de cuong van 9

<span class='text_page_counter'>(1)</span>ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP HỌC KÌ II I- TIẾNG VIỆT Tªn bµi LÝ thuyÕt I. C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i 1. Ph¬ng - Giao tiếp, phải đáp ứng đúng yêu cầu : ch©m vÒ l- Kh«ng thiÕu, kh«ng thõa îng 2. Ph¬ng §õng nãi nh÷ng ®iÒu mµ m×nh kh«ng tin ch©m vÒ là đúng hay không có bằng chứng xác thực chÊt 3. Ph¬ng - Nói đúng đề tài, tránh lạc đề ch©m quan hÖ 4. Ph¬ng - Nãi ng¾n gän, rµnh m¹ch, tr¸nh m¬ hå. ch©m c¸ch thøc 5. Ph¬ng - CÇn tÕ nhÞ, t«n träng ngêi kh¸c ch©m lÞch sù II. Xng h« - TiÕng ViÖt cã mét hÖ thèng xng hé rÊt trong héi phong phó, tinh tÕ vµ giµu s¾c th¸i biÓu tho¹i c¶m. - C¨n cø vµo t×nh huèng giao tiÕp mµ xng h« cho phï hîp. III. DÉn trùc tiÕp, c¸ch dÉn gi¸n tiÕp. 1. Trùc tiÕp : Nh¾c l¹i nguyªn v¨n lêi nãi, hay ý nghĩ. đợc đặt trong dấu ngoặc kÐp. 2. DÉn gi¸n tiÕp : Nh¾c l¹i ý cña ngêi kh¸c. Không để trong dấu ngoặc kép. IV : Sù ph¸t 1. Ph¸t triÓn cña tõ trªn c¬ së nghÜa gèc cña triÓn cña chóng. tõ vùng - 2 ph¬ng thøc : Èn dô, ho¸n dô 2. T¹o tõ ng÷ míi. Thùc hµnh. VÝ dô 1: B¸c cã thÊy con lîn cíi cña t«i ch¹y qua ®©y kh«ng? VÝ dô 2: Thi nãi kho¸c. VÝ dô 3: Xem gÆp nhau cuèi tuÇn. Ví dụ 4 : Tôi đồng ý với những nhận định về truyện ngắn của ông ấy. - Trâu cày không đợc giết VÝ dô5: Lêi nãi ch¼ng mÊt….võa lßng nhau VÝ dô : ChÞ DËu xng h« víi cai lÖ - LÇn 1 : Ch¸u van «ng, nhµ ch¸u võa tỉnh đợc một lúc, xin ông tha cho - LÇn 2 : Chång t«i ®au èm «ng kh«ng đợc phép hành hạ - LÇn 3 : Mµy trãi ngay chång bµ ®i bµ cho mµy xem VÝ dô1 : Gor Ki nãi : Chi tiÕt nhá lµm nªn nhµ v¨n lín. VÝ dô 2 : Nhng chí hiÓu lÇm r»ng B¸c sèng kh¾c khæ theo lèi nhµ tu hµnh, thanh tao theo kiÓu nhµ hiÒn triÕt Èn dËt (PV§) VÝ dô 1 : Tõ “ ¡n” ( cã 13 nghÜa). Tõ “Ch©n”, “ §Çu” (cã nhiÒu nghÜa) VÝ dô 2 : O Sin, in ter net, ®iÖn tho¹i di động.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> V. ThuËt ng÷. VI. Trau dåi vèn tõ. VII. Tæng kÕt tõ vùng. - Mîn tõ ng÷ cña níc ngoµi ( Mîn tiÕng H¸n nhiÒu nhÊt) Thuật ngữ : 2 đặc điểm: - Mçi thuËt ng÷ biÓu thÞ mét kh¸i niÖm vµ ngîc l¹i. - Kh«ng cã tÝnh biÓu c¶m 1. N¾m v÷ng nghÜa cña tõ vµ c¸ch dïng tõ. 2. Rèn luyện để biết thêm từ những từ cha biÕt lµm t¨ng vèn tõ cha biÕt lµ viÖc thêng xuyên để trau dồi vốn từ 1. Từ đơn và phức. VÝ dô 3 : Ti vi, Gac®bu, quèc kú, quèc ca, gi¸o viªn , häc sinh. 2. Thµnh ng÷. VÝ dô 2 : “ Níc m¾t c¸ sÊu”, ®Çu voi ®u«i chuét, treo ®Çu dª b¸n thÞt chã, chuét sa chÜnh g¹o, mÌo mï ví c¸ r¸n…. VÝ dô 3 : YÕu ®iÓm : Lµ ®iÓm quan träng Tri kØ : Tri : BiÕt. KØ : M×nh (HiÓu b¹n nh hiÓu m×nh). 3. NghÜa cña tõ. 4. Tõ nhiÒu nghÜa vµ hiÖn tîng chuyÓn nghÜa cña. 5.Từ đồng âm 6. Từ đồng nghĩa 7. Tõ tr¸i nghÜa 8. Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ. 9. Trêng tõ vùng 10. Tõ tîng thanh, tîng h×nh 11. Mét sè phÐp tu tõ vùng :. a. So sánh: ( A nh B): Là đối chiếu sự vật, sù viÖc nµy víi SVSV kh¸c cã nÐt t¬ng đồng để làm tăng sức gời hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. b. Èn dô : ( Èn vÒ A): Lµ gäi tªn SVHT nµy bằng tên SVHT khác có nét tơng đồng với nã nh»m t¨ng søc gîi h×nh, gîi c¶m cho sù diễn đạt.. VÝ dô : Trêng tõ vùng, Èn dô, ho¸n dô ,đơn chất, mẫu hệ thị tộc, d chỉ … VÝ dô 1 : Quy m«, Phong thanh, cá ¸y, tr¾ng tay, yÕu ®iÓm VÝ dô 2 : L÷ kh¸ch, L÷ hµnh, ®a ®oan,... VÝ dô 1 : ¡n, giam gi÷, tèt t¬i. VÝ dô 4 : ¨n, cuèc, bµn … VÝ dô 5 : Ngùa lång- Lång ch¨n vµo vá ch¨n VÝ dô 6 : Qu¶- tr¸i; m¸y bay- phi c¬ Ví dụ 7 : Xấu- đẹp, cao- thấp Ví dụ 8 : Từ : từ đơn, từ phức, từ ghép, từ l¸y … Ví dụ 9 : “ Mặt lão đột nhiên co rúm lại … hu hu khãc”. VÝ dô 10 : Çm Çm…. ThÊp tho¸ng, man m¸c,… VD-a. “MÆt trêi xuèng biÓn nh hßn löa” Ngùa xe nh níc ¸o quÇn nh nªm. * Mô hình đầy đủ: VÕ A Ph¬ngdiÖn Tõ so VÕ B s¸nh so s¸nh b.“Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ VD2: Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi MÆt trêi cña mÑ em n»m trªn lng.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> c. Nh©n ho¸: Lµ gäi hoÆc t¶ con vËt, c©y cối, đồ vật…bằng những từ ngữ dùng để gäi hoÆc t¶ con ngêi; lµm cho thÕ giíi loµi vật, câi cối, đồ vật trở nên gân gũi với con ngời, biểu thị đợc suy nghĩ, tình cảm của con ngêi. d. Ho¸n dô: Lµ gäi tªn SVHT , kh¸i niÖm b»ng tªn cña mét SVHT, KN kh¸ccã quan hÖ gÇn gòi víi nã nh»m t¨ng søc gîi h×nh, gợi cảm cho sự diễn đạt e. Nói quá(khoa trơng, phóng đại) g. Nãi gi¶m, nãi tr¸nh h. §iÖp ng÷ i. Ch¬i ch÷. VIII Khëi ng÷. IX. C¸c thµnh phÇn biÖt lËp. 12. Từ địa phơng - Đứng trớc chủ ngữ nêu đề tài đợc nói đến trong c©u - Có thể thêm quan hệ từ từ đằng trớc: Về, đối với 1. T×nh th¸i: - Cách nhìn của ngời nói đối với sự việc đợc nói đến ở trong câu. - G¾n víi ý kiÕn cña ngêi nãi: - Thái độ ngời nói đối với ngời nghe.. 2. C¶m th¸n: BiÓu lé t©m lÝ ngêi nãi:. c. “Sóng đã cài then đêm sập cửa” Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao §ªm thë sao lïa níc H¹ Long. d. “M¾t c¸ huy hoµng mu«n dÆm kh¬i. e. “ThuyÒn ta l¸i giã … biÓn b»ng” g.“Con ë MiÒn Nam ra th¨m l¨ngB¸c” h. “Buån tr«ng … ghÕ ngåi” i. “Ch÷ tµi liÒn víi ch÷ tai mét vÇn” VÝ dô 12 :Ng·- Bæ- TÐ VÝ dô : Giµu, th× t«i còng giµu råi. Sang, th× t«i còng sang råi.. VÝ dô : Tin cËy cao : Ch¾c ch¾n, ch¾c h¼n . + Tin cËy thÊp : H×nh nh, dêng nh… VÝ dô: Theo ý t«i, ý anh , ý «ng Êy … VÝ dô : ¹… VÝ dô 2 : Than «i! thêi oanh liÖt nay cßn ®©u? VÝ dô 3 : Nµy; xin lçi, lµm ¬n, tha «ng! … VÝ dô 4: C« bÐ nhµ bªn ( cã ai ngê) Còng vµo du kÝch. H«m gÆp t«i vÉn cêi khóc khÝch M¾t ®en trßn ( th¬ng th¬ng qu¸ ®i th«i). 3. Gọi đáp: Tạo lập hoặc duy trì quan hệ giao tiÕp 4. Phụ chú : Dùng để bổ sung một số chi tiÕt cho nßng cèt c©u. - N»m gi÷a 2 dÊu ph¶y - N»m gi÷a 2 dÊu g¹ch ngang - Nằm giữa 2 dấu ngoặc đơn - N»m sau 2 chÊm ( Ýt gÆp) 1. Về nội dung : Câu chủ đề, sắp xếp các VD: Con mẹ Nuôi đứng ở sân công đcâu lô gích. êng… 2. VÒ h×nh thøc : LÆp , thÕ, nèi … VD: Mặt lão đột nhiên co rúm lại….. X. Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n: XI. Nghĩa t- 1. Nghĩa tờng minh : Đợc diễn đạt trực tiếp Ví dụ 1 : Ô! Cô còn quên chiếc khăn mùi êng minh , ( b»ng nh÷ng tõng ng÷ trong c©u). soa ®©y nµy..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> hµm ý: 2. Hàm ý : Không đợc diễn đạt trực tiếp b»ng tõ ng÷ trong c©u. XII: Tõlo¹i. 1. Danh tõ : ChØ sù vËt 2. Động từ : Chỉ hoạt động, trạng thái 3. TÝnh tõ: §Æc ®iÓm, tÝnh chÊt * NhËn biÕt DT, §T, TT trong c©u v¨n (Xem b¶ng). XIII. C¸c tõ lo¹i kh¸c:. 1. Sè tõ: Lµ nh÷ng tõ chØ sè lîng vµ thø tù cña sù vËt, sù viÖc. XIV:. VÝ dô 2 : C¬m chÝn råi ( mêi vµo ¨n cơm) Chè đã ngấm rồi đấy ( mời uống chÌ) Tríc TL Sau 1. Nh÷ng, DT Nµy, nä, c¸c kia, Êy… 2. H·y, §T Råi đừng, chớ 3. RÊt, TT L¾m, h¬i, qu¸ qu¸ VÝ dô 1 :. 2. Đại từ: Là những từ dùng để trỏ ngời , sự vật, hoạt động, tính chất …đợc nói đến trong một ngữ cảnh nhất định 3. Lîng tõ: Lµ nh÷ng tõ chØ lîng Ýt hay nhiÒu cña sù vËt 4. Chỉ từ: Là những từ dùng để trỏ vào sự vật nhằm xác định vị trí của sự vật trong kh«ng gian hoÆc thêi gian. 5. Phã tõ: Lµ nh÷ng tõ chuyªn ®i kÌm víi động từ, tính từ, để bổ sung ý nghĩa cho chóng 6. Quan hệ từ:Là những từ dùng để biểu thÞ ý nghÜa quan hÖ nh so s¸nh, së h÷u, nh©n qu¶…gi÷a c¸c bé phËn cña mét c©u, hoÆc gi÷a c¸c c©u trong mét ®o¹n v¨n 7. Trî tõ: Lµ nh÷ng tõ chuyªn ®i kÌm víi mét số từ ngữ trong câu để nhẫn mạnh hoặc biểu thị thái độ đánh giá sự vật, sự việc đợc nói đến ở từ ngữ đó. 8. Tình thái từ: Là những từ dùng để thêm vào câuđể tạo nên câu nghi vấn, cầu khiến, câu cảm thán và để biểu thị sắc th¸i t×nh c¶m cña ngêi nãi. VÝ dô 2 :. 9. Thán từ: Dùng để bộc lộ tình cảm, cảm xúc của ngời nói hoặc dùng để gọi đáp. Côm danh tõ ( danh tõ lµ trung t©m). VÝ dô 9 :Trêi ¬i, chØ cßn cã 5 phót!. VÝ dô 3 : VÉn cßn bao nhiªu n¾ng VÝ dô 4 : Quª anh ë ®©u thÕ. VÝ dô 5 : C¸i gièng hoa ngay khi míi në, màu sắc đã nhợt nhạt. VÝ dô 6 : T«i chøng kiÕn kh«ng biÕt bao nhiªu cuéc chia tay, nhng cha bao giê, tôi bị xúc động nh lần ấy (NQS) VÝ dô 7 : Mét l¸t sau kh«ng ph¶i chØ cã 3 đứa mà cả một lũ trẻ ở tầng dới lần lợt ch¹y lªn. VÝ dô 8 : Bµ l·o cha ®i hµng c¬ µ? muén mÊy? - Cha bµ ¹. Mêi bµ vµo ch¬i trong nµy.. VÝ dô 1 : Mét nh©n c¸ch ViÖt Nam.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Côm tõ. XV Thµnh phÇn c©u. XVI. Cụm động từ( động từ là trung tâm) Côm tÝnh tõ (TÝnh tõ lµ trung t©m) 1. Thµnh phÇn chÝnh : C- V. VÝ dô 2 : SÏ ch¹y x« vµo lßng anh VÝ dô 3 : SÏ kh«ng ªm ¶ Ví dụ 1 : Tợng /đứng C V. 2. Thµnh phÇn phô : Tr¹ng ng÷, khëi ng÷, Thµnh phÇn biÖt lËp.. VÝ dô 2 : Díi bÇu trêi trong xanh,/ trªn một khuôn viên thoáng đãng cạnh hồ Vị Xuyªn,/ ë trung t©m thµnh phè Nam §Þnh, tîng Quèc C«ng tiÕt chÕ Hng §¹o đại vơng Trần Quốc Tuấn đứng lồng léng, uy nghiªm. VD: NghÖ thuËt/ lµ tiÕng nãi cña t×nh c¶m VD: Nhng v× bom/ næ gÇn, Nho/ bÞ cho¸ng. (LMK) Dùng để hỏi, mời, ra lệnh, yêu cầu, …. Câu đơn : C- V. XVII XVIII XIX. C©u ghÐp : C- V, C- V Biến đổi câu Các kiểu câu ứng với mục đích giao tiếp kh¸c nhau *Nhấn mạnh về các hình thức chuyển nghĩa theo hai phương thức đã học. -Tác dụng của các hình thức chuyển nghĩa đó .. II/ PhÇn TËp lµm v¨n : KIỂU BÀI NghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch 1-Dµn ý chung: 1/ Më bµi: Nªu t¸c gi¶: T¸c phÈm Hoµn c¶nh s¸ng t¸c Bớc đầu nêu nhận định ,đánh giá sơ bộ về tác phẩm:....................................... 2/ Th©n bµi: Nhận xét, đánh giá về nội dung: SD các thao tác phân tích- tổng hợp. lí lẽ, dẫn chứng Nhận xét đánh giá về nghệ thuật của tác phẩm 3/ Kết bài: Nêu nhận định , đánh giá chung của mình về tác phẩm truyện ( HoÆc ®o¹n trÝch). 2- MỘT SỐ TÁC PHẨM TIÊU BIỂU §Ò 1: Ph©n tÝch gi¸ trÞ cña chuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng”- NguyÔn D÷ 1. Më bµi:. Giíi thiÖu t¸c gi¶: T¸c phÈm: - Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: -§¸nh gi¸ s¬ bé vÒ t¸c phÈm. NguyÔn D÷ chuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng ThÕ kû XVI (LÊy bèi c¶nh cña XHPK VN thÕ kû XIV) Truyện có những giá trị nổi bật: Hiện thực, nhân đạo vµ nghÖ thuËt..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> 2. Th©n bµi: 1. Gi¸ trÞ hiÖn thùc:. + Tè c¸o chiÕn tranh PK + Tè c¸o lÔ gi¸o PK bÊt c«ng. Khiến cho ngời đàn ông có nhiÒu quyÒn hµnh, ruång rÉy ngêi phô n÷. - DC:Tr¬ng Sinh kh«ng cã häc nªn ph¶i ®i vµo lo¹i ®Çu. 2. Gi¸ trÞ nh©n đạo :. a. Ca ngîi Vò N¬ng:. + §¶m ®ang + HiÕu nghÜa + Trong tr¾ng, thuû chung T¹o kÕt thóc cã hËu vµ gi¶i oan cho Vò N¬ng.. 3. Gi¸ trÞ nghÖ thuËt 3. KÕt bµi:. b. S¸ng t¹o thªm t×nh tiÕt kú ¶o: + T×nh huèng truyÖn + NghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt - Kh¸i qu¸t vÒ gi¸ trÞ, ý nghÜa cña t¸c phÈm - C¶m nghÜ cña b¶n th©n vÒ nh©n vËt, t¸c phÈm. -DC: Khi Tr¬ng Sinh nghe con nhá nãi ,vÒ nhµ m¾ng nhiếc, đánh đuổi vợ đi, không để ý gì đến những lời ph©n trÇn cña vî, can ng¨n cña hµng xãm.. - ¤ hay thế ra ch¼ng bao giê bÕ §¶n c¶ - Vò N¬ng, Tr¬ng Sinh tÝnh c¸ch tr¸i ngîc nhau , l¹i kh«ng có tình yêu –> Dễ dẫn đến bất hạnh Đặt trong hoàn cảnh lúc đó. §Ò2: Ph©n tÝch nh©n vËt «ng Hai trong truyÖn ng¾n “Lµng”- Kim L©n 1. Më bµi:. 2. Th©n bµi: a) BiÓu hiÖn cña t×nh yªu lµng, yªu níc b) Thö th¸ch t×nh yªu lµng, yªu níc. Giíi thiÖu t¸c gi¶: T¸c phÈm: - Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: -§¸nh gi¸ s¬ bé vÒ nh©n vËt - RÊt nhí lµng + Nghe tin lµng m×nh theo giÆc + BÞ chñ nhµ ®uæi + Trò chuyện với đứa con út + Nhà mình bị đốt nhng ông rất vui. c) §¸nh gi¸:. d) NghÖ thuËt 3. KÕt bµi:. Kim L©n Lµng S¸ng t¸c 1948 t¹i chiÕn khu ViÖt B¾c T×nh yªu Lµng, yªu níc hoµ quyÖn s©u s¾c trong nh©n vËt «ng Hai. KL: ¤ng Hai lµ ngêi cã t×nh yªu làng, yêu nớc rất cảm động sâu s¾c. T×nh yªu lµng, yªu níc Êy thống nhất, đồng nhất với nhau. - NT: X©y dùng t×nh huèng truyÖn, x©y dùng nh©n vËt, ng«n ng÷ truyÖn.... - Kh¸i qu¸t vÒ gi¸ trÞ, ý nghÜa cña nh©n vËt - C¶m nghÜ cña b¶n th©n vÒ nh©n. - Ph©n tÝch diÔn biÕn t©m tr¹ng nh©n vËt «ng Hai Ông có thái độ rất rõ về làng: “Làng thì yêu thật , nhng lµng theo T©y mÊt råi th× ph¶i thï” ¤ng kh¾c s©u trong lßng con «ng: Nhµ ta ë lµng chî DÇu - ừ đúng rồi ủng hộ cụ Hồ con nhỉ - Vì đó là minh chứng hùng hồn chứng tỏ ông và gia đình ông không theo giặc - Vì bao buồn đau của ông trớc đây đã đợc rũ bỏ s¹ch Tình yêu làng, yêu nớc đã đợc qua thử thách. Đặt trong hoàn cảnh lúc đó.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> vËt, t¸c phÈm §Ò 3: Ph©n tÝch nh©n vËt anh thanh niªn trong truyÖn “LÆng lÏ Sa Pa”- NTL *GV hớng dẫn HS đọc , tìm hiểu kỹ SGK trớc khi phân tích * KiÓm tra, nhÊn m¹nh cho HS c¸ch thøc ph©n tÝch nh©n vËt: - Cách 1: Phân tích theo trình tự diễn biến của câu chuyện. Rồi rút ra đặc diểm của nhân vật. - Cách 2: Tìm ra đặc điểm của nhân vật qua cái nhìn toàn truyện 1. Më bµi:. Giíi thiÖu t¸c gi¶: T¸c phÈm: - Hoµn c¶nh s¸ng t¸c:. NguyÔn Thµnh Long LÆng lÏ Sa Pa Mïa hÌ 1970 trong mét chuyÕn ®i thùc tÕ ë Lµo Cai.. -§¸nh gi¸ s¬ bé vÒ nh©n vËt Giíi thiÖu nh©n vËt anh thanh niªn:. Tuy chỉ xuất hiện thoáng chốc nhng đã để lại một ấn tîng s©u s¾c vÒ mét con ngêi say mª c«ng viÖc, l¹c quan, yêu đời, đóng góp thầm lặng cho đất nớc.. anh thanh niªn lµ ngêi say mª c«ng viÖc, lÆng lÏ cèng hiÕn hÕt m×nh v× c«ng viÖc. +Hoµn c¶nh lµm viÖc:. 2. Th©n bµi: Ph©n tÝch nh÷ng đặc điểm nhân vËt anh thanh niªn. + Vît lªn hoµn c¶nh b»ng nghÞ lùc, g¾n bã, say mª víi c«ng viÖc + Quan niệm đúng đắnvề ý nghĩa công việc của m×nh, ý nghÜa vÒ cuéc sèng + BiÕt tæ chøc s¾p xÕp cuéc sèng mét c¸ch khoa häc hîp lý. nh©n vËt anh thanh niªn cßn DC: lµ con ngêi cã nh÷ng phÈm chất đáng mến: Sự khiêm tèn,Cëi më ch©n thµnh, quý träng t×nh c¶m cña mäi ngêi, khát khao đợc trò chuyện gặp gì mäi ngêi. * §¸nh gi¸:. §¸nh gi¸ kh¸i qu¸t ý nghÜa:. Nhân vật anh thanh niên là con ngời bình dị nhng đã ngày đêm thầm lặng cống hiến công sức của mình cho đất nớc. Qua nhân vật anh thanh niên tác giả muốn nói trong cái im lặng của Sa Pa nơi ngời ta nghĩ đến nghỉ ng¬icã nh÷ng con ngêi lµm viÖc vµ lo nghÜ nh vËy cho đất nớc. Đồng thời TP còn gợi lên vđ về ý nghĩa và niềm vui của lao động tự giác, vì những mục đích chân chÝnh cña con ngêi. NghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt:. + NV chØ xuÊt hiÖn trong tho¸ng chèc, song vÉn in ®Ëm trong tâm trí ngời đọc, rất ấn tợng + Nh©n vËt anh thanh niªn hiÖn lªn qua sù c¶m nhËn suy nghÜ cña : ¤ng ho¹ sü, c« kü s, b¸c l¸i xe, lµm cho anh đáng mến hơn.. 3. KÕt bµi:. - Kh¸i qu¸t vÒ gi¸ trÞ, ý nghÜa cña nh©n vËt - Rót ra bµi häc vÒ ý nghÜa cuéc sèng, vÒ lý tëng nh©n sinh quan cña thanh niªn trong thời đại ngày nay. Đặt trong hoàn cảnh lúc đó.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> 1. Yêu đời, yêu nghề, có tinh thần trách nhiệm cao với công việc 2. Hiếu khách, thèm ngời, quan tâm chu đáo đến ngời khác 3. RÊt khiªm tèn. Ph©n tÝch nh©n vËt Ph¬ng §Þnh trong truyÖn ng¾n “Nh÷ng ng«i sao xa x«i”- Lª Minh Khuª 1. Më bµi:. Giíi thiÖu t¸c gi¶: T¸c phÈm: - Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: -§¸nh gi¸ s¬ bé vÒ nh©n vËt. Lª Minh Khuª Nh÷ng ng«i sao xa x«i N¨m 1971- gi÷a lóc cuéc chiÕn tranh chèng MÜ cøu níc ®ang diÔn ra rÊt ¸c liÖt. Phơng Định là nhân vật chính để lại ấn tợng sâu đậm trong lòng bạn đọc.. 2. Th©n bµi: a) §Æc ®iÓm ngo¹i h×nh vµ đặc điểm tính c¸ch. b) §¸nh gi¸:. a1) §Æc ®iÓm ngo¹i h×nh. - C« tù nhËn xÐt vÒ ngo¹i h×nh cña m×nh:T«i lµ c« g¸i Hà Nội.nh chói nắng Là một cô gái trẻ trung, xinh đẹp - Vẻ đẹp của cô đã hấp dẫn bao chàng trai: Không hiÓu sao chµo nhau hµng ngµy. Nhng c« kh«ng s¨n sãc vån v·. a2) Khắc hoạ rõ nét đặc - ThÝch ng¾m m×nh trong g¬ng ®iÓm t©m lý cña c« g¸i míi - DÔ næi c¸u lín: - Hay h¸t, m¬ méng - Thích làm dáng, điệu: Khi trò chuyện với anh bộ đội nói giỏi nào đó, cô quay mặt đi nơi khác, môi mím chÆt, khoanh tay tríc ngùc; Khi ph¸ bom, c« kh«ng ®i khom. V× c« nghÜ c¸c anh ph¸o thñ ®ang quan s¸t m×nh. a3) §Æc ®iÓm tÝnh c¸ch: - Vît lªn khã kh¨n nguy hiÓm, dòng c¶m ngoan cêng, b×nh tÜnh, ung dung. + Hoàn cảnh sống, chiến đấu + T¶ l¹i mét lÇn ph¸ bom + T©m lý chê bom næ - T©m hån trong s¸ng: + Giàu tình cảm với đồng chí, đồng đội, quê hơng. + Lạc quan, yêu đời Kh¸i qu¸t, ý nghÜa: - Qua nhân vật Phơng Định ngời đọc hình dung rõ nét, cô thÓ h¬n vÒ nh÷ng thÕ hÖ trÎ VN trong nh÷ng n¨m th¸ng kh¸ng chiÕn chèng Mü ¸c liÖt. - §ã lµ nh÷ng con ngêi: XÎ däc Trêng S¬n ®i cøu níc dËy tơng lai (Tố Hữu); Có những ngày vui sao cả nớc lên đờng - Xao xuyến bờ tre từng hồi trống giục; Bài thơ về tiểu đội xe không kính NghÖ thuËt x©y dùng nh©n - Miêu tả chân thực và sinh động tâm lý nhân vật vËt: - Chọn ngôi kể xng Tôi-Tạo điều kiện thuận lợi để tác gi¶ tËp trung miªu t¶ thÕ giíi néi t©m nh©n vËt, lµm cho những điều đợc kể *Ph¶i lµ ngêi trong cuéc vµ đáng tin cậy hơn. gắn bó yêu thơng mới có thể tả - Ngôn ngữ trần thuật phù hợp với nhân vật đợc kể đợc chân thực và sinh động nh vËy. KIỂU BÀI. NghÞ luËn vÒ 1 ®o¹n th¬ Dµn ý chung.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> 1-Mở đoạn : -. Nªu t¸c giả T¸c phÈm Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: Bớc đầu nêu nhận xét ,đánh giá sơ bộ về đoạn thơ -nêu rõ vị trí của nó trong bài và nêu khái quát nội dung c¶m xóc cña nã) 2/ Khai triển đoạn : -Suy nghĩ, đánh giá về nội dung đoạn thơ : SD các thao tác phân tích- tổng hợp. lí lẽ, dẫn chứng ( Thông qua ngữ liệu ) - Suy nghĩ, đánh giá về nghệ thuật của đoạn thơ ( Thụng qua ngữ liệu ) 3/ KÕt đoạn : Kh¸i qu¸t gi¸ trÞ, ý nghÜa cña ®o¹n th¬, bµi th¬ - Liªn hÖ víi b¶n th©n.* Lu ý: Phải nêu đợc những nhận xét ,đánh giá , cảm thụ RIÊNG của ngời viết nhận xét ,đánh giá phải gắn với sự phân tích, bình giá ngôn từ , hình ảnh , giọng điệu, nội dung cảm xúc của t¸c phÈm * Một số đoạn thơ cần lưu ý :. 14. Con cß. ( 1962) CLV. 1. H×nh ¶nh con cß qua nh÷ng lêi ru bắt đầu đến víi tuæi Êu th¬ ( ®o¹n1) 2. H/¶ con cß ®i vµo tiÒm thøc tuæi th¬, trë nªn gÇn gòi vµ sÏ theo cïng con ngêi trªn mäi chặng đờng đời 3. Tõ h×nh ¶nh con cß , suy ngÉm vµ triÕt lÝ vÒ ý nghÜa cña lêi ru vµ lßng mÑ đối với cuộc đời mỗi con ngêi Toµn bµi. - VËn dông s¸ng t¹o ca dao cã néi dung và ý nghĩa t tởng khá sâu - Hình ảnh con cò đến với tuổi thơ s¾c. mét c¸ch v« thøc - H×nh ¶nh con cß tîng trng ngêi - T×nh yªu ; sù che chë cña ngêi mÑ mÑ, ngêi phô n÷ vÊt v¶.. - H/ả con cò đợc xây dựng bằng sù liªn tëng, tëng tîng. - Gîi ý nghÜa biÓu tîng vÒ lßng mẹ, sự dìu dắt nâng đỡ dịu dàng vµ bÒn bØ cña ngêi mÑ. - Cánh cò trở thành bạn đồng hµnh cña con ngêi. - BiÓu tîng cho tÊm lßng ngêi mÑ “ Dï ë.theo con” - ¢m hëng lêi ru ( cuèi bµi). - Kh¸i qu¸t thµnh lËp quy luËt t×nh c¶m cã ý nghÜa bÒn v÷ng, réng lín, s©u s¾c. - §óc kÕt ý nghÜa phong phó trong h×nh tîng con cß “Mét con cß th«i Vç c¸nh qua n«i”. NT: ThÓ th¬ s¸ng t¹o h×nh ¶nh. ND: Ca ngîi t×nh mÑ ý nghÜa lêi ru đời mỗi con ngời. - §¶o trËt tù có ph¸p. - Mµu s¾c hµi hoµ.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> 1. Mïa xu©n cña thiªn nhiên đất trời ( khæ 1) 15. Mïa xu©n nho nhá ( 1980) Thanh H¶i. - Kh«ng gian cao réng, trong trÎo. - ẩn dụ chuyển đổi cảm giác: Tõ thÝnh- thÞ gi¸c- xóc gi¸c. - §¹i tõ “ T«i” * ThÓ hiÖn t×nh yªu tha thiÕt víi * Bức tranh đẹp , say sa ngây thiên nhiên, đất nớc gắn bó với cuộc ngÊt cña t¸c gi¶. đời của nhà thơ. 2. Muµ xu©n của đất nớc C¸ch m¹ng ( 2 khæ tiÕp). - H/¶ chän läc : “Ngêi cÇm sóng , ngời ra đồng” - LÆp l¹i : “ Léc” - L¸y: Hèi h¶, x«n xao - So s¸nh ; KÕt hîp “ Cø ®i lªn” * Søc sèng m·nh liÖt cña d©n téc “ 3. ¦íc nguyÖn - H×nh ¶nh chän läc: * Ước nguyện chân thành đợc cống Chim, hoa” cña t¸c gi¶ hiến cho đất nớc góp một “ mùa lµm mïa xu©n - Èn dô: “ Hoµ ca- nèt trÇm”. xu©n nho nhá” cña m×nh vµo mïa nho nhỏ để xu©n lín d©n téc. - L¸y : “Xao xuyÕn, nho nhá, dâng cho đời lặng lẽ” ( khæ 4,5) - §iÖp tõ “ Dï lµ” 4. Lêi ca ngîi T×nh quê hơng đất Níc non níc ( khæ 6) ngµn dÆm. 1. khæ 1 :. ViÕng l¨ng B¸c. 2. khæ 2 :. ( 1976) ViÔn Ph¬ng. 3. khæ 3 :. 16. 4. Khæ 4 :. M×nh. - Tõ chän läc: “Con,th¨m” - H×nh ¶nh Èn dô tîng trng : “Hµng tre” - Thµnh ng÷ Èn dô: “B·o t¸p ma sa” - Nh©n ho¸ - ẩn dụ : “ mặt trời rất đỏ” - §iÖp tõ : Ngµy ngµy - Liªn tëng Èn dô : Trµng hoa - Èn dô : Trêi xanh - ẩn dụ : chuyển đổi cảm giác : “Nghe nhãi” - Nhói : Đau đột ngột, quặn thắt - §iÖp tõ. * ThÓ hiÖn lßng thµnh kÝnh, niÒm xúc động sâu sắc của nhà thơ và mọi ngời đối với Bác Hồ kÝnh yªu khi vµo l¨ng viÕng B¸c..

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Sang thu ( 1977 ) 17 H÷u ThØnh. Nãi víi con 18. ). ( Sau 1975) Y Ph¬ng. - H×nh ¶nh chän läc 1 C¶m nhËn - Tõ chän läc : “ Bçng, Ph¶, h×nh tinh tÕ cña t¸c nh, v¾t” gi¶ vÒ sù giao - H/¶ chän läc : H¬ng æi, giã se, mïa cuèi h¹ s¬ng, s«ng, chim, m©y, n¾ng, sang thu ma, sÊm , hµng c©y. - Tõ l¸y : Chïng ch×nh , dÒnh dµng, véi v· - Hình ảnh “ Có đám mây .. sang thu” 2.Chiªm - Bµi th¬ hiÓu theo 2 tÇng nghiªm triÕt nghÜa. lí về đời ngời + Tả thực: + Èn dô : - Hình ảnh đẹp : “Đan lờ .. câu 1. Con lín lªn trong t×nh yªu h¸t”. th¬ng sù - §éng tõ : Cµi, ken (g¾n bã, nâng đỡ của quÊn quýt) cha mÑ 2. Lßng tù hµo vÒ søc sống mạnh mẽ, H/ả đẹp: + “ Sống nh sông nh suèi lªn th¸c xuèng ghÒnh kh«ng bÒn bØ, vÒ truyÒn thèng lo cùc nhäc” + “Ngời đồng mình phong tục” cao đẹp của quª h¬ng vµ niÒm mong íc con h·y kÕ tục xứng đáng truyÒn thèng Êy. * C¶m nhËn tinh tÕ s©u s¾c vÒ sù giao mïa * Nh÷ng chiªm nghiÖm, triÕt lÝ về đời ngời.. + Tình cảm gia đình + Ca ngîi truyÒn thèng cÇn cï, søc sèng m¹nh mÏ cña quª h¬ng + Gîi nh¾c t×nh c¶m g¾n bã víi truyÒn thèng, quª h¬ng + ý chÝ v¬n lªn trong cuéc sèng. * Thực hành : -Đề bài : 1- Viết đoạn văn nêu cảm nhận của em về khổ thơ cuối bài thơ “ Đồng chí “ – Chính Hữu2-Viết đoạn văn nêu cảm nhận của em về 7 câu đầu bài “ Đồng chí “ – Chính Hữu-“ 3-Viết đoạn văn nghị luận về khổ thơ đầu bài thơ “ Đoàn thuyền đánh cá” –Huy Cận 4- Viết đoạn văn nghị luận về khổ thơ cuối bài “ Ánh trăng “ của Nguyễn Duy . 5- Viết đoạn văn nêu cảm nhận của em về khổ thơ đầu tiên bài “ Bếp lửa “ của Bằng Việt . 6- Viết đoạn văn nghị luận về tám câu cuối cùng của đoạn trích “ Kiều ở lầu Ngưng Bích “ * Tùy theo điều kiện hợp lý , tiếp tục ra đề . -Dựa vào từng mục nhỏ trong bảng tổng hợp để viết các đoạn văn nghị luận.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> * Tiếp tục rèn kĩ năng viết các đoạn văn nghị luận về 1 đoạn thơ , đoạn văn ở các bài học ở học kì II ..

<span class='text_page_counter'>(13)</span>