HS: nêu đợc 3 tính chất. - GV: dùa thªm th«ng tin về cơ chế tác động của - HS: một vài HS phát hoãc m«n. biÓu, HS kh¸c bæ sung. - GV: mçi tÝnh chÊt cña hoóc môn cho 1 VD để ph©n tÝch. - GV: yªu cÇu HS nghiªn cứu mục 2 => xác định - HS: nghiên cứu mục 2 đợc vai trò của hoóc SGK => đại diện vài HS m«n. tr¶ lêi líp bæ sung. 3- Kiểm tra đánh giá:. Ghi b¶ng I- §Æc ®iÓm næi bËt: - TuyÕn néi tiÕt s¶n xuÊt các hoóc môn tác động theo đờng máu ( thể dịch ) đến cơ quan đích.. II- Ph©n biÖt tuyÕn néi tiÕt vµ ngo¹i tiÕt: - TuyÕn ngo¹i tiÕt: chÊt tiết theo ống dẫn đến cơ quan tác động. - TuyÕn néi tiÕt chÊt tiÕt ngÊm th¼ng vµo m¸u tíi cơ quan đích. - Mét sè tuyÕn võa lµm nhiÖm vô néi tiÕt, võa lµm nhiÖm vô ngo¹i tiÕt. - S¶n phÈm cña tuyÕn néi tiÕt lµ hoãc m«n. III- Hooc m«n: 1. TÝnh chÊt cña hoãc m«n: - Hoãc m«n chØ ¶nh hëng tíi mét hoÆc mét sè c¬ quan xác định. - Hooc m«n cã ho¹t tÝnh sinh häc rÊt cao. - Hooc m«n kh«ng mang tính đặc trng cho loài. 2. Vai trß cña hooc m«n: - Duy trì tính ổn định m«i trêng trong c¬ thÓ. - §iÒu hoµ c¸c qu¸ tr×nh sinh lý b×nh thêng..

(130) - So s¸nh tuyÕn néi tiÕt vµ ngo¹i tiÕt. - Vai trß vµ tÝnh chÊt cña hooc m«n. 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - §äc môc em cã biÕt.. TuÇn : TiÕt 59:. Ngµy so¹n :. Bµi 56: tuyÕn yªn – tuyÕn gi¸p I- Môc tiªu cña bµi: - Trình bày đợc vị trí, cấu tạo, chức năng của tuyến yên. - Nªu râ vÞ trÝ, chøc n¨ng cña tuyÕn gi¸p. - Xác định rõ mối quan hệ nhân quả giữa hoạt động của các tuyến với các bệnh do hooc môn của các tuyến đó quá ít hoặc nhiều. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to h×nh 56.1 => 56.3 SGK. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan s¸t t×m tßi. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - TuyÕn néi tiÕt lµ g×? Sù kh¸c biÖt gi÷a tuyÕn néi tiÕt vµ ngo¹i tiÕt. - TÝnh chÊt vµ vai trß cña hooc m«n? 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu tuyÕn yªn. Hoạt động của GV - GV : yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin ë SGK vµ b¶ng 56.1 th¶o luËn : ? Nªu vÞ trÝ vµ cÊu t¹o cña tuyÕn yªn. ? Hooc m«n tuyÕn yªn tác động tới cơ quan nµo. - GV: nhËn xÐt hoµn thiÖn kiÕn thøc. - GV: cho 1 HS đọc lại b¶ng 56.1 - GV: ®em tranh ¶nh vµ th«ng tin c¸c bÖnh do tuyÕn yªn tiÕt ra. ? Qua b¶ng cho biÕt vai trß cña tuyÕn yªn.. Hoạt động của HS - HS: nghiªn cøu th«ng tin b¶ng 56.1 SGK th¶o luËn thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. - HS: dùa vµo th«ng tin vµ b¶ng 56.1 tr¶ lêi c©u hái. - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi, nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ sung - HS: đọc lại bảng 56.1 - HS: quan s¸t vµ ghi nhí th«ng tin. - HS: nªu vai trß cña. Ghi b¶ng I- TuyÕn yªn: - VÞ trÝ: n»m ë nÒn sä, nhá b»ng h¹t ®Ëu cã liªn quan đến vùng dới đồi. - CÊu t¹o: gåm 3 thuú + Thuú tríc + Thuú gi÷a + Thuú sau - Hoạt động của tuyến yªn chÞu sù ®iÒu khiÓn trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp cña hÖ thÇn kinh. - Vai trß: + TiÕt hooc m«n kÝch thích hoạt động của nhiÒu tuyÕn kh¸c. + TiÕt hooc m«n ¶nh hëng tíi mét sè qu¸ tr×nh.

(131) tuyÕn yªn. Hoạt động 2: T×m hiÓu tuyÕn gi¸p. - GV : yêu cầu HS - HS: độc lập nghiên cứu nghiªn cøu th«ng tin, quan s¸t th«ng tin, h×nh quan s¸t h×nh 56.2 tr¶ lêi vÏ tr¶ lêi c©u hái. c©u hái. + VÞ trÝ: tríc sôn gi¸p ? Nªu vÞ trÝ cña tuyÕn + CÊu t¹o: . Nang tuyÕn gi¸p. . TB tuyÕn ? CÊu t¹o vµ t¸c dông + Vai trß: T§C vµ chuyÓn cña tuyÕn gi¸p. ho¸ chÊt ë TB. - HS: dùa vµo th«ng tin th¶o luËn thèng nhÊt c©u - GV : yªu cÇu HS th¶o tr¶ lêi. luËn c©u hái. + ThiÕu Ièt  gi¶m chøc ? ý nghÜa cña viÖc toµn n¨ng tuyÕn gi¸p  bíu cæ. d©n dïng muèi ièt. ? Ph©n biÖt bÖnh - HS: dùa vµo th«ng tin bazơđô và bớu cổ do phân biệt 2 loại bệnh. thiÕu ièt ( nguyªn nh©n + Canxit«nin vµ hËu qu¶). ? Ngoµi tiÕt ( TH ) tuyÕn yªn cßn tiÕt hooc m«n g×.. sinh lý kh¸c. II- TuyÕn gi¸p: - VÞ trÝ: N»m tríc sôn gi¸p cña thanh qu¶n, nÆng 20 - 25 g. - Hooc m«n tuyÕn gi¸p lµ tir«xin ( TH ). - Vai trß: cã vai trß quan träng trong T§C vµ chuyÓn ho¸ c¸c chÊt ë TB. - TuyÕn gi¸p ngoµi ra cßn tiÕt hooc m«n canxit«nin cïng hooc m«n tuyÕn cËn gi¸p tham gia ®iÒu hoµ canxi vµ phètpho trong m¸u.. 3- Kiểm tra đánh giá: - GV: dïng c©u hái 1, 2 SGK. 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - §äc môc em cã biÕt. - ¤n l¹i chøc n¨ng cña tuyÕn tuþ.. TuÇn :. Ngµy so¹n :. TiÕt 60: Bµi 57: I- Môc tiªu cña bµi:. tuyÕn tuþ vµ tuyÕn trªn thËn.

(132) - Ph©n biÖt chøc n¨ng néi tiÕt vµ ngo¹i tiÕt cña tuyÕn tuþ dùa trªn cÊu t¹o cña tuyÕn. - Sơ đồ hoá chức năng của tuyến tuỵ trong sự điều hoà lợng đờng trong máu. - Tr×nh bµy c¸c chøc n¨ng cña tuyÕn trªn thËn dùa trªn cÊu t¹o cña tuyÕn. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to h×nh 57.1 => 57.2 SGK. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan s¸t t×m tßi. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Trình bày cấu tạo, hoạt động và vai trò của tuyến yên? 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu tuyÕn tuþ. Hoạt động của GV - GV : yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái. ? H·y nªu chøc n¨ng cña tuyÕn tuþ mµ em biÕt. - GV: yêu cầu HS đọc th«ng tin, quan s¸t h×nh 57.1 SGK ? Ph©n biÖt chøc n¨ng néi tiÕt vµ ngo¹i tiÕt cña tuyÕn tuþ dùa vµo cÊu t¹o. - GV: hoµn thiÖn kiÕn thøc.. Hoạt động của HS - HS: nªu râ 2 chøc n¨ng + TiÕt dÞch tiªu ho¸ vµ tiÕt hooc m«n. - HS: quan s¸t h×nh thu nhËn th«ng tin => th¶o luận thống nhất đáp án. - HS: đại diện nhóm trả lêi, nhãm kh¸c bæ sung. - HS: nghiªn cøu th«ng tin trao đổi nhóm thống nhÊt ý kiÕn.. - GV: yªu cÇu HS nghiªn - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi cøu th«ng tin vai trß cña => nhãm kh¸c bæ sung. hooc m«n tuyÕn tuþ => th¶o luËn c©u hái lÖnh  - GV: hoµn thiÖn kiÕn thøc - GV: liªn hÖ t×nh tr¹ng bệnh lý: + bệnh tiểu đờng + chứng hạ đờng huyÕt. Hoạt động 2: T×m hiÓu tuyÕn trªn thËn. - GV : yªu cÇu HS quan - HS : quan s¸t h×nh 57.2 s¸t h×nh 57.2 SGK. ghi nhí th«ng tin trªn ? Tr×nh bµy kh¸i qu¸t h×nh. cÊu t¹o tuyÕn trªn thËn. - HS : tr×nh bµy - GV : hoµn thiÖn kiÕn thøc. Ghi b¶ng I- TuyÕn tuþ: - TuyÕn tuþ võa lµm chøc n¨ng néi tiÕt võa lµm chøc n¨ng ngo¹i tiÕt. + Chøc n¨ng ngo¹i tiÕt do c¸c TB dÞch tuþ  èng dÉn + Chøc n¨ng néi tiÕt do các TB đảo tuỵ thực hiện tiÕt hooc m«n. . TB  tiÕt glucag«n . TB  tiÕt insulin - Vai trß cña hooc m«n tuyÕn tuþ: + Điều hoà lợng đờng trong máu  tỉ lệ đờng huyết luôn ổn định  đảm bảo hoạt động sinh lý cơ thÓ diÔn ra b×nh thêng. + C¬ chÕ: . §êng huyÕt t¨ng  TB  tiÕt insulin chuyÓn gluc« thµnh glic«gen. . §êng huyÕt gi¶m  TB  tiÕt glucag«n chuyÓn glic«gen  gluc«. II- TuyÕn trªn thËn: - Vị trí: gồm 1 đôi nằm trên đỉnh 2 quả thận. - CÊu t¹o: gåm 2 phÇn + PhÇn vá: gåm 3 líp: líp cÇu, líp líi, líp sîi. + PhÇn tuû - Chøc n¨ng ( SGK).

(133) - GV : yªu cÇu HS - HS : tr×nh bµy vai trß nghiªn cøu tiÕp th«ng tin cña hooc m«n nh th«ng SGK, nªu chøc n¨ng cña tin SGK. hooc m«n tuyÕn trªn thËn. 3- Kiểm tra đánh giá: - Hoàn thành sơ đồ sau: (+) kích thích (-) øc chÕ Khi đờng huyết (1) (+). Khi đờng huyết (2) (-) §¶o tuþ. TÕ bµo . ...(3).... Gluc« Đờng huyết giảm đến møc b×nh thêng 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - §äc môc em cã biÕt.. TÕ bµo . ............... TuÇn : TiÕt 61:. ....(4)... Gluc«z¬ §êng huyÕt t¨ng lªn møc b×nh thêng. Ngµy so¹n :. Bµi 58: tuyÕn sinh dôc I- Môc tiªu cña bµi: - Trình bày đợc chức năng của tinh hoàn và buồng trứng. - KÓ tªn c¸c lo¹i hooc m«n sinh dôc nam vµ n÷. - Hiểu rõ ảnh hởng của hooc môn sinh dục nam và nữ đến biến đổi cơ thể ở tuổi dËy th×. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to h×nh 58.1 => 58.3 SGK. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan s¸t t×m tßi. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Tr×nh bµy cÊu t¹o vµ vai trß cña hooc m«n tuyÕn tuþ ? - Tr×nh bµy vai trß cña hooc m«n tuyÕn cËn gi¸p ? 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu tinh hoµn vµ hooc m«n sinh dôc nam. Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV : híng dÉn HS quan - HS: c¸ nh©n nghiªn s¸t h×nh 58.1, 58.2 SGK cøu h×nh vÏ, tù thu nhËn th«ng tin, th¶o luËn vµ lµm bµi tËp ®iÒn tõ. nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. - GV: nhận xét đa ra đáp - Đại diện nhóm trình. Ghi b¶ng I- Tinh hoµn vµ hooc m«n sinh dôc nam: - Tinh hoµn: + S¶n xuÊt tinh trïng + TiÕt hooc m«n sinh dôc.

(134) án đúng. bµy, nhãm kh¸c bæ sung. 1. LH, FSH 2. TÕ bµo kÏ 3. Testosteron ? Nªu chøc n¨ng cña - HS: dùa vµo th«ng tin tinh hoµn. nªu chøc n¨ng cña tinh - GV: yêu cầu HS đọc nội hoàn. dung b¶ng 58.1 - HS: các HS nam đọc kĩ - GV: nhÊn m¹nh sù xuÊt b¶ng 58.1 lùa chän dÊu tinh lÇn ®Çu tiªn lµ dÊu hiÖu. hiÖu cña dËy th× chÝnh - HS: nghe vµ ghi nhí thøc. th«ng tin. - GV: lu ý vÒ ý thøc gi¸o dôc vÖ sinh. Hoạt động 2: T×m hiÓu buång trøng vµ hooc m«n sinh dôc n÷. - GV: yªu cÇu HS quan - HS: c¸ nh©n quan s¸t s¸t h×nh 58.3 SGK hoµn h×nh thµnh bµi tËp ®iÒn tõ. - HS: c¸ nh©n quan s¸t h×nh t×m hiÓu qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña trøng => - GV: nhận xét đem ra trao đổi nhóm thống đáp án đúng. nhÊt ý kiÕn. 1. TuyÕn yªn - §¹i diÖn nhãm ph¸t 2. Nang trøng biÓu => nhãm kh¸c bæ 3. ¥str«gen sung. 4. Pr«retteron ? Nªu chøc n¨ng cña buång trøng. - GV: yêu cầu HS đọc b¶ng 58.1 SGK. HS n÷ - HS: dùa vµo th«ng tin lựa chọn những dấu hiệu để trả lời. c¬ b¶n cña b¶n th©n. - HS: các HS nữ đọc kĩ - GV: nhÊn m¹nh kinh b¶ng 58.1 SGK lùa chän nguyÖt lÇn ®Çu lµ dÊu dÊu hiÖu. hiÖu cña dËy th× chÝnh thøc. - GV: lu ý gi¸o dôc ý - HS: nghe vµ ghi nhí thøc vÖ sinh kinh nguyÖt. kiÕn thøc.. nam: Testorteron. - Hooc m«n sinh dôc nam gây biến đổi cơ thể ở tuổi dËy th×. - DÊu hiÖu xuÊt hiÖn ë tuæi dËy th× cña nam (b¶ng 58.1).. II- Buång trøng vµ hooc m«n sinh dôc n÷: - Buång trøng: + S¶n xuÊt trøng + TiÕt hooc m«n sinh dôc n÷: ¥str«gen. - Ơstrôgen gây biến đổi c¬ thÓ ë tuæi dËy th× n÷. - DÊu hiÖu xuÊt hiÖn ë tuæi dËy th× n÷ ( xem b¶ng 58.2). 3- Kiểm tra đánh giá: - Tr×nh bµy chøc n¨ng cña tinh hoµn vµ buång trøng. - Nªu chøc n¨ng cña tuyÕn sinh dôc? V× sao nãi tuyÕn sinh dôc võa lµ tuyÕn néi tiÕt võa lµ tuyÕn ngo¹i tiÕt. - Nguyên nhân dẫn tới sự biến đổi cơ thể ở tuổi dậy thì nam và nữ? 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - §äc môc em cã biÕt..

