67. NÂNG CAO NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO VÀ SỨC CHIẾN ĐẤU CỦA TỔ CHỨC CƠ SỞ ĐẢNG TRONG ĐẢNG BỘ QUÂN ĐỘI TRONG TÌNH HÌNH MỚI

Để nhận tài liệu liên hệ: Zalo 0978494441

TIỂU LUẬN

NÂNG
NÂNG CAO
CAO NĂNG
NĂNG LỰC
LỰC LÃNH
LÃNH ĐẠO
ĐẠO VÀ
VÀ SỨC
SỨC CHIẾN
CHIẾN ĐẤU
ĐẤU CỦA
CỦA TỔ
TỔ
CHỨC
CHỨC CƠ
CƠ SỞ
SỞ ĐẢNG
ĐẢNG TRONG
TRONG ĐẢNG
ĐẢNG BỘ
BỘ QUÂN
QUÂN ĐỘI
ĐỘI TRONG
TRONG TÌNH
TÌNH
HÌNH
HÌNH MỚI

MỚI

Hà
Hà Nội
Nội -- 2021
2021


2

MỞ ĐẦU
Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt Quân
đội nhân dân Việt Nam. Đảng thực hiện sự lãnh đạo đối với quân đội thông
qua hệ thống tổ chức đảng, hệ thống tổ chức chỉ huy, hệ thống cơ quan chính
trị các cấp và tổ chức quần chúng ở đơn vị cơ sở. Hệ thống tổ chức đảng các
cấp trong Quân đội nhân dân Việt Nam , trong đó, tổ chức cơ sở đảng là một
bộ phận rất quan trọng
trong cơ chế
lãnh đạo của Đảng
đối với Quân đội.
BẮC
BẮC NINH,
NINH, THÁNG
THÁNG 55 NĂM
NĂM 2013
2013
Các tổ chức cơ sở đảng nói chung, tổ chức cơ sở đảng trong quân đội
nói riêng là tổ chức lãnh đạo của Đảng ở đơn vị cơ sở, trong hệ thống tổ chức
của đảng, tổ chức cơ sở đảng giữ vai trò đặc biệt quan trọng, vấn đề này đã
được điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam xác định rõ: “tổ chức cơ sở đảng (chi

bộ cơ sở, đảng bộ cơ sở) là nền tảng của Đảng, là hạt nhân chính trị ở cơ
sở”1. Với chức năng nhiệm vụ rất nặng nề là: lãnh đạo, xây dựng đơn vị cơ sở
hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao. Sẽ không thể xây dựng đơn vị
cơ sở vững mạnh toàn diện nếu tổ chức cơ sở đảng ở đó khơng trong sạch
vững mạnh, năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu hạn chế, đội ngũ đảng viên
yếu kém. Do đó, việc nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ
chức cơ sở đảng nói chung và tổ chức cơ sở đảng trong Đảng bộ Quân đội nói
riêng đáp ứng yêu cầu lãnh đạo đối với nhiệm vụ cách mạng, nhiệm vụ quân
đội trong giai đoạn hiện nay thực sự là vấn đề vừa cơ bản lâu dài, vừa mang
tính cấp bách trước mắt.
1. Sự cần thiết phải nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu
của tổ chức cơ sở Đảng trong Quân đội
Năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng là khả năng
nắm vững và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh, đường lối chính sách của Đảng, chỉ thị nghị quyết của cấp trên sát với
1

Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam, Nxb CTQG, H, 2006, tr. 34.


3

tình hình, nhiệm vụ của cơ sở; là trình độ nhận thức và năng lực thực tiễn để
đề ra nghị quyết lãnh đạo đúng đắn, tuyên truyền vận động quần chúng tổ
chức thực hiện và kiểm tra nhằm thực hiện thắng lợi nghị quyết; có tinh thần
đồn kết thống nhất, ý chí phấn đấu vươn lên, quyết tâm hồn thành nhiệm
vụ; kiên quyết đấu tranh khắc phục những biểu hiện sai trái, tiêu cực trong tổ
chức đảng và đơn vị, ngăn ngừa những ảnh hưởng tiêu cực của đời sống xã
hội, chống lại sự phá hoại của kẻ thù, giữ vững trận địa chính trị của Đảng ở
cơ sở; bảo đảm cho tổ chức cơ sở đảng luôn trong sạch vững mạnh, hoàn

thành thắng lợi nhiệm vụ được giao.
Năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các tổ chức cơ sở đảng trong
quân đội bắt nguồn từ sự lãnh đạo của Đảng, của Ban chấp hành Trung ương
mà thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban bí thư; trực tiếp là Đảng ủy quân sự
Trung ương, của đảng ủy cấp trên cơ sở trực tiếp, đồng thời là kết quả xây
dựng và rèn luyện về mọi mặt của từng tổ chức cơ sở đảng đó.
Hiện nay trước yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội
chủ nghĩa trong thời kỳ mới, đòi hỏi Đảng phải ngang tầm để lãnh đạo cách
mạng thắng lợi, đòi hỏi phải nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của
cả hệ thống tổ chức đảng từ Trung ương đến cơ sở, trong đó có tổ chức cơ sở
đảng trong quân đội là một tất yếu khách quan, là một yêu cầu rất quan trọng
trong công tác xây dựng Đảng hiện nay, là nhiệm vụ then chốt và cấp bách
được xuất phát từ những vấn đề cơ bản sau:
1.1 Xuất phát từ lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh và quan điểm của Đảng ta về vai trò của tổ chức cơ sở đảng. Học
thuyết Mác - Lênin về chính Đảng cách mạng của giai cấp công nhân đã
khẳng định: Đảng Cộng sản là đội tiên phong của giai cấp công nhân, là một
tổ chức thống nhất về chính trị tư tưởng, có tổ chức chặt chẽ ở các cấp từ
Trung ương đến cơ sở, được thực hiện theo nguyên tắc tập trung dân chủ. Các


4

tổ chức đảng trong quá trình phát triển là một trong những khâu quan trọng
trong hệ thống tổ chức và trong thực hiện sự lãnh đạo của Đảng. Với vị trí và
vai trị là nền tảng của Đảng, các tổ chức cơ sở đảng có quan hệ hữu cơ với
các phong trào cách mạng của giai cấp công nhân và của thời đại.
C.Mác - Ph.Ăngghen ngay từ buổi đầu khi đề xuất tư tưởng xây dựng
chỉnh đốn Đảng công nhân đã sáng suốt đề ra việc xây dựng hệ thống tổ chức
từ dưới lên trên, từ chi bộ, khu bộ, tổng khu bộ đến Ban chấp hành Trung

ương, tại Đại hội Liên đồn những người cộng sản, hai Ơng chỉ rõ: “tổ chức
cơ sở đảng tức chi bộ nên trở thành“trung tâm hạt nhân” trong cơng tác
đồn và cũng như trong các tổ chức quần chúng xã hội khác” 2, và “phải biến
mỗi chi bộ của mình thành trung tâm và hạt nhân của các hiệp hội công
nhân”3.
Kế thừa và phát triển các quan điểm của C.Mác-Ph.Ăngghen, V.I.Lênin
đã sáng tạo ra hình thức mới chính đảng của giai cấp cơng nhân. Người đã căn
cứ vào điều kiện lịch sử đương thời của nước Nga mà nhấn mạnh thêm một
bước về vai trò quan trọng của tổ chức cơ sở đảng: Điều quan trọng hơn là các
chi bộ địa phương, đặc biệt là chi bộ đảng của nhà máy và những phần tử tiên
tiến trong đó là cơng nhân có mối liên hệ trực tiếp với quần chúng, chính là cơ
sở, hạt nhân vững chắc làm chỗ dựa khơng gì lay chuyển được cho phong trào
cách mạng công nhân dân chủ xã hội, Người viết: “Những chi bộ ấy liên hệ
chặt chẽ với nhau và với Trung ương Đảng, phải trao đổi kinh nghiệm lẫn
cho nhau, phải làm công tác cổ động, tun truyền, cơng tác tổ chức, phải
thích nghi với mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, với tất cả mọi loại và mọi
tầng lớp quần chúng lao động, những chi bộ ấy phải thơng qua cơng tác
mn hình, mn vẻ đó mà rèn luyện mình, rèn luyện đảng, giai cấp, quần

2
3

C.Mác - Ph.Ăngghen tuyển tập tiếng Trung, Nxb ND, 1972 quyển 1, tr. 386.
C.Mác - Ph.Ăngghen toàn tập, tập 7 Nxb CTQG, H 1993, tr. 348.


