TRUNG ƯƠNG ĐOÀN TNCS HỒ CHÍ MINH
HỌC VIỆN THANH THIẾU NIÊN VIỆT NAM
TIỂU LUẬN TỐT NGHIỆP
TRUNG CẤP LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ - HÀNH CHÍNH
Đề tài:
NÂNG CAO NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO VÀ SỨC CHIẾN ĐẤU CỦA
TỔ CHỨC CƠ SỞ ĐẢNG Ở ĐẢNG BỘ XÃ BẢN PHỐ -
HUYỆN BẮC HÀ - TỈNH LÀO CAI
Giáo viên hướng dẫn: ThS. Nguyễn Trọng Tiến
Người thực hiện : Vàng Seo Lú
Lớp : K49
Niên Khóa : 2010 – 2011
Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam Tiểu luận tốt nghiệp
Hà Nội, tháng 10 năm 2011
LỜI CẢM ƠN
Trong 18 tháng học vừa qua với sự dìu dắt giảng dạy của thầy, cô em được
học tập rèn luyện dưới mái trường yêu dấu. Đến nay em đã hoàn thành chương
trình học tập của mình.
Lời đầu tiên cho em xin được chúc sức khỏe các thầy, các cô, kính chúc
thầy cô cùng gia đình luôn mạnh khoẻ, hạnh phúc.
Trải qua 18 tháng học tập phấn đấu và trưởng thành thầy cô luôn là những
người cha, người mẹ nâng đỡ, chắp cánh cho những ước mơ của chúng em được
bay cao, bay xa. Thầy cô đã vất vả để đưa những chuyến đò qua sông. Em xin
bày tỏ tình cảm của mình đến các thầy, cô cùng các tập thể lãnh đạo và các cấp
ủy Đảng, chính quyền, Đảng bộ xã Bản Phố - huyện Bắc Hà - tỉnh Lào Cai, đặc
biệt em xin trân thành cảm ơn thầy Nguyễn Trọng Tiến đã tận tình hướng dẫn
thực hiện tiểu luận tốt nghiệp cho em để em có thể hoàn thành tiểu luận của
mình một cách hiệu quả nhất.
Em rất tự hào với lượng kiến thức đã được trang bị ở mái trường yêu dấu,
em sẽ cố gắng nghiên cứu kỹ tình hình, đặc điểm và phong trào hoạt động Đoàn,
Đảng ở địa phương để hoàn thành tiểu luận của mình một cách tốt nhất và có
những đề xuất, kiến nghị đến các cấp lãnh đạo của xã nhằm góp phần nâng cao
chất lượng của Đảng trong thời gian tới.
Vàng Seo Lú - Lớp K49
2
Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam Tiểu luận tốt nghiệp
Dù đã cố gắng để hoàn thành tiểu luận nhưng cũng không tránh khỏi những
thiếu sót và hạn chế. Em kính mong nhận được sự góp ý của các thầy giáo, cô
giáo, cùng các đồng chí và các bạn.
Em xin chân thành cảm ơn!.
Học viên
Vàng Seo Lú
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN 2
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT 6
PHẦN MỞ ĐẦU 7
1. Lý do chọn đề tài 7
2. Mục đích và nhiệm vụ của đề tài 9
2.1. Mục đích nghiên cứu của đề tài 9
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu 10
3. Đối tượng nghiên cứu và khách thể nghiên cứu 10
3.1. Đối tượng nghiên cứu 10
3.2. Khách thể nghiên cứu 10
4. Phạm vi nghiên cứu 10
4.1. Không gian nghiên cứu 10
4.2. Thời gian nghiên cứu 10
5. Phương pháp nghiên cứu 10
6. Kết cấu đề tài 11
CHƯƠNG 1 12
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN VỀ NÂNG CAO NĂNG LỰC
LÃNH ĐẠO VÀ SỨC CHIẾN ĐẤU CỦA TỔ CHỨC CƠ SỞ ĐẢNG Ở
ĐẢNG BỘ XÃ BẢN PHỐ - HUYỆN BẮC HÀ - TỈNH LÀO CAI 12
1.1. Cơ sở lý luận của nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ
chức cơ sở Đảng 12
1.1.1. Một số khái niệm 12
1.1.1.1. Hiểu thế nào là tổ chức cơ sở Đảng 12
1.1.1.2. Hiểu thế nào là nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu
của tổ chức cơ sở Đảng 14
1.1.2. Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, của tư tưởng Hồ Chí Minh,
của Đảng Cộng sản về nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của
tổ chức cơ sở Đảng 19
Vàng Seo Lú - Lớp K49
3
Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam Tiểu luận tốt nghiệp
1.1.2.1. Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về nâng cao năng lực
lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng 19
1.1.2.2. Quan điểm của tư tưởng Hồ Chí Minh về nâng cao năng lực lãnh
đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng 21
1.1.2.3. Quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về nâng cao năng lực
lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng 24
1.1.3. Nội dung nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức
cơ sở Đảng 29
1.1.3.1. Nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở
Đảng ở Đảng bộ xã Bản Phố 29
1.2. Cơ sở thực tiễn của nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của
tổ chức cơ sở Đảng 32
1.2.1. Cơ sở thực tiễn của Đảng bộ trong việc nâng cao năng lực lãnh đạo
và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng 32
1.2.2. Đối với đất nước, địa phương 33
1.2.3. Tổ chức Đảng cơ sở, thành tựu và hạn chế 35
1.2.4. Bài học kinh nghiệm ở địa phương 36
CHƯƠNG 2 37
THỰC TRẠNG NÂNG CAO NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO VÀ SỨC CHIẾN
ĐẤU CỦA TỔ CHỨC CƠ SỞ ĐẢNG Ở ĐẢNG BỘ XÃ BẢN PHỐ -
HUYỆN BẮC HÀ - TỈNH LÀO CAI 37
2.1. Những nhân tố tác động đến nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến
đấu của tổ chức cơ sở Đảng ở Đảng bộ xã Bản Phố - huyện Bắc Hà - tỉnh
Lào Cai 37
2.1.1. Một số nét về vị trí địa lý, đặc điểm điều kiện tự nhiên, kinh tế,
chính trị, văn hóa xã hội, quốc phòng an ninh có ảnh hưởng đến nâng
cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng 37
2.1.2. Tình hình nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ
chức cơ sở Đảng ở Đảng bộ xã Bản Phố - huyện Bắc Hà - tỉnh Lào Cai39
2.2. Thực trạng nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức
cơ sở Đảng ở Đảng bộ xã Bản Phố 41
2.2.1. Công tác giáo dục chính trị, tư tưởng 41
2.2.2. Nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở
Đảng ở các chi bộ cơ sở, Đảng viên và Đảng bộ 42
2.2.3. Nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở
Đảng ở Đảng bộ xã vững mạnh 44
2.3. Những thành tựu, hạn chế và bài học kinh nghiệm 47
2.3.1. Những kết quả đạt được 47
2.3.2. Những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân 48
2.3.3. Những kinh nghiệm rút ra từ nâng cao năng lực lãnh đạo và sức
chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng 49
CHƯƠNG 3 50
Vàng Seo Lú - Lớp K49
4
Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam Tiểu luận tốt nghiệp
NHỮNG PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP KHUYẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT
NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO VÀ SỨC CHIẾN ĐẤU
CỦA TỔ CHỨC CƠ SỞ ĐẢNG Ở ĐẢNG BỘ XÃ BẢN PHỐ - 50
HUYỆN BẮC HÀ - TỈNH LÀO CAI 50
3.1. Phương hướng cơ bản của Đảng bộ xã Bản Phố - huyện Bắc Hà - tỉnh
Lào Cai về nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở
Đảng 50
3.1.1. Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng cấp trên, Đảng ủy
trong xã 50
3.1.2. Tăng cường công tác xây dựng Đảng, chính quyền 51
3.1.3. Tiếp tục đổi mới chỉnh đốn Đảng nâng cao năng lực lãnh đạo và
sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng 52
3.2. Những giải pháp chủ yếu cần thực hiện nhằm nâng cao chất lượng để
nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng ở
Đảng bộ xã Bản Phố - huyện Bắc Hà - tỉnh Lào Cai 53
3.3. Một số khuyến nghị đề xuất 54
3.3.1. Đối với cấp trên huyện ủy 54
3.3.2. Đối với chính quyền các cấp 55
3.3.3. Đối với các tổ chức chính trị 55
KẾT LUẬN 56
DANH MỤC THAM KHẢO 58
Vàng Seo Lú - Lớp K49
5
Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam Tiểu luận tốt nghiệp
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
1 ANQP An ninh quốc phòng
2 BCH Ban chấp hành
3 BTV Ban thường vụ
4 CNH, HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa
5 HĐND Hội đồng nhân dân
6 KHKT Khoa học kĩ thuật
7 MTTQ Mặt trận tổ quốc
8 TCCSĐ Tổ chức cơ sở Đảng
9 TW Trung ương
10 UBND Ủy ban nhân dân
Vàng Seo Lú - Lớp K49
6
Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam Tiểu luận tốt nghiệp
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Đảng Cộng sản Việt Nam là đội tiên phong của giai cấp công nhân Việt
Nam. Đội ngũ thống nhất về chính trị, tư tưởng và tổ chức trên cơ sở chủ nghĩa
Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Qua quá trình phát triển và trưởng thành
của Đảng ta hơn 81 năm qua đã khẳng định vai trò lãnh đạo đúng đắn và sáng
tạo, đã đưa sự nghiệp cách mạng nước ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác.