(135) TuÇn :. Ngµy so¹n :. TiÕt 62: Bµi 59:. sự điều hoà và phối hợp hoạt động Cña c¸c tuyÕn néi tiÕt I- Môc tiªu cña bµi: - Nêu đợc ví dụ để chứng minh cơ thể tự điều hoà hoạt động nội tiết. - Hiểu rõ đợc sự phối hợp trong hoạt động nội tiết để giữ vững tính ổn định của m«i trêng trong. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to h×nh 59.1 => 59.3 SGK. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan s¸t t×m tßi. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Tr×nh bµy cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña tinh hoµn vµ buång trøng ? 2- Bµi míi: Hoạt động 1: Điều hoà hoạt động của các tuyến nội tiết. Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV : yªu cÇu HS kÓ tªn - HS: tuyÕn sinh dôc, c¸c tuyÕn néi tiÕt chÞu tuyÕn gi¸p, tuyÕn trªn ¶nh hëng cña hooc m«n thËn. tuyÕn yªn. - GV : tæng kÕt kiÕn thøc - 1, 2 HS ph¸t biÓu => ? Vai trß cña tuyÕn yªn líp bæ sung. đối với hoạt động của - HS: dựa vào kiến thức c¸c tuyÕn néi tiÕt. đã học trả lời để rút ra vai - GV : yªu cÇu HS nghiªn trß. cøu th«ng tin, quan s¸t h×nh 59.1, 59.2 tr×nh bµy - HS: nghiªn cøu th«ng sự điều hoà hoạt động tin, quan sát hình 59.1, cña : 59.2 + TuyÕn gi¸p + TuyÕn trªn thËn - Lu ý: + T¨ng cêng - GV : gäi tõng nhãm lªn + K×m h·m tr×nh bµy trªn tranh. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ sung Hoạt động 2: Sự phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết. - GV: yªu cÇu HS tr¶ lêi - HS: do sù ®iÒu hoµ 2 ? Lợng đờng trong máu loại hooc môn của TB  đợc giữ ổn định là do vµ . Ghi b¶ng I- Điều hoà hoạt động cña c¸c tuyÕn néi tiÕt: - TuyÕn yªn tiÕt hooc m«n ®iÒu khiÓn sù ho¹t động của các tuyến nội tiÕt kh¸c. - Hoạt động của tuyến yªn t¨ng cêng hay k×m h·m, chÞu sù chi phèi cña hooc m«n do c¸c tuyến nội tiết tiết ra  đó lµ c¬ chÕ tù ®iÒu hoµ c¸c tuyÕn néi tiÕt nhê th«ng tin ngîc.. II- Sù phèi hîp ho¹t động của các tuyến nội tiÕt: - C¸c tuyÕn néi tiÕt trong c¬ thÓ cã sù phèi hîp hoạt động  đảm bảo cho c¸c qu¸ tr×nh sinh lý.

(136) ®©u. - GV: trong thực tế khi lợng đờng trong máu giảm m¹nh => th× nhiÒu tuyÕn cùng phối hợp => tăng đờng huyết. - GV: yªu cÇu HS ghi nhí th«ng tin, quan s¸t h×nh 59.3 => tr×nh bµy sù phèi hợp hoạt động của các tuyến nội tiết khi đờng huyÕt gi¶m. - GV ngoµi ra: + A®rªnalin cïng Glucagôn => tăng đờng huyÕt ? Sự phối hợp hoạt động c¸c tuyÕn néi tiÕt nh thÕ nµo.. trong c¬ thÓ diÔn ra b×nh - HS: nghe vµ ghi nhí thêng. thông tin => trao đổi nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. - Yªu cÇu: Nhê sù phèi hîp cña Glucag«n (TT), cooctiz«n (vá tuyÕn trªn thận) => tăng đờng huyết - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy => nhãm kh¸c bæ sung.. 3- Kiểm tra đánh giá: - Nêu rõ mối quan hệ trong hoạt động điều hoà của tuyến yên đối với tuyến nội tiÕt. - Trình bày sự phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết. 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - §äc tríc bµi 60 - 61.. TuÇn : TiÕt 63:. Ngµy so¹n : Ch¬ng xi: sinh s¶n. Bµi 60: c¬ quan sinh dôc nam I- Môc tiªu cña bµi: - HS phải kể tên và xác định đợc các bộ phận trong cơ quan sinh dục . - Xác định đợc đờng đi của tinh trùng từ nơi sinh sản đến khi ra ngoài cơ thể. - Nªu râ chøc n¨ng c¬ b¶n cña c¸c bé phËn trong c¬ quan sinh dôc nam. - Nêu rõ đặc điểm của tinh trùng và trứng. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to h×nh 60.1, 60.2 SGK. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan s¸t t×m tßi. IV- Hoạt động dạy học:.

(137) 1- KiÓm tra: - Trình bày sự điều hoà và phối hợp hoạt động của tuyến nội tiết ? 2- Bµi míi: Hoạt động 1: C¬ quan sinh dôc nam. Hoạt động của GV - GV : yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 60.1 hoµn thiÖn th«ng tin. - GV: nhËn xÐt hoµn thiÖn kiÕn thøc. - GV: yªu cÇu HS tiÕp tôc nghiªn cøu th«ng tin SGK. ? C¬ quan sinh dôc nam gåm nh÷ng bé phËn nµo? Nªu chøc n¨ng cña tõng bé phËn. - GV: cho 1 vµi HS lªn chØ l¹i c¸c bé phËn trªn h×nh. - GV: yêu cầu HS đọc th«ng tin SGK tr¶ lêi c©u hái. ? Tinh trùng đợc sinh ra b¾t ®Çu tõ khi nµo. ? Tinh trùng đợc sản sinh ra ë ®©u vµ sinh ra nh thÕ nµo. ? Tinh trùng có đặc ®iÓm g× vÒ h×nh th¸i cÊu tạo và hoạt động sống. - GV: nhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña c¸c nhãm. - GV: gi¶ng thªm vÒ qu¸ tr×nh qu¸ tr×nh t¹o tinh. Hoạt động của HS Ghi b¶ng - HS: quan s¸t h×nh 60.1 I- C¬ quan sinh dôc th¶o luËn thèng nhÊt ý nam: kiÕn. 1. C¸c bé phËn cña c¬ quan sinh dôc nam: - §¹i diÖn nhãm tr×nh - C¬ quan sinh dôc nam bµy, nhãm kh¸c nhËn xÐt gåm: bæ sung + Tinh hoµn: lµ n¬i s¶n - HS: tiÕp tôc th¶o luËn xuÊt tinh trïng. nhãm thèng nhÊt c©u tr¶ + Tói tinh: lµ n¬i s¶n lêi. xuÊt tinh trïng. - §¹i diÖn nhãm tr×nh + èng dÉn tinh: dÉn tinh bµy => nhãm kh¸c bæ trïng tíi tói tinh. sung. + D¬ng vËt: ®a tinh trïng ra ngoµi. + TuyÕn hµnh, tuyÕn tiÒn liÖt: tiÕt dÞch nhên. - HS: lªn chØ trªn h×nh 2. Tinh hoµn vµ tinh - HS: đọc thông tin trao trùng: đổi nhóm thống nhất câu - Tinh trùng đợc sản sinh tr¶ lêi. b¾t ®Çu tõ tuæi dËy th×. + B¾t ®Çu ë tuæi dËy th×. - Tinh trïng nhá ( dµi 0,06 mm) gåm: ®Çu, cæ, + Tõ TB gèc qua qu¸ ®u«i  di chuyÓn nhê tr×nh ph©n chia. ®u«i. - Cã 2 lo¹i tinh trïng X vµ Y - Tinh trïng sèng 3 – 4 ngµy trong c¬ quan sinh - §¹i diÖn nhãm tr×nh dôc n÷. bµy => nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ sung.. . Hoạt động 2: C¬ quan sinh dôc n÷. - GV: yªu cÇu HS nghiªn - HS: quan s¸t h×nh trao cứu hình 61.1 SGK hoàn đổi nhóm hoàn thành bài thµnh bµi tËp ®iÒn tõ. tËp. - GV: nhËn xÐt kÕt qu¶ các nhóm và đem ra đáp - Đại diện nhóm trình ¸n: bµy, nhãm kh¸c nhËn xÐt 1. Buång trøng bæ sung. 2. PhÔu dÉn trøng 3. Tö cung 4. Âm đạo - HS: nghe vµ söa sai 5. Cæ tö cung 6. ¢m vËt 7. èng dÉn níc tiÓu. II- C¬ quan sinh dôc n÷: 1. C¸c bé phËn cña c¬ quan sinh dôc n÷: - C¬ quan sinh dôc n÷ gåm: + Buång trøng: n¬i sinh s¶n ra trøng. + èng dÉn trøng – phÔu: thu vµ dÉn trøng. + Tử cung: đón nhận và nuôi dỡng trứng đã thụ tinh. + Âm đạo: thông với tử cung qua cæ tö cung. + Tuyến tiền đình: tiết.

(138) 8. Âm đạo ? C¬ quan sinh dôc n÷ gåm nh÷ng bé phËn nµo. - GV: đánh giá hoàn thiÖn kiÕn thøc. - GV: yªu cÇu HS quan sát hình 61.2 đọc thông tin tr¶ lêi c©u hái. ? Trứng đợc sinh ra bắt ®Çu tõ khi nµo. ? Trứng đợc sinh ra từ ®©u vµ sinh ra nh thÕ nµo. ? Trứng có đặc điểm gì về cấu tạo và hoạt động sèng. - GV: gi¶ng thªm vÒ qu¸ tr×nh h×nh thµnh trøng.. dÞch nhên. - HS: trao đổi nhóm hoàn thµnh c©u hái. - §¹i diÖn tr¶ lêi => líp bæ sung. - HS: đọc thông tin quan s¸t h×nh th¶o luËn thèng nhÊt c©u tr¶ lêi.. 2. Buång trøng vµ trøng: - Trứng đợc sinh ra ở buång trøng b¾t ®Çu tõ tuæi dËy th×. - Trøng lín h¬n tnh trïng - §¹i diÖn HS tr¶ lêi => chøa nhiÒu chÊt dinh dlíp bæ sung. ìng, kh«ng di chuyÓn. - Trøng cã 1 lo¹i: X - Trứng sống đợc 2 – 3 - HS: nghe và ghi nhớ ngày nếu đợc thụ tinh ph¸t triÓn thµnh thai. kiÕn thøc.. 3- Kiểm tra đánh giá: - GV: cho HS lµm b¶ng 60 SGK. §¸p ¸n: + B¶ng 60: 1.c, 2.g, 3.i, 4.h, 5.e, 6.a, 7.b, 8.d 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - Xem tríc bµi 61..

(139) TuÇn :. Ngµy so¹n :.

(140) TiÕt 63: Bµi 60: c¬ quan sinh dôc N÷ I- Môc tiªu cña bµi: - HS phải kể tên và xác định đợc các bộ phận trong cơ quan sinh dục . - Nªu râ chøc n¨ng c¬ b¶n cña c¸c bé phËn trong c¬ quan sinh dôc n÷. - Nêu rõ đặc điểm của buồng trứng và hoocmon sinh dục nữ. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh phãng to h×nh 61.1, 61.2 SGK. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan s¸t t×m tßi. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Tr×nh bµy cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña c¬ quan sinh dôc nam ? 2- Bµi míi: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi b¶ng Hoạt động 1: I- C¬ quan sinh dôc n÷: C¬ quan sinh dôc n÷. 1. C¸c bé phËn cña c¬ - GV: yªu cÇu HS nghiªn - HS: quan s¸t h×nh trao quan sinh dôc n÷: cứu hình 61.1 SGK hoàn đổi nhóm hoàn thành bài - Cơ quan sinh dục nữ gåm: thµnh bµi tËp ®iÒn tõ. tËp. + Buång trøng: n¬i sinh - GV: nhËn xÐt kÕt qu¶ các nhóm và đem ra đáp - Đại diện nhóm trình sản ra trứng. ¸n: bµy, nhãm kh¸c nhËn xÐt + èng dÉn trøng – phÔu: thu vµ dÉn trøng. 1. Buång trøng bæ sung. + Tử cung: đón nhận và 2. PhÔu dÉn trøng nuôi dỡng trứng đã thụ 3. Tö cung tinh. 4. Âm đạo - HS: nghe vµ söa sai + Âm đạo: thông với tử 5. Cæ tö cung cung qua cæ tö cung. 6. ¢m vËt + Tuyến tiền đình: tiết 7. èng dÉn níc tiÓu dÞch nhên. 8. Âm đạo ? Cơ quan sinh dục nữ - HS: trao đổi nhóm hoàn gåm nh÷ng bé phËn thµnh c©u hái. nµo. - §¹i diÖn tr¶ lêi => líp i. - GV: đánh giá hoàn bổ sung. thiÖn kiÕn thøc. Hoạt động 2: T×m hiÓu Buång trøng vµ trøng - GV: yêu cầu HS quan - HS: đọc thông tin quan sát hình 61.2 đọc thông sát hình thảo luận thống tin tr¶ lêi c©u hái. nhÊt c©u tr¶ lêi. ? Trứng đợc sinh ra bắt ®Çu tõ khi nµo. ? Trứng đợc sinh ra từ - Đại diện HS trả lời => ®©u vµ sinh ra nh thÕ líp bæ sung. nµo. ? Trứng có đặc điểm gì về cấu tạo và hoạt động - HS: nghe và ghi nhớ sèng. kiÕn thøc. - GV: gi¶ng thªm vÒ qu¸ tr×nh h×nh thµnh trøng. 3- Kiểm tra đánh giá: - GV: cho HS lµm b¶ng 61 SGK.. 2. Buång trøng vµ trøng: - Trứng đợc sinh ra ở buång trøng b¾t ®Çu tõ tuæi dËy th×. - Trøng lín h¬n tnh trïng chøa nhiÒu chÊt dinh dìng, kh«ng di chuyÓn. - Trøng cã 1 lo¹i: X - Trứng sống đợc 2 – 3 ngày nếu đợc thụ tinh ph¸t triÓn thµnh tha.