5

chúng một cách có hệ thống”4. V.I.Lênin cịn chỉ rõ: Ở thời kỳ chiến tranh
cách mạng việc xây dựng tổ chức cơ sở đảng trong đơn vị cơ sở đã trở thành

sự bảo đảm cơ bản cho thắng lợi của chúng ta, là kinh nghiệm cho chúng ta.
Hồng quân sở dĩ chiến đấu gian khổ mà không tan dã, một nguyên nhân quan
trọng là đã xây dựng chi bộ đảng trong quân đội. Trong thời kỳ xây dựng hiện
đại hóa xã hội chủ nghĩa, tổ chức cơ sở đảng phải phát huy đầy đủ vai trò
thành lũy để trở thành yếu tố cơ bản bảo đảm thắng lợi cho sự nghiệp của
chúng ta.
Quán triệt và vận dụng vào thực tiễn Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh
đã rất quan tâm tới việc xây dựng và củng cố các tổ chức cơ sở đảng, trước
hết là các chi bộ vững mạnh và việc giáo dục rèn luyện đội ngũ đảng viên có
phẩm chất, năng lực lãnh đạo quần chúng. Bác chỉ rõ: “Chi bộ là nền móng
của Đảng, chi bộ tốt thì mọi việc sẽ tốt ”5 và “Muốn xây dựng Đảng tốt thì
phải có Đảng tốt, chi bộ tốt, muốn có đảng bộ tốt, chi bộ tốt phải có đảng
viên tốt”6. Người căn dặn: Việc nâng cao năng lực lãnh đạo của tổ chức cơ sở
đảng có ý nghĩa mấu chốt quyết định thắng lợi đường lối cách mạng của
Đảng.
Đảng ta từ khi ra đời cho đến nay đã thường xuyên quan tâm xây dựng
các tổ chức cơ sở đảng của mình vững mạnh về mọi mặt đáp ứng yêu cầu
nhiệm vụ qua từng giai đoạn của cách mạng. Chính vì thế đã lãnh đạo đưa sự
nghiệp cách mạng của toàn Đảng lên một tầm cao mới và đạt được nhiều
thành tựu quan trọng. Đảng ta luôn khẳng định vị trí, vai trị quan trọng của tổ
chức cơ sở đảng, đó là tổ chức lãnh đạo của Đảng ở đơn vị cơ sở, trong hệ
thống tổ chức của Đảng, tổ chức cơ sở đảng giữ một vị trí đặc biệt quan trọng,

4
5
6

V. I. Lênin toàn tập, tập 41, Nxb Tiến bộ, M, 1978, tr. 232 - 233.
Hồ Chí Minh tồn tập, tập 12, Nxb CTQG, H, 1996, tr. 210.
Hồ Chí Minh toàn tập, tập 9, Nxb ST, H, 1989, tr. 311.

6

điều này đã được khẳng định, nhấn mạnh và nhắc đi nhắc lại nêu trong điều lệ
Đảng tại các kỳ Đại hội.
Các tổ chức cơ sở đảng lập thành nền tảng của Đảng. Điều 21 Chương
V Điều lệ Đảng Cộng sản thông qua ngày 25/4/2006 tại Đại hội Đại biểu toàn
quốc lần thứ X viết: Tổ chức cơ sở đảng là nền tảng của Đảng, là hạt nhân
chính trị ở cơ sở. Đảng là một tổ chức, được tổ chức một cách chặt chẽ và
khoa học từ Ban Chấp hành Trung ương đến chi bộ. Các tổ chức cơ sở đảng là
một bộ phận cấu thành Đảng, nhưng cấu thành với vai trị là nền tảng của
Đảng. Khơng có tổ chức cơ sở đảng thì khơng có Đảng. Sự tồn tại của Đảng
trước hết là sự tồn tại của các tế bào của Đảng là chi bộ, đảng bộ cơ sở. Sự
vững chắc của nền tảng của Đảng là do các tổ chức cơ sở đảng thành lập, là
cái bảo đảm chắc chắn cho sự vững chắc của toàn Đảng và các cơ quan lãnh
đạo của Đảng.
Tổ chức cơ sở đảng là cầu nối liền Đảng và các cơ quan lãnh đạo cấp
trên của Đảng với quần chúng. Là tổ chức bắt rễ trong các đơn vị cơ sở của
xã hội, tổ chức cơ sở đảng có vị trí gần gũi với quần chúng, quan hệ gắn bó
giữa Đảng với quần chúng nhân dân là nguồn sức mạnh của Đảng. Các nhà
kinh điển của chủ nghĩa Mác - Lênin và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ:
Trong q trình ra đời, tồn tại và phát triển của Đảng phải thường xuyên liên
hệ gắn bó với quần chúng, đây là vấn đề thuộc bản chất của Đảng Cộng sản.
Quần chúng là đối tượng lãnh đạo của Đảng, vừa là lực lượng, vừa là sức
mạnh của Đảng. Sức sống và cội nguồn sức mạnh của Đảng được bắt nguồn
từ trong mối liên hệ giữa Đảng với quần chúng, chủ yếu được thực hiện thông
qua cầu nối là tổ chức cơ sở đảng.
Trong qui định số 74/QĐTW ngày 07/5/2005 của Bộ Chính trị qui định
về tổ chức Đảng trong Quân đội nhân dân Việt Nam chỉ rõ: Tổ chức cơ sở

đảng trong Quân đội nhân dân Việt Nam được thành lập theo điều lệ Đảng,


7

qui định của Bộ Chính trị và theo tổ chức cơ sở trong quân đội, do cấp ủy cấp
trên trực tiếp qui định. Căn cứ vào số lượng đảng viên, cơ cấu tổ chức và tính
chất đặc điểm nhiệm vụ của đơn vị mà thành lập tổ chức cơ sở đảng ba cấp,
hai cấp hay một cấp. Tổ chức cơ sở đảng ba cấp gồm Đảng ủy cơ sở, Đảng ủy
bộ phận và chi bộ. Tổ chức cơ sở đảng hai cấp gồm Đảng ủy cơ sở và chi bộ.
Tổ chức cơ sở đảng một cấp là chi bộ.
Các tổ chức cơ sở đảng trong qn đội có vị trí, vai trị như tổ chức cơ
sở đảng nói chung, nhưng do đặc điểm, tính chất, nhiệm vụ của quân đội là
hoạt động đặc thù, cho nên tổ chức cơ sở đảng trong Quân đội là hạt nhân
lãnh đạo chính trị, là trung tâm đoàn kết và quyết định sự vững mạnh toàn
diện của đơn vị. Tổ chức cơ sở đảng trong quân đội giữ vị trí đặc biệt quan
trọng trong lãnh đạo thực hiện đường lối chủ trương, chính sách của Đảng,
nhiệm vụ của quân đội và đơn vị. Đơn vị cơ sở mạnh, hoàn thành tốt nhiệm
vụ phụ thuộc vào chất lượng tổ chức cơ sở đảng. Nghị quyết 79 của Đảng ủy
Quân sự Trung ương xác định: Tập trung sức làm chuyển biến năng lực lãnh
đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng, phát huy vai trị hạt nhân lãnh
đạo, đồn kết trong đơn vị là nhiệm vụ thường xuyên quan trọng hàng đầu và
cấp bách hiện nay của Đảng bộ Quân đội. Xây dựng tổ chức cơ sở đảng phải
gắn chặt với xây dựng đơn vị vững mạnh tồn diện, với nhiệm vụ chính trị
của đơn vị, nắm vững khâu then chốt là xây dựng chi bộ Đảng. Đó là trách
nhiệm của tất cả các cấp, các ngành, của bản thân đơn vị cơ sở.
Tổ chức cơ sở đảng là nơi trực tiếp đưa đường lối chính sách của
Đảng vào quần chúng và tổ chức thực hiện đường lối chính sách ấy. Với tư
cách là hạt nhân lãnh đạo chính trị ở đơn vị cơ sở, là cầu nối liền Đảng với
quần chúng, tổ chức cơ sở đảng có vai trị trực tiếp đưa đường lối, chủ trương

chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, nghị quyết của đảng ủy cấp
trên, chỉ thị mệnh lệnh của người chỉ huy vào quần chúng và tổ chức thực


8

hiện thắng lợi ở đơn vị cơ sở. Thông qua việc quán triệt và tổ chức thực hiện,
tổ chức cơ sở đảng có trách nhiệm báo cáo và phản ánh với Đảng những ý
kiến đóng góp của quần chúng về đường lối chính sách đã ban hành để Đảng
nghiên cứu, bổ sung cho phù hợp. Thực tiễn đã chứng minh, mọi chủ trương
đường lối, chính sách của Đảng có được quán triệt và thực hiện nghiêm túc
hay không phụ thuộc rất lớn vào năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ
chức cơ sở đảng, không những thế tổ chức cơ sở đảng cịn có vai trị kiểm tra,
giám sát mọi hoạt động của cơ quan quản lý và người chỉ huy ở đơn vị cơ sở.
Thực hiện chức năng lãnh đạo của mình, tổ chức cơ sở đảng khơng chỉ bảo
đảm cho người chỉ huy hồn thành nhiệm vụ mà còn kiểm tra, giám sát chỉ
đạo, định hướng người chỉ huy hoạt động theo đúng đường lối, chủ trương
chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, thực hiện giải quyết tốt mối
quan hệ giữa lãnh đạo với chỉ huy, giữa bí thư với chỉ huy. Tổ chức cơ sở
đảng còn thường xuyên tiến hành sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm góp phần
bổ sung hồn thiện, phát triển đường lối, chủ trương chính sách của Đảng.
Tổ chức cơ sở đảng là nơi giáo dục, rèn luyện kết nạp và sàng lọc đảng
viên, nơi đào tạo cán bộ cho Đảng, nơi xuất phát đề cử ra cơ quan lãnh đạo
các cấp của Đảng. Quản lý, giáo dục rèn luyện, kết nạp và sàng lọc đảng
viên, đào tạo cán bộ cho Đảng là một nhiệm vụ thường xuyên quan trọng của
toàn Đảng và các tổ chức Đảng các cấp nhưng trực tiếp là tổ chức cơ sở đảng.
Bởi vì, tổ chức cơ sở đảng là nơi tập hợp đảng viên trong một tổ chức, nơi
đảng viên trực tiếp sinh hoạt, trực tiếp hoạt động, phấn đấu rèn luyện tu
dưỡng, đảng viên chỉ có thể hồn thành được nhiệm vụ và phấn đấu rèn luyện
tu dưỡng tốt khi trực tiếp sinh hoạt, hoạt động trong một tổ chức cơ sở đảng.

Trên cơ sở đường lối chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, nhiệm vụ
chính trị của quân đội và từng đơn vị, tổ chức cơ sở đảng có trách nhiệm quản
lý, giáo dục rèn luyện đảng viên theo phương hướng, yêu cầu nội dung qui


9

định trong các chỉ thị nghị quyết của Đảng. Trên cơ sở nghị quyết lãnh đạo,
thông qua công tác tư tưởng và cơng tác tổ chức, tự phê bình và phê bình, qua
giám sát của quần chúng để tổ chức cơ sở đảng trực tiếp tác động đến đảng
viên, quản lý chặt chẽ, giáo dục rèn luyện họ trở thành đảng viên ưu tú của
Đảng trong quân đội . Tổ chức cơ sở đảng còn là nơi bồi dưỡng lựa chọn
trong phong trào cách mạng của quần chúng những người ưu tú có đủ điều
kiện tiêu chuẩn để kết nạp họ vào Đảng và đào tạo họ trở thành cán bộ của
Đảng, đồng thời sàng lọc đưa ra khỏi Đảng những người không đủ tư cách
đảng viên, làm trong sạch, tăng thêm nguồn sinh lực cho Đảng, góp phần
nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng. Mặt khác, Đảng là
một tổ chức cho nên việc bầu các cơ quan lãnh đạo các cấp phải thật sự dân
chủ và từ dưới lên trên, từ chi bộ đến Ban Chấp hành Trung ương.
Vì vậy, thường xuyên chăm lo xây dựng tổ chức cơ sở đảng trong sạch
vững mạnh, không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ
chức cơ sở đảng nói chung, tổ chức cơ sở đảng trong quân đội nói riêng để nó
thật sự trở thành hạt nhân lãnh đạo chính trị, trung tâm đoàn kết của đơn vị cơ
sở là trách nhiệm chính trị của các cấp lãnh đạo, chỉ đạo, của bản thân cơ sở
và của mọi đảng viên là mang tính cấp thiết hiện nay.
1.2 Xuất phát từ sự phát triển của tình hình nhiệm vụ cách mạng trong
giai đoạn mới. Trên thế giới, trong những năm tới, hòa bình, hợp tác và phát
triển vẫn là xu thế lớn. Kinh tế thế giới và khu vực tiếp tục phục hồi và phát
triển nhưng vẫn tiềm ẩn những yếu tố bất trắc khó lường. Tồn cầu hóa kinh
tế tạo ra cơ hội nhưng cũng chứa đựng nhiều yếu tố bất bình đẳng, gây khó

khăn, thách thức cho các quốc gia, nhất là các nước đang phát triển. Những
diễn biến đó đã tác động mạnh mẽ vào nước ta, đặt ra nhiều vấn đề mới đối
với sự lãnh đạo của Đảng và công tác xây dựng Đảng, đặc biệt là ở các đơn vị
cơ sở.


10

Các nước xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu và Liên Xô sụp đổ đã làm cho
phong trào cách mạng thế giới lâm vào thoái trào. Chủ nghĩa đế quốc và các
thế lực thù địch lợi dụng tình hình đó để tăng cường chống phá các nước xã
hội chủ nghĩa còn lại, làm cho các nước này đứng trước những khó khăn thử
thách to lớn. Tình hình đó đã tác động mạnh mẽ đến tư tưởng, tình cảm, niềm
tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân ta.
Sau sự kiện 11/9/2001, các nước lớn đang điều chỉnh chiến lược để
tranh giành lợi ích và ảnh hưởng kiềm chế lẫn nhau, Mỹ lấy cớ chống khủng
bố để điều chỉnh chiến lược quân sự thực hiện chủ nghĩa bá quyền. Về quân
sự, trong chiến lược an ninh quốc gia của Mỹ đã nêu rõ kế hoạch duy trì thế
tuyệt đối để ngăn chặn, kìm chế các nước khác. Báo cáo quốc phịng năm
2002 của Mỹ nêu việc “đánh đòn phủ đầu” làm kim chỉ nam, thay đổi mơ
hình qn sự, nghiên cứu trang bị vũ khí hịng tiến cơng trước đối với kẻ thù
đe dọa nước Mỹ. Mỹ đã đặt lên mục tiêu chống khủng bố vào trong chiến
lược toàn cầu bằng chiến lược tiến công quân sự là nổi bật. Thực hiện mục
tiêu đó sau khi chiến thắng quân sự một cách khá nhanh chóng ở I.Rắc, Mỹ đã
lên tiếng đe dọa độc lập chủ quyền của một số nước như I.Ran, Cộng hòa dân
chủ nhân dân Triều Tiên, Xy Ri…
Khoa học và cơng nghệ có những bước đột phá mới kéo theo sự phát
triển mạnh mẽ của lực lượng sản xuất, đồng thời kinh tế tri thức có vai trị
ngày càng nổi bật. Tồn cầu hóa kinh tế và hội nhập kinh tế quốc tế, đặc biệt
là khi chúng ta ra nhập WTO vào cuối năm 2006, một mặt tạo điều kiện thuận

lợi để nước ta mở rộng thương mại quốc tế, thu hút đầu tư và các nguồn lực
bên ngoài, phát huy nội lực bên trong nhằm phát triển các ngành sản xuất mà
ta có lợi thế, nhằm góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế đất nước. Mặt khác,
tồn cầu hóa cũng đang tạo ra nguy cơ gia tăng nợ nước ngoài, thất thu ngân
sách, gia tăng thất nghiệp, bản sắc văn hóa dân tộc bị tác động, lối sống thực


11

dụng tự do tư sản làm xói mịn các giá trị đạo đức, thuần phong mỹ tục của
dân tộc. Sự phát triển của khoa học và công nghệ cũng tác động rất lớn đến
lĩnh vực quốc phòng an ninh, cuộc chiến tranh tương lai nếu xảy ra là cuộc
chiến tranh sử dụng vũ khí cơng nghệ cao, diễn ra hết sức gay go quyết liệt
đặt ra yêu cầu mới về năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở
đảng, về phẩm chất năng lực của đội ngũ cán bộ, đảng viên.
Ở khu vực châu Á- Thái Bình Dương nói chung và Đơng Nam Á nói
riêng, xu thế hịa bình, hợp tác và phát triển tiếp tục gia tăng, nhưng luôn tiềm
ẩn những nhân tố gây mất ổn định. Hiện nay, khu vực này các nước lớn đang
tranh giành ảnh hưởng về kinh tế, chính trị có xu hướng ngày càng tăng, đồng
thời các thế lực thù địch ra sức kích động hằn thù dân tộc đối với Việt Nam và
trắng trợn đẩy mạnh hoạt động phá hoại khối đồn kết gắn bó lâu đời của
nhân dân ba nước Việt Nam - Lào - Cămpuchia.
Trong nước, những thành tựu 5 năm qua (2001- 2005) và 20 năm đổi
mới (1986- 2006) làm cho thế và lực nước ta lớn mạnh lên nhiều so với trước.
Việc mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế, chủ động và tích cực hội nhập kinh tế
quốc tế, giữ vững mơi trường hịa bình tạo thêm nhiều thuận lợi cho nhân dân
ta đổi mới, phát triển kinh tế - xã hội với tốc độ nhanh hơn. Cách mạng nước
ta bước sang thời kỳ phát triển mới đẩy mạnh cơng nghiệp hóa - hiện đại hóa
đất nước. Bên cạnh những thành tựu to lớn, chúng ta đang phải đương đầu với
nhiều khó khăn và thách thức lớn và rất quyết liệt. Nghị quyết Đại hội Đảng

toàn quốc lần thứ X chỉ rõ: “Nước ta đang đứng trước nhiều thách thức lớn,
đan xen nhau, tác động tổng hợp và diễn biến phức tạp, không thể coi thường
bất cứ thách thức nào. Nguy cơ tụt hậu xa hơn về kinh tế so với nhiều nước
trong khu vực và trên thế giới vẫn tồn tại. Tình hình suy thối về chính trị, tư
tưởng, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên gắn với tệ quan
liêu, tham nhũng, lãng phí là nghiêm trọng. Những biểu hiện xa rời mục tiêu


12

của chủ nghĩa xã hội chưa được khắc phục. Các thế lực thù địch vẫn tiếp tục
thực hiện âm mưu “diễn biến hịa bình”, gây bạo loạn lật đổ, sử dụng các
chiêu bài “dân chủ”, “nhân quyền” hòng làm thay đổi chế độ chính trị ở
nước ta”7. Hiện nay, chúng ta đang thực hiện nền kinh tế thị trường theo định
hướng xã hội chủ nghĩa, ngồi mặt tích cực làm cho tính năng động, chủ
động, sáng tạo được nâng lên, nhưng cũng đã và đang phá vỡ khơng ít những
chuẩn mực giá trị truyền thống văn hóa tinh thần xã hội, đến sự nghiệp xây
dựng và bảo vệ tổ quốc xã hội chủ nghĩa của nhân dân ta, mối quan hệ quân
dân, với việc xây dựng thế trận lòng dân, xây dựng cơ sở chính trị trong nhân
dân. Trước những biến động phức tạp của tình hình, dẫn đến các loại hình tổ
chức cơ sở Đảng nói chung, tổ chức cơ sở đảng trong Đảng bộ quân đội nói
riêng cũng có sự phát triển, điều này đã được khẳng định là: trong quân đội
những thành tựu và kết quả đạt được trong 20 năm đổi mới, đặc biệt là trong 5
năm qua là rất to lớn, tạo cơ sở vững chắc để chúng ta bước vào thực hiện
nhiệm vụ trong thời kỳ tới. Trước tình hình đó Đại hội Đảng bộ Quân đội lần
thứ VIII xác định: “ Tập trung nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu
của Đảng bộ Quân đội, tiếp tục đổi mới mạnh mẽ về quân sự, quốc phòng;
động viên mọi nguồn lực, đẩy mạnh xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng,
chính quy, tinh nhuệ và từng bước hiện đại…, góp phần giữ vững ổn định
chính trị xã hội của đất nước, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ

nghĩa”8. Từ đó đặt ra những yêu cầu hết sức khách quan về việc nâng cao
năng lực và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng trong quân đội đáp ứng yêu
cầu lãnh đạo các đơn vị cơ sở trong toàn quân thời kỳ mới.
1.3 Xuất phát từ nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc và xây dựng Quân đội

Đảng Cộng sản Việt Nam VK Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb CTQG, H, 2006, tr.
75.
8
Nghi quyết Đại hội Đại biểu Quân đội lần thứ VIII, tr. 7.
7


13

Nhiệm vụ tăng cường quốc phòng và an ninh, bảo vệ vững chắc Tổ
quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa đã được Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ
X của Đảng chỉ rõ: “Bảo vệ vững chắc Tổ quốc, độc lập, chủ quyền, thống
nhất, toàn vẹn lãnh thổ; bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội
chủ nghĩa; bảo vệ an ninh chính trị, an ninh kinh tế, an ninh tư tưởng văn hóa
và an ninh xã hội…”9. Như vậy, kế thừa các quan điểm về nhiệm vụ bảo vệ
Tổ quốc của các kỳ Đại hội trước, để đáp ứng yêu cầu đòi hỏi mới, Đại hội
Đảng tồn quốc lần thứ X đã có bước phát triển tư duy mới về nhiệm vụ bảo
vệ Tổ quốc biểu hiện ở một số vấn đề sau:
Mục tiêu bảo vệ Tổ quốc hiện nay so với trước đây toàn diện, cao hơn
và triệt để hơn. Về kẻ thù phức tạp, đa dạng, khó nhận diện và nham hiểm
hơn, về thủ đoạn chống phá tinh vi xảo quyệt hơn. Kẻ thù trong nước tìm mọi
cách câu kết móc nối với bên ngồi, kẻ thù ở bên ngồi khơng chỉ có chủ
nghĩa đế quốc mà cịn có cả các thế lực thù địch bên ngồi. trong q trình hội
nhập và hợp tác quốc tế kẻ thù trong và ngoài nước rất khó vạch mặt, chỉ tên,
khó phân biệt đâu là đối tượng, đâu là đối tác, giữa đối tượng và đối tác phải

đặt trong mối quan hệ cụ thể, vào thời điểm cụ thể.
Nội dung bảo vệ Tổ quốc yêu cầu phải toàn diện cả vũ trang và phi vũ
trang, vừa phòng chống thủ đoạn răn đe quân sự và chiến tranh xâm lược có
sử dụng vũ khí cơng nghệ cao, vừa phải tập trung phịng chống “diễn biến hịa
bình” và “bạo loạn lật đổ”. Trong đó, phịng chống diễn biến hịa bình và bạo
loạn lật đổ là cấp bách, một nhiệm vụ quan trọng được đặt lên hàng đầu.
Sức mạnh bảo vệ Tổ quốc hiện nay là sức mạnh tổng hợp của khối đại
đoàn kết toàn dân, cả hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng, kết hợp
sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, sức mạnh của lực lượng và thế trận
quốc phịng tồn dân với sức mạnh của lực lượng thế trận an ninh nhân dân.
9

Đảng Cộng sản VK Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thư X, Nxb CTQG, H 2006, tr. 108-109.


14

Phương thức bảo vệ Tổ quốc của ta là một phương thức phức hợp, một
chiến lược tổng thể. Nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa hiện nay
không chỉ là ngăn ngừa, chống lại mà chính xây dựng chủ nghĩa xã hội là một
phương thức tích cực để bảo vệ Tổ quốc. Bảo vệ Tổ quốc hiện nay phải thông
qua kết hợp các hoạt động trên mọi lĩnh vực trong thời gian trước mắt cũng
như lâu dài.
Nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa của quân đội ta đặt dưới sự
lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng, trong đó quân đội là lực
lượng nịng cốt cùng tồn dân bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ
nghĩa, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an tồn xã hội, tham gia xây dựng đất
nước. Để quân đội hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng và nhân dân
giao phó, vấn đề đặt ra yêu cầu phải xây dựng quân đội vững mạnh. Đại hội
Đảng toàn quốc lần thứ X khẳng định: “Xây dựng Quân đội nhân dân cách

mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Nâng cao chất lượng tổng
hợp, sức chiến đấu để lực lượng vũ trang thực sự là lực lượng chính trị trong
sạch, vững mạnh, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và
nhân dân, được nhân dân tin cậy, yêu mến. Đổi mới tổ chức, nội dung,
phương pháp huấn luyện, đào tạo đi đơi với cải tiến, đổi mới vũ khí, trang bị,
phương tiện phù hợp với yêu cầu tác chiến mới; phát triển khoa học quân sự,
nghệ thuật chiến tranh nhân dân; cải tiến phương thức hoạt động của lực
lượng chuyên trách, bán chuyên trách phối hợp với các tổ chức của nhân dân
trong bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm an toàn trật tự xã hội”10.
Quân đội phải hoàn thành tốt chức năng là đội quân chiến đấu, đội quân
công tác, đội quân lao động sản xuất trong tình hình mới. Với tư cách là đội
quân chiến đấu cả vũ trang và phi vũ trang, quân đội phải là lực lượng đặc
biệt chống cả thù trong, giặc ngoài. Quân đội không chỉ là đội quân đi tuyên
10

Đảng Cộng sản VK Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb CTQG,H, 2006, tr. 110-111.


15

truyền vận động nhân dân như trước đây, mà phải tham gia tập hợp nhân dân,
động viên tổ chức nhân dân, tạo mọi điều kiện để nhân dân tham gia tất cả các
mặt, các lĩnh vực của đời sống xã hội như: xóa nạn mù chữ, xóa đói giảm
nghèo, giúp dân phòng chống lụt bão, hỏa hoạn…Đồng thời tham gia phát
triển kinh tế, xây dựng các khu vực kinh tế quốc phòng, các doanh nghiệp trên
các địa bàn chiến lược.
Do đó, để đáp ứng nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc và xây dựng quân đội hiện
nay vấn đề tất yếu khách quan không thể thiếu được là phải tăng cường sự
lãnh đạo của Đảng đối với quân đội, muốn tăng cường sự lãnh đạo của Đảng
đối với quân đội thì phải không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo và sức

chiến đấu của hệ thống tổ chức đảng các cấp trong quân đội, trước hết là tổ
chức cơ sở đảng.
1.4 Thực trạng tình hình năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ
chức cơ sở đảng hiện nay.
Dưới sự lãnh của Đảng, năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các tổ
chức cơ sở đảng và hệ thống tổ chức đảng các cấp trong quân đội đã có bước
phát triển mới, đúng hướng, trực tiếp lãnh đạo các đơn vị trong quân đội ta
từng bước trưởng thành, vượt qua bao khó khăn thử thách hồn thành tốt mọi
nhiệm vụ. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ VIII khẳng định:
“Trước những biến động phức tạp của tình hình, Qn đội ln đồn kết, nhất
trí, kiên định vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, Nhà nước và nhân
dân, khắc phục mọi khó khăn thực hiện tốt chức năng là đội quân chiến đấu,
đội quân công tác và đội quân lao động sản xuất…góp phần giữ vững ổn định
chính trị và mơi trường hịa bình để xây dựng và phát triển đất nước” 11. Đối
với tổ chức đảng các cấp đặc biệt là tổ chức cơ sở đảng có nhiều chuyển biến

11

Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thư VIII, tr. 4.


16

tích cực, từng bước được củng cố tạo sự thống nhất cao hơn về chính trị tư
tưởng, đội ngũ đảng viên cơ bản phát huy tốt vai trò tiền phong gương mẫu.
Tuy nhiên, trong thời gian qua năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của
tổ chức cơ sở đảng trong quân đội vẫn tồn tại một số hạn chế đó là: nhận thức
tình hình và nhiệm vụ của một số cấp ủy, đội ngũ cán bộ chưa được phát huy
đầy đủ. Phương pháp tác phong cơng tác cịn biểu hiện quan liêu, thiếu sâu sát
cụ thể. Sự phối hợp của các cơ quan chưa chặt chẽ, thiếu đồng bộ, cơng tác

thanh tra, kiểm tra cịn chồng chéo, phát hiện sai phạm chậm, chỉ đạo xử lý
thiếu kiên quyết, chưa nghiêm, chưa triệt để. Do các hình thức của tổ chức cơ
sở đảng phát triển phong phú hơn về loại hình nhưng việc xác định chức năng
nhiệm vụ cịn chưa hồn chỉnh; phương thức lãnh đạo và sinh hoạt cịn lúng
túng chậm được đổi mới; cịn để xảy ra tình trạng vừa kém dân chủ, vừa thiếu
kỷ luật, kỷ cương ở một số nơi; năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của một
số tổ chức cơ sở đảng thiếu tồn diện và yếu, khơng hồn thành nhiệm vụ của
mình; mối quan hệ đoàn kết thống nhất trong nội bộ cấp ủy, tổ chức cơ sở
đảng ở một vài nơi chưa cao. Mặt khác, trước những diễn biến phức tạp của
tình hình thế giới, khu vực và tác động của mặt trái cơ chế thị trường cho nên:
“một bộ phận cán bộ, đảng viên thuộc nhiều thế hệ khác nhau, ở nhiều cương
vị khác nhau đã bộc lộ sự suy thoái về phẩm chất đạo đức lối sống, giảm sút
niềm tin và ý chí chiến đấu, dao động mục tiêu và con đường đi lên xã hội
chủ nghĩa, giảm niềm tin vào chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh,
coi nhẹ sự lãnh đạo của đảng, chạy theo lợi nhuận kinh tế, trốn tránh nhiệm
vụ đảng, ngại sinh hoạt chính trị”12.
Như vậy, từ thực trạng nêu trên, để đáp ứng yêu cầu xây dựng quân đội
vững mạnh toàn diện trong đó lấy xây dựng về chính trị làm cơ sở hoàn thành
Nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các tổ chức cơ sở đảng xây qn đội
vững mạnh về chính trị hồn thành xuất sắc nhiệm vụ trong mọi tình huống, Nxb QĐND ,
H 2000, tr. 68.
12


17

xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó, vấn đề tất
yếu đặt ra hiện nay là phải nâng cao năng lực và sức chiến đấu của hệ thống
tổ chức đảng các cấp trong quân đội, đặc biệt là tổ chức cơ sở đảng, đây vừa
là nhiệm vụ cơ bản lâu dài, vừa mang tính cấp bách của Đảng bộ Quân đội

trong tình hình mới.
2. Những biện pháp nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu
của tổ chức cơ sở đảng trong Quân đội hiện nay.
Quán triệt và thực hiện các chỉ thị, nghị quyết của cấp trên thời gian
qua, các cấp, các ngành trong toàn quân đã triển khai đồng bộ việc xây dựng
tổ chức cơ sở đảng. Do đó, các tổ chức cơ sở đảng đã có bước chuyển biến
tiến bộ rõ nét cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Để nâng cao năng lực lãnh
đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng trong quân đội hiện nay phải tiến
hành nhiều giải pháp, xong cần tập trung thực hiện tốt một số giải pháp sau:
2.1 Thường xuyên kiện toàn cấp ủy và nâng cao năng lực lãnh đạo của
các cấp ủy đảng ở cơ sở, củng cố các tổ chức cơ sở đảng yếu kém mất đoàn
kết. Cấp ủy đảng các cấp ở cơ sở là cơ quan lãnh đạo của đảng ở cơ sở do Đại
hội Đảng các cấp cơ sở bầu ra, là hạt nhân lãnh đạo chính trị, trung tâm đồn
kết và tiêu biểu cho ý chí và trí tuệ của tồn đảng bộ. Vì vậy, để xây dựng tổ
chức cơ sở đảng trong sạch, vững mạnh, có năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu
ngày càng được nâng cao nhất thiết phải thường xun củng cố kiện tồn cấp
ủy có số lượng hợp lý, chất lượng cao, đồng thời phải nâng cao năng lực lãnh
đạo của cấp ủy đảng cơ sở là biện pháp quan trọng hàng đầu, là khâu then
chốt đối với toàn bộ hoạt động xây dựng đảng ở cơ sở.
Để thực hiện có hiệu quả việc kiện tồn, nâng cao năng lực lãnh đạo
của các cấp ủy đảng ở cơ sở, củng cố các tổ chức cơ sở đảng yếu kém mất
đoàn kết cần thực hiện tốt các nội dung biện pháp cơ bản sau:


18

Một là, kiện toàn cấp ủy các cấp ở cơ sở phải chú trọng cả số lượng và
chất lượng, cơ cấu, bảo đảm tính liên tục, tính kế thừa, trong đó quan trọng
nhất là bảo đảm tiêu chuẩn cấp ủy viên. Hướng lựa chọn cấp ủy viên phải căn
cứ vào tiêu chuẩn được quy định tại điều 12 Điều lệ Đảng đó là: “Cấp ủy viên

phải có đủ tiêu chuẩn phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng, lối sống lành
mạnh; chấp hành nghiêm chỉnh nguyên tắc tổ chức sinh hoạt đảng, kỷ luật
của Đảng và pháp luật của Nhà nước; có kiến thức và năng lực tham gia lãnh
đạo tập thể, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao; đoàn kết cán bộ, đảng viên,
được quần chúng tín nhiệm”13. Ngồi ra cần chú ý lựa chọn những đảng viên
có nhiệt tình trách nhiệm, có kiến thức và kinh nghiệm cơng tác đảng, nắm
vững những nội dung của công tác xây dựng Đảng.
Trên cơ sở bảo đảm đúng tiêu chuẩn, cần có sự chú ý đúng mức đến
yêu cầu về cơ cấu và phân công của cấp ủy, trong cấp ủy phải có số lượng cơ
cấu và tỷ lệ cán bộ chính trị, qn sự, chun mơn kỹ thuật, có cơ quan, có
đơn vị phù hợp với yêu cầu lãnh đạo tồn diện. Tuy nhiên, cần phải chú ý là
khơng vì cơ cấu mà hạ thấp tiêu chuẩn cấp ủy viên, hạ thấp các yêu cầu về
phẩm chất chính trị, về nguyên tắc đảng.
Hai là, phải thường xuyên nâng cao phẩm chất năng lực của cấp ủy
viên, bí thư chi bộ, bí thư đảng ủy. Thường xuyên chăm lo bồi dưỡng các cấp
ủy viên, bí thư chi bộ, bí thư đảng ủy cơ sở về mọi mặt, nhất là về giác ngộ
chính trị và bản lĩnh chính trị, ý chí chiến đấu, đạo đức cách mạng, nguyên tắc
và phương pháp tác phong công tác, kinh nghiệm thực tiễn. Mọi hoạt động
của cấp ủy viên, bí thư chi bộ, bí thư đảng ủy phải trên cơ sở nghị quyết lãnh
đạo của tập thể cấp ủy gắn liền với thực tiễn quân đội, thực tiễn đơn vị cơ sở.
Ba là, chú trọng các khâu, các bước trong chu trình lãnh đạo của cấp
ủy. Phải đề ra được chủ trương, biện pháp lãnh đạo sát đúng, triển khai tổ
13

Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam , Nxb CTQG, H 2006, tr. 21-22.


19

chức thực hiện, kiểm tra, sơ kết, tổng kết kịp thời có hiệu quả. Các cấp ủy cơ

sở phải xây dựng qui chế làm việc, qui chế hoạt động và lãnh đạo chặt chẽ, có
sự phân cơng rõ ràng để nâng cao tinh thần trách nhiệm của mỗi cấp ủy viên,
bí thư cũng như mỗi tập thể cấp ủy.
Bốn là, chấp hành nghiêm túc nguyên tắc tổ chức sinh hoạt và chế độ
công tác. Phải tuân thủ nghiêm ngặt nguyên tắc tập trung dân chủ tập thể lãnh
đạo đi đôi với phân công cá nhân phụ trách, phát huy trách nhiệm của cá
nhân, đẩy mạnh tự phê bình và phê bình. Phải thực hiện nghiêm các chế độ
cơng tác của cấp ủy như: chế độ sinh hoạt chuẩn bị ra nghị quyết lãnh đạo,
chế độ thông tin, chế độ tổ chức thực hiện và kiểm tra thực hiện nghị quyết.
Năm là, cấp ủy cấp trên cơ sở cần phải phân công chỉ đạo giúp đỡ
những tổ chức cơ sở đảng yếu kém, những tổ chức cơ sở đảng mất đoàn kết,
cần tìm hiểu rõ ngun nhân, đồng thời phải có biện pháp giải quyết phù hợp,
dứt điểm thông qua công tác kiểm tra, tự phê bình và phê bình.
2.2 Các đảng bộ, chi bộ phải phấn đấu thực hiện đúng chức năng là
hạt nhân lãnh đạo chính trị ở cơ sở, xây dựng phong cách lãnh đạo và lề lối
làm việc khoa học, giữ vững nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt Đảng. Đảng bộ,
chi bộ cơ sở là hạt nhân chính trị, lãnh đạo các mặt cơng tác, mọi hoạt động
của đơn vị. Với vị trí vai trị là nền tảng của Đảng, các tổ chức cơ sở đảng
luôn có vai trị là hạt nhân lãnh đạo chính trị, là nơi trực tiếp bảo đảm cho
đường lối chính sách của Đảng được tổ chức thực hiện có kết quả ở đơn vị cơ
sở, và là cấp trực tiếp tiến hành các hoạt động xây dựng nội bộ đảng. Sự lãnh
đạo của các đảng bộ cơ sở, chi bộ cơ sở là nhân tố có ý nghĩa quyết định sự
thành bại của các phong trào cách mạnh ở cơ sở. Do đó, để làm tốt vai trị hạt
nhân lãnh đạo của mình các tổ chức cơ sở đảng trong quân đội cần phải
thường xuyên tiến hành có hiệu quả một số nội dung cơ bản sau đây:


20

Phải tăng cường bồi dưỡng kiến thức, năng lực cho đội ngũ cán bộ,

đảng viên mà trước hết là các cấp ủy viên, bí thư. Bởi vì, đội ngũ đảng viên
của Đảng ở cơ sở là người trực tiếp tổ chức thực hiện đường lối, chính sách
của Đảng, pháp luật của Nhà nước, chỉ thị, mệnh lệnh của lãnh đạo, chỉ huy
cấp trên, trực tiếp liên hệ vận động, thuyết phục lãnh đạo quần chúng thực
hiện thắng lợi đường lối và thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ ở đơn vị. Vấn đề
này càng quan trọng đối với các đảng viên giữ cương vị là cấp ủy viên, bí thư.
Do đó, các tổ chức cơ sở đảng cần quan tâm bồi dưỡng tồn diện cả về phẩm
chất chính trị, trình độ kiến thức, năng lực lãnh đạo, kinh nghiệm công tác cho
họ. Hiện nay cần tập trung bồi dưỡng nâng cao trình độ chính trị, đặc biệt là
nâng cao giác ngộ bản lĩnh chính trị, nâng cao lịng u nước xã hội chủ
nghĩa, trung thành vô hạn với Đảng, với Tổ quốc, với nhân dân, nâng cao
năng lực nghiên cứu quán triệt và chỉ đạo tổ chức thực hiện đường lối quan
điểm chủ trương, chính sách của Đảng, nghị quyết, chỉ thị, mệnh lệnh của cấp
trên ở cơ sở. Bồi dưỡng năng lực tư duy lãnh đạo, năng lực tham mưu đề xuất
chủ trương biện pháp lãnh đạo, xây dựng phong cách lãnh đạo tập thể dân
chủ, phương pháp tác phong làm việc khoa học, có kế hoạch cụ thể sâu sát
thực tế, bồi dưỡng nâng cao năng lực toàn diện theo nhiệm vụ chức trách
được giao, nhất là năng lực xây dựng Đảng, năng lực tiến hành CTĐ,CTCT.
Phải đổi mới phong cách lãnh đạo và lề lối làm việc thực sự khoa học,
giữ vững nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo đi đôi với phân công
cá nhân phụ trách, đồng thời phải bảo đảm sự thống nhất trong Đảng trên tình
đồng chí đồng đội, u thương giúp đỡ lẫn nhau. Phong cách lãnh đạo và lề
lối làm việc khoa học là sự phản ánh của năng lực lãnh đạo, giữa chúng có
mối quan hệ chặt chẽ với nhau, có ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng hiệu quả
cơng tác và kết quả hồn thành nhiệm vụ. Cho nên, muốn xây dựng tổ chức
cơ sở đảng trong sạch vững mạnh có năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu cao


21

thì u cầu đặt ra khơng thể thiếu được là nhất thiết phải đổi mới phong cách
lãnh đạo và lề lối làm việc một cách thực sự khoa học.
Yêu cầu mỗi tổ chức cơ sở đảng phải luôn nắm vững đặc điểm về tính
trực tiếp của cơ sở để hoạt động và xây dựng phong cách lãnh đạo, lề lối làm
việc khoa học. Mọi quyết định chủ trương, biện pháp lãnh đạo của tổ chức cơ
sở đảng phải xuất phát từ cơ sở, đó là quán triệt nắm vững đường lối của
Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, nghị quyết, chỉ thị, mệnh lệnh của
cấp trên và thực tiễn của đơn vị. Phong cách lãnh đạo và lề lối làm việc khoa
học đòi hỏi phải quán triệt thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ tập
thể lãnh đạo đi đôi với phân công cá nhân phụ trách, đồng thời các cấp ủy
đảng ở cơ sở phải có tác phong sâu sát thực tế, cụ thể tỉ gần gũi quần chúng,
thường xuyên giúp đỡ cấp dưới một cách thiết thực trên tình thương u đồng
chí, đồng đội. Chấm dứt, ngăn ngừa tác phong làm việc quan liêu, hình thức.
Để tổ chức cơ sở đảng trong quân đội xứng đáng là hạt nhân lãnh đạo
chính trị ở cơ sở, một vấn đề quan trọng không thể thiếu được đặt ra hiện nay
là: phải tập trung khắc phục những yếu kém, hạn chế về năng lực lãnh đạo
toàn diện, năng lực tổ chức thực hiện nghị quyết, vấn đề quản lý kỷ luật, quản
lý đảng viên, ngăn chặn thối hóa, biến chất trong cán bộ, đảng viên…
2.3 Củng cố chi bộ, cải tiến và nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ,
xây dựng chi bộ trong sạch, vững mạnh. Chi bộ là tổ chức tế bào cấu thành tổ
chức cơ sở đảng, cấu thành Đảng, chi bộ có vị trí đặc biệt quan trọng trong
việc tổ chức thực hiện thắng lợi đường lối của Đảng ở cơ sở. Vì vậy, xây dựng
tổ chức cơ sở đảng trong sạch, vững mạnh không thể không xây dựng chi bộ
trong sạch, vững mạnh. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ VIII
chỉ rõ: “nâng cao chất lượng sinh hoạt cấp ủy, trọng tâm là sinh hoạt ra nghị
quyết lãnh đạo, sinh hoạt tự phê bình và phê bình. Tiếp tục thực hiện chủ


22

trương xây dựng chi bộ đại đội đủ quân có chi ủy gắn với nâng cao năng lực
lãnh đạo toàn diện, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng”14.
Đảng ta coi “củng cố chi bộ, thường xuyên giữ vững chế độ và nâng
cao chất lượng sinh hoạt chi bộ” là “khâu trung tâm của công tác củng cố tổ
chức cơ sở đảng”15. Nghị quyết 79 của Đảng ủy quân sự Trung ương khẳng
định: “Xây dựng tổ chức cơ sở đảng phải gắn chặt với việc xây dựng đơn vị
cơ sở vững mạnh và phải đi sâu và nắm vững nhiệm vụ chính trị của đơn vị
mà lãnh đạo. Nắm vững khâu then chốt là xây dựng chi bộ đảng” 16. Do đó,
Để nâng cao năng lực lãnh đạo tồn diện, sức chiến đấu của cấp ủy, tổ chức
cơ sở đảng quân đội hiện nay trong việc củng cố chi bộ cải tiến nâng cao chất
lượng sinh hoạt, xây dựng chi bộ trong sạch vững mạnh, trước mắt cần tập
trung vào một số giải pháp sau đây:
Một là, phải quán triệt và tổ chức thực hiện có hiệu quả phương hướng
xây dựng chi bộ theo tinh thần Nghị quyết 79 của Đảng ủy Quân sự Trung
ương, thực hiện nghiêm túc cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng theo
NQTW 6 (lần 2) khóa VIII và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ
VIII. Chi bộ phải thường xuyên quán triệt, thảo luận đường lối, chủ trương
chính sách của Đảng, nhiệm vụ, chỉ thị, mệnh lệnh của cấp trên và tình hình
cụ thể của chi bộ, đơn vị để đề ra chủ trương, biện pháp lãnh đạo sát đúng, tổ
chức thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao. Muốn vậy phải tập trung
kiện toàn cấp ủy, lựa chọn và bố trí đúng bí thư chi bộ, kiện tồn các tổ đảng,
bố trí đúng và phân cơng hợp lý nhiệm vụ cho đảng viên, Phấn đấu tăng tỷ lệ
chi bộ có chi ủy. Bồi dưỡng hướng dẫn, giúp đỡ cho tổ đảng, chi ủy, chi bộ

Tóm tắt Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ VIII, tr.14.
Đảng Cộng sản Việt Nam, Báo cáo tổng kết công tác xây dựng Đảng, Nxb Sự thật, H,
1977, tr. 131.
16
Nghị quyết hội nghị TW lần thứ 3 về đổi mới & chỉnh đốn Đảng trong Đảng bộ quân đội,
Tổng cục chính trị, H, 1992, tr. 92.

14
15


23

hoạt động thường xuyên theo đúng qui định của điều lệ Đảng, các nguyên tắc
của đảng và các nghị quyết, chỉ thị, qui định của các tổ chức đảng cấp trên.
Hai là, chi bộ phải chấp hành nghiêm các chế độ sinh hoạt đảng, đồng
thời phải thường xuyên cải tiến và nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ theo
phương hướng bảo đảm thơng tin đầy đủ chính xác, phát huy dân chủ trong
bàn bạc, thảo luận quyết định, giữ vững kỷ luật và tính chất sinh hoạt đúng;
cải tiến phương pháp tiến hành hội nghị chi bộ sao cho bảo đảm ngắn gọn có
hiệu quả, thiết thực bằng nhiều hình thức sinh hoạt. Qua sinh hoạt chi bộ phải
đề ra được chủ trương biện pháp lãnh đạo sát đúng, các tổ chức trong đơn vị
được củng cố kiện toàn hoạt động đúng chức năng, đội ngũ cán bộ, đảng viên
có chuyển biến về nhận thức trách nhiệm của mình.
Để đạt được yêu cầu trên, bí thư phải làm tốt công tác chuẩn bị, trong
mỗi buổi sinh hoạt chi bộ phải xác định rõ mục đích yêu cầu, nội dung sinh
hoạt cụ thể. Các bước chuẩn bị sinh hoạt, tiến hành sinh hoạt và triển khai tổ
chức thực hiện sau sinh hoạt. Phải luôn bồi dưỡng nâng cao nhận thức trách
nhiệm của đảng viên, nhất là bí thư, chi ủy viên, định kỳ sơ kết, tổng kết rút
kinh nghiệm việc duy trì và nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ.
Ba là, phải thường xuyên chăm lo giáo dục bồi dưỡng nâng cao phẩm
chất năng lực lãnh đạo, năng lực vận động quần chúng cho mọi đảng viên.
Kết hợp chặt chẽ giữa xây dựng đội ngũ đảng viên với xây dựng đội ngũ cán
bộ và xây dựng chi bộ. Làm tốt công tác phát triển đảng viên mới bảo đảm
đúng phương châm, phương hướng, thủ tục, nguyên tắc, đồng thời kiên quyết
đưa ra khỏi đảng những người không đủ tư cách làm trong sạch đội ngũ đảng
viên ở chi bộ. Trong sinh hoạt cũng như trong lãnh đạo tổ chức thực hiện, chi

bộ phải luôn đề cao ý thức tự giác, vai trò tiền phong gương mẫu của đảng
viên, nêu cao tinh thần đấu tranh tự phê bình và phê bình, kiên quyết đấu
tranh chống mọi biểu hiện và quan điểm sai trái. Khắc phục biểu hiện gia


24

trưởng, độc đoán chuyên quyền, quân phiệt, coi thường vai trò lãnh đạo của
chi ủy, chi bộ, coi thường nghị quyết của đảng đều phải tiến hành tự phê bình
và phê bình nghiêm túc xử lý kỷ luật nghiêm minh.
2.4 Xây dựng tổ chức cơ sở đảng trong sạch vững mạnh gắn với xây
dựng đơn vị vững mạnh toàn diện. Xây dựng tổ chức cơ sở đảng trong sạch
vững mạnh là quan điểm đúng đắn, sáng tạo của Đảng ta, là tiếp tục nhận thức
sự phát triển của mối quan hệ gắn bó hữu cơ vốn có giữa tổ chức cơ sở đảng
và đơn vị trong điều kiện xây dựng chiến đấu của quân đội hiện nay. Đây là
giải pháp quan trọng nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của
tổ chức cơ sở đảng.
Trong những năm vừa qua, chúng ta đã triển khai thực hiện công tác
này bước đầu đạt được kết quả nhất định. Tuy nhiên, do còn lúng túng trong
nhận thức về nội dung và cách làm cụ thể nên kết quả đạt được còn hạn chế.
Số đảng bộ đạt tiêu chuẩn trong sạch vững mạnh cao nhưng tỷ lệ đơn vị vững
mạnh còn thấp. Khơng ít trường hợp trong nhận thức tư tưởng thì tốt, nhưng
trong hoạt động tổ chức thực hiện thì lại tách rời giữa xây dựng tổ chức cơ sở
đảng trong sạch vững mạnh với xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện.
Để nâng cao sức mạnh tổng hợp, sức chiến đấu của quân đội và đơn vị
cơ sở, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện lấy xây dựng chính trị làm cơ sở
thì vấn đề xây dựng tổ chức cơ sở đảng trong sạch vững mạnh gắn với xây
dựng đơn vị vững mạnh toàn diện đang đặt ra yêu cầu ngày càng cao cả về
mục tiêu, nội dung, biện pháp, cả trong tổ chức thực hiện. Trên cơ sở tiếp tục
thực hiện 5 yêu cầu xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện như chỉ thị 116 của

Bộ tổng tham mưu và 5 tiêu chuẩn tổ chức đảng trong sạch vững mạnh như
hướng dẫn số 312 của Tổng cục chính trị, hiện nay cần tập trung thực hiện tốt
một số yêu cầu cơ bản sau:


25

Một là, xây dựng tổ chức cơ sở đảng trong sạch vững mạnh gắn với xây
dựng đơn vị vững mạnh toàn diện phải được nhận thức đúng và tiến hành
trong mọi hoạt động, mọi mặt công tác và mọi đối tượng trong đơn vị, bảo
đảm tính thường xuyên liên tục trong quá trình xây dựng, hoạt động của tổ
chức đảng và xây dựng đơn vị.
Hai là, xây dựng tổ chức cơ sở đảng trong sạch vững mạnh gắn với
xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện phải quán triệt sâu sắc đường lối của
Đảng, nghị quyết, chỉ thị của Đảng ủy Quân sự Trung ương, Bộ quốc phòng,
chỉ thị, hướng dẫn của các cơ quan bộ. Xuất phát từ nhiệm vụ chính trị và
thực tiễn của đơn vị tạo ra sự chuyển biến mạnh mẽ, vững chắc, toàn diện,
hoàn thành tốt nhiệm vụ trong mọi tình huống.
Ba là, xây dựng tổ chức cơ sở đảng trong sạch vững mạnh gắn với xây
dựng đơn vị vững mạnh toàn diện cần phải có một cơ chế và hệ thống quy chế
đồng bộ, có tính pháp lý cao nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn thể
đảng bộ và đơn vị, cả cơ sở và cấp trên, cả cơng tác chính trị, tư tưởng, tổ
chức và chính sách. Phấn đấu có nhiều tổ chức cơ sở đảng trong sạch vững
mạnh và đơn vị vững mạnh toàn diện liên tục và vững chắc, khơng cịn tổ
chức đảng và đơn vị yếu kém.
Xây dựng tổ chức cơ sở đảng trong sạch vững mạnh gắn với xây dựng
đơn vị cơ sở vững mạnh toàn diện được thực hiện đồng bộ tồn diện về chính
trị, tư tưởng, tổ chức và chính sách, trong giai đoạn hiện nay cần tập trung
thực hiện tốt một số giải pháp cơ bản đó là:
Nâng cao nhận thức trách nhiệm cho mọi người, trước hết là cho cấp ủy

đảng, đội ngũ cán bộ, đảng viên về xây dựng tổ chức cơ sở đảng trong sạch
vững mạnh gắn với xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện.