SKKN sử dụng các bài tập bổ trợ chuyên môn nhằm khắc phục những sai lầm thường mắc trong kỹ thuật chạy đà, giậm nhảy của nhảy xa kiểu ưỡn thân trong giảng dạy cho học sinh trường THPT ngọc lặc

1. Mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài
Trước tình hình dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp, đặc biệt là chủng
mới của làn sóng dịch lần này có tốc độ lây lan mạnh hơn rất nhiều so với những
lần trước. Ở những vùng tâm dịch như Hải Dương, Quảng Ninh, Hà Nội, Bắc
Ninh, Bắc Giang… Nhiều địa phương đã yêu cầu người dân chấp hành nghiêm
việc giãn cách, thực hiện nghiêm yêu cầu 5K, đặc biệt là đeo khẩu trang khi đi ra
khỏi nhà và đến những nơi công cộng, chính phủ cùng với các cấp các ngành
nêu cao tinh thần chống dịch như chống giặc. Người dân phải tự nâng cao ý thức
trách nhiệm với cộng đồng, tự bảo vệ và nâng cao sức khỏe bản thân bằng cách
tập luyện TDTT phù hợp với độ tuổi, sức khỏe và giới tính.
Trong những năm qua, ngành Giáo dục & Đào tạo đã chủ động, tích cực
triển khai các hoạt động giáo dục thể chất và thể thao trong trường học ở tất cả
các cấp học từ bậc mầm non đến Đại học, nhằm góp phần giúp học sinh, sinh
viên hình thành kỹ năng vận động, phát triển thể lực một cách toàn diện, đảm
bảo thực hiện mục tiêu của giáo dục là phát triển toàn diện con người về đức - trí
- thể - mỹ. Tuy nhiên, cơng tác giáo dục thể chất và thể thao trường học hiện nay
còn nhiều khó khăn, bất cập nên chất lượng chưa cao.
Hiện nay, việc tập luyện và tham gia thi đấu các môn TDTT đã thu hút
được đông đảo các tầng lớp nhân dân, trong đó mơn điền kinh cũng khơng phải
ngoại lệ, nội dung giảng dạy điền kinh trong nhà trường cũng rất đa dạng và
phong phú. Trong môn của điền kinh, nhảy xa là một trong số các nội dung có
lịch sử phát triển lâu đời. Từ phương pháp để người xưa vượt qua các hào rãnh
trong săn bắn, hái lượm… Nhảy xa dần trở thành một phương tiện rèn luyện để
phát triển linh hoạt khéo léo và trở thành một môn thể thao. Đặc biệt môn Điền
kinh là môn thể thao “Nữ hồng” khơng chỉ phong phú, đa dạng hấp dẫn, phù
hợp mọi lứa tuổi, giới tính, mà cịn là một nội dung thi đấu chủ yếu ( Bao gồm
nhiều nội dung) trong các kỳ hội thao, hội khỏe…
Trong các kỹ thuật nhảy xa, kỹ thuật nhảy xa ưỡn thân là kỹ thuật thường
được các vận động viên có trình độ cao lựa chọn thi đấu. Đây là kỹ thuật phức
tạp, hoạt động khơng mang tính chu kỳ, địi hỏi người tập phải nắm vững những

tư duy động tác đồng thời thực hiện động tác một cách nhịp nhàng, thuần thục.
Như chúng ta đã biết thành tích của các môn nhảy phụ thuộc vào tốc độ
bay ban đầu và góc độ bay nhưng khơng thể bỏ qua hai yếu tố đó là kỹ thuật và
thể lực. Hai yếu tố này có mối quan hệ khăng khít, có tác dụng thúc đẩy để đạt
thành tích cao. Đặc biệt là yếu tố kỹ thuật, qua kinh nghiệm thực tế của các huấn
luyện viên lâu năm và các cơng trình nghiên cứu khoa học thể dục thể thao của
các tác giả trong nước đã chứng minh rằng động tác kỹ thuật càng thành thục,
chính xác thì càng tiết kiệm được sức, vận dụng và phát huy được khả năng
dùng sức của cơ thể giúp nâng cao thành tích. Tuy nhiên trong quá trình học tập
của sinh viên hiện nay, học sinh thường mắc những sai lầm rất cơ bản trong kỹ
thuật. Chính yếu tố này đã ảnh hưởng rất nhiều đến thành tích học tập và thi đấu
của các em mà hai yếu tố đó lại chính là kết quả giải đoạn chạy đà, giậm nhảy
tạo ra.
1


Từ những phân tích nêu trên tơi đã mạnh dạn nghiên cứu và đưa ra sáng
kiến kinh nghiệm : “Sử dụng các bài tập bổ trợ chuyên môn nhằm khắc phục
những sai lầm thường mắc trong kỹ thuật chạy đà, giậm nhảy của nhảy xa
kiểu ưỡn thân trong giảng dạy cho học sinh Trường THPT Ngọc Lặc”.Với hy
vọng được đóng góp ý kiến nhỏ bé của mình vào chương trình giáo dục kiến
thức, kỹ năng cho học sinh, đảm bảo mục tiêu giáo dục phát triển con người một
cách toàn diện trong giai đoạn mới.
1.2. Mục đích nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu nhằm lựa chọn một số bài tập bổ trợ hoàn thiện kỹ
thuật nhảy xa kiểu ưỡn thân để áp dụng trong giảng dạy cho học sinh trường
THPT Ngọc Lặc. Đồng thời trang bị cho học sinh kiên thức và kỹ năng chăm
sóc sức khỏe, kiến thức và kỹ năng vận động, hình thành thói quen tập luyện
TDTT, khả năng lựa chọn môn thể thao phù hợp để luyện tập nâng cao sức khỏe,
phát triển thể lực, trên cơ sở đó giúp HS có ý thức trách nhiệm đối với sức khỏe

của bản thân, gia đình và cộng đồng, thích ứng với các điều kiện sống nhằm
phịng chống dich bệnh, sống vui vẻ, hòa đồng với mọi người.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
- Học sinh trường THPT Ngọc Lặc.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu lý luận.
- Phương pháp quan sát sư phạm.
- Phương pháp trao đổi, phỏng vấn tọa đàm gắn với hoạt động thực
tiễn.
- Phương pháp toán học thống kê.
2. Nội dung của sáng kiến kinh nghiệm
2. 1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm
Bằng phương pháp quan sát sư phạm học nhảy xa kiểu ưỡn thân của học
sinh, đồng thời lấy ý kiến về những sai lầm thường mắc trong học kỹ thuật nhảy
xa kiểu ưỡn thân, tôi đã tổng hợp được một số sai lầm thường mắc của học sinh
như sau: Vì đây là 2 giai đoạn rất quan trọng trong tập luyện kỹ thuật nhảy xa nó
liên quan đến cả sức nhanh – sức mạnh – khéo léo, muốn giậm nhảy tốt thì
chính giai đoạn chạy đà lại quyết định kỹ thuật giậm nhảy... và nó quyết định
đến thành tích của lần nhảy.
1. Chạy đà đặt chân giậm nhảy khơng chính xác ( Điểm giậm nhảy và
chân giậm nhảy)
2. Tốc độ chạy đà không tốt ( dẫn đến giậm nhảy hiệu quả thấp)
3. Không tạo được tư thế chuẩn bị cho giậm nhảy.
4. Giậm nhảy không hết.
5. Giậm nhảy bị lao ( góc độ giậm nhỏ quá).
6. Giậm nhảy bước bộ khơng chuẩn, khơng thuận lợi cho giai đoạn trên
khơng.
Để có thể lựa chọn được các bài tập bổ trợ chuyên môn một cách phù hợp
với đặc điểm đối tượng học sinh, tôi đã phỏng vấn các giáo viên, huấn luyện
2

viên điền kinh trong và ngoài nhà trường về những nguyên nhân dẫn tới các sai
lầm khi thực hiện kỹ thuật chạy đà và giậm nhảy trong nhảy xa kiểu “ ưỡn thân”.
* Xác định nguyên nhân dẫn đến sai lầm:
- Kỹ thuật từ chạy đà chuyển sang giậm nhảy khơng liên tục, bị dừng vì
chạy đà gị bó khơng tăng dần tốc độ, các bước chạy không ổn định làm mất độ
chính xác của đà dẫn đến sợ bị phạm quy nên điều chỉnh bước cuối cùng.
- Góc độ giậm nhảy quá lớn hoặc quá nhỏ do bước cuối cùng sai lệch lúc
này do độ gập nhiều ở khớp hơng, mắt nhìn xuống chân hayvị trí giậm nhảy.
- Giậm nhảy không mạnh không duỗi hết chân nguyên nhân của sai lầm là
chưa có đủ thể lực như sức nhanh, sức mạnh.
- Lúc giậm nhảy thường ở lâu trong tư thế chống do chú tâm vào động tác
“ ưỡn thân”.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến.
2.2.1. Thực trạng hoạt động giáo dục thể chất của học sinh trường
THPT Ngọc Lặc
a. Thuận lợi
- Được sự quan tâm của Sở giáo dục và Đào tạo Thanh Hóa, của Ban
giám hiệu nhà trường nên việc triển khai công tác giảng dạy GDTC, luyện tập
các nội dung TDTT gặp nhiều thuận lợi.
- Bản thân tơi trong q trình học tập tại trường đại học cũng như nhận
công tác giảng dạy tại các trường THPT, đã trau dồi kiến thức chuyên môn và
kinh nghiệm huấn luyện học sinh trong việc tham gia cuộc thi do cấp huyện,
tỉnh tổ chức và đã đạt được những kết quả nhất định.
- Đồng nghiệp trong tổ TD - GDQP ln hịa đồng có tinh thần tương trợ,
trao đổi lẫn nhau trong công tác chuyên môn cũng như công tác tổ chức và
phương pháp giảng dạy.
- Về phía học sinh: đa số các em đều tích cực, tự giác tham gia các hoạt
động liên qua đến GDTC trong nhà trường.

b. Khó khăn
- Do trường THPT Ngọc Lặc là địa bàn miền núi, đa phần học sinh là
người dân tộc thiểu số nên việc tiếp cận với một số mơn thể thao mới cịn hạn
chế, giới tính học sinh không đồng đều, số học sinh nữ nhiều hơn học sinh nam,
thậm chí có những học sinh cịn chưa được tiếp xúc với một số môn thể thao từ
trước đến nay.
- Nhà trường hiện nay đang trong giai đoạn đầu tư và xây dựng nên trang
thiết bị phục vụ cho giảng dạy GDTC cịn hạn chế, điều đó cũng ảnh hưởng một
phần đến hoạt động chuyên môn.
- Bản thân là giáo viên nữ nên việc phải sử dụng một số động tác thị phạm
đòi hỏi sức mạnh và thể lực cịn hạn chế, vì vậy nó cũng ảnh hưởng đến việc
truyền tải kỹ thuật động tác đến các em học sinh.
- Tình hình dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp cũng gây trở ngại rất
lớn đến công tác giảng dạy và học tập.
c. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến
3


Qua kiểm tra đánh giá kết quả học tập nội dung Nhảy xa kiểu “ ưỡn thân”
của học sinh chúng tôi nhận thấy tỷ lệ % học sinh nắm bắt kỹ thuật cịn kém,
dẫn đến thành tích nhảy xa chưa cao như mong muốn. Từ những vấn đề nêu
trên, tôi nghiên cứu sáng kiến kinh nghiệm ứng dụng hệ thống bài tập bổ trợ
chuyên môn trong giảng dạy giai đoạn chạy đà và giậm nhảy của kỹ thuật nhảy
xa kiểu “ ưỡn thân” cho học sinh hai khối 11 và 12 trường THPT Ngọc Lặc.
Bài tập bổ trợ chuyên môn là phức hợp các yếu tố của động tác kỹ thuật
củng cố các biến dạng của chúng. Bài tập bổ trợ chun mơn nhằm tác động có
hiệu quả, chủ đích vào việc phát triển các tố chất thể lực ( sức nhanh, sức mạnh,
sức bền, khéo léo và mềm dẻo cùng khả năng phối hợp vận động) và kỹ xảo
động tác môn thể thao đang tập luyện. Trong môn nhảy xa kiểu “ưỡn thân”
những bài tập bồ trợ có vài trị quan trọng, tác động có chủ đích, hiệu quả vào

các giai đoạn của kỹ thuật.
* Những yếu tố ảnh hưởng và quyết định đến độ bay xa của lần nhảy:
Về mặt lý thuyết, trong điều kiện khơng có sức cản của mơi trường khơng
khí, điểm bay xa và điểm rơi cùng trên một mặt phẳng thì độ bay xa của một vật
thể được phóng ra tỷ lệ thuận với bình phương tốc độ bay ban đầu, sin 2 lần góc
bay và tỷ lệ nghịch với gia tốc rơi tự do.
V02sin2
S = -----------------g

Trong đó: S là độ bay xa của quỹ đạo bay trọng tâm cơ thể
V0 là tốc độ bay ban đầu
 là góc độ bay ban đầu.
g là gia tốc rơi tự do = 9,8m/giây
Qua phân tích cơng thức trên ta thấy sự ảnh hưởng của g (là hằng số
không đổi luôn bằng 9,8m/giây), nên V0 và  là 2 yếu tố quyết định đến độ bay
xa. Trong thực tế nhảy xa, chạy đà và giậm nhảy là hai giai đoạn tạo cho cơ thể
có tốc độ bay ban đầu lớn, góc độ bay hợp lý nhất vì thế nó là hai giai đoạn có
ảnh hưởng quyết định đến độ bay xa của lần nhảy.
Nhảy xa là một kỹ thuật hồn chỉnh, song để tiện phân tích và giảng dạy
có thể phân thành các giai đoạn chạy đà và chuẩn bị giậm nhảy, bay trên không
và rơi xuống cát.
* Nguyên tắc lựa chọn bài tập:
4


Để đảm bảo tính khách quan trong q trình nghiên cứu và lựa chọn được
các bài tập phù hợp với đối tượng nghiên cứu. Qua tham khảo các tài liệu
chuyên môn, tôi xây dựng nguyên tắc lựa chọn bài tập như sau:
- Thứ nhất là phải dựa vào mục đích yêu cầu môn học.
- Thứ hai là phải dựa vào đặc điểm kỹ thuật môn học. Cụ thể là kỹ thuật

nhảy xa ưỡn thân, tăng cường tập luyện các khâu khó như chạy đà, giậm nhảy,
bay trên khơng.
- Thứ ba là phải dựa vào nguyên tắc dạy học vận động là từ dễ đến khó, từ
đơn giản đến phức tạp cố gắng rút ngắn thời gian lan toả để nhanh chóng hình
thành kỹ năng vận động.
- Thứ tư là khi lựa chọn bài tập phải phù hợp với khả năng, trình độ, thể
lực của học sinh mặt khác phải phù hợp với điều kiện tập luyện như sân bãi
dụng cụ.
- Thứ năm là khi lựa chọn bài tập cần vận dụng đa dạng các phương pháp,
phương tiện giảng dạy cơ bản, tiên tiến.
2.2.2. Phương pháp
- Để giải quyết các vấn đề trên tôi sử dụng phương pháp nghiên cứu sau:
a. Phương pháp nghiên cứu lí luận
- Phương pháp này nhằm nghiên cứu các văn bản của Bộ, Sở GD&ĐT
Thanh Hóa cũng như kế hoạch triển khai công tác thực hiện giảng dạy môn học
GDTC của Ban giám hiệu nhà trường. Nghiên cứu xây dựng các nội dung giáo
án và phương pháp, tổ chức tập luyện cho các lớp giảng dạy.
- Nghiên cứu kỹ thuật động tác nhằm thực hiện một cách chính xác, phân
tích ngắn gọn, dễ hiểu đối với học sinh
b. Phương pháp quan sát
- Kết hợp tốt các giác quan với phương tiện, tri giác với hiện tượng. Tính
đặc thù của phương pháp này là quan sát học sinh luyện tập để biết được những
kỹ thuật động tác mà học sinh thực hiện chưa chính xác đề kịp thời uốn nắn và
sửa sai cho các em.
- Sử dụng phương pháp quan sát đánh giá cơ sở vật chất, kiểm tra thực địa
hiện có để từ đó xây dựng giáo án, kế hoạch luyện tập sao cho phù hợp.
c. Phương pháp trao đổi, phỏng vấn tọa đàm gắn với hoạt động
thực tiễn
- Sử dụng phương pháp này nhằm khích lệ người học, lôi cuốn sự chú ý,
khơi dậy hứng thú và kích thích tư duy người học ở thời điểm đầu buổi học,

nhằm tạo ra tâm thế sẵn sàng học tập tốt.
- Thơng qua hoạt động nêu lên tính cấp thiết, tầm quan trọng của vấn đề
học tập trong lí luận, hoạt động TDTT đối với đời sống con người.
- Qua phương pháp thực nghiệm làm sáng tỏ nhiệm vụ nghiên cứu những
vấn đề liên quan đến nội dung tập luyện.
d. Phương pháp toán học thống kê
- Đưa ra phân tích các yếu tố liên quan đến nội dung luyện tập, từ đó đưa
ra các số liệu đánh giá thực trạng, kết quả đạt được sau quátrình huấn luyện.
5


2.3. Sử dụng các bài tập bổ trợ chuyên môn nhằm khắc phục những sai
lầm thường mắc trong kỹ thuật chạy đà, giậm nhảy của nhảy xa kiểu “ưỡn
thân”
2.3.1. Cơ sở khoa học của giáo dục thể chất trong nhà trường phổ
thông.
Hệ quả của giáo dục thể chất gắn liền với đặc điểm giải phẫu sinh lí tâm lí
học và đặc điểm phát triển tố chất thể lực ở mỗi lứa tuổi con người, Tác dụng
của giáo dục thể chất là rất lớn, nó khơng ngừng đem lại sức khỏe cho học sinh
mà cịn góp phần đào tạo con người phát triển toàn diện.
Tố chất thể lực là sự biểu hiện tổng hợp của hệ thống chức năng các cơ
quan cơ thể, tố chất thể lực tăng trưởng theo sự tăng trưởng của lứa tuổi. Sự tăng
trưởng này có tốc độ nhanh, biên độ lớn trong thời kì dậy thì. Giai đoạn lứa tuổi
khác thì tố chất thể lực phát triển khác, tức là trong cùng một lứa tuổi tố chất thể
lực khác phát triển thay đổi cũng không giống nhau.
Tố chất thể lực từ giai đoạn tăng trưởng chuyển qua giai đoạn ổn định
theo thứ tự phát triển sau: Tố chất nhanh phát triển đầu tiên, sau đó là tố chất
bền và tố chất mạnh.
* Tố chất sức nhanh:
Tố chất nhanh phát triển sớm hơn sự phát triển tố chất mạnh, thời kì phát

triển tố chất nhanh quan trọng nhất ở tuổi học sinh Tiểu học và Trung học cơ sở.
* Tố chất sức mạnh:
Sức mạnh là năng lực chống đỡ hoặc khắc phục sức cản bên ngoài nhờ
những nỗ lực của cơ bắp.
Đối với môn nhảy xa chúng ta cần quan tâm đến sự phát triển sức mạnh tốc
độ của người tập. Để phát triển sức mạnh tốc độ cần xen kẽ tập luyện đúng mức với
phương pháp dùng sức lớn nhất. Như vậy, trong quá trình cho học sinh tập luyện
môn nhảy xa chúng ta cần đưa vào các bài tập phát triển sức mạnh bột phát của các
nhóm chi dưới, giúp cho việc thực hiện động tác giậm nhảy trong nhảy cao thật
nhanh, mạnh, để đưa cơ thể bay lên cao hơn.
* Tố chất khéo léo:
Khéo léo là năng lực tiếp thu nhanh các động tác ứng phó kịp thời với
những thay đổi bất ngờ. Xác định và đánh giá tố chất khéo léo là việc khó. Có thể
tính bằng khoảng thời gian tiếp thu động tác.
Tóm lại, trong q trình giảng dạy và huấn luyện điền kinh nói chung và
nhảy xa nói riêng, chúng ta cần căn cứ vào đặc điểm phát triển tố chất, đồng
thời dùng các phương pháp huấn luyện khoa học, xúc tiến cho việc phát triển tố
chất thể lực của người tập nói chung và học sinh nói riêng.
2.3.2.Nghiên cứu xác định các yêu cầu khi lựa chọn bài tập bổ trợ
chuyên môn.
Để xác định những yêu cầu khi lựa chọn bài tập bổ trợ chuyên môn khi
học kỹ thuật nhảy xa khiểu “ưỡn thân” giai đoạn chạy đà và giậm nhảy tôi tiến
hành 2 bước.
* Bước 1:
- Các Bài tập chuyên môn phải trực tiếp giúp cho người họcnắm được các
6


khâu riêng lẻ cũng như hoàn chỉnh của kỹ thuật.
- Các bài tập bổ trợ chuyên môn phải mở rộng được kỹ năng kỹ xảo cho

người tập.
- Các bài tập bổ trợ chuyên môn phải giúp khắc phục các yếu tố làm ảnh
hưởng tới việc nắm bắt kỹ thuật và nâng cao thành tích như tố chất thể lực, tâm
lý.
- Cần đa dạng hóa các hình thức tập luyện triệt để, lợi dụng các phương
tiện tập luyện để giúp cho quá trình chuyển đổi và liên kết kỹ năng tốt hơn.
- Các bài tập hợp lý và vừa sức được nâng dần độ khó, đặc biệt chú ý đến
khâu an toàn để tránh xảy ra chấn thương.
* Bước 2:
Dựa vào các yêu cầu đối với các bài tập bổ trợ chuyên môn được lựa
chọn, tôi đã tham khảo nhiều tài liệu chuyên môn của nhà xuất bản giáo dục, nhà
xuất bản TDTT, các kết quả khảo sát công tác huấn luyện và giảng dạy ở một số
trường học đã tổng hợp được một số bài tập như sau:
1. Sử dụng tư thế bắt đầu chạy đà ổn định( tư thế xuất phát).
2. Chạy tốc độ cao 20 - 30m lặp lại ngoài đường chạy.
3. Chạy tăng tốc độ, bắt được tốc độ cao khi đến gần ván giậm rồi chạy
tiếp qua hố cát (cự ly 25 - 35m).
4. Ôn luyện nhịp điệu 4 bước cuối cùng.
5. Tập phối hợp giậm nhảy bước bộ lặp lại .
6. Thực hiện lặp lại chạy đà ngắn giậm nhảy chạm đầu vào vật chuẩn treo
trên cao.
7. Luyện tập lặp lại kỹ thuật giậm nhảy với tốc độ nhanh.
8. Chủ động giữ thăng bằng thân trên khi kết thúc giậm nhảy.
9. Tập bước bộ đúng từ chậm đến nhanh.
10. Chạy đà 3-5 bước giậm nhảy bước bộ lặp lại liên tục.
Kết quả phỏng vấn các bài tập phát triển sức mạnh để nâng cao thành tích
nhảy xa cho học sinh
SỐ PHIẾU
TT

1
2
3
4

NỘI DUNG

Sử dụng tư thế bắt đầu chạy
đà ổn định.
Chạy tốc độ cao 20 - 30m lặp
lại ngoài đường chạy.
Chạy tăng tốc độ, bắt được
tốc độ cao khi đến gần ván
giậm rồi chạy tiếp qua hố cát
(cự ly 35 - 45m)
Ôn luyện nhịp điệu 4 bước
cuối cùng.

ĐỒNG Ý

KHÔNG
ĐỒNG Ý

PHÁT
RA

THU
VÀO

SL

TL%

SL

TL%

20

20

17

85%

3

15%

20

20

19

95%

1

5%

20

20

17

85%

3

15%

20

20

20

100%

0

0%
7


5
6
7

8
9
10

Tập phối hợp giậm nhảy
bước bộ lặp lại.
Thực hiện lặp lại chạy đà
ngắn giậm nhảy chạm vào vật
chuẩn treo trên cao.
Tập giậm nhảy, bước bộ đúng
từ chậm đến nhanh.
Luyện tập lặp lại kỹ thuật
giậm nhảy với tốc độ nhanh.
Tập bước bộ đúng từ chậm
đến nhanh.
Chạy đà 3-5 bước giậm nhảy
bước bộ lặp lại liên tục.

20

20

18

90%

2

20

20

20

100%

0

20

20

20

100%

0

20

20

20

100%

0

20

20

10

10%

10

20

20

15

75%

5

10%

0%
0%
0%
50%
25%

Qua kết quả phỏng vấn thấy rằng trong 8/10 bài tập ở phiếu phỏng vấn
đưa ra có tỷ lệ đồng ý cao. Điều đó cho thấy độ tin cậy của các bài tập có giá trị
thực tiễn trong huấn luyện và giảng dạy. Từ kết quả trên tơi đưa tồn bộ 8 bài
tập phát triển sức mạnh này vào thực nghiệm.

2.3.3. Kết quả sử dụng các bài tập bổ trợ chuyên môn trong kỹ thuật
chạy đà, giậm nhảy :
* Kết quả tôi đã lựa chọn được 8 bài tập để đưa vào giảng dạy nhằm khắc
phục những sai lầm thường mắc trong nhảy xa “ưỡn thần” như sau:
1. Sử dụng tư thế bắt đầu chạy đà ổn định.
Mục đích: sửa tư thế bắt đầu chạy đà (xuất phát đà) không ổn định.

2. Chạy tốc độ cao 20 - 30m lặp lại ngồi đường chạy.
Mục đích: nâng cao tốc độ chạy đà, tăng hiệu quả giậm nhảy.

3. Chạy tăng tốc độ, bắt được tốc độ cao khi đến gần ván giậm rồi chạy
tiếp qua hố cát (cự ly 35 - 45m)
8


Mục đích: nâng cao hiệu quả giậm nhảy

4. Ơn luyện nhịp điệu 4 bước cuối cùng.
Mục đích: sửa tư thế giậm nhảy bị lao(nhanh – mạnh và rứt khoát)
B4
B3

B2

B1

5. Tập phối hợp giậm nhảy bước bộ lặp lại.
Mục đích: sửa giậm nhảy thiếu bước bộ

6. Thực hiện lặp lại chạy đà ngắn giậm nhảy chạm vào vật chuẩn treo trên cao.

Mục đích: sửa tư thế giậm nhảy

7. Tập giậm nhảy, bước bộ đúng từ chậm đến nhanh.
Mục đích: Nâng dần hiệu quả giậm nhảy bước bộ.

8. Luyện tập lặp lại kỹ thuật giậm nhảy với tốc độ nhanh.
Mục đích: sửa giậm nhảy chậm
9


Sau khi lựa chọn được các bài tập nhằm khắc phục những sai lầm thường
mắc trong học kỹ thuật nhảy xa kiểu “ ưỡn thân “ cho học sinh. Tôi tiến hành
thực nghiệm trên đối tượng học sinh lớp 12A1 năm học 2020 - 2021 trường
THPT Ngọc Lặc.
Tôi đã tiến hành kiểm tra, đánh giá thành tích học tập của 40 học sinh,
đồng thời quan sát ghi nhận những sai lầm thường mắc khi thực hiện kỹ thuật ở
các giai đoạn kỹ thuật nhảy xa ưỡn thân như sau:
Đánh giá kết quả
Bay trên
Rơi chạm
Kết quả Thành
Chạy đà
Giậm nhảy
khơng
cát
học tập
tích
Số
Tỷ lệ
Số

Tỷ lệ
Số
Tỷ lệ
Số
Tỷ lệ
(m)
người
%
người
%
người
% người
%
Nam
20,8
4,30+ 7/24 29/17 16/24 66,67 5/24
2/24 8,33
n= 24)
3
Nữ
18,7
3,10+ 5/16
31,3 12/16 75,00 3/16
3/16 18,75
(n=16)
5
Qua bảng trên thành tích nhảy xa của học sinh nam và nữ tương đối thấp,
đặc biệt số học sinh phạm sai lầm kỹ thuật cịn nhiều. Trong đó phạm sai lầm ở
giai đoạn giậm nhảy là nhiều nhất. Đối với nam tỷ lệ 66,67%, nữ là 75%.
Để có thể đánh giá hiệu quả của các bài tập bổ trợ chuyên môn được lựa

chọn, tôi tiến hành tổ chức thực nghiệm.
Đối tượng gồm 20 em học sinh lớp 12A1 năm học 2020- 2021 trường
THPT Ngọc Lặc. ( trong đó có 10 em nam và 10 em nữ)
Bước vào thực nghiệm tơi chia thành 2 nhóm. Nhóm thực nghiệm (nhóm
A) và nhóm đối chứng (nhóm B). Số lượng nam và nữ của hai nhóm thực
nghiệm là tương đồng nhau, có trình độ thể lực, kỹ thuật, số buổi tập, thời gian
tập là như nhau. Ở nhóm đối chứng tập luyện theo giáo án bình thường ( theo
phân phối chương trình mơn thể dục lớp 12) cịn ở nhóm thực nghiệm được thực
hiện theo giáo án tơi xây dựng), mỗi tuần 2 tiết theo theo phân phối chương trình
có nhiều nội dung trong tiết học. Cụ thề như sau:
Phân phối chương trình áp dụng cho nhóm đối chứng chỉ thay đổi đối với
nội dung nhảy xa:
Tuần Tiết
Bài
Nội dung
7
14
Nhảy 1.Sử dụng tư thế bắt đầu chạy đà ổn định.
xa
TTTC
Mục đích: sửa tư thế bắt đầu chạy đà (xuất phát đà)
không ổn định.
10


2. Chạy tốc độ cao 20 - 30m lặp lại ngồi đường chạy.
Mục đích: nâng cao tốc độ chạy đà, tăng hiệu quả giậm
nhảy.

1.Sử dụng tư thế bắt đầu chạy đà ổn định.

8

15

Nhảy
xa
TTTC

Mục đích: sửa tư thế bắt đầu chạy đà (xuất phát đà)
không ổn định.
2. Chạy tốc độ cao 20 - 30m lặp lại ngồi đường chạy.
Mục đích: nâng cao tốc độ chạy đà, tăng hiệu quả giậm
nhảy.

3.Chạy tăng tốc độ, bắt được tốc độ cao khi đến gần ván
giậm rồi chạy tiếp qua hố cát (cự ly 35 - 45m)

8

16

Nhảy
xa
TTTC

Mục đích: nâng cao hiệu quả giậm nhảy
4. Ơn luyện nhịp điệu 4 bước cuối cùng.
Mục đích: sửa tư thế giậm nhảy bị lao(nhanh – mạnh và
rứt khoát)

B4

B3
B2

9

17

Nhảy
xa
TTTC

B1

3.Chạy tăng tốc độ, bắt được tốc độ cao khi đến gần ván
giậm rồi chạy tiếp qua hố cát (cự ly 35 - 45m)

Mục đích: nâng cao hiệu quả giậm nhảy
4. Ơn luyện nhịp điệu 4 bước cuối cùng.
Mục đích: sửa tư thế giậm nhảy bị lao(nhanh – mạnh và
rứt khoát)
B4

B3

B1

11

B2

4. Ơn luyện nhịp điệu 4 bước cuối cùng.
Mục đích: sửa tư thế giậm nhảy bị lao
(nhanh – mạnh và rứt khoát)
B4

9

18

B3

Nhảy
xa
TTTC

B
1

B
2

5. Tập phối hợp giậm nhảy bước bộ lặp lại.
Mục đích: sửa giậm nhảy thiếu bước bộ

4. Ơn luyện nhịp điệu 4 bước cuối cùng.
Mục đích: sửa tư thế giậm nhảy bị lao
(nhanh – mạnh và rứt khoát)

B4
B3

10

19

10

20

Nhảy
xa
TTTC

Nhảy
xa
TTTC

B2

B1

6. Thực hiện lặp lại chạy đà ngắn giậm nhảy chạm vào vật
chuẩn treo trên cao.
Mục đích: sửa tư thế giậm nhảy

4. Ôn luyện nhịp điệu 4 bước cuối cùng.
Mục đích: sửa tư thế giậm nhảy bị lao
B4

B3

B2

B1

5. Tập phối hợp giậm nhảy bước bộ lặp lại.
Mục đích: sửa giậm nhảy thiếu bước bộ
12


Bài tập bổ trợ: Lồ cò đổi chân từ 30m- 50m
4.Ơn luyện nhịp điệu 4 bước cuối cùng.
Mục đích: sửa tư thế giậm nhảy bị lao
(nhanh – mạnh và rứt khoát)
B4
B3

11

21

Nhảy
xa
TTTC

B2

B1

5. Tập phối hợp giậm nhảy bước bộ lặp lại.
Mục đích: sửa giậm nhảy thiếu bước bộ

11

22

Nhảy
xa
TTTC

Bài tập bổ trợ: Lò cò đổi chân từ 30m- 50m
7. Tập giậm nhảy, bước bộ đúng từ chậm đến nhanh.
Mục đích: Nâng dần hiệu quả giậm nhảy bước bộ.

Bài tập bổ trợ : chạy đạp thẳng chân sau
40m – 60m
7. Tập giậm nhảy, bước bộ đúng từ chậm đến nhanh.
Mục đích: Nâng dần hiệu quả giậm nhảy bước bộ.

12

23

Nhảy
xa
TTTC

8.Luyện tập lặp lại kỹ thuật giậm nhảy với tốc độ nhanh.

Mục đích: sửa giậm nhảy chậm

7. Tập giậm nhảy, bước bộ đúng từ chậm đến nhanh.
Mục đích: Nâng dần hiệu quả giậm nhảy bước bộ.

13


12

24

Nhảy
xa
TTTC

8.Luyện tập lặp lại kỹ thuật giậm nhảy với tốc độ nhanh.
Mục đích: sửa giậm nhảy chậm

Bài tập thể lực : nằm sấp trên đệm chắp tay sau gáy co
gập bụng. ( nam 20 lần/ 1 tổ , nữ 15 lần/ 1 tổ: thực hiện
2 tổ nghỉ giữa mỗi tổ 2 phút).

13

25

13

26

Nhảy
xa
TTTC

Chạy toàn đà thực hiện toàn bộ kỹ thuật kiểu nhảy xa “
ưỡn thân”

Kiểm
tra

Kiểm tra nhảy xa

2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục,
với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường:
2.4.1. Kết quả kiểm tra
Thực nghiệm được tiến hành trong 7 tuần sau đó tơi tiến hành kiểm tra kết
thúc mơn học nhảy xa kiểu “ ưỡn thân” cho học sinh thu được kết quả như sau:
Bảng thống kê số lượng học sinh thực hiện cơ bản đúng 4 giai đoạn kỹ thuật
nhảy xa kiểu “ ưỡn thân”
Kết
quả
học
tập
Nam
n=12

Đánh giá kết quả
Bay trên
Chạy đà

Giậm nhảy
Rơi chạm cát
Thàn
khơng
h tích Nhóm Nhóm Nhóm Nhóm Nhóm
Nhóm
Nhóm
Nhóm
(m) A(TN B(ĐC A(TN B(ĐC A(TN
A(TN
4,30+

)

)

)

)

)

8/12

5/12

10/12

6/12

10/12

B(ĐC)

6/12

)

10/12

B(ĐC)

6/12
14


)
Nữ
(n=8)

3,10+

5/8

3/8

6/8

4/8

6/8

4/8

6/8

4/8

Qua bảng trên dễ dàng nhận thấy, sau 7 tuần thực nghiệm các chỉ số đánh
giá hiệu quả các bài tập bổ trợ chun mơn ở 2 nhóm TN(Thực nghiệm) và
ĐC(Đối chứng) đều có sự khác biệt. Sự khác biệt ở 2 nhóm thể hiện qua 2 chỉ số
trình độ kỹ thuật chạy đà và giậm nhảy, tỉ lệ mắc sai lầm không giảm đáng kể so
với tỉ lệ mắc sai lầm ban đầu. Nhưng khi so với nhóm thực nghiệm A(Thực
nghiệm) đã áp dụng các bài tập và phương pháp tập luyện theo phân phối
chương trình tơi đưa ra thì nhóm A tỉ lệ sai lầm giảm nhiều hơn nhiều so với
nhóm B.
Thành tích và sự tiến bộ của các em học sinh sau khi áp dụng thực nghiệm
đã khẳng định các bài tập bổ trợ chuyên môn của tơi đưa ra đã có hiệu quả đối
với việc nâng cao kỹ thuật và thành tích nhảy xa kiểu “ưỡn thân”, đồng thời phù
hợp và khoa học với lứa tuổi của các em học sinh.
2.4.2. Tính khả thi của sáng kiến kinh nghiệm
Với sáng kiến kinh nghiệm “Sử dụng các bài tập bổ trợ chuyên môn nhằm
khắc phục những sai lầm thường mắc trong kỹ thuật chạy đà, giậm nhảy của
nhảy xa kiểu ưỡn thân trong giảng dạy cho học sinh Trường THPT Ngọc
Lặc”, tôi đã áp dụng qua thực tế tại đơn vị trong thời gian vừa qua và thấy thật
sự hiệu quả, chất lượng học sinh được nâng lên nhiều hơn so với năm học trước,
giáo viên và học sinh hứng thú hơn trong giảng dạy và học tập. Với môn thể dục
tại trường THPT Ngọc Lặc các em học sinh rất chịu khó học tập và rèn
luyện.Trong các kỳ thi chọn học sinh giỏi TDTT cấp tỉnh do Sở GD&ĐT Thanh
Hóa tổ chức, nhiều em học sinh trong nhà trường đạt giải cao, góp phần nâng

cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường trong năm học. Chính vì vậy
mà trong năm học 2020 - 2021 tôi đã lựa chọn nghiên cứu và vận dụng sáng
kiến kinh nghiệm để nâng cao chất lượng môn học, qua thực tế tôi thấy đạt hiệu
quả rất tốt và những biện pháp này có thể áp dụng được trong trường THPT
Ngọc Lặc nói riêng và các trường THPT của tỉnh Thanh Hóa nói chung.
3. Kết luận và kiến nghị
3.1. Kết luận
Qua những nghiên cứu, đánh giá và kết quả đã đạt được nêu ở phần trên,
tôi khẳng định rằng chất lượng dạy và học môn thể dục sẽ được nâng lên nếu
như giáo viên sử dụng các bài tập bổ trợ chuyên môn cho các em học sinh. Kết
quả đạt được giúp học sinh tiếp thu được nhiều kiến thức và khả năng thực hiện
đúng kỹ thuật các môn học thực hành, phát triển cơ thể toàn diện, xây dựng
được thói quen ham thích luyện tập thể dục thể thao, có tác phong lành mạnh,
đúng đắn, trật tự, kỷ luật, thúc đẩy các mặt thể chất và tinh thần, góp phần cùng
nhà trường hoàn thành tốt mục tiêu đào tạo và phát triển con người một cách
toàn diện trong thời đại mới.
15


Từ thực tế giảng dạy và kết quả đạt được ở trên tôi xin rút ra một số bài
học kinh nghiệm sau:
* Đối với giáo viên:
- Thiết kế bài soạn đảm bảo đầy đủ nội dung, đúng phương pháp, phù hợp
đối tượng học sinh, xác định rõ mục tiêu bài học lẫn kỹ năng cần tập luyện.
- Sử dụng các bài tập phù hợp với nội dung học tập, phù hợp với từng đối
tượng học sinh.
- Không ngừng học hỏi, tự bồi dưỡng nâng cao trình độ về mọi mặt, nhất
là lĩnh vực chuyên môn được phụ trách.
- Tập trung chú ý quan sát, phát hiện và tìm hiểu những nguyên nhân dẫn
đến sai lầm thường mắc để kịp thời nhắc nhở sửa sai cho học sinh.

- Chuẩn bị tốt mọi điều kiện CSVC (sân bãi, dụng cụ,), kiểm tra sức khoẻ
của học sinh, tạo tâm lý hứng khởi khi tham gia tiết học;
- Tích cực sử dụng và khai thác triệt để tác dụng của đồ dụng dạy học;
* Đối với học sinh:
- Chấp hành nghiêm kỷ luật, đạo đức của người học sinh, tuân thủ sự
hướng dẫn của thầy, cơ giáo trong q trình tập luyện.
- Có nhận thức đúng đắn, ý thức học tập tốt đối với bộ mơn, tích cực rèn
luyện thể lực, có hứng thú tham gia giờ học.
- Tích tham gia các hoạt động ngoại khoá, hội thi do nhà trường tổ chức.
3.2. Kiến nghị
* Đối với nhà trường và tổ chuyên môn:
- Hằng năm nên sửa chữa, bảo dưỡng những thiết bị, dụng cụ bị hư hỏng
đầu tư thêm một số cơ sở vật chất như sân bãi, kho để trang thiết bị, tài liệu,
phòng học đa năng cho giáo viên giảng dạy, hỗ trợ kinh phí tập luyện và giảng
dạy cho các giáo viên được phân công nhiệm vụ huấn luyện.
- Tạo điều kiện đáp ứng yêu cầu về CSVC, trang thiết bị dạy học để giáo
viên và học sinh thực hiện phương pháp đổi mới trong quá trình dạy học, tổ
chức các hoạt động ngoại khoá, tham gia thi đấu điền kinh (có bộ mơn nhảy xa)
- Tổ chức dự giờ, rút kinh nghiệm với các trường bạn (sinh hoạt chuyên
môn liên trường).
- Thường xuyên dự giờ, thăm lớp tạo hứng khởi cho học sinh
- Đối với Sở GD&ĐT:
+ Thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn cho các giáo viên GDTC để nâng
cao trình độ chun mơn nghiệp vụ, cập nhật những kiến thức mới, các mơ hình
hoạt động TDTT hiệu quả.
+ Cung cấp các trang thiết bị cơ sở vật chất TDTT nhằm thay thế những
dụng cụ đã bị hư hỏng sau nhiều năm sử dụng.
Với thời gian hơn 15 năm tham gia công tác giảng dạy và huấn luyện, là
một giáo viên nữ GDTC nên việc thực hành, thị phạm động tác ở một số nội
dung môn học còn hạn chế, nhưng được sự quan tâm của BGH nhà trường, sự

hỗ trợ tận tình của bạn bè đồng nghiệp, sự tích cực tham gia tập luyện và thực
nghiệm của các em học sinh, bản thân không ngừng học hỏi, tìm tịi giải pháp
16


khắc phục hạn chế nhằm nâng cao chất lượng dạy học góp phần cùng nhà trường
hồn thành xuất sắc kế hoạch nhiệm vụ năm học.
Đề tài sáng kiến kinh nghiệm này được nghiên cứu trong giai đoạn dịch
covid-19 đang diễn biến phức tạp ở một số địa phương trên cả nước, vì vậy cũng
khơng thể trách khỏi những hạn chế và thiếu xót, rất mong nhận được sự đóng
góp ý kiến chân thành của các nhà chuyên môn, các bạn đồng nghiệp để sáng
kiến kinh nghiệm của tơi được hồn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ, chỉ bảo tận tình của BGH, các thầy cơ
giáo trong tổ bộ môn TD-GDQP.AN của Trường THPT Ngọc Lặc, các bạn bè
đồng nghiệp và các em học sinh đã giúp đỡ tơi hồn thành đề tài này.
Tơi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN
CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 18 tháng 5 năm 2021
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, khơng sao chép nội dung của người
khác.

Nguyễn Thị Thanh Hải

17


TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1] Tài liệu hướng dẫn giảng dạy thể dục thể thao - Nhà xuất bản giáo dục năm
1997.
[2] Giáo trình lí luận và phương pháp dạy thể dục thể thao - Nhà xuất bản giáo
dục năm 1997
[3] Lý luận phương pháp TDTT- Chủ biên Nguyễn Toán- Phạm Danh Tốn 1995.
[4] Công văn số: 3946/BGDĐT-GDTC(V/v hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo
dục thể chất, hoạt động thể thao và y tế trường học năm học 2018-2019)
[5] Thông báo số 158/TB-BGDĐT ( Kết luận của Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ
tại hội nghị “ Nâng cao chất lượng giáo dục thể chất và thể thao trường học”
trong ngành giáo dục.
[6] />[7] />[8] />
18


DANH MỤC
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH
NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN, TỈNH VÀ CÁC
CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Nguyễn Thị Thanh Hải
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên, Trường THPT Ngọc Lặc

TT

1.

Tên đề tài SKKN

Cấp đánh
Kết quả
giá xếp loại

đánh giá
(Ngành GD
xếp loại
cấp
(A, B,
huyện/tỉnh;
hoặc C)
Tỉnh...)

Lựa chọn một số bài tập
nhằm sửa chữa những sai lầm
thường mắc trong tập luyện Sở GD&ĐT
kỹ thuật chạy cự ly 100m cho
học sinh THPT

C

Năm học
đánh giá xếp
loại

2016

2.
---------------------------------------------

19