(141) §¸p ¸n: + B¶ng 61: a.7, b.8, c.3, d.6, e.4, g.2, h.9,5 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - Xem tríc bµi 62.. TuÇn :. Ngµy so¹n :. TiÕt 63: Bµi 62: thô tinh – thô thai vµ ph¸t triÓn cña thai I- Môc tiªu cña bµi: - H·y chØ râ nh÷ng ®iÒu kiÖn cña sù thô tinh vµ thô thai trªn c¬ së hiÓu râ c¸c kh¸i niÖm vÒ thô tinh vµ thô thai. - Trình bày đợc sự nuôi dỡng thai trong quá trình mang thai và điều kiện đảm b¶o cho thai ph¸t triÓn. - Gi¶i thÝch hiÖn tîng kinh nguyÖt. II- §å dïng d¹y häc - Tranh phãng to h×nh 62.1, 62.2, 62.3 SGK. - Tranh qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña thai. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan s¸t t×m tßi. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Tr×nh bµy cÊu t¹o c¬ quan sinh dôc nam vµ n÷ ? 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu thô tinh vµ thô thai. Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. Ghi b¶ng.

(142) - GV : yêu cầu HS đọc - HS: đọc thông tin trả lời th«ng tin SGK. c©u hái. ? ThÕ nµo lµ thô tinh vµ - HS: dùa vµo th«ng tin thô thai. th¶o luËn thèng nhÊt c©u ? §iÒu kiÖn cho sù thô tr¶ lêi. tinh vµ thô thai lµ g×. - GV: nhËn xÐt vµ hoµn thiÖn kiÕn thøc. - §¹i diÖn nhãm tr×nh - GV: gi¶ng thªm h×nh bµy, nhãm kh¸c bæ sung. 62.1 - HS: nghe vµ ghi nhí + NÕu trøng xuèng gÇn kiÕn thøc. tö cung míi gÆp tinh trïng th× kh«ng thô tinh. + Trứng đợc thụ tinh mà - HS: tự rút ra kết luận. ph¸t triÓn ë èng dÉn trøng ( chöa ngoµi d¹ con) => nguy hiÓm tÝnh m¹ng. Hoạt động 2: T×m hiÓu sù ph¸t triÓn cña thai. - GV nªu c©u hái : - HS: tù nghiªn cøu SGK ? Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ quan s¸t tranh “ qu¸ cña bµo thai diÔn ra nh tr×nh ph¸t triÓn cña bµo thÕ nµo. thai” => trao đổi nhóm thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. ? Søc khoÎ cña mÑ ¶nh + MÑ khoÎ m¹nh => thai hëng nh thÕ nµo tíi sù nhi ph¸t triÓn tèt. ph¸t triÓn cña bµo thai. ? Trong thêi gian mang + Kh«ng hót thuèc l¸, thai bà mẹ cần làm gì, uống rợu, vận động tránh điều gì để thai mạnh. ph¸t triÓn tèt sinh con khoÎ m¹nh. - GV: nhËn xÐt hoµn thiÖn kiÕn thøc. - §¹i diÖn nhãm tr×nh - GV: ph©n tÝch vai trß bµy, nhãm kh¸c bæ sung. cña nhau thai. - HS: nghe vµ ghi nhí ? T¹i sao em bÐ trong kiÕn thøc. bụng mẹ không đại tiện hoÆc tiÓu tiÖn. - HS: dùa vµo hiÓu biÕt ? T¹i sao trong bông mÑ qua bµi tr¶ lêi c©u hái. em bÐ kh«ng khãc. ? Cã ph¶i trong bông mÑ em bÐ hay ngËm ngãn tay. Hoạt động 3: T×m hiÓu hiÖn tîng kinh nguyÖt. - GV : yêu cầu HS đọc - HS: cá nhân nghiên cứu th«ng tin SGK. th«ng tin, quan s¸t h×nh ? HiÖn tîng kinh nguyÖt th¶o luËn nhãm thèng lµ g×. nhÊt c©u tr¶ lêi. ? Kinh nguyÖt x¶y ra khi nµo. ? Do ®©u mµ cã kinh nguyÖt. - HS: đại diện nhóm trả - GV: nhËn xÐt hoµn lêi, nhãm kh¸c bæ sung. thiÖn kiÕn thøc cho HS.. I- Thô tinh vµ thô thai: - Thô tinh lµ sù kÕt hîp gi÷a trøng vµ tinh trïng t¹o thµnh hîp tö. - §iÒu kiÖn: trøng vµ tinh trïng cïng gÆp nhau ë 1/3 èng dÉn trøng ë phÝa ngoµi. - Thụ thai: trứng đợc thụ tinh b¸m vµo thµnh tö cung tiÕp tôc ph¸t triÓn thµnh thai. - Điều kiện: trứng đợc thô tinh ph¶i b¸m vµo thµnh tö cung. II- Sù ph¸t triÓn cña thai: - Thai đợc nuôi dỡng nhờ chÊt dinh dìng lÊy tõ mÑ qua nhau thai. - Khi mang thai ngêi mÑ cần cung cấp đầy đủ chất dinh dìng vµ tr¸nh chÊt kÝch thÝch cã h¹i cho thai nh : rîu, thuèc l¸, …. III- HiÖn tîng kinh nguyÖt : - Kinh nguyệt là hiện tợng trứng không đợc thụ tinh, líp niªm m¹c tö cung bong ra tho¸t ra ngoµi cïng víi m¸u vµ dÞch nhÇy. - Kinh nguyÖt x¶y ra theo chu kú 28 – 32 ngµy..

(143) - GV: gi¶ng thªm vÒ tÝnh chu kú vµ sù xuÊt hiÖn sím, muén cña kinh nguyÖt. 3- Kiểm tra đánh giá: - GV: dïng c©u hái ë cuèi SGK. 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - Xem tríc bµi 63. TuÇn :. - Kinh nguyệt đánh dấu chÝnh thøc dËy th× ë n÷.. Ngµy so¹n :. TiÕt 64: Bµi 63: c¬ së khoa häc cña c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai I- Môc tiªu cña bµi: - Phân tích ý nghĩa của cuộc vận động sinh đẻ có kế hoạch trong KHHGĐ. - Ph©n tÝch nh÷ng nguy c¬ khi cã thai ë tuæi vÞ thµnh niªn. - Giải thích đợc những cơ sở của các biện pháp tránh thai, từ đó xác định đợc các nguyên tắc cần tuân thủ để có thể tránh thai. II- §å dïng d¹y häc: - Mét sè dông cô tr¸nh thai: bao cao su, vßng tr¸nh thai. III- Ph¬ng ph¸p: - Hỏi đáp + tìm tòi + thảo luận nhóm. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu ý nghÜa cña viÖc tr¸nh thai. Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV : yªu cÇu HS t×m - HS: c¸ nh©n tù nghiªn hiÓu c©u hái : cøu c©u hái => th¶o luËn nhãm thèng nhÊt c©u tr¶ ? H·y ph©n tÝch ý nghÜa lêi. của cuộc vận động sinh + Không sinh con quá đẻ có kế hoạch trong sớm (trớc 20 tuổi), KHHG§. không đẻ dày, nhiều ? Thùc hiÖn cuéc vËn + Tuyªn truyÒn động đó bằng cách nào. ? Cuộc vận đó có ý + Đảm bảo chất lợng nghÜa g× ? Cho biÕt lý cuéc sèng. do. + ¶nh hëng tíi häc tËp vµ ? Điều gì sẽ xảy ra khi địa vị trong xã hội. cã thai ë tuæi ®ang cßn - HS: ph¸t biÓu rót ra kÕt ®i häc. luËn ý nghÜa cña viÖc ? Em nghÜ nh thÕ nµo tr¸nh thai. khi HS THCS đợc học vấn đề này. - GV: nhËn xÐt vµ kÕt luận lại vấn đề. Hoạt động 2: Nh÷ng nguy c¬ cã thai ë tuæi vÞ thµnh niªn. - GV yªu cÇu: - HS: c¸ nh©n tù nghiªn ? Cần phải làm gì để cứu thông tin SGK trang tránh mang thai ngoài ý 197, trao đổi nhóm thống muèn hay tr¸nh n¹o ph¸ nhÊt c©u tr¶ lêi.. Ghi b¶ng I- ý nghÜa cña viÖc tr¸nh thai: - Trong viÖc thùc hiÖn kÕ hoạch hoá gia đình: §¶m b¶o søc khoÎ cho ngêi mÑ vµ chÊt lîng cuéc sèng. - §èi víi HS ( tuæi vÞ thµnh niªn ) kh«ng nªn cã con sím ¶nh hëng tíi søc khoÎ, häc tËp vµ tinh thÇn.. II- Nh÷ng nguy c¬ cã thai ë tuæi vÞ thµnh niªn: - Tỉ lệ sẩy thai, đẻ non cao. - Con sinh ra nhÑ c©n, tØ.

(144) thai ngoµi ý muèn. - GV: cho HS th¶o luËn - §¹i diÖn nhãm tr×nh toàn lớp về vấn đề này. bµy, nhãm kh¸c bæ sung. ? Nh÷ng nguy c¬ cã thai - §¹i diÖn HS tr¶ lêi => ë tuæi vÞ thµnh niªn lµ rót ra kÕt luËn. g×. Hoạt động 3: C¬ së khoa häc cña c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai. - GV yªu cÇu HS: - HS: dùa vµo kiÕn thøc ? Dựa vào kiến thức thụ đã học bài trớc và sự tinh vµ thô thai, h·y nªu hiÓu biÕt vËn dông kiÕn c¸c nguyªn t¾c tr¸nh thøc => th¶o luËn biÖn thai. ph¸p tr¸nh thai. ? Cã nh÷ng biÖn ph¸p - §¹i diÖn HS tr¶ lêi, líp nào để thực hiện nguyên bổ sung. t¾c tr¸nh thai? Nªu u ®iÓm vµ nhîc ®iÓm cña mçi biÖn ph¸p.. lÖ tö vong cao. - ¶nh hëng tíi häc tËp, địa vị trong XH. - §Ó l¹i hËu qu¶ xÊu sau này nh : khuyết tật đờng sinh dôc, v« sinh, chöa ngoµi d¹ con. III- C¬ së khoa häc cña c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai : - Nguyªn t¾c tr¸nh thai : + Ng¨n trøng chÝn vµ rông + Không để tinh trùng gÆp trøng. + Chèng sù lµm tæ cña trứng đã thụ tinh. - Ph¬ng tiÖn tr¸nh thai: Bao cao su, thuèc tr¸nh thai, vßng tr¸nh thai.. 3- Kiểm tra đánh giá: - GV: cho HS lµm c©u hái 1 SGK vµ c©u hái 3. 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - §äc môc em cã biÕt. - Xem tríc bµi 64.. TuÇn :. Ngµy so¹n :. TiÕt 65: Bµi 64,65:. các biện pháp lây lan qua đờng Sinh dôc ( bÖnh t×nh dôc ) đại dịch AIDS – thảm hoạ của loài ngời. I- Môc tiªu cña bµi: - HS trình bày rõ đợc tác hại của một số bệnh tình dục phổ biến ( lậu, giang mai, HIV/AIDS ). - Nêu đợc những đặc điểm sống chủ yếu của các tác nhân gây bệnh và triệu chứng sớm để có thể phát hiện sớm điều trị đủ liều. - Xác định rõ các con đờng lây truyền để tìm cách phòng ngừa đối với mỗi bệnh. II- §å dïng d¹y häc:.

(145) Tranh phãng to h×nh 64 SGK. - T liÖu vÒ bÖnh t×nh dôc. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan s¸t t×m tßi. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Nh÷ng nguy c¬ cã thai ë tuæi vÞ thµnh niªn. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: T×m hiÓu bÖnh lËu, giang mai. -. Hoạt động của GV - GV : yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin vÒ b¶ng 64.1 SGK th¶o luËn c©u hái : ? T¸c nh©n g©y bÖnh lËu lµ g×. ? TriÖu chøng cña bÖnh lµ g×. ? Tác hại và con đờng l©y truyÒn cña bÖnh. - GV : cho mçi nhãm trình bày một vấn đề - GV : yêu cầu HS đọc th«ng tin néi dung b¶ng 64.2, quan s¸t h×nh th¶o luËn :. Hoạt động của HS - HS : nghiªn cøu th«ng tin vµ néi dung b¶ng 64.1 => th¶o luËn thèng nhÊt ý kiÕn.. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy => nhãm kh¸c bæ sung.. HS : đọc thông tin nghiên cøu b¶ng, quan s¸t h×nh th¶o luËn nhãm thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. ? T¸c nh©n g©y bÖnh lµ - HS : dùa vµo th«ng tin g×. và bảng 64.2 nêu đợc: tác ? TriÖu chøng, t¸c h¹i vµ nh©n, triÖu chøng, t¸c h¹i. con đờng lây lan của bÖnh. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, - GV : cho tõng nhãm tr¶ nhãm kh¸c bæ sung. lời từng vấn đề. - BiÖn ph¸p :. Néi dung I. BÖnh lËu - T¸c nh©n g©y bÖnh do song cÇu khuÈn vµ xo¾n khuÈn g©y nªn. - TriÖu chøng: gåm 2 giai ®o¹n + Giai ®o¹n sím cha cã biÓu hiÖn + Giai ®o¹n muén ( b¶ng 64.1 ) - Tác hại, con đờng lây lan ( b¶ng 64.1 ) II. BÖnh giang mai - TriÖu chøng : SGK - BiÖn ph¸p phßng tr¸nh : + Nhận thức đúng vấn đề bệnh tình dục + Sèng lµnh m¹nh + Quan hÖ t×nh dôc an toµn. ? §Ó phßng tr¸nh bÖnh lËu vµ bÖnh giang mai cÇn cã biÖn ph¸p g×. GV nêu vấn đề : ? Em hiÓu g× vÒ AIDS. - GV: lu ý sÏ cã rÊt nhiÒu ý kiÕn kh¸c nhau. - GV: nhËn xÐt c¸c ý kiÕn HS nêu nhng cha đánh gi¸. - GV: yªu cÇu hoµn thµnh b¶ng 65. - GV: kÎ s½n b¶ng 65 cho HS ®iÒn. - GV: gi¶ng thªm vÒ qu¸ tr×nh x©m nhËp ph¸ huû. Hoạt động 2: T×m hiÓu vÒ HIV/AIDS. - HS: tr¶ lêi vÒ nh÷ng hiÓu biÕt cña m×nh vÒ AIDS. II- AIDS lµ g×? HIV lµ g× ? AIDS lµ th¶m häa cña loµi ngêi. - HS kh¸c bæ sung - AIDS lµ héi chøng suy gi¶m miÔn dÞch m¾c ph¶i . - Mỗi cá nhân nghiên cứu - Con đờng lây lan: thông tin SGK kết hợp với + Qua đờng máu hiÓu biÕt cña m×nh => trao (tiªm chÝch, truyÒn đổi nhóm thống nhất ý máu, dùng chung kim kiÕn. tiªm ). - §¹i diÖn líp bæ sung + Quan hÖ t×nh dôc kh«ng an toµn. + Tõ mÑ sang con ( qua nhau thai )..

(146) c¬ thÓ cña vi rót HIV. ? Tại sao đại dịch AIDS - HS: tự nghiên cứu SGK lµ th¶m ho¹ cña loµi ng- kÕt hîp môc “ Em cã êi. biÕt” => thu nhËn kiÕn thức => trao đổi nhóm thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. - Yªu cÇu: + §¹i dÞch v× l©y lan nhanh + BÞ nhiÔm HIV => tö vong + Vần đề toàn cầu Hoạt động 3 : C¸c biÖn ph¸p tr¸nh l©y nhiÔm HIV/AIDS. - GV nêu vấn đề : - HS: dựa vào mục 1 đề ra ? Dựa vào con đờng lây các biện pháp phòng truyền AIDS, hãy đề ra ngừa. c¸c biÖn ph¸p tr¸nh l©y - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy truyÒn AIDS. nhãm kh¸c bæ sung. - GV hái thªm : ? Em cho biết đa ngời - HS: thảo luận để trả lời m¾c HIV/AIDS vµo sèng c©u hái. chung trong cộng đồng đúng hay sai. ? HS phải làm gì để kh«ng bÞ m¾c AIDS. 3- Kiểm tra đánh giá: - GV: dïng c©u hái 1, 2 SGK. 4- DÆn dß: - Häc bµi lµm bµi tËp SGK. - §äc môc em cã biÕt. - Xem tríc bµi tËp ch¬ng X.. - Khi HIV/AIDS x©m nhËp vµo c¬ thÓ lµm mÊt kh¶ n¨ng chèng bÖnh => tö vong. - AIDS lµ th¶m ho¹ cña loµi ngêi v×: + TØ lÖ tö vong cao + Kh«ng cã v¾c xin phßng vµ thuèc ch÷a. + L©y lan nhanh III- C¸c biÖn ph¸p tr¸nh l©y lan HIV/AIDS: - Chủ động phòng tr¸nh l©y nhiÔm AIDS: + Kh«ng tiªm chÝch ma tuý, kh«ng dïng chung b¬m kim tiªm, kiÓm tra m¸u tríc khi truyÒn. + Sèng lµnh m¹nh, chung thuû mét vî, 1 chång. + Ngêi mÑ khi bÞ AIDS kh«ng nªn sinh con..

(147) TuÇn :. Ngµy so¹n :. TiÕt 68: Bµi tËp ch¬ng xi.

(148) I- Môc tiªu cña bµi: - HS rÌn luyÖn vµ «n l¹i kiÕn thøc qua c¸c bµi tËp. - Biết làm đợc các dạng bài tập đặc biệt rèn luyện kỹ năng vẽ. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh c¸c c¬ quan sinh dôc nam, n÷. III- Ph¬ng ph¸p: - Bµi tù luËn + tr¾c nghiÖm. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Kh«ng kiÓm tra. 2- Bµi míi: A. D¹ng tr¾c nghiÖm: * Chän chøc n¨ng thÝch hîp cét bªn ph¶i ( a,b,c) ®iÒn vµo « trèng c¸c c¬ quan sinh dôc nam. C¬ quan Chøc n¨ng 1. Tinh hoµn a. Tiết dịch hoà với tinh trùng từ túi tinh chuyển ra để tạo thµnh tinh dÞch. 2. Mµo tinh hoµn b. N¬i níc tiÓu vµ tinh dÞch ®i qua 3. B×u c. N¬i s¶n xuÊt tinh trïng. 4. èng dÉn tinh d. Tiết dịch để trung hoà axít trong ống đái, chuẩn bị cho tinh phóng qua đồng thời làm giảm ma sát trong quan hệ 5. Tói tinh t×nh dôc. 6. TuyÕn tiÒn liÖt e. N¬i chøa vµ nu«i dìng tinh trïng. 7. ống đái g. N¬i tinh trïng tiÕp tôc ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn vÒ cÊu 8. TuyÕn hµnh t¹o. h. Dẫn tinh trùng từ tinh hoàn đến túi tinh. i. Đảm bảo nhiệt độ thích hợp cho quá trình sinh tinh. B. D¹ng tù luËn: 1. Nªu cÊu t¹o tinh hoµn vµ buång trøng, vai trß cña nã. 2. Nªu cÊu t¹o c¬ quan sinh dôc nam, n÷. 3. Thụ tinh là gì? Tại sao trứng xuống đến tử cung rất khó thụ tinh. 4. Thùc chÊt hiÖn tîng kinh nguyÖt lµ g×? Nã x¶y ra nh thÕ nµo? 5. C¬ së khoa häc cña biÖn ph¸p tr¸nh thai. 6. AIDS/HIV lµ g×? T¹i sao AIDS lµ th¶m ho¹ cña loµi ngêi. 3. DÆn dß: - Lµm c¸c bµi tËp SGK. - Lµm c¸c c©u hái «n tËp trong hÌ..

(149) TuÇn :. Ngµy so¹n :. TiÕt 69: Bµi 66: «n tËp häc kú ii I- Môc tiªu cña bµi: - Hệ thống hoá kiến thức đã học trong năm ( học kỳ II). - N¾m ch¾c kiÕn thøc c¬ b¶n trong ch¬ng tr×nh sinh häc líp 8. II- §å dïng d¹y häc: - Tranh mét sè hÖ c¬ quan - C¬ chÕ ®iÒu hoµ b»ng thÇn kinh vµ thÓ dÞch. - Tranh tÕ bµo. III- Ph¬ng ph¸p: - Quan sát tìm tòi + nhóm + hỏi đáp. IV- Hoạt động dạy học: 1- KiÓm tra: - Lång vµo bµi míi. 2- Bµi míi: Hoạt động 1: ¤n tËp kiÕn thøc häc kú II. Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV : cho các nhóm hoàn thành bảng - HS : các nhóm trao đổi hoàn thành 66.1 => 66.8, mçi nhãm 2 b¶ng. néi dung b¶ng cña nhãm m×nh. - GV : cho các nhóm bổ sung hoàn - HS : đại diện nhóm trình bày kết quả chØnh kiÕn thøc ë tõng b¶ng. => nhãm kh¸c bæ sung. - GV : ®em b¶ng kiÕn thøc chuÈn cho - HS : c¸c nhãm söa sai nÕu cÇn. HS xem. Hoạt động 2 : Tæng kÕt sinh häc 8. ? Ch¬ng tr×nh sinh häc 8 gióp em cã - HS : tù nghiªn cøu SGK trang 211 => những kiến thức gì về cơ thể ngời và trao đổi nhóm thống nhất câu trả lời. vÖ sinh. - Yêu cầu nêu đợc : + Tế bào là đơn vị cấu trúc và chức n¨ng cña c¬ thÓ sèng..

(150) + C¸c hÖ c¬ quan trong c¬ thÓ cã cÊu t¹o phï hîp víi chøc n¨ng. + Các hệ cơ quan hoạt động nhịp nhµng lµ nhê sù ®iÒu khiÓn cña hÖ thÇn kinh vµ thÓ dÞch => t¹o sù thèng nhÊt. + Cơ thể thờng xuyên TĐC với môi trờng để tồn tại và phát triển. + C¬ quan sinh s¶n thùc hiÖn chøc năng đặc biệt đó là sinh sản và bảo vệ nßi gièng. + BiÕt c¸c t¸c nh©n g©y h¹i cho c¬ thÓ vµ biÖn ph¸p rÌn luyÖn b¶o vÖ c¬ thÓ - GV : nhận xét đánh giá kết quả. tránh các tác nhân, để hoạt động có - GV : cho HS tr¶ lêi c©u hái ë trang hiÖu qu¶. 212 ( nÕu cã thêi gian). - §¹i diÖn c¸c nhãm tr¶ lêi, nhãm kh¸c bæ sung. 3- C©u hái «n tËp:. ĐỀ CƯƠNG ÔN THI HỌC KÌ II - MÔN SINH HỌC 8 Năm học 2011-2012 I. Trắc nghiệm : Trong các câu hỏi sau,hãy chọn phương án trả lời đúng,chính xác nhất và khoanh tròn vào chữ cái ở đầu phương án mà em lựa chọn. Câu 1: Chức năng của nơ ron thần kinh là: E. Vận chuyển khí CO2 và O2 B. Hưng phấn và phản xạ C. Co rút và cảm ứng D. Cảm ứng và dẫn truyền Câu 2: Trong các tuyến nội tiết, tuyến nào giữ vai trò chỉ đạo hoạt động của hầu hết các tuyến nội tiết khác? D. Tuyến trên thận B. Tuyến yên C. Tuyến cận giáp D. Tuyến tụy Câu 3: Những vùng nào ở Đại não chỉ có ở người mà không có ở Động vật ? C. Vùng hiểu tiếng nói, vùng hiểu chữ viết, vùng vận động ngôn ngữ D. Vùng cảm giác, vùng khứu giác, vùng thị giác C. Vùng thính giác, vùng vị giác, vùng vận động D. Vùng khứu giác, vùng vị giác, vùng vận động ngôn ngữ Câu 4: Hệ bài tiết nước tiểu gồm những cơ quan nào ? G. Thận, cầu thận, bóng đái H. Thận, ống thận, bóng đái C. Thận, ống dẫn nước tiểu, bóng đái, ống đái.

(151) D. Thận, bóng đái, ống đái Câu 5: Mỗi chu kì rụng trứng ở nữ giới có thời gian là : C. 15 ngày B. 15-20 ngày C. 20-25 ngày D. 28-32 ngày Câu 6: Vành tai có chức năng : E. Hướng sóng âm B.Hứng sóng âm C.Truyền sóng âm F. D. Phân tích âm thanh Câu 7: Nguyên nhân của tật cận thị là ? C. Cầu mắt dài B. Thể thủy tinh quá phồng C. Cả A và B đều đúng D. Do lão hóa Câu 8: Chức năng của da là : C. Bảo vệ cơ thể B. Tiếp nhận các kích thích C. Bài tiết và điều hòa thân nhiệt II.. D. Cả A,B,C đều đúng. Tự luận :. Câu 1 : Em hãy nêu cấu tạo và chức năng của cầu mắt ? Câu 2: Em hãy nêu vắn tắt chức năng của hoocmon tuyến tụy ? Câu 3: Trình bày chức năng của tinh hoàn và buồng trứng? Cho biết cơ sở khoa học của các biện pháp tránh thai ? Câu 4 : Thế nào là phản xạ không điều kiện và phản xạ có điều kiện ? Em hãy nêu đặc điểm khác nhau giữa phản xạ không điều kiện và phản xạ có điều kiện? Câu 5 : Hoocmon là gì ? Hoocmon có tính chất ra sao? Em hãy nêu tác dụng của hoocmon. Nêu ví dụ 1 vài loại hoocmon mà em biết? Câu 6 : Em hãy nêu cấu tạo và chức năng của Thận? 4- DÆn dß: - Lµm c¸c c©u hái «n tËp. - Hoµn thµnh c¸c b¶ng cßn l¹i ë bµi 66..

(152) TuÇn :. Ngµy so¹n :. TiÕt 70: KiÓm tra häc kú II I- Môc tiªu cña bµi:.

(153) - HS nhớ lại kiến thức trong học kì 2 để làm bài kiểm tra. - Có thái độ nghiêm túc trong làm bài. - RÌn kÜ n¨ng t duy t¸i hiÖn cho HS. II- ChuÈn bÞ: - GV: ghi đề vào bảng phụ. - HS: «n l¹i kiÕn thøc. III- Ph¬ng ph¸p: - Tù luËn kh¸ch quan. IV- Nội dung đề kiểm tra: 1- §Ò ra: C©u 1: ( 4,0 ®iÓm) a- HÖ bµi tiÕt níc tiÓu gåm nh÷ng c¬ quan nµo? Thùc chÊt qu¸ tr×nh t¹o thµnh níc tiÓu lµ g×? b- Nªu cÊu t¹o cña tuû sèng? V× sao nãi d©y thÇn kinh tuû lµ d©y pha. C©u 2: ( 4,0 ®iÓm) a- Nªu vai trß vµ tÝnh chÊt cña hoãc m«n. b- Nêu vai trò của hoóc môn tuyến tuỵ. Cơ chế điều hoà lợng đờng trong máu cña hooc m«n tuyÕn tuþ C©u 3: Nªu cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña tiÓu n·o ( 2,0 ®iÓm) 2- §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm C©u 1: ( 4 ®iÓm ) a- HÖ bµi tiÕt níc tiÓu gåm: + ThËn ( 1,0 ® ) + èng dÉn níc tiÓu + ống đái + Bóng đái - Thùc chÊt qu¸ tr×nh t¹o thµnh níc tiÓu lµ qu¸ tr×nh läc m¸u vµ th¶i chÊt cÆn b·, chất độc ra ngoài cơ thể. ( 0,5 đ ) b- CÊu t¹o tuû sèng: - CÊu t¹o ngoµi: ( 1,0 ®) + Vị trí: nằm trong ống xơng sống từ đốt cổ I đến đốt thắt lng thứ II + H×nh d¹ng: h×nh trô dµi 50 cm cã hai chç ph×nh, ph×nh cæ vµ ph×nh th¾t lng. + Cã mµu tr¾ng bãng. + Mµng tuû: cã 3 líp mµng cøng, mµng nhÖn, mµng nu«i. - CÊu t¹o trong: ( 1® ) + ChÊt x¸m: n»m trong cã h×nh c¸nh bím + ChÊt tr¾ng: ë ngoµi, bao quanh chÊt x¸m - Dây thần kinh tuỷ là dây pha vì: gồm bó sợi vận động và bó sợi cảm giác. ( 0,5 ®) C©u 2: ( 4 ®iÓm ) a- TÝnh chÊt cña hoãc m«n: ( 1,5 ®) - Hoóc môn chỉ ảnh hởng tới một hoặc một số cơ quan xác định. - Hooc m«n cã ho¹t tÝnh sinh häc rÊt cao. - Hooc môn không mang tính đặc trng cho loài. * Vai trß cña hooc m«n: ( 1,0 ® ) - Duy trì tính ổn định môi trờng trong cơ thể. - §iÒu hoµ c¸c qu¸ tr×nh sinh lý b×nh thêng. b- Vai trß cña hooc m«n tuyÕn tuþ: ( 0,5 ®) Điều hoà lợng đờng trong máu  tỉ lệ đờng huyết luôn ổn định  đảm bảo hoạt động sinh lý cơ thể diễn ra bình thờng. - C¬ chÕ: ( 1,0 ® ) + §êng huyÕt t¨ng  TB  tiÕt insulin chuyÓn gluc« thµnh glic«gen. + §êng huyÕt gi¶m  TB  tiÕt glucag«n chuyÓn glic«gen  gluc«. C©u 3:( 2 ®iÓm ) - CÊu t¹o: ( 1® ) + ChÊt x¸m n»m ngoµi lµm thµnh vá tiÓu n·o..

(154) + Chất trắng ở trong là các đờng dẫn truyền. - Chøc n¨ng: ( 1® ) Điều hoà, phối hợp các cử động phức tạp và giữ thăng bằng cơ thể..

(155)

giao an sinh 8 ca nam 3 cot

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về