SKKN một số giải pháp quản lý giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trường THCS hoằng hợp

MỤC LỤC
1. Mở đầu…………………………………………………………………….....2
1.1 Lý do chọn đề tài……………………………………………………..2
1.2 Mục đích nghiên cứu………………………………………………… 3
1.3 Đối tượng nghiên cứu…………………………………………………3
1.4 Phương pháp nghiên cứu……………………………………………...3
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm………………………………… ……….. 4
2.1 Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm…………………………............... 4
2.1.1 Kỹ năng là gì………………………………………………………. 4
2.1.2 Kỹ năng sống là gì…………………………………………………..4
2.1.3 Vì sao phải rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh?............................4
2.2 Thực trạng giáo dục kỹ năng sống của nhà trường trước khi áp dụng sáng
kiến kinh nghiệm……………………………………………………………….. 5
2.2.1 Đối với giáo viên…………………………………………….......... .5
2.2.2 Đối với học sinh…………………………………………………….5
2.2.3 Kết quả khảo sát kỹ năng sống của học sinh đầu năm học 20202021 đối với 126 học sinh khối 6,7……………………………………..……… 6
2.3 Một số biện pháp quản lý giáo dục kỹ năng sống trường THCS Hoằng
Hợp………………………………………………………………........................7
2.3.1 Nâng cao nhận thức và hiểu biết của giáo viên về vai trò của giáo
dục kỹ năng sống trong nhà trường……………………………………………...7
2.3.2 Tổ chức tốt hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp…………………..8
2.3.2.1 Giáo dục kỹ năng sống qua các hoạt động trò chơi, văn nghệ,
TDTT…………………………………………………………………………… 8
2.3.2.2 Tích hợp giáo dục kỹ năng sống vào tiết sinh hoạt lớp……….....11
2.3.3 Giáo dục kỹ năng sống thông qua sinh hoạt câu lạc bộ Học sinh…12
2.3.4 Tích hợp giáo dục kỹ năng sống qua các môn học..………………13
2.3.4.1 Giáo dục kỹ năng sống vào tiết dạy Giáo dục cơng dân………...14
2.3.4.2 Tích hợp giáo dục kỹ năng sống qua môn Sinh học…………….16
2.3.5 Tăng cường phối hợp giáo dục gia đình với nhà trường và xã
hội……………………………………………………………………………...16
2.4 Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm………………………………..18

3. Kết luận và kiến nghị………………………………………………………20
3.1 Kết luận……………………………………………………………...20
3.2 Kiến nghị…………………………………………………………….20

1


1. Mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài
Trong xã hội phát triển mạnh mẽ đầy thách thức hiện nay, nếu thiếu kỹ
năng sống sẽ thiếu khả năng phân tích xử lý các tình huống khó khăn, xuống cấp
về đạo đức, nhận thức và ứng xử lệch lạc, có phản ứng tiêu cực, dễ rơi vào bế
tắc , chính vì thế việc đổi mới quản lí giáo dục nâng cao chất lượng giáo dục
toàn diện trong nhà trường rất quan trọng và cần thiết nhằm bảo đảm tính cân
đối giữa dạy chữ và dạy người. Muốn vậy vấn đề có tính chất quyết định là xây
dựng, hoàn thiện hệ thống quản lý nhà trường, tăng cường các biện pháp cải

tiến để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện
Học sinh trung học cơ sở là lứa tuổi có nhiều thay đổi mạnh mẽ về thể
chất, sức khỏe và tâm sinh lý. Tuổi dậy thì các em dễ thay đổi tình cảm, hành vi,
chóng vui, chóng buồn. Mâu thuẫn giữa ý muốn thoát khỏi sự giám sát của bố
mẹ, muốn khẳng định mình trong gia đình lẫn ngồi xã hội. Đây là một trong
những nguyên nhân dẫn đến tình trạng phạm pháp ở độ tuổi THCS, ngày càng
gia tăng hiện nay.
Mặt khác ở tuổi học sinh các em đang hình thành những giá trị nhân cách,
ham hiểu biết, thích tìm tịi, khám phá song còn thiếu hiểu biết sâu sắc về xã hội,
cịn thiếu kinh nghiệm sống, dễ bị lơi kéo, kích động. Vì vậy, giáo dục và rèn
luyện kỹ năng sống cho thế hệ trẻ là rất cần thiết.
Nếu như các em được trang bị những kỹ năng xử lý tình huống từ ban
đầu thì bản thân các em sẽ dũng cảm, tự vượt qua trở ngại cũng như cùng hỗ trợ

các bạn khác.
Như vậy càng khẳng định vai trò của việc trang bị các kỹ năng hiện nay
rất quan trọng và rất cần thiết cho các em.
Giáo dục kỹ năng sống trong nhà trường đã được đổi mới theo hướng phát
huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của người học, tăng cường khả
năng làm việc theo nhóm, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức giải quyết tình
huống cụ thể, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui hứng thú học tập, bổ
sung, hoàn chỉnh cho các nhiệm vụ giáo dục đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ.
Do đó khơng nên xem giáo dục kỹ năng sống chỉ bó hẹp trong phạm vi nhà
trường mà phải có sự gắn kết với gia đình, cộng đồng và xã hội.
Người làm công tác giáo dục phải đánh giá đúng những biểu hiện của kỹ
năng sống trong học sinh với tư cách là chủ thể, có ý thức sâu sắc về hoạt động
học tập, rèn luyện nhân cách. việc trang bị kỹ năng sống đáp ứng yêu cầu hoà
nhập, giúp cho sự phát triển toàn diện cho các em, là một trong những nhiệm vụ
trọng tâm được tiến hành đồng thời với đổi mới phương pháp dạy học được
chúng tôi xác định trong năm học.
Nhận thức rõ tầm quan trọng và sự cần thiết của việc giáo dục kĩ năng
sống, với mong muốn giáo dục, rèn luyện cho học sinh những kĩ năng cần thiết
2


giúp các em hoàn thiện phát triển nhân cách theo các chuẩn mực đạo đức xã hội.
Do đó để nâng cao hiệu quả giáo dục kĩ năng sống trong nhà trường năm học
2020- 2021 tơi đã tìm tịi, nghiên cứu, vận dụng “Một số giải pháp quản lí giáo
dục kĩ năng sống cho học sinh trường THCS Hoằng Hợp”.
1.2 Mục đích nghiên cứu
Đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng giáo dục đáp ứng
nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất nước. Để
hướng tới mục tiêu đổi mới giáo dục “ Học để biết, Học để làm, Học để tự
khẳng định mình và học để chung sống”. Cần phải giáo dục học sinh khơng

những giỏi về kiến thức văn hố, kỹ năng thực hành thí nghiệm mà cịn phải
giúp cho học sinh có được những kỹ năng sống cần thiết để khi ra trường có khả
năng hồ nhập xã hội, có kỹ năng chung sống hồ bình, kỹ năng giao tiếp, ứng
xử…
1.3 Đối tượng nghiên cứu
Giáo viên và học sinh trường THCS Hoằng Hợp
1.4 Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết.
Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin
Phương pháp thống kê thực nghiệm ở trường THCS Hoằng Hợp

3


2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1 Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
2.1.1 Kỹ năng là gì?
Kỹ năng là năng lực hay khả năng chuyên biệt của một cá nhân về một
hoặc nhiều khía cạnh nào đó được sử dụng để giải quyết tình huống hay cơng
việc nào đó phát sinh trong cuộc sống.
2.1.2 Kỹ năng sống là gì?
Kỹ năng sống là những trải nghiệm có hiệu quả nhất, giúp giải quyết hoặc
đáp ứng các nhu cầu cụ thể, trong suốt quá trình tồn tại và phát triển của con
người. Kỹ năng sống bao gồm cả hành vi vận động của cơ thể và tư duy trong
não bộ của con người. Kỹ năng sống có thể hình thành một cách tự nhiên, thông
qua giáo dục hoặc rèn luyện của con người.
Kỹ năng sống vừa mang tính cá nhân vừa mang tính xã hội, nó rất cần
thiết đối với thanh thiếu niên để họ hoàn thiện hành vi của bản thân trong giao
tiếp, giải quyết các vấn đề của cuộc sống và mang lại cho mỗi cá nhân cuộc sống
thoải mái, lành mạnh về thể chất, tinh thần và các mối quan hệ xã hội.

Kỹ năng sống là khả năng thực hiện hành động, là năng lực ứng xử tích
cực trước những thách thức của đời sống và chỉ có được khi được rèn luyện,
tích lũy kinh nghiệm và biết lựa chọn một cách hợp lý để giải quyết các vấn đề
trong tự nhiên, trong xã hội và trong chính cá nhân con người.
2.1.3 Vì sao phải rèn luyện kỹ nằng sống cho học sinh?
Khi tham gia vào bất kỳ hoạt động nghề nghiệp nào phục vụ cho cuộc
sống đều đòi hỏi chúng ta phải thỏa mãn những kỹ năng tương ứng. Rèn luyện
kỹ năng sống cho học sinh là nhằm giúp các em rèn luyện kỹ năng ứng xử thân
thiện trong mọi tình huống; thói quen và kỹ năng làm việc theo nhóm, kỹ năng
hoạt động xã hội; Giáo dục cho học sinh thói quen rèn luyện sức khỏe, ý thức tự
bảo vệ bản thân, phòng ngừa tai nạn giao thông, đuối nước
Với độ tuổi học sinh trung học cơ sở về mặt phát triển tâm, sinh lý các em
dễ rơi vào tệ nạn xã hội, vi phạm pháp luật ảnh hưởng xấu cho môi trường học
đường và xã hội. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, nhưng một
trong những ngun nhân chính là các em thiếu kỹ năng sống. Các em chưa bao
giờ được dạy cách đương đầu với những khó khăn của cuộc sống như cha mẹ ly
hôn, kết quả học tập kém …đã bị lôi cuốn vào lối sống thực dụng, đua địi. Các
em khơng được dạy để hiểu về giá trị của cuộc sống và những kỹ năng sống.
Chính vì vậy, giáo dục kỹ năng sống là một điều rất quan trọng trong việc hình
thành nhân cách của thế hệ trẻ. Việc giáo dục giúp các em tự tin, chủ động, khả
năng ứng xử trước mọi tình huống xảy ra trong cuộc sống và là hành trang vững
bước trên đường đời.
Do đó, chúng ta cần tập trung rèn luyện cho các em các nhóm kỹ năng sống
sau đây:
Kĩ năng giao tiếp và ứng xử.
4


Kĩ năng thể hiện tự tin trước đám đông.
Kĩ năng tự điều chỉnh bản thân.

Kĩ năng đối diện và ứng phó với khó khăn trong cuộc sống.
Kĩ năng đánh giá người khác.
Kĩ năng hợp tác và chia sẻ.
Kĩ năng tự nhận thức và đánh giá bản thân.
2.2. Thực trạng giáo dục kỹ năng sống của nhà trường trước khi áp
dụng sáng kiến kinh nghiệm.
2.2.1 Đối với giáo viên
Chưa nắm hết bản chất, nội dung, vai trò của giáo dục kĩ năng sống đối
với học sinh THCS. Giáo viên còn mơ hồ trong việc giáo dục kĩ năng sống cho
học sinh, hiểu một cách đơn giản: dạy kĩ năng sống là liên hệ, là tuyên truyền
giáo dục lồng ghép trong các bài học ở các mơn học nếu có liên quan.
Trong kế hoạch bài dạy của giáo viên đã có lồng phần nội dung giáo dục
kĩ năng sống, nhưng sơ sài, qua loa, chiếu lệ.
Mỗi giáo viên đều có kế hoạch hoạt động ngoài giờ lên lớp theo năm
,tháng và theo chủ đề. Hàng tháng có tổ chức cho học sinh hoạt động, tuy nhiên
có giáo viên cịn ngại đầu tư nên kết quả chưa cao.Việc tổ chức cho học sinh
tham gia sân chơi đầu tuần phó mặc cho Đội và học sinh tự tìm hiểu.
2.2.2 Đối với học sinh
Mặc dù thực hiện kế hoạch trường học thân thiện học sinh tích cực đã
nhiều năm ,thơng qua mơn Đạo đức, các hoạt động tập thể, HS được dạy cách lễ
phép nhưng khi đi vào thực tế, nhiều em thiếu kỹ năng giao tiếp: khơng có thói
quen chào hỏi, tự giới thiệu mình với người khác, thậm chí có nhiều em cịn
khơng dám nói hoặc khơng biết nói lời xin lỗi khi các em làm sai, còn chơi một
số trò chơi nguy hiểm trong nhà trường. Một số học sinh gặp thầy cơ giáo khác
trong và ngồi nhà trường khơng chào hỏi.
Một bộ phận học sinh các kĩ năng nghe nói, đọc, viết, chia sẻ trong nhóm,
nói trược đám đơng cịn hạn chế. Một bộ phận học sinh cịn có biểu hiện, việc
làm không lành mạnh với bạn trong trường: ăn cắp, chia bè, gán ghép đơi, nói
xấu bạn, nói tục, ăn quà…
Ý thức giữ gìn vệ sinh chung, vệ sinh cá nhân, vệ sinh an toàn thực phẩm

của một số em chưa cao…

5


2.2.3 Kết quả khảo sát kĩ năng sống của học sinh đầu năm học 2020 2021 đối với 126 học sinh khối 6,7 được chọn trong nhà trường
Mức độ

Kỹ năng sống

Đạt

Chưa đạt

SL

%

SL

%

Kĩ năng giao tiếp và ứng xử.

60

47,6

66

52,4

Kĩ năng thể hiện tự tin trước đám đông

55

43,6

71

56,4

Kĩ năng tự điều chỉnh bản thân

60

47,6

66

52,4

Kĩ năng đối diện và ứng phó với khó khăn 61
trong cuộc sống

48,4

65

51,6

Kĩ năng đánh giá người khác

59

46,8

67

53,2

Kĩ năng hợp tác và chia sẻ

50

39,6

76

60,4

Kĩ năng tự nhận thức và đánh giá bản thân

58

46,0

68

54,0

Kết quả khảo sát đã cho thấy với tỷ lệ kĩ năng sống như trên có thể nói là
chưa phù hợp với hiện tại. Việc hình thành cho học sinh kĩ năng sống là nhiệm
vụ của gia đình, nhà trường và xã hội. Đối với học sinh THCS, vai trò của nhà
trường trong việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh là vô cùng quan trọng.
Một trong những nguyên nhân dân đến hiệu quả của công tác giáo dục kĩ năng
sống trong các nhà trường chưa cao là do cơng tác quản lí , chỉ đạo: chưa chú
trọng, thiếu quan tâm, chưa chặt chẽ, sát sao, cơng tác kiểm tra đánh giá cịn
bng lỏng, lơ là, khốn cho giáo viên
Vì vậy để nâng cao hiệu quả giáo dục kĩ năng sống trong các nhà trường
vai trò của người quản lí là quyết định. Chính vì vậy tơi đã tìm tịi, nghiên cứu,
vận dụng một số biện pháp quản lí sau:
2.3.Một số giải pháp quản lí giáo dục kỹ năng sống cho học sinh
trường THCS Hoằng Hợp
Giáo dục kỹ năng sống là yếu tố quan trọng góp phần đổi mới toàn diện nền
giáo dục đào tạo gắn với 4 mục tiêu quan trọng của giáo dục: học để biết, học để
làm, học để chung sống, học để khẳng định mình. Xác định được ý nghĩa của
việc giáo dục kỹ năng sống, năm học 2020- 2021, với cương vị là hiệu trưởng
nhà trường, tôi đã vận dụng một số biện pháp quản lí, chỉ đạo giáo viên thực
hiện đồng bộ kế hoạch "Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THCS" nhằm
trang bị cho học sinh những kỹ năng cần thiết, quan trọng trong cuộc sống để
các em bắt nhịp với cuộc sống hàng ngày, tự bảo vệ mình trước những nguy
hiểm xảy ra trong cuộc sống, chuẩn bị hành trang vững chắc để các em học lên
THPT, nâng cao ý thức trách nhiệm của giáo viên trong việc giáo dục toàn diện
học sinh.
6


2.3.1 Nâng cao nhận thức và hiểu biết của giáo viên về vai trò của
giáo dục kĩ năng sống trong nhà trường:

Đối với học sinh THCS, giáo viên có vai trị vơ cùng quan trọng đặc biệt
là giáo viên chủ nhiệm lớp và giáo viên tổng phụ trách Đội, bởi vì mỗi lớp học
có một giáo viên chủ nhiệm lớp, đảm nhiệm các hoạt động chuyên môn, làm
công tác chủ nhiệm lớp, là người thay mặt hiệu trưởng quản lí toàn bộ các mặt
hoạt động, chất lượng giáo dục của một lớp.Vì vậy ngồi việc dạy chữ, thì việc
giáo dục, hình thành cho học sinh lớp mình các kĩ năng sống là hoàn toàn phụ
thuộc vào giáo viên chủ nhiệm và tổng phụ trách Đội.
Những năm học vừa qua, thực hiện kế hoạch trường học thân thiện, đồng
thời thực hiện nội dung giáo dục kĩ năng sống mà nghành triển khai, nhà trường
cũng đã triển khai thực hiện thông qua việc: giáo dục lồng ghép trong các môn
học , ở mỗi bài học có một câu hỏi liên hệ về một vấn đề gì đó có liên quan và
qua các HĐNGLL mà lớp hoặc Đội triển khai. Giáo viên tổ chức cho học sinh
thực hiện các hoạt động trên để hồn thành kế hoạch chứ chưa chú tâm đến việc
thơng qua hoạt động dạy học hay HĐNGLL ấy để hình thành cho học sinh các kĩ
năng vận dụng trong cuộc sống hàng ngày. Các kĩ năng của học sinh không phải
do tuyên truyền giáo dục mà có ngay được phải trải qua q trình rèn luyện mới
được hình thành…
Chính vì vậy, người giáo viên phải hiểu rõ được vai trò của việc giáo dục
kĩ năng sống, con đường hình thành kĩ năng sống cho học sinh,các loại kĩ năng
cần rèn luyện đối với học sinh lớp mình phụ trách.
Để giúp giáo viên nâng cao nhận thức của mình trong việc giáo dục, rèn
luyện kĩ năng sống cho học sinh, ngay từ đầu năm học , tôi đã chủ động phối
hợp với chuyên môn nhà trường tổ chức chuyên đề: giáo dục kĩ năng sống cho
học sinh THCS, mua bổ sung tài liệu, cung cấp thêm tư liệu cho từng khối lớp
về vấn đề giáo dục kĩ năng sống cho học sinh…Qua nội dung chuyên đề nhiều
giáo viên mới nhận ra rằng: giáo dục và rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh
THCS khơng hề đơn giản và có vai trị vô cùng quan trọng…Từ việc thay đổi
nhận thức, việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh đã được giáo viên đặc biệt
quan tâm và thực hiện có hiệu quả
Triển khai đầy đủ các văn bản, hướng dẫn có nội dung tích hợp giáo dục

kĩ năng sống, xác định giáo dục kỹ năng sống là một trong 5 nội dung quan
trọng của phong trào“ Xây dựng trường học thân thiên, học sinh tích cực.”Coi
trọng bồi dưỡng chun mơn nghiệp vụ, tuyên truyền học tập nâng cao nhận
thức cho giáo viên về quan điểm dạy học tích hợp, đưa nội dung dạy học tích
hợp vào sinh hoạt chun mơn định kỳ. Thường xuyên tổ chức hoạt động
chuyên đề, các tiết dạy tích hợp giáo dục kỹ năng sống và phương pháp rèn kỹ
năng sông cho học sinh, biết cách thiết kế 01 bài dạy về kỹ năng sống thông qua
HĐNGLL, tổ chức các hoạt động ngoại khóa, với ý thức nghiêm túc và tinh thần
trách nhiệm cao.

7


2.3.2 Tổ chức tốt hoạt đơng giáo dục ngồi giờ lên lớp
Việc giáo dục đạo đức, kỹ năng sống cho học sinh được nhà trường quan
tâm, với các hoạt động cụ thể như: Xây dựng các hoạt động ngoại khóa thông
qua các cuộc thi văn nghệ gắn với giáo dục giá trị truyền thống văn hóa của dân
tộc, của quê hương. Hàng năm, chúng tôi tổ chức các hội thi, các buổi tìm hiểu
về Luật giao thơng đường bộ, sự phát triển giới tính vị thành niên và các hoạt
động dã ngoại, tham quan, Hội thi văn nghệ, tổ chức trò chơi, hoạt động thể dục
thể thao... vào các ngày lễ 20/11, 22/12, 8/3, 26/3...Thơng qua các hoạt động đó,
rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh. tạo cơ hội cho học sinh được giao lưu, học
hỏi, được rèn luyện các kĩ năng sống. Sau đây là một số hoạt động cụ thể.
2.3.2.1 Giáo dục kỹ năng sống qua các hoạt động trị chơi, văn nghệ,
TDTT
Chúng ta khơng chỉ dạy kỹ năng sống cho trẻ bằng cách thuyết trình giảng
giải trên lớp, mà cịn dạy các em thơng qua các HĐNGLL, các trò chơi dân gian,
giao lưu văn nghệ, TDTT, chúng tôi chỉ đạo nhiều hoạt động đã phát huy hiệu
quả, điển hình như:
Ví dụ 1: Dạy kỹ năng từ chối qua việc xử lý tình huống

+ Tình huống 1: Một người bạn cùng lớp rủ bạn bỏ học để đi chơi điện
tử, bạn không muốn đi, nhưng không muốn bạn ấy mất lòng. Bạn sẽ từ chối như
thế nào?
+ Tình huống 2: Bạn được cơ giáo giao nhiệm vụ làm lớp phó phụ trách
học tập, bạn cảm thấy bạn không đủ năng lực để nhận nhiệm vụ này, trong khi
có nhiều bạn khác học giỏi, có thể đảm đương nhiệm vụ tốt hơn. Bạn từ chối cô
giáo như thế nào để cô không nghĩ bạn trốn tránh nhiệm vụ hay kiêu căng.
*Giáo viên tổ chức các hoạt động xử lý tình huống
Thơng qua các hoạt động đó, rèn luyện cho các em kỹ năng nhận diện vấn
đề; biết xác định tình huống, tự khẳng định; biết cách từ chối khi bị người xấu
lôi kéo, dụ dỗ; xử lý linh hoạt, sáng tạo các tình huống

8
Rèn luyện kỹ năng hoạt động nhóm


Ví dụ 2: Tháng 11 Chủ đề : Biết ơn thầy giáo, cô giáo
* Tuần 2 tháng 11 sinh hoạt với chủ đề: Chúng em múa hát về thầy, cô
giáo
- Mục đích giáo dục:
+ Học sinh biết kính trọng, biết ơn, yêu quý các thầy giáo, cô giáo;
+ Tạo không khí hồ hởi học tập, rèn luyện trong lớp học;
+ Giáo dục kỹ năng sống : Hình thành và rèn luyện cho học sinh kĩ năng
tự tin, kĩ năng giao tiếp ứng sử, chung sống hoà thuận….
* Tuần 3 tháng 11 tổ chức Đồng diễn thể dục, Hội thi “Tìm ngơi sao
sáng”
- Mục tiêu hoạt động
+ Góp phần củng cố kiến thức, kĩ năng các mơn học;
+ Phát triển tính chủ động, tích cực học tập của học sinh;
+ Rèn kĩ năng giao tiếp, sự quyết đốn trong cơng việc và ứng xử linh

hoạt.

Chúng em múa hát về thầy, cô giáo

Ví dụ 3: Chủ điểm tháng 3:

- Chúng em hát mừng mẹ, mừng cơ.
- Tiến bước lên đồn

* Thực hiện sự chỉ đạo của nhà trường, hoạt động kỉ niệm ngày Quốc tế
Phụ nữ, tất cả các lớp đều tổ chức tìm hiểu ý nghĩa, sự ra đời ngày 8/3; sinh
hoạt văn nghệ, xử lý tình huống đơn giản liên quan đến chủ đề 8/3
Tham dự hoạt động cùng lớp 7A do cô giáo Nguyễn Thùy Linh chủ
nhiệm, tôi nhận thấy hoạt động giáo dục kỹ năng sống của lớp thực sự có ý
9


nghĩa, mang lại hiệu quả giáo dục sâu sắc, có tác dụng tích cực thể hiện qua nội
dung cụ thể sau:
*Sinh hoạt chủ đề 8/3: Chúng em hát mừng mẹ, mừng cô.
a. Mục tiêu hoạt động
- Giúp học sinh nhận thức sâu sắc ý nghĩa của ngày 8/3.
- Hát mừng mẹ, mừng cơ là sự thể hiện lịng kính trọng với bà, với mẹ,
với cô giáo của các em, là sự tơn trọng bình đẳng nam nữ trong đời sống xã hội.
b. Các Kỹ năng sống được giáo dục thông qua hoạt động
- Kĩ năng múa hát, trình bày suy nghĩ về truyền thống
- Kỹ năng giao tiếp, ứng xử, ra quyết định
- Kỹ năng tự nhận thức, kiểm soát tình cảm.
c. Tổ chức hoạt động:
Hoạt động 1 : Tìm hiểu ý nghĩa ngày 8/3

Học sinh nêu thông tin về ý nghĩa của ngày 8/3
Hoạt động 2: Tặng hoa và tặng phẩm cho cô giáo và các bạn nữ
Hoạt động 3: Liên hoan văn nghệ
Học sinh thi đọc thơ, múa hát, nêu suy nghĩ của mình về ngày 8/3.
Hoạt động 4: Ứng xử tình huống sau
Trong một lần đi chơi với các bạn, Hoa bất ngờ gặp mẹ mình đang thu gom
phế liệu. Hoa phớt lờ khơng nhìn mẹ. Hãy cho biết nhận xét của em về Hoa. Nếu
là em, em sẽ làm gì trong tình huống này?
- Học sinh thảo luận đưa ra phương án xử lý tình huống của mình.
Hoạt động 5 : Tổng kết
- Giáo viên chủ nhiệm, cán bộ lớp nhận xét về kết quả của tiết hoạt động.
* Thi viết về “Người tốt quanh ta”.
- Mục tiêu giáo dục kĩ năng sống thông qua cuộc thi:
+ Kĩ năng trình bày suy nghĩ.
+ Kĩ năng đặt mục tiêu vươn lên trong cuộc sống và học tập cho chính bản
thân thơng qua tấm gương được nêu trong bài viết.
- Nội dung: Viết về tấm gương người tốt việc tốt trong trường
- Thể lệ:
+ Trình bày trên trang A4 có thể viết tay hoặc đánh máy
+ Phải có hình vẽ hoặc hình chụp việc làm tốt để minh hoa
10


- Các bước tiến hành:
+Mỗi học sinh viết bài.
+Lớp thảo luận lựa chọn 5 bài tốt nhất dự thi cấp trường
+ Hội đồng chấm xếp giải theo thứ tự nhất, nhì, ba và khuyến khích
- Các bài viết đạt giải được phát trong chương trình“ Phát thanh măng non”.
- Kết quả bước đầu đạt được: Các em học sinh các lớp tham gia viết bài với số
lượng và chất lượng bài viết khá tốt. Các em đã thấy được những tấm gương tốt

của các bạn quanh mình.
Qua hội thi các em học tập được nhiều điều tốt đẹp biết coi trọng những
điều hay lẽ phải, biết phê phán từ chối những hành vi xấu và rèn luyện kỹ năng
khái quát, tổng hợp, xử lý tình huống, kỹ năng trình bày suy nghĩ.
2.3.2.2 Tích hợp giáo dục kỹ năng sống vào tiết sinh hoạt lớp
Để giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trong tiết sinh hoạt lớp có hiệu
quả, tơi yêu cầu giáo viên chủ nhiệm lớp, ngoài việc tổ chức đánh giá kết quả
học tập, thực hiện tốt nội quy của lớp giáo viên phải dành thời gian lắng nghe ý
kiến, tâm tư nguyện vọng của học sinh, từ đó chia sẻ động viên khuyến khích,
tạo cơ hội để học sinh phấn đấu khi các em có những ý nghĩ sai lệch. Thực hiện
sự chỉ đạo như trên một số giáo viên chủ nhiệm đã hướng học sinh đi vào thực
hiện nề nếp học tập, sinh hoạt một cách có hiệu quả.,
Ví dụ 1: Giáo dục trật tự an tồn giao thơng đường bộ của lớp 8A
+ Giáo viên cho học sinh xem một số trích đoạn clip về tình trạng người
tham gia giao thơng khơng chấp hành đúng luật, một số vụ tai nạn giao
thông...học sinh bày tỏ ý kiến, hiểu biết của mình theo nội dung sau:
- Tình hình tai nạn giao thơng đường bộ hiện nay.
- Các yếu tố ảnh hưởng đến tai nạn giao thông
- Nguyên nhân tai nạn giao thông do học sinh tham gia giao thơng
- Tình hình tai nạn giao thơng của học sinh.
- Cách đi xe đạp an toàn
Sau khi giáo viên cùng học sinh phân tích 5 nội dung cơ bản trên.
Giáo viên tổng kết bài học
- Số người gặp tai nạn giao thông cao, nguyên nhân chủ yếu là do người
điều khiển phương tiện không chấp hành đúng luật an tồn giao thơng.
- Đi xe đạp khơng an tồn gây nên nhiều nguy hiểm cho chính mình và
cho cả những người tham gia giao thơng khác.
- Tích cực học tập nắm vững luật giao thông.
11

-Thường xuyên luyện tập để có kỹ năng điều khiển xe tốt.

Hình ảnh về tình trạng học sinh vi phạm luật giao thơng

Ví dụ 2:Tổ chức trị chơi”Xếp hình” lớp 6B do cơ Hồng Thị Nhung chủ
nhiệm
Chuẩn bị: Giáo viên cắt và chọn ra một số các hình khác nhau, số hình tương
đương với 1/2 số học sinh. Cắt những hình này ra làm đơi.
Cách chơi: Phát số hình đã cắt làm đôi cho từng học sinh một cách ngẫu nhiên
mỗi em 1/2 hình. Học sinh đi lại quanh phịng và ghép lại với người có nửa hình
cịn lại phù hợp. Khi một học sinh đã tìm ra được người có nửa hình cịn lại của
mình thì học sinh phải phỏng vấn nhanh người đó. Tìm hiểu về người bạn của
mình theo những yêu cầu mà giáo viên đã yêu cầu trước. (những việc làm tốt
và chưa tốt trong tuần qua). Sau khoảng 10 phút, mỗi học sinh sẽ trình bày
ngắn gọn về những hoạt động của người có một nửa hình ghép phù hợp với
mình cho cả nhóm học sinh hoặc cả lớp.
Trò chơi giúp các em rèn luyện sự nhanh nhẹn tự tin, kĩ năng diễn đạt
bằng ngôn ngữ nói...
Vậy chỉ đạo tổ chức tốt các HĐNGLL, giúp các em phát triển tốt những kĩ
năng như: Kỹ năng giao tiếp, kỹ năng lắng nghe, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ
năng từ chối, kỹ năng quyết đốn, kỹ năng vận động..,tác động tích cực đến
nhận thức, tình cảm và hành vi của học sinh, những phẩm chất tích cực như tinh
thần đồng đội, khả năng hợp tác, tính kỉ luật, tinh thần trách nhiệm, đó là nền
tảng quan trọng cho việc hình thành các giá trị cốt lõi của con người Việt Nam.
2.3.3 Giáo dục KNS thông qua sinh hoạt câu lạc bộ Học sinh
Tổ chức câu lạc bộ học sinh là một biện pháp quan trọng để thực hiện nội
dung giáo dục rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh ở các trường phổ thông hiện
nay. Hoạt động CLB được xem là hình thức phù hợp nhất để tạo sân chơi bổ ích
cho HS bởi HS ln có nhu cầu muốn khẳng định, muốn được thể hiện, luôn

mong muốn khám phá các năng lực của bản thân và muốn phát huy những năng
lực, sở trường của mình về một số lĩnh vực nào đó. CLB trong trường học là nơi
tổ chức các hoạt động phong phú, phù hợp với đặc điểm tâm lý lứa tuổi, đáp ứng
12


các nhu cầu, lợi ích của HS, tạo mơi trường cho những sáng kiến, tài năng của
các em được bộc lộ, phát triển. Tuy CLB có mục đích cụ thể khác nhau nhưng
đều có mục đích chung là giúp HS nâng cao nhận thức, rèn luyện kỹ năng và
giáo dục đạo đức, lối sống cho các em.
Vì vậy, việc tăng cường tổ chức cho học sinh tham gia các hoạt động CLB
là một định hướng rất quan trọng để góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục toàn
diện của nhà trường nói chung, GD rèn luyện kỹ năng sống nói riêng.
Trong năm học vừa qua trường tổ chức CLB tuổi vị thành niên - đáp ứng
nhu cầu khám phá bản thân phù hợp với đặc điểm tâm lý lứa tuổi HS. CLB học
sinh thanh lịch - góp phần nâng cao sự hiểu biết cho HS về sự lịch thiệp, về cái
đẹp, nét thanh lịch của người có học, những cách ứng xử có văn hóa…Hình thức
tổ chức CLB rất đa dang, tơi giới thiệu một vài hình thức mà nhà trường thực
hiện đạt hiệu quả tốt nhất.
* Câu lạc bộ “Kỹ năng sống”
Mục tiêu: Phát triển tồn diện về:“Nhân cách-Trí tuệ-Thể chất”. Câu lạc
bộ “Kỹ năng sống” - muốn trang bị những kỹ năng cần thiết nhất cho các em
học sinh yêu thích sinh hoạt và đặc biệt là phát huy khả năng của bản thân, tự tin
trước đám đông và chủ động xử lý trong mọi tình huống cần thiết. Sinh hoạt câu
lạc bộ với phương châm: “Vui là chính, học là mười”, tiết sinh hoạt thật sự bổ
ích dành cho các em thơng qua các trị chơi mang tính giáo dục, các buổi sinh
hoạt ngồi trời, thảo luận nhóm và tranh tài trên sân khấu. Thơng qua các trị
chơi, các em sẽ hình thành các nhân cách sống, cách cư xử trong quan hệ bạn bè,
cách ứng xử với mọi người xung quanh.
Thành phần tham gia gồm các thầy cơ giáo thuộc chi đồn giáo viên nhà

trường và 25 thành viên là các em học sinh các khối lớp . Đây là những em đã
có thành tích tốt trong học tập, tham gia câu lạc bộ các em sẽ được cung cấp
những kiến thức cần thiết cho học tập và cuộc sống như: thực hành các kỹ năng
sống cần thiết cho lứa tuổi học sinh trung học cơ sở, được định hướng nghề
nghiệp và giải đáp các thắc mắc về tâm sinh lý…
Hình thức sinh hoạt của chương trình này là thơng qua các hoạt động xã
hội, sinh hoạt chuyên đề, TDTT…trang bị các kỹ năng cơ bản như: kỹ năng hoạt
động nhóm, kỹ năng lập kế hoạch, kỹ năng văn nghệ, TDTT, giúp các em có khả
năng tự giải quyết những vấn đề trong học tập cũng như trong cuộc sống hằng
ngày. Đồng thời, câu lạc bộ cịn là mơi trường an tồn, lành mạnh, giúp các em
học sinh có cơ hội được chia sẽ những vui buồn cũng như kinh nghiệm trong
học tập và cuộc sống.

13


Câu lạc bộ “Kỹ năng sống” thảo luận nhóm

2.3.4 Tích hợp giáo dục kĩ năng sống qua các môn học
Trong khi nội dung giáo dục kĩ năng sống chưa được đưa vào thành một
chương trình riêng mà giáo dục chủ yếu thơng qua lồng ghép, tích hợp trong các
HĐNGLL và một số môn học như Vật lý, Sinh học, ngữ văn, Lịch sử, Giáo dục
công dân....Chúng tôi đã triển khai thực hiện như sau:
Tích hợp giáo dục kỹ năng sống vào các tiết học là lồng ghép nội dung
giáo dục kỹ năng sống vào các bài dạy cụ thể. Không thể thực hiện lồng ghép
vào tất cả các tiết học, mà chỉ có thể áp dụng ở một số tiết học, tùy theo từng
mơn học, bài học mà có sự lồng ghép tích hợp ở các mức độ khác nhau. Đây là
nội dung khó và phụ thuộc rất nhiều vào tài biến hóa của giáo viên và của nội
dung bài học. Khi tích hợp giáo viên phải sử dụng ngơn từ kết nối sao cho lơ gic,
hài hịa....từ đó giáo dục kĩ năng sống, giá trị sống một cách tự nhiên mà khơng

bị gị ép tách rời.
Để giáo dục kỹ năng sống cho học sinh một cách hiệu quả chúng tôi yêu
cầu giáo viên thực hiện tốt những yêu cầu cụ thể như sau.
+ Xây dựng kế hoạch, xác định vị trí tiết học, thời gian, nội dung kỹ năng
sống, phương pháp tiến hành được thực hiện trong tiết dạy.
+Yêu cầu sinh hoạt tổ chuyên môn đi sâu thảo luận, trao đổi kinh nghiệm vận
dụng các phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực, phát huy tính độc lập sáng tạo,
tạo cơ hội để các em được nói, được trình bày trước tập thể, qua đó hình thành
và phát triển kỹ năng sống cho các em.
Điều đáng lưu ý là nội dung chương trình là bước cản cho việc lồng ghép
giáo dục kỹ năng sống vào tiết dạy, nếu như khơng khéo, vơ hình dung giáo
viên sẽ tự nâng cao gánh nặng cho chính bản thân hoặc cho học sinh. Giải quyết
khó khăn này chúng tơi tổ chức dạy mẫu một số tiết để giáo viên dự giờ, trao
đổi, rút kinh nghiệm và áp dụng vào thực tiễn giảng dạy của mỗi giáo viên. Qua
kiểm tra, dự giờ tôi nhận thấy nhiều môn học, tiết học đã thực hiện rất hiệu quả
như:
14


2.3.4.1 Giáo dục KNS vào tiết dạy giáo dục công dân
Mơn học GDCD, có vai trị quan trọng trong việc giúp học sinh có được
các kỹ năng hoạt động nhóm, làm chủ bản thân, biết xử trí linh hoạt các tình
huống; có kĩ năng tự bảo vệ mình; có trách nhiệm với bản thân, bè bạn, gia đình
và cộng đồng. hiểu biết pháp luật, tích cực, tự tin tham gia các hoạt động, có
quyết định đúng đắn trong cuộc sống.
Để tích hợp giáo dục kỹ năng sống có hiệu quả thì việc chuẩn bị của giáo
viên và học sinh là khâu quan trọng quyết định sự thành công của tiết học. Vì
vậy, tơi chỉ đạo giáo viên và học sinh thực hiện tốt các nội dung sau :
a. Đối với giáo viên:
- Nghiên cứu kỹ tài liệu hướng dẩn để xác định đúng mục tiêu bài học;

- Tìm hiểu nội dung và địa chỉ giáo dục kỹ năng sống trong từng bài học để
xác định các kỹ năng sống cơ bản cần được giáo dục qua bài học đó;
- Hướng dẫn và giao nhiệm vụ cụ thể cho học sinh về nội dung, phương tiện
của từng bài học…
- Chuẩn bị các phương tiện, thiết bị phục vụ cho việc dạy và học của từng bài
Cụ thể như: SGK, SGV, máy tính, Tivi, bút dạ, giấy khổ lớn, phiếu học tập, các
tư liệu, tranh ảnh phục vụ cho nội dung bài học.
b. Đối với học sinh:
- Học sinh tìm hiểu thơng tin liên quan đến nội dung bài học, sưu tầm tư liệu,
tranh ảnh (nếu có), tìm hiểu trước nội dung bài học để tạo sự chủ động trong
việc tìm kiếm, xử lí và tiếp nhận thơng tin trong mỗi bài học và luôn sẵn sàng, tự
tin khi tham gia hoạt động nhóm, giải quyết tình huống hay các trị chơi đó là
cách thức, là cơ hội để các em rèn luyện cho mình những kĩ năng cần thiết.
c. Các bước tiến hành bài dạy
Bước 1: Xác định mục tiêu bài học, nghiên cứu nội dung bài ở SGK,
tham khảo hướng dẫn giảng dạy ở SGV... để định hướng kiến thức cần đạt qua
bài học.
Ví dụ: Xác định mục tiêu cần đạt qua bài “Tự tin” (GDCD 7)
Về kiến thức:
- Học sinh hiểu được thế nào là tự tin.
- Nêu được một số biểu hiện của tính tự tin, ý nghĩa của tính tự tin.
Về kĩ năng:
- Biết thể hiện sự tự tin trong những công việc cụ thể.
Về thái độ:
-Tự tin ở bản thân mình khơng a dua, dao động trong hành động.
15


- Học tập và làm theo tấm gương tự tin của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Bước 2: Nghiên cứu tài liệu, xác định những KNS cơ bản cần được giáo

dục. Tham khảo các phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực có thể sử dụng
tùy theo đối tượng và điều kiện dạy học cho phù hợp.
Bước 3: Tiến hành soạn bài theo bố cục gồm 4 phần:
- Khám phá: Kích thích học sinh tự tìm hiểu xem các em đã biết những gì về
bài học sắp tới;
Ở bài học này giáo viên cho học sinh tiếp xúc với một câu trong nhật ký
Đặng Thùy Trâm giúp các em thể hiện được kỹ năng phân tích và trình bày.
- Kết nối: Giới thiệu thông tin, kiến thức và kĩ năng mới thông qua việc tạo
cầu nối liên kết giữa cái đã biết và cái chưa biết;
Học sinh xem một đoạn phim “Bài học về sự tự tin” qua đó rèn luyện cho
học sinh kỹ năng phân tích, quan sát và tư duy phê phán
- Luyện tập: tạo cơ hội cho học sinh vận dụng kiến thức và kĩ năng vào tình
huống có ý nghĩa; điều chỉnh những hiểu biết, kĩ năng còn sai lệch;
-Vận dụng: Mở rộng và vận dụng kiến thức, kĩ năng có được vào các tình
huống, bối cảnh mới;
Sau đó, tiến hành thiết kế bài giảng bằng giáo án điện tử (Ứng dụng
CNTT và các phầm mềm dạy học thích hợp)
Bước 4: Chuẩn bị đồ dùng dạy học đã được xác định trong phần chuẩn bị
của giáo viên và học sinh.
Xác định những kỹ năng sống cần được giáo dục, giáo viên tiến hành bài
dạy theo phương pháp dạy học tích cực, từ đó giúp học sinh phát huy tính tự
giác, sáng tạo, đồng thời giúp các em rèn luyện các KNS cần thiết, phù hợp.
2.3.4.2 Tích hợp giáo dục kỹ năng sống qua môn Sinh học
Môn Sinh học với đặc thù là môn khoa học thực nghiệm, nội dung giáo
dục kỹ năng sống cho học sinh là rất phong phú. Vì vậy yêu cầu giáo viên cần cụ
thể hóa phạm vi, mức độ kỹ năng sống cần giáo dục và thời điểm tích hợp cho
hợp lý.
Ví dụ: Dạy bài 19: Sơ cứu cầm máu lớp 8 giáo viên thực hiện như sau:
a. Mục tiêu:
+ Học sinh phân biệt được chảy máu mao mạnh, tĩnh mạch và động mạch

+ Học sinh biết cách băng bó các vết thương ở lòng bàn tay, cổ tay…
b. Các kỹ năng sống cần giáo dục:
- Rèn luyện kỹ năng hợp tác ứng xử giao tiếp, kỹ năng băng bó làm garo
và biết những quy định sau khi được garo
16


- Kĩ năng quan sát và phân biệt các dạng chảy máu, các thao tác sơ cứu,
cấp cứu khi chảy máu…
Vậy giáo dục KNS được lồng ghép, tích hợp trong các mơn học. giúp các
em hiểu biết, hành vi, thói quen ứng xử xã hội sao cho có văn hố; hiểu biết và
chấp hành luật pháp; hiểu biết về thể chất, tinh thần của bản thân mình.... Từ đó
có được niềm tin vào bản thân, vào xã hội và cuộc sống
2.3.5 Tăng cường phối hợp giáo dục gia đình với nhà trường và xã hội
Gia đình và nhà trường chính là “Hai cái nôi đời” lớn nhất nuôi dưỡng,
giáo dục chúng ta trưởng thành. Do vậy, từ giáo dục của gia đình và nhà trường,
các chuẩn mực về đạo đức, các kỹ năng sống được hình thành và phát triển.
Gia đình là tế bào của xã hội, là mơi trường quan trọng giáo dục nếp sống
và hình thành nhân cách. Gia đình chăm sóc về vật chất nhưng cũng phải luôn
quan tâm đến mặt tinh thần của con em như: việc học tập và rèn luyện, các mối
quan hệ bạn bè, các hình thức vui chơi, sự phát tiển tâm sinh lý... hướng dẫn và
tìm cách đáp ứng nhu cầu hợp lý cho con em mình.
Thời gian gần đây sự phối hợp giữa gia đình với nhà trường và xã hội
trong việc giáo dục đạo đức và kỹ năng sống cho học sinh khơng cịn chặt chẽ.
Nhiều gia đình, trong đó, cha mẹ khơng quan tâm đến việc giáo dục nhân cách
cho con cái, mà phần lớn đều có tâm lý chung là chuyển giao nghĩa vụ này cho
nhà trường và các thầy cơ giáo. Điều này vơ tình đã tạo ra sự xa cách, lãnh cảm,
khơng có sự thân mật giữa các bậc cha mẹ với con cái, đó cũng chính là ngun
nhân dẫn đến tình trạng học sinh mắc phải bệnh trầm cảm, nhiều em cảm thấy
mình bị lạc lõng và bị bỏ rơi nên lao vào con đường nghiện game online, các trò

chơi điện tử, các tệ nạn xã hội... Điều này ảnh hưởng không nhỏ tới việc giáo
dục đạo đức và rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh.
Trước thực tế ấy, tăng cường phối hợp giáo dục giữa gia đình với nhà
trường và xã hội là việc làm hết sức cần thiết, trong đó nhà trường giữ vị trí
trung tâm, có vai trị định hướng, uốn nắn, đặc biệt coi trọng việc tổ chức các
hoạt động giáo dục đạo đức và các kỹ năng sống, tạo nên một mơi trường thân
thiện tích cực.
Gia đình có vai trò quan trọng trong việc giáo dục đạo đức, kĩ năng sống
cho học sinh, bởi vì hàng ngày các em sống với gia đình 20 giờ, tiếp xúc với
thầy cô giáo chỉ từ 3 đến 4 giờ cho nên cha mẹ phải là người trực tiếp uốn nắn,
răn dạy con em từ lời ăn tiếng nói, cách ứng xử trong đời sống thường ngày...Vì
vậy, chúng tơi u cầu giáo viên chủ nhiệm lớp phải chủ động phối hợp chặt chẽ
với gia đình để quản lý tốt quá trình học tập ở lớp, ở nhà, rèn luyện của học sinh
dưới nhiều hình thức như:
+ Họp phụ huynh để thơng qua đó, giáo viên chủ nhiệm trực tiếp nhận xét,
đánh giá quá trình học tập rèn luyện của từng em cho phụ huynh nắm bắt.

17


+ Định kì một tháng 1 lần thơng qua sổ liên lạc điện tử thông báo kết quả học
tập rèn luyện về gia đình, đồng thời nắm bắt thơng tin ngược lại về học sinh từ
phía gia đình.
+ Gặp gỡ trực tiếp: Trường hợp học sinh vi phạm nề nếp nghiêm trọng hoặc
có những biểu hiện bất thường trong học tập, trong hoạt động chúng tôi yêu cầu
giáo viên chủ nhiệm lớp phải gặp trực tiếp gia đình trao đổi với phụ huynh để
cùng nhau phối hợp quản lý và giáo dục.
+ Thông qua điện thoại, trao đổi thường xuyên diễn biến tâm lý,việc học tập,
rèn luyện của các em để có biện pháp giáo dục thích hợp.
Chính sự phối hợp chặt chẽ này nhà trường cùng với gia đình đã quản lý tốt

hành vi của các em ở trường cũng như ở nhà, hướng các em đến những hoạt
động lành mạnh, vui chơi hợp lý tránh xa các tệ nạn xã hội.
Nhà trường đã cùng với Đoàn thanh niên, Mặt trận tổ Quốc, phụ nữ địa
phương, tổ chức hoạt động truyền thông về HIV và các tệ nạn xã hội, ngày thế
giới phịng chống HIV. Phối hợp với cơng an địa phương triệt phá các tụ điểm
mua bán pháo dịp tết, các cơ sở kinh doanh pi a, điện tử...Qua đó giúp các em
hiểu sâu sắc tác hại của các tệ nạn xã hội và sự tuân thủ chấp hành pháp luật.
Vậy việc phối hợp giáo dục gia đình với nhà trường và xã hội để giáo dục
kỹ năng sống cho học sinh đã trở thành nguyên tắc cơ bản của nền giáo dục Việt
Nam, đảm bảo sự thống nhất trong nhận thức cũng như hoạt động giáo dục, tạo
sức mạnh thúc đẩy sự phát triển nhân cách, đạo đức lối sống của học sinh.
Tấm gương của cha mẹ, người thân trong gia đình cũng như các thầy cơ
giáo ln có tác dụng giáo dục vơ cùng to lớn. Gia đình chính là mơi trường
khơng cần nhiều lời nói nhưng tác động mạnh mẽ đến mỗi thành viên. Do đó
mỗi gia đình là một trường học thu nhỏ để giáo dục con cháu về nhân cách, lối
sống ứng xử nề nếp, tơn trọng và có đức độ. Mối quan hệ giữa giáo dục gia đình
– nhà trường và xã hội là mối quan hệ mật thiết, gắn bó hữu cơ, tác động tương
trợ thúc đẩy lẫn nhau giúp cho sự phát triển toàn diện của mỗi học sinh.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Hiệu quả giáo dục kĩ năng sống khơng đo đếm được bằng những con số
chính xác, nhưng được biểu hiện cụ thể thông qua nề nếp sinh hoạt, học tập; qua
giao tiếp ứng xử hàng ngày mà tôi cùng giáo viên và phụ huynh được chứng
kiến: Trong giờ chơi, trong học tập và hoạt động tập thể các em hoà đồng với
nhau, trong giao tiếp các em thể hiện nét văn minh, lịch sự, thân thiện, số học
sinh thiếu tự tin, nhút nhát, ngại nói trước tập thể giảm đi nhiều.
Kỹ năng tham gia hoạt động tập thể, các em biết phối hợp với mọi người
cùng thực hiện hoạt động chung, nâng cao ý thức tự chủ, tự tin và chủ động
giao tiếp với mọi người.
Các em có ý thức tốt hơn trong việc giữ gìn vệ sinh mơi trường, làm sạch
đẹp trường, lớp, trồng và chăm sóc cây xanh một cách tích cực, tự giác.

18


Xin nêu số liệu trong năm học 2020- 2021 làm minh chứng:
Kết quả khảo sát cuối năm về một số kĩ năng sống đối với 126 học sinh:

Mức độ

Kỹ năng sống

Đạt

Chưa đạt

SL

%

SL

%

Kĩ năng giao tiếp và ứng xử.

85

67,4

41

32,6

Kĩ năng thể hiện tự tin trước đám đông

90

71,4

36

28,6

Kĩ năng tự điều chỉnh bản thân

87

69

39

31

Kĩ năng đối diện và ứng phó với khó khăn 95
trong cuộc sống

75,3

31

24,7

Kĩ năng đánh giá người khác

86

68,2

40

31,8

Kĩ năng hợp tác và chia sẻ

80

63,4

46

36,6

Kĩ năng tự nhận thức và đánh giá bản thân

92

73

34

26

So sánh kết quả đạt được cuối năm với đầu năm cho thấy quá trình chỉ đạo
thực hiện giáo dục kỹ năng sống cho học sinh đã mang lại hiệu quả rõ rệt.
Có được kết quả trên là cả một quá trình chỉ đạo chặt chẽ, kiểm tra theo
dõi chấn chỉnh kịp thời của Ban giám hiệu, sự đồng thuận và hưởng ứng nhiệt
tình của đội ngũ giáo viên, sự kết hợp chặt chẽ giữa nhà trường - gia đình và các
tổ chức đồn thể trong năm học 2020 - 2021

19


3. Kết luận và kiến nghị
3.1. Kết luận
Từ thực tiễn tổ chức chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục KNS ở trường
THCS Hoằng Hợp chúng ta đã có thể rút ra một số kết luận sau đây:
a. Giáo dục kỹ năng sống trong trường học góp phần rèn luyện, hình
thành cho học sinh sống có trách nhiệm hơn và biết lựa chọn cách ứng xử phù
hợp, ứng phó với các sức ép, thách thức trong cuộc sống; thúc đẩy hành vi mang
tính xã hội, giảm bớt tỷ lệ phạm pháp.
b. Giáo dục kỹ năng sống đem đến cho người học sự hứng thú, sôi nổi và
niềm vui trong học tập. Người học đã hứng thú và tự giác thì việc giáo dục kỹ
năng sống cho người học sẽ thực chất và hữu ích khơng phải là cơng việc “một
sớm, một chiều” mà địi hỏi phải có q trình, kiên nhẫn và bằng cả tâm huyết, ở
mọi lúc mọi nơi.
c. Kỹ năng sống rất đa dạng và mang đặc trưng vùng, miền đòi hỏi người
giáo viên phải vận dụng một cách linh hoạt, sáng tạo cho phù hợp với nhu cầu,
trình độ của học sinh và đặc điểm, hồn cảnh của nhà trường, địa phương.
d. Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh không phải chỉ là việc của giáo
viên, nhà trường mà là của cả cộng đồng xã hội. Cần có sự phối hợp thống nhất
của nhiều lực lượng trong và ngoài nhà trường.

e. Con đường đề giáo dục kỹ năng sống cho học sinh chính là hoạt động,
bao gồm hoạt động học tập và các hoạt động phong trào, sinh hoạt đoàn thể.
Chúng ta cần giáo dục học sinh trong tập thể và bằng tập thể. Từ đó, biến quá
trình giáo dục thành quá trình tự giáo dục.
f. Giáo dục kỹ năng sống còn tạo mối quan hệ thân thiện, cởi mở giữa
thầy, trò, sự hứng thú tự tin, chủ động sáng tạo trong học tập, nâng cao chất
lượng, hiệu quả giáo dục. Học sinh được giáo dục kỹ năng sống xác định được
bổn phận và nghĩa vụ của mình đối với bản thân, gia đình và xã hội.
Trên đây chỉ là kinh nghiệm của bản thân rút ra trong quá trình chỉ đạo
giáo dục dục kĩ năng sống cho học sinh mà tôi đã thực hiện tại đơn vị của mình
và thấy có hiệu quả.
3.2. Kiến nghị
Rất mong nhận được nhiều ý kiến góp ý của quý thầy, cơ để chúng tơi có
thể hồn thiện hơn nữa trong công tác chỉ đạo giáo dục kĩ năng sống cho học
sinh ở các năm học tiếp theo. Xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA
Thanh Hóa, ngày 5 tháng 5 năm 2021
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết
Người thực hiện

Nhữ Thị Tư Hằng

20


DANH MỤC
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH

NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN, TỈNH VÀ CÁC CẤP
CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Nhữ Thị Tư Hằng
Chức vụ và đơn vị công tác: Hiệu trưởng - Trường THCS Hoằng Hợp
Kết
Cấp đánh
quả
giá xếp loại đánh
Năm học
(Ngành GD giá xếp
đánh giá
cấp
loại
xếp loại
huyện/tỉnh; (A, B,
Tỉnh...)
hoặc
C)
Tỉnh
C
2005 - 2006

TT

Tên đề tài SKKN

1.

Phương pháp gây hứng thú cho học sinh

2.
3.

trong giảng dạy Ngoại ngữ
Sử dụng bảng trong giờ dạy tiếng Anh
Một số kinh nghiệm gây hứng thú cho

Huyện
Tỉnh

A
B

2009 - 2010
2010 - 2011

4.

học sinh lớp 7 học tốt từ vựng
Giải pháp nâng cao chất lượng giờ dạy

Huyện

B

2015 - 2016

Huyện

B

2016 - 2017

Huyện

B

2017 - 2018

Huyện

C

2018 - 2019

Tỉnh

C

2019- 2020

cho giáo viên dạy môn tiếng Anh thông
qua công tác dự giờ, thăm của CBQL ở
trường THCS Nguyễn Văn Trỗi - Hoằng
5.

Quỳ
Một số biện pháp QLGD kỹ nằng sống
cho học sinh trường THCS Nguyễn Văn

6.

Trỗi- Hoằng Quỳ
Một số biện pháp chỉ đạo công tác giáo
dục đạo đức cho học sinh trường THCS

7.

Hoằng Giang
Một số giải pháp nâng cao chất lượng
đội ngũ CBGV, NV trường THCS

8

Hoằng Hợp
“ Vận dụng Tư tưởng Hồ Chí Minh
trong cơng tác bồi dưỡng tư tưởng, đạo

21


đức, tác phong cho cán bộ giáo viên,
nhân viên ở trường THCS Hoằng Hợp,
huyện Hoằng Hóa ”

22