Đặc biệt là quá trình đổi mới do Đảng Cộng sản khởi xướng và lãnh đạo. Quá
trình đó đã đạt được những thành tựu quan trọng và tiếp tục phát triển trên tất cả
các lĩnh vực đời sống, văn hóa, xã hội. Để đảm bảo quá trình diễn ra đúng định
hướng, nhân tố quan trọng nhất là phải giữ vững và tăng cường vai trò lãnh đạo
của Đảng. Đảng phải tự đổi mới, chỉnh đốn để nâng cao năng lực lãnh đạo của
mình, ngang tầm với nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn mới và cụ thể nhất là
tinh thần Nghị quyết Trung ương VI lần 2. Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc
lần thứ XI xác định “Từ Đại hội VIII đến nay, Đảng ta đã có nhiều cố gắng tiến
hành nhiệm vụ then chốt là xây dựng chỉnh đốn Đảng là yêu cầu thường xuyên
gắn liền với tiến trình phát triển cách mạng trong sự nghiệp đổi mới của đất
nước, đòi hỏi toàn Đảng toàn dân phải vươn lên về mọi mặt với quyết tâm cao
thì mới có thể hoàn thành nhiệm vụ xây dựng Đảng trong tình hình hiện nay.
Vấn đề quan trọng là xây dựng Đảng về nhận thức chính trị, tư tưởng, đạo đức,
lối sống, có trình độ trí tuệ, có năng lực theo tinh thần Nghị quyết Trung ương
VI lần 2”.
Vàng Seo Lú - Lớp K49
7
Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam Tiểu luận tốt nghiệp
Ngày nay, vai trò của Đảng được tăng lên không ngừng bởi nó quyết định
trực tiếp sự thành bại của cách mạng. Từ Đại hội lần thứ VI của Đảng khẳng
định “Những thành tựu đã đạt được, những tiềm năng được khai thác, những
kinh nghiệm có giá trị đều bắt nguồn từ sự nỗ lực, phấn đấu của quần chúng ở
cơ sở mà hạt nhân lãnh đạo là tổ chức Đảng. Nhưng mặt khác sự yếu kém của
nhiều tổ chức cơ sở Đảng đã hạn chế những thành tựu của cách mạng. Lý luận là
thực tiễn đã chứng minh dù ở giai đoạn nào trên con đường phát triển của cách
mạng do Đảng lãnh đạo, bởi vị trí nền tảng của mình. Các Đảng bộ cơ sở luôn
luôn có vai trò là hạt nhân lãnh đạo chính trị, là người đảm bảo cho đường lối,
chính sách của Đảng được tổ chức thực hiện có hiệu quả. Do đó việc nâng cao
năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng vừa mang tính lâu
dài, vừa mang tính cấp bách trên cơ sở vận dụng một cách sáng tạo các nguyên
lý về xây dựng Đảng của chủ nghĩa Mác - Lênin, nhằm thực hiện thắng lợi các
Nghị quyết của Đại hội.
Trong giai đoạn cách mạng hiện nay, thế giới có nhiều biến động sâu sắc
Đông Âu và Liên Xô (cũ) tan rã, Chủ nghĩa xã hội bị khủng hoảng. Việt Nam là
một trong những trọng điểm để cho đế quốc và bọn phản động quốc tế chống
phá mà tổ chức Đảng nhất là ở cơ sở là mục tiêu chiến lược chống phá của kẻ
thù, như việc chia rẽ Đảng với quần chúng, tha hóa cán bộ, phá vỡ nguyên tắc
tập trung dân chủ. Công cuộc đổi mới do Đảng khởi xướng đang ở giai đoạn đầu
thu được những thắng lợi nhất định. Tổ chức cơ sở Đảng ở địa bàn xã Bản Phố
vẫn kiên định vững vàng, tin tưởng vào sư nghiệp lãnh đạo của Đảng, gắn bó
với Đảng, với lợi ích giai cấp và dân tộc. Không ngừng củng cố, xây dựng tổ
chức của mình trong sạch, vững mạnh.
Tuy nhiên còn một số bộ phận của tổ chức cơ sở Đảng ở xã còn lúng túng
chưa phát huy được vai trò lãnh đạo, làm giảm lòng tin của nhân dân dẫn đến
việc lãnh đạo của tổ chức cơ sở Đảng thực hiện nhiệm vụ chính trị, phát huy
hiệu quả còn thấp, đời sống nhân dân tăng chậm, tệ nạn tiêu cực phát sinh. Đó là
Vàng Seo Lú - Lớp K49
8
Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam Tiểu luận tốt nghiệp
kẽ hở để bọn phản động xâm nhập, lôi kéo mua chuộc gây chia rẽ giữa các dân
tộc, chia rẽ Đảng, bôi nhọ thành quả cách mạng.
Xuất phát từ ý nghĩa và tầm quan trọng của tổ chức cơ sở Đảng cùng với
những ưu khuyết điểm trong thời gian qua của tổ chức cơ sở Đảng ở xã. Nên
việc nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng ở
Đảng bộ xã Bản Phố là hết sức quan trọng và cấp bách nhằm làm cho tổ chức cơ
sở Đảng xã phát huy vai trò là hạt nhân lãnh đạo chính trị, năng động sáng tạo
vận dụng một cách thiết thực Nghị quyết của Đảng vào hoàn cảnh cụ thể ở địa
phương. Đưa sự nghiệp đổi mới đạt kết quả cao, nhất là vấn đề kinh tế - xã hội,
an ninh quốc phòng của xã Bản Phố hiện nay.
Là một đoàn viên thanh niên của xã được Đảng ủy, UBND, tổ chức bố trí đi
học đi lớp Trung cấp Lý luận chính trị - Hành chính và nghiệp vụ Đoàn - Hội -
Đội ở Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam tại thủ đô Hà Nội từ tháng 03 năm
2010 đến tháng 09 năm 2011. Sau 18 tháng học tập, tiếp thu tại trường bằng
kiến thức thầy cô truyền đạt với khảo sát thực tế và yêu cầu cấp bách hiện nay
đối với Đảng bộ cơ sở nói chung, tổ chức cơ sở và Đảng bộ xã Bản Phố nói
riêng. Tôi chọn đề tài “Nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ
chức cơ sở Đảng ở Đảng bộ xã Bản Phố - Huyện Bắc Hà - Tỉnh Lào Cai” làm
chuyên đề tốt nghiệp chương trình hệ Trung cấp Lý luận chính trị - Hành chính
và nghiệp vụ Đoàn - Hội - Đội ở Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam.
2. Mục đích và nhiệm vụ của đề tài
2.1. Mục đích nghiên cứu của đề tài
Qua khảo sát thực trạng về vấn đề nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến
đấu của tổ chức cơ sở Đảng ở Đảng bộ xã Bản Phố - huyện Bắc Hà - tỉnh Lào
Cai. Đánh giá mặt ưu khuyết điểm rút ra bài học kinh nghiệm. Qua đó đề xuất
giải pháp nhằm tham mưu cho các cấp lãnh đạo xem xét vận dụng để đáp ứng
yêu cầu và nhiệm vụ mới.
Vàng Seo Lú - Lớp K49
9
Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam Tiểu luận tốt nghiệp
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Làm rõ cơ sở lý luận của nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ
chức cơ sở Đảng
- Khảo sát, đánh giá thực trạng, nguyên nhân và những vấn đề đặt ra trong nâng
cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng ở Đảng bộ xã
Bản Phố - huyện Bắc Hà - tỉnh Lào Cai
- Luