Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (687.4 KB, 91 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tieát PPCT : 01 Tieát daïy : 5 Ngaøy daïy: 18/08/2010. Tuaàn 1. PHAÀN I. Chöông I. Baøi 1. DI TRUYEÀN VAØ BIEÁN DÒ CAÙC THÍ NGHIEÄM CUÛA MENDEN. MENDEN VAØ DI TRUYEÀN HOÏC. I. MUÏC TIEÂU 1.Kiến thức : HS nêu được nhiện vụ, nội dung và vai trò của di truyền học Hiểu được Men đen là người đặt nền móng cho Di truyền học Hiểu và ghi nhớ một số thuật ngữ và ký hiệu trong di truyền học. 2.Kó naêng : Reøn kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích keânh hình . Phaùt trieån tö duy phaân tích so saùnh . 3.Thái độ : Xây dựng ý thức tự giác và thói quen học tập môn học . II. CHUAÅN BÒ: 1.Chuaån bò cuûa giaùo vieân: Tranh phoùng to hình 1.2 (SGK) Ảnh và tiểu sử Menđen Cây đậu Hà Lan có hoa, quả, hạt 2.Chuaån bò cuûa hoïc sinh: Cây đậu Hà Lan có hoa, quả, hạt III. TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG 1. Oån định lớp : ( 1’ )Điểm danh HS 2 Kieåm tra baøi cuõ: Thoâng qua 3. Bài mới : Giới thiệu bài ( 1’ ) Di truyền học tuy mới hình thành từ đầu thế kỷ XX, nhưng chiếm một vị trí quan trọng trong sinh học. Menđen – người đặt nền móng cho di truyền học Hoạt động 1: Tìm Hiểu Di Truyền Học Muïc tieâu : Hiểu được mục đích và ý nghĩa của di truyền học Tieán haønh :. TG 12’. Noäi Dung I.Di Truyeàn Hoïc Di truyền là hiện tượng truyền đạt các tính traïng cuûa boá meï toå tieân cho caùc theá heä con chaùu Biến dị là hiện tượng con sinh ra khaùc boá. Hoạt động giáo viên GV yeâu caàu HS laøm baøi taäp muïc (tr. 15):Lieân heä baûn thân mình có những điểm gioáng vaø khaùc boá meï?. Hoạt động học sinh HS trình bày những đặc điểm cuûa baûn thaân gioán vaø khaùc boá meï veà chieàu cao, maøu, maét, hình daïng tai …. rGV giaûi thích : HS nêu được 2 hiện tượng di +Ñaëc ñieåm gioáng boá meï .
<span class='text_page_counter'>(2)</span> meï vaø khaùc nhau veà nhieàu chi tieát Di truyeàn hoïc nghieân cứu cơ sở vật chất, cơ cheá, tính quy luaät cuûa hiện tượng di truyền. hiện tượng di truyền truyeàn vaø bieán dò + Ñaëc ñieåm khaùc boá meï hiện tượng biến dị. -Thế nào là di truyền ? biến -HS sử dụng tư liệu SGK để dò ? trả lời -GV toång keát laïi - Lớp nhận xét hoàn chỉnh - GV giải thích rõ ý : “biến dị đáp án và di truyền là hai hiện tượng song song. Gắn liền với quá trình sinh saûn “. - GV yeâu caàu HS trình baøy nội dungvà ý nghĩa thực tiễn cuûa di truyeàn hoïc Hoạt động 2 : Menđen Người Đặt Nền Móng Cho Di Truyền Học Muïc tieâu : Hiểu và trình bày được phương pháp nghiên cứu di truyền của Menđen – phương pháp phaân tích caùc theá heä lai TG 13’. Hoạt động giáo viên Hoạt động học sinh GV giới thiệu tiểu sử của - Một HS đọc tiểu sử (tr. 7)cả Menñen lớp theo dõi - GV giới thiệu tình hình nghiên cứu di truyền ở thế kỷ XIX vaø phöông phaùp cuûa Menñen - HS quan saùt vaø phaân tích -GV yêu câøu HS quan sát hình 1.2 nêu được sự tương hình 1.2, nêu nhận xét về đặc phản của từng cặp tính trạng điểm của từng cặp tính trạng HS đọc kỹ thông tin SGK ñem lai trình bày được nội dung cơ - GV yêu cầu HS nghiên cứu bản của phương pháp phân thoâng tin neâu phöông phaùp tích theá heä lai nghiên cứu của Menđen? -Một vài HS phát biểu, lớp -GV nhaán maïnh theâm tính boå sung chất độc đáo trong phương pháp nghiên cứu di truyền cuûa Menñen vaø giaûi thích vì sao Menđen chọn đậu Hà Lan làm đối tượng nghiên cứu ? Hoạt động 3: Một Số Thuật Ngữ Và Ký Hiệu Của Di Truyền Học Muïc tieâu : Hiểu và trình bày được một số thuật ngữ và ký hiệu của di truyền học TG. Noäi Dung II.Menđen Người Đặt Neàn Moùng Cho Di Truyeàn Hoïc -Menñen (1822-1884 )laø người đầu tiên vận dụng phöông phaùp khoa hoïc vào viêc nghiên cứu di truyeàn. Oâng duøng phöông phaùp : -Lai caùc caëp boá meï khác nhau về một hoặc moät soá tính traïng thuaàn chuûng töông phaûn -Dùng toán thống kê để phaân tích caùc soá lieäu thu được.. Noäi Dung. Hoạt động giáo. Hoạt động.
<span class='text_page_counter'>(3)</span> 12’. vieân -GV hướng dẫn HS nghiên cứu một số thuật ngữ - GV yeâu caàu HS lấy ví dụ minh hoạ cho từng thuật ngữ - GV nhận xét, sửa chữa - GV giới thiệu một soá kyù hieäu VD: P meï x boá. hoïc sinh -HS tự thu nhaän thoâng tin ghi nhớ kiến thức -HS laáy caùc thí du cuï theå -HS ghi nhớ kiến thức. IV. Một Số Thuật Ngữ Và Ký Hiệu Của Di Truyeàn Hoïc -Thuật ngữ : Tính trạng là những đặc điểm về hình thái, cấu taïo sinh lí cuûa moät cô theå. Vd : Thaân cao, quaû luïc, haït vaøng, chòu haïn toát, … Caëp tính traïng töông phaûn laø hai traïng thaùi biểu hiện trái ngược nhau của cùng loại tính traïng. Vd: Haït trôn vaø haït nhaên Nhaân toá di truyeàn quy ñònh caùc tính traïng cuûa sinh vật. Vd: Màu sắc hoa, màu sắc hạt đậu -Gioáng (doøng) thuaàn chuûng laø gioáng coù ñaëc tính di truyền đồng nhất, các thế hệ sau giống các thế hệ trước Moät soá kyù hieäu: P: Caëp boá meï xuaát phaùt X: Kyù hieäu pheùp lai G: Giao tử F: Theá heä con 4 .Kiểm tra - Đánh Giá : 5’ -Yêu cầu học sinh đọc khung mau hồng . - Toùm taét noäi dung chính cuûa baøi. CAÂu hoûi : Tại sao Menđen lại chọn các cặp tính trạng tương phản dể thực hiện phép lai? Lấy các ví dụ về tính trạng ở người để minh hoạ cho khái niệm “cặp tính trạng tương phaûn - Đánh giá câu trả lời của học sinh . -Đánh giá điêm cho học sinh . 5.Daën doø : 1’ -Học bài trả lời câu hỏi SGK -Kẻ bảng 2 (tr.8) vào vở bài tập -Đọc trước bài 2 -----------------------------------------------------------RUÙT KINH NGHIEÄM ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát PPCT : 02 Tieát daïy : 4 Ngaøy daïy: 21/08/2010. Tuaàn 1.
<span class='text_page_counter'>(4)</span> Baøi 2. LAI MOÄT CAËP TÍNH TRAÏNG. I. MUÏC TIEÂU 1 Kiến thức : - HS nêu được phương pháp nghiên cứu di truyền của Menđen - Nêu được các thí nghiệm của Menđen và rút ra nhận xét - Hiểu và ghi nhớ các khái niệm kiểu hình, kiểu gen, thể đồng hợp, thể dị hợp hieåu vaø phaùt bieåu noäi dung quy luaät phaân ly 2 Kó naêng : - Phaùt trieån kyõ naêng phaân tích keânh hình - Reøn kyõ naêng phaân tích soá lieäu, tö duy loâgic 3 Thái độ : - Củng vố niềm tin vào khoa học khi nghiên cứu tính quy luật của hiện tượng sinh học II. CHUAÅN BÒ: 1 Chuaån bò cuûa giaùo vieân: -Tranh phoùng to hình 2.1 vaø 2.3 SGK 2 Chuaån bò cuûa hoïc sinh: - Xem trước bài 2 SGK - SGK vaø duïng cuï hoïc taäp IV. TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG 1. Oån định lớp : ( 1’ )Điểm danh HS 2 Kieåm tra baøi cuõ: Thoâng qua 3. Bài mới Giới thiệu bài: ( 1’ ) GV cho HS trình bày nội dung cơ bản của phương pháp phân tích các thế hệ lai của Menđen. Vậy sự di truyền các tính trạng của bố mẹ cho con cháu như thế nào ? Hoạt động 1: Thí Nghiệm Của Menđen Muïc tieâu : -HS hiểu và trình bày được thí nghiêïm lai một cặp tính trạng của Menđen -Phát biểu được nội dung quy luật phân ly Tieán haønh :. TG 19’. Noäi Dung II.Thí Nghieäm Menñen. Cuûa. ThÝ nghiÖm. - Menden dùng hai thứ đậu hà lan khác nhau về moät caëp tinh traïng thuaàn chuûng töông phaûn về.Trước hết ,ông cắt bỏ nhị từ khi chưa chín ở hoa cuûa caây choïn laøm mẹ và ngăn ngừa sự thụ phấn . khi nhị đã chín , oâng laáy phaán cuûa hoa cuûa caây choïn laøm boá raét. Hoạt động giáo viên Hoạt động học sinh - GV hướng dẫn HS quan sát -Học sinh chú ý quan sát tranh 2.1 giới thiệu sự thu hình ïphấn nhân tạo trên hoa đậu Học sinh đại diện thục hiện Haø Lan - GV sử dụng bảng 2 để phân tích caùc khaùi nieäm kieåu hình, tính traïng troäi, tính traïng laën - GV yêu cầu HS nghiên cứu baûng 2 SGK luaän + Nhận xét kiểu hình ở F1? hoado 705 3 = = hoatrang 224 1 thancao 487 3 = = thanthap 177 1. hoado 705 3 = = hoatrang 224 1 thancao 487 3 = = thanthap 177 1.
<span class='text_page_counter'>(5)</span> vào đầu nhuỵ của các cây làm đã được cắt nhị ở trên cây được chọn laøm meï. Baèng phöông phaùp phaân tích caùc theá heä lai, Menñen thaáy raèng: Khi lai hai bè mÑ kh¸c nhau vÒ mét cÆp tÝnh tr¹ng thuÇn chñng th× F2 ph©n li tÝnh tr¹ng theo tØ lÖ trung b×nh 3 tréi :1 lÆn. qualuc 428 3 = = quavang 124 1. +Xác định kiểu hình ở F2 trong từng trường hợp? - Từ kết quả đã tính toán, GV yeâu caàu HS ruùt ra tæ leä kieåu hình ở F2 - Yeâu caàu HS trình baøy thí nghieäm cuûa Menñen? - GV nhấn mạnh về sự thay đổi giống làm mẹ thì kết qủa C¸c kh¸i niÖm: thu được không thay đổi -KiÓu h×nh : Lµ tæ hîp c¸c tÝnh tr¹ng cña c¬ thÓ. Vai troø di truyeàn nhö nhau -TÝnh tr¹ng tréi: lµ tÝnh cuûa boá vaø meï tr¹ng biÓu hiÖn ë F1 -TÝnh tr¹ng lÆn: Lµ tÝnh - GV yeâu caàu HS laøm baøi taäp trạng đến F2 Mới đợc điền từ (tr. 9 ) biÓu hiÖn. GV yeâu caàu HS nhaéc laïi noäi dung quy luaät phaân ly. qualuc 428 3 = = quavang 124 1. Học sinh thực hiện. - HS trình baøy TN - HS chuù yù. - Đồng tính ; 3:1 Hoïc sinh nhaéc laïi – Ghi baøi. Hoạt động 2 : Menđen Giải Thích Kết Quả Thí Nghiệm Mục tiêu : HS giải thích được kết quả thí nghiệm theo quan điểm của Menđen Tieán haønh :. TG 18’. Noäi Dung III. Menñen Giaûi thích Keát Quaû Thí Nghieäm Giaûi thích Menđen đã giải thích caùc keát quaû thí nghieäm của mình bằng sự phân li và tổ hợp của cặp nhaân toá di truyeàn (gen) quy ñònh caëp tính traïng töông phaûn thoâng qua caùc quaù trình phaùt sinh giao tử và thụ tinh. Néi dung cña qui luËt: Trong qu¸ tr×nh ph¸t sinh giao tö mçi nh©n tè di truyÒn trong cÆp nh©n tè di truyÒn ph©n li vÒ mét giao tö vµ gi÷ nguyªn b¶n chÊt nh ë c¬ thÓ thuÇn chñng cña P. Hoạt động giáo viên - GV giaûi thích quan nieäm đương thời của Menđen về di truyền hoà hợp - Neâu quan nieäm cuûa Menñen về giao tử thuần khiết - GV yeâu caàu HS laøm baøi taäp muïc (tr.9) +Tỉ lệ các loại giao tử ở F1 và tỉ lệ các loại hợp tử ử F2 +Taïi sao F2 laïi coù tæ leä 3 hoa đỏ:1 hoa trắng - GV hoàn thiện kiến thức Yeâu caàu HS giaûi thích keát quaû thí nghieäm theo Menñen. Hoạt động học sinh - HS ghi nhớ kiến thức. - HS quan saùt hình 2.3, thaûo luận nhóm xác định được : + Giao tử F1 : 1A : 1a Hợp tử F2 có tỉ lệ : 1AA : 2Aa : 1aa +Vì hợp tử Aa, biểu hiện kiểu hình trộigiống hợp tử AA Moãi tính traïng do caëp nhaân toá di truyeàn quyeát ñònh Trong quaù trình phaùt sinh giao tử có phân ly giao tử có sự phân ly của cặp nhân toá di truyeàn - GV chốt lại cách giải thích Các nhân tố di truyền được.
<span class='text_page_counter'>(6)</span> kết qủa là sự phân ly mỗi tổ hợp lại trong thụ tinh nhân tố di truyền về một giao - Đại diêïn nhóm phát biểu, tử vàgiữ nguyên bản chất như các nhóm khác bổ sung cô theå thuaàn chuûng cuûa P - HS ghi nhớ kiến thức 4. Cuûng coá : 5’ -Yêu cầu học sinh độc khung mau hồng . - Toùm taét noäi dung chính cuûa baøi. CAÂu hoûi : Trình baøy thí nghieäm lai moät caëp tính traïng vaø giaûi thích keát quaû thí nghieäm theo Menñen? Phân biệt tín trạng trội, tính trạng lặn và cho ví dụ minh hoạ? 5.Daën doø : 1’ Học bài, trả lời câu hỏi 1, 2, 3 SGK Làm bài tập 4 (GV hướng dẫn quy ước gen và viết sơ đồ lai ) -----------------------------------------------------------RUÙT KINH NGHIEÄM ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tieát PPCT : 03 Tieát daïy : 5 Ngaøy daïy: 25/08/2010. Baøi 3. Tuaàn 2. LAI MOÄT CAËP TÍNH TRAÏNG (Tieáp theo). I. MUÏC TIEÂU 1 Kiến thức : HS phát biểu được nội dung quy luật phân li Nêu được ý nghĩa của qui luật phân li Nêu được ứng dụng của quy luật phân li trong lĩnh vực sản xuất và đời sống.
<span class='text_page_counter'>(7)</span> Hiểu và phân biệt được sự di truyền trội không hoàn toàn với di truyền trội hoàn toàn 2 Kó naêng : Phaùt trieån tö duy lyù luaän nhö phaân tích, so saùnh Rèn kỹ năng hoạt động nhóm Luyện kỹ năng viết sơ đồ lai 3 Thái độ : Yêu thích môn học II. CHUAÅN BÒ: 1 Chuaån bò cuûa giaùo vieân: Tranh minh hoạ lai phân tích Tranh phoùng to hình 3 SGK 2 Chuaån bò cuûa hoïc sinh: -Xem trước ND bài 3 - SGK vaø duïng cuï hoïc taäp V. TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG 1. Oån định lớp : ( 1’ )Điểm danh HS 2 Kieåm tra baøi cuõ: 5’ Nêu khái niệm kiểu hình và cho ví dụ minh hoạ KiĨu h×nh : Lµ tỉ hỵp c¸c tÝnh tr¹ng cđa c¬ thĨ. Ví dụ: Hạt vàng, hoa đỏ, hoa trắng Phaùt bieåu noäi dung cuûa qui luaät phaân li Néi dung cña qui luËt: Trong qu¸ tr×nh ph¸t sinh giao tö mçi nh©n tè di truyÒn trong cÆp nh©n tè di truyÒn ph©n li vÒ mét giao tö vµ gi÷ nguyªn b¶n chÊt nh ë c¬ thÓ thuÇn chñng cña P 3. Bài mới Giới thiệu bài : ( 1’ ) Làm thế nào để xác định kiểu gen của cá thể mang tính trạng trội? Và điều này có ý nghĩa như thế nào trong thực tế sản xuất? Đó là nội dung bài học hôm nay Hoạt động 1: Lai Phân Tích Mục tiêu : Trình bày được nội dung, mục đích và ứng dụng của phép lai phân tích . TG 15’. Noäi Dung I . Lai Phaân Tích Moät soá khaùi nieäm: Kiểu gen: là tổ hợp toàn bộ các gen trong teá baøo cô theå Thể đồng hợp: Kiểu gen chứa cặp gen tương ứng giống nhau Thể dị hợp: kiểu gen chứa cặp gen tương ứng khác nhau Lai phaân tích: Lai phaân tích laø pheùp lai giữa cá thể mang tính traïng troäi caàn xaùc. Hoạt động giáo viên - GV yeâu caàu HS neâu tæ leä caùc loại hợp tử ở F2 trong thí nghieäm cuûa Menñen - Từ kết quả trên GV phân tích caùc khaùi nieäm: Kieåu gen, thể đồng hợp, thể dị hợp - GV yeâu caàu HS xaùc ñònh keát quûa cuûa caùc pheùp lai: +P: Hoa đỏ x Hoa trắng AA aa +P: Hoa đỏ x Hoa trắng Aa aa - GV chốt lại kiến thức và nêu vấn đề: Hoa đỏ có 2 kiểu gen AA vaø aa - Làm thế nào để xác định. Hoạt động học sinh - HS nêu kết quả hợp tử ở F2 coù tæ leä: 1AA : 2Aa : 1aa - HS ghi nhớ khái niệm. - Caùc nhoùm thaûo luaän. Vieát sơ đồ lai của 2 trường hợp và nêu kết quả của từng trường hợp -Đại diện 2 nhóm lên viết sơ đồ lai -Caùc nhoùm khaùc boå sung hoàn thiện đáp án - HS căn cứ vào 2 sơ đồ lai thảo luận và nêu được:.
<span class='text_page_counter'>(8)</span> định kiểûu gen với cá theå mang tính traïng laën - Neáu keát quaû pheùp lai đồng tính thì cá thể mang tính traïng troäi ñem lai coù kieåu gen đồng hợp Neáu keát quaû pheùp lai phaân tích theo tæ leä 1:1 thì caù theå mang lai coù kieåu gen dị hợp. được kiểu gen của cá thể mang tính traïng troäi? - GV thoâng baùo cho HS pheùp lai đó gọi là phép lai phân tích vaø yeâu caàu HS laøm tieáp bài tập điền từ (tr.11) - GV goïi 1 HS nhaéc laïi khaùi nieäm lai phaân tích. Muốn xác định được kiểu gen cuûa caù theå mang tính trạng trội đem lai với cá theå mang tính traïng laën. - HS lần lượt điền các cụm từ vào các chõ trống theo thứ tự: 1: Troäi, 2: kieåu gen, GV ñöa theâm thoâng tin 3:lặn, 4:đồng hợp, 5: dị dể HS phân biệt được khái hợp niệm lai phân tích với mụ đích lai phân tích là nhằm xác -Một – 2 HS đọc lại khái ñònh kieåu gen cuûa caù theå nieäm lai phaân tích mang tính traïng troâi Hoạt động 2 : Yù Nghĩa Của Tương Quan Trội - Lặn Mục tiêu : Nêu được vai trò của quy luật phân ly đối với sản xuất Tieán haønh : TG 9’. Noäi Dung II . Yù Nghóa Cuûa Töông Quan Troäi - Laën Trong tự nhiên tương quan troäi laën laø phoå bieán Tính trạng trội thường laø tính traïng toát Caàn xaùc ñònh tính traïng troäi vaø taäp trung nhieàu gen troäi quyù vaøo 1 kieåu gen taïo gioáng coù yù nghóa kinh teá Trong chọn giống để tránh sự phân ly tính trạng phải kiểm tra độ thuaàn chuûng cuûa gioáng. Hoạt động giáo viên - GV yêu cầu HS nghiên cứu thoâng tin SGK,roài thaûo luaän + Neâu töông quan troäi laën trong tự nhiên + Xaùc ñònh tính traïng troäi, laën nhaèm muïc ñích gì? + Vieäc xaùc ñònh ñoâï thuaàn chuûng cuûa gioáng coù yù nghóa gì trong saûn xuaát? +Muoán xaùc ñònh gioáng thuaàn chuûng hay khoâng caàn phải thực hiện phép lai nào?. Hoạt động học sinh - HS tự thu nhận và xử lý thoâng tin -Thaûo luaän nhoùm, thoáng nhaát yù kieán - Đại diện nhóm trình bày ý kieán - Caùc nhoùm boå sung - HS xác định được cần sử duïng pheùp lai phaân tích vaø neâu noäi dung phöông phaùp. Hoạt động 3 : Trội Không Hoàn Toàn Mục tiêu : Phân biệt được hiện tượng di truyền trội không hoàn toàn với trội hoàn toàn Tieán haønh :. TG 8’. Noäi Dung Hoạt động giáo viên Hoạt động học sinh III . Trội Không Hoàn - GV yêu cầu HS quan sát - HS tự thu nhận thông tin,.
<span class='text_page_counter'>(9)</span> Toàn Trội không hoàn toàn là hiện tượng di truyền trong đó kiểu hình cuûa F1 bieåu hieän tính traïng trung gian giữa bố và mẹ, còn F2 coù tæ leä kieåu hình laø 1 : 2:1. hình 3, nghiên cứu thông tin SGK nêu sự khác nhau về kiểu hình ở F1, F2 giữa trội không hoàn toàn với thí nghieäm cuûa Menñen? - GV yeâu caàu HS laøm baøi taäp điền từ - Em hieåu nhö theá naøo laø troäi không hoàn toàn?. kết hợp quan sát hình xác định được kiểu hình trôïi không hoàn toàn F1: tính traïng trung gian F2: 1:troäi : 2 trung gian : 1 laën - HS điền được các cụm từ : “tính traïng trung gian” 2 : 1 : 1. Ù4 .Kiểm tra - Đánh Giá : 5’ -Yêu cầu học sinh độc khung màu hồng . - Toùm taét noäi dung chính cuûa baøi. CAÂu hoûi : Khoanh tròn vào chữ cái (a,b,c . . .) chỉ ý trả lời đúng A Khi cho cây cà chua quả đỏ thuần chủng lai phân tích. Kết quả thu được a/ Toàn quả vàng c/ 1 quả đỏ : 1quả vàng b/ Toàn quả đỏ d/ 3 quả đỏ : 1 quả vàng B. Ở đậu Hà Lan,gen A quy định thân cao, gen a quy định thân thấp. Cho lai cay thân cao với cây thân thấp F1 thu được 51% cây thân cao :49% cây thân thấp. Kiểu gen của phép lai treân laø : a/ P : AA x aa c/ P : Aa x Aa b/ P : AA x Aa d/ P : Aa x aa - Đánh giá câu trả lời của học sinh . -Đánh gia điêm cho học sinh . 5.Dặn dò 1’ : Học bài trả lời câu hỏi SGK Làm bài tập 3 vào vở bài tậpKẻ bảng 4 vào vở bài taäp. Tieát PPCT : 04 Tieát daïy : 4 Ngaøy daïy: 28/08/2010. Baøi 4. Tuaàn 2. LAI HAI CAËP TÍNH TRAÏNG. I.MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức : HS phát biểu được nội dung qui luật phân li độc lập Nêu được ý nghĩa của quy luật phân li độc lập Nhận biết được biến dị tổ hợp xuất hiện trong phép lai hai cặp tính trạng của Menđen.
<span class='text_page_counter'>(10)</span> 2. Kó naêng Phaùt bieåu kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích keânh hình Reøn kyõ naêng phaân tích keát quaû thí nghieäm 3. Thái độ : Yêu thích môn học II. CHUAÅN BÒ: 1. Chuaån bò giaùo vieân Tranh phoùng to hình 4 2. Chuaån bò cuûa hoïc sinh: VI. TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG 1. Oån định lớp : ( 1’ )Điểm danh HS 2 Kieåm tra baøi cuõ: 5’ Theá naøo laø pheùp lai phaân tích ? Lai phaân tích: Lai phân tích là phép lai giữa cá thể mang tính trạng trội cần xác định kiểûu gen với cá thể mang tính traïng laën - Nếu kết quả phép lai đồng tính thì cá thể mang tính trạng trội đem lai có kiểu gen đồng hợp Nếu kết quả phép lai phân tích theo tỉ lệ 1:1 thì cá thể mang lai có kiểu gen dị hợp Thế nào là trội không hoàn toàn ? Trội không hoàn toàn là hiện tượng di truyền trong đó kiểu hình của F1 biểu hiẹn tính trạng trung gian giữa bố và mẹ, còn F2 có tỉ lệ kiểu hình là 1 : 2 : 1 3. Bài mới Hoạt động 1: Thí Nghiệm Của Menđen Muïc tieâu : Trình bày được thí nghiệm lai hai cặp tính trạng của Menđen Biết phân tích kết quả thí nghiệm từ đó phát triển đuợc nội dung quy luật phân li độc lập TG 20’. Noäi Dung I. Thí Nghieäm Cuûa Menñen Thí nghieäm Lai 2 boá meï thuaàn chuûng khaùc nhau veà 2 caëp tính traïng töông phaûn: P: vaøng, trôn x xanh, nhaên F1: vaøng,trôn Cho F1 tự thụ phấn F2: 9 vaøng,trôn. Hoạt động giáo viên - GV yeâu caàu HS quan saùt hình 4, nghiên cứu thông tin SGK – trình baøy thí nghieäm cuûa Menñen - Từ kết quả thí nghiệm GV yêu cầu HS hoàn thành bảng 4 (tr.15) - GV treo baûng phuï goïi HS leân ñieàn - GV chốt lại kiến thức Haït 325 101 108 32. TL KH 9 3 3 1. Hoạt động học sinh - HS quan saùt tranh thaûo luaän nhoùm – neâu được thí nghiệm : P: vaøng, trôn x xanh, nhaên F1: vaøng, trôn Cho F1 tự thụ phấn F2: 4 kieåu hình - Caùc nhoùm thaûo luaän TL TT hoàn thành bảng 4 V/X=3/1 - Đại diện nhóm lên laøm treân baûng T/N=3/1 - Caùc nhoùm khaùc theo doõi, boå sung. 3 vaøng,nhaên. KH VT VN XT XN. 3 xanh, trôn. - Từ kết quả bảng 4.GV gọi 1 HS - HS vận dụng kiến.
<span class='text_page_counter'>(11)</span> 3 xanh, nhaên Quy luaät phaân ly độc lập : Khi lai hai caëp boá meï khaùc nhau veà hai caëp tính traïng thuaàn chuûng töông phản di truyền độc lập với nhau, thì F2 coù tæ leä kieåu hình baèng tích caùc tæ leä cuûa caùc tính traïng hợp thành nó.. nhaéc laïi thí nghieäm -GV phaân tích cho HS thaáy roõ tæ leä của từng cặp tính trạng có mối tương quan với tỉ lệ kiểu hình ở F2. (nhö trong SGK tr. 15) - GV phaân tích cho HS hieåu caùc tính trạng di truyền độc lập với nhau(3 vaøng : 1 xanh ; 3 trôn : 1 nhaên) = 9:3:3:1 -GV cho HS laøm baøi taäp ñieàn choã troáng - Căn vứ vào đâu Menđen cho raèng caùc tính traïng maøu saécvaø hình dạng hạt đậu di truyền độc lập với nhau?. thức ở mục a điền được cụm từ “tích tỉ leä” - Moät – hai HS nhaéc laïi noäi dung quy luaät - HS nêu được: căn cứ vào tỉ lệ kiểu hình ở F2 baèng tích tæ leä cuûa các tính trạng hợp thaønh noù - 1 HS trình baøy thí nghieäm - HS ghi nhớ kiến thức. Hoạt động 2 : Biến Dị Tổ Hợp b.Mục tiêu : Giải thích được biến dị tổ hợp c. Tieán haønh :. TG 13’. Noäi Dung II . Biến Dị Tổ Hợp Biến dị tổ hợp là sự tổ hợp lại các tính traïng cuûa boá meï: AaBb, aaBB, AAbb Nguyeân nhaân: coù sự phân li độc lập và tổ hợp lại các caëp tính traïng laøm xuaát hieän caùc kieåu hình khaùc P. Hoạt động giáo viên - GV yêu cầu HS nghiên cứu lại kết quả thí nghiệm ở F2 trả lời câu hỏi: Kiểu hình nào ở F2 khác boá meï? - GV nhaán maïnh khaùi nieäm bieán dị tổ hợp được xác định dựa vào kieåu hình cuûa P. Hoạt động học sinh HS nêu được 2 kiểu hình laø vaøng,nhaên vaø xanh, trôn vaø chieám tæ leä 6/16 - HS chuù yù. 4. Cuûng coá : 5’ -Yêu cầu học sinh độc khung mau hồng . - Toùm taét noäi dung chính cuûa baøi. CAÂu hoûi : Phaùt bieåu noäi dung quy luaät phaân ly Biến dị tổ hợp là gì? Nó được xuất hiện ở hình thức sinh sản nào ( Ở hình thức sinh sản hữu tính ( giao phối ) ) 5.Daën doø 1’ Hoïc baøi theo noäi dung SGK Đọc trước bài 5 Kẻ sẵn bảng 5 vào vở bài tập ------------------------------------------------------------.
<span class='text_page_counter'>(12)</span> RUÙT KINH NGHIEÄM --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát PPCT : 05 Tuaàn 3 Tieát daïy : 5 Ngaøy daïy: 1/09/2010. Baøi 5. LAI HAI CAËP TÍNH TRAÏNG (TT). I. MUÏC TIEÂU 1Kiến thức : HS hiểu và giải thích được kết quả lai hai cặp tính trạng theo quan điểm của Menđen Phân tích được ý nghĩa của quy luật phân li độc lập đối với chọn giống tiến hoá 2Kó naêng : Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích keânh hình Rèn kỹ năng hoạt động nhóm 3Thái độ : Yêu thích môn học II. CHUAÅN BÒ: 1Chuaån bò cuûa giaùo vieân: Tranh phoùng to hình 5 SGK Baûng phuï ghi noäi dung baûng 5 2Chuaån bò cuûa hoïc sinh: VII. TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG 1. Oån định lớp : ( 1’ )Điểm danh HS 2 Kieåm tra baøi cuõ: 5’ Biến dị tổ hợp là gi’ ? Nguyên nhân? Nó được xuất hiện dưới hình thức sinh sản nào ? Biến dị tổ hợp là sự tổ hợp lại các tính trạng của bố mẹ Nguyên nhân: có sự phân li độc lập và tổ hợp lại các cặp tính trạng làm xuất hiện các kiểu hình khác P. Xuất hiện ở hình thức sinh sản hữu tính ( giao phối ) 3. Bài mới Hoạt động 1: Menđen Giải Thích Kết Quả Thí Nghiệm .Mục tiêu : HS nắm được kết quả giải thích của Menden Tieán haønh :. TG 20’. Noäi Dung I. Menñen Giaûi Thích Keát Quaû Thí Nghieäm _Keát quaû thí nghịêm đã xác ñònh tæ leä phaân ly của từng cặp tinh trạng đều là 3 : 1. Hoạt động giáo viên - GV yeâu caàu HS nhaéc laïi tæ leä phaân li từng cặp tính trạng ở F2? - Từ kết quả trên cho ta kết luận gì? - GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin giaûi thích keát quaû thí nghieäm theo quan ñieåm Menñen? - GV lưu ý HS: ở co thẻ lai F1 khi hình thành giao tử do khả năng tổ hợp tự do. Hoạt động học sinh - HS nêu được tỉ lệ: Vaøng 3 = Xanh 1 Vaøng. 3 =. Xanh. 1.
<span class='text_page_counter'>(13)</span> giữa A với a B và b như nhau tạo ra 4 loại giao tử có tỉ lệ ngang nhau - Tại sao ở F2 lại có 16 tổ hợp giao tử hay hợp tử ? +V× sao l¹i cã sù t¹o thµnh 4 lo¹i giao tö kh¸c nhau? - GV hướng dẫn cách xác định kiểu hình và kiểu gen ở F2 yêu cầu HS hoàn thaønh baûng 5 (tr. 18). XN 1aabb 1. XT 2aaBb1aaBB 3. VN 2Aabb1Aabb 3. 9 4AaBb2AABb2AaBB1AABB. Tæ leä moãi kieåu hình ở F2. Tỉ lệ mỗi kiểu gen ở F2 F2 tỷ lệ. VT. K.hình. Menđen đã giải thÝch sù ph©n li độc lập của các cÆp tÝnh tr¹ng b»ng quy luËt phân li độc lập. * Gi¶i thÝch: C¸c cÆp nh©n tè di truyền phân li độc lËp trong qu¸ tr×nh ph¸t sinh giao tö.. -HS tự rút ra kết luận -HS tự thu nhận thông tin, thaûo luaän nhoùm thống nhất câu trả lời - Đại diện nhóm lên trình baøy treân hình 5, caùc nhoùm khaùc boå sung - 4 lo¹i giao tö : AB, Ab, aB, ab h×nh thµnh lµ do c¸c gen t¬ng øng nh A vµ a , B và b phân li độc lập, cßn c¸c gen kh«ng t¬ng øng tæ hîp tù do víi nhau - HS vận dụng kiến thức nêu được: Do sự kết hợp ngẫu nhiên của 4 loại giao tử đực và 4 giao tử cái F2, có 16 tổ hợp giao tử - HS căn cứ vào hình 5 hoàn thành bảng. GV mở rộng đối với học sinh khi lai n cặp tÝnh tr¹ng dÞ hîp. Gäi n lµ sè cÆp gen dÞ hîp (PL§L) th×: + Sè lo¹i giao tö lµ: 2n + Sè hîp tö lµ: 4n + Sè lo¹i kiÓu gen: 3n + Sè lo¹i kiÓu h×nh: 2n + TØ lÖ ph©n li kiÓu gen lµ: (1+2+1)n + TØ lÖ ph©n li kiÓu h×nh lµ: (3+1)n Hoạt động 2 : Yù Nghĩa Của Qui Luật Phân Li Độc Lập Muïc tieâu : Phân tích được ý nghĩa của quy luật phân li độc lập đói với chọn giống và tiến hoá Tieán haønh :. TG 13’. Noäi Dung Hoạt động giáo viên II . Yù Nghĩa Của Qui - GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin thaûo luaän caâu hoûi: Luật Phân Li Độc + Tại sao ở sác loài sinh sản hữu Laäp Quy luật phân li độc tính, biến dị lại phong phú? + Neâu yù nghóa cuûa quy luaät phaân li lập giải thích được. Hoạt động học sinh - HS sử dụng tư liệu trong bài để trả lời. Yêu cầu nêu được: +F2 có sự tổ hợp laïi caùc nhaân toá di.
<span class='text_page_counter'>(14)</span> một trong những nguyeân nhaân laøm xuaát hieän bieán dò toå hợp, đó là sự phân li độc lập và tổ hợp tự do cuûa caùc caëp gen Biến dị tổ hợp có ý nghĩa quan trọng đối với chọn giống và tiến hoá. độc lập? - GV có thể đưa ra những công thức tổ hợp để phân tích cho HS GV më réng: ë mäi sinh vËt, nhÊt lµ sinh vËt bËc cao, trong kiÓu gen cã rÊt nhiều gen do đó số loại tổ hợp về kiểu gen vµ kiÓu h×nh con ch¸u lµ rÊt lín. truyeàn hình thaønh caùc kieåu gen khaùc P +Sử dụng quy luật phân li độc lập coù theå giaûi thích được sự xuất hiện của biến dị tổ hợp. 4. Cuûng coá : 5’ -Yêu cầu học sinh độc khung mau hồng . - Toùm taét noäi dung chính cuûa baøi. CAÂu hoûi : Menđen đã giải thích kết quả thí nghiệm của mình như thế nào? Keát quaû 1 pheùp lai coù tæ leä kieåu hình laø 3 : 3 : 3 :1. Haõy xaùc ñònh kieåu gen cuûa pheùp lai treân? 5.Daën doø : 1’ Học bài trả lời câu hỏi SGK GV hướng dẫn HS làm bài 4 SGK Các nhóm làm trươcù thí nghiệm:- Gieo 1 đồng xu ; Gieo 2 đồng xu Mỗi loại 25 lần, thống kê kết quả vào bảng 6.1và 6.2. -----------------------------------------------------------RUÙT KINH NGHIEÄM ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tieát PPCT : 06 Tieát daïy : 4 Ngaøy daïy: 4/09/2010. Tuaàn 3. Baøi 6. THỰC HAØNH : TÍNH XÁC SUẤT. XUẤT HIỆN CÁC MẶT CỦA KIM LOẠI. I. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức : Biết cách xác định xác suất của một và hai sự kiện đồng thời xảy ra thông qua việc gieo các đồng kim loại.
<span class='text_page_counter'>(15)</span> Biết vận dụng xác suất để hiểu được tỷ lệ các loại giao tử và tỷ lệ các kiểu gen trong lai moät caëp tính traïng. 2. Kó naêng : Phát triển kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình để giải thích kết quả thí nghiệm theo quan ñieåm cuûa Menñen 3. Thái độ : Yêu thích môn học II. CHUAÅN BÒ: 1Chuaån bò cuûa giaùo vieân: Baûng phuï ghi thoáng keâ keát quaû caùc nhoùm. 2Chuaån bò cuûa hoïc sinh: Mỗi nhóm có sẵn hai đồng kim loại. Kẻ bảng 6.1 và 6.2 vào vở. VIII. TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG 1. Oån định lớp : ( 1’ )Điểm danh HS 2 Kieåm tra baøi cuõ: Thoâng qua 3. Bài mới Hoạt động 1: Tiến Hành Gieo Đồng Kim Loại TG 20’. Noäi Dung I .Tieán Haønh Gieo Đồng Kim Loại Híng dÉn qui tr×nh _Lấy một đồng kim loại, cầm đứng cạnh và thả rơi tự do từ độ cao xác định( chú ý thả rơi từ 1 độ cao vừa phải tr¸nh tiÕng ån). _Thèng kª kÕt qu¶ mçi lÇn r¬i vµo b¶ng 6.1 -Lấy hai đồng kim loại, cầm đứng cạnh và thả rơi tự do từ độ cao xác định. Hoạt động giáo viên GV hướng dẫn quy trình. a)gieo một đồng kim loại - Lấy một đồng kim loại, cầm đứng cạnh và thả rơi tự do từ độ cao xác định. - Thoáng keâ keát quaû moãi laàn rôi vaøo baûng 6.1. b) Gieo hai đồng kim loại - Lấy hai đồng kim loại, cầm đứng cạnh và thả rơi tự do từ đọ cao xác định. -Thoáng ke keát quaû vaøo baûng 6.2. - GV yeâu caàu caùc nhoùm baùo cáo kết qủa đã tổng hợp của baûng 6.1 vaø 6.2 (ghi vaøo bảng tổng hợp theo mẩu sau).. Hoạt động học sinh - HS ghi nhớ quy trình thực haønh. - Caùc nhoùm tieán haønh gieo đồng kim loại. Gieo một đồng kim loai + Lưu ý quy định trước mặt sấp và mặt ngửa + Moãi nhoùm gieo 25 laàn, thoáng keâ moãi laàn rôi vaøo baûng 6.1 Gieo hai đồng kim loại : Có thể xảy ra một trong ba trường hợp : 2 đồng sấp (SS) 1 đồng sấp, 1 đồng ngửa(SN) 2 đồng ngửa(NN) + Moãi nhoùm gieo 25 laàn, thoáng keâ keát quaû vaøo baûng 6.2. C. Hoạt động 2 : Thống Kê Kết Quả Của Các Nhóm a.Muïc tieâu : b. Tieán haønh :. TG. Noäi Dung. Hoạt động giáo viên. Hoạt động học.
<span class='text_page_counter'>(16)</span> 19’. sinh - Tuỳ theo lớp Gv có thể chia lớp thành - Đại diện nhóm II . Thoáng Keâ Keát 8 12 nhoùm đọc lần lược kết Quaû Cuûa Caùc Nhoùm - GV yeâu caàu caùc nhoùm baùo caùo keát quaû quaû GV gæai thích + Cơ thể lai F1 có kiểu tổng hợp của bảng 6.1 và 6.2 ghi vào - HS căn cứ vào gen Aa khi gảm phân bảng tổng hợp(theo mẫu sau) keát quaû thoáng keâ Tieán 1 đồng 2 đồng cho 2 loại giao tử haønh mang A và a với xác S N SS SN NN nêu được : + cô theå lai F1 Nhoùm suaát ngang nhau. coù kieåu gen Aa khi + Kết quả gieo 2 đồng 1 gaûm phaân cho 2 kim loại có tỷ lệ : 2 loại giao tử mang 1SS : 2SN : 1NN tyû 3 A và a với xác lệ kiểu gen ở F2 là : … suaát ngang nhau. 1AA : 2Aa : 1aa TC SL + Keát quaû gieo % 2 đồng kim loại có - Keát quaû cuûa baûng treân. GV yeâu caøu tyû leä : HS lieân heä: 1SS : 2SN : 1NN +Kết quảcủa bảng 6.1 với tỷ lệ các tỷ lệ kiểu gen ở giao tử sinh ra từ con lai F1 Aa. +Kết quả bảng 6.2 với tỷ lệ kiểu gen F2 là : 1AA : 2Aa : 1aa ở F2 trong lai một cặp tính trạng. - GV lưu ý cho HS : Số lượng thống kê càng lớn càng đảm bảo độ chính xác.. 4.Kiểm Tra – Đánh Giá : 5’ GV nhận xét tinh thần thái độ và kết quả của mỗi nhóm. Cho các nhóm viết thu hoạch theo bảng 6.1 và 6.2. 5 . Daën Doø : 1’ Laøm caùc baøi taäp (tr. 22. 23). Tieát PPCT : 07 Tieát daïy : 4 Ngaøy daïy: 10/09/2010. ------------------------------------------------------------. Baøi 7. BAØI TAÄP CHÖÔNG I. I. MUÏC TIEÂU 1 Kiến thức : Củng cố khắc sâu và mở rộng nhận thức về các quy luật di ruyền. Biết vận dụng lí thuyết để giải bài tập. 2 Kó naêng : Reøn kó naêng giaûi baøi taäp traéc nghieäm khaùch quan vaø giaûi baøi taäp di truyeàn. 3Thái độ : II. CHUAÅN BÒ: 1 Chuaån bò cuûa giaùo vieân: N/c SGK vaø caùc taøi lieäu coù lieân quan. Tuaàn 4.
<span class='text_page_counter'>(17)</span> 2 Chuaån bò cuûa hoïc sinh: Làm bài tập SGK và xem lại tất cả các bài đã học III. TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG 1. Oån định lớp : Điểm danh HS 2 Kieåm tra baøi cuõ: Thoâng qua 3. Giảng bài mới Giới thiệu bài : 1’ GV giới thiệu trực tiếp từ bài học ở các tiết trước để dẫn dắt vào bài A. Hoạt động 1: Hướng Dẫn Cách Giải Bài Tập TG 20’. Noäi Dung Hoạt động giáo viên Hoạt động học sinh * Daïng 1 : Bieát Daïng 1 : Bieát kieåu hình cuûa Giaûi baøi taäp traéc nghieäm khaùch kieåu hình cuûa P P caùc ñinh kieåu tæ leä kieåu quan caùc ñinh kieåu tæ leä hình, kiểu gen ở F1 và F2. Daïng 1 : bieát kieåu gen, kieåu kieåu hình, kieåu gen Caùch giaûi : hình cuûa P xaùc ñònh tæ leä ở F1 và F2. + Bước 1 : quy ước gen. kiểu hình ở F1 (F2). Caùch giaûi : + Bước 2 : Xác định Caùch giaûi : Caên cö vaøo tæ leä + Bước 1 : quy ước kiểu gen của P từng cặp tính trạng (Theo các gen. + Bước 3 : Viết sơ đồ quy luaät di truyeàn) tính tæ leä + Bước 2 : Xác lai. của các tính trạng ở F1 và F2 ñònh kieåu gen cuûa P Ví dụ : Cho đậu thân cao (3 :1) (3 :1) = 9 : 3 : 3 + Bước 3 : Viết sơ laio với đậu thân thấp, F1 :1 đồ lai. thu được toàn đậu thân cao. (3 :1) (1 :1) = 3 : 3 : 1 Cho F1 tự thụ phấn, xác :1 ñònh tæ leä kieåu gen vaø kieåu (3 :1) (1 :2 : 1) = 6 : 3 * Daïng 2 : Bieát soá hình gen ở F1 và F2. : 3 : 2 : 1. lượng hoặc tỉ lệ Bieát raèng tính traïng chieàu Ví duï : Gen quy ñònh hoa keùp, kiểu hình ở đời con cao do moät gen quy ñònh. gen a – hoa ñôn; Bb – hoa xaùc ñinh kieåu Dạng 2 : Biết số lượng hoàng; bb – hoa traéng. Caùc gen gen, kiểu hình ở P. hoặc tỉ lệ kiểu hình ở đời quy ñònh hình daïng vaø maøu con xaùc ñinh kieåu gen, hoa di truyền độc lập. kiểu hình ở P. P thuaàn chuûng : Hoa keùp traéng Caùch giaûi : x hoa đơn đỏ thì F 2 có tỉ lệ Căn cứ vào tỉ lệ kiểu hình kieåu hình nhö theá naøo? ở đời con : Dạng 2 : Biết số lượng hay tỉ F : (3 :1) P Aa lệ kiểu hình của đời con xác x Aa ñinh kieåu gen cuûa P. F : (1 :1) P Aa Caùch giaûi : Caên cö vaøo tæ leä x aa kiểu hình ở đời con kiểu gen F : (1 :2 :1) P cuûa P. Aa x Aa (Trội không hoàn toàn). F2 : 9 : 3 : 3 : 1 = (3 : Ví dụ : Ở cá kiếm, tính 1) (3 : 1) F2 di hợp về 2 cặp traïng maét ñen (Quy ñònh gen bởi gen A) Là trội hoàn toàn so với tính trạng mắt P thuaàn chuûng veà 2 caëp gen đỏ (Quy định bửi gen a). F2 : 3 : 3 : 1 : 1 = (3 : P: Cá mắt đen x cá mắt đỏ F1 : 1) (3 : 1) P :AaBb x Aabb 51% cá mắt đen : 49% Cá mắt đỏ. F1 : 1 : 1 : 1 : 1 = (1 : 1) (1 : 1) Kiểu gen của P trong phép lai trên P :AaBb x aabb hoặc Aabb x aabb seõ nhö theá naøo? B.Hoạt động 2 : Bài Tập Vận Dụng. TG 19’. Noäi Dung Baøi 1 : P loâng ngaén thuaàn. Hoạt động giáo viên GV yêu cầu HS đọc kết quả. Hoạt động học sinh Bài 4 : Để sinh ra người con mắt xanh.
<span class='text_page_counter'>(18)</span> chuûng x loâng daøi. F1 toàn lông ngaén. Vì F1 đồng tính mang tính traïng trội đáp án a. Bài 2 : Từ kết quả F1 : 75% đỏ thẩm : 25% xanh luïc F1 : 3 đỏ thẩm : 1 xanh luïc Theo quy luaät phaân li P Aa x Aa đáp án d. Bài 3 : F1 : 25,1% hoa đỏ : 49,9% hoa hoàng : 25% hoa traéng F1 : 1 hoa đỏ : 2 hoa hoàng : 1 hoa traéng tæ leä kieåu hình cuûa troäi khoâng hoàn toàn đáp aùn b, d.. và giải thích ý lựa chọn. GV chốt lại đáp án đúng. Baøi 1 : P loâng ngaén thuaàn chuûng x loâng daøi. F1 toàn lông ngắn. Vì F1 đồng tính mang tính traïng troäi đáp án a. Bài 2 : Từ kết quả F1 : 75% đỏ thẩm : 25% xanh lục F1 : 3 đỏ thẩm : 1 xanh luïc Theo quy luaät phaân li P Aa x Aa đáp án d. Bài 3 : F1 : 25,1% hoa đỏ : 49,9% hoa hoàng : 25% hoa traéng F1 : 1 hoa đỏ : 2 hoa hoàng : 1 hoa traéng tæ leä kieåu hình cuûa trội không hoàn toàn đáp án b, d. . (aa) bố cho giao tử a và mẹ cho giao tử a Để sinh ra người con mắt đen (A-) bố hoặc mẹ cho 1 giao tử A kieåu gen vaø kieåu hình P laø : Meï maét ñen (Aa) x boá maét ñen (Aa) Hoặc meï maét xanh (aa) x boá maét ñen (Aa) đáp án b hoặc d. Bài 5 : F2 có 901 cây quả đỏ, tròn : 299 cây quả đỏ, bầu dục : 301 caây quaû vaøng, troøn : 103 caây quaû vaøng, baàu duïc tæ leä kieåu hình ở F2 là : 9 đỏ, tròn : 3 đỏ, baàu duïc = (2 đỏ : 1 vàng) (3 tròn : 1 baàu duïc) P thuaàn chuûng veà hai caëp gen P quả đỏ, bầu dục x quaû vaøng, troøn kieåu gin cuûa P laø Aabb x aaBB đáp án d.. 4. Kiểm Tra – Đánh Giá 4’ Giáo viên nhận xét về tinh thần, thái độ học tập của HS 2. Daën Doø : 1’ Laøm laïi caùc baøi trong SGK Đọc trước bài 8. Tieát PPCT : 08 Tieát daïy : 2 Ngaøy daïy: 11/09/2010. Tuaàn 4. CHÖÔNG 2 : NHIEÃM SAÉC THEÅ Baøi 8 NHIEÃM SAÉC THEÅ. I. Muïc tieâu 1. Kiến thức: Giúp HS - Trình bày được sự biến đổi hình thái NST ( chủ yếu là sự đóng , duỗi xoắn ) trong chu kì tế baøo . - Nêu được tính chất đặc trưng của bộ nhiễm sắc thể ( NST ) của mỗi loài. - Mô tả được cấu trúc hiển vi điển hình của NST ở kì giữa của quá trình nguyên phân , từ đó trình bày được tính chất đặc trương của bộ NST của mỗi loài . 2. Kó naêng - Reøn kó naêng quan saùt vaø phaân tích keânh hình . - Hoạt động hợp tác nhóm nhỏ . 3. Thái độ : Yêu thích môn học.
<span class='text_page_counter'>(19)</span> II . Đồ dùng dạy học 1. GV : N/c SGK vaø caùc taøi lieäu coù lieân quan Tranh phóng to hình 8.1 đến 8.4 ( SGK ) 2. HS : SGK vaø duïng cuï hoïc taäp Xem trước ND bài 9 SGK III . Các bước lên lớp 1 . Ổn định lớp : 1’ Điểm danh HS 2. Kieåm tra baøi cuõ: Thoâng qua 3. Bài mới Giới thiệu bài ( 1’ ) Thông qua bài dạy giáo viên giới thiệu trực tiếp nội dung bài học. TG Noäi dung 13’ I. Tính ñaëc tröng cuûa boä NST - Tế bào của mỗi loài sinh vaät coù boä NST ñaëc trưng về số lượng và hình daïng xaùc ñònh - Số lượng NST trong bộ lưỡng bội không phản ánh trình độ tiến hóa của loài mà trình độ tiến hóa của loài phuï thuoäc vaøo caáu truùc cuûa boä NST . - Boä NST cuûa ruoài giaám : Con caùi hai caëp NST hình chữ V , một caëp hình haït vaø moät caëp hình que XX ( caëp NST 13’ giới tính ) . Con đực : Hai cặp hình chữ V , một cặp hình hạt và một cặp NST giới tính XY : 1 hình que, 1 hình moùc . II / Caáu truùc cuûa nhieãm saéc theå . - Caáu truùc ñieån hình của NST là ở kì giữa , goàm : 2 cromatit ( NST chị em ) (số 1) đính với nhau ở tâm động (số 2). + Moãi cromatit goàm : Phân tử AND và 10’ Protein loại Histon . + Tâm động ( eo sơ. Họat động của GV Hoạt động 1 : Tìm hiểu tính đặc trưng của boä NST . * Mục tiêu : Trình bày được sự biến đổi hình thaùi NST qua caùc kì GV: Treo tranh veõ 8.1 vaø chæ vaøo tranh giaûi thích : + Trong tế bào sinh dưỡng NST tồn tại thành từng cặp NST tương đồng ( 1 có nguồn gốc từ bố , 1 có nguồn gốc từ mẹ ) → gen trên NST tồn tại thành từng cặp tương ứng . + Bộ NST chứa cặp NST tương đồng gọi là lưỡng bội . kí hiệu : 2 n . + Bộ NST trong giao tử chỉ chứa 1 NST trong cặp tương đồng ( Chỉ chứa 1 gen trong moät caëp gen ) goïi laø ñôn boäi , kí hieäu laø : n . GV : ở loài đơn tính có cặp NST giới tính laø XX vaø XY . GV : + Tế bào mỗi loài sinh vật có bộ NST đặc trưng về số lượng và hình dạng , cấu trúc . GV: Yeâu caàu hoïc sinh tìm hieåu thoâng tin muïc 1 , quan saùt hình 8.1 ; 8.2 ; 8.3 . GV: Hoàn thành bảng 8 SGK NST ở kỳ giữa . GV : + Nêu hình dạng NST ở kỳ giữa ? + Tổ chức cho HS trình bày ý kiến . GV : Gợi ý , nhận xét , nêu đáp án đúng . Hoạt động 2 : Tìm hiểu cấu trúc của NST * Mục tiêu : Học sinh mô tả được cấu trúc hiển vi điển hình ở kì giữa . GV : Yeâu caàu HS thu taäp thoâng tin muïc II vaø quan saùt 8.4 ; 8.5 .. Họat động của HS. HS: Quan saùt , thaûo luaän nhoùm theo yeâu caàu cuûa giaùo vieân HS: Thảo luận nhóm hoàn thaønh baûng 8 vaø trình baøy daïng. HS: Một hai nhóm đại dieän trình baøy yù kieán , hoïc sinh khác bổ sung hoàn thành đáp án đúng . - HS : Ruùt ra keát luaän :. - HS: Quan saùt tranh veõ , thu thập và xử lý thông tin theo sự hướng dẫn của giaùo vieân . - HS : Thaûo luaän nhoùm chú thích cho hình 8.5 ở vị trí 1 vaø 2 - HS: Nhaän xeùt , boå sung và nêu đáp án đúng . HS : Ruùt ra keát luaän : + Caáu truùc ñieån hình của NST là ở kì giữa , gồm : 2 cromatit đính với nhau ở tâm động (số 2 ) . + Moãi cromatit goàm : Phân tử AND và Protein loại Histon + Tâm động ( Eo sơ cấp ).
<span class='text_page_counter'>(20)</span> caáp ) laø ñieåm dính NST với sợi tơ vô sắc trong phaân baøo . III. Chức năng của NST NST chứa AND , AND mang gen vaø coù khaû năng tự nhân đôi → Caùc tính traïng di truyeàn. GV : Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi ở muïc II SGK .. là điểm dính NST với sợi tô voâ saéc trong phaân baøo .. - GV : Tổ chức cho HS trình bày ý kiến Hoạt động 3 : Tìm hiểu chức năng của NST GV : Yeâu caàu HS thu thaäp thoâng tin muïc III , và trả lời câu hỏi : + Nêu vai trò của NST đối với sự di truyền cuûa tính traïng ? . + Nhaän xeùt vaø thuyeát trình veà vai troø NST . được sao chép lại qua các thế hệ cơ thể . + Những biến đổi về cấu trúc , số lượng NST sẽ gây ra sự biến đổi các tính trạng di truyeàn .. - HS : Thu thaäp thoâng tin muïc III SGK + Trả lời câu hỏi giáo vieân yeâu caàu . + HS khaùc boå sung . Keát luaän : + NST chứa AND , AND mang gen vaø coù khaû naêng tự nhân đôi → Các tính traïng di truyeàn. 4. Cuûng coá : 6’ Cho Hs trả lời các câu hỏi cuối bài SGK - Cấu trúc điển hình của NST được biểu hiện rõ nhất ở kỳ nào của quá trình phân chia tế bào? Mô tả cấu trúc đó. - Nêu vai trò của NST đối với sự di truyền các tính trạng. 5. Daën doø : 1’ Học bài , trả lời câu hỏi SGK . -----------------------------------------------------------RUÙT KINH NGHIEÄM ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát PPCT : 9 Tuaàn 5 Tieát daïy : 4 Ngaøy daïy: 17/9/2010. Baøi 9: NGUYEÂN PHAÂN. I. Muïc tieâu 1. Kiến thức : Giúp HS - Trình bày được ý nghĩa sự thay đổi trạng thái ( đơn, kép), biến đổi số lượng ( ở tế bào mẹ và tế bào con ) và sự vận động của NST qua các kỳ nguyên phân . - Nêu được ý nghĩa của nguyên phân đối với sự sinh sản và sinh trưởng của cơ thể . 2. Kó naêng - Quan saùt , tranh veõ . - Hoạt động hợp tác nhóm nhỏ . 3. Thái độ : Yêu thích môn học II/ Đồ dùng dạy học 1. GV + Tranh phoùng to hình 9.1 ; H9.2 ; H9.3 + Baûng phuï : Baûng 2. H×nh th¸i NST. Kú trung gian. K× ®Çu. K× gi÷a. K× sau. K× cuèi.
<span class='text_page_counter'>(21)</span> Mức độ duỗi xoắn Mức độ đóng xoắn. NhiÒu nhÊt. Ýt Ýt. nhiÒu. Cực đại. 2. HS : SGK vaø duïng cuï hoïc taäp Xem trước ND bài 9 SGK III/ Hoạt động trên lớp 1. Ổn định lớp : 1’ Điểm danh HS 2. Kieåm tra baøi cuõ : 5’ Nêu sự biến đổi hình thái NST qua các các kỳ ? Kì đầu : NST tự nhân đôi, bắt đầu đóng xoắn và co ngắn Kì Giữa NST đóng xoắn và co ngắn cực đại, tập trung thành 1 hàng trên mp xích đạo của thoi phân baøo Kì sau : NST tách nhau ra và tiến về 2 cực của Tb Kì cuối : Hình thành bộ NST mới nằm trong nhân Tb 3. Bài mới Giới thiệu bài ( 1’): Bộ NST mang tính chất đặc trưng cho loài , vậy tính chất đặc trưng thể hiện ở những điểm nào ? TG Noäi dung 12’ I/ Biến đổi hình thái NST trong chu kì teá baøo Vòng đời của tế bào có k/n phân chia bao gåm: kú trung gian vµ thêi gian ph©n bµo nguyên nhiễm. Trong đó thời kỳ trung gian chiÕm nhiÒu thêi gian nhÊt trong chu kú tÕ bµo- lµ thêi kú sinh trëng, ph¸t triÓn chñ yÕu cña tÕ bµo. qu¸ tr×nh nguyªn ph©n lµ thêi gian cßn l¹i gåm 4 kú: k× ®Çu, k× giữa, kì sau, kì cuối. Sự lặp lại vòng đời nµy gäi lµ chu k× tÕ bµo → tÕ bµo lín ( Trong thêi k× ph©n bµo tÊt c¶ c¸c qu¸ tr×nh sinh lÝ, sinh hãa tÕ bµo dõng l¹i hoÆc giảm để tập trung cho sự phân bào) lên → ph©n chia cø diÔn ra nh vËy gióp c¬ thÓ chóng ta lín lªn - Trong các thời kỳ biến đổi đó NST có sự biến đổi hình thái mà cấu trúc riêng biệt của nó vẫn đợc duy trì qua nhiều thế hệ + Trong tế bào sinh dưỡng NST tồn tại thành từng cặp NST tương đồng ( 1 có nguồn gốc từ bố , 1 có nguồn gốc từ meï ) → gen treân NST toàn taïi thaønh từng cặp tương ứng . + Bộ NST chứa cặp NST tương đồng gọi là lưỡng bội . kí hiệu : 2 n . + Bộ NST trong giao tử chỉ chứa 1 NST trong cặp tương đồng ( Chỉ chứa 1 gen trong moät caëp gen ) goïi laø ñôn boäi , kí hieäu laø : n . II/ Những diễn biến cơ bản của NST trong quaù trình nguyeân phaân Kì đầu: Nhiễm sắc thể bắt đầu co xoắn ,. Họat động của GV Hoạt động 1 : Tìm hiểu biến đổi hình thái NST trong chu kỳ teá baøo. * Mục tiêu : HS Nêu được tính đặc trưng của bộ NST ở mỗi loài . + Treo tranh H 9.1 vaø H 9.2 , yeâu cầu HS quan sát và trả lời câu hoûi cuoái muïc 1 . GV : Gợi ý , nhận xét và nêu đáp án đúng . Hoạt động 2 : Tìm hiểu những dieãn bieán cuûa NST trong nguyeân phaân . * Muïc tieâu : Hoïc sinh trình baøy được những diễn biến của NST GV: + Treo bảng phụ 9.2 hoặc lên đèn chiếu và phát phiếu học tập hoặc làm bảng trong cho các nhoùm . HS : + Quan sát tranh , thu thập xử lý thoâng tin . + Thảo luận nhóm hoàn thành baûng 9.2 . GV: Yeâu caàu HS thu thaäp thoâng tin muïc II , quan saùt tranh vẽ và hoàn thành bảng 9.2. Họat động của HS. - HS : Thu thaäp , xử lý thông tin qua lời giảng của Giaùo Vieân vaø thoâng tin SGK .. - HS: Quan saùt , thu thaäp thgoâng tin . - HS: + Thaûo luaän nhoùm tìm đáp án cho 2.
<span class='text_page_counter'>(22)</span> 12’ có hình thái rõ rệt . Tâm động dính vào sợi tơ của thoi phân bào . Khi đó NST đã biến thành NST kép . - Kì giữa: Nhiễm sắc thể đóng xoắn cực đại và tập trung thành hàng trên mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào . - Kì sau: Hai cromatit trong caëp nhieãm sắc thể kép tách nhau ở tâm động thaønh 2 NST ñôn vaø phaân ly daàn veà 2 cực tế bào nhờ sự co rút sợi tơ của thoi phaân baøo - Kì cuoái: Caùc nhieãm saéc theå taäp trung về 2 cực của tế bào , duỗi xoắn trở về hình dạng sợi mảnh . III/ YÙ nghóa cuûa nguyeân phaân Nguyên phân là phương thức sinh sản của tế bào và lớn lên của cơ thể , đồng tời duy trì ổn định bộ NST đặc 7’ trưng của loài qua các thế hệ tế bào. HS: Một hai nhóm đại diện trình baøy yù kieán , nhoùm khaùc boå sung , hoàn thành đáp án đúng . GV: gợi ý , nhận xét , nêu đáp án đúng . HS: Dựa vào bảng 9.2 và thông tin trả lời các câu hỏi giáo viên yeâu caàu . GV: Yêu cầu HS trả lời câu hỏi : + Neâu keát quaû cuûa quaù trình nguyeân phaân ? . + Nguyeân phaân coøn coù teân goïi laø gì ? Vì sao ? Diễn ra ở tế bào nào ?. HS: Một hai nhóm đại diện trình baøy yù kieán , nhoùm khaùc boå sung , hoàn thành đáp án đúng . GV : Nhận xét và nêu đáp án đúng . * Hoạt động 3 : Ý nghĩa của nguyeân phaân Mức độ đóng , duỗi xoắn của NST qua caùc kyø . GV : + Neâu yù nghóa cuûa quaù trình nguyeân phaân .. caâu hoûi muïc 1 . + Một hai đại dieän trình baøy yù kieän , hoïc sinh khác bổ sung hoàn thành đáp án đúng .. - Hs chú ý ghi nhớ kiến thức. - HS : Ruùt ra yù nghóa cuûa nguyeân phaân. 4 . Cuûng coá : 6’ GV : Hướng dẫn HS trả lời các câu hỏi cuối bài và hướng tới ghi nhớ . Câu 1 : Tính đặc trưng của bộ NST mỗi loài thể hiện ở điểm nào ? Cho ví dụ ? . ( Đáp án : Thể hiện ở số lượng , hình dạng , cấu trúc ) . Caâu 2 : Nguyeân phaân laø gì ? Neâu keát quaû vaø yù nghóa cuûa nguyeân phaân ? 5. Daën doø : 1’ Học bài , trả lời các câu hỏi cuối bài . -----------------------------------------------------------RUÙT KINH NGHIEÄM ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát PPCT : 10 Tuaàn 5 Tieát daïy : 3 Ngaøy daïy: 18/9/2010. Baøi 10. GIAÛM PHAÂN.
<span class='text_page_counter'>(23)</span> I. Muïc tieâu 1. Kiến thức - Trình bày được ý nghĩa sự thay đổi trạng thái ( đơn, kép), biến đổi số lượng ( ở tế bào mẹ và tế bào con ) và sự vận động của NST qua các kỳ giảm phân . - Nêu được ý nghĩa của giảm phân đối và thụ tinh . 2. Kyõ naêng - Quan sát , phân tích kênh hình . - Phân tích , tổng hợp so sánh . - Hoạt động hợp tác nhóm nhỏ . 3. Thái độ : Yêu thích môn học II/ Đồ dùng dạy học 1. GV - Tranh vẽ hình 10 : Sơ đồ giảm phân . - Baûng phuï baûng 10 . Caùc kì Giaûm phaân I Giaûm phaân II Kì đầu - Caùc NST xoaén , co ngaén . NST co lại cho thấy số lượng - Các NST kép trong cặp NST tương đồng NST keùp trong boä ñôn boä . tieáp tuïc theo chieàu doïc vaø coù theå baét cheùo nhau , sau đó lại tách rời nhau . Kì giữa Các cặp NST tương đồng tập trung và xếp NST kép xếp thành 1 hàng ở mặt song song thành 2 hàng ở mặt phẳng xích phẳng xích đạo của thoi phân bào đạo của thoi phân bào . . Kì sau Các NST kép tương đồng phân li độc lập với Từng NST kép chẻ dọc ở tâm nhau về 2 cực của tế bào động thành 2 NST đơn phân li về 2 cực tế bào . Kì cuoái Các NST kép nằm gọn trong 2 nhân mới Caùc NST ñôn naèm goïn trong được tạo thành với số lượnglàbộ đơn bội . nhân mới được tạo thành với số lượng là bộ đơn bội . 2. HS : SGK vaø duïng cuï hoïc taäp Xem trước ND bài 10 SGK III. Hoạt động dạy học 1. Ổn định lớp . : 1’ Điểm danh HS 2. Kieåm tra baøi cuõ : 5’ - Nguyeân phaân laø gì ? Keát quaû cuûa quaù trình nguyeân phaân ? Nguyên phân là là hình thức phân chia của tế bào sinh dưỡng từ 1 tế bào mẹ 2n cho ra 2 tế baøo con coù boä NST gioáng heät teá baøo meï . 3. Bài mới Giới thiệu bài ( 1’ ) Giáo viên giới thiệu những nét chính của giảm phân . “ Giảm phân là hình thức phân chia của tế bào sinh dục , trải qua 2 lần phân chia liên tiếp nhưng NST chỉ nhân đôi 1 lần ở kì trung gian cuûa laàn phaân baøo I . Moãi laàn phaân baøo goàm 4 kì nhö nguyeân phaân Vaäy giaûm phaân laø gì ? Chuùng dieãn ra nhö theá naøo ? → Tìm hieåu baøi 11 : Giaûm phaân . TG Noäi dung 15’ I/ Những diễn biến cơ bản cuûa NST trong giaûm phaân I . - Kì đầu + Caùc NST xoaén , co ngaén . + Caùc NST keùp trong caëp NST tương đồng tiếp tục theo chiều doïc vaø coù theå baét cheùo nhau ,. Họat động của GV Hoạt động 2 : Tìm hiểu những diễn bieán cô baûn cuûa laàn phaân baøo I . * Mục tiêu : Học sinh trình bày được những diễn biến cơ bản của NST ở lần phân bào I và phân tích được sự kiện quan trọng ở cặp NST tương đồng .. Họat động của HS. - HS : Quan saùt tranh veõ , thu thaäp thoâng tin , xử lí thông tin ..
<span class='text_page_counter'>(24)</span> sau đó lại tách rời nhau - Kì giữa : Các cặp NST tương đồng tập trung và xếp song song thành 2 hàng ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào - Kì sau : Caùc NST keùp töông đồng phân li độc lập với nhau về 2 cực của tế bào - Kì cuoái: Caùc NST keùp naèm gọn trong 2 nhân mới được tạo thành với số lượnglàbộ đơn bội . II/ Những diễn biến cơ bản 16’ cuûa NST trong giaûm phaân II - Kì đầu : NST co lại cho thấy số lượng NST kép trong bộ đơn boä . - Kì giữa: NST kép xếp thành 1 hàng ở mặt phẳng xích đạo của thoi phaân baøo . - Kì sau : Từng NST kép chẻ dọc ở tâm động thành 2 NST đơn phân li về 2 cực tế bào . - Kì cuoái: Caùc NST ñôn naèm gọn trong nhân mới được tạo thành với số lượng là bộ đơn boäi . * Keát luaän : + Các NST tương đồng phân li độpc lập và tổ hợp tự do tạo ra các loại giao tử khác nhau . +Kết quả : Từ 1 tế bào mẹ 2n NST qua 2 laàn phaân baøo taïo ra 4 teá baøo con coù boä NST giaûm ñi một nửa ( NST ) - cơ sở để hình thành giao tử .. GV : Treo tranh veõ giaûm phaân I GV : Yeâu caàu hoïc sinh quan saùt tranh vẽ , kết hợp thông tin mục I SGK , hoàn thành phần diễn biến cơ bản của NST ở các kì của lần phân chia I. GV : Nhận xét , bổ sunh và hoàn thành đáp án đúng .. Hoạt động 2 : Tìm hiểu những diễn bieán cô baûn cuûa NST trong giaûm phaân II . * Muïc tieâu : - HS nêu được diễn biến cơ bản của NST trong giaûm phaân II . - Trình bày được điểm khác nhau ở caùc kì cuûa giaûm phaân I vaø giaûm phaân II . - Thấy được kết quả của giảm phân . GV : Treo tranh veõ giaûm phaân II - GV : Yeâu caàu hoïc sinh quan saùt tranh vẽ , kết hợp thông tin mục II SGK , hoàn thành cột : Lần phân bào II ở bảng 10 . GV : Gợi ý nhận xét bổ sung . HS : Một , hai đại diện nhóm trình baøy yù kieán , hoïc sinh khaùc boå sung hoàn thành đáp án đúng . GV : Đưa ra đáp án đúng GV : Yeâu caàu hoïc sinh trình baøy điểm khác nhau ở các kì của quá trình giaûm phaân laàn I vaø laàn II vaø keát quaû cuûa giaûm phaân ? . GV : Nhận xét , nêu đáp án đúng .. -HS : Thaûo luaän nhoùm hoàn thành các cột : Laàn phaân baøo I cuûa baûng 10 . - HS : Moät vaøi hoïc sinh đại diện nhóm trình baøy yù kieán , hoïc sinh khaùc boå sung hoàn thành đáp án đúng .. - HS : Quan saùt tranh veõ , thu thaäp thoâng tin , xử lí thông tin -HS : Thaûo luaän nhoùm hoàn thành bảng 10 . - HS : Dựa vào thông tin bảng 10 để phân tích tìm kieám khaùc nhau cuûa laàn giaûm phaân I vaø giaûm phaân II . - HS : Một , hai đại dieän nhoùm trình baøy yù kieán , hoïc sinh khaùc boå sung hoàn thành đáp án đúng .. 4. Cuûng coá : 6’ - Gọi HS đọckhung màu hồng SGK - Nêu những diễn biến cơ bản của NST qua các kì của Giảm phân - Nêu những điểm giống nhau và khác nhau cơ bản của giảm phân và nguyên phân 5. Daën doø : 1’ Học bài , trả lời câu hỏi cuối bài . Xem trước ND bài 11 SGK -----------------------------------------------------------RUÙT KINH NGHIEÄM.
<span class='text_page_counter'>(25)</span> ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát PPCT : 11 Tuaàn 6 Tieát daïy : 4 Ngaøy daïy: 23/9/2010. Bài 11 .PHÁT SINH GIAO TỬ VAØ THỤ TINH. I. Muïc tieâu 1. Kiến thức : Giúp HS - Trình bày được quá trình phát sinh giao tử ở động vật và cây có hoa . - Nêu được điểm giống nhau và khác nhau giữa các quá trình phát sinh giao tử đực và cái . - Xác định được thực chất của quá trình thụ tinh . - Phân tích được ý nghĩa của quá trình giảm phân và thụ tinh về mặt di truyền và biến dị . 2. Kó naêng - Quan saùt keânh hình vaø tö duy lyù thuyeát ( phaân tích so saùnh ) . - Hoạt động hợp tác nhỏ . 3. Thái độ : Yêu thích môn học II. Đồ dùng dạy học 1. GV Tranh veõ phoùng to H 11 ; H 11.2 ; phieáu hoïc taäp 2. HS : SGK vaø duïng cuï hoïc taäp Xem trước ND bài 11 SGK III. Hoạt động trên lớp 1. Ổn định lớp : 1’ Điểm danh HS 2. Kieåm tra baøi cuõ .( Kieåm tra 15’ ) Ma trận đề : Mức độ nhận biết Noäi dung Nhaän bieát Thoâng hieåu Vaän duïng Toång TN TL TN TL TN TL Giaûm phaân 1 1 2 (8 ) (2) (10) Toång. 1. (8). 1. (2). 2. (10). Caâu hoûi : Câu 1. Nêu những diễn biến của NST qua các kì của giảm phân I Câu 2. Ruồi giấm có 2n = 8. Một tế bào của ruồi giấm đang ở kì sau của giảm phân II. Tế bào đó có bao nheâu NST ñôn ? BIỂU ĐIỂM VAØ HƯỚNG DẪN CHẤM * Bieåu ñieåm Caâu 1. 8 ñ Caâu 2. 2 ñ * Hướng dẫn chấm Câu 1. 7 đ : Mỗi 1 kì đúng đạt 2 điểm - Kì đầu :.
<span class='text_page_counter'>(26)</span> + Caùc NST xoaén , co ngaén . + Các NST kép trong cặp NST tương đồng tiếp tục theo chiều dọc và có thể bắt chéo nhau , sau đó lại tách rời nhau - Kì giữa : Các cặp NST tương đồng tập trung và xếp song song thành 2 hàng ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào - Kì sau : Các NST kép tương đồng phân li độc lập với nhau về 2 cực của tế bào - Kì cuối: Các NST kép nằm gọn trong 2 nhân mới được tạo thành với số lượnglàbộ đơn bội Caâu 2 . 2 ñ Coù boä NST ñôn boäi laø n = 8 3.Bài mới Giới thiệu bài ( 1’ ) GV giới thiệu trực tiếp từ bài học TG Noäi dung 9’ I. Sự phát sinh giao tử Qua giảm phân , ở động vật , mỗi tinh baøo baäc 1 cho ra 4 tinh trùng , còn mỗi noãn baøo baäc 1 chæ cho ra 1 trứng .. Họat động của GV Hoạt động 1 : Sự phát sinh giao tử * Muïc tieâu : - Học sinh trình bày được quá trìnhphát sinh giao tử ở động vật và cây có hoa . - Học sinh trình bày được những điểm giống nhauvà khác nhau giữa các quá trình phát sinh giao tử đực và cái . GV : Treo tranh H 11.1 vừa giảng như thông tin SGK vừa chỉ trên hình . GV : Yeâu caàu hoïc sinh quan saùt , thu thaäp thoâng tin SGK , trả lời câu hỏi . GV : Gợi ý , nhận xét , nêu án án đúng . * Keát luaän : + Ñieåm gioáng nhau cô baûn cuûa quaù trình phaùt sinh giao tử đực và cái . - Các tế bào mầm ( Noãn nguyên bào , tinh nguyên bào ) đều thực hiện nguyên phân liên tiếp nhiều lần tạo ra các noãn bào bậc 1 và tinh nguyeân baøo baäc 1 . + Ñieåm khaùc nhau cuûa 2 quaù trình treân : Phát sinh giao tử cái Phát sinh giao tử đực + Noãn bào bậc 1 qua + Tinh bào bậc 1 qua giaûm phaân I cho theå giaûm phaân I cho ra 2 cực thứ nhất có kích tinh baøo baäc 2 . thước nhỏ và noãn + Moãi tinh baøo baäc 2 baøo baäc 2 coù kích qua giaûm phaân II cho thước lớn . 2 tinh tử , các tinh tử , + Noãn bào bậc 2 qua các tinh tử phát triển giaûm phaân phaân II thaønh tinh truøng cho 1 thể cực thứ 2 có + Từ mỗi tinh bào bậc kích thước bé và 1 tế 1 qua giảm phân cho 4 bào trứng có kích tinh truøng , caùc tinh thước lớn . trùng này đều tham + Từ 1 noãn bào bậc gia vaøo thuï tinh 1 qua quaù trình giaûm + Từ một tinh bào bậc. Họat động của HS. - HS : Quan saùt thu thaäp quaûn lyù thoâng tin - HS : Quan saùt , thaûo luận nhóm tìm tòi đáp aùn cho caâu hoûi . - HS : Moät , hai hoïc sinh đại diện nhóm trình baøy yù kieán , hoïc sinh khaùc boå sung hoàn thành đáp án đúng.
<span class='text_page_counter'>(27)</span> phân cho 2 thể cực và tế bào trứng trong đó chỉ có trứng trực tiếp thuï tinh .. 7’. 6’. 1 qua giaûm phaân cho 4 tinh truøng , caùc tinh trùng này đều chứa bộ NST ñôn boäi ( n ) nhöng laïi khaùc nhau veà nguoàn goác NST .. Hoạt động 2 : Thụ tinh . II/ Thuï tinh * Mục tiêu : Học sinh xác định được thực chất Thụ tinh là sự kết cuûa quaù trình thuï tinh hợp ngẫu nhiên giữa GV : Yeâu caàu HS quan saùt H 11.1 cho bieát : giao 1 tử đực và cái ( + THực chất của quá trình thụ tinh là gì ? . về bản chất là sự kết + Tại sao sự kết hợp ngẫu nhiên giữa các quá hợp 2 bộ nhân đơn trình phát sinh giao tử đực và cái lai tạo hợp boäi ( n NST ) taïo ra thành các hợp tử chứa các tổ hợp NST khác nhau bộ NST lưỡng bội veà nguoàn goác ? ( 2n NST ) ở hợp tử . + Nếu sự thụ tinh có chọn lọc sẽ cho kết quả như theá naøo ? . - Sự kết hợp ngẫu nhiên giữa các giao tử đực và cái tạo thành các tổ hợp NST khác nhau về III. Ý nghĩa của giảm nguồn gốc vì : tế bào có 2n NST sẽ có 2n loại phaân vaø thuï tinh . giao tử , khi thụ tinh sẽ cho ta tỷ lệ số hợp là ( 3 - Nhờ có nguyên +1)n. phaân vaø giaûm phaân - Neáu thuï tinh coù choïn loïc seõ cho keát quaû nhö yù tạo ra giao tử có bộ muoán . NST ñôn boäi ( n ) vaø Hoạt động 3 qua thuï tinh taïo ra boä * Muïc tieâu : YÙ nghóa cuûa giaûm phaân vaø thuï tinh NST lưỡng bội về mặt di truyền và biến dị , thực tiễn . ( 2n ) của loài - GV : Yeâu caàu hoïc sinh thu thaäp thoâng tin SGK , → nhờ có nguyên kết hợp kiến thức về nguyên phân , giảm phân , phân , giảm phân và thụ tinh , để phân tích ý nghĩa của quá trình về thụ tinh đã đảm bảo sự mặt di truyền , biến dị và thực tiễn . duy trì oån ñònh boä NST đặc trưng của loài sinh Boá Meï ↓ sản hữu tính qua các 1 1 ↓ theá heä cô theå . Tinh truøng trứng - Giaûm phaân taïo nhieàu loại giao tử khác nhau 2 veà nguoàn goác NST vaø Hợp tử ↓ 3 thụ tinh đã kết hợp ngaãu nhieân cuûa caùc Cơ thể mới giao tử đã tạo ra hợp GV : Yeâu caàu hoïc sinh ñieàn caùc quaù trình : tử có bộ NST khác Nguyeân phaân , thuï tinh vaøo caùc vò trí 1 , 2 , 3 ; → nhau xuaát hieän điền n , 2n vào từng giai đoạn . biến dị tổ hợp phong * Keát luaän : phú ở loài sinh sản - Nhờ có nguyên phân và giảm phân tạo ra giao hữu tính → tạo tử có bộ NST đơn bội ( n ) và qua thụ tinh tạo ra → nhờ nguồn nguyên liệu cho bộ NST lưỡng bội ( 2n ) của loài tiến hóa và chọn giống có nguyên phân , giảm phân và thụ tinh đã đảm. - HS : Quan saùt tranh veõ tìm daùp aùn cho caùc caâu hoûi giaùo vieân yeâu caàu . HS : Moät , hai nhoùm đại diện nhóm trình baøy yù kieán , hoïc sinh khác bổ sung hoàn thành đáp án đúng . * Keát luaän : - Thụ tinh là sự kết hợp ngẫu nhiên giữa giao 1 tử đực và cái ( Về thực chất là sự kết hợp 2 nhân đơn bội ( n ) taïo ra boä NST lưỡng bội ) tạo thành hợp tử .. - HS : Thu thập , xử lý thông tin tìm đáp án cho vấn đề ý nghĩa của nguyeân phaân , giaûm phaân vaø thuï tinh veà maët di truyeàn , bieán dò và thực tiễn . - HS : Moät , hai hoïc sinh đại diện nhóm trình baøy yù kieán , hoïc sinh khaùc boå sung hòan thành đáp án.
<span class='text_page_counter'>(28)</span> . - Ứng dụng : Dùng phương pháp lai hữu tính để tạo ra nhiều biến dị tổ hợp phục vụ cho choïn gioáng .. bảo sự duy trì ổn định bộ NST đặc trưng của loài sinh sản hữu tính qua các thế hệ cơ thể . - Giảm phân tạo nhiều loại giao tử khác nhau về nguồn gốc NST và thụ tinh đã kết hợp ngẫu nhiên của các giao tử đã tạo ra hợp tử có bộ NST khác nhau → xuất hiện biến dị tổ hợp phong phú ở loài sinh sản hữu tính → tạo nguoàn nguyeân lieäu cho tieán hoùa vaø choïn gioáng . - Ứng dụng : Dùng phương pháp lai hữu tính để tạo ra nhiều biến dị tổ hợp phục vụ cho chọn gioáng .. đúng .. 4.Cuûng coá : 5’ Gọi HS đọc khung màu hồng Trình bày quá trình phát sinh giao tử ở ĐV Học sinh trả lời bài tập 4 và 5 SGK . 5. Daën doø : 1’ Học bài và trả lời các câu hỏi SGK Xem trước ND bài 12 SGK Tieát PPCT : 12 Tieát daïy : 2 Ngaøy daïy: 24/09/2010. Tuaàn 6. Bài 12. CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH. I. Muïc tieâu 1. Kiến thức : Giúp HS - Mô tả được một số đặc điểm của NST giới tính . - Trình bày được cơ chế NST xác định giới tính ở người . - Phân tích được ảnh hưởng của các yếu tố môi trường trong và môi trường ngoài đến sự phân hóa giới tính . 2. Kó naêng Tieáp tuïc phaùt trieån kó naêng phaân tích keânh hình . 3. Thái độ Yeâu thích moân hoïc II. Đồ dùng dạy học 1. GV : - Caùc tranh hình phoùng to H12.1 , 12.2 . - Tranh veõ phoùng to H 9.2 ( Boä NST ruoài giaám ) . - Phieáu hoïc taäp . 2. HS : SGK vaø duïng cuï hoïc taäp Xem trước ND bài 11 SGK III. Hoạt động trên lớp 1. Ổn định lớp: 1’ Điểm danh HS 2. Kieåm tra baøi cuõ : 5’ Thuï tinh laø gì ? Thụ tinh là sự kết hợp ngẫu nhiên giữa giao 1 tử đực và cái ( về bản chất là sự kết hợp 2 bộ nhân đơn bội ( n NST ) tạo ra bộ NST lưỡng bội ( 2n NST ) ở hợp tử ..
<span class='text_page_counter'>(29)</span> YÙ nghóa cuûa giaûm phaân vaø thuï tinh - Nhờ có nguyên phân và giảm phân tạo ra giao tử có bộ NST đơn bội ( n ) và qua thụ tinh tạo ra bộ NST lưỡng bội → nhờ có nguyên phân , giảm phân và thụ tinh đã đảm bảo sự duy trì ổn ( 2n ) của loài định bộ NST đặc trưng của loài sinh sản hữu tính qua các thế hệ cơ thể . - Giảm phân tạo nhiều loại giao tử khác nhau về nguồn gốc NST và thụ tinh đã kết hợp ngẫu nhiên của các giao tử đã tạo ra hợp tử có bộ NST khác nhau → xuất hiện biến dị tổ hợp phong phú ở loài sinh sản hữu tính → tạo nguồn nguyên liệu cho tiến hóa và chọn giống . 3. Bài mới Giới thiệu bài ( 2’ ) TG Noäi dung 10’ I / Nhieãm saéc theå giới tính * NST thường : -Thường tồn tại với cặp lớn hơn 1 trong tế bào lưỡng bội . - Luoân toàn taïi thaønh caëp töông đồng . - Chæ mang 1 gen quy ñònh tính traïng thường của cơ thể . * NST giới tính : - Thường tồn tại 1 caëp trong teá baøo lưỡng bội . - Tồn tại thành từng cặp tương đồng XX hoặc không tương đồng XY . - Chuû yeáu mang gen qui định giới tính cuûa cô theå .. Họat động của GV Hoạt động 1 : Tìm hiểu về NST giới tính GV : Treo tranh veõ 12.1 vaø 9.2 GV : Yeâu caàu HS neâu ñaëc ñieåm gioáng vaø khaùc nhau của bộ NST ở ruồi giấm đực và ruồi giấm caùi ? . Nêu đặc điểm giống nhau và khác nhau giữa bộ NST của nam và của nữ . - GV : Nhận xét vừa nêu để chỉ trên hình . + Giống : Số lượng và hình dáng 3 cặp NST . +Điểm khác nhau của bộ NST ruồi giấm đực và cái ở 1 cặp 1 NST : con đực ( XY ) , con cái ( XX) . + Bộ NST nam và nữ : - Giống nhau : Số lượng 2n = 46 , giống hình daïng 22 caëp . - Khác nhau 1 cặp : nam ( XY) , nữ ( XX ) . Các cặp NST giống nhau của ruồi giấm đực và ruồi giấm cái và 22 cặp NST giống nhau ở nam và nữ gọi là cặp NST thường ( A ) . Cặp NST XY ( ở ruồi đực , ở nam ) và XX ( ở ruồi cái , ở nữ ) gọi là cặp NST giới tính . - GV : Yeâu caàu HS neâu ñaëc ñieåm khaùc nhau giữa NST và NST giới tính về : Số lượng , đặc điểm và chức năng . * Keát luaän : NST thường NST giới tính - Thường tồn tại với - Thường tồn tại 1 cặp lớn hơn 1 trong tế cặp trong tế bào bào lưỡng bội . lưỡng bội . - Luoân toàn taïi thaønh cặp tương đồng . - Tồn tại thành từng cặp tương đồng XX - Chỉ mang 1 gen quy hoặc không tương ñònh tính traïng đồng XY . thường của cơ thể . - Chuû yeáu mang gen qui định giới tính của. Họat động của HS - HS : Hoïc quan saùt hình 9.2 vaø 12.1 - HS : + Thu thaäp thoâng tin treân hình . + Tìm đáp án cho 2 câu hoûi GV yeâu caàu + Moät , hai trình baøy yù kieán. - HS : +Quan sát thu thập , xử lý thông tin để tìm hiểu sự khác nhau giữa NST thường và NST giới tính + Moät , hai hoïc sinh trình baøy yù kieán . GV : Yeâu caàu HS neâu ñaëc điểm khác nhau giữa NST và NST giới tính về : Số lượng , đặc điểm và chức naêng ..
<span class='text_page_counter'>(30)</span> cô theå .. II/ Cô cheá nhieãm saéc theå xaùc ñònh giới tính . 10’ - Khi phaùt sinh giao tử . - Ở nữ cho ra 1 loại trứng X ( Gọi là giới đồng giao tử ) . - Ở nam cho ra 2 loại tinh trùng : X và Y ( gọi là giới dị giao tử ) . - Khi thụ tinh 2 loại tinh truøng X vaø Y đều có thể kết hợp với trứng với xác suaát nhö nhau , taïo 2 loại tổ hợp XX và XY coù tyû leä baèng nhau , tyû leä con trai : con gaùi 1: 1. III/ Caùc yeáu toá aûnh hưởng đến sự phân hóa giới tính . Quaù trình phaân baøo giới tính còn chịu ảnh hưởng của các 10’ nhân tố môi trường beân trong vaø beân ngoài . Người ta đã ứng dụng di truyền giới tính vào các lĩnh vực sản xuất , ñaëc bieät laø vieäc. Hoạt động 2 : Cơ chế xác định con trai , con gái ở người như thế nào ? . * Muïc tieâu : Hoïc sinh trình baøy cô cheá NST xaùc định giới tính ở người . GV : Treo tranh veõ hình 12.2 . - GV : Yeâu caàu hoïc sinh quan saùt thaûo luaän nhóm để trả lời các kênh ở SGK. - GV : Nhaän xeùt * Keát luaän : - Khi phát sinh giao tử . - Ở nữ cho ra 1 loại trứng X ( Gọi là giới đồng giao tử ) . - Ở nam cho ra 2 loại tinh trùng : X và Y ( gọi là giới dị giao tử ) . - Khi thụ tinh 2 loại tinh trùng X và Y đều có thể kết hợp với trứng với xác suất như nhau , tạo 2 loại tổ hợp XX và XY có tỷ lệ bằng nhau , tyû leä con trai : con gaùi 1:1 GV: Cơ chế xác định giới tính với tỷ lệ 1 : 1 chỉ đúng trong những điều kiện nào ? GV : Nhaän xeùt vaø boå sung . + Tỷ lệ này chỉ đúng trong những điều kiện sau : - Số lượng cá thể phải đủ lớn . - Quá trình thụ tinh giữa tinh trùng và trứng hoàn toàn ngẫu nhiên ( ở người tỷ lệ này thay đổi theo độ tuổi ) . Hoạt động 3 : Tìm hiểu các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hóa giới tính . * Mục tiêu : HS phân biệt được các yếu tố môi trường trong và ngoài ảnh hưởng đến sự phân hóa giới tính . GV: Yeâu caàu HS thu thaäp thoâng tin SGK vaø cho biết : Những yếu tố nào đã ảnh hưởng đến sự phân hóa giới tính ? . GV : * Keát luaän : Sự phân hóa giới tính còn chịu ảnh hưởng của nhân tố môi trường trong ( hoóc môn ) và môi trường ngoài ( ánh sáng , nhiệt độ ) . GV : Yêu cầu cho HS nắm được cơ chế xác định giới tính và các yếu tố ảnh hưởng đến phân hóa giới tính có ý nghĩa gì ? . * Keát luaän :. - HS : Quan saùt tranh , thu thaäp thoâng tin . - HS: Thaûo luaän nhoùm tìm đáp án đúng cho câu trả lời của GV . -HS : Ghi nhớ. - HS : Một , hai đại diện neâu ñieàu kieän nghieäm đúng của tỷ lệ 1 nam : 1 nữ .. - HS : Hoïc sinh thu thaäp và xử lý thông tin . - HS: Moät , hai hoïc sinh đại diện trình bày những yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hóa giới tính ..
<span class='text_page_counter'>(31)</span> ñieàu khieån tæ leä đực : cái trong lĩnh vực chăn nuôi .. Nắm được cơ chế xác định giới tính và các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hóa giới tính người ta có thể chủ động điều chỉnh tỷ lệ đực cái ở vật nuôi cho phù hợp với mục đích sản xuất .. - HS : Ứng dụng di truyền vào lĩnh vực sản xuất đặc bieät laø vieäc ñieàu khieån tæ lệ đực : cái trong lĩnh vực chaên nuoâi .. 4. Cuûng coá : 6’ Giáo viên yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi 1 , 4 SGK . Laøm baøi taäp 5 SGK . 5. Daën doø : 1’ Hoïc baøi vaø laøm baøi trong SGK . -----------------------------------------------------------RUÙT KINH NGHIEÄM ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.
<span class='text_page_counter'>(32)</span> Tieát PPCT : 13 Tieát daïy : 4 Ngaøy daïy: 1/10/2010. Tuaàn 7. Baøi 13. DI TRUYEÀN LIEÂN KEÁT. I. Muïc tieâu 1. Kiến thức Nêu được thí nghiệm của Moocganvà nhận xét kết quả thí nghiệm đó . - Nêu được ý nghĩa thực tiễn của di truyền liên kết . 2. Kyõ naêng - Phát triển tư duy thực nghiệm , quy nạp , lập luận khoa học . - Hoạt động hợp tác nhóm nhỏ . 3. Thái độ : Yêu thích môn học II. Đồ dùng dạy học 1. GV Tranh veõ phoùng to H : H 13.1 SGK . 2. HS : SGK vaø duïng cuï hoïc taäp Xem trước ND bài 11 SGK III . Hoạt động dạy học 1. Ổn định lớp 1’ Điểm danh HS 2. Kieåm tra baøi cuõ : 5’ Nêu những điểm khác nhau giữa NST giới tính và NST thường ? NST thường - Thường tồn tại với cặp lớn hơn 1 trong tế bào lưỡng bội . - Luoân toàn taïi thaønh caëp töông đồng .. NST giới tính - Thường tồn tại 1 cặp trong tế bào lưỡng bội . - Tồn tại thành từng cặp tương đồng XX hoặc không tương đồng XY . - Chuû yeáu mang gen qui ñònh giới tính của cơ thể .. - Chæ mang 1 gen quy ñònh tính trạng thường của cơ thể . 3. Bài mới Giới thiệu bài ( 1’ ) GV giới thiệu trực tiếp từ nội dung cảu bài học TG Noäi dung 17’ I / Thí nghieäm cuûa Moocgan + Di truyeàn lieân keát laø hiện tượng 1 nhóm tính trạng được di truyền cùng nhau, đựơc quy định bởi các gen trên 1 NST cuøng phaân ly trong quaù trình phaân baøo. * TN cuûa Mooc – Gan: Moocgan lai 2 doøng ruoài giaám thuaàn chuûng thaân. Họat động của GV Hoạt động 1 : Thí nghiệm của Moóc - gan . * Mục tiêu : Hiểu được ưu thế của ruồi giấm và mô tả giải thíc được thí nghiệmn cuûa Mooùc gan . - GV : Treo tranh veõ phoùng to H 13.1 SGK và giới thiệu - GV : Ruồi giấm là đối tượng mang nhiều đặc điểm thuận lợi cho nghiên cứu di truyền , vì vòng đời ngắn ( 10 – 14 ngày ) , đẻ nhiều ( 100 con / cặp ) , nhiều biến dị dễ quan sát ( có khoảng 400 bieán dò ) , deã nuoâi trong phoøng thí. Họat động của HS - HS : Thu thập , xử lý thoâng tin . -Sơ đồ lai: BV (x¸m, dµi) bv (®en côt) P: BV bv GP: BV, bv bv BV F1: bv * Lai ph©n tÝch BV bv P: F1 bv x bv GP: Bv, bv bv F2.
<span class='text_page_counter'>(33)</span> nghiệm , dễ lai , bộ NST lưỡng bội ít . GV : Yeâu caàu hoïc sinh vieát pheùp lai phaân tích cơ thể F1 ở định luật phân li độc lập để học sinh dễ so sánh . GV : Nhận xét và nêu đáp án đúng . * Keát luaän : + Phép lai giữa ruồi đực F1 với ruồi cái thaân ñen caùnh ngaén laø pheùp lai phaân tích vì : Đây là phép lai giữa cá thể mang tính trạng trội với cá thể mang tính trạng lặn + Mooùc gan tieán haønh pheùp lai phaân tích nhằm xác định kiểu gen của ruồi đực F1 . Hoạt động 2 : Tìm hiểu ý nghĩa của di xaùm, caùnh daøi vaø thaân truyeàn lieân keát . 15’ đen, cánh cụt được F1 * Mục tiêu : Nêu được ý nghĩa của di toøan ruoài thaân xaùm, truyeàn lieân keát trong quaù trình choïn cánh dài. Sau đó ông gioáng . thực hiện phép lai giữa GV : ruồi đực F1 với ruồi cái + Giới thiệu ở ruồi giấm : 2n = 8 trong thaân ñen, caùnh cuït thu khi đó có 400 gen . đượcở thế hệ sau co ùtỉ lệ + So sánh 2 phép lai phân tích ở di truyền laø liên kết với phân li độc lập . 1:1 GV : + Sự sắp xếp các gen ở ruồi giấm như thế naøo ? . + Neâu ñieåm khaùc nhau di truyeàn lieân keát với phân li độc lập trong số tổ hợp kiểu II. Yù nghóa cuûa di hình mới . + Di truyeàn lieân keát coù yù nghóa gì ? . truyeàn lieân keát . Di truyền liên kết đảm GV : Nhận xét , nêu đáp án đúng . bảo sự di truyền bền * Keát luaän : vững của từng nhóm tính + Trong tế bào số lượng gen lớn hơn số trạng được quy định bởi NST , mỗi NST phải mang nhiều gen , các caùc gen treân moät NST gen phaân boá theo chieàu daøi NST taïo thaønh haïn cheá xuaát hieän bieán nhoùm gen lieân kieát ( n ) . dị tổ hợp. Trong chọn + Di truyeàn lieân keát haïn cheá xuaát hieän gioáng coù theå choïn biến dị tổ hợp , đảm bảo các gen trên 1 được những nhóm tính NST phaân li cuøng nhau trong quaù trình traïng toát luoân ñi keøm phaân baøo . Trong choïn gioáng coù theå với nhau . chọn được những nhóm tính trạng tốt luôn đi kèm với nhau .. bv. BV BV bv. bv bv bv. KÕt qu¶: 1 th©n x¸m, dµi: 1 ®en, côt - HS : Quan saùt so saùnh , thaûo luaän nhoùm theo yeâu caàu cuûa giaùo vieân .. - HS : Quan saùt thaûo luaän nhoùm theo yeâu caàu cuûa giaùo vieân . HS : Hoàn thiện câu trả lời . + Dựa vào kiểu hình 1 : 1 Moùoc – Gan xaùc ñònh gen qui ñònh maøu saéc thaân vaø hình daïng caùnh cuøng naèm treân 1 NST ( lieân keát gen ) vì : Ruoài caùi caùnh ñen , caùnh cụt chỉ cho 1 giao tử ( bv ) và ruồi đực F1 phải cho 2 loại giao tử , do đó các gen qui ñònh maøu saéc thaân vaø hình daïng caùnh phaûi naèm treân 1 NST ( lieân keát gen ) ( Nếu di truyền độc laäp phaûi cho 4 kieåu hình 1:1:1:1. + Di truyeàn lieân keát laø trường hợp 1 nhóm tính trạng được quy định bởi caùc gen treân 1 NST cuøng phaân ly trong quaù trình phaân baøo .. 4. Cuûng coá : 5’ - Đọc ghi nhớ SGK . - Thế nào là di truyền liên kết ? Hiện tượng này đã bổ sung cho quy luật phân ly ntn ? - YÙ nghóa cuûa di truyeàn lieân keát. 5. Daën doø : 1’ + Học bài , trả lời câu hỏi SGK ..
<span class='text_page_counter'>(34)</span> + Chuaån bò baøi sau : OÂn taäp veà NST . Tieát PPCT : 14 Tieát daïy : 2 Ngaøy daïy: 2/10/2010. Tuaàn 7. Bài 14. THỰC HAØNH : QUAN SÁT HÌNH THÁI NHIEÃM SAÉC THEÅ. I. Muïc tieâu 1. Kiến thức Giúp HS - Biết nhận dạng các NST ở các kì . 2. Kó naêng Phát triển kĩ năng sử dụng kính hiển vi và kĩ năng vẽ hình quan sát được dưới kính hiển vi 3. Thái độ : Làm việc nghiêm túc II. Đồ dùng dạy học 1. GV + Tiêu bản cố định hình thái NST của 1 số loài động vật , thực vật . + Kính hieån vi quang hoïc : 6 caùi . + Hoäp tieâu baûn : 6 hoäp . 2. HS : SGK vaø duïng cuï hoïc taäp Xem trước ND bài 14 SGK III . Các bước lên lớp 1. Ổn định lớp : 1’ Điểm danh HS 2. Kieåm tra baøi cuõ : Thoâng qua 3. Bài mới Giới thiệu bài ( 2’ ) GV nêu mục tiêu, ND của tiết TH TG Noäi dung 25’ * Caùch tieán haønh: - Phaân nhoùm HS - Phaùt duïng cuï TH cho HS - Nhắc nhỡ Hs làm việc cẩn thaän + Ñaët tieâu baûn leân baøn kính … + Trong tieâu baûn coù caùc hình dạng khác nhau : Tế bào ở kì khaùc nhau : Kì trung gian , kì sau …. Họat động của GV Hoạt động 1 : Các nhóm tiến haønh quan saùt .. - GV : Yeâu caàu nhoùm hoïc tìm hieåu phaàn thoâng tin muïc III SGK . - GV : Yeâu caàu HS leân tieâu baûn quan saùt . GV : Hướng dẫn cách lên tiêu bản để quan sát cho những nhóm còn yeáu . HS: treo tranh veõ keát quaû cuûa -1 hs tr×nh bµy c¸c thao t¸c yªu nhoùm mình . cầu nêu đợc: GV : Giúp HS giải đáp thắc mắc + §Ỉt tiªu b¶n lªn bµn kÝnh qs ë phát sinh trong quá trình thực béi gi¸c bÐ chuyÓn sang béi haønh gi¸c lín → nhËn d¹ng tÕ bµo - Gv nhắc nhỡ HS quan sát ở độ ®ang ë k× nµo phóng đại nhỏ, từ từ lớn dần. Họat động của HS - HS : Thu thaäp thông tin , xử lý thoâng tin . -HS : + Caùc nhoùm thao taùc treân tieâu baûn kính hieån vi . + Thaûo luaän nhoùm veà hình daïng NST trong tieâu baûn ..
<span class='text_page_counter'>(35)</span> - C¸c nhãm tiÕn hµnh qs lÇn lît 10’ c¸c tiªu b¶n Khi qs cÇn lu ý + KÜ n¨ng sö dông kÝnh hiÓn vi + Mçi tiªu b¶n gåm nhiÒu t/b → cÇn t×m tÕ bµo mang NST nh×n râ nhÊt - Khi nhận dạng đợc hình thái NST c¸c thµnh viªn lÇn lît qs → vẽ hình đã qs đợc vào vở. - Quan sát, nhắc nhỡ, uốn nắn HS, giúp đỡ những HS yếu Hoạt động 2 : Các nhóm viết thu hoạch - Gv treo tranh c¸c k× cña nguyªn - Caùc nhoùm veõ hình ph©n. quan sát được vào vở thực hành , ghi - Gv cung cÊp thªm th«ng tin roõ nhieãm saéc theå + K× trung gian tÕ bµo cã nh©n + C¸c k× kh¸c c¨n cø vµo vÞ trÝ NST đang ở kì nào trong tÕ bµo VD: k× gi÷a NST tËp trung ë gi÷a tÕ bµo thµnh hµng, cã h×nh th¸i râ nhÊt *NÕu cha cã hép............ 4. Tổng kết – đánh giá tiết TH: 6’ - Nhận xét về tinh thần, thái độ học tập của HS - Thu baøi thu hoïach cuûa HS 5. Daën doø : 1’ Xem trước ND bài 15 -----------------------------------------------------------RUÙT KINH NGHIEÄM -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát PPCT : 15 Tuaàn 8 Tieát daïy : 4 Ngaøy daïy: 8/10/2010. CHÖÔNG III Baøi 15.. AND VAØ GEN AND. I. Muïc tieâu 1. Kiến thức + Nêu được thành phần hoá học , tính đặc thù và đa dạng của AND . + Mô tả được cấu trúc không gian của AND theo mô hình Oat – xơn và Crich . 2. Kó naêng + Phaùt trieån kó naêng quan saùt vaø phaân tích treân keânh hình . + Hoạt động hợp tác nhóm nhỏ . 3. Thái độ Yêu thích , hứng thú với môn học II. Đồ dùng dạy học 1. GV + Tranh veõ phoùng to H 51 SGK . + Mô hình phân tử AND . 2. HS : SGK vaø duïng cuï hoïc taäp.
<span class='text_page_counter'>(36)</span> Xem trước ND bài 15 SGK III . Hoạt động trên lớp 1. Ổn định lớp : 1’ Điểm danh HS 2. Kieåm tra baøi cuõ : Thoâng qua 3. Bài mới . Giới thiệu bài ( 2’ ) TG Noäi dung Họat động của GV 18’ I/ Cấu tạo hóa học của Hoạt động 1 : Tìm hiểu thành phần hóa học cuûa AND . phân tử AND . + Cấu tạo từ các nguyên * Mục tiêu : + Học sinh phân tích được thành phần hóa học toá : C ; H ; O ; N vaø P . + AND đại phân tử được của AND . cấu tạo từ các đơn phân + Học sinh phân tích được tính đặc thù , đa daïng cuûa AND . laø caùc Nucleâotit goàm 4 - GV: + Treo tranh vẽ H 15.1 và giới thiệu loại : A , T , G , X . mô hình cấu trúc phân tử AND . + AND ñaëc tröng cho loài về : số lượng , thành + Yêu cầu HS quan sát , thu thập thông tin phần và trình tự sắp xếp SGK tìm đáp án cho các câu hỏi ở phần hoạt động SGk caùc Nucleâotit . - GV : Nhận xét , nêu đáp án đúng . + Caùch saép xeáp cuûa 4 * Keát luaän : loại Nucleotit tạo nên tính đa dạng của AND . + Cấu tạo từ các nguyên tố :C ; H ; O ; N và P . + Tính ñaëc thuø vaø tính + AND đại phân tử được cấu tạo từ các đơn ña daïng cuûa AND do phân là các Nuclêotit gồm 4 loại : A , T , G , AND caáu taïo theo nguyên tắc đa phân tử , X . + AND đặc trưng cho loài về : số lượng , với 4 loại đơn phân tử : thành phần và trình tự sắp xếp các Nuclêotit . A,T,G,X. + Cách sắp xếp của 4 loại Nucleotit tạo nên + Lượng AND trong tính ña daïng cuûa AND . nhaân teá baøo oån ñònh , + Tính ñaëc thuø vaø tính ña daïng cuûa AND do đặc trưng cho loài , AND cấu tạo theo nguyên tắc đa phân tử , với trong tế bào giao tử AND giảm đi một nửa . 4 loại đơn phân tử : A , T , G , X . + Lượng AND trong nhân tế bào ổn định , đặc trưng cho loài , trong tế bào giao tử AND giảm đi một nửa . Hoạt động 2 : Tìm hiểu cấu trúc không gian của phân tử AND . II/ Caáu truùc khoâng 17’ gian của phân tử AND . * Mục tiêu : Học sinh mô tả được cấu trúc + AND gồm 2 mạch đơn không gian của phân tử AND . - GV : Yeâu caàu quan saùt moâ hình AND thu , xoaén keùp theo chieàu thập thông tin SGK và trả lời câu hỏi traùi sang phaûi ( xoaén - GV : Gợi ý ( Chỉ trên mô hình ) . phaûi ) Moãi chu kì goàm - GV : Giáo Viên nhận xét nêu đáp án đúng . 10 caëp Nucleâotit , cao o 34 A , đường kính vòng * Kết luận : + AND goàm 2 maïch ñôn , xoaén keùp theo xoaén : 20 Ao . chieàu traùi sang phaûi ( xoaén phaûi ) Moãi chu kì + Caùc Nucleâotit treân 2 gồm 10 cặp Nuclêotit , cao 34 Ao , đường mạch đơn liên kết với. Họat động của HS. - HS : + Quan saùt , thaûo luaän nhoùm theo yeâu caàu cuûa Giaùo Vieân . + Một , hai đại diện nhoùm trình baøy yù kieán , hoïc sinh khaùc bổ sung hoàn chỉnh đáp án .. - HS : Quan saùt , thaûo luaän nhoùm theo yeâu caàu cuûa Giaùo vieân - HS : + Một , hai đại diện.
<span class='text_page_counter'>(37)</span> nhau theo nguyeân taéc boå kính voøng xoaén : 20 Ao . nhoùm trình baøy yù sung + Các Nuclêotit trên 2 mạch đơn liên kết với kieán . A liên kết với T bằng 2 nhau theo nguyên tắc bổ sung + HS khaùc boå sung caàu noái hidro . A liên kết với T bằng 2 cầu nối hidro . hoàn thành đáp án G liên kết với X bằng 3 G liên kết với X bằng 3 cầu nối hidro . đúng . caàu noái hidro . + Hệ quả : Từ trình tự sắp xếp các Nuclêotit + Hệ quả : Từ trình tự trên 1 mạch AND suy ra trình tự Nuclêotit saép xeáp caùc Nucleâotit maïch coøn laïi . treân 1 maïch AND suy ra A = T ; G = X ; A + G = T + X = 50% N . trình tự Nuclêotit mạch coøn laïi . A=T;G=X; A + G = T + X = 50% N . 4. Cuûng coá .: 6’ - Gọi Hs, đọc khung màu hồng - Neâu ñaëc ñieåm caáu taïo hoùa hoïc cuûa AND - Vì sao AND coù tính ña daïng vaø ñaëc thuø 5. Daën doø : 1’ Học bài và trả lời các câu hỏi trong SGK Xem trước ND bài 16 SGK. -----------------------------------------------------------RUÙT KINH NGHIEÄM -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát PPCT : 16 Tuaàn 8 Tieát daïy : 2 Ngaøy daïy: 10/10/2010. Baøi 16. AND VAØ BAÛN CHAÁT CUÛA GEN. I. Muïc tieâu 1. Kiến thức : Giúp HS - Nêu được cơ chế tự nhân đôi ở ADN diễn ra theo nguyên tắc bổ sung, bán bảo toàn. - Nêu được bản chất hóa học của gen . - Nêu được chức năng của AND . 2. Kó naêng Phaùt trieån kó naêng quan saùt vaø phaân tích keânh hình . 3. Thái độ Yeâu thích moân hoïc . II. Đồ dùng dạy học 1. GV Tranh phóng to H 16 .1 SGK ; Đĩa hình quá trình tổng hợp AND . 2. HS : SGK vaø duïng cuï hoïc taäp Xem trước ND bài 16 SGK.
<span class='text_page_counter'>(38)</span> III. Hoạt động trên lớp 1. Ổn định lớp : 1’ Điểm danh HS 2. Kieåm tra baøi cuõ : 5’ + Hãy mô tả cấu trúc không gian của phân tử AND ? . + AND goàm 2 maïch ñôn , xoaén keùp theo chieàu traùi sang phaûi ( xoaén phaûi ) Moãi chu kì gồm 10 cặp Nuclêotit , cao 34 Ao , đường kính vòng xoắn : 20 Ao . + Haõy neâu heä quaû cuûa nguyeân taéc boå sung ? . Hệ quả : Từ trình tự sắp xếp các Nuclêotit trên 1 mạch AND suy ra trình tự Nuclêotit maïch coøn laïi . + Nguyeân taéc boå sung theå hieän khi AND nhaân ñoâi nhö theá naøo ? + Các Nuclêotit trên 2 mạch đơn liên kết với nhau theo nguyên tắc bổ sung A liên kết với T bằng 2 cầu nối hidro . G liên kết với X bằng 3 cầu nối hidro . A=T;G=X; A + G = T + X = 50% N 3. Bài mới Giới thiêu bài ( 1’ ) TG Noäi dung 12’ I. AND tự nhân đôi theo những nguyeân taéc naøo ? Quá trình tự nhân ñoâi cuûa AND dieãn ra theo caùc nguyeân taéc : nguyeân taéc boå sung và nguyên tắc giữ lại một nửa . Nhờ đó , 2 AND được taïo ra gioáng AND meï . Ñaây laø moät ñaëc tính xaùc ñònh AND là cơ sở phân tử của hiện tượng di truyeàn. Họat động của GV Hoạt động 1 : AND tự nhân đôi theo nguyeân taéc naøo ? . * Mục tiêu : Học sinh trình bày được các nguyên tắc của sự tự nhân đôi . - GV : Giới thiệu tranh H 16.1 phóng to - GV : + Yeâu caàu HS quan saùt tranh veõ , thu thaäp thoâng tin SGK . + HS tìm đáp án cho các câu hỏi phần hoạt động . GV : Gợi ý , nhận xét , nêu đáp án đúng . * Keát luaän : + Quá trình tự nhân đôi của AND diễn ra trong nhân tế bào tại các NST ở kì trung gian . + Quá trình tự nhân đôi diễn ra trên 2 mạch AND theo nguyeân taéc khuoân maãu ( maïch mới AND con được tổng hợp dựa trên mạch khuoân cuûa AND meï , theo nguyeân taéc boå sung A – T ; G – X ) . + Nguyên tắc bán bảo toàn : Mỗi AND con coù 1 maïch cuûa AND meï ( maïch cuõ ) coøn 1 mạch mới được tổng hợp . + Chính nhờ sự tự nhân đôi của AND là cơ sở cho sự tự nhân đôi của NST →. Họat động của HS. - HS : Yeâu caàu HS quan saùt tranh veõ , thaûo luaän nhoùm theo yeâu caàu cuûa Giaùo Vieân . - HS : + Moät , hai nhoùm trình baøy yù kieán . + HS khaùc boå sung hoàn thành đáp án ..
<span class='text_page_counter'>(39)</span> taïo neân 2 NST chò em ( croâmatit ). Hoạt động 2 : Tìm hiểu bản chất của gen . 10’ * Mục tiêu : Học sinh nêu được bản chất hoùa hoïc cuûa gen . II. Baûn chaát cuûa - GV : Yeâu caàu HS thu thaäp thoâng tin SGK gen . Baûn chaát hoùa hoïc vaø neâu baûn chaát cuûa gen ? . của gen là AND – - GV : Nhận xét , nêu đáp án đúng . moãi gen caáu truùc * Keát luaän : là một đoạn mạch + Bản chất của gen là AND : Gen là đoạn của phân tử AND , cấu trúc phân tử AND mang thông tin quy lưu giữ thông tin định cấu trúc 1 loại phân tử Protein . + Ngày nay người ta đã xác lập được bản đồ quy ñònh caáu truùc gen → ý nghĩa rất lớn trong y học , di của một loại truyeàn vaø choïn gioáng . Protein . Hoạt động 3 : Chức năng của AND * Mục tiêu : HoÏc sinh phân tích được chức naêng cuûa AND . 10’ - GV : Yeâu caàu HS thu thaäp thoâng tin SGK . - GV : III. Chức năng + Nêu vai trò ( chức năng ) AND . cuûa AND AND có hai chức + Nhận xét , nêu đáp án đúng . naêng quan troïng laø * Keát luaän : lưu giữ và truyền + AND mang thông tin di truyền vì bản chaát hoùa hoïc cuûa gen laø AND . đạt thông tin di + AND truyền đạt thông tin di truyền qua truyeàn . các thế hệ tế bào và thế hệ cơ thể , nhờ đặc tính tự nhân đôi của AND .. - HS : + Quan saùt , thaûo luaän theo yeâu caàu cuûa Giaùo Vieân . + Moät , hai nhoùm trình baøy yù kieán . + HS khaùc boå sung hoàn thành đáp án .. - HS : Quan saùt thaûo luaän theo nhoùm yeâu caàu cuûa HS - HS : + Moät , hai HS neâu chức năng AND . + HS khaùc nhaän xeùt , bổ sung hoàn thành đáp án đúng. 4. Cuûng coá : 5’ - Gọi HS đọc khung màu hồng - Mô tả sơ lược quá trình tự nhân đôi của AND - Giải thích tại sao 2 AND con được tạo ra qua cơ chế nhân đôi lại giống AND mẹ ? 5. Daën doø : 1’ Học bài , trả lời các câu hỏi trong SGK . -----------------------------------------------------------RUÙT KINH NGHIEÄM ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.
<span class='text_page_counter'>(40)</span> Tieát PPCT : 17 Tieát daïy : 4 Ngaøy daïy:15/10/2010. Tuaàn 9. Bài 17. MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VAØ ARN. I. Muïc tieâu 1. Kiến thức : Giúp HS - Kể được các loại ARN và chức năng của chúng. - Biết được sự tạo thành ARN dựa trên mạch khuôn của gen và diễn ra theo nguyên tắc bổ sung. - Hiểu và trình bày được quá trình tổng hợp ARN , đặc biệt nêu được cá nguyên tắc của quá trình naøy . 2. Kó naêng Phaùt trieån kó naêng quan saùt , phaân tích keânh hình , phaân tích so saùnh . 3. Thái độ Yeâu thích moân hoïc II. Đồ dùng dạy học 1. GV + Tranh phoùng to caùc H17.1 , H 17.2 SGK . + Mô hình động về tổng hợp ARN . + Phieáu hoïc taäp + Ñóa hình ( neáu coù ) . 2. HS : SGK vaø duïng cuï hoïc taäp Xem trước ND bài 17 SGK III. Hoạt động trên lớp 1. Ổn định lớp : 1’ Điểm danh HS 2. Kieåm tra baøi cuõ : 5’ Hãy mô tả sơ lược quá trình tự nhân đôi của AND . + Quá trình tự nhân đôi của AND diễn ra trong nhân tế bào tại các NST ở kì trung gian . + Quá trình tự nhân đôi diễn ra trên 2 mạch AND theo nguyên tắc khuôn mẫu ( mạch mới AND con được tổng hợp dựa trên mạch khuôn của AND mẹ , theo nguyên tắc bổ sung A – T ; G – X). + Nguyên tắc bán bảo toàn : Mỗi AND con có 1 mạch của AND mẹ ( mạch cũ ) còn 1 mạch mới được tổng hợp . + Chính nhờ sự tự nhân đôi của AND là cơ sở cho sự tự nhân đôi của NST → tạo nên 2 NST chò em ( croâmatit ). 3. Bài mới Giụựi thieọu baứi ( 1’ ) Trong tế bào còn có ARN cũng đợc cấu tạo từ các nguyên tốP, H, O, N và P cũng thuộc loại đại phân tử. Vậy chúng ta cùng đi nghiên cứu về nó xem nó có mối quan hệ ntn đối với ADN vµ chøc n¨ng cña nã TG Noäi dung 17’ I. ARN ARN ( axit ribonuclic ) được cấu tạo từ các nguyeân toá C, H, O, N vaø P thuộc loại đại phân tử được cấu tạo theo nguyên tắc đa phân tử do nhiều. Họat động của GV Hoạt động 1 : ARN * Mục tiêu : Học sinh mô tả được cấu tạo và chức năng của ARN và phân biệt điểm giống nhau vaø khaùc nhau cô baûn cuûa AND vaø ARN . - GV : Giới thiệu tranh vẽ , mô hình ARN và neâu : ARN laø Axitribonuclotit thuoäc Axit nucleotit có 3 loại :. Họat động của HS. -HS : + Quan saùt , tranh veõ.
<span class='text_page_counter'>(41)</span> ñôn phaân laø caùc nucleâoâtit thuộc 4 loại A , U , G , X lieân keát taïo thaønh moät chuoãi xoaén ñôn Tuỳ theo chức năng mà các ARN được chia thành các loại khác nhau: - mARN coù vai troø truyeàn đạt thông tin quy định caáu truùc cuûa Proâteâin caàn tổng hợp - tARN có chức năng vận chuyeån axit amin töông ứng tới nơi tổng hợp proâteâin - rARN laø thaønh phaàn caáu taïo neân riboâxoâm – nôi tổng hợp prôtêin 15’ II. ARN được tổng hợp theo nguyeân taéc naøo ? ARN được tổng hợp dựa treân khuoân maãu laø moät maïch cuûa gen vaø dieãn ra theo nguyeân taéc boå sung . Do đó , trình tự caùc nucleâoâtit treân maïch khuoân cuûa gen quy ñònh trình tự các nuclêôtit trên maïch ARN .. + mARN → truyền đạt thông tin quy định cấu trúc của Protein cần tổng hợp . t ARN → vận chuyển axit amin tương ứng tới nơi tổng hợp Protein . r ARN → caáu taïo neân Riboâxoâm → nơi tổng hợp Protein . + ARN được cấu tạo từ : C , H , O , N , P thuộc loại đại phân tử ( nhỏ hơn AND ) + ARN cấu tạo theo nguyên tắc đa phân tử gồm 4 loại đơn phân : A , U , G , X chỉ một maïch . - Yeâu caàu HS quan saùt moâ hình , hình veõ ARN , thu thập thông tin , hoàn thành baûng : So saùnh ARN vaø AND . . Ñaëc ñieåm ARN ADN Soá maïch ñôn 1 2 Các loại phân tử A , G , X , A , G , X , U T Hoạt động 2 : ARN được tạo ra như thế naøo ? . * Muïc tieâu : Trình baøy sô boä nguyeân taéc cuûa quá trình tổng hợp ARN . - GV : + Treo tranh veõ H 17. 2 vaø trình baøy thông tin : ARN được tổng hợp chủ yếu trong nhaân teá baøo taïi NST thuoäc kì trung gian . + Yeâu caàu HS quan saùt hình 17.2 , thu thaäp thoâng tin . + Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi . GV : Nhận xét , nêu đáp án đúng . * Keát luaän : - ARN được tổng hợp dựa vào 1 mạch đơn của gen goïi laø “ maïch khuoân ” ( nguyeân taéc khuoân maãu ) . - Sự hình thành mạch ARN : Các Nuclêôtit trên mạch khuôn AND và môi trường nội bào liên kết với nhau theo nguyên tắc bổ sung : A – U ; G – X và ngược lại . - Trình tự Nuclêôtit trên mạch khuôn AND quy định trình tự Nuclêôtit trên ARN → mối quan hệ giữa gen vàARN .. 4. Cuûng coá : 5’ + Giáo viên hướng dẫn học sinh trả lời câu hỏi SGK và ghi nhớ . + Đọc mục “ Em có biết ” 5. Daën doø : 1’. , mô hình kết hợp với thông tin , hoàn thaønh baûng 17 SGK . + Một , hai đại diện nhóm trình bày đáp aùn + Hoïc sinh khaùc nhaän xét , bổ sung hoàn thành đáp án đúng. - HS : + quan saùt , thu thaäp thoâng tin . + Quan saùt , thaûo luaän nhoùm theo yeâu caàu cuûa Giaùo Vieân . + Moät , hai nhoùm trình baøy yù kieán . + Hoïc sinh khaùc boå sung hoàn thiện đáp aùn . - HS chú ý sửa sai ( neáu caàn ).
<span class='text_page_counter'>(42)</span> Học bài , trả lời câu hỏi SGK . Tieát PPCT : 18 Tieát daïy : 2 Ngaøy daïy: 16/10/2010. RUÙT KINH NGHIEÄM. Tuaàn 9. Baøi 18. PROÂTEIN. I. Muïc tieâu 1. Kiến thức : Giúp HS - Nêu được thành phần hóa học và chức năng của Protêin . 2. Kó naêng + Phát triển kĩ năng tư duy , khả năng phân tích , tổng hợp . + Hoạt động hợp tác nhóm nhỏ . 3. Thái độ Yeâu thích moân hoïc II. Đồ dùng dạy học 1. GV: + Tranh veõ phoùng to H18.1 SGK . + Đĩa hình cấu trúc của một số loại Prôtêin ( nếu có ) 2. HS : SGK vaø duïng cuï hoïc taäp Xem trước ND bài 18 SGK III. Hoạt động trên lớp 1. Ổn định lớp : 1’ Điểm danh HS 2. Kieåm tra baøi cuõ : 5’ - ARN được tổng hợp theo nguyên tắc nào ? nêu bản chất mối quan hệ theo sơ đồ gen → ARN . ARN được tổng hợp dựa trên khuôn mẫu là một mạch của gen và diễn ra theo nguyên tắc bổ sung . Do đó , trình tự các nuclêôtit trên mạch khuôn của gen quy định trình tự các nuclêôtit treân maïch ARN . 3. Bài mới Glụựi thieọu baứi ( 1’ ) P đảm nhận nhiều chức năng liên quan đến toàn bộ cấu trúc và họt động sống cña tÕ bµo, biÓu hiÖn thµnh c¸c tÝnh tr¹ng cña c¬ thÓ TG Noäi dung 16’ I . Caáu truùc cuûa Proâteâin Prôtêin được cấu tạo chủ yếu bởi các nguyên tố C , H , O , N là đại phân tử được cấu tạo theo nguyên taéc ña phaân , bao goàm haøng traêm ñôn phaân laø axit amin thuộc hơn 20 loại khác nhau . Trình tự sắp xeáp khaùc nhau cuûa hôn 20 loại axit amin này đã tạo neân tính ña daïng cuûa Prôtêin . Mỗi phân tử Proâteâin khoâng chæ ñaëc tröng bởi thành phần , số lượng. Họat động của GV Hoạt động 1 : Tìm hiểu cấu trúc Proâteâin . * Mục tiêu : Học sinh nêu được thaønh phaàn hoùa hoïc cuûa Proâteâin , tính ña daïng , tính ñaëc thuø vaø caáu truùc baäc 4 cuûa Proâteâin - GV : + Giới thiệu : Prôtêin là hợp chất hữu cơ đại phân tử ( dài : 0,1 μ m , khối lượng hàng triệu đvC ) , đa phân tử gồm 20 loại đơn phân tử là Axit amin . + Yêu cầu HS trả lời 2 câu hỏi SGK . ? Vì sao proâteâin coù tính ña daïng vaø. Họat động của HS. - HS : + Quan saùt thu thaäp , thoâng tin + Quan saùt thaûo luaän nhoùm theo yeâu caàu cuûa Giaùo Vieân . + Một , hai nhóm đại diện trình baøy yù kieán , nhoùm khaùc bổ sung hoàn thiện đáp án . + Tính ñaëc thuø cuûa Proâteâin thể hiện ở thành phần , số lượng và trình tự sắp xếp các Axit amin . + Sự sắp xếp , số lượng ,.
<span class='text_page_counter'>(43)</span> và trình tự sắp xếp của các axit amin maø coøn ñaëc trưng bởi cấu trúc không gian , soá chuoãi axit amin . - Caáu truùc : + Baäc 1 : Chuoãi axit amin đặc thù cho mỗi loại Prôtêin + Baäc 2 : Voøng xoaén loø xo → tăng tính chịu lực + Baäc 3 : Cuoän xeáp theo khoâng gian ba chieàu ñaëc trưng cho từng loại Prôtêin . + Bậc 4 : Số lượng và số loại chuỗi axit amin kết hợp nhau . 16’ II. Chức năng của Prôtêin 1. Chức năng cấu trúc : Caáu taïo neân nguyeân sinh chaát , maøng , baøo quan … 2. Chức năng xúc tác các quá trình trao đổi chất : xúc tác bởi các Enzim 3. Chức năng điều hòa các quá trình trao đổi chất C¸c hocmon phÇn lín lµ P → ®iÒu hoµ c¸c qu¸ tr×nh sinh lÝ trong c¬ thÓ. tính ñaëc thuø ? ? Tính ñaëc tröng cuûa proâteâin coøn được thể hiện thông qua cấu trúc khoâng gian nhö theá naøo ? - GV : + Nhận xét , nêu đáp án đúng . + Treo tranh hình 18 SGK , yeâu caàu hoïc sinh quan saùt , thu thaäp toâng tin SGK GV : Nhận xét , nêu đáp án đúng . * Keát luaän : Hoạt động 2 : Tìm hiểu chức năng cuûa Proâteâin * Muïc tieâu : Hoïc sinh trình baøy được chức năng Prôtêin - GV: Yeâu caàu HS tìm hieåu thoâng tin SGK về 3 chức năng chính của Proteâin . - GV : Yêu cầu HS trả lời 3 câu hỏi SGK - GV : Nhận xét , nêu đáp án đúng . * Keát luaän : + Chức năng cấu trúc : Cấu tạo neân nguyeân sinh chaát , maøng , baøo quan … + Chức năng xúc tác các quá trình trao đổi chất : xúc tác bởi các Enzim + Chức năng điều hòa các quá trình trao đổi chất. thành phần 20 loại axit amin đã tạo nên tính đa dạng của Proâteâin . + Caáu taïo theo nguyeân taéc ña phân với 20 loại axit amin đã taïo neân tính ña daïng vaø ñaëc thuø cuûa Proâteâin . - Caáu truùc : + Baäc 1 : Chuoãi axit amin ñaëc thù cho mỗi loại Prôtêin + Baäc 2 : Voøng xoaén loø xo → tăng tính chịu lực . + Baäc 3 : Cuoän xeáp theo khoâng gian ba chieàu ñaëc tröng cho từng loại Prôtêin . + Bậc 4 : Số lượng và số loại chuỗi axit amin kết hợp nhau . - HS :Tìm đáp án đúng cho caâu hoûi cuoái muïc I - HS : + Quan sát , thu thập xử lý thoâng tin . + Quan saùt thaûo luaän nhoùm theo yeâu caàu cuûa Giaùo Vieân . - HS : Một , hai nhóm đại dieän trình baøy yù kieán , nhoùm khác bổ sung hoàn thiện đáp. 4. Cuûng coá : 5’ - Gọi HS đọc khung màu hồng - Tính đa dạng và tính đặc thù của Protein do những yếu tố nào xác định? - Vì sao nói Protein có vai trò chủ yếu đối với tế bào và cơ thể ?. Hs lµm bµi tr¾c nghiÖm: 1- Tính đa dạng và đặc thù của P là do: a) Sè lîng, thµnh phÇn c¸c lo¹i axamin b) Chỉ a, b đúng c) TrËt tù x¾p xÕp c¸c axamin. d) CÊu tróc kh«ng gian cña P e) C¶ a, b vµ c. 5. Daën doø : 1’ Họcbài, trả lời câu hỏi SGK Xem trước ND bài 19 SGK ----------------------------------------------------------RUÙT KINH NGHIEÄM ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.
<span class='text_page_counter'>(44)</span> ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát PPCT : 19 Tieát daïy : 4 Ngaøy daïy: 21/10/2010. Tuaàn 10. Bài 19. MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VAØ TÍNH TRẠNG. I. Muïc tieâu 1. Kiến thức : Giúp HS - Nêu được mối quan hệ giữa gen và tính trạng thông qua sơ đồ : Gen. . ARN. . Proâteâin. . Tính traïng. 2. Kó naêng + Tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp. + Lắng nghe tích cực, trình bày suy nghĩ, ý tưởng, hợp tác trong hoạt động nhóm. + Tìm kiếm và xử lí thông tin để tìm hiểu về mối quan hệ giữa ARN và prôtêin, về mối quan hệ giữa gen và tính trạng. 3. Thái độ Yeâu thích moân hoïc II. Phương pháp/ Kỹ thuật dạy học tích cực Động não, trực quan, vấn đáp, tìm tòi, dạy học nhóm III. Đồ dùng dạy học 1. GV: + Tranh veõ phoùng to H19.2 SGK . + Sơ đồ quan hệ giữa gen và tính trạng ( nếu có ) 2. HS : SGK vaø duïng cuï hoïc taäp Xem trước ND bài 19 SGK IV. Hoạt động trên lớp 1. Ổn định lớp : 1’ Điểm danh HS 2. Kieåm tra baøi cuõ : 5’ - Tính đa dạng và tính đặc thù của Protein do những yếu tố nào xác định? + Tính đặc thù của Prôtêin thể hiện ở thành phần , số lượng và trình tự sắp xếp các Axit amin + Sự sắp xếp , số lượng , thành phần 20 loại axit amin đã tạo nên tính đa dạng của Prôtêin . 3. Bài mới Glụựi thieọu baứi ( 1’ ) Nh chúng ta đã biết vai trò của ADN là tổng hợp Protein. Vậy qúa trình. tæng hîp P diÔn ra ntn? Ta ®i vµo bµi míi TG Noäi dung 16’ I. Mối quan hệ giữa ARN và Proâteâin. Họat động của GV - Y/c Hs n/c thoâng tin SGK , hoøan thaønh phaàn leänh tam giaùc SGK: + ADN là khuôn mẫu để + Haõy cho bieát caáu truùc trung gian tæng hîp mARN. vaø vai troø cuûa noù trong moái quan + mARN là khuôn mẫu để hệ giữa gen và Protein tæng hîp chuçi axitamin ( cÊu tróc bËc 1 cña P) _ Quan saùt hình 19.1 SGK vaø traû + P tham gia cÊu tróc vµ ho¹t động sinh lí của tế bào biểu lụứi caõu hoỷi : + Cáclọai Nu nào ở mARN và hiÖn thµnh tÝnh tr¹ng Sự hình thành chuỗi axit amin tARN liên kết với nhau ? + Tương quan về số lượnggiữa aa được thực hiện dựa trên. Họat động của HS - HS laøm theo y/c cuûa GV: + Caáu truùc trung gian trong mối quan hệ giữa gen vaø protein thoâng qua ARN maø ñaëc hieäu laø mARN - Hs laøm theo y/c – Tìm câu trả lời: + A – U, G - X.
<span class='text_page_counter'>(45)</span> khuoân maãu cuûa mARN vaø diễn ra theo NTBS, Trong đó A liên kết với U và G liên kết với X đồng thời theo tương quan cứ 3 Nu ứng với 1 aa II. Mối quan hệ giữa gen và 16’ tính traïng Gen ( một đọan AND) mARN Proâteâin Tính traïng Bản chất : Trình tự các Nu trên AND quy định trình tự caù Nu trong ARN , thoâng qua đó AND quy định trình tự các aa trong chuoãi aa caáu thaønh Proâteâin vaø bieåu hieän thaønh tính traïng. va Nu của mARN khi ở trong riboâxoâm? - Gọi đại diện trình bày, lớp nhận xeùt boå sung - GV nhaän xeùt - Gv choát laïi * TK - Y/c HS nghiên cứu thông tin SGK, q/s hình 19.2, 19.3 SGK Traû lời câu hỏi ở phần lệnh tam giác SGK: Từ sơ đồ trên, hãy giải thích: + Mối liên hệ giữa các thành phần trong sơ đồ theo trật tự 1, 2, 3. + Baûn chaát cuûa moái lieân heä trong sơ đồ - Gọi đại diện trình bày, lớp nhận xeùt boå sung - GV nhaän xeùt - Gv choát laïi. + Liên kết với nhau theo kieåu boä ba: UXX, AGG -. Ñd trình baøy. - HS chuù yù - HS laøm theo y/c cuûa GV – thaûo luaän nhoùm – tìm câu trả lời + 1. trình tự các Nu trên ADN quy định trình tự caùc Nu treân mARN thông qua đó nó quy định trình tự các aa và bieåu hieän thaønh tính traïng - Ñd trình baøy - HS chuù y. 4. Cuûng coá : 5’ - Gọi HS đọc khung màu hồng - Nêu mối quan hệ giữa gen và ARN, giữa ARN và Prôtêin 5. Daën doø: 1’ Học bài, trả lời câu hỏi SGK Xem trước ND bài 20 TH ----------------------------------------------------------RUÙT KINH NGHIEÄM ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát PPCT : 20 Tuaàn 10 Tieát daïy : 2 Ngaøy daïy: 22/10/2010. Bài 20. THỰC HAØNH : QUAN SAÙT VAØ LAÉP MOÂ HÌNH ADN. I. Muïc tieâu 1. Kiến thức : Giúp HS - Củng cố kiến thức về cấu trúc phân tử ADN 2. Kó naêng + Hợp tác, ứng xử / giao tiếp trong nhóm. + Thu thập và xử lý thông tin khi quan sát để lắp được từng đơn phân nuclêôtit trong mô hình phân tử AND. + Quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm được phân công..
<span class='text_page_counter'>(46)</span> 3. Thái độ : Làm việc nghiêm túc và biết cách bảo quản các phương tiện Yeâu thích moân hoïc II. Các phương pháp / KN dạy học tích cực Thí nghiệm – thực hành; dạy học nhóm; trực quan. III. Đồ dùng dạy học 1. GV: - Mô hình phân tử AND đãđượclắp ráp hòan chỉnh - Hộp đựng mô hình cấu trúc phân tử ADN 2. HS : SGK vaø duïng cuï hoïc taäp Xem trước ND bài 20 SGK IV. Hoạt động trên lớp 1. Ổn định lớp : 1’ Điểm danh HS 2. Kieåm tra baøi cuõ : Thoâng qua 3. Bài mới Giới thiệu bài ( 1’ ) : GV nêu mục tiêu, ND bài TH TG Noäi dung 10’ I. Quan saùt moâ hình caáu truùc khoâng gian của phân tử ADN - Vị trí tương đối của 2 maïch Nu - ÑK voøng xoaén, soá caëp moãi voøng - Sự LK các Nu giữa các maïch. Họat động của GV _ Y/ c Hs quan sát mô hình nhựa, GV hoûi : + Soá caëp Nu trong moãi chu kì xoaén laø bao nhieâu ? + Các lọai Nu nào lk với nhau thành từng cặp ? + Vị trí tương đối của 2 mạch Nu ? - Goïi ñd trình baøy. Họat động của HS - HS laøm theo y/c cuûa GV – tìm câu trả lời + 10 caëp Nu + A – T, T – A, G – X, X - G + Song song nhau. - Đd trình bày, lớp nhận xét Bs - Hs chuù yù - GV nhaän xeùt - HS laøm theo y/ccuûa GV, laáy 27’ II. Laép raùp moâ hình -Y/c Hs lấy các mô hình rời rạc, mô hình hđ theo nhóm, tự lắp dựa vào mô hình lắp ráp tự lắp raùp Neân laép raùp 1 maïch raùp thaønh moâ hình - HS chuù yù laéng nghe, hoøan hòan chỉnh trước, đi từ - Khi lắp mạch thứ nhất cần chú chỉnh mạch thứ nhất khớp với chân đế lên hay từ trên yù độ cong cuû a đọ a n cho hợ p lí, chiều lượn đọan mạch ñænh truïc xuoáng đảm bảo khỏang cách so với trục - Nhớ lắp theo NTBS : A – T, - Tìm và lắp các đọan giữa G-X coù chieàu song song - Chieàu xoaén, khoûang caùch tương ứng, có mang các + Khi lắp mạch thứ 2 phải đảm bảo đúng theo NTBS giữa 2 mạch, số cặp Nu trong Nu với trật tự theo NTBS với đọan mạch đã - GV hỏi : Khi lắp xong cần chú ý chu kì xoắn, sự LK các cặp ñieàu gì ? theo NTBS lắp trước - Gv q/s đôn đốc, nhắc nhỡ, giúp - HS tiến hành làm đỡ nhóm làm yếu 4. Toång keát tieát TH : 5’ - Nhận xét về tinh thần, thái độ học tập của HS 5. Daën doø: 1’ Xem lại tất cả các bài đã học chuẩn bị tiết ôn tập ----------------------------------------------------------RUÙT KINH NGHIEÄM.
<span class='text_page_counter'>(47)</span> ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát PPCT : 21 Tieát daïy : 4 Ngaøy daïy: 28/10/2010. Tuaàn 11. OÂN TAÄP. I. Muïc tieâu 1. Kiến thức : Giúp HS - Củng cố và khắc sâu kiến thức đã học 2. Kó naêng + Phát triển kĩ năng tư duy , khả năng phân tích , tổng hợp . + Hoạt động hợp tác nhóm nhỏ . 3. Thái độ : Làm việc nghiêm túc và yêu thích môn học II. Đồ dùng dạy học 1. GV: - Mô hình phân tử AND đãđượclắp ráp hòan chỉnh - Hộp đựng mô hình cấu trúc phân tử AND - Tranh veà lai caùc caëp tính traïng cuûa Menden 2. HS : SGK vaø duïng cuï hoïc taäp Xem lại tất cả các bài đã học III. Hoạt động trên lớp 1. Ổn định lớp : 1’ Điểm danh HS 2. Kieåm tra baøi cuõ : Thoâng qua 3. Bài mới TG. Noäi dung I. Lai moät caëp tính traïng - Pheùp lai phaân tích là phép lai giữa cá theå mang tính traïng troäi, caàn xaùc định KG với cá thể mang tính traïng laën. Neáu keát quaû laø đồng tính thì cá thể mang tính traïng trội có KG là đồng hợp, còn kết quả pheùp lai laø phaân tích thì cá thể đó có KG dị hợp II. Lai hai caëp tính traïng. Họat động của GV - Theá naøo laø pheùp lai phaân tích ?. Họat động của HS - Pheùp lai phaân tích laø pheùp lai giữa cá thể mang tính trạng trội, cần xác định KG với cá theå mang tính traïng laën. Neáu kết quả là đồng tính thì cá thể mang tính traïng troäi coù KG laø đồng hợp, còn kết quả phép lai là phân tích thì cá thể đó có KG dị hợp - Caâu d. Định luật đồng tính và định luật phân li độc lập. - Trên cơ sở lai một cặp tính trạng, Menden đã phát hiện ra a . Định luật phân li b. Định luật phân li độc lập c . Định luật đồng tính d . Định luật đồng tính và định luật phân li độc lập - Phép lai dưới đây tạo ra con lai F1 có kiểu - Caâu c Aa x Aa gen nhiều nhất là a . P : Aa x aa , b .AA x Aa c . Aa x Aa , d . aa x aa - Kết quả của định luật phân li của Menden là: a . F2 đồng tính trội b . F2 có tỉ lệ 3 trội : 1 lặn - b . F2 có tỉ lệ 3 trội : 1 lặn.
<span class='text_page_counter'>(48)</span> III. Nguyeân phaân. IV. Giaûm phaân. VI. AND vaø baûn chaát cuûa gen. VII. Moái quan heä giữa ARN và protein VIII. Cô cheá xaùc định NST giới tính. IX. Moái quan heä giữa gen và tính trang. X. Protein. c . F2 có tỉ lệ 1 trội : 2 trung gian : 1 lặn d . F2 có tỉ lệ 1 trội : 1 lặn - Những loại giao tử có thể tạo ra được từ kiểu gen AaBb là : a . AB , Ab , aB , ab ; b . AB , Ab c . Ab , aB , ab ; d . AB , Ab , aB - Kết quả giảm phân tạo ra tế bào con có số nhiễm sắt thể ( NST ) a.Bằng với số NST của tế bào mẹ b. Bằng gấp đôi so với số NST ở tế bào mẹ c . Bằng một nửa so với số NST của tế bào mẹ d. cả a, b, c đều sai - Ở nguyên phân, sự tự nhân đôi NST xảy ra ở kì a . Trung gian ; b . Kì cuối ; c . Kì sau ; d . Kì giữa - Đơn phân cấu tạo nên ADN là : a . Nuclêotit b. Acid amin c. Acid ribonucleic d . Acid dêoxiribônuclêic - Tên gọi đầy đủ của phân tử ARN là a . Acid ribônuclêic b. Acid photphoric c . Acid dêoxiribônuclêic d . Nuclêotit - Tên gọi đầy đủ của phân tử ADN là a . Acid ribônuclêic b. Acid photphoric c . Acid dêoxiribônuclêic d . Nuclêotit - Trình bày cơ chế sinh con trai, con gái ở người. Quan niệm cho rằng người mẹ quyết định sinh con trai hay con gái là đúng hay sai ?. - Một đoạn đơn của phân tử ADN có trình tự sắp xếp như sau : -A–T–G–X–T–A–G–T–X– Hãy viết đoạn mạch đơn bổ sung với nó - Nêu bản chất của mối quan hệ gữa gen và tính trạng qua sơ đồ. Gen ( một đoạn ADN ) mARN Protêin Tính trạng - Tính ña daïng vaø ñaëc thuø cuûa protein do những yếu tố nào xác định ?. 4. Nhận xét – đánh giá : 5’ GV nhận xét về tinh thần, thái độ học tập của HS Nhận xét về sự chuẩn bị. - a . AB , Ab , aB , ab. Kết quả giảm phân tạo ra tế bào con có số nhiễm sắt thể ( NST ) c . Bằng một nửa so với số NST của tế bào mẹ. Ở nguyên phân, sự tự nhân đôi NST xảy ra ở kì a . Trung gian - Đơn phân cấu tạo nên ADN là : a . Nuclêotit - Tên gọi đầy đủ của phân tử ARN là Acid ribônuclêic - Tên gọi đầy đủ của phân tử ADN là : c . Acid dêoxiribônuclêic - sẽ phát triển thành con gái - Còn tinh trùng mang Y thụ tinh với trứng tạo hợp tử XY sẽ phát triển thành con trai - Quan niệm cho rằng như vậy là sai T–A–X–G–A–T–X–A –G– - Trình tự các nuclotid trong ADN ( gen ) quy định trình tự các nucleotid trong ARN - Qua đó quy định trình tự các acid amin cấu thành protein - Protein tham gia vào cấu trúc và hoạt động sinh lí của tế bào, từ đó biểu hiện thành tính trạng - Do số lượng, trình tự sắp xếp khác nhau của 20 loại aa và còn được đặc trưng bởi cấu truùc khoâng gian vaø soá chuoãi aa.
<span class='text_page_counter'>(49)</span> 5. Daën doø : 1’. Tieát PPCT : 22 Tieát daïy : 3 Ngaøy daïy: 29/10/2010. Học lại tất cả các bài đã học để chuẩn bị tiết kiểm tra 1 tiết ----------------------------------------------------------RUÙT KINH NGHIEÄM. Tuaàn 11. KIỂM TRA 1 TIEÁT. I. Muïc tieâu 1. Kiến thức : Giúp HS - Củng cố và khắc sâu kiến thức đã học 2. Kó naêng + Phát triển kĩ năng tư duy , khả năng phân tích , tổng hợp . 3. Thái độ : Làm việc nghiêm túc và yêu thích môn học II. Đồ dùng dạy học 1. GV: -Caùc caâu hoûi caàn thieát cho tieát kieåm tra 2. HS : SGK vaø duïng cuï hoïc taäp Học lại tất cả các bài đã học III. Hoạt động trên lớp 1. Ổn định lớp : 1’ Điểm danh HS 2. Kieåm tra baøi cuõ : Thoâng qua 3. Bài mới Noäi dung tieát kieåm tra MA TRẬN ĐỀ Mức độ nhận biết Noäi dung Nhaän bieát Thoâng hieåu TN TL TN TL Lai moät caëp tính traïng 1 2 (0,5) (1) Lai hai caëp tính traïng 1 (0,5) Nguyeân phaân 1 (0,5) Giaûm phaân 1 (0,5) AND vaø baûn chaát cuûa 1 gen (0,5) Mối quan hệ giữa gen 1 1 vaø ARN (0,5) (1 đ) Cơ chế xác định giới 1 tính (2) Mối quan hệ giữa gen 1 vaø tính traïng (2) 4 1 4 1 Toång (2) (3) (2) (2). Vaän duïng TN TL. Toång 3 1 1 1. 1. (1). 2 1 1 1. 1. (1). 11. (1,5) (0,5) (0,5) (0,5) (1,5) (0,5) (2,5) (2,5) (10).
<span class='text_page_counter'>(50)</span> Trường THCS Tân Công Sính Lớp : ------------Họ và tên: -------------------------------------Điểm. KIỂM TRA 1 TIẾT Môn : Sinh Học Ngày kiểm tra : 29/10/2010 Nhận xét của Giáo viên. ĐỀ I . Trắc nghiệm : ( 4 điểm ) Chọn câu đúng nhất Câu 1 : Trên cơ sở lai một cặp tính trạng, Menden đã phát hiện ra a . Định luật phân li ; b. Định luật phân li độc lập c . Định luật đồng tính ; d . Định luật đồng tính và định luật phân li độc lập Câu 2 : Phép lai dưới đây tạo ra con lai F1 có kiểu gen nhiều nhất là a . P : Aa x aa ; b .AA x Aa ; c . Aa x Aa ; d . aa x aa Câu 3 : Kết quả của định luật phân li của Menden là: a . F2 đồng tính trội ; b . F2 có tỉ lệ 3 trội : 1 lặn c . F2 có tỉ lệ 1 trội : 2 trung gian : 1 lặn ; d . F2 có tỉ lệ 1 trội : 1 lặn Câu 4 : Những loại giao tử có thể tạo ra được từ kiểu gen AaBb là : a . AB , Ab , aB , ab ; b . AB , Ab ; c . Ab , aB , ab ; d . AB , Ab , aB Câu 5 : Kết quả giảm phân tạo ra tế bào con có số nhiễm sắt thể ( NST ) a.Bằng với số NST của tế bào mẹ b . Bằng gấp đôi so với số NST ở tế bào mẹ c . Bằng một nửa so với số NST của tế bào mẹ ; d. cả a, b, c đều sai Câu 6 : Ở nguyên phân, sự tự nhân đôi NST xảy ra ở kì a . Trung gian ; b . Kì cuối ; c . Kì sau ; d . Kì giữa Câu 7 : Đơn phân cấu tạo nên ADN là : a . Nuclêotit b. Acid amin c. Acid ribonucleic d . Acid dêoxiribônuclêic Câu 8 : Tên gọi đầy đủ của phân tử ARN là a . Acid ribônuclêic b. Acid photphoric c . Acid dêoxiribônuclêic d . Nuclêotit II . Tự luận ( 6 điểm ) Câu 1 : Trình bày cơ chế sinh con trai, con gái ở người. Quan niệm cho rằng người mẹ quyết định sinh con trai hay con gái là đúng hay sai ? Câu 2 : Một đoạn đơn của phân tử ADN có trình tự sắp xếp như sau : – A–T–G–X–T–A–G–T–X– Hãy viết đoạn mạch đơn bổ sung với nó Câu 3 : Nêu bản chất của mối quan hệ gữa gen và tính trạng qua sơ đồ. Gen ( một đoạn ADN ) mARN Protêin Tính trạng Câu 4. So sánh cấu tạo của ARN và AND thông qua bảng sau: Đặc điểm Số mạch đơn Các loại đơn phân. ARN. ADN.
<span class='text_page_counter'>(51)</span> HƯỚNG DẪN CHẤM A . Biểu điểm I Trắc nghiệm ( 4 đ ) Câu 1 : 0,5 đ ; Câu 2 : 0,5 đ ; Câu 3 : 0,5 đ ; Câu 4 : 0,5 đ Câu 5 : 0,5 đ ; Câu 6 : 0,5 đ ; Câu 7 : 0,5 đ ; Câu 8 : 0,5 đ II . Tự luận :( 6 đ ) Câu 1 : 2 đ ; Câu 2 : 1 đ ; Câu 3 : 2 đ ; Câu 4. 1 đ B . Đáp án I . Trắc nghiệm Câu 1 : d ; Câu 2 : b ; Câu 3 : b ; Câu 4 : a ; Câu 5 : c Câu 6 : a ; Câu 7 : a ; Câu 8 : a II . Tự luận :( 6 đ ) Câu 1 : ( 2 đ ) - Sự thụ tinh giữa tinh trùng mang X với trứng tạo thành hợp tử chứa XX sẽ phát triển thành con gái ( 1 đ ) - Còn tinh trùng mang Y thụ tinh với trứng tạo hợp tử XY sẽ phát triển thành con trai ( 0,5 đ ) - Quan niệm cho rằng như vậy là sai ( 0,5 đ ) Câu 2 : ( 1 đ ) - A – T – G – X – T – A – G – T – X- | | | | | | | | | - T–A–X–G–A–T–X–A–G– Câu 3 : ( 2 đ ) - Trình tự các nuclotid trong ADN ( gen ) quy định trình tự các nucleotid trong ARN (0,5 đ ) - Qua đó quy định trình tự các acid amin cấu thành protein ( 0,5 đ ) - Protein tham gia vào cấu trúc và hoạt động sinh lí của tế bào, từ đó biểu hiện thành tính trạng ( 1 đ ). Câu 4. ( 1 đ ) Đặc điểm Số mạch đơn Các loại đơn phân Tieát PPCT : 23 Tieát daïy : 4. ARN 1 A, U, G, X. ADN 2 A, T, G, X. ---------------------------------------------------------------------. Ngaøy daïy: 05/11/2010. CHÖÔNG IV: BIEÁN DÒ Bài 21. ĐỘT BIẾN GEN. Tuaàn 12. I. Muïc tieâu 1. Kiến thức : Giúp HS - Nêu được khái niệm biến dị. - Phát biểu được k/n đột biến gen và kể được các dạng đột biến gen. - Nêu được nguyên nhân phát sinh và một số biểu hiện củaĐB gen. - Trình bày được tính chất biểu hiện và vai trò của ĐB gen đối với sv và con người 2. Kó naêng + Phát triển kĩ năng tư duy , khả năng phân tích , tổng hợp . + Hoạt động hợp tác nhóm nhỏ . + Kỹ năng ứng xử/ giao tiếp, lắng nghe tích cực + Thu thập và xử lí thông tin khi đọc SGK, quan sát tranh ảnh, phim, Internet… để tìm hiểu khái niệm, vai trò của đột biến gen + Kỹ năng tự tin bày tỏ ý kiến..
<span class='text_page_counter'>(52)</span> 3. Thái độ : Yêu thích môn học II. Phương pháp : Dạy học nhóm, hỏi và trả lời, vấn đáp – tìm tòi, trực quan. III. Đồ dùng dạy học 1. GV: - N/c SGK vaø caùc taøi lieäu coù lieân quan - Tranh phoùng to hình 21.1 – 21.4 SGK 2. HS : SGK vaø duïng cuï hoïc taäp Xem trước ND bài 21 SGK IV. Hoạt động trên lớp 1. Ổn định lớp : 1’ Điểm danh HS 2. Kieåm tra baøi cuõ : Thoâng qua 3. Bài mới Giới thiệu bài ( 1’ ) : Hiện tượng biến dị là những biến đổi trong cấu trúc gen( ĐB gen ). Có hai loại biến dị : biến dị di truyền và biến dị không di truyền. Trong những biến dị di truyền được, giới hạn ở 2 ND : biến đổi trong NST và AND . Vậy ĐB gen là gì ? nguyên nhân và vai trò của ĐB gen ?. bài hôm nay sẽ giúp các em giải quyết vấn đề này TG Noäi dung 15’ I. Đột biến gen là gì ? ĐB gen là những biến đổi trong caáu truùc cuûa gen do ảnh hưởng phức tạp của môi trường trong và ngoài cơ thể tới phân tử ADN, xuất hiện trong đk tự nhiên hoặc do con người gaây ra ĐB gen thường xảy ra caùc daïng : + Maát moät hay 1 soá caëp Nu + Theâm moät hay 1 soá caëp Nu + Thay theá caëp Nu baèng caëp Nu khaùc * K/n Bieán dò : Laø hieän tượng con sinh ra khác với boá meï vaø khaùc nhau veà nhieàu chi tieát.. 12’ II. Nguyeân nhaân phaùt sinh ÑB gen. Họat động của GV - Y/c Hs q/s hình 21.1 SGK và hoàn thaønh phaàn leänh SGK + Đoạn ADN ban đầu (a) có bao nhiêu cặp Nu ? và gồm những cặp nào ? trình tự các cặp Nu ra sao ?. Họat động của HS - HS laøm theo y/c cuûa GV, thảo luận nhóm hoàn thành phaàn leänh Có 5 cặp Nu. Trình tự : T –A;G–X;A–T;T–A; X-G + Đoạn b có bao nhiêu cặp Nu ? so Có 4 cặp Nu với đoạn a thì thiếu cặp nào ? Vậy + thiếu cặp X – G dạng biến đổi đó là dạng gì ? + daïng maát caëp Nu + Đoạn c có bao nhiêu cặp Nu ? so Có 6 cặp Nu với đoạn a thì thêm cặp nào ? Vậy + Thêm cặp T – A dạng biến đổi đó là dạng gì ? + Daïng theâm caëp Nu + Đoạn d có bao nhiêu cặp Nu ? về 5 cặp Nu số lượng, đoạn a và đoạn d có khác + Khác nhau nhau không? Đoạn d khác với đoạn + Khác ở cặp thứ 3 và cặp a ở cặp Nu nào ? Vậy dạng biến thứ 5 đổi đó là dạng gì ? + Daïng thay theá caëp Nu baèng caëp Nu khaùc + Vaäy ÑB gen laø gì ? Là những biến đổi trong caáu truùc gen - Goïi ñd trình baøy caùc nhoùm coøn laïi - Ñd trình baøy nhaän xeùt - BS - GV nhaän xeùt - HS chuù yù * TK - GV y/c HS nghiên cứu thông tin - HS laøm theo y/c SGK - GV nhaán maïnh : Nguyeân nhaân - HS chuù yù laéng nghe vaø ghi trong đk tự nhiên là do sao chép nhớ kiến thức nhằm của phân tử ADN do tác.
<span class='text_page_counter'>(53)</span> - Trong tự nhiên, ĐB gen phát sinh do những rối loạn trong quá trình tự sao chép của phân tử ADN dưới ảnh hưởng phức tạp của môi trường bên trong và bên ngoài cơ thể - Trong thực nghiệm, người ta có thể gây ra các ÑB nhaân taïo baèng taùc nhân vật lí hoặc hoá học 10’ III. Vai troø cuûa ÑB gen - ĐB gen thường có hại nhưng cũng có khi có lợi - ĐB gen thường có hại cho baûn thaân SV vì : chúng phá vỡ sự thống nhất hoài hoà trong KG đã qua CLTN vaø duy trì laâu đời trong đk tự nhiên, gây ra những rối loạn trong quá trình tổng hợp pro. động của môi trường trong và ngoài cơ thể - Gọi đd trình bày , lớp nhận xét BS - GV nhaän xeùt * TK. - Y/c HS q/s hình 21.2 – 21.4 SGK và trả lời câu hỏi : + Tại sao ĐB gen gây ra biến đổi KH ? + Taïi sao ÑB gen theå hieän ra KH thường có hại cho bản thân SV ?. + ÑB gen coù vai troø gì trong saûn xuaát ? - Gọi đd trình bày , lớp nhận xét BS - GV nhaän xeùt * TK. - Ñd trình baøy - HS chuù yù. - HS laøm theo y/c cuûa GV – tìm câu trả lời: + ĐB gen làm biến đổi cấu trúc pro mà nó mã hoá KH + Vì chúng phá vỡ sự thống nhất hoài hoà trong KG đã qua CLTN và duy trì lâu đời trong đk tự nhiên, gây ra những rối loạn trong quá trình tổng hợp pro - Hs nghiên cứu thông tin – trả lời - Ñd trình baøy - HS chuù yù. 4. Cuûng coá : 5’ - Gọi HS đọc khung màu hồng - Cho HS trả lời câu hỏi : + ÑB gen laø gì ? Cho vd + Tại sao ĐB gen thường có hại cho bản thân SV ? 5. Daën doø : 1’ Học bài, trả lời câu hỏi SGK Xem trước ND bài 22 ----------------------------------------------------------RUÙT KINH NGHIEÄM ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát PPCT : 24 Tuaàn 12 Tieát daïy : 3 Ngaøy daïy: 6/11/2010. Bài 22. ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ.
<span class='text_page_counter'>(54)</span> I. Muïc tieâu 1. Kiến thức : Giúp HS - Kể được các dạng ĐB cấu trúc NST - Nêu được nguyên nhân và nêu được vai trò của ĐB cấu trúc NST 2. Kó naêng + Phát triển kĩ năng tư duy , khả năng phân tích , tổng hợp . + Hoạt động hợp tác nhóm nhỏ . + Kỹ năng ứng xử/ giao tiếp, lắng nghe tích cực + Thu thập và xử lí thông tin khi đọc SGK, quan sát tranh ảnh, phim, Internet… để tìm hiểu khái niệm, nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến và tính chất cấu trúc NST. + Kỹ năng tự tin bày tỏ ý kiến. 3. Thái độ : Yêu thích môn học II. Phöông phaùp: Dạy học nhóm, hỏi và trả lời, vấn đáp – tìm tòi, trực quan. III. Đồ dùng dạy học 1. GV: - N/c SGK vaø caùc taøi lieäu coù lieân quan - Tranh phoùng to hình 22 SGK PhiÕu häc tËp STT NST ban ®Çu NST sau khi bị biến đổi Tên dạng biến đổi a. Gåm c¸c ®o¹n: ABCDEFGH. MÊt ®o¹n H. MÊt ®o¹n. b. Gåm c¸c ®o¹n: ABCDEFGH. LÆp l¹i ®o¹n BC. LÆp ®o¹n. c. Gåm c¸c ®o¹n: ABCDEFGH. Trình tự đoạn BCD đổi thành DCB. §¶o ®o¹n. 2. HS : SGK vaø duïng cuï hoïc taäp Xem trước ND bài 22 SGK IV. Hoạt động trên lớp 1. Ổn định lớp : 1’ Điểm danh HS 2. Kieåm tra baøi cuõ : 5’ - ÑB gen laø gì ? ĐB gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen do ảnh hưởng phức tạp của môi trường trong và ngoài cơ thể tới phân tử ADN, xuất hiện trong đk tự nhiên hoặc do con người gây ra ĐB gen thường xảy ra các dạng : + Maát moät hay 1 soá caëp Nu + Theâm moät hay 1 soá caëp Nu + Thay theá caëp Nu baèng caëp Nu khaùc - Tại sao ĐB gen thường có hại cho bản thân SV ? ĐB gen thường có hại cho bản thân SV vì : chúng phá vỡ sự thống nhất hoài hoà trong KG đã qua CLTN và duy trì lâu đời trong đk tự nhiên, gây ra những rối loạn trong quá trình tổng hợp pro 3. Bài mới Giới thiệu bài ( 1’ ) Hiện tượng biến dị là những biến đổi trong cấu trúc gen( ĐB gen ). Có hai loại biến dị : biến dị di truyền và biến dị không di truyền. Trong những biến dị di truyền được, giới hạn ở 2 ND : biến đổi trong NST và AND . Vậy ĐB cấu trúc NST là gì ? nguyên nhân phát sinh của ĐB cấu trúc NST ?. bài hôm nay sẽ giúp các em giải quyết vấn đề này.
<span class='text_page_counter'>(55)</span> TG Noäi dung 16’ I. Đột biến cấu trúc NST laø gì ? ÑB caáu truùc NST laø những biến đổi trong caáu truùc NST goàm caùc dạng : mất đoạn, lặp đoạn và đảo đoạn. 16’ II. Nguyeân nhaân phaùt sinh vaø tính chaát cuûa ÑB caáu truùc NST - §ét biÕn NST cã xuÊt hiÖn trong ®iÒu kiÖn tù nhiªn hoÆc do con ngêi - Nguyªn nh©n: do c¸c t¸c nh©n vËt lÝ, hãa häc → ph¸ vì cÊu tróc NST - §ét biÕn cÊu tróc NST thêng cã h¹i cho b¶n th©n sinh vËt. - Một số đột biến có lợi → cã ý nghÜa trong chän gièng vµ tiÕn ho¸ VD: Mất 1 đoạn nhỏ ở đầu NST 21 gây ung thư máu ở người.. Họat động của GV - Y/c HS q/s hình 22 hoàn thành phaàn leänh SGK + Các NST sau khi biến đổi khác với NST ban đầu ntn ? + Các hình 22 .a, b, c minh hoạ những dạng nào của ĐB cấu trúc NST ? + ÑB caáu truùc NST laø gì ?. - Gọi đd trình bày , lớp nhận xét - BS - GV nhaän xeùt * TK - Y/c HS nghiên cứu thông tin SGK và trả lời câu hỏi + ĐB cấu trúc NST do những nguyeân nhaân naøo? + Hãy cho biết tính chất ( lợi, haïi ) cuûa ÑB caáu truùc NST. - Gọi đd trình bày , lớp nhận xét - BS - GV nhaän xeùt - GV choát laïi * TK. Họat động của HS - HS laøm theo y/c – tìm caâu traû lời + Ngắn, dài hơn, hoặc có hiện tượng lặp đoạn + Mất đoạn, lặp đoạn và đảo đoạn + ĐB cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST - Ñd trình baøy - HS chuù yù. - HS laøm theo y/c – tìm caâu traû lời + Do taùc nhaân vaät lí vaø hoùa hoïc trong ngoại cảnh gây ra + Thường gây hại cho bản thân sinh vaät nhöng cuõng coù daïng có lợi - Ñd trình baøy - HS chuù yù. 4. Cuûng coá : 5’ Gọi HS đọc khung màu hồng Cho HS trả lời các câu hỏi: - ÑB caáu truùc NST laø gì? Neâu moät soá daïng ÑB - Những nguyên nhân nào gây ra ĐB cấu trúc NST? 5. Daën doø: 1’ - Học bài, trả lời câu hỏi SGK - Xem trước ND bài 23 SGK ----------------------------------------------------------RUÙT KINH NGHIEÄM -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.
<span class='text_page_counter'>(56)</span> Tieát PPCT : 25 Tieát daïy : 1 Ngaøy daïy: 12/11/2010. Tuaàn 13. Bài 23. ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ I. Muïc tieâu 1. Kiến thức : Giúp HS - Kể được các dạng đột biến số lượng NST - Nêu được nguyên nhân phát sinh và một số biểu hiện của đột biến NST 2. Kó naêng + Phát triển kĩ năng tư duy , khả năng phân tích , tổng hợp . + Hoạt động hợp tác nhóm nhỏ . + Kỹ năng ứng xử/ giao tiếp, lắng nghe tích cực + Thu thập và xử lí thông tin khi đọc SGK, quan sát tranh ảnh, phim, Internet… để tìm hieåu khái niệm, nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến và tính chất cấu trúc NST. + Kỹ năng tự tin bày tỏ ý kiến. 3. Thái độ : Yêu thích môn học II. Phöông phaùp: Dạy học nhóm, hỏi và trả lời, vấn đáp – tìm tòi, trực quan. III. Đồ dùng dạy học 1. GV: - N/c SGK vaø caùc taøi lieäu coù lieân quan - Tranh phoùng to hình 23.1, 23.2 SGK 2. HS : SGK vaø duïng cuï hoïc taäp Xem trước ND bài 23 SGK IV. Các bước lên lớp 1. Ổn định lớp : 1’ Điểm danh HS 2. Kieåm tra baøi cuõ : 5’ - ĐB cấu trúc NST là gì ? Nêu 1 số dạng ĐB thường gặp. ĐB cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST gồm các dạng : mất đoạn, lặp đoạn và đảo đoạn - ĐB cấu trúc NST thường do các tác nhân nào gây ra ? Tác nhân vật lí và tác nhân hóa học trong ngoại cảnh là nguyên nhân chủ yếu gây ra ĐB cấu trúc NST 3. Bài mới Giới thiệu bài : ( 1’ ) ĐB số lượng NST là những biến đổi số lượng xảy ra ở 1 hoặc 1 số cặp NST nào đó hoặc ở tất cả các bộ NST. Muốn biết ĐB xảy ra ntn ? Hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu bài 23 ĐB số lượng NST TG Noäi dung 16’ I. Hiện tượng dị bội thể Theå dò boäi laø cô theå maø trong. Họat động của GV - Y/c HS n/c thoâng tin + q/s hình 23.1 và trả lời câu hỏi:. Họat động của HS - HS laøm theo y/c cuûa Gv – tìm câu trả lời.
<span class='text_page_counter'>(57)</span> tb sinh dưỡng có một hoặc một số cặp NST bị thay đổi về số lượng ( 2n+1 ) hoặc ( 2n-1 ). 16’ II. Sự phát sinh thể dị bội Cơ chế dẫn đến dự hình thành theå ( 2n+1) vaø theå ( 2n-1 ) laø sự không phân li của một cặp NST tương đồng nào đó. Kết quả là một giao tử có cà 2 NST của 1 cặp, còn 1 giao tử không mang NST của cặp đó. Sự thụ tinh của các giao tử bất thường này với giao tử bình thường sẽ tạo ra các thể dò boäi. + Quaû cuûa 12 caây dò boäi ( 2n+1 ) khác nhau về kích thước, hình dạng và khác với cây lưỡng bội bình thường ntn? - Goïi ñd trình baøy , y/c caùc nhoùm coøn laïi nhaän xeùt - BS - GV nhaän xeùt - GV choát laïi + Theå dò boäi laø gì. * TK - Y/c HS q/s hình 23.2 hoàn thành phần lệnh SGK: giải thích sự hình thaønh caùc theå dò boäi ( 2n+1 ) vaø ( 2n-1 ) - GV gợi ý + Sự phân li của 1 cặp NST tương đồng ở 1 trong 2 dạng bố me khác với trường hợp bình thường ntn ? Kết quả dẫn đến sự khác nhau về 1 cặp NST ở các giao tử ntn ? + Các giao tử khác nhau khi tham gia thụ tinh thì dẫn đến kết quả ntn? - Goïi ñd trình baøy , y/c caùc nhoùm coøn laïi nhaän xeùt - BS - GV nhaän xeùt - GV choát laïi * TK. + Khác nhau về kích thước ( to hoặc nhỏ hơn ) hình dạng ( tròn hoặc bầu dục) độ dài gai ( gai dài hơn hoặc ngắn hôn ) - Ñd trình baøy - HS chú ý – tìm câu trả lời + Theå dò boäi laø cô theå maø trong tb sinh dưỡng có một hoặc một số cặp NST bị thay đổi về số lượng ( 2n+1 ) hoặc ( 2n-1 ). - HS q/s hình laøm theo y/c – giải thích sự hình thành thể dị boäi. + Khi phaân li trong quaù trình giaûm phaân thì 1 caù theå phaân li bình thường và 1` cá thể phân li không bình thường. Kết quả đã tạo ra giao tử ( 1 : 1 ) và (2:0) + Taïo theå ( 2n + 1) vaø theå ( 2n - 1 ) - Ñd trình baøy - HS chuù yù. 4. Cuûng coá : 5’ - Gọi HS đọc khung màu hồng - Sự biến đổi số lượng ở 1 số cặp NST thường thấy trong những dạng nào ? - Hãy nêu hậu quả của hiện tượng dị bội thể. 5. Daën doø : 1’ - Học bài, trả lời câu hỏi SGK - Xem trước ND bài 24 SGK ----------------------------------------------------------RUÙT KINH NGHIEÄM ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.
<span class='text_page_counter'>(58)</span> ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tieát PPCT : 26 Tieát daïy : 3 Ngaøy daïy: 13/11/2010. Tuaàn 13. Bài 24. ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ ( tt). I. Muïc tieâu 1. Kiến thức : Giúp HS - Kể được các dạng đột biến số lượng NST - Nêu được nguyên nhân phát sinh và một số biểu hiện của đột biến NST - Trả lời được thể đa bội là gì ? - Trình bày được sự hình thành thể đa bội do nguyê phân, giảm phân và phân biệt được sự khác nhau giữa 2 trường hợp . 2. Kó naêng + Phát triển kĩ năng tư duy , khả năng phân tích , tổng hợp . + Hoạt động hợp tác nhóm nhỏ . + Kỹ năng ứng xử/ giao tiếp, lắng nghe tích cực + Thu thập và xử lí thông tin khi đọc SGK, quan sát tranh ảnh, phim, Internet… để tìm hieåu khái niệm, nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến và tính chất cấu trúc NST. + Kỹ năng tự tin bày tỏ ý kiến. 3. Thái độ : Yêu thích môn học II. Phöông phaùp: Dạy học nhóm, hỏi và trả lời, vấn đáp – tìm tòi, trực quan. II. Đồ dùng dạy học 1. GV: - N/c SGK vaø caùc taøi lieäu coù lieân quan - Tranh phoùng to hình 24.1 24.5 SGK 2. HS : SGK vaø duïng cuï hoïc taäp Xem trước ND bài 24 SGK III. Các bước lên lớp 1. Ổn định lớp : 1’ Điểm danh HS 2. Kieåm tra baøi cuõ : 5’ - ĐB dố lượng NST ở 1 cặp NST thường thấy ở dạng nào ? Thường thấy ở dạng ( 2n + 1 ) và ( 2n – 1 ) - Cơ chế dẫn đến sự hình thành thể dị bội có số lượng NST của bộ NST là ( 2n + 1 ) và ( 2n – 1 ) Cơ chế dẫn đến dự hình thành thể ( 2n+1) và thể ( 2n-1 ) là sự không phân li của một cặp NST tương đồng nào đó. Kết quả là một giao tử có cà 2 NST của 1 cặp, còn 1 giao tử không mang NST của cặp đó. Sự thụ tinh của các giao tử bất thường này với giao tử bình thường sẽ tạo ra các thể dị bội 3. Bài mới Giới thiệu bài : ( 1’ ) Từ hiện tượng tăng gấp bội bộ NST đơn bội (n) đã dẫn đến hình thành các thể đa bội. Sự tăng số lượng NST dẫn đến tăng hàm lượng AND trong tế bào, dẫn đến tăng cường sự đồng hóa tăng kích thước tb tăng kích thước của cơ quan , bộ phận của cơ thể. Người ta đã dựa vào.
<span class='text_page_counter'>(59)</span> sự tăng kích thước cơ quan bộ phận đã nhận biết cá thể đa bội bằng mắt thường. Vậy hiện tượng đa bội thể là gì ?và sự hình thành thể đa bội diễn ra ntn ? Chúng ta vào bài sẽ rõ. TG Noäi dung 17’ III. Hiện tượng đa bội thể Theå ña boäi laø cô theå maø trong tb sinh dưỡng có số NST là bội soá cuûa n ( nhieàu hôn 2n ) Tb ña boäi coù soá NST taêng gaáp đôi, số lượng AND cũng tăng tương ứng. Vì thế quá trình tổng hợp các chất hữu cơ diễn ra mạnh mẽ hơn dẫn tới kích thước các tb của thể đa bội lớn, cơ quan sinh dưỡng to, sinh trưởng, phát triển mạnh, chống chòu toát. 15’. Họat động của GV - Y/c HS n/c thoâng tin + q/s hình 24.1 24.4 SGK và trả lời câu hỏi : + Sự tương quan giữa mức thể ( n ) và kích thước của cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản ở cây nói trên khác nhau ntn ? + Coù theå nhaän bieát caây ña boäi baèng mắt thường qua những dấu hiệu nào?. + Có thể khai thác đặc điểm nào ở cây ña boäi theå trong choïng gioáng caây troàng?. - Goïi ñd trình baøy , y/c caùc nhoùm coøn laïi nhaän xeùt - BS - GV nhaän xeùt - GV choát laïi * TK IV. Sự hình thành thể đa bội Sự tự nhân đôi của từng NST ở hợp tử nhưng không xảy ra nguyên phân ở lần đầu tiên dẫn đến hình thành thể đa bội Sự hình thành thể giao tử không qua giảm phân và sự phối hợp giữa chúng trong thụ tinh cũng dẫn đến hình thành theå ña boäi. - GV y/c: + Hãy so sánh 2 sơ đồ hình 24.5 va cho biết : trong 2 trường hợp ( h.24.5a và h.24.5 b ) trường hợp nào minh họa sự hình thaønh theå ña boäi do nguyeân phaân hoặc giảm phân bị rối loạn ? - Goïi ñd trình baøy , y/c caùc nhoùm coøn laïi nhaän xeùt - BS - GV nhaän xeùt - GV choát laïi * TK. Họat động của HS - HS laøm theo y/c cuûa Gv – tìm câu trả lời + Kích thước của cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản lớn hơn so với cây lưỡng bội + Tăng kích thước cơ quan cuûa caây: Thaân, caønh, laù, ñaëc bieät laø tb khí khoång vaø haït phaán + Tăng kích thước: thaân, caønh + Tăng số lượng, sinh trưởng mạnh, chống chịu toát, naêng suaát cao - Ñd trình baøy - HS chuù yù. - HS laøm theo y/c, q/s hình 24.5a vaø 24.5b traû lời được : + Hình 24.5a do rối loạn nguyeân phaân + Hình 24.5b do rối loạn giaûm phaân - Ñd trình baøy - HS chuù yù. 4. Cuûng coá : 5’ - Gọi HS đọc khung màu hồng - Theå ña boäi laø gì ? cho ví duï - Sự hình thành thể đa bội do nguyên phân và giảm phân không bình thường diễn ra ntn ? 5. Daën doø : 1’ - Học bài, trả lời câu hỏi SGK - Xem trước ND bài 25 SGK ----------------------------------------------------------RUÙT KINH NGHIEÄM.
<span class='text_page_counter'>(60)</span> -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tieát PPCT : 27 Tieát daïy : 1 Ngaøy daïy: 19/11/2010. Tuaàn 14. Bài 25. THƯỜNG BIẾN. I. Muïc tieâu 1. Kiến thức : Giúp HS - Định nghĩa được thường biến và mức phản ứng - Nêu được mối quan hệ kiểu gen, kiểu hình và ngoại cảnh; nêu được một số ứng dụng của mối quan hệ đó. 2. Kó naêng + Phát triển kĩ năng tư duy , khả năng phân tích , tổng hợp . + Hoạt động hợp tác nhóm nhỏ . 3. Thái độ : Yêu thích môn học II. phương pháp : Hỏi đáp, trực quan, quan sát, thảo luận nhóm nhỏ. III. Đồ dùng dạy học 1. GV: - N/c SGK vaø caùc taøi lieäu coù lieân quan - Tranh phóng to hình 25 SGK hoặc mẫu vật thật 2. HS : SGK vaø duïng cuï hoïc taäp Xem trước ND bài 25 SGK Chuẩn bị mẫu vật cây dừa cạn( từ dưới nước, đất ẩm, trên cạn ) IV. Các bước lên lớp 1. Ổn định lớp : 1’ Điểm danh HS 2. Kieåm tra baøi cuõ : 5’ - Theå ña boäi laø gì ? Thể đa bội là cơ thể mà trong tb sinh dưỡng có số NST là bội số của n ( nhiều hơn 2n ) - Sự hình thành thể đa bội do nguyên phân và giảm phân không bình thường diễn ra ntn ? Sự tự nhân đôi của từng NST ở hợp tử nhưng không xảy ra nguyên phân ở lần đầu tiên dẫn đến hình thaønh theå ña boäi Sự hình thành thể giao tử không qua giảm phân và sự phối hợp giữa chúng trong thụ tinh cũng dẫn đến hình thành thể đa bội 3. Bài mới Giới thiệu bài ( 1’ ) Ở tiết trước các em đã tìm hiểu về đột biến. Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu về thường biến . Thường biến là những biến đổi KH phát sinh trong đời sống cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường. Mối quan hệ của chúng diễn ra như thế nào hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu baøi 25 TG. Noäi dung. Họat động của GV. Họat động của HS.
<span class='text_page_counter'>(61)</span> 12’ I. Sự biến đổi KH do tác động của môi trường * Khái niệm : Thường biến là những biến đổi KH phát sinh trong đời sống cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường * Sự khác nhau giữa thường biến và đột biến : Thường biến Đột biến - Là những biến - Là những biến dị KH, không di đổi trong vật truyền được chaát di truyeàn, - phát sinh đồng di truyền được loạt theo cùng 1 - ĐB xuất hiện hướng, tương với tần số thấp 1 ứng đk mt caùch ngaãu nhieân - có lợi cho bản và thường có hại thaân sv II. Mối quan hệ KG, môi trường, KH 11’ KH ( TT hoặc tập hợp các TT ) là kết quả của sự tương tác giữa KG và môi trường. KG. 9’. môi trường. KH. III. Mức phản ứng Mức phản ứng là giới hạn thường biến của 1 Kg ( hoặc chỉ 1 hay nhóm gen ) trước mt khác nhau. Mức phản ứng do KG qui định. - Y/c HS n/c thoâng tin + q/s hình 25 SGK và trả lời câu hỏi : + Sự biểu hiện KH của 1 KG phụ thuộc vào những yếu tố nào? Trong các yếu tố đó, yếu tố nào xem như không đổi ? + Thường biến là gì ? - Goïi ñd trình baøy , y/c caùc nhoùm coøn laïi nhaän xeùt - BS - GV nhaän xeùt - GV choát laïi * TK - Y/c HS N/c thoâng tin SGK + Qua caùc vd treân, em coù nhaän xeùt gì veà moái quan heä KG môi trường KH + ĐK mt có vai trò gì trong sự bieåu hieän cuûa TT maøu saéc haït neáp cẩm và màu lông của lợn Ỉ Nam Ñònh ? - Goïi ñd trình baøy , y/c caùc nhoùm coøn laïi nhaän xeùt - BS - GV nhaän xeùt - GV choát laïi * TK - Y/c HS N/c thoâng tin SGK – traû lời câu hỏi : + Sự khác nhau giữa năng suất bình quaân vaø naêng suaát toái ña cuûa gioáng luùa DR2 do nguyeân nhaân naøo ? + Taïi sao trong ñk gieo troàng toát nhaát, gioáng DR2 chæ cho gaàn 8 T/ ha/ vuï? + Mức phản ứng là gì ?. - Goïi ñd trình baøy , y/c caùc nhoùm coøn laïi nhaän xeùt - BS - GV nhaän xeùt - GV choát laïi * TK 4. Cuûng coá : 5’ - Gọi HS đọc khung màu hồng - Thường biến là gì? Phân biệt thường biến với ĐB. HS laøm theo y/c, tìm câu trả lời dưới hình thức thảo luận nhóm – Thống nhất câu trả lời: + Phuï thuoäc vaøo ñk mt, KG. KG xem nhö yếu tố không đổi Thường biến là những biến đổi KH phát sinh trong đời sống cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường - Ñd trình baøy - HS chuù yù. - HS laøm theo y/c – tìm câu tả lời : + Kg dưới ảnh hưởng của môi trường tạo ra KH + Làm thay đổi TT maøu saéc haït neáp caåm và màu lông của lợn Ỉ - Ñd trình baøy - HS chuù yù - HS laøm theo y/c + Naêng suaát bình quaân được trồng trong đk bình thường: năng suất tối đa được gieo trồng trong ñk toát nhaát + Vì giới hạn ns của gioáng do KG cuûa giống đó qui định + Là giới hạn thường biến của 1 KG trước mt khaùc nhau - Ñd trình baøy - HS chuù yù.
<span class='text_page_counter'>(62)</span> - Mức phản ứng là gì ? Cho vd về mức phản ứng ở cây trồng 5. Daën doø : 1’ - Học bài, trả lời câu hỏi SGK - Xem trước ND bài 25 SGK ----------------------------------------------------------RUÙT KINH NGHIEÄM ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát PPCT : 28 Tuaàn 14 Tieát daïy : 3 Ngaøy daïy: 20/11/2010. Baøi 26. THỰC HAØNH : NHẬN BIẾT MỘT VAØI DẠNG ĐỘT BIẾN. I. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức : HS nhận biết được một số đột biến hình thái ở thực vật và phân biệt được sự sai khác về hình thái của thân, lá, hoa, quả, hạt giữa thể lưỡng bội và thể đa bội trên tranh và ảnh. Nhận biết được hiện tượng mất đoạn nhiễm sắc thể trên ảnh chụp hiển vi hoặc trên tiêu bản. 2. Kó naêng : Rèn kĩ năng thu thập và xử lí thông tin khi quan sát xác định từng dạng đột biến. Rèn kĩ năng hợp tác , ứng xư û/ giao tiếp trong nhóm. Kĩ năng quản lí thời gian, đảm nhận trách nhiệm được phân công. Thu thập tranh ảnh, mẫu vật liên quan đến đột biến 3. Thái độ : Yêu thích môn học II. Phương pháp: Thực hành - quan sát; hoàn tất một nhiệm vụ III. CHUAÅN BÒ: 1. Chuaån bò cuûa giaùo vieân: Tranh ảnh về các đột biến hình thái ở thực vật. Tranh ảnh về các kiểu đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể ở hành tây (hành ta). Tranh ảnh về biến đổi số lượng nhiễm sắc thể ở hành tây, dâu tầm, dưa hấu. Tieâu baûn hieån vi veà : Bộ nhiễm sắc thể bình thường và bộ nhiễm sắc thể có hiện tượng mất đoạn; Bộ nhiễm sắc thể (2n); (3n); (4n) ở dưa hấu. KÍnh hieå vi quang hoïc. 2. Chuaån bò cuûa hoïc sinh: SGK vaø duïng cuï hoïc taäp Xem trước ND bài 26 SGK IV. CÁC BƯỚC LÊN LỚP 1. Ổn định lớp : 1’ Điểm danh HS 2 Kieåm tra baøi cuõ : Thoâng qua 3 Giảng bài mới Giới thiệu bài ( 1’ ) GV nêu yêu cầu của bài thực hành. Phát dụng cụ đến các nhóm. Hoạt động 1: Nhận biết các đột biến gen gây ra biến đổi hình thái Mục tiêu : Nhận biết được các dạng đột biến gen TG. Noäi Dung. Hoạt động giáo viên. Hoạt động học sinh.
<span class='text_page_counter'>(63)</span> I. Nhaän bieát caùc daïng đột biến gen gây ra những biến đổi về hình thaùi TV: Lá bị biến đổi, cây thaáp, boâng daøi, haït coù raâu ÑV : Beänh baïch taïng, chaân ngaén. 10’. - GVhướng dẫn HS quan sát - HS quan sát kĩ các tranh, ảnh chụp tranh ảnh đối chiếu dạng So sánh các đặc điểm hình thái của dạng gốc và dạng đột biến gốc và dạng đột biến Ghi nhận xét nhận biết các đột biến gen vaøo baûng. Đối tượng quan Daïng goác + Ở người khi NST 21 bị saùt mất một đoạn hoặc thêm Laù luùa một đoạn Loâng chuoät. + Gaây beänh baïch taïng Hoạt động 2 : Nhận Biết Các Đột Biến Cấu Trúc Nhiễm Sắc Thể Mục tiêu : Nhận biết các đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể trên tiêu bản hiển vi, tranh ảnh TG Noäi Dung Hoạt động giáo viên Hoạt động học sinh 17’ II. Nhaän Bieát Caùc - GV yeâu caàu HS nhaän bieát qua - HS quan saùt tranh caâm caùc daïng Đột Biến Cấu Trúc tranh về các kiểu đột biến cấu trúc đột biến cấu trúc phân biệt từng Nhieãm Saéc Theå treân nhieãm saéc theå. daïng. tieâu baûn hieån vi, - Moät HS leân chæ treân tranh, goïi teân tranh aûnh từng dạng đột biến. 1. Nhận biết các đột bieán caáu truùc nhieãm saéc theå qua tranh aûnh - GV yêu cầu HS nhận biết các - Các nhóm quan sát tiêu bản dưới 2 Nhận biết các đột tiêu bản hiển vi về đột biến cấu kính hiển vi. bieán caáu truùc nhieãm truùc nhieãm saéc theå. Lưu ý: Quan sát ở bội giác bé rồi saéc theå treân tieâu baûn hieån vi - GV kiểm tra trên tiêu bản xác chuyển sang quan sát ở bội giác lớn. nhaän keát quaû cuûa nhoùm. - Vẽ lại hình đã quan sát được. Hoạt động 3 : Nhận Biết Một Số Kiểu Đột Biến Số Lượng Nhiễm Sắc Thể TG 10’. Noäi Dung Hoạt động giáo viên III. Nhaän bieát moät soá - Gv yeâu caàu HS quan saùt tranh : kiểu ĐB số lượng Bộ nhiễm sắc thể người bình NST thường và của bệnh nhân Đao. - Gv hướng dẫn các nhóm quan sát - Beän Down : coù 3 tieâu baûn hieån vi boä nhieãm saéc theå NST 21 ở người bình thường và bệnh nhân - Bệnh Tớcnơ có 1 Ñao. NST giới tính - So saùnh aûnh chuïp hieån vi boä - Theå ña boäi : Laù to, nhiễm sắc thể ở dưa hấu quả, củ to hơn so với - So sánh hình thái thể đa bội với thể lưỡng bội thể lưỡng bội.. 4.Kiểm tra – đánh giá 5’. Hoạt động học sinh - HS quan sát, chú ý số lượng nhiễm sắc thể ở cặp 21. - Các nhóm sử dụng kính hiển vi quan sát tiêu bản, đối chiếu với ảnh chuïp nhaän bieát caëp nhieãm saéc theå bị đột biến. - HS quan saùt, so saùnh nhieãm saéc theå ở thể lưỡng bội với thể đa bội. HS quan saùt ghi nhaän xeùt vaøo baûng theo maãu. Đối Ñaëc ñieåm hình thaùi tượng Thể lưỡng Thể đa bội quan saùt boäi - GV đi từnh nhóm quan sát, nhắc 1 nhỡ HS 2 3.
<span class='text_page_counter'>(64)</span> GV nhận xét tinh thần thái độ thực hành củacác nhóm. Nhận xét chung kết quả giờ thực hành. Gv cho điểm một số nhóm có bộ sưu tập và kết quả thực hành tốt. 5.Daën doø 1’ Viết báo cáo thu hoạch theo mẫu 26. Söu taàm : Tranh ảnh, minh hoạ thường biến Maãu vaät : Mầu khoai lang mọc trong tối và ngoài sáng; Thân cây rau dừa nước mọc ở mô đất cao và trải trên mặt đất. - Luïc bình, rau muoáng ----------------------------------------------------------RUÙT KINH NGHIEÄM ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát PPCT : 29 Tuaàn 15 Tieát daïy : 1 Ngaøy daïy: 26/11/2010 Baøi 27. THỰC HAØNH : QUAN SÁT THƯỜNG BIẾN. I. Muïc tieâu 1. Kiến thức : Nhận biết được một số thường biến phát sinh ở các đối tượng trước tác động trực tiếp của điều kiện soáng. Phân biệt được sự khác nhau giữa thường biến và đột biến. Qua tranh ảnh mẫu vật sống, rút ra được : Tính trạng chất lượng phụ thuộc chủ yếu vào kiểu gen; Tính trạng số lượng chịu ảnh hưởng nhiều của môi trường 2. Kó naêng : Rèn kĩ năng thu thập và xử lí thông tin khi quan sát xác định từng dạng đột biến. Rèn kĩ năng hợp tác , ứng xư û/ giao tiếp trong nhóm. Kĩ năng quản lí thời gian, đảm nhận trách nhiệm được phân công. Thu thập tranh ảnh, mẫu vật liên quan đến đột biến 3. Thái độ : Yêu thích môn học II. Phương pháp: Thực hành - quan sát; hoàn tất một nhiệm vụ III. CHUAÅN BÒ: 1. Chuaån bò cuûa giaùo vieân: Tranh ảnh minh hoạ thường biến Ảnh chụp chứng minh thường biến không di truyền được Maãu vaät : Mầm khoai lang mọc trong tối và ngoài sáng. 1 thân cây rau dừa nước mọc từ mô đất bò xuống ven bờ và trải trên mặt nước 2. Chuaån bò cuûa hoïc sinh: SGK vaø duïng cuï hoïc taäp Xem trước ND bài 27 SGK.
<span class='text_page_counter'>(65)</span> IV. CÁC BƯỚC LÊN LỚP 1. Ổn định lớp : 1’ Điểm danh HS 2 Kieåm tra baøi cuõ : Thoâng qua 3 Giảng bài mới Giới thiệu bài ( 1’ ) GV nêu mục tiêu, yêu cầu và nội dung tiết TH Hoạt động 1: Nhận Biết Một Số Thường Biến. TG 9’. Noäi Dung Hoạt động giáo viên I . Nhaän Bieát Moät Soá - GV yeâu caáu HS quan saùt tranh, aûnh, maãu vaät caùc Thường Biến đối tượng. + Nhận biết thường biến phatsinh dưới ảnh hưởng của ngoại cảnh + Neâu caùc nhaân toá taùc động gây thường biến. - GV chốt lại đáp án đúng. Hoạt động học sinh - HS quan saùt kó tranh, aûnh vaø maãu vật : Mầm củ khoai, cây rau dừa nước và các tranh ảnh khác. - thaûo luaän nhoùm ghi vaøo baûng báo cáo thu hoạch - Ssaïi dieän nhoùm trình baøy baùo caùo. Đối Ñieàu Kieåu hình Nhaâ tượng kiện tương ứng n tố moâi taùc trường động 1. Coù - Maàm laù Maàm aùnh coù muøa khoai saùng xanh AÙnh - Trong - Maàm laù saùng toái coù maøu vaøng 2. -Treân - Thaân laù Caây caïn nhoû rau - Ven - Thaân laù dừa bờ lớn Độ nước Trên - Thaân laù aåm maët lớn hơn, rễ nước bieán thaønh phao. Hoạt động 2 : PHÂN TÍCH THƯỜNG BIẾN VAØ ĐỘT BIẾN TG 10’. Noäi Dung I. Nhaän bieát moät soá thường biến phát sinh dưới ảnh hưởng của ngoại cảnh Sự phát sinh thường biến là do các điều kiện ngoại cảnh gây ảnh hưởng như ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm và do chế độ dinh dưỡng. Hoạt động giáo viên - GV hướng dẫn HS quan sát trên đối tượng lá cây mạ mọc ở ven bờ và trong ruộng Thaûo luaän : + Sự sai khác giữa cây mạ mọc ở vị trí khác nhau ở vụ thứ nhaát thuoäc theá heä naøo? + Các cây lúa được gieo từ hạt cuûa hai caây treân coù khaùc nhau. Hoạt động học sinh - Caùc nhoùm quan saùt tranh, thảo luận nêu được:. + Hai caây maï thuoäc theá heä thứ nhất (biến dị trong đời soáng caù theå) + Con cuûa chuùng gioáng nhau (bieán dò khoâng di truyeàn.
<span class='text_page_counter'>(66)</span> 10’. III. Nhaän bieát vaø phaân biệt sự khác nhau giữa thường biến và đột biến - Thường biến làm biến đổi KH, không di truyền được - ĐB làm biến đổi KG, di truyền được. khoâng? Ruùt ra nhaän xeùt? + Tại sao cây mạ ở ven bờ phaùt trieån toát hôn caây trong ruoäng? - GV yeâu caàu HS phaân bieät thường biến và đột biến. - HD HS q/s sự khác nhau giữa rau dừa sống ven bờ và rau dừa sống dưới nước - GV hoûi : + Taïi sao chuùng coù thaân laù to vaø 1 phaàn reã bieán thaønh phao nhö đoạn sống dưới nước ? + Cay lúa có nguồn gốc từ cây mạ ven bờ và cây lúa có nguồn gốc từ cây mạ trong ruộng có khaùc nhau khoâng khi laáy haït trong ruộng và hạt ven bờ đem gieo ? + Từ đó rút ra kết luận gì ?. được) + Do điều kiện dinh dưỡng khaùc nhau - Một vài HS trình bày, lớp nhaän xeùt boå sung. - HS q/s theo sự HD của GV, thaûo luaän thoáng nhaát caâu traû lời - HS trả lời + Vì cùng KG, cùng sống ở nước nên KH giống nhau + Khoâng khaùc nhau vì coù cuøng KG. + Thường biến không di truyền được. Hoạt động 3 : Nhận Biết Aûnh Hưởng Của Môi Trường Đối Với Tính Trạng Số Lượng Và Tính Trạng Chất Lượng a. Mục tiêu : Nhận biết ảnh hưởng của môi trường đối với tính trạng số lượng và tính trạng chất lượng b. Tieán haønh : TG Noäi Dung Hoạt động giáo viên Hoạt động học sinh 8’ II. Nhận biết ảnh - GV yêu cầu HS quan sát ảnh hai - HS nêu được : + Hình daïng gioáng nhau hưởng của môi trường luống su hào của cùng 1 giống, đối với tính trạng số nhưng có điều kiện chăm sóc khác (tính trạng chất lượng) lượng và tính trạng chất nhau. + Hình daïng cuû cuûa 2 luoáng coù + Chaêm soùc toát : cuû to lượng khaùc nhau khoâng? + Ít chaêm soùc : cuû nhoû + Kích thước của củ su hào ở hai Nhận xét : luoáng khaùc nhau nhö theá naøo? Ruùt + Tính trạng chất lượng ra nhaän xeùt phuï thuoäc kieåu gen. + Tính trạng số lượng phuï thuoäc vaøo ñieàu kieän soáng. 4 Kiểm tra - Đánh Giá 5’ GV căn cứ vào bản thu hoạch để đánh giá GV cho điểm một số nhómchuẩn bị chu đáo và bản thu hoạch có chất lượng GV cho HS thu doïn veä sinh 5.Daën doø 1’.
<span class='text_page_counter'>(67)</span> -Sưu tầm tranh, ảnh về các đột biến ở vật nuôi, cây trồng -Đọc trước bài 28 ----------------------------------------------------------RUÙT KINH NGHIEÄM ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát PPCT : 30 Tuaàn 15 Tieát daïy : 3 Ngaøy daïy: 27/11/2010 Chöông V DI TRUYỀN HỌC NGƯỜI Baøi 28. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI. I. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức : Giúp HS HS hiểu và sử dụng được phương pháp nghiên cứu phả hệ để phân tích một vài tính trạng hay đột biến ở người. Phân biệt được hai trường hợp : Sinh đôi cùng trứng và khác trứng. Hiểu được ý nghĩa của phương pháp nghiên cứu trẻ đồng sinh trong nghiên cứu di truyền, từ đó giải thích được một số trường hợp thường gặp. 2. Kó naêng : Phát triển kĩ năng thu thập và xử lí thông tin khi đọc SGK để tìm hiểu các phương pháp nghiên cứu di truyền người KN tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp. Rèn kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ : Yêu thích môn học, vận dụng kiến thức đã học vào thực tế cuộc sống II. Phương pháp: Dạy học nhóm, hỏi và trả lời, Vấn đáp – tìm tòi III. CHUAÅN BÒ: 1. Chuaån bò cuûa giaùo vieân: Tranh phóng to hình 28.1 và 28.2 SGK Aûnh về trường hợp sinh đôi N/c SGK vaø caùc taøi lieäu coù lieân quan 2. Chuaån bò cuûa hoïc sinh: SGK vaø duïng cuï hoïc taäp Xem trước ND bài 28 SGK IV. CÁC BƯỚC LÊN LỚP 1. Ổn định lớp : 1’ Điểm danh HS 2 Kieåm tra baøi cuõ : Thoâng qua 3 Giảng bài mới Giới thiệu bài: ( 1’ ) Ở người cũng có hiện tượng di truyền và biến dị. Việc nghiên cứu di truyền người gặp 2 khó khăn chính :Sinh sản chậm, đẻ ít con.Không thể áp dụng phương pháp lai và gây đột biến. Người ta đưa ra một số phương pháp nghiên cứu thích hợp. Hoạt động 1: Nghiên Cứu Phả Hệ b. Mục tiêu : Biết sử dụng các kí hiệu trong phương pháp nghiên cứu phả hệ và ứng dụng phương pháp này trong nghiên cứu di truyền một số tính trạng..
<span class='text_page_counter'>(68)</span> TG 20’. Noäi Dung I . Nghiên Cứu Phả Hệ Phương pháp nghiên cứu phả heä laø phöông phaùp theo doõi sự di truyền của 1 tính trạng nhất định của những người trong 1 doøng hoï qua nhieàu thế hệ để xác định đặc điểm di truyền của tính trạng đó * Caùc kí hieäu : Đàng ông : Đàng bà : Đàng ông bệnh : Đàng bà bệnh : Keát hoân sinh Con. Hoạt động giáo viên Hoạt động học sinh - GV yêu cầu HS nghiên cứu - HS tự thu nhận thông thông tin trả lời tin SGK ghi nhớ kiến + Giaûi thích caùc kí hieäu : thức ; - 1 HS leân giaûi thích kyù hieäu ;;; - 1 tính traïng coù 2 traïng + Tại sao người ta dùng 4 kí thái đối lập 4 kiểu kết hiệu biểu thị sự kết hôn giữa hai hợp người khác nhau về một tính + Cuøng traïng thaùi traïng? - GV yêu cầu HS nghiên cứu ví dụ 1 thaûo luaän + Hai trạng thái đối laäp . . + Maét naâu vaø maét ñen tính traïng + Maét naâu laø TT troäi naøo laø troäi? + Sự di truyền tính trạng màu + Không liên quan tới mắt có liên quan tới giới tính hay giới tính. Vì theo qui luật khoâng? Taïi sao? di truyeàn cheùo meï seõ truyeàn cho con trai vaø boá seõ truyeàn cho con gaùi - GV chốt lại kiến thức + Phương pháp nghiên cứu phả - HS quan saùt kyõ hình, heä laø gì? đọc thông tin thảo luận + Tại sao người ta dùng phương trong nhóm nêu được: pháp đó để nghiên cứu sự di truyền 1 số tính trạng ở người? - GV yeâu caàu HS tieáp tuïc tìm hieåu - Đại diện nhóm phát ví duï 2 bieåu, caùc nhoùm khaùc boå + Lập sơ đồ phả hệ từ P F1. sung + Sự di truyền máu khó đông - HS tự rút ra kết luận có liên quan đến giới tính không? - HS tự nghiên cứu ví dụ, + Traïng thaùi maéc beänh do gen vận dụng kiến thức trả troäi hay gen laën quy ñònh? lời được các câu hỏi - GV chốt lại đáp án đúng - 1 HS lên lập sơ đồ phả - Vì + Người sinh sản chậm đẻ ít heä + Lyù do xaõ hoäi khoâng aùp duïng - 1 hoặc 2 HS trả lời câu được phương pháp lai hoặc gây đột hoûi bieán + Traïng thaùi maéc beänh + Phöông phaùp naøy ñôn giaûn, do gen quy ñònh dễ thực hiện. + Nam deã maéc beänh gen gaây beâïnh naèm treân nhieãm saéc theå X.
<span class='text_page_counter'>(69)</span> Hoạt động 2 : Nghiên Cứu Trẻ Đồng Sinh. TG 16’. Noäi Dung II . Nghiên Cứu Trẻ Đồng Sinh . 1. Trẻ đồng sinh cùng trứng và trẻ đồng sinh khác trứng Trẻ đồng sinh : trẻ sinh ra cùng một lần sinh Có 2 trường hợp : Cùng trứng ,Khác trứng Sự khác nhau: -Đồng sinh cùng trứngcó cùng kiểu gen cùng giới. -Đồng sinh khác trứngkhác nhau kiểu gen cùng giới hoặc khác giới. 2. YÙ nghóa cuûa vieäc nghieân cứu trẻ đồng sinh cùng trứng Nghiên cứu trẻ đồng sinh giúp ta hieåu roõ vai troø kieåu gen vaø vai trò môi trường đối với sự hình thaønh tính traïng. Hiễu sự ảnh hưởng khác nhau của môi trường với tính trạng số lượng và chất lượng.. Hoạt động giáo viên a) Trẻ đồng sinh cùng trứng và khác trứng - GV yêu cầu HS quan sát sơ đồ hình 28.2 + 2 sơ đồ (a;b) giống khác nhau ở điểûm nào? + Taïi sao treû sinh ñoâi cuøng trứng đều là nam hoặc là nữ? + Đồng sinh khác trứng là gì? Trẻ đồng sinh khác trứng có thểû khác nhau về giới không? - Đồng sinh cùng trứng và khác trứng khác nhau cơ bản ở điểm naøo? b) ) Ý nghĩa của nghiên cứu trẻ đồng sinh GV yêu cầu HS nghiên cứu thoâng tin Neâu yù nghóa cuûa nghiên cứu trẻ đồng sinh?. Hoạt động học sinh - HS quan sát kỹ sơ đồ, nêu được sự khác nhau veà: + Số lượng trứng vaø tinh truøng tham gia thuï tinh + Laàn nguyeân phân đầøu tiên + Hợp tử nguyên phaân 2 phoâi baøo 2 cô theå (gioáng nhau kieåu gen) + 2 trứng + 2 tinh trùng 2 hợp tử 2 cô theå (khaùc nhau KG) - Moät HS phaùt bieåu, lớp bổ sung - HS tự rút ra kết luận HS tự thu nhận và xử lyù thoâng tin ruùt ra yù nghóa. 4. Kiểm tra - Đánh giá 6’ -Yêu cầu học sinh đọc khung mau hồng . - Toùm taét noäi dung chính cuûa baøi. Caâu hoûi : * Phương pháp nghiên cứu phả hệ là gì? Cho 1 VD về ứng dụng của phương pháp trên. * Hoàn thành bảng sau : Ñaëc ñieåm Trẻ đồng sinh cùng trứng - Số trứng tham gia thụ tinh - Kieåu gen - Kieåu hình - Giới tính - Đánh giá câu trả lời của học sinh . -Đánh gía điểm cho học sinh .. Trẻ đồng sinh khác trứng.
<span class='text_page_counter'>(70)</span> -Đánh giá tiết dạy . 5.Daën doø 1’ Học bài, trả lời câu hỏi SGK Tìm hiểu một số bệnh (tật) di truyền ở người. Đọc mục “Em có biết”. ----------------------------------------------------------RUÙT KINH NGHIEÄM Tieát PPCT : 31 Tieát daïy : 1 Ngaøy daïy: 3/12/2010. Baøi 29 I. MUÏC TIEÂU. Tuaàn 16. BỆNH VAØ TẬT DI TRUYỀN Ở NGƯỜI. 1.Kiến thức : HS nhận biết được bệnh nhân Đao và bệnh nhân Tơcnơ qua các đặc điểm hình thái Trình bày được đặc điểm di truyền của bệnh bạch tạng, bệnh câm điếc bẩm sinh và tật 6 ngón tay. Nêu được nguyên nhân của các tật, bệnh di truyền và đề xuất được một số biện pháp hạn chế phát sinh chuùng 2. Kó naêng : + Kỹ năng lắng nghe tích cực, trình bày suy nghĩ / ý tưởng, hợp tác trong họat động nhóm + Thu thập và xử lí thơng tin khi đọc SGK, quan sát tranh ảnh để tìm hiểu về một số bệnh và tật di truyền ở người + Kỹ năng tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp. 3. Thái độ : Yêu thích môn học II. Phöông phaùp: Dạy học nhĩm, vấn đáp – tìm tịi, trực quan, tranh luận tích cực, hỏi chuyên gia, động não. III. CHUAÅN BÒ: 1. Chuaån bò cuûa giaùo vieân: Tranh phoùng to hình 29.1 vaø 29.2 SGK. Tranh phoùng to veà caùc taät di truyeàn 2. Chuaån bò cuûa hoïc sinh: Phieáu hoïc taäp : Tìm hieåu beänh di truyeàn Teân beänh Ñaëc ñieåm di truyeàn Biểu hiện bên ngoài Beänh Ñao Beänh Tôcnô Beänh Baïch taïng Beäh caâm ñieác baåm sinh IV. CÁC BƯỚC LÊN LỚP 1. Ổn định lớp : 1’ Điểm danh HS 2 Kieåm tra baøi cuõ : 5’ * Phương pháp nghiên cứu phả hệ là gì? Phương pháp nghiên cứu phả hệ là phương pháp theo dõi sự di truyền của 1 tính trạng nhất định của những người trong 1 dòng họ qua nhiều thế hệ để xác định đặc điểm di truyền của tính trạng đó * Ý nghĩa của việc nghiên cứu trẻ đồng sinh là gì ? Nghiên cứu trẻ đồng sinh giúp ta hiểu rõ vai trò kiểu gen và vai trò môi trường đối với sự hình thaønh tính traïng..
<span class='text_page_counter'>(71)</span> Hiễu sự ảnh hưởng khác nhau của môi trường với tính trạng số lượng và chất lượng. 3 Giảng bài mới Giới thiệu bài: 1’ Các đột biến gen, đột biến NST xảy ra ở người do ảnh hưởng của các tác nhân vật lý và hoá học trong tự nhiên, do ô nhiễm môi trường và do rối loạn quá trình trao đổi chất trong tế bào đã gây ra các bệnh và tật di truyền. Vậy, đó là những bệnh và tật di truyền nào? Bài hôm nay sẽ giúp các em giải qyết vấn đề này. * Hoạt động 1: Một Vài Bệnh Di Truyền Ơû Người TG Noäi Dung Hoạt động giáo viên Hoạt động học sinh 14’ I. Một vài bệnh di truyền ở người - GV yêu cầu HS đọc thông tin -HS thảo luận nhóm SGK, quan saùt hình 29.1 vaø 29.2 ñieàn vaøo phieáu Bệnh di truyền ở người hoàn thành phiếu học tập. hoïc taäp. 1. Beänh Ñao : -Beù, luøn. Coå ruït, - Goïi ñd trình baøy - Đại diện nhóm lên má phệ, miệng hơi há, lưỡi hơi thè laøm treân baûng, caùc ra, mắt hoai sâu và một mí, khoảng nhoùm khaùc boå sung. cách giữa hai mắt xa nhau, ngón tay - GV chốt lại kiến thức - HS chuù yù ngaén. 2. Beänh Tôcnô : Luøn, coå ngaén, laø nữ, tuyến vú không phát triển thường mất trívà không có con 3. Beänh Baïch taïng vaøBeänh caâm * TK ñieác baåm sinh Beänh Baïch taïng: Da vaø toùc maøu traéng , maét maøu hoàng . _ Bệnh câm điếc bẩm sinh thường thấy ở con của những người bị nhiễm chất phóng xạ, chất độc hoá hoïc,… Hoạt động 2 : Một Số Tật Dị Truyền Ơû Người TG 8’. Noäi Dung II . Một số tật di truyền ở người . Moät soá taät di truyeàn . _ Răng hở môi hàm _ Baøn tay maát moät soá ngoùn ,dính ngoùn . _ Baøn chaân maát ngoùn vaø dính ngoùn . _ Baøn tay nhieàu ngoùn .. Hoạt động giáo viên Hoạt động học sinh - GV yeâu caàu HS quan saùt hình 29.3 - HS quan saùt hình neâu Trình bày các đặc điểm của một được các đặc điểm di số di tật ở người? truyeàn cuûa. + Tật khe hở môi hàm. + Taät baøn tay, baøn chaân maát moät ngoùn. + Taät baøn chaân nhieàu ngoùn. - Goïi ñd trình baøy - Moät vaøi HS trình baøy, lớpnhận xét, bổ sung. - GV chốt lại kiến thức. * Tieåu keát * Hoạt động 3 : Các Biện Pháp Hạn Chế Phát Sinh Tật, Bệnh Di Truyền.. TG 10’. Noäi Dung III . Caùc bieän phaùp haïn cheá phaùt sinh taät, beänh di truyeàn . Nguyeân nhaân :. Hoạt động giáo viên - GV yeâu caàu HS thaûo luaän. +. Caùc. beänh. vaø. taät. Hoạt động học sinh - HS thaûo luaän neâu được nguyên nhân : di + Tự nhiên.
<span class='text_page_counter'>(72)</span> - Do các tác nhân vật lý, hoá học trong thieân nhieân. - Do ô nhiểm môi trường. - Do rối loạn trao đổi chất nội baøi. Bieän phaùp haïn cheá : - Hạn chế các hoạt động gây ô hiểm môi trường. - Sử dụng hợp lý cac thuốc bảo vệ thực vật. - Đấu tranh chống sản suất, sử dụng vũ khí hoá học, vũ khí hạt nhaân. - Hạn chế kết hôn giữa những người có nguy cơ mang gen gây beänh, beänh di truyeàn. truyềnphát sinh do những nguyeân nhaân naøo? + Đề xuất các biện pháp hạn chế sự phát sinh các bệnh, tật di truyeàn.. - Goïi ñd trình baøy. - GV chốt lại kiến thức. * Tieåu keát. + Do con người. - HS tự đề ra được các biện pháp cụ thể: Đấu tanh chống sx, thử, sử duïng vuõ khí haït nhaân … + Sd đúng quy cách sd thuốc trừ sâu, thuốc diệt coû + Haïn cheá keát hoân cuûa các cặp vợ chồng bị beänh - Đại diện nhóm phát bieåu, caùc nhoùm khaùc boå sung hoàn chỉnh kiến thức.. 4. Kiểm tra - Đánh Giá 5’ -Yêu cầu học sinh độc khung mau hồng . Caâu hoûi : Coù theå nhaän bieát beänh Ñao qua caùc ñaëc ñieåm hình thaùi naøo? Nêu các nguyên nhân phát sinh các tật, bệnh di truyền ở người và một số biện pháp hạn chế phát sinh các tật, bệnh đó? - Đánh giá câu trả lời của học sinh . -Đánh gia điêm cho học sinh . -Đánh giá tiết dạy . 5.Daën doø 1’ Hoïc baøi, traû loøi caâu hoûi SGK. Đọc mục “Em có biết” Đọc trước bài 30 -----------------------------------------------------------RUT KINH NGHIỆM -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát PPCT : 32 Tuaàn 16 Tieát daïy : 1 Ngaøy daïy: 4/12/2010. Baøi 30. DI TRUYỀN HỌC VỚI CON NGƯỜI. I. MUÏC TIEÂU 1.Kiến thức : HS hiểu được di truyền học là gì và nội dung của lĩnh vực khoa học này.
<span class='text_page_counter'>(73)</span> Giải thích được cơ sở di truyền học của “Hôn nhân một vợ một chồng” và những người có quan hệ huyết thống trong vòng 3 đời không được kết hôn với nhau Hiểu được tại sao phụ nữ không sinh con ở ngoài tuổi 35 và hậu quả di truyền của ô nhiễm môi tröôøng ñoẫi vôùi con ngöôøi. 2. Kó naêng : + Kỹ năng hợp tác, lắng nghe tích cực. + Thu thập và xử lí thơng tin khi đọc SGK, quan sát tranh ảnh để tìm hiểu mối quan hệ giữa di truyền học với đời sống con người + Kỹ năng tự tin phát biểu trước nhóm, tổ, lớp. 3. Thái độ : Yêu thích môn học II. Phöông phaùp: Dạy học nhĩm, vấn đáp – tìm tịi, trực quan, tranh luận tích cực, hỏi chuyên gia, động não. III. CHUAÅN BÒ: 3.Chuaån bò cuûa giaùo vieân: Baûng soálieâu : baûng 30.1 vaø baûng 30.2 SGK 4. Chuaån bò cuûa hoïc sinh: SGK vaø duïng cuï hoïc taäp Xem trước ND bài 30 SGK IV. CÁC BƯỚC LÊN LỚP 1. Ổn định lớp : 1’ Điểm danh HS 2 Kieåm tra baøi cuõ : ( Kieåm tra 15’) Ma trận đề. Nhaän bieát TN TL Beänh vaø taät di truyeàn 2 1 ở người (2 ) (3 ). Mức độ nhận biết Thoâng hieåu Vaän duïng TN TL TN TL 1 1 1 1 (1 ) (1 ) (1 ) (2). Toång. 1. Noäi dung. 2. (2 ). 1. (4). (1 ). 1. (1 ). 1. (1 ). 1. (2). Toång 7. 7. (10). (10).
<span class='text_page_counter'>(74)</span> Trường THCS Tân Công Sính Lớp : ------------Họ và tên: --------------------------------------. KIỂM TRA 15 phuùt Môn : Sinh Học Ngày kiểm tra : / /2010 Nhận xét của Giáo viên. Điểm. Đề. I. Traéc nghieäm: ( 4 ñieåm ) Chọn câu đúng nhất trong các câu sau: Câu 1. Người bị hội chứng Đao có số lượng NST trong tế bào sinh dưỡng bằng: a. 46 chieác b. 47 chieác c. 45 chieác d. 44 chieác Câu 2. Hậu quả xảy ra ở bệnh nhân Đao là : a. Cơ thể lùn, cổ rụt, lưỡi thè ra b. Si đần, bẩm sinh, không có con c. Hai mắt xa nhau, mắt một mí, ngón tay ngắn d. Cả a, b, c đều đúng Caâu 3. Beänh Tôcnô laø daïng beänh: a. Chỉ xuất hiện ở nữ b. Chỉ xuất hiện ở nam c. Có thế xảy ra ở cả nam và nữ d. Không xảy ra ở trẻ em, chỉ xảy ra ở người lớn. Câu 4. Ở người, tính trạng nào sau đây di truyền có liên quan đến giới tính ? a. Beänh baïch taïng b. Beänh maùu khoù ñoâng c. Tầm vóc cao hoặc tầm vóc thấp Taát caû caùc tính traïng noùi treân II. Tự luận ( 6 điểm ) Caâu 1. Coù theå nhaän bieát beänh nhaân Down vaø beänh nhaân Tôcnô qua caùc ñaëc ñieåm hình thaùi naøo ? Câu 2. Nêu nguyên nhân phát sinh các bệnh và tật di truyền ở người và biện pháp hạn chế các bệnh và tật đó ? Câu 3. Em hãy kể tên một số tật di truyền ở người ?. Baøi laøm.
<span class='text_page_counter'>(75)</span> ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.
<span class='text_page_counter'>(76)</span> ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. HƯỚNG DẪN CHẤM. A. Bieåu ñieåm I. Traéc nghieäm: ( 4 ñieåm ) Caâu 1. ( 1 ñ ) Caâu 2. ( 1 ñ ) Caâu 3. ( 1 ñ ) Caâu 4. ( 1 ñ ) II. Tự luận ( 6 điểm ) Caâu 1 : ( 2 ñieåm ) Caâu 1 : ( 3 ñieåm ) Caâu 1 : ( 1 ñieåm ) B. Đáp án I. Traéc nghieäm: ( 4 ñieåm ) Caâu 1. b Caâu 2. d Caâu 3. a Caâu 4. b II. Tự luận ( 6 điểm ) Caâu 1 : ( 2 ñieåm ) 1. Bệnh Đao : -Bé, lùn. Cổ rụt, má phệ, miệng hơi há, lưỡi hơi thè ra, mắt hơi sâu và một mí, khoảng cách giữa hai mắt xa nhau, ngón tay ngắn. ( 1 đ ) 2. Bệnh Tơcnơ : Lùn, cổ ngắn, là nữ, tuyến vú không phát triển thường mất trívà không có con ( 1 ñ) Caâu 2. ( 3 ñieåm ) Nguyeân nhaân : ( 1 ñ ) - Do các tác nhân vật lý, hoá học trong thiên nhiên. - Do ô nhiễm môi trường, do rối loạn trao đổi chất nội bài. * Bieän phaùp haïn cheá : ( 2 ñ ) - Hạn chế các hoạt động gây ô hiểm môi trường. - Sử dụng hợp lý cac thuốc bảo vệ thực vật. - Đấu tranh chống sản suất, sử dụng vũ khí hoá học, vũ khí hạt nhân. - Hạn chế kết hôn giữa những người có nguy cơ mang gen gây bệnh, bệnh di truyền Caâu 3. ( 1 ñieåm ) Moät soá taät di truyeàn . _ Răng hở môi hàm _ Baøn tay maát moät soá ngoùn ,dính ngoùn . _ Baøn chaân maát ngoùn vaø dính ngoùn . _ Baøn tay nhieàu ngoùn ..
<span class='text_page_counter'>(77)</span> 3 Giảng bài mới Giới thiệu bài : ( 1’ ) Những hiểu biết về di truyền học người giúp con người bảo vệ mình và bảo vệ tương lai DT loài người. Bài hôm nay đề cập đến 3 vấn đề có liên quan trực tiếp tới bảo vệ tương lai DT loài người. * Hoạt động 1: Di Truyền Y Học Tư Vấn Muïc tieâu : Hiểu được di truyền y học tư vấn là gì. Biết được 3 chức năng chính của di truyền y học tư vấn. TG 8’. TG 9’. Noäi Dung I. Di Truyeân Y Hoïc Tö Vaán Di truyeàn hoïc tö vaán laø lĩnh vực của di truyền học kết hợp với các phöông phaùp xeùt nghiệm, chuẩn đoán hiện đại về mặt di truyền kết hợp nghiên cứu phả hệ. Noäi dung : Chẩn đoán Cung caáp thoâng tin. Cho lời khuyên liên quan đến bệnh, tật di truyeàn. Hoạt động giáo viên Hoạt động học sinh - GV yeâu caàu HS laøm baøi taäp muïc - HS nghiên cứu VD (tr. 86) - Thaûo luaän nhoùm, thoáng - GV hoàn chỉnh đáp án, tổ chức thảo nhất câu trả lời. luận toàn lớp: + Ñaây laø beänh di truyeàn + Beänh do gen laën quy định vì cóngười trong gia đình đã mắc bệnh. + Khoâng neân sinh con vì ở họ có gen gây bệnh + Di truyeàn y hoïc tö vaán laø gì? - Đại diện nhóm phát Gồm những nôi dung gì? bieåu, caùc nhoùm khaùc boå - GV hoàn thiện kiến thức sung. - HS phaùt bieåu. * TK. Hoạt động 2 : Di Truyền Học Với Hôn Nhân Và Kế Hoạch Hoá Gia Đình Noäi Dung II . Di Truyeàn Hoïc Với Hôn Nhân Và Kế Hoạch Hoá Gia Ñình Di truyền học đã giải thích được cơ sở khoa học của caùc quy ñònh : Hôn nhân một vợ; moät choàng Những người có quan heä huyeát thoáng trong voøng 3 đời không được kết hôn Phụ nữ sinh con trong độ tuổi từ 25 đến 34 là hợp. Hoạt động giáo viên a) Di truyền học với hôn nhân - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK thảo luận vấn đề 1: + Taïi sao keáthoân gaàn laøm suy thoái nòi giống? + Tại sao những người có quan hệ huyết thống từ đời thứ 4 trở đi được phép kết hôn? - GV chốt lai đáp án đúng - GV yeâu caàu HS tieáp tuïc phaân tích bảng 30.1 thảo luận vấn đề 2 + Giaûi thích quy ñònh “hoân nhaân một vợ một chồng” bằng cơ sở sinh hoïc? + Vì sao nên cấm chẩn đoán thai nhi? GV tổng kết lại kiến thức b) Di truyền học và kế hoạch. Hoạt động học sinh - Caùc nhoùm phaân tích thoâng tin nêu được : + Kết hôn gần làm đột biến lặn, coù haïi bieåu hieän dò taät baåm sinh taêng + Từ đời thư 4 có sự sai khác veàø maët di truyeàn. - Đại diẹân nhóm phát biểu, các nhoùm khaùc boå sung. - HS phân tích số liệu về sự thay đổi tỷ lệ nam/nữ theo độ tuổi, lưu ý tỷ lệ nam/nữ ở độ tuổi từ 18 – 35 Giải thích cơ sở khoa học - Không chẩn đoán giới tính thai nhi sớm hạn chế việc mất cân đối tỷ lệ nam/ nữ.
<span class='text_page_counter'>(78)</span> lyù hoá gia đình Từ độ tuổi > 35 tỷ - GV hướng dẫn HS nghiên cứu lệ trẻ sơ sinh bị bảng 30.2 trả lời câu hỏi beänh Ñao taêng + Vì sao phụ nữ không nên sinh roõ con ở tuổi ngoài 35? + Phụ nữ nên sinh con ở tuổi nào để đảm bảo học tập và công tác? - GV chốt lại đáp án. - HS phaân tích soá lieäu trong baûng để trả lời + Phụ nữ sinh con sau tuổi 35 con deã maéc beänh Ñao + Nên sinh con ở độ tuổi từ 24 34 là thích hợp - Đại diện nhóm phát biểu, caùc nhoùm khaùc boå sung. * Hoạt động 3 : Hậu Quả Di Truyền Do ô nhiễm Môi Trường TG 6’. Noäi Dung III . Haäu quaû di truyeàn do ô nhiễm môi trường Các tác nhân vật lý, hoá hoïc gaây oâ nhieãm moâi trường làm tăng tỷ lệ người mắc bệnh, tật di truyeàn. Hoạt động giáo viên - GV yêu cầu HS nghiên cứu thong tin SGK vaø thoâng tin muïc “Em coù bieát” tr. 85. Neâu taùc haïi cuû oâ nhieãm moâi trường đổi với cơ sở vật chất di truyeàn? Ví duï? - GV tổng kết lại kiến thức. Hoạt động học sinh - HS tự thu hận và xử lý thông tin nêu được + Caùc taùc nhaân vaät lyù, hoá học gây ô nhiễm môi trường đặc biệt là chất phóng xạ, chất độc hoá học rải trong chiến tranh, thuốc trừ sâu, thuốc diệt có sử dụng quá mức gây đột biến gen, đột biến nhieåm saéc theå. 4. Kiểm tra - Đánh Giá 4’ -Yêu cầu học sinh độc khung mau hồng . - Toùm taét noäi dung chính cuûa baøi. Caâu hoûi : Di truyền y học tư vấn có chức năng gì? Một cặp vợ chồng bình thường , sinh con đầu lòng bị câm điếc bẩm sinh. Em hãy đưa lời khuyên (tư vấn di truyền) cho cặp vợ chồng này Tái sao caăn phại ñaâu tranh choẫng ođ nhieêm mođi tröôøng - Đánh giá câu trả lời của học sinh . -Đánh gia điêm cho học sinh . -Đánh giá tiết dạy . 5.Daën doø 1’ Học bài, trả lời câu hỏi SGK Tìm hieåu caùc thoâng tin veà coâng ngheä teá baøo ----------------------------------------------------------RUÙT KINH NGHIEÄM ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát PPCT : 33 Tuaàn 17 Tieát daïy : 1 Ngaøy daïy: 10/12/2010.
<span class='text_page_counter'>(79)</span> Chöông VI Baøi 31. ỨNG DỤNG DI TRUYỀN HỌC COÂNG NGHEÄ TEÁ BAØO. I. MUÏC TIEÂU 1.Kiến thức : HS hiểu được công nghệ tế bào. HS hiểu được công đoạn chính của công nghệ tế bào, vai trò tường công đoạn. HS thấy được những ưu điểm của việc nhân giống vô tính trong ống nghiệm và phương hướng ứng duïng phöông phaùp nuoâi caáy moâ vaø teá baøo trong choïn gioáng. 2. Kó naêng : Rèn kĩ năng hoạt động nhóm. Kĩ năng khái quát hoá, vận dụng thực tế. 3. Thái độ : Giaùo duïc loøng yeâu thích boä moân Nâng cao ý thức bảo vệ thiên nhiên trân trọng thành tựu khoa học đặc biệt của Việt Nam II. CHUAÅN BÒ: 1.Chuaån bò cuûa giaùo vieân: Tranh phoùng to hình 31 SGK tr. 90 Tư liệu về nhan bản vô tính trong và ngoài nước 2. Chuaån bò cuûa hoïc sinh: SGK vaø duïng cuï hoïc taäp Xem trước ND bài 31 SGK III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP 1. Ổn định lớp : 1’ Điểm danh HS 2 Kieåm tra baøi cuõ : Thoâng qua 3. Giảng bài mới Giới thiệu bài: ( 1’ ) GV ví dụ để dẫn dắt giới thiệu nôi dung của chương như sau: Người nông dân để giống khoai tây từ vụ này sang vụ khác bằng chọn những củ tốt giữ lại, sau đố mỗi củ sẽ tạo được 1 cây mới và phải giữ lại rất nhiều củ khoai tây. Nhưng với việc nhân bản vô tính thì từ một củ khoai tây có thể thu được 2000 triệu mầm giống đủ để trồng cho 40 ha. Đó là thành tựu vô cùng quan trọng của di truyền hoïc. Hoạt động 1: Khái Niệm Công Nghệ Tế Bào Muïc tieâu : HS nắm được khái niệm công nghệ tế bào Hiểu được các công việc chính trong công nghệ tế bào TG 22’. Noäi Dung I . Khaùi nieäm coâng ngheä teá baøo Coâng ngheä teá baøo laø ngaønh kĩ thuật về quy trình ứng duïng phöông phaùp nuoâi caáy tế bào hoặc mô để tạo ra các cơ quan hoặc cơ thể haòn chænh Coâng ngheä teá baøo goàm 2 công đoạn: Tách tế bào từ cơ thể rồi. Hoạt động giáo viên - GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: + Coâng ngheä teá baøo laø gì? + Để nhận được mô non cơ quan hoặc cơ thể hoàn chỉnh hoàn toàn giống với các cơ thể gốc, người ta thực hiện những coâng vieäc gì? + Tại sao cơ quan hoặc cơ thể hoàn chỉnh lại có kiểu gen như daïng goác?. Hoạt động học sinh - HS nghiên cứu SGK tr. 89, ghi nhớ kiến thức - HS trao đổi để trả lời caâu hoûi yeâu caàu: + Khaùi nieäm + Coâng ngheä teá baøo gồm 2 giai đoạn + Cơ thể hoàn chỉnh có kieåu gen gioáng nhö daïng gốc vì ở cơ thể hoàn.
<span class='text_page_counter'>(80)</span> nuôi cấy ở môi trường dinh chỉnh được sinh ra từ 1 tế dưỡng để tạo mô sẹo. baøo cuûa daïng goác coù boä Dùng hoocmôn sinh trưởng gen naèm trong nhaân teá kích thích mô sẹo phân hoá bào và được sao chép thành cơ quan hoặc cơ thể - GV giúp HS hoàn thiện kiến - HS trả lời, lớp bổ sung. hoàn chỉnh thức - GV cho HS nhaéc laïi 2 coâng - Moät vaøi HS trình baøy đoạn chính của công nghệ tế công đoạn của công nghệ baøo teá baøo * Hoạt động 2 : Ưùng Dụng Công Nghệ Tế Bào Muïc tieâu : HS hiểu và nắm được các thành tựu công nghệ tế bào. HS biết được quy trình nhân giống vô tính trong ống nghiệm và liên hệ thực tế TG 15’. Noäi Dung II . Ưùng dụng công nghệ tế bào Nhaân gioáng voâ tính trong oáng nghiệm ở cây trồng Quy trình nhaân gioáng voâ tính Tách tb hoặc mô, để vào mt dinh dưỡng, dùng hoocmôn kích thích sinh trưởng mọc thành nhiều cây mới lấy đem trồng Öu ñieåm Tăng nhanh số lượng cây gioáng Rút ngắn thời gian tạo cây con Bảo tồn 1 số nguồn gen thực vaät quí hieám. Thành tựu: Nhân giống ở cây khoai taây, mía, hoa phong lan, . .. Ứng dụng nuôi cấy tế bào và mô trong choïn gioáng caây troàng Tạo giống cây trồng mới bằng caùch choïn teá baøo xoâma bieán dò. Ví duï: Choïn doøng teá baøo chòu noùng vaø khô từ tế bào phôi của giống 203. Nuôi cấy để tạo ra giống lúa mới cấp quốc gia DR2 có năng suất và độ thuaàn chuûng cao, chòu haïn, chòu noùng toát. Nhân bản vô tính ở động vật YÙ nghóa Nhân nhanh nguồn gen động. Hoạt động giáo viên - Gv hỏi: Hãy cho biết thành tựu coâng ngheä teá baøo trong saûn xuaát - GV neâu caâu hoûi: + Cho biết công đoạn nhân gioáng voâ tính trong oáng nghieäm? + Nêu được ưu điểm và triển voïng cuûa phöông phaùp nhaân gioáng voâ tính trong oáng nghieäm? + Cho ví dụ minh hoạ. - GV nhaän xeùt vaø giuùp HS naém được quy trình nhân giống vô tính trong oáng nghieäm - GV löu yù caâu hoûi cuûa HS vaø giaûi thích nhö SGV - GV thoâng baùo caùc khaâu chính trong taïo gioáng caây troàng: + Tạo vật liệu mới để chọn lọc + Chọn lọc, đánh giá tạo giống mới - GV hoûi: + Người ta đã tiến hành nuôi cấy mô tạo vật liệu mới cho chọn gioáng caây troàng baèng caùch naøo? Cho ví duï. - GV hoûi: + Nhaân baûn voâ tính thaønh coâng ở động vật có ý nghĩa như thế naøo? + Cho biết những thành tựu nhân bản ở Việt Nam và thế giới? GV thoâng baùo theâm: - Đại học Texas ở Mỹ nhân bản. Hoạt động học sinh - HS nghiên cứu SGK trả lời + Nhaân gioáng voâ tính ở cây trồng + Nuoâi caáy teá baøo vaø moâ trong choïn gioáng caây troàng + Nhaân baûn voâ tính ở động vật - Các nhân nghiên cứu SGK tr. 89, ghi nhớ kiến thức - Trao đổi nhóm kết hợp hình 31 và tàiliệu tham khaûo - Thoáng nhaát yù kieán, đại diện nhóm trình baøy. - HS laáy ví duï: Hoa phong lan hieän nay raát đẹp và giá thành rẻ HS coù theå hoûi: Taïi sao trong nhaân gioáng voâ tính ở thực vật, người ta không tách tế boà già hay mô đã già? - HS nghe và ghi nhớ kiến thức - HS nghiên cứu SGK tr. 90 trả lời câu hỏi.
<span class='text_page_counter'>(81)</span> vaät quyù hieám coù nguy cô bò tuyeät chuûng Taïo cô quan noäi taïng cuûa động vật đã được chuyển gen người để chủ động cung cấp cô quan thay theá cho beänh nhaân bò hoûng cô quan Ví dụ: nhân bản ở cừu, bò.. thành công ở hươu sao, lợn. - Italy nhân bản thành công ở - HS nghiên cứu SGK ngựa vaø caùc taøi lieäu söu taàm - Trung Quốc tháng 8 năm 2001 được trả lời câu hỏi dê nhân bản đã đẻ sinh đôi. 4. Kiểm tra - Đánh giá 5’ -Yêu cầu học sinh độc khung mau hồng . - Toùm taét noäi dung chính cuûa baøi. Caâu hoûi : Công nghệ tế bào là gì? Thành tựu của công nghệ tế bào có ý nghĩa như thế nào? - Đánh giá câu trả lời của học sinh . -Đánh gia điêm cho học sinh . -Đánh giá tiết dạy . 5.Daën doø 1’ Học bài trả lời câu hỏi SGK Đọc mục “ Em có biết” ----------------------------------------------------------RUÙT KINH NGHIEÄM ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát PPCT : 34 Tieát daïy : 1 Ngaøy daïy: 11/12/2010. Tuaàn 17. Baøi 32. COÂNG NGHEÄ GEN. I. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức : HS hiểu được khái niệm kỹ thuật gen, trình bày được các khâu trong kỹ thuật gen. HS nắm được công nghệ gen, công nghệ sinh học Từ kiến thức về kỹ thuật gen, công nghệ gen, công nghệ sinh học, HS biết được ứng dụng cuat kỹ thuật gen, các lĩnh vực của công nghệ sinh học hiện đại và vai trò của từng lĩnh vực trong sản xuất và đời sống 2. Kó naêng : Rèn kỹ năng tư duy lôgic tổng hợp, khả năng khái quát Kỹ năng nắm bắt quy trình công nghệ, kỹ năng vận dụng thực tế 3. Thái độ : Giáo dục ý thức, lòng yêu thích bộ môn, quý trong thành tựu sinh học II. CHUAÅN BÒ: 1. Chuaån bò cuûa giaùo vieân: Tranh phoùng to hình 32 SGK tr. 92..
<span class='text_page_counter'>(82)</span> Tư liệu về ứng dụng công nghệ sinh học 2. Chuaån bò cuûa hoïc sinh: SGK vaø duïng cuï hoïc taäp Xem trước ND bài 32 SGK III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP 1. Ổn định lớp : 1’ Điểm danh HS 2 Kieåm tra baøi cuõ : 5’ Công nghệ tb là gì ? Gồm những công đoạn thiết yếu nào ? Công nghệ tế bào là ngành kĩ thuật về quy trình ứng dụng phương pháp nuôi cấy tế bào hoặc mô để tạo ra các cơ quan hoặc cơ thể haòn chỉnh Công nghệ tế bào gồm 2 công đoạn: Tách tế bào từ cơ thể rồi nuôi cấy ở môi trường dinh dưỡng để tạo mô sẹo. - Dùng hoocmôn sinh trưởng kích thích mô sẹo phân hoá thành cơ quan hoặc cơ thể hoàn chỉnh 3. Giảng bài mới Giới thiệu bài : ( 1’ ) GV ví dụ để dẫn dắt giới thiệu nôi dung của chương như sau: Người nông dân để giống khoai tây từ vụ này sang vụ khác bằng chọn những củ tốt giữ lại, sau đó mỗi củ sẽ tạo được 1 cây mới và phải giữ lại rất nhiều củ khoai tây. Nhưng với việc nhân bản vô tính thì từ một củ khoai tây có thể thu được 2000 triệu mầm giống đủ để trồng cho 40 ha. Đó là thành tựu vô cùng quan troïng cuûa di truyeàn hoïc. * Hoạt động 1: Khái Niệm Kỹ Thuật Gen Và Công Nghệ Gen Muïc tieâu : HS nắm được khái niệm kỹ thuật gen và công nghệ gen Trình bày được các kgâu chính trong kỹ thuật gen và mục đích của kỹ thuật gen. TG 10’. Noäi Dung I . Khaùi Nieäm Kyõ Thuaät Gen Vaø Coâng Ngheä Gen . Kyõ thuaät gen: Laø caùc thao taùc tác động lên ADN để chuyển một đoạn ADN mang 1 hoặc 1 cụm gen từ tế bào của loài cho sang tế boà của loài nhận nhờ theå truyeàn Caùc khaâu cuûa kyõ thuaät gen: Taùch ADN goàm taùch ADN nhieãm saéc theå cuûa teá baøo cho và ADN làm thể truyền từ vi khuaån, viruùt. Tạo ADN tái tổ hợp (ADN lai) nhờ Enzim. Chuyến ADN tái tổ hợp vào tteá baøo nhaän. Coâng ngheä gen: Laø ngaønh kyõ thuật về quy trình ứng dụng kỹ. Hoạt động giáo viên - GV neâu caâu hoûi: + Kyõ thuaät gen laø gì? Muc ñích cuûa kyõ thuaät gen? + Kỹ thuật gen gồm những khâu naøo? + coâng ngheä gen laø gì? - GV nhaän xeùt noâi dung trình baøy cuûa nhoùm vag yeâu caàu HS naém được 3 khâu của kỹ thuật gen - GV löu yù: Caùc khaâu cuûa kyõ thuaät gen HS đều nắm được, nhưng GV phaûi giaûi thích roõ vieäc chæ huy toång hợp Prôtêin đã mã hoá trong đoạn đó để sang phần ứng dụng HS mới hiểu được. Hoạt động học sinh - Cá nhân nghiên cứu SGK ghi nhớ kiến thức - thaûo luaän nhoùm, thoáng nhaát yù kieán - Yeâu caàu: + Trình baøy 3 khaâu + Muïc ñích cuûa coâng nghệ đối với đời sống. + Khaùi quaùt thaønh khaùi nieäm - Đại diện nhóm trình bày trên só đồ hình 32 phoùng to, chæ roõ ADN tái tổ hợp. - Nhoùm khaùc theo doõi boå sung Khái quát kiến thức - HS ghi nhớ nôi dung.
<span class='text_page_counter'>(83)</span> thuaät gen B. Hoạt động 2 : Ưùng Dụng Công Nghệ Gen a. Mục tiêu : HS thấy được ứng dụng quan trọng cuoäc soáng. b. Tieán haønh : TG Noäi Dung 11’ II . Ưùng Dụng Công Nghệ Gen . Tạo ra chủng vi sinh vạt mới Các chủng VSV mới có khả năng sản xuất nhiều loại sản phẩm sinh học cần thiết (như axit amin, prôtêin, kháng sinh) với số lượng lớn và giá thành rẻ . Ví duï : Duøng E.coli vaø naám men caáy gen mã hoá sản ra kháng sinh và hoocmôn Insulin Tạo giống cây trồng biến đổi gen : Tạo giống cây trồng biến đổi gen là lĩnh vực ứng dụng chuyển các gen quý vào cây troàng Ví duï : Cây lúa được chuyển gen quy định tổng hợp - Caroten ( tiền vitamin A) vào tế baøo caây luùa taïo ra gioáng luùa giaàu Vitamin A Ở Việt Nam : Chuyển gen kháng sâu kháng bệnh, tổng hợp Vitamin A, gen chín sớm vào cây lúa, ngô, khoai tây, đu đủ. Tạo động vật biến đổi gen . Trên thế giới : Đã chuyển gen sinh trưởng ở bò vào lợn giúp hiệu quả tiêu thụ thức ăn cao hôn . Ở Việt Nam : Chuyển gen tổng hợp hoocmôn sinh trưởng của người vào cá trạch .. kiến thức. của công nghệ gen trong một số lĩnh vực của. Hoạt động giáo viên - GV giới thiệu khái quát 3 lĩnh vực chính được ứng dụng công ngheä gen coù hieäu quaû - GV yêu cầu HS trả lời caâu hoûi. + Muïc ñích taïo ra chủng vi sinh vật mới là gì? + Neâu ví duï cuï theå : - GV nhaän xeùt vaø giuùp HS hoàn thiện khiến thức - GV neâu caâu hoûi : + Coâng vieäc taïo gioáng cây trông biến đổi gen laø gì? + Cho ví duï cuï theå - Ứng dụng công nghệ gen để tạo động vật biến đổi gen thu được keát quaû nhö theá naøo?. Hoạt động học sinh - HS nghiên cứu SGK vaø caùc taøi lieäu maø GV cung caáp ghi nhớ kiến thức và trả lời câu hỏi HS khaùc boå sung - HS nghiên cứu SGK tr. 93 trả lời caâu hoûi - Lớp nhận xét bổ sung - HS nghiên cứu SGK tr. 94 Yeâu caàu : + Nêu được hạn chế của biến đổi gen ở động vật + Neâu thaønh tựu đạt được. Hoạt động 3 : KHÁI NIỆM CÔNG NGHỆ SINH HỌC Muïc tieâu : HS hiểu được khái niệm công nghệ sinh học Chỉ ra được các lĩnh vực trong công nghệ sinh học hiện đại TG 11’. Noäi Dung Hoạt động giáo viên Yeâ u caà u học sinh đọc thông tin III . Khaùi Nieäm Coâng Ngheä Sinh - GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi Hoïc . Khaùi nieäm coâng ngheä sinh hoïc : Laø muïc SGK tr.94 công nghệ sử dụng tế bào sống và các quá trình sinh học để tạo ra caùc saûn phaåm sinh hoïc caàn thieát. Hoạt động học sinh - HS nghiên cứu SGK, trả lời câu hỏi, lớp nhận xét boå sung - Mỗi lĩnh vực HS lấy 1 ví duï minh hoïa.
<span class='text_page_counter'>(84)</span> cho con người Các lĩnh vực trong công nghệ sinh hoïc : - Goïi ñd trình baøy Coâng ngheä leân men. . . - GV nhaän xeùt Coâng ngheä teá baøo . . . * TK Coâng ngheä chuyeån nhaân phoâi . . . 4. Kiểm tra - Đánh Giá 5’ -Yêu cầu học sinh độc khung mau hồng . - Toùm taét noäi dung chính cuûa baøi. Caâu hoûi : Neâu khaùi nieäm : Kyõ thuaät gen, coâng ngheä gen, coâng ngheä sinh hoïc - Đánh giá câu trả lời của học sinh . -Đánh giá đểâm cho học sinh . -Đánh giá tiết dạy . 5.Daën doø 1’ Học bài trả lời câu hỏi SGK Đọc mục “ Em có biết” ----------------------------------------------------------RUÙT KINH NGHIEÄM ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tieát PPCT : 35 Tieát daïy : 4 Ngaøy daïy: 22/12/2008 Baøi 40. I Muïc tieâu. Tuaàn 18. OÂN TAÄP PHAÀN DI TRUYEÀN VAØ BIEÁN DÒ. 1. Kiến thức: HS tự hệ thống hoá được các kiến thức cơ bản về di truyền và biến dị. Biết vận dụng lý thuyết vào thực tiễn sản xuất và đời sống. 2. Kó naêng : Rèn luyện kỹ năng tư duy ,tổng hợp, hệ thống hoá kiến thức. Kỹ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ : Giáo dục ý thức tìm hiểu ứng dụng sinh học vào đời sống. II. CHUAÅN BÒ 4. Chuaån bò cuûa giaùo vieân: Tranh ảnh liên quan đến phần di truyền 5. Chuaån bò cuûa hoïc sinh: Xem lại tất cả các bài đã học.
<span class='text_page_counter'>(85)</span> III TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG 1. Ổn định lớp : 1’ Điểm danh Hs 2. Kieåm tra baøi cuõ: Thoâng qua 3. Giảng bài mới. TG Noäi dung 39’ I. Hệ thống hoá kiến thức. Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. - GV chia lớp thành 10 nhóm nhỏ và yeâu caàu: + Hai nhóm cùng nghiên cứu một nội dung + Hoàn thành các bản kiến thức từ 40.1 40.5. - GV quan sát hướng dẫn các nhóm ghi những kiến thức cơ bản. - GV chữa bài bằng cách: + Chieáu phim trong cuûa caùc nhoùm. + Yeâu caàu nhoùm khaùc nhaän xeùt. - GV caàn löu yù:Sau phaàn trình baøy, nhaän xeùt boå sung cuûa từng nhóm GV đánh giá và giúp HS hoàn thiện kiến thức . GV lấy kiến thức ở sách giáo khoa làm chuẩn trong các bảng từ 40.1 40.5. - Các nhóm nhận phim trong đó đã có sẵn nội dung. - Các nhóm trao đổi thống nhất ý kiếnhoàn thành nội dung đó. - Đại diện nhóm trình bày đáp aùn cuûa mình treân maùy chieáu. - Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt vaø boå sung. Sau khi nghe nhaän xeùt vaø boå sung kieán thöcù cuûa GV, Caùc nhóm tự sửa chữa và ghi vào vở baøi taäp cuûa caù nhaân HS tiếp tục trao đổi nhóm vận dụng các kiến thức vừa hệ thống ở hoạt động trên để thống nhất ý kiến trả lời. -yeâu caàu. Baûng 40.1. Toùm taét caùc quy luaät di truyeàn Teân quy Noäi dung Giaûi thích YÙ nghóa luaät Phaân li Do sự phân li của cặp nhân tố Các nhân tố di truyền Xaùc ñònh tính troäi di truyền trong sự hình thành không hoà trộn vào nhau ( thường là tốt ) giao tử nên mỗi giao tử chỉ Phân li và tổ hợp các cặp chứa 1 cặp nhân tố trong cặp gen tương ứng Phân li độc Phân li độc lập của các cặp F2 Coù tæ leä moãi KH baèng Tạo biến dị tổ hợp laäp nhaân toá di truyeàn trong phaùt tích tæ leä cuûa caùc tính traïng sinh giao tử hợp thành nó Di truyeàn Caùc TT do nhoùm gen LK quy Caùc gen LK cuøng phaân li Tạo sự DT ổn định lieân keát định được DT cùng nhau với NST trong phân bào của cả nhóm TT có lợi Di truyeàn Ở các loài giao phối tỉ lệ đực : Phân li và tổ hợp các cặp Điều khiển tỉ lệ đực : giới tính caùi xaáp xæ 1 : 1 NST giới tính caùi Bảng 40.2. Những diễn biến cơ bản của NST qua các kì trong nguyên phân và giảm phân Caùc kì Nguyeân phaân Giaûm phaân I Giaûm phaân II Kì đầu NST kép đóng xoắn, co ngắn NST kép đóng xoắn, co NST keùp co laïi thaáy roõ và dính vào sợi thoi phân bào ngắn . Các NST kép tương số lượng NST kép ở tâm động đồng tiếp hợp theo chiều ( ñôn boäi ) doïc vaø baét cheùo Kì giữa NST kép đóng xoắn, co ngắn Từng cặp NST kép xếp Caùc NST keùp xeáp cực đại và xếp thành 1 hàng thaønh 2 haøng treân MPXÑ thaønh 1 haøng treân treân MPXÑ cuûa thoi phaân baøo cuûa thoi phaân baøo MPXÑ cuûa thoi phaân baøo Kì sau Từng cặp NST kép chẻ dọc ở Các cặp NST kép tương Từng cặp NST kép.
<span class='text_page_counter'>(86)</span> tâm động thành 2 NST đơn phân li về 2 cực tb. đồng phân li độc lập về 2 cực của tb. chẻ dọc ở tâm động thaønh 2 NST ñôn phaân li về 2 cực tb Kì cuoái Caùc NST ñôn naèm goïn trong Caùc NST keùp naèm goïn Caùc NST ñôn naèm goïn nhân với số lượng = 2n như ở trong nhân với số lượng n trong nhân với số tb meï (kép) = 1/2 ở tb mẹ lượng = n ( NST đơn )ï Baûng 40.3. Baûn chaát vaø yù nghóa cuûa caùc quaù trìng nguyeân phaân, giaûm phaân vaø thuï tinh Caùc quaù Baûn chaát YÙ nghóa trình Nguyeân Giữ nguyên bộ NST, nghĩa là các tb con Duy trì ổn định bộ NST trong sự lớn lên phaân được tạo ra có 2n giống như tb mẹ của cơ thể và những loài sinh sản vô tính Giaûm phaân Làm giảm số lượng NST đi 1 nửa, nghĩa Góp phần duy trì ổn định bộ NST qua là các tb con được tạo ra có số lượng các thế hệ ở những loài sinh sản hữu tính NST (n) = ½ cuûa tb meï và tạo ra nguồn biến dị tổ hợp Thuï tinh Kết hợp 2 bộ nhân đơn bội (n) thành bộ Goùp phaàn duy trì oån ñònh boä NST qua nhân lưỡng bội (2n) các thế hệ ở những loài sinh sản hữu tính và tạo ra nguồn biến dị tổ hợp Bảng 40.4. Cấu trúc và chức năng của AND, ARN và prôtêin Đại phân tử Caáu truùc Chức năng AND - Chuoãi xoaén keùp - Lưu giữ thông tin DT - 4 loại Nu : A, T, G, X - Truyền đạt thông tin DT ARN - Chuoãi xoaén ñôn - Truyền đạt thông tin DT - 4 loại Nu : A, U, G, X - Vaän chuyeån aa - Tham gia caáu truùc riboâxoâm Proâteâin - Moät hay nhieàu chuoãi ñôn - Enzim xúc tác quá trình trao đổi - 20 loại aa chaát - Hoócmon điều hoà quá trình trao đổi chất - Vận chuyển, cung cấp nănglượng Bảng 40.5. Các dạng đột biến Các loại đột biến Khaùi nieäm Các dạng đột biến ÑB gen Những biến đổi trong cấu trúc của AND Mất, thêm, thay thế 1 cặp Nu thường tại 1 điểm nào đó ÑB caáu truùc NST Những biến đổi trong cấu trúc của NST Mất, lặp, đảo đoạn ĐB số lượng NST Những biến đổi về số lượng trong bộ Dò boäi theå, ña boäi theå NST 4. Toång keát tieát daïy: 4’ GV nhận xét về tinh thần, thái độ học tập cảu HS 5. Daën doø : 1’ Veà nhaø xem tieáp phaàn coøn laïi. Tieát PPCT : 36 Tieát daïy : 1 Ngaøy daïy: 24/12/2008. …………………………………………………………... Tuaàn 18.
<span class='text_page_counter'>(87)</span> Baøi 40. OÂN TAÄP PHAÀN DI TRUYEÀN VAØ BIEÁN DÒ ( tt ). I Muïc tieâu 1. Kiến thức: HS tự hệ thống hoá được các kiến thức cơ bản về di truyền và biến dị. Biết vận dụng lý thuyết vào thực tiễn sản xuất và đời sống. 6. Kó naêng : Rèn luyện kỹ năng tư duy ,tổng hợp, hệ thống hoá kiến thức. Kỹ năng hoạt động nhóm. 7.Thái độ : Giáo dục ý thức tìm hiểu ứng dụng sinh học vào đời sống. II. CHUAÅN BÒ 8. Chuaån bò cuûa giaùo vieân: Tranh ảnh liên quan đến phần di truyền 9. Chuaån bò cuûa hoïc sinh: Xem lại tất cả các bài đã học III TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG 1. Ổn định lớp : 1’ Điểm danh Hs 2. Kieåm tra baøi cuõ: Thoâng qua 3. Giảng bài mới TG 39’. Noäi dung II. Caâu hoûi oân taäp. Hoạt động của GV -GV yêu cầu HS trả lời 1 số caâu hoûi trang 117 coøn laïi học sinh tự trả lời _ Trả lời các câu hỏi 1 2 3 5 -Hướng dẫn thảo luận toàn lớp để hoạ sinh được trao đổi bổ sung kiến thức cho nhau.. Caâu 2. Haõy giaûi thích moái quan hệ giữa KG, MT, KH. Người ta vận dụng mối quan hệ này vào thực tiễn sản xuaát ntn ? Câu 3. Vì sao n/c DT người phaûi coù phöông phaùp thích hợp? Nêu những điểm cơ bản của phương pháp đó ? Câu 4. Sự hiểu biết về DT hoïc tö vaán coù yù nghóa gì ? Câu 5. Trình bày những ưu theá cuûa coâng ngheä tb ?. Hoạt động của HS -HS tiếp tục trao đổi nhóm vận dụng các kiến thức vừa hệ thống ở hoạt động trên để thống nhất ý kiến trả lời. -yeâu caàu Câu 1 : Sơ đồ thể hiện mối quan hệ giữa gen và tính trạng . Cụ thể : +Gen là khuông mẫu để tổng hợp mARN. +mARN là khuônmẫu tổng hợp chuỗi axit amin caáu thaønh neân proâtein +Protein chịu tác động của môi trừơng bieåu hieän thaønh tính traïng Caâu 2 : -Kiểu hình là kết quả sự tương tác giữa kiểu gen và môi trường -Vaän duïng : Baát kì moät gioáng naøo ( Kieåu gen) muoán coù naêng suaát (soá lượng kiểu hình ) cần được chăm sóc tốt (ngoại cảnh) Câu 3: Nghiên cứu di truyền người phải có phương pháp thích hợp vì +Ở người sinh sản muộn và đẻ ít con +Khoâng theå aùp duïng caùc phöông phaùp lai và gây đột biến vì lí do xã hội Câu 4. Giúp con người tránh được.
<span class='text_page_counter'>(88)</span> những bệnh và tật DT Caâu 5 : Öu theá cuûa coâng ngheä teá baøo + Chæ nuoâi caáy teá baøo moâ treân moâi trường dinh dưỡng nhân tạo để tạo cơ quan hoàn chỉnh +Rút ngắn thời gian tạo giống -GV nhận xét hoạt động của +Chủ động tạo các cơ quan thay thế học sinh và giúp học sinh các cơ quan bị hỏng ở người hoàn thiện kiến thức 4. Toång keát tieát daïy. : 4’ GV nhận xét về tinh thần, thái độ học tập của HS 5. Daën doø : 1’ Hoïc baøi chuaån bò thi HK I -----------------------------------------------------------------Tieát PPCT : 37 Tieát daïy : 3 Ngaøy daïy: 23/12/2009. Tieát PPCT : 38 Tieát daïy : 1 Ngaøy daïy: 25/12/2009 Baøi 33. Tuaàn 19. Tuaàn 19. GÂY ĐỘT BIẾN NHÂN TẠO TRONG CHỌN GIỐNG.
<span class='text_page_counter'>(89)</span> I. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức :Học sinh trình bày được : Sự cần thiết phải chọn tác nhân cụ thể khi gây đột biến Phương pháp sử dụng tác nhân vật lý và hoá học để gây đột biến HS giải thích được sự giống nhau và khác nhau trong việc sử dụng các thể đột biến trong chọn giống vi sinh vậtvà thực vật 2. Kó naêng : Reøn kyõ naêng : Nghiên cứu thông tin phát hiện kiến thức Kỹ năng so sánh tổng hợp Khái quát hoá kiến thức, hoạt động nhóm 3. Thái độ : Giáo dục ý thức tìm hiểu thành tựu khoa học. Taïo long yeâu thích moân hoïc II. CHUAÅN BÒ: 1. Chuaån bò cuûa giaùo vieân: Tư liệu về chọn giống, thành tựu sinh học, sách “Di truyền học” của Phan Cự Nhân Phiếu học tập : Tìm hiểu các tác nhân vật lý gây đột biến (HS kẻ bảng vào vở). 2. Chuaån bò cuûa hoïc sinh: Taùc nhaân Tieán haønh Keát quaû Ứng dụng Tia phoùng xaï , , . Tia tử ngoại Soác nhieät III. TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG 1. Ổn định lớp: 1’ 2.Kieåm tra baøi cuõ : Thoâng qua 3.Giảng bài mới : Hoạt động 1: Gây Đột Biến Nhân Tạo Bằng Tác Nhân Vật Lý Mục tiêu : HS trình bày được phương pháp, kết quả và ứng dụng của tác nhân vật lý khi sử dụng để gây đột biến gen. TG Noäi Dung Hoạt động giáo viên Hoạt động học sinh 13’ - GV yeâu caàu : - HS nghiên cứu SGK, I . Gây Đột Biến Nhân Tạo + Hoàn thành nội dung phiếu ghi nhớ kiến thức Baèng Taùc Nhaân Vaät Lyù - Tia phoùng xaï , , : Chieáu hoïc taäp - Trao đổi nhóm thống xaï vaø haït naåy maàm, ñænh sinh + Trả lời câu hỏi: nhất câu trả lời hoàn trưởng,Mô thực vật nuôi cấy Taïi sao tia phoùng xaï coù khaûi thaønh phieáu hoïc taäp - Tia tử ngoại : Xử lý sinh vật ngăng gây đột biến? bào tử và hạt phấn . Tại sao tia tử ngoại thường - Sốc nhiệt : Gây hiện tượng đa được sử dụng để sử lý các đối - Đại diện nhóm chữa bội ở một số cây trồng (đặc tượng có kích thước nhỏ? phieáu hoïc taäp treân baûng, bieät laø caây hoï caø) - Gvchữa bài bằng cách kẻ phiếu caùc nhoùm khaùc theo doõi treân baûng caùc nhoùm ghi noäi dung nhaän xeùt boå sung. - GV đánh giá hoạt động và kết - Các nhóm trả lời câu quả của các nhóm giúp HS hoàn hỏi, nhóm khác bổ sung thiện kiến thức Hoạt động 2 : Gây Đột Biến Nhân Tạo Bằng Các Tác Nhân Hoá Học TG. Noäi Dung. Hoạt động giáo viên. Hoạt động học sinh.
<span class='text_page_counter'>(90)</span> 14’. II . Gây Đột Biến Nhân Tạo Bằng Các Tác Nhân Hoá Học - Hoá chất : EMS, NMU, NEU, coânsixin. - Phöông phaùp : + Ngaâm haït khoâ, haït naåy maàm vaø dung dòch hoùa chaát, tieâm dung dòch vaø baàu nhuïy . + Dung dịch hoá chất tác động lên phân tử ADN làm thây thế cặp nucleâoâtit, maát caëp nucleâoâtit, hay cản trở sự hình thành thoi vô sắc.. - GV yêu cầu HS nghiên cứu, trả lời câu hỏi mục SGK tr. 97 - GV nhận xét giúp HS hoàn thiện kiến thức. - HS nghiên cứu SGK ghi nhớ kiến thức - Thảo luận nhóm, trả lời caâu hoûi - Moät vaøi HS trình baøy đáp án, HS khác theo dõi nhaän xeùt boå sung - HS tổng hợp kiến thức. Hoạt động 3 : Sự Đột Biến Nhân Tạo Trong Chọn Giống Mục tiêu : HS chỉ ra được việc sử dụng các thể đột biến nhân tạo trong việc chọn giống đối với các nhoùm sinh vaät khaùc nhau. Tieán haønh :. TG 11’. Noäi Dung III . Sự Đột Biến Nhân Tạo Trong Choïn Gioáng - Troïng choïn gioáng vi sinh vaät (Phổ biến là gây đột biến có choïn loïc) + Chọn các thể đột biến tạo ra chaát coù haoït tính cao + Chọn thể đột biến sinh trưởng mạnh, để tăng sinh khối ở nấm men và vi khuẩn. + Chọn các thể đột biến giảm sức sống, không còn khả năng gây bệnh để sản xuất vacxin. - Trong choïn gioáng caây troàng + Chọn đột biến có lợi, nhân thành giống mới hoặc dùng làm bố mẹ để lai tạo giống + Chú ý các đột biến kháng beänh, khaû naêng choáng chòu, rút ngắn thời gian sinh trưởng - Đối vật nuôi + Chỉ sử dụng các nhóm động vaät baäc thaáp + Các động vật bậc cao : Cơ quan sinh saûn naèm saâu trong cơ thể, dễ gây chết khi xử lý. Hoạt động giáo viên - GV định hướng trước cho HS sử dùng đột biến nhân taïo trong choïn gioáng goàm : + Choïn gioáng vi sinh vaät + Choïn gioáng caây troàng + Choïn gioáng vaät nuoâi - GV nêu câu trả lời. + Người ta sử dụng các thể đột biến trong chọ giống vi sinh vaät vaø caây troàng theo hướng nào? Tai sao?. - Tại sao người ta ít sử dụng phương pháp gây đột biến trong choïn gioáng vaät nuoâi? - GV nhaän xeùt vaø giuùp HS. Hoạt động học sinh - HS nghiên cứu SGK tr.97, 98 kết hợp các tư liệu sưu tầm, ghi nhớ kiến thức - HS thaûo luaän nhoùm, thoáng nhaát yù kieán Yeâu caàu : + Neâu ñieåm khaùc nhau trong việc sử dụng thể đột biến ở sinh vật, thực vật. + Ñöa ví duï. - Ñai dieän nhoùm trình baøy, nhoùm khaùc boå sung. HS ñöa ví duï : - Xử lý bào tử nấm Penicillium baèng tia phoùng xaï, taïo được chuûng Penicillium có hoạt tính Penicillin taêng gaáp 200 laàn (saûn xuaát khaùng sinh). - Giống táo má hồng đã được xử lý bằng hoá chất NMU tử gioáng taùo Gia Loäc (Haûi Döông) cho 2 vuï 1 naêm, quaû troøn, ngoït, doøn, thôm phía beân maù, khi chín coù saéc taám hoàng - Sử dụng đa bội ở dâu tằm, döông lieãu taïogioáng caây troàng ña boâi coù naêng xuaát cao.
<span class='text_page_counter'>(91)</span> baèng taùc nhaân lyù hoïc. hoang thiện kiến thức.. - HS chuù yù. 3. Kiểm tra - Đánh Giá 5’ -Yêu cầu học sinh độc khung mau hồng . - Toùm taét noäi dung chính cuûa baøi. CAÂu hoûi : - GV:con người đã gây dột biến nhân tạo bằng loại tác nhân nào và tiến hành như thế nào? - Đánh giá câu trả lời của học sinh . -Đánh giá tiết dạy . 5.Daën doø 1’ Học bài trả lời câu hỏi SGK Xem lại tất cả các bài đã học ----------------------------------------------------------RUÙT KINH NGHIEÄM ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.
<span class='text_page_counter'>(92)</span>