Nghiên cứu năng lực cạnh tranh của công ty cổ phần ô tô trường hải

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

VÕ HỒNG MINH

NGHIÊN CỨU NĂNG LỰC CẠNH TRANH
CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN Ô TÔ TRƯỜNG HẢI

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH

Đà Nẵng – Năm 2020


ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

VÕ HỒNG MINH

NGHIÊN CỨU NĂNG LỰC CẠNH TRANH
CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN Ô TÔ TRƯỜNG HẢI

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH
Mã số: 60.34.01.02

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. NGUYỄN THANH LIÊM

Đà Nẵng – Năm 2020


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn “Nghiên cứu năng lực cạnh tranh của Công ty

cổ phần ô tô Trường Hải” là kết quả của quá trình tự nghiên cứu của riêng tôi.
Ngoại trừ các nội dung tham khảo từ các cơng trình khác như đã nêu rõ trong
luận văn, các số liệu điều tra, kết quả nghiên cứu đưa ra trong luận văn là
trung thực và chưa được cơng bố trong bất kỳ cơng trình nghiên cứu nào đã
có từ trước.

Tác giả

Võ Hồng Minh


MỤC LỤC

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ........................................................................ 1
2. Mục tiêu nghiên cứu ............................................................................. 2
3. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu...................................... 2
4. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................... 3
5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài .............................................. 3
6. Bố cục đề tài.......................................................................................... 4
7. Tổng quan các cơng trình nghiên cứu về năng lực cạnh tranh và nhân
tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp................................. 4
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CẠNH TRANH VÀ NĂNG LỰC
CẠNH TRANH CỦA DOANH NGHIỆP ................................................... 12
1.1. Cạnh tranh và vai trò của cạnh tranh trong nền kinh tế ............................... 12
1.1.1. Khái niệm về cạnh tranh ............................................................... 12
1.1.2. Vai trò của cạnh tranh trong nền kinh tế....................................... 13
1.1.3. Các hình thức cạnh tranh chủ yếu................................................. 14
1.2 Khái niệm năng lực cạnh tranh và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp
......................................................................................................................... 16

1.3 Các tiêu chí xác định năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp................... 20
1.3.1 Khả năng duy trì và mở rộng thị phần của doanh nghiệp.............. 20
1.3.2 Năng lực cạnh tranh của sản phẩm ................................................ 21
1.3.3 Hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp......................................... 22
1.3.4. Khả năng thích ứng và đổi mới của doanh nghiệp ....................... 23
1.3.5. Khả năng thu hút nguồn lực.......................................................... 23
1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp........ 23
1.4.1 Các yếu tố vĩ mô ............................................................................ 23


1.4.2 Các yếu tố vi mô ............................................................................ 27
1.4.3 Các yếu tố bên trong doanh nghiệp ............................................... 30
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1................................................................................ 35
CHƯƠNG 2. PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH
CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN Ô TÔ TRƯỜNG HẢI................................... 36
2.1 Tổng quan về quá trình hình thành và phát triển của Công ty cổ phần ô tô
Trường Hải ...................................................................................................... 36
2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của cơng ty.............................. 36
2.1.2 Lĩnh vực hoạt động kinh doanh ..................................................... 37
2.1.3 Hệ giá trị của cơng ty ..................................................................... 40
2.1.4 Văn hóa tổ chức ............................................................................. 40
2.1.5 Cơ cấu tổ chức................................................................................ 41
2.1.6 Tình hình kết quả kinh doanh ........................................................ 41
2.2 Phân tích đánh giá các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của
công ty cổ phần ô tô Trường Hải .................................................................... 42
2.2.1 Môi trường vĩ mô ........................................................................... 42
2.2.2 Môi trường vi mô ........................................................................... 52
2.2.3 Các yếu tố bên trong doanh nghiệp ............................................... 71
2.3 Phân tích đánh giá thực trạng năng lực cạnh tranh của Công ty cổ phần ô
tô Trường Hải theo các tiêu chí....................................................................... 86

2.3.1 Khả năng duy trì và mở rộng thị phần của doanh nghiệp.............. 86
2.3.2 Năng lực cạnh tranh của sản phẩm ................................................ 86
2.3.3 Hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp......................................... 88
2.3.4. Khả năng thích ứng và đổi mới của doanh nghiệp ....................... 89
2.3.5. Khả năng thu hút nguồn lực.......................................................... 90
2.4 Xác định các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của Công ty cổ
phần ô tô Trường Hải. ..................................................................................... 91


KẾT LUẬN CHƯƠNG 2................................................................................ 92
CHƯƠNG 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH
TRANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN Ô TÔ TRƯỜNG HẢI. .................. 93
3.1 Nhận diện những điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và đe dọa đối với sự phát
triển của Công ty cổ phần ô tô Trường Hải trong ngành công nghiệp ô tô .... 93
3.1.1 Những điểm mạnh của công ty ...................................................... 93
3.1.2 Những điểm yếu của công ty ......................................................... 94
3.1.3 Những cơ hội phát triển của công ty.............................................. 95
3.1.4 Những mối đe dọa cản trở sự phát triển của công ty ..................... 95
3.2 Chiến lược phát triển của Công ty cổ phần ô tô Trường Hải.................... 96
3.2.1 Chiến lược chung cho tổng công ty: .............................................. 96
3.2.2 Chiến lược phát triển cho lĩnh vực sản xuất và phân phối ô tô ..... 96
3.3 Đề xuất giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của Công ty cổ phần ô tô
Trường Hải ...................................................................................................... 98
3.3.1 Giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ............................ 98
3.3.2 Giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ phân phối và dịch vụ sau
bán hàng ........................................................................................................ 100
3.3.3 Đầu tư nâng cao năng lực nghiên cứu và phát triển R&D........... 101
KẾT LUẬN .................................................................................................. 104
TÀI LIỆU THAM KHẢO

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
THACO

Công ty cổ phần ô tơ Trường Hải

HAGL

Cơng ty cổ phần Hồng Anh Gia Lai

THADI

Cơng ty CP Sản xuất, chế biến và phân phối nông nghiệp Thadi

HNG

Công ty HAGL Nông nghiệp

Vinfast

Công ty trách nhiệm hữu hạn sản xuất và kinh doanh Vinfast

TC MOTOR Công ty cổ phần Huyndai Thành Công
TMV

Công ty ô tô Toyota Việt Nam

HVN

Công ty Honda Việt Nam

VAMA

Hiệp hội các Nhà sản xuất Ô tô Việt Nam

WHO

Tổ chức Y tế thế giới

ASEAN

Hiệp hội các nước Đông Nam Á

UBND

Ủy ban nhân dân

NHNN

Ngân hàng nhà nước

NHTM

Ngân hàng thương mại

CBU

Xe nhập khẩu nguyên chiếc

CKD

Xe sản xuất lắp ráp trong nước

HĐQT

Hội đồng quản trị

TGĐ

Tổng giám đốc

GDP

Tổng sản tổng sản phẩm quốc nội

CPI

Chỉ số giá tiêu dùng

KCN

Khu công nghiệp

R&D

Nghiên cứu và phát triển


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Cơ cấu nguồn nhân lực của THACO, nguồn THACO................... 72

Bảng 2.2. Số sáng kiến và hiệu quả thu được từ 201 - 2017 .......................... 73
Bảng 2.3. Chỉ số tài chính của THACO. (Nguồn: Vietstock) ........................ 81
Bảng 2.4 Chỉ số tài chính ngành ơ tơ. (Nguồn: Vietstock)............................. 82


DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 2.1. Cơ cấu tổ chức hiện tại của cơng ty (Nguồn: THACO) ................. 41
Hình 2.2. Thị phần các hãng ô tô tại Việt Nam năm 2018 ............................. 42
Hình 2.3. Tốc độ tăng trưởng GDP luỹ kế 9 tháng đầu năm 2019 đạt mức cao
nhất 10 năm 2010-2019 (Nguồn: Tổng cục Thống kê)................................... 43
Hình 2.4.Thị phần ơ tơ Việt Nam tính đến 11.2019 ....................................... 53
Hình 2.5. Doanh số bán hàng thị trường ơ tơ năm 2019................................. 53
Hình 2.6. Báo cáo tài chính của Toyota (Nguồn: Vietstock).......................... 60
Hình 2.7. Báo cáo tài chính của Honda, nguồn: Vietstock............................. 63
Hình 2.8. Bảng so sánh năng lực và quy trình sản xuất của VinFast so với các
nhà sản xuất ô-tô khác. (Nguồn: ALTERA SOLUTIONS)............................ 65
Hình 2.9. Kết quả kinh doanh của THACO, nguồn THACO)........................ 88


1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong bối cảnh nền kinh tế thế giới có nhiều biến động cả về mặt chính
trị và sự cạnh tranh trong mơi trường kinh tế thị trường mới, các doanh nghiệp
đã và đang đối mặt với mức độ cạnh tranh trên thị trường tồn cầu. Q trình
hội nhập kinh tế vừa mang lại cho doanh nghiệp những lợi ích nhưng cũng tạo
những thách thức to lớn đó là sự cạnh tranh ngày càng gay gắt, sự thay đổi
nhanh chóng và khó lường của môi trường kinh doanh, cũng như áp lực cạnh
tranh ngày càng cao ở cả thị trường trong và ngoài nước, đã tạo ra nhiều thách

thức đối với các doanh nghiệp Việt Nam. Để tồn tại và phát triển doanh
nghiệp cần phải nâng cao năng lực cạnh tranh của mình vì đó là chìa khóa dẫn
đến thành cơng cho tất cả các doanh nghiệp, điều này lại đòi hỏi doanh nghiệp
phải có nguồn lực thích hợp để tạo ra lợi thế cạnh tranh. Vì vậy, yêu cầu cấp
bách đối với các doanh nghiệp là phải phát hiện ra các nguồn lực, năng lực
tạo ra lợi thế cạnh tranh rồi từ đó duy trì và phát triển nhằm đảm bảo lợi thế
cạnh tranh bền vững trong tương lai, giúp cho doanh nghiệp đứng vững trên
thị trường nội địa trước sự tấn công của các đối thủ cạnh tranh.
Dưới góc độ lý thuyết, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp luôn là mối
quan tâm hàng đầu không chỉ của các doanh nghiệp mà còn là mối quan tâm
rất lớn của các nhà nghiên cứu cả trong và ngồi nước. Có khá nhiều nghiên
cứu về năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp đã được thực hiện, tuy nhiên
khái niệm về năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp vẫn chưa có sự thống nhất
giữa các nhà nghiên cứu. Bên cạnh đó, các nhân tố tác động đến năng lực
cạnh tranh của doanh nghiệp cũng được tiếp cận theo nhiều hướng nghiên cứu
khác nhau.
Công ty cổ phần ô tô Trường Hải (THACO) được thành lập vào ngày
29/04/1997. Người sáng lập là ông Trần Bá Dương, hiện là Chủ tịch Hội đồng
Quản trị THACO. Tổng số nhân sự hiện nay khoảng 20.000 người. Sau 22
năm hình thành và phát triển, THACO đã trở thành Tập đồn cơng nghiệp đa


2

ngành, trong đó Cơ khí và Ơ tơ là ngành chủ lực. Là doanh nghiệp đứng đầu
trong lĩnh vực sản xuất, lắp ráp và phân phối ô tô tại Việt Nam, THACO luôn
quan tâm đến việc nâng cao năng lực cạnh tranh nhằm vươn tới vị trí hàng
đầu khu vực. Trong bối cảnh sự cạnh tranh lớn từ những nền công nghiệp ô tô
khác trong khu vực như Thái Lan, Maylaisia, Indonesia... đó là một thách
thức lớn đối với THACO trong việc giành lấy lợi thế cạnh tranh.

Với những yêu cầu thực tiễn đó là tìm ra giải pháp chiến lược nhằm nâng
cao năng lực cạnh tranh của THACO trong môi trường mới, tôi thực hiện
nghiên cứu này nhằm mục đích tìm hiểu, đánh giá hiện trạng năng lực cạnh
tranh của Công ty cổ phần ô tô Trường Hải, đồng thời tìm ra các nhân tố cốt
lõi ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp từ đó đưa ra các giải
pháp nhằm góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh trong tương lai của cơng
ty. Vì vậy tác giả lựa chọn đề tài:"Nghiên cứu năng lực cạnh tranh của
công ty cổ phần ô tô Trường Hải" làm nội dung nghiên cứu của luận văn.
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1. Mục tiêu chung
Mục tiêu chung của nghiên cứu là phân tích đánh giá hiện trạng năng lực
cạnh tranh của cơng ty. Đồng thời xác định các nhân tố cốt lõi ảnh hưởng đến
năng lực cạnh của cơng ty từ đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao năng
lực cạnh tranh của Công ty cổ phần ô tô Trường Hải.
2.2. Mục tiêu cụ thể
Mục tiêu 1. Phân tích đánh giá thực trạng năng lực cạnh tranh của Công
ty cổ phần ô tô Trường Hải ở hiện tại.
Mục tiêu 2. Phân tích và xác định các nhân tố cốt lõi ảnh hưởng đến
năng lực cạnh tranh của Công ty cổ phần ô tô Trường Hải.
Mục tiêu 3. Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của
Công ty cổ phần ô tô Trường Hải.
3. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu


3

3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của toàn luận văn là tập trung nghiên cứu thực
trạng năng lực cạnh tranh và các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh
của Công ty cổ phần ô tô Trường Hải.

3.2. Phạm vi nghiên cứu
Về không gian: Phạm vi nghiên được thực hiện tại Công ty cổ phần ô tô
Trường Hải. Vì hạn chế về thời gian và điều kiện vị trí cơng tác nên tác giả
tập trung nghiên cứu về năng lực cạnh tranh của Công ty cổ phần ô tô Trường
Hải trong ngành sản xuất và phân phối ô tô du lịch của Công ty là chủ yếu.
Về thời gian: Thông tin dữ liệu thứ cấp và sơ cấp trong luận văn được
thu thập và xử lý trong giai đoạn 2016- 2018.
Về lĩnh vực: Dựa trên năng lực và nguồn thông tin thực tế, lĩnh vực
nghiên cứu được tập trung phân tích là lĩnh vực: Sản xuất và kinh doanh xe ô
tô du lịch.
4. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu được sử dụng chính trong luận văn là phương
pháp nghiên cứu định tính. Với các phương pháp cụ thể sau:
- Phương pháp tổng hợp số liệu và so sánh để phân tích.
- Phương pháp tổng hợp, kết hợp các phương pháp thống kê.
Để đảm bảo nguồn thông tin phục vụ việc phân tích và đánh giá có hiệu
quả, tác giả tiến hành thu thập dữ liệu từ nguồn thông tin thứ cấp: Các vấn đề
lý luận được tổng hợp từ sách giáo trình, tạp chí chun ngành và các tài liệu
chính thống khác. Các số liệu tổng hợp, số liệu thống kê do các cơ quan, tổ
chức chính thống và các học giả có uy tín đã cơng bố và được thừa nhận rộng
rãi. Từ đó, tác giả tiến hành phân tích nguồn dữ liệu để phục vụ cho quá trình
nghiên cứu.
5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
Để xác định các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của doanh
nghiệp, luận văn đã đưa ra quan điểm về năng lực cạnh tranh của doanh


4

nghiệp theo lý thuyết năng lực, khác với các nghiên cứu trong nước trước đây

chủ yếu tiếp cận năng lực cạnh tranh theo lý thuyết cạnh tranh truyền thống.
Luận văn đã xác định các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh phù hợp
với đặc điểm của Công ty cổ phần ơ tơ Trường Hải một cách có hệ thống.
6. Bố cục đề tài
Nội dung luận văn gồm có các phần sau:
Mở đầu: Phần này giới thiệu một cách sơ lược về đề tài nghiên cứu.
Chương 1: Cơ sở lý luận về cạnh tranh và năng lực cạnh tranh của doanh
nghiệp.
Chương 2: Phân tích thực trạng năng lực cạnh tranh của Công ty cổ phần
ô tô Trường Hải.
Chương 3: Một số giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của Công ty
cổ phần ô tô Trường Hải.
7. Tổng quan các cơng trình nghiên cứu về năng lực cạnh tranh và
nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp
Đã có nhiều cơng trình nghiên cứu cả trong và ngoài nước về cạnh tranh,
năng lực cạnh tranh. Trong quá trình thực hiện đề tài của mình, tác giả nhận
thấy có nhiều tài liệu, cơng trình nghiên cứu rất hữu ích, giúp đề tài của mình
được hồn thiện hơn. Sau đây là một số tài liệu mà bản thân đã tìm hiểu, cụ
thể:
7.1 Các nghiên cứu về năng lực cạnh tranh
Năng lực cạnh tranh và việc nghiên cứu năng lực cạnh tranh một cách hệ
thống lại được bắt đầu khá muộn và chỉ mới từ những năm 1980 đến nay. Các
hướng nghiên cứu về năng lực cạnh tranh được chia thành 5 hướng chính:
(1) Năng lực cạnh tranh tiếp cận theo quan điểm của lý thuyết cạnh tranh
truyền thống.
(2) Năng lực cạnh tranh tiếp cận theo chuỗi giá trị.
(3) Năng lực cạnh tranh tiếp cận theo định hướng thị trường.
(4) Năng lực cạnh tranh tiếp cận theo lý thuyết nguồn lực doanh nghiệp.

5

(5) Năng lực cạnh tranh tiếp cận theo lý thuyết năng lực.
7.1.1 Năng lực cạnh tranh theo quan điểm của lý thuyết cạnh tranh
truyền thống
Lý thuyết cạnh tranh truyền thống với các trường phái nghiên cứu nổi
tiếng như: Kinh tế học Chamberlin, Kinh tế học tổ chức, Lý thuyết cạnh tranh
trên cơ sở kinh tế học, cạnh tranh độc quyền… thường dựa trên tiền đề là các
doanh nghiệp trong cùng ngành có tính đồng nhất về nguồn lực và chiến lược
kinh doanh họ sử dụng. Và kinh tế học tổ chức, kinh tế độc quyền lại phân
tích năng lực cạnh tranh với giả định doanh nghiệp có lợi thế tuyệt đối về các
tài sản, nguồn lực. Tuy nhiên, trong môi trường kinh doanh thay đổi nhanh
chóng thì các điều kiện về chí phí, cơng nghệ, quy mơ, ... đã khơng còn là lợi
thế tuyệt đối của doanh nghiệp. Cùng với đó với sự phát triển của cạnh tranh
thì nguồn lực cũng như chiến lược kinh doanh của các doanh nghiệp sẽ khó
đồng nhất vì mỗi cơng ty sẽ định hướng phát triển khác nhau dựa theo lợi thế
nguồn lực và năng lực của mình.
7.1.2 Năng lực cạnh tranh tiếp cận từ chuỗi giá trị
Chuỗi giá trị là một khái niệm được đưa ra đầu tiên bởi Porter vào năm
1985: Chuỗi giá trị là tổng thể các hoạt động liên quan đến sản xuất và tiêu
thụ một sản phẩm hoặc dịch vụ nào đó. Giá trị tạo ra của chuỗi bao gồm tổng
các giá trị tạo ra tại mỗi công đoạn của chuỗi.
Chuỗi giá trị tổng quát của Porter là một trong những phương pháp được
sử dụng rộng rãi nhất để đại diện cho hoạt động của một công ty và các quy
trình kinh doanh. Trong thực tế, Porter giả định rằng trong chuỗi giá trị các
nguồn lực của một doanh nghiệp là phụ thuộc vào hoạt động của nó và vì thế
hình thức chuỗi giá trị của một cơng ty (các nguồn lực và khả năng nó sử
dụng) phụ thuộc vào cơ cấu ngành công nghiệp, các hoạt động chức năng mà
doanh nghiệp tập trung vào, các chuỗi giá trị của khách hàng, nhà cung cấp,
đối thủ cạnh tranh và liệu doanh nghiệp có một chi phí hoặc sự khác biệt so

với đối thủ cạnh tranh.


6

7.1.3 Năng lực cạnh tranh tiếp cận dựa trên định hướng thị trường
Lý thuyết năng lực cạnh tranh dựa trên định hướng thị trường được phát
triển trên cơ sở cho rằng một doanh nghiệp sẽ đạt được năng lực cạnh tranh
bằng cách tập trung vào việc làm thế nào để thỏa mãn nhu cầu của khách
hàng, tạo ra giá trị khách hàng tốt hơn so với đối thủ và đạt được kết quả hoạt
động kinh doanh.
Quan điểm định hướng thị trường cho rằng các công ty đạt được năng
lực cạnh tranh là “công ty theo định hướng thị trường được phân biệt bởi khả
năng đáp ứng các sự kiện và xu hướng thị trường của họ trước đối thủ cạnh
tranh. Họ có thể dự đốn chính xác hơn phản ứng với hành động được thiết kế
để duy trì hoặc thu hút khách hàng, cải thiện quan hệ kênh phân phối, hoặc
ngăn chặn các đối thủ cạnh tranh.
7.1.4 Năng lực cạnh tranh theo lý thuyết nguồn lực
Lý thuyết về nguồn lực của doanh nghiệp của ra đời năm 1984 được xem
là một hướng tiếp cận mới trong nghiên cứu cạnh tranh của doanh nghiệp,
khác với quan điểm của porter, cho rằng nguồn lực của doanh nghiệp chính là
yếu tố quyết định đến năng lực cạnh tranh và hiệu quả kinh doanh của doanh
nghiệp, lý thuyết về nguồn lực của doanh nghiệp tập trung vào phân tích năng
lực cạnh tranh dựa vào các yếu tố bên trong, đó là nguồn lực nội tại của doanh
nghiệp và dựa trên tiền đề là các doanh nghiệp trong cùng một ngành thường
sử dụng những chiến lược kinh doanh khác nhau và không thể dễ dàng sao
chép được vì chiến lược kinh doanh phụ thuộc vào chính nguồn lực của doanh
nghiệp đó. Một nguồn lực tạo nên lợi thế cho doanh nghiệp trong cạnh tranh
phải thỏa mãn 4 điều kiện sau: (1) Giá trị, (2) Hiếm, (3) Khó bắt chước, (4)
Khơng thể thay thế, được gọi tắt là VRIN (Valuable, Rare, Inimitable,Nonsubstitutable).

Tuy nhiên, trong môi trường cạnh tranh hiện nay, doanh nghiệp cạnh
tranh không chỉ bằng sự khác biệt về nguồn lực mà tập trung vào khả năng
phối hợp và sử dụng nguồn lực một cách hiệu quả nhằm đạt mục tiêu chiến


7

lược của mình), đây cũng là một hạn chế của lý thuyết nguồn lực khi chỉ nhấn
mạnh đến yếu tố nội tại mà không xem xét đến các yếu tố môi trường kinh
doanh, những áp lực cạnh tranh của ngành kinh doanh.
7.1.5 Năng lực cạnh tranh tiếp cận từ lý thuyết năng lực
Quan điểm cạnh tranh dựa trên năng lực của doanh nghiệp tập trung vào
khả năng sử dụng, kết hợp tài sản, nguồn, năng lực nhằm đạt được tăng
trưởng và hiệu quả tổng thể của tổ chức. Đặc biệt, lý thuyết cạnh tranh dựa
trên năng lực tương thích với lý thuyết tiến hóa trong việc phân tích các mối
tương tác kinh tế giữa doanh nghiệp và môi trường tạo ra thông qua sự ảnh
hưởng bởi sự thay đổi liên tục. Nổi bật trong quan điểm nền tảng năng lực là
giả định rằng môi trường công ty là năng động và do vậy yêu cầu phải xây
dựng năng lực và tận dụng năng lực liên tục để duy trì lợi thế cạnh tranh.
7.2 Nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh
của doanh nghiệp
Vấn đề phân tích nghiên cứu năng lực cạnh tranh trong doanh nghiệp đã
được nhiều tác giả cả trong và ngoài nước quan tâm, thực hiện nghiên cứu.
Trong quá trình thực hiện đề tài của mình, tác giả nhận thấy có nhiều tài liệu,
cơng trình nghiên cứu rất hữu ích, giúp đề tài của mình được hồn thiện hơn.
Sau đây là một số tài liệu mà bản thân đã tìm hiểu, cụ thể:
- Nghiên cứu của Onar & Polat (2010) về các nhân tố tác động tới năng
lực cạnh tranh và lựa chọn chiến lược kinh doanh của 104 doanh nghiệp niêm
yết tại sở giao dịch chứng khoán Istabul - Thổ Nhĩ Kỳ thông qua phỏng vấn
tổng giám đốc hoặc giám đốc nguồn nhân lực dựa trên bảng câu hỏi Likert 7

điểm. Nghiên cứu này đã phân tích các nhân tố tác động đến năng lực cạnh
tranh của doanh nghiệp bao gồm (1) khả năng quản trị, (2) khả năng sản xuất,
(3) khả năng bán hàng- marketing, (4) khả năng dịch vụ hậu cần logistics, (5)
cơng nghệ thơng tin, (6) tài chính - kế tốn, (7) nguồn nhân lực, (8) dịch vụ
chăm sóc khách hàng, (9) cung ứng, (10) nghiên cứu và phát triển, (11) quản


8

trị công nghệ, (12) đổi mới và (13) quan hệ khách hàng. Nghiên cứu này đã
khẳng định quyết định chiến lược càng đúng đắn thì càng tạo ra khả năng
cạnh tranh cao.
- Nghiên cứu của Thompson, Strickland & Gamble (2007) đã đề xuất các
nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh tổng thể của một doanh nghiệp
dựa trên 10 yếu tố (Hình ảnh/uy tín, cơng nghệ, mạng lưới phân phối, khả
năng phát triển và đổi mới sản phẩm, chi phí sản xuất, dịch vụ khách hàng,
nguồn nhân lực, tình hình tài chính và trình độ quảng cáo, khả năng quản lý
thay đổi). Tuy nhiên nghiên cứu này mới chỉ xác định các nhân tố ảnh hưởng
đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và đánh giá nó dựa trên phương
pháp cho điểm nhằm so sánh năng lực giữa các doanh nghiệp mà chưa xác
định được mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố này đến năng lực cạnh tranh
và hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp.
- Nghiên cứu của tác giả Sauka (2014) về “Đo lường năng lực cạnh tranh
của các công ty ở Latvia” Kết quả nghiên cứu đã xác định 7 nhân tố ảnh
hưởng đến năng lực cạnh tranh cấp công ty, bao gồm: (1) Năng lực tiếp cận
các nguồn lực; (2) Năng lực làm việc của nhân viên; (3) Nguồn lực tài chính;
(4) Chiến lược kinh doanh; (5) Tác động của môi trường; (6) Năng lực kinh
doanh so với đối thủ; (7) Sử dụng các mạng lưới thông tin liên lạc. Nhược
điểm chủ yếu của nghiên cứu này là chỉ sử dụng phương pháp thống kê và
đưa ra nhận xét dựa trên giá trị trung bình. Nghiên cứu chỉ xác định những

yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và đo lường mức
độ của chúng thông qua khảo sát nhưng không đề cập đến mối quan hệ với
năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Kết quả của nghiên cứu được đánh giá
trong bối cảnh tại Latvian bởi các cơng ty nói chung, mà không phân biệt lĩnh
vực hoạt động nên kết quả sẽ hạn chế khi áp dụng vào các nước có nền kinh tế
phát triển cũng như những cơng ty có ngành nghề khác.


9

Các nghiên cứu tại Việt Nam về năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp
trong những năm gần đây cũng được rất nhiều nhà nghiên cứu và các các học
giả quan tâm. Các nghiên cứu chủ yếu tập trung vào hai hướng chính, đó là:
(1) nghiên cứu về năng lực cạnh tranh và các giải pháp nâng cao năng lực
cạnh tranh của doanh nghiệp trong một ngành; (2) nghiên cứu về các yếu tố
nội tại tác động đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp:
- Nguyễn Đình Thọ & Nguyễn Mai Trang (2009) đã thực hiện việc đo
lường một số nhân tố tạo thành năng lực động của các doanh nghiệp trên địa
bàn thành phố Hồ Chí Minh bằng phương pháp định lượng. Tác giả nghiên
cứu bốn yếu tố tạo nên năng lực động doanh nghiệp là định hướng kinh
doanh, định hướng học hỏi, năng lực marketing và năng lực sáng tạo và mức
độ ảnh hưởng của các yếu tố này đối với kết quả kinh doanh của doanh
nghiệp. Hạn chế của nghiên cứu này là kết quả chỉ được kiểm định với các
doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh. Hơn nữa nghiên cứu chỉ
kiểm định tổng quát, khơng phân tích chi tiết vào từng ngành nghề kinh doanh
cụ thể như sản phẩm, dịch vụ, công nghệ cao, cơng nghiệp, thâm dụng lao
động, v.v… do đó khơng thể phát hiện các khác biệt nhất định về vai trò của
các yếu tố năng lực động đối với lợi thế kinh doanh và kết quả kinh doanh. Và
cuối cùng là nghiên cứu chỉ xem xét một số yếu tố năng lực động chính, trong
khi cịn rất nhiều yếu tố doanh nghiệp có thể là yếu tố năng lực động cần được

xem xét để tạo được mơ hình tổng hợp về năng lực động tạo nên lợi thế cạnh
tranh và kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Các yếu tố này có thể là năng
lực sản xuất, R&D, định hướng thị trường, nội hóa tri thức, v.v…
- Nguyễn Thành Long (2016) trong luận án Tiến sỹ "Nghiên cứu các yếu
tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp du lịch Bến Tre". Tác
giả đã hệ thống hóa được cơ sở lý thuyết về năng lực cạnh tranh của doanh
nghiệp và một số mơ hình nghiên cứu về năng lực cạnh tranh của doanh


10

nghiệp trong lĩnh vực du lịch. Đã xác định 8 yếu tố ảnh hưởng đến năng lực
cạnh tranh của doanh nghiệp du lịch Bến Tre gắn với đặc thù về điều kiện
kinh tế - xã hội và điều kiện tự nhiên của địa phương. Các yếu tố đó bao gồm:
(1) Năng lực marketing; (2) Thương hiệu; (3) Năng lực tổ chức, quản lý; (4)
Trách nhiệm xã hội; (5) Chất lượng sản phẩm, dịch vụ; (6) Nguồn nhân lực;
(7) Cạnh tranh về giá; (8) Điều kiện môi trường điểm đến (cơ chế chính sách,
người dân địa phương, mơi trường tự nhiên).
- Nguyễn Duy Hùng (2016) trong luận án Tiến sỹ "Nâng cao năng lực
cạnh tranh của các cơng ty chứng khốn Việt Nam". Tác giả đã vận dụng mơ
hình đánh giá các yếu tố nội bộ của Thompson và Strickland (2001) để xác
định hệ thống 07 yếu tố bên trong tác động đến năng lực cạnh tranh của các
công ty chứng khoán Việt Nam, bao gồm yếu tố về tiềm lực tài chính; vốn trí
tuệ; chất lượng sản phẩm; trình độ cơng nghệ; chất lượng dịch vụ; thương
hiêu, uy tín và hoạt động xúc tiến; mạng lưới hoạt động. Luận án đã lượng
hóa được mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố bên trong tới năng lực cạnh
tranh của các công ty chứng khốn Việt Nam. Từ đó tác giả đưa ra giải pháp
tương ứng liên quan đến nâng cao năng lực cạnh tranh cho các cơng ty chứng
khốn Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh tự do hoá thị trường chứng khoán.

11

TỔNG KẾT CHƯƠNG MỞ ĐẦU
Chương mở đầu đã trình bày tổng quan các nghiên cứu về năng lực cạnh
tranh của doanh nghiệp. Qua nghiên cứu tổng quan cho thấy các hướng
nghiên cứu về năng lực cạnh tranh được chia thành 5 hướng chính: (1) Năng
lực cạnh tranh tiếp cận theo quan điểm của lý thuyết cạnh tranh truyền thống;
(2) Năng lực cạnh tranh tiếp cận theo chuỗi giá trị; (3) Năng lực cạnh tranh
tiếp cận theo định hướng thị trường; (4) Năng lực cạnh tranh tiếp cận theo lý
thuyết nguồn lực doanh nghiệp; (5) Năng lực cạnh tranh tiếp cận theo lý
thuyết năng lực. Đồng thời các nghiên cứu trong nước đề cập đến năng lực
cạnh tranh đã đề cập tới các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của
doanh nghiệp. Mặt khác, hiện nay chưa có nghiên cứu thực nghiệm nào ở quy
mô luận văn thạc sĩ nghiên cứu về năng lực cạnh tranh và các nhân tố ảnh
hưởng đến năng lực cạnh tranh của Công ty cổ phần ô tô Trường Hải tiếp cận
từ lý thuyết năng lực. Để thực theo hướng nghiên cứu này, chương 1 của luận
văn sẽ xem xét cơ sở lý thuyết về năng lực cạnh tranh tiếp cận từ lý thuyết
năng lực và các đặc điểm riêng của Công ty cổ phần ô tô Trường Hải


12

CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CẠNH TRANH
VÀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA DOANH NGHIỆP
1.1. Cạnh tranh và vai trò của cạnh tranh trong nền kinh tế
1.1.1. Khái niệm về cạnh tranh
Hiện nay, có nhiều khái niệm khác nhau về cạnh tranh trong các lĩnh vực
kinh tế và xã hội. Một trong những khó khăn là khơng có một sự thống nhất

rộng rãi về định nghĩa khái niệm này. Lý do là thuật ngữ này được sử dụng để
đánh giá cho tất cả các doanh nghiệp, các ngành, các quốc gia và cả các khu
vực liên quốc gia. Nhưng những mục tiêu cơ bản được đặt ra khác nhau phụ
thuộc vào góc độ xem xét là của quốc gia hay doanh nghiệp. Trong khi đối
với một doanh nghiệp mục tiêu chủ yếu là tồn tại và tìm kiếm lợi nhuận trên
cơ sở cạnh tranh trong môi trường quốc gia hay quốc tế thì đối với một quốc
gia mục tiêu là nâng cao mức sống vật chất và phúc lợi cho nhân dân. Ở đây,
thuật ngữ cạnh tranh được tiếp cận dưới góc độ trong lĩnh vực kinh tế, một
dạng cụ thể của cạnh tranh.
Theo Từ điển kinh doanh của Anh xuất bản năm 1992, cạnh tranh được
xem như là sự ganh đua, sự kình địch giữa các nhà kinh doanh trên thị trường
nhằm tranh giành cùng một loại tài nguyên sản xuất hoặc cùng một loại khách
hàng về phía mình. Ở Việt Nam, Từ điển Bách khoa Việt Nam [4, tập 1] định
nghĩa: Cạnh tranh trong kinh doanh là hoạt động ganh đua giữa những người
sản xuất hàng hoá, giữa các thương nhân, các nhà kinh doanh trong nền
kinh tế thị trường, bị chi phối bởi quan hệ cung- cầu, nhằm giành được các
điều kiện sản xuất, tiêu thụ, thị trường có lợi nhất.
Như vậy, hiểu theo nghĩa chung nhất thì cạnh tranh trong kinh doanh
được hiểu là chạy đua hay ganh đua gay gắt, quyết liệt giữa các chủ thể tham
gia kinh doanh trên thị trường để giành giật những điều kiện kinh doanh thuận
lợi nhất nhằm đem lại cho mình nhiều lợi ích nhất.
Kinh doanh trong nền kinh tế vận hành theo cơ chế thị trường, các doanh


13

nghiệp bắt buộc phải chấp nhận cạnh tranh với nhau, phải luôn không ngừng
phát triển để giành được ưu thế tương đối so với đối thủ. Nếu như lợi nhuận là
động lực thúc đẩy các doanh nghiệp tiến hành các hoạt động sản xuất kinh
doanh thì cạnh tranh bắt buộc họ phải tiến hành các hoạt động một cách có

hiệu quả cao nhất nhằm thu được lợi nhuận tối đa.
1.1.2. Vai trò của cạnh tranh trong nền kinh tế
1.1.2.1. Vai trò của cạnh tranh đối với doanh nghiệp
Cạnh tranh là quy luật khách quan của nền kinh tế thị trường. Bởi vậy,
bất cứ doanh nghiệp nào khi tham gia vào nền kinh tế thị trường cũng phải đối
mặt với cạnh tranh và phải nâng cao năng lực cạnh tranh của mình bằng cách
tạo ra những lợi thế cạnh tranh vượt trội hơn so với đối thủ như là: Nâng cao
chất lượng và mẫu mã sản phẩm, giảm giá, nâng cao hiệu quả công tác quản
lý và nguồn nhân lực... Do đó, cạnh tranh sẽ kích thích các doanh nghiệp
năng động hơn, mạnh mẽ hơn và hoạt động có hiệu quả hơn. Mặt khác, các
doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh vượt trội so với đối thủ trong điều kiện
cạnh tranh khốc liệt sẽ đảm bảo cho doanh nghiệp phát triển lâu dài và ổn
định.
1.1.2.2. Vai trò của cạnh tranh đối với người tiêu dùng
Cạnh tranh thúc đẩy các doanh nghiệp theo đuổi các chiến lược khác
nhau, sử dụng hiệu quả các nguồn lực, áp dụng những công nghệ hiện đại để
có thể đứng vững trên thị trường, thu được lợi nhuận cao,... chính điều này đã
làm cho người tiêu dùng được hưởng nhiều điều kiện thuận lợi hơn như: Sự
đa dạng chủng loại các mặt hàng, sản phẩm có chất lượng tốt hơn mà giá lại
rẻ hơn, các dịch vụ ngày càng thuận tiện,....
1.1.2.3. Vai trò của cạnh tranh đối với nền kinh tế
Cạnh tranh là động lực làm cho nền kinh tế tăng trưởng và phát triển vì
cạnh tranh loại bỏ những doanh nghiệp hoạt động kém hiệu quả đồng thời
khẳng định sự tồn tại và phát triển của các doanh nghiệp kinh doanh hiệu quả.
Cạnh tranh thúc đẩy sự phát triển bình đẳng của các thành phần kinh tế trong


14

nền kinh tế thị trường, góp phần xố bỏ sự độc quyền, sự bất bình đẳng trong

kinh doanh. Mặt khác, cạnh tranh thúc đẩy sự phát triển của khoa học kỹ
thuật, sự phân công lao động xã hội ngày càng sâu rộng, tạo ra những sản
phẩm đáp ứng nhu cầu ngày càng tốt hơn. Từ đó, góp phần nâng cao chất
lượng cuộc sống của cộng đồng xã hội.
1.1.3. Các hình thức cạnh tranh chủ yếu
1.1.3.1. Căn cứ theo tính chất và mức độ cạnh tranh
Cạnh tranh hồn hảo: Là hình thức cạnh tranh mà trong đó người bán
và người mua khơng có ảnh hưởng lên giá thị trường, giá cả thị trường là do
quan hệ cung cầu trên thị trường quyết định. Các sản phẩm bán ra có tính chất
đồng nhất cao. Điều kiện tham gia hay rút lui khỏi thị trường rất dễ dàng.
Hình thức cạnh tranh hồn hảo rất khó tìm thấy sự tồn tại ở hiện tại.
Cạnh tranh khơng hồn hảo: Cạnh tranh khơng hồn hảo là hình thức
cạnh tranh chiếm ưu thế trong các ngành sản xuất, mà ở đó các doanh nghiệp
có đủ sức mạnh và thế lực có thể chi phối được giá cả sản phẩm của mình trên
thị trường. Cạnh tranh khơng hồn hảo có hai loại: Độc quyền nhóm và cạnh
tranh mang tính độc quyền.
- Độc quyền nhóm: Tồn tại trong các ngành sản xuất mà ở đó chỉ có một
ít người sản xuất, mỗi người đều nhận thức được rằng giá cả các sản phẩm
của mình khơng chỉ phụ thuộc vào hoạt động của mình mà cịn phụ thuộc vào
hoạt động của những kẻ cạnh tranh quan trọng trong ngành đó.
- Cạnh tranh mang tính độc quyền: Là hình thức cạnh tranh mà trong đó
các doanh nghiệp cạnh tranh với nhau bằng việc bán các sản phẩm phân biệt
(đã được làm cho khác sản phẩm của các doanh nghiệp khác), các sản phẩm
này có thể thay thế cho nhau ở mức độ cao nhưng khơng phải là thay thế hồn
hảo. Người bán có thể thu hút khách hàng bằng các cách hữu hiệu như quảng
cáo, khuyến mại, dịch vụ hậu mãi,… Loại hình cạnh tranh này rất phổ biến
hiện nay.


15

1.1.3.2. Căn cứ vào chủ thể tham gia thị trường
Cạnh tranh giữa người bán với người mua: Là cuộc cạnh tranh diễn
ra theo “luật” mua rẻ- bán đắt. Người mua ln muốn mua được rẻ, ngược lại,
người bán ln có tham vọng bán đắt. Sự cạnh tranh này được thực hiện trong
quá trình “mặc cả” và cuối cùng giá cả được hình thành và hành động bán,
mua được thực hiện.
Cạnh tranh giữa những người mua với nhau: Là cuộc cạnh tranh trên
cơ sở quy luật cung cầu. Khi một loại hàng hố, dịch vụ nào đó mà mức cung
cấp nhỏ hơn nhu cầu tiêu dùng thì cuộc cạnh tranh càng trở nên quyết liệt và
giá hàng hố, dịch vụ đó sẽ càng tăng. Kết quả cuối cùng là người bán thu
được lợi nhuận cao, cịn người mua thì phải mất thêm một số tiền. Đây là
cuộc cạnh tranh mà những người mua tự làm hại chính mình.
Cạnh tranh giữa những người bán với nhau: Là cuộc cạnh tranh chính
trên vũ đài thị trường, đồng thời cũng là cuộc cạnh tranh khốc liệt nhất, có ý
nghĩa sống cịn đối với các doanh nghiệp. Tất cả các doanh nghiệp đều muốn
giành giật lấy lợi thế cạnh tranh, chiếm lĩnh thị phần của đối thủ. Kết quả để
đánh giá doanh nghiệp nào chiến thắng trong cuộc cạnh tranh này là việc tăng
doanh số tiêu thụ, tăng tỉ lệ thị phần. Cùng với nó là tăng lợi nhuận, tăng đầu tư
chiều sâu, mở rộng sản xuất. Trong nền kinh tế thị trường, cạnh tranh là hiện
tượng tự nhiên, bởi thế, đã bước vào kinh doanh thì bắt buộc phải chấp nhận.
1.1.3.3. Căn cứ theo phạm vi lãnh thổ
- Cạnh tranh trong nước.
- Cạnh tranh quốc tế.

Trong bối cảnh hội nhập ngày nay thì cạnh tranh quốc tế ngày càng trở
nên gay gắt, cạnh tranh quốc tế đòi hỏi các chủ thể phải tuân thủ các tiêu
chuẩn quốc tế, thông lệ quốc tế.
1.1.3.4. Căn cứ theo phạm vi ngành kinh tế
Cạnh tranh trong nội bộ ngành: Là sự cạnh tranh giữa các doanh

nghiệp cùng sản xuất và tiêu thụ một loại hàng hoá hoặc dịch vụ nào đó.


16

Trong cuộc cạnh tranh này, các doanh nghiệp thơn tính nhau. Những doanh
nghiệp chiến thắng sẽ mở rộng phạm vi hoạt động của mình trên thị trường;
những doanh nghiệp thua cuộc sẽ phải thu hẹp kinh doanh, thậm chí bị phá
sản.
Cạnh tranh giữa các ngành: Là sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp,
hay đồng minh các doanh nghiệp trong ngành kinh tế khác nhau, nhằm giành
lấy lợi nhuận lớn nhất. Trong q trình cạnh tranh này, các doanh nghiệp ln
say mê với những ngành đầu tư có lợi nhuận nên đã chuyển vốn từ ngành ít
lợi nhuận sang ngành nhiều lợi nhuận. Sự điều chuyển tự nhiên theo tiếng gọi
của lợi nhuận này sau một thời gian nhất định, vô hình chung hình thành nên
sự phân phối vốn hợp lý giữa các ngành sản xuất, để rồi kết quả cuối cùng là,
các doanh nghiệp đầu tư ở các ngành khác nhau với số vốn bằng nhau chỉ thu
được lợi nhuận như nhau, tức là hình thành tỷ suất lợi nhuận bình quân cho tất
cả các ngành.
1.2 Khái niệm năng lực cạnh tranh và năng lực cạnh tranh của
doanh nghiệp
Năng lực cạnh tranh, khả năng cạnh tranh hay sức cạnh tranh là những
thuật ngữ có cùng nội dung. Thuật ngữ này có liên quan mật thiết với cạnh
tranh và ngày càng được sử dụng rộng rãi nhưng đến nay vẫn là một khái
niệm còn nhiều tranh cãi giữa các nhà hoạch định chính sách, các nhà kinh tế,
các nhà nghiên cứu ở nhiều nước.
Khái niệm năng lực cạnh tranh được đề cập đầu tiên ở Mỹ vào đầu
những năm 1980. "Doanh nghiệp có khả năng cạnh tranh là doanh nghiệp có
thể sản xuất sản phẩm và dịch vụ với chất lượng vượt trội và giá cả thấp hơn
các đối thủ cạnh tranh trong nước và quốc tế. Khả năng cạnh tranh đồng nghĩa

với việc đạt được lợi ích lâu dài của doanh nghiệp và khả năng bảo đảm thu
nhập cho người lao động và chủ doanh nghiệp". Năm 1998, Bộ Thương mại
và Công nghiệp (Anh) đưa ra định nghĩa: "Đối với doanh nghiệp, năng lực
cạnh tranh là khả năng sản xuất đúng sản phẩm, xác định đúng giá cả và vào