SKKN một số giải pháp giúp trẻ lớp mẫu giáo 4 5 tuổi khu lát trường mầm non tam chung hứng thú khi tham gia hoạt động ngoài trời

0
MỤC LỤC
1. Mở đầu...............................................................................................................1
1.1. Lý do chọn đề tài............................................................................................1
1.2. Mục đích nghiên cứu....................................................................................1
1.3. Đối tượng nghiên cứu...................................................................................2
1.4. Phương pháp nghiên cứu................................................................................2
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm......................................................................2
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm.......................................................3
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm........................3
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề:...........................................4
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản
thân, đồng nghiệp và nhà trường.......................................................................11
3. Kết luận và kiến nghị.......................................................................................12
3.1. Kết luận........................................................................................................12
3.2. Kiến nghị......................................................................................................12
TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................................14


1
1. Mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài.
Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh vị cha già kính yêu của chúng ta đã từng
nói:
"Trẻ em như búp trên cành
Biết ăn, biết ngủ, biết học hành là ngoan". [1]
Quả đúng vậy từ khi sinh ra, trẻ em chỉ là một sinh linh bé nhỏ, thơ ngây,
đáng yêu. Trẻ biết ăn, ngủ, học hành là ngoan, tâm hồn trẻ trong sáng như những
trang giấy trắng và chúng ta ngành học mầm non là người đầu tiên viết lên trang
giấy đó. Điều đó khẳng định tầm quan trọng của việc giáo dục trẻ ở lứa tuổi
mầm non là vô cùng quan trọng.

Cho nên giáo dục mầm non đã góp phần khơng nhỏ vào việc giáo dục thế
hệ trẻ. Trách nhiệm nặng nề và cao cả ấy tất cả thuộc về cô giáo mầm non, tạo
nên nền tảng vững chắc chặng khôn lớn của trẻ.
Mục đích của chăm sóc, giáo dục mầm non là nhằm hình thành ở trẻ
những cơ sở đầu tiên của nhân cách con người: sự khoẻ mạnh, nhanh nhẹn, phát
triển cân đối, hài hoà cả về thể chất, tinh thần. Giáo dục cho trẻ lòng yêu thương,
biết quan tâm, chia sẻ, nhường nhịn những người gần gũi, tính thật thà, lễ phép,
mạnh dạn, hồn nhiên. Đồng thời mục tiêu của giáo dục mầm non là nhằm phát
triển trí thơng minh, tính ham hiểu biết, tính thích khám phá, tìm tịi một số kỹ
năng sơ đẳng.
Các hoạt động trong trường mầm non có ý nghĩa rất lớn đối với sự phát
triển của trẻ, do đặc điểm của lứa tuổi mầm non hoạt động vui chơi là hoạt động
chủ đạo trẻ “Học mà chơi – chơi mà học”. Vì vậy hoạt động vui chơi là hoạt
động chủ đạo của lứa tuổi mầm non, mà trong đó hoạt động vui chơi ngồi trời
là một hoạt động khơng thể thiếu vì trẻ sẽ được hít thở khơng khí trong lành,
được quan sát thế giới xung quanh, khám phá những điều mới lạ từ thiên nhiên
giúp trẻ tăng thêm vốn sống và nhất là trẻ được tự do hoạt động.
Thông qua thực tế đã thực hiện tại trường tôi nhận thấy rõ ý nghĩa của
hoạt động vui chơi đối với trẻ đặc biệt là hoạt đơng vui chơi ngồi trời. Vui chơi
đặc biệt là được tham gia vào các trị chơi ngồi trời sẽ giúp trẻ hình thành và
phát triển những tri thức sơ đẳng về sự vật, hiện tượng nhằm thỏa mãn nhu cầu
nhận thức và mở rộng hiểu biết cho trẻ về thế giới khách quan, phát triển các
quá trình tâm lí nhận thức, các năng lực hoạt động trí tuệ và phát triển ngôn ngữ
Là một giáo viên được phân công dạy lớp Mẫu giáo 4 - 5 tuổi khu Lát –
Trường MN Tam Chung, tôi luôn suy nghĩ trăn trở và tìm cách để mình có thể
vận dụng kỹ năng và khả năng của mình vào việc giảng dạy, lồng ghép các nội
dung giáo dục trẻ một cách hấp dẫn, hứng thú với trẻ nhất nhằm đạt hiệu quả
giáo dục cao nhất. Mơi trường cho trẻ hoạt động ngồi trời sẽ là một môi trường
hấp dẫn và lôi cuốn trẻ nếu chúng ta biết nắm bắt và vận dụng tất cả những yếu
tố sẵn có trong thiên nhiên, tác động vào chúng thơng qua các trị chơi, sự quan

sát tìm hiểu sự vật xung quanh trẻ trong các tình huống. Những câu hỏi như: Vì
sao? Làm thế nào?,… và từ sự tò mò ham hiểu biết ở trẻ giáo dục và hình thành
cho trẻ những hành vi đẹp, thói quen tốt, góp phần phát triển nhân cách trẻ.
Chính vì nhu cầu nhận thức của trẻ muốn khám phá thế giới xung quanh nên


2
năm học 2020 - 2021 tôi mạnh dạn chọn đề tài: “ Một số giải pháp giúp trẻ
lớp mẫu giáo 4-5 tuổi Khu Lát trường Mầm non Tam Chung hứng thú khi
tham gia hoạt động ngoài trời” làm đề tài sáng kiến kinh nghiệm trong năm
học này.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Mục đích của đề tài nghiên cứu: Tơi lựa chọn đề tài: “ Một số giải pháp
giúp trẻ 4-5 tuổi Khu Lát Trường Mầm Non Tam Chung hứng thú khi tham
gia hoạt động ngoài trời” làm đề tài nghiên cứu với mục đích gây hứng thú cho
trẻ khi trẻ khi tham gia hoạt động ngồi trời, từ đó phát huy tính tích cực chủ
động khám phá thiên nhiên, hiểu biết về thế giới mn lồi xung quanh trẻ, giúp
trẻ phát triển về mặt thể chất, vận động; tăng cường kỹ năng giao tiếp của trẻ, trẻ
tiếp xúc, làm quen, nói chuyện với các bạn trong lớp từ đó giúp trẻ mạnh dạn và
tự tin hơn trong giao tiếp, giúp giáo viên đứng lớp có những biện pháp tổ chức
hướng dẫn trẻ hoạt động ngoài trời đạt hiệu quả cao.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Một số giải pháp giúp trẻ lớp mẫu giáo 4-5 tuổi Khu Lát trường Mầm non
Tam Chung hứng thú khi tham gia hoạt động ngoài trời.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
Sau khi tìm hiểu và phân tích tơi có đưa ra một số phương pháp như sau:
+ Phương pháp quan sát
+ Phương pháp so sánh – phân loại
+ Phương pháp giao tiếp
+ Phương pháp học tập trải nghiệm

2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm:
2.1. Cơ sở lý luận của sỏng kin kinh nghim:
Hoạt động vui chơi có ý nghĩa đặc biệt với trẻ mẫu giáo.
Hoạt động vui chơi là con đờng tiếp xúc độc đáo của trẻ mẫu
giáo với cuộc sống ngời lớn, nhờ hoạt động này trẻ bớc vào giai
đoạn đầu tiên của quá trình hình thành nhân cách. Hoạt
động vui chơi có tác động giúp trẻ phát triển đầy đủ toàn
diện về nhận thức, tình cảm, ý trí, cũng nh các nét tính cách
và năng lực xà hội. Chính trong khi trẻ chơi trẻ làm quen với xÃ
hội ngời lớn, học hỏi cách ứng xử và giao tiÕp trong x· héi ngêi
lín, ®ång thêi cịng chÝnh ë đây cái tôi của trẻ đợc hình
thành, trẻ phân biệt đợc mình với ngời khác. Trẻ lớn lên cùng bạn
bè, có tinh thần trách nhiệm trớc nhóm chơi, đôi khi biết hy
sinh ý muốn cá nhân vì lợi ích chung của cả nhóm chơi và
cũng ở nhóm chơi của mình trẻ biết nhận xét đánh giá bạn bè
và ngay cả ngời thân mình. Nếu không có hoạt động vui chơi
việc học làm ngời của trẻ sẽ rất khó khăn. [2]
Mặt khác trong khi trẻ chơi trẻ bắt chớc lao động của ngời
lớn trẻ dần dần nắm bắt đợc một số kỹ năng lao động đơn
giản và có tình cảm với nghề nghiệp của họ, từ đó giúp trẻ
thêm kính trọng ngêi lao ®éng.


3
Nh vậy hoạt động ngoài trời cũng góp một phần quan
trọng đối với cuộc sống của trẻ giúp trẻ hoà nhập với thế giới ngời
lớn đồng thời giúp trẻ hình thành và phát triển các quá trình
tâm lý và tính mục đích, tính kỷ luật, tính đồng đội. Đó
chính là giai đoạn đầu tiên của quá trình hình thành nhân
cách, chuẩn bị cho những bớc phát triển sau này.

2.2. Thc trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:
Năm học 2020-2021 tôi được phân công giảng dạy tại lớp mẫu giáo 4 - 5
tuổi Khu Lát. Với tổng số trẻ cả lớp 20 trẻ, trong đó: Trẻ nam: 10 trẻ, trẻ nữ: 10
trẻ.
Để nắm bắt được tình hình, khả năng hứng thú của trẻ trong giờ
hoạt động ngoài trời, tơi đã xác định các tiêu chí khảo sát, đánh
giá trẻ. Và ngay đầu năm học tôi đã thu được kết quả như sau:
Kết quả
Đạt
Chưa đạt
TT
ND khảo sát
SC
%
SC
%
1
Trẻ hứng thú tham gia
vào các hoạt động có
5
25
15
75
chủ đích
2
Trẻ hứng thú tích cực
khi chơi các trị chơi
4
20
16

80
dân gian
3
Trẻ chủ động hứng thú
khi tham gia các trò
4
20
16
80
chơi tự do
Sau khi khảo sát trẻ tơi nhận thấy trẻ cũng có sự hứng thú và tính tích cực
chủ động trong khi tham gia hoạt động ngồi trời tuy nhiên chưa cao nhiều trẻ
cịn rụt rè, chưa tự tin, từ đó tơi đưa ra các giải pháp khác nhau nhằm tạo sự
hứng thú cho trẻ khi tham gia hoạt động ngồi trời.
2.2.1 Thn lỵi:
Ban giám hiệu luôn quan tâm giúp đỡ, bồi dưỡng chuyên môn, cung cấp
tài liệu chun mơn, động viên khích lệ giáo viên phát huy hết khả năng sáng
tạo.
Nhà trường bước đầu đã đầu tư mua đồ dùng, đồ chơi ngoài trời.
Giáo viên nhiệt tình, ham học hỏi, có trình độ chun môn vững vàng.
100% trẻ đúng độ tuổi nên thuận lợi cho việc chăm sóc, giáo dục trẻ.
Phụ huynh nhiệt tình ủng hộ giáo viên các nguyên vật liệu, tài liệu để làm
đồ dùng, đồ chơi cho trẻ.
Bản thân tôi luôn yêu nghề, mến trẻ, thường xuyên học hỏi các đồng
nghiệp qua các buổi thao giảng, dự giờ và tìm hiểu qua sách báo, tạp chí, các
phương tiện thơng tin đại chúng…Đồng thời có kế hoạch sắp xếp hoạt động vui
chơi theo từng chủ đề cụ thể, theo sự hứng thú ca tr.
2.2.2 Khó khăn:

4
Trường có diện tích sân rộng nhưng ít những cây to nên khu vực sân
trường cịn ít bóng mát cho trẻ chơi cũng như quan sát….
Môi trường cho trẻ hoạt động ngồi trời tuy có nhưng chưa phong phú và
đa dạng.
Giáo viên vẫn còn lúng túng trong việc lựa chọn nội dung chơi ngồi trời,
chưa thực sự chủ động cịn phụ thuộc vào sự đầu tư của nhà trường.
Đa số phụ huynh của lớp đều là lao động nông nghiệp cha nhận thức
đúng đắn vai trò của hoạt động vui chơi đối với trẻ, v nh li
tp trung lm ngh của địa phương nên việc trò chuyện với trẻ về thế giới xung
quang cịn hạn chế, đa phần là cơ cung cấp kiến thức cho trẻ.
100% trẻ trong lớp thuộc con em dân tộc thiểu số trong đó: Trẻ dân tộc
Thái 19, trẻ dân tộc Mường 1 trẻ, dẫn đến khó khăn trong việc cung cấp kiến
thúc cho trẻ.
Trong lớp còn một số trẻ chưa tập trung, còn rụt rè, nhút nhát thiếu tự tin
và khơng thích tham gia các hoạt động tập thể.
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề:
2.3.1: Giải pháp 1: Lập kế hoạch tổ chức hoạt động ngoài trời lấy trẻ làm
trung tâm
Dựa vào tình hình thực tế ở trường mầm non và lớp học giáo viên cần lên
kế hoạch cụ thể nội dung hoạt động phù hợp với chủ đề nhằm nâng cao chất
lượng giờ hoạt động ngoài trời đạt hiệu quả như mong muốn.Vì vậy ngay từ đầu
năm tơi đã lên kế hoạch cụ thể và lựa chọn các trò chơi, nội dung quan sát phù
hợp với từng chủ đề:
Ví dụ ở chủ đề: Thế giới động vật: Cô cho trẻ quan sát các con vật ni
trong gia đình và cho trẻ chơi một số trò chơi: Trò chơi dân gian: ếch dưới ao,
trò chơi vận động: mèo đuổi chuột, trò chơi học tập: cáo và thỏ....
Với kế hoạch tháng cần xây dựng rõ ràng xác định khả năng phát triển nhận
thức của trẻ về những nội dung mà trẻ được quan sát và những trò chơi mà trẻ
được tham gia từ dễ đến khó.

Các hoạt động vui chơi ngồi trời cần lên kế hoạch cụ thể về tên trò chơi,
cách chơi, luật chơi
* Trò chơi vận động “ Lăn bóng”
- Mục đích : rèn luyện sự khéo léo ,phát triển toàn thân
- Chuẩn bị : mỗi hàng một quả bóng
- Luật chơi :Trẻ phải lăn bóng thẳng hướng
- Cách chơi: Cho trẻ xếp thành 3 hàng dọc, trẻ nọ cách trẻ kia 1m, trẻ đứng
theo tư thế chân rộng hơn vai, thân người hơi cúi xuống, 2 tay chống đùi. Trẻ
đứng trên cùng cầm bóng, trẻ đứng cuối hàng chuẩn bị bắt bóng, khi có hiệu
lệnh của cơ trẻ đứng trên lăn bóng qua khe chân của các bạn, trẻ đứng cuối hàng
nhận bóng rồi cầm bóng nhảy lị cị lên phía trước rồi tiếp tục lăn bóng.
Trong giờ hoạt động ngồi trời cơ ln lấy trẻ làm trung tâm, trẻ phải được
tự mình cảm nhận bằng giác quan (sờ, nắn, nhử nhìn...) và nhận xét, đánh giá và
nói lên ý thích của mình, từ đó trẻ được cung cấp kiến thức sâu rộng về thế giới
xung quanh.


5
Cô luôn lấy trẻ làm trung tâm bằng cách cho trẻ được thực hành nhiều, cơ
tạo tình huống để trẻ xử lý tình huống.
Trong giờ chơi cơ ln tạo cho trẻ cảm giác gần gũi, thoải mái và để trẻ hồ
mình vào thiên nhiên từ đó gây hứng thú cho trẻ. Khi chơi ngoài trời trẻ được
tiếp xúc trực tiếp với thiên nhiên chính là trẻ được khám phá, học hỏi. Đó là điều
kiện để trẻ phát triển những cảm xúc tích cực để trẻ biết yêu và bảo vệ thiên
nhiên.
Hoạt động ngoài trời cho trẻ lứa tuổi mầm non là một hình thức cho trẻ làm
quen với những kiến thức tự nhiên, xã hội xung quanh trẻ, kích thích óc tìm tịi
khám phá của trẻ. Nội dung quan sát phải dựa vào khả năng của từng trẻ mà
nâng cao hay hạ thấp yêu cầu tùy từng trường hợp quan sát. Với việc lập kế
hoạch cụ thể tôi nhận thấy trẻ hoạt động rất tích cực.

2.3.2: Giải pháp 2. Tạo môi trường đa dạng, phong phú giúp trẻ phát triển
trong hoạt động ngồi trời
Mơi trường chơi hợp lý có ảnh hưởng rất quan trọng trong việc tổ chức
giờ chơi cho trẻ. Mơi trường cho trẻ hoạt động chính là nơi cung cấp nguồn
thông tin về thế giới tự nhiên xung quanh trẻ, là nơi khuyến khích tính độc lập
và tích cực hoạt động của trẻ. Vì vậy tạo mơi hợp lý sẽ giúp trẻ tìm tịi, khám
phá và phát hiện những điều mới lạ hấp dẫn trẻ, từ đó giúp tôi củng cố và bổ
xung cho trẻ các kiến thức, kỹ năng mà trẻ cần. Tạo ra môi trường phù hợp, đa
dạng phong phú giúp gây hứng thú cho trẻ và cả chính giáo viên chúng ta, đồng
thời cịn góp phần hình thành và nâng cao mối quan hệ thân thiện giữa giáo viên
với trẻ, giữa trẻ với các bạn... tạo cho trẻ sự mạnh dạn, tự tin trong giao tip.
a)
Tổ chức cho trẻ quan sát:
Mt trong nhng hỡnh thc cho trẻ làm quen với kiến thức tự nhiên và xã
hội xung quanh trẻ đạt hiệu quả cao đó là tổ chức cho trẻ quan sát.
Đây là một hình thức kích thích óc tìm tịi khám phá của trẻ rất tốt. Nội
dung quan sát thường dựa vào khả năng của từng trẻ để có thể nâng cao hay hạ
thấp yêu cầu cho từng trường hợp quan sát.
Nhằm giúp trẻ quan sát một cách hiệu quả nhất, tôi hướng trẻ cùng tham
gia chuẩn bị nội dung trước khi quan sát.
VD: Ở chủ đề Thế giới thực vật – Tết và mùa xn, tơi vận động phụ
huynh dành nhiều thời gian trị chuyện với trẻ, cho trẻ đi thăm vườn rau gia
đình… đồng thời yêu cầu trẻ về nhà tìm và mang đến lớp một số loại cây và hoa
để cả lóp cùng quan sát….. Ở lớp tôi cũng đã cho trẻ ra quan sát vườn rau của
nhà trường, trong đó tơi cũng chuẩn bị các câu hỏi gợi ý nhằm phát triển tư duy
của trẻ....Với cách làm này tôi thấy trẻ rất hứng thú và tích cực thực hiện, về
phía phụ huynh tơi cũng nhận được sự đồng tình và họ đã tham gia rất nhiệt tình
ủng hộ việc làm của tơi.
Trong quá trình quan sát, tơi ln lấy trẻ làm trung tâm (trẻ được tự nhận
xét đánh giá, được trực tiếp sờ, nắn, cầm vào vật thật…. và trẻ tự Trong quá

trình quan sát, tơi ln lấy trẻ làm trung tâm (trẻ được tự nhận xét đánh giá,
được trực tiếp sờ, nắn, cầm vào vật thật…. và trẻ tự nói nên suy nghĩ, ý kiến của
mình về những gì quan sát thấy, những gì trẻ được trực tiếp hoạt động…) Ví dụ :
Tơi cho trẻ quan sát vườn rau. Trong vườn tơi cho trẻ quan sát sau đó đặt ra các


6
câu hỏi: Các con đang đứng ở đâu? Các con cảm nhận như thế nào khi được
quan sát vườn rau? Và vườn rau có những loại rau gì? Rau mùng tơi dùng để
làm gì? Muốn cho cây rau tươi tốt chúng ta phải làm sao? Và sau đó tơi cho trẻ
nhổ cỏ, hái rau để đưa về cho cô cấp dưỡng nấu. Khi đến bữa cơm trưa của trẻ
tôi cho trẻ thưởng thức món canh rau mà buổi sáng trẻ được quan sát, được hái
mang vào. Vì vậy trẻ được hoạt động một cách tích cực nhất, từ đó tạo được
nhiều hứng thú cho trẻ khi quan sát.
b, Chuẩn bị các nguyên vật liệu sẵn có trong tự nhiên và trong sinh hoạt.
Để tạo hứng thú cho trẻ chơi với thiên nhiên, tôi gợi ý cho trẻ mang đến
nhiều nguyên vật liệu như: các loại hạt, các loại cây & hoa, vỏ chai nhựa, vỏ
hến, đá, sỏi, bìa cartong ….
Ví dụ: Khi tổ chức cho trẻ quan sát vật chìm nổi. Tôi cho trẻ cùng chuẩn
bị các nguyên liệu: sỏi, đá, các miếng xốp, đồ chơi bằng nhựa….
Khi tổ chức cho trẻ chơi với cát nước, tôi cùng trẻ sưu tầm chuẩn bị các
vỏ chai nước bằng nhựa (vỏ C2, trà xanh....) Để khi tham gia chơi trẻ có thể
dùng chính các vỏ chai đó để chơi: Đong nước, chơi đồng hồ cát….
Tơi cịn tận dụng các sự vật, hiện tượng xung quanh để tổ chức cho trẻ
quan sát đạt hiệu quả cao.
Ví dụ: Trẻ xuống sân trường thấy nhiều lá vàng rụng trên sân thi cô cho
trẻ thi nhau nhặt lá vàng và cùng nhau trò chuyện về những chiếc lá đó.
- Đố bạn đó là lá của cây gì? Tại sao bạn biết?
- Tại sao lá rụng? Quan sát trên cây xem lúc này như thế nào?
- Cây cần gì để sống? người ta trồng cây để làm gì?

- Chúng ta bảo vệ cây bằng cách nào?
- Quan sát xem trên sân trường có bao nhiêu cây giống với cây này?
Đồng thời để tạo hứng thú cho trẻ chơi với thiên nhiên cô gợi ý cho trẻ
đem nhiều nguyên vật liệu mở như các loại hạt đã luộc sẵn, cọng rau muống,…
và thay đổi nhiều hình thức cho phong phú.
Cô gợi ý cho trẻ chơi, giúp trẻ sáng tạo trong sản phẩm của mình.
Ví dụ: + Tạo bức tranh bằng lá cây: Đi nhặt nhiều loại lá cây khác nhau (lá
tròn, dài, răng cưa, to, nhỏ….), phân loại lá theo đặc điểm, sau đó tơ màu một
mặt với nhiều màu sắc khác nhau, rồi dán lên tờ giấy A3 hoặc A4 tạo thành bức
tranh đẹp.
+ Xâu hạt bằng hạt đậu đã luộc sơ qua.
+ Sỏ vòng bằng cọng rau muống.
+ Xếp hình các con vật bằng lá cây…
- Cây cần gì để sống? người ta trồng cây để làm gì?
- Chúng ta bảo vệ cây bằng cách nào?
- Quan sát xem trên sân trường có bao nhiêu cây giống với cây này?
Đồng thời để tạo hứng thú cho trẻ chơi với thiên nhiên cô gợi ý cho trẻ đem
nhiều nguyên vật liệu mở như các loại hạt đã luộc sẵn, cọng rau muống,… và
thay đổi nhiều hình thức cho phong phú.
Cô gợi ý cho trẻ chơi, giúp trẻ sáng tạo trong sản phẩm của mình.
2.3.3: Giải pháp 3: Sưu tầm và cải biên một số trị chơi ngồi trời cho trẻ
giúp trẻ phát triển các lĩnh vực.


7
Trường tơi có diện tích sân chơi khá rộng, nên việc tổ chức cho các cháu
vui chơi hoạt động ngoài trời theo lịch cụ thể của từng nhóm được đảm bảo diễn
ra thường xuyên và rất thuận tiện. Riêng với lớp tơi ngồi việc tách nhóm cho
cháu hoạt động, tơi cịn chủ động tìm tịi những nội dung hoạt động ngồi trời,
những trị chơi vận động, trị chơi phát triển các giác quan cho trẻ, trò chõi phát

triển nhận thức, trò chõi dân gian gắn với chủ ðiểm và những mốc thời gian một
cách hợp lý
a. Nhóm trị chơi vận động giúp phát triển thể lực cho trẻ: (Trẻ chơi với các
đồ chơi sẵn có trong sân trường)
Tận dụng những đồ chơi và dụng cụ vận động sẵn có trong sân trường
như: Đu quay, cầu trượt, bập bênh…. Là những trị chơi có sức hấp dẫn trẻ rất
lớn. Tơi tổ chức cho trẻ tham gia vào các hoạt động: Leo trèo trên các thiết bị
dụng cụ vận động ngoài trời: cầu trượt, các vận động bò trườn, tung, ném,
chuyền và bắt bóng, leo cầu thang, leo bậc thềm, nhảy lị cị…… Từ đó rèn cho
trẻ sự khéo léo nhanh nhẹn của đôi bàn tay, bàn chân, và sức dẻo dai của cơ thể.
Đồng thời kết hợp lồng ghép giáo dục trẻ không leo trèo, chạy nhảy ở những nơi
nguy hiểm
Bên cạnh đó tơi cũng tổ chức cho trẻ chơi một số trò chơi sinh hoạt tập thể
đơn giản, trò chơi sinh hoạt cộng đồng cũng rất thu hút trẻ như: Trời nắng trời
mưa, bịt mắt bắt dê, chìm nổi, đổi chỗ cho bạn, cá sấu lên bờ…
Để cho các trò chơi phù hợp theo chủ đề mà vẫn gây hứng thú cho trẻ, hấp
dẫn trẻ tham gia chơi mà không bị nhàm chán, tôi đã linh hoạt thay đổi luật
chơi, thay đổi tên trị chơi.
Ví dụ: Trị chơi “ Đổi chỗ” tơi thay thành tên mới là “Bão thổi, gió thổi,
tìm bạn…”
Trị chơi: Kéo co có thể thay đổi tên là kéo pháo.
Tơi cũng khuyến khích để trẻ cùng tham gia làm những đồ chơi ngồi trời
với cơ như: Làm quả cầu từ dây nilon và nắp nhựa, hay nhặt những chiếc lá khô
rồi cùng đếm và so sánh với nhau xem đó là lá của loại cây nào…
Tơi cũng tận dụng tối đa những dụng cụ cho trẻ học trong giờ thể dục để
cho trẻ hoạt động ngoài trời đây cũng là một hình thức ơn luyện kỹ năng vận
động cho trẻ đạt hiệu quả cao và rất hứng thú đối với trẻ.
b. Nhóm trị chơi tăng cường nhận thức cho trẻ:
Ở nhóm trị chơi này tơi tổ chức cho trẻ được tham gia trồng cây và chăm
sóc vườn cây xung quanh khu vực trường nhằm phát triển óc tò mò ở trẻ: quan

sát sự thay đổi hàng ngày của cây xanh trong trường và phân loại chúng theo
nhóm: Nhóm cây có hoa, nhóm khơng có hoa, nhóm ăn quả, nhóm cây cho bóng
mát nhóm cây lấy gỗ….
Khi tham gia hoạt động ngoài trời, trẻ được chơi với cát, nước, sỏi, phấn
vẽ, đất đá…. như: Trẻ chơi đong nước, vật chìm vật nổi, chơi đồ hình bằng cát,
xây lâu đài cát,….. qua đó trẻ biết được tính chất của chúng. Lá cây cũng là
phương tiện chơi rất hấp dẫn trẻ. Trẻ dùng lá cây để xếp thành những hình dạng
khác nhau theo trí tưởng tượng của trẻ như hình bơng hoa, căn nhà, con
bướmBên cạnh đó tơi cũng tổ chức cho trẻ chơi một số trò chơi sinh hoạt tập


8
thể đơn giản, trò chơi sinh hoạt cộng đồng cũng rất thu hút trẻ như: Trời nắng
trời mưa, bịt mắt bắt dê, chìm nổi, đổi chỗ cho bạn, cá sấu lên bờ…
Để cho các trò chơi phù hợp theo chủ đề mà vẫn gây hứng thú cho trẻ, hấp
dẫn trẻ tham gia chơi mà không bị nhàm chán, tôi đã linh hoạt thay đổi luật
chơi, thay đổi tên trị chơi.
Ví dụ: Trị chơi “ Đổi chỗ” tơi thay thành tên mới là “Bão thổi, gió thổi,
tìm bạn…”
Trị chơi: Kéo co có thể thay đổi tên là kéo pháo.
Tơi cũng khuyến khích để trẻ cùng tham gia làm những đồ chơi ngồi trời
với cơ như: Làm quả cầu từ dây nilon và nắp nhựa, hay nhặt những chiếc lá khô
rồi cùng đếm và so sánh với nhau xem đó là lá của loại cây nào…
Tôi cũng tận dụng tối đa những dụng cụ cho trẻ học trong giờ thể dục để
cho trẻ hoạt động ngồi trời đây cũng là một hình thức ôn luyện kỹ năng vận
động cho trẻ đạt hiệu quả cao và rất hứng thú đối với trẻ.
b. Nhóm trị chơi tăng cường nhận thức cho trẻ:
Ở nhóm trị chơi này tôi tổ chức cho trẻ được tham gia trồng cây và chăm
sóc vườn cây xung quanh khu vực trường nhằm phát triển óc tị mị ở trẻ: quan
sát sự thay đổi hàng ngày của cây xanh trong trường và phân loại chúng theo

nhóm: Nhóm cây có hoa, nhóm khơng có hoa, nhóm ăn quả, nhóm cây cho bóng
mát nhóm cây lấy gỗ….
Khi tham gia hoạt động ngồi trời, trẻ được chơi với cát, nước, sỏi, phấn
vẽ, đất đá…. như: Trẻ chơi đong nước, vật chìm vật nổi, chơi đồ hình bằng cát,
xây lâu đài cát,….. qua đó trẻ biết được tính chất của chúng. Lá cây cũng là
phương tiện chơi rất hấp dẫn trẻ. Trẻ dùng lá cây để xếp thành những hình dạng
khác nhau theo trí tưởng tượng của trẻ như hình bơng hoa, căn nhà, con bướm,
con cá, ….
Thơng qua những trị chơi này cũng giúp trẻ mở rộng hơn mối quan hệ với
thế giới xung quanh, trẻ biết cách chăm sóc cây xanh và bảo vệ cây xanh, đồng
thời rèn cho trẻ cách giao tiếp lịch sự với mọi người.
Khi tham gia hoạt động ngoài trời, trẻ được chơi với cát, nước, sỏi, phấn
vẽ, đất đá… như: Trẻ chơi đong nước, vật chìm vật nổi, chơi đồ hình bằng cát,
xây lâu đài cát...
c. Nhóm trị chơi phát triển giác quan
Bên cạnh việc củng cố các biểu tượng về thế giới tự nhiên xung quanh trẻ,
rèn cho trẻ những kỹ năng trong giao tiếp, trong vận động và rèn luyện cho trẻ
có một thể lực tốt. Tơi cịn chú trọng tìm tịi thêm các trị chơi giúp phát triển các
giác quan cho trẻ như: Cho trẻ lắng nghe các tiếng động, tiếng kêu ở đâu, lắng
nghe tiếng gió thổi, lá rụng, chim hót, cho trẻ ngửi mùi hoa, mùi cỏ, mùi của lá
cây, và cảm nhận ánh nắng mặt trời…. qua các trò chơi như: “ Tai ai tinh ” “
ngửi hoa ”, “ ai tinh mắt ”, “ nhìn lá đoán cây ”, “ đoán vật bằng tay”, “ đoán
xem tiếng động gì”, “ âm thanh phát ra từ đâu? ” ….
Ở các chủ đề về môi trường tự nhiên tôi sưu tầm và tổ chức cho trẻ một số
trò chơi như: Mèo đuổi chuột, đua ngựa, bẫy chuột, thả đỉa ba ba, trời nắng trời
mưa, ma to mưa nhỏ, câu ếch , gà con


9
d. Đưa một số trò chơi dân gian và trò chơi vận động theo chương trình mới

cho trẻ hoạt động ngồi trời:
Trị chơi dành cho lứa tuổi mầm non rất phong phú và đa dạng. Tuy nhiên
lựa chọn trò chơi sao cho phù hợp với khả năng của trẻ, phù hợp với đặc điểm
tâm sinh lý của trẻ là không giống nhau. Cùng một trò chơi nhưng cách tổ chức
ở mỗi một độ tuổi lại phải tổ chức ở một mức độ khác nhau. Nhận thức được
điều đó, tơi đã tìm tịi và sưu tầm được một số trị chơi cho trẻ ở lớp mình thơng
qua các phương tiện: tạp chí, sách báo…
Ở chủ đề gia đình tơi sưu tầm và tổ chức cho trẻ một số trò chơi như: Dung
dăng dung dẻ, lộn cầu vồng, kéo co, đôi bạn, tìm đúng nhà…. tìm mồi, cáo ơi
cáo ngủ à? trrồng nụ trồng hoa……
Ở các chủ đề về gia đình tơi sưu tầm và tổ chức cho trẻ một số trò chơi: Đá
bóng vào gơn, Tung bóng, Gia đình nhà gấu, Về đúng bến…
Ví dụ : Trị chơi : “Tung bóng” chơi tập thể theo nhóm 5-7 trẻ.
* Luật chơi: Trẻ ném và bắt bóng bằng 2 tay. Ai bị rơi bóng 2 lần thì phải ra
ngồi 1 lần chơi.
* Cách chơi: 1 nhóm 5-7 trẻ đứng thành vịng trịn cùng chơi chung 1 quả
bóng. 1 trẻ cầm bóng tung cho bạn, bạn bắt bóng xong lại tung cho bạn khác
trong nhóm trẻ được tung bóng cho phải chú ý bắt bóng, nếu để bóng rơi sẽ
bị ra ngồi 1 lượt chơi. Trong quá trình chơi, cho trẻ kết hợp đọc đồng dao: “
Qủa bóng con con” [3]. Tác giả : Phan Ngọc Quang.( nằm trong quyển tập trò
chơi, bài hát nhà xuất bàn GDMN).
Quả bóng con con
Quả bóng con con
Quả bóng trịn trịn
Quả bóng trịn trịn
Em tung bạn đỡ
Bạn tung em đỡ
Tung cao cao nữa
Tung cao cao nữa
Bạn bắt rất tài

Em bắt rất tài.
Cô bảo cả hai
Chúng em đều giỏi
Hay khi tổ chức trò chơi: Dung dăng dung dẻ, thả đỉa ba ba, rồng rắn lên
mây, lộn cầu vồng….. đều có thêm lời đồng dao tạo hứng thú cho trẻ tham gia
chơi rất hiệu quả.
e. Đưa một số trò chơi vận động và trò chơi dân gian cho trẻ hoạt động ngồi
trời phù hợp với từng chủ đề:
B¶ng mét sè trò chơi phát triển vận động
Chủ đề
Bản thân

Gia đình

Trò chơi vận động
Đuổi bắt bóng.
Đuổi bắt.
Đi đi nhẹ hơn.
Quả bóng tròn.
Đôi bạn.
Gà tìm mẹ.
Chim mẹ chim con

Trò chơi dân gian
Dung dăng dung dẻ.
Lộn cầu vồng.
Kéo co.
Chơi u.
Thả đỉa ba ba
Nhẩy bớc

10
Tìm đúng nhà.
Câu cá (Câu ếch)
Ai ném xa hơn.
Lái máy bay.
Giao thụng
Đá búngtrúng lỗ
Làm đoàn tàu.
Đẩy gậy
Phi công.
Chơi đồ
Ô tô và chim sẻ.
Thi vác củi chạy
Bác nông dân và đàn
bò.
Gà con tìm mồi.
Tập tầm vông
Th gii ng vt
Nắng và ma.
Thả đỉa ba ba
Thỏ con dạo chơi.
Mèo đuổi chuột
Cáo và thỏ.
Cớp lá
Gấu và ong.
Tỡm tũi, su tm v sang to thờm một số bài vè, đồng dao….. và ứng dụng
vào trò chơi nhằm phát triển 5 mục tiêu giáo dục.
Tôi sưu tầm những bài ca dao. Ví dụ như bài đồng dao: “ Cam, quýt, mít

hồng ” cho trẻ vừa đọc ca dao vừa chăm sóc cây tạo cho trẻ sự hứng thú, vui vẻ
và thoải mái và yêu thích muốn tham gia lao động chăm sóc cho cây. Đồng thời
qua đó giúp phát triển ngơn ngữ cho trẻ rất hiệu quả, trẻ phát âm chuẩn hơn,
giảm bớt ngọng…
Cây cam, cây quýt
Cây mít, cây hồng
Ta trồng ta ăn
Ta cùng lo liệu
Ai trồng thiếu, xin trồng thêm
Sưu tầm : Đinh Nhường
2.3.4: Giải pháp 4: Vai trò của giáo viên trong định hướng tổ chức cho trẻ.
Trong lớp dạy, tôi luôn xây dựng và hướng cho trẻ lòng yêu thiên nhiên,
biết tự giữ gìn bảo quản tài sản chung, khi chơi xong phải biết thu dọn, trẻ biết
chăm sóc cây cảnh, nhặt lá vàng , tưới cây… Từ những việc chăm chút quan tâm
đến các góc chơi dành riêng cho mình trẻ ý thức tốt và biết bảo quản môi trường
thiên nhiên của trường luôn xinh, luôn đẹp.
Theo từng chủ đề tôi thay đổi cây cảnh, làm vệ sinh các khu vực chơi cho
trẻ ln thấy được sự mới lạ, kích thích cho trẻ tìm tịi học hỏi nhiều hơn, chăm
bón phân cho cây.
Là một giáo viên, tơi cần phải nâng cao trình độ chuyên môn, luôn học tập
qua sách báo, thường xuyên nắm bắt sự đổi mới của quá tình hoạt động để trẻ có
kiến thức sâu, đáp ứng được nhu cầu ham học hỏi khám phá của trẻ.
Ln có ý thức tìm tịi và sưu tầm những trị chơi mới lạ, những đề tài
khám phá để hướng trẻ quan sát thực nghiệm.
Sáng tạo trong đồ dùng đồ chơi với các nguyên vật liệu đơn giản, gần gũi
xung quanh trẻ mà hiệu quả và nâng cao u cầu từ trị chơi đó.


11
Nắm bắt được ý trẻ, luôn tôn trọng ý kiến của trẻ dựa vào đó để giúp trẻ

phát triển theo mục tiêu chương trình chăm sóc giáo dục mầm non lấy trẻ làm
trung tâm.
Ln tạo cho trẻ có cơ hội được nói theo suy nghĩ của mình.
2.3.4: Giải pháp 4: Làm tốt cơng tác tun truyền với phụ huynh:
Việc hình thành tích tích cực chủ động và hứng thú trong các hoạt động
cho trẻ trong trường mầm non luôn cần phải có sự hợp tác, phối hợp chặt chẽ
giữa gia đình và nhà trường, gia đình và giáo viên. Chính vì vậy việc tuyên
truyền và hướng dẫn các bậc phụ huynh một số giải pháp để cùng với giáo viên
hình thành tính tích cực chủ động trong các hoạt động của trẻ để làm sao trẻ cảm
thấy hứng thú khi tham gia hoạt động ngồi trời là vơ cùng cần thiết.
Qua giờ đón, trả trẻ hay các buổi họp phụ huynh những kiến thức về nuôi
dạy trẻ tầm quan trọng của giờ chơi, hoạt động ngoài trời đến sự phát triển ở trẻ
vì thế phụ huynh cần tạo điều kiện cho trẻ được tham gia các hoạt động vui chơi,
cũng như hoạt động của gia đình, cung cấp cho trẻ những kiến thức về thế giới
xung quanh.
Ví dụ: Cho trẻ đi chơi tham quan các mơ hình trồng dưa, cam,...qua
những buổi đi chơi cùng gia đình đó trẻ cũng có thể có thêm được một số hiểu
biết về những sự vật xung quanh khơng khác gì những giờ học trên lớp.
Không dừng lại ở đây từ công tác tuyên truyền cơ cịn nhận được sự giúp
đỡ ủng hộ từ phụ huynh với những chiếc lốp xe đã qua sử dụng, hay những
mảnh ván thừa, vỏ lon sữa,... để cô tận dụng vào làm những đồ chơi vận động
cho trẻ. Vận động các phụ huynh đóng góp ngày cơng để làm khu vuic hơi, phát
triển vận động cho trẻ, qua đây ta thấy được tầm quan trọng của công tác tuyên
truyền đối với phụ huynh và cũng là một giải pháp khơng thể thiếu trong việc
giáo dục trẻ.
Có thể nói trong suốt năm học hình thức tuyên truyền và phối hợp với cha
mẹ trẻ thực sự mang lại hiệu quả cao. Phụ huynh phối hợp chặt chẽ, quan tâm
hơn đến các hoạt động vui chơi và hoạt động ngoài trời của trẻ.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo
dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.

Qua một năm tiến hành và sửa đổi theo nhiều cách khác nhau để tìm ra
những hướng tốt nhất cho trẻ khi hoạt động ngồi trời tơi nhận thấy:
* Đối với hoạt động giáo dục:
Vốn từ của trẻ thêm phong phú hơn, sử dụng ngôn ngữ mạch lạc hơn, biết
diễn đạt câu và sử dụng đúng ngữ điệu giọng điệu… qua đó trẻ nhận thức thế
giới xung quanh dễ dàng hơn.
Trẻ rất hứng thú, tập trung chú ý hơn trong hoạt động, ghi nhớ chính xác
các kiến thức.
Trẻ khỏe mạnh, nhanh nhẹn, chủ động trong mọi hoạt động rõ rệt, cụ thể là
các cháu có tính nhút nhát như: Mai Anh, Minh Vũ, Thu Hà …. đến gần cuối
năm học các cháu trở nên mạnh dạn và tự tin hơn trong giao tiếp, hoạt bát hơn
và khơng cịn rụt rè nhút nhát như lúc đầu năm học, hơn thế nữa nhận thức của
trẻ về thế giới xung quanh cũng phát triển rõ rệt, trẻ chăm học hơn và luôn chủ
động trong mọi hoạt động khám phá về thế giới xung quanh.


12
Sau một năm nghiên cứu và thực nghiệm tôi tổng hợp lại kết quả và đạt
được kết quả như sau:
Kết quả
Đạt
Chưa đạt
TT
ND khảo sát
SC
%
SC
%
1
Trẻ hứng thú tham gia

vào các hoạt động có
20
100
0
0
chủ đích
2
Trẻ hứng thú tích cực
khi chơi các trị chơi
20
100
0
0
dân gian
3
Trẻ chủ động hứng thú
khi tham gia các trò
20
100
0
0
chơi tự do
Như vậy thông qua việc áp dụng các giải pháp tôi lựa chọn, kết quả cuối
năm tăng lên rõ rệt. Điều đó cho thấy giải pháp mà tơi đưa ra là rất hiệu quả.
* Với bản thân và đồng nghiệp và nhà trường:
Bản thân đã linh hoạt hơn trong việc lựa chọn các giải pháp nhằm gây hứng
thú cho trẻ khi tham gia hoạt ngoài trời
Giáo viên yên tâm thoải mái tổ chức vui chơi ngoài trời cho trẻ, sinh hoạt
trong môi trường thiên nhiên, tổ chức hoạt động học tập cho trẻ khơng cịn e dè
ngần ngại do phải chuẩn bị sân chơi, chuẩn bị đồ dùng, trong điều kiện thực tế

vận dụng vào thiên nhiên giáo viên không phải bỏ nhiều thời gian làm đồ dùng
dạy học, vẽ tranh, mà tận dụng học liệu từ nguyên vật liệu có trong thiên nhiên
100%.
Từ các nguyên vật liệu phế thải và từ sự đóng góp các nguyên vật liệu,
ngày công từ phụ huynh nhà trường đã tổ chức làm khu vui chơi phát triển vận
động cho trẻ từ đó làm phong phú thêm mơi trường hoạt động ngồi trời ca tr.
3. Kt lun v kin ngh
3.1. Kt lun
Hoạt động ngoài trời có ảnh hởng quyết định đến sự
hình thành và phát triển nhân cách của trẻ. Qua mt nm cho trẻ
hoạt động ngoài trời theo một số giải pháp trên tơi nhận thấy: Hoạt động ngồi
trời có ảnh hưởng quyết định đến sự hình thành và phát triển nhân cách của trẻ .
Cũng sau một năm thực hiện cho trẻ hoạt động ngoài trời theo các phương pháp
đã nêu ở trên tôi nhận thấy trẻ trở nên thông minh nhanh nhẹn rõ rệt, trẻ tích cực
và chủ động hơn trong mọi hoạt động tìm tịi và khám phá thế giới xung quanh.
Trẻ đã biết suy nghĩ và đặt ra nhiều câu hỏi suy luận lý thú cho cả cô và trẻ khác
cùng suy nghĩ trả lời
Bên cạnh đó ngơn ngữ trẻ trở nên mạch lạc hơn, trẻ mạnh dạn và tự tin hơn
trong giao tiếp rất nhiều, thói quen lao động tự phục vụ ở trẻ tốt hơn. Không
những thế ở trẻ cịn hình thành những phẩm chất tốt như khả năng phối hợp hoạt
động tốt với các bạn, biết nhường nhịn bạn, biết chơi cùng bạn và giúp đỡ bạn.


13
Đó là niềm vui khơng chỉ dành cho các bậc cha mẹ mà cịn là niền vui lớn của
cơ giáo mầm non, của những người làm công tác giáo dục.
Như vậy thông qua việc áp dụng một số giải pháp trên, kết quả cuối năm
tăng lên rõ rệt. Điều đó cho thấy giải pháp mà tôi đưa ra là rất hiu qu.
3.2. Kin ngh
Ban giám hiệu nhà trờng cần tăng cờng cho giáo viên đi bồi

dỡng chuyên môn về cách tổ chức các hoạt động chơi cho trẻ
theo chơng trình ly tr lm trung tõm do Phòng giáo dục và Së
gi¸o dơc tỉ chøc. Cần có khoa học tổ chức cho giáo viên đợc tham
quan thực tế các trờng t chun để nâng cao trình độ chuyên
môn trong việc tổ chức hoạt động chơi của trẻ.
Thờng xuyên họp chuyên môn, bồi dỡng chuyên môn cho
giáo viên về cách tổ chức hoạt động chơi theo hớng đổi mới
để giáo viên cùng trao đổi rút kinh nghiệm.
Giáo viên cõn nm rừ tỡnh hình thực tế của lớp mình, thực tế của nhà
trường lựa chọn giải pháp tổ chức hoạt động cho phù hp.
Đầu t thêm nhiều đồ dùng đồ chơi theo chủ cho lớp và
giáo viên phải linh hoạt sáng tạo làm đồ dùng đồ chơi sáng tạo
từ những nguyên vật liệu phù hợp với chủ điểm làm phong phú
hoạt động chơi của trẻ.
Trờn õy l mt vi kinh nghim trong việc dạy trẻ phát huy tính tích cực
chủ động khi tham gia hoạt động ngoài trời cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi, bản thân
tôi đã áp dụng tại trường Mầm non Tam Chung. Tơi rất mong nhận được sự
đóng góp ý kiến của Hội đồng khoa học các cấp để sang kin ca tụi c hon
thin hn.
Tụi xin chân thành cảm ơn!
XC NHN CA TH
TRNG N V

Thanh húa, ngy 15,thỏng 4 năm 2021
Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh nghiệm
của mình viết khơng sao chép của người khác
Người viết sáng kiến

Lê Thị Phương Huyền

14

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Hướng dẫn tổ chức thực hiện các hoạt động giáo dục trong trường mầm
non theo chủ đề
2. Chương trình chăm sóc giáo dục trẻ 5 tuổi
3. Trang web: ‘Trẻ thơ”, “ Giáo dục mầm non”, “ Violet”…….
4. Tạp chí Giáo dục mầm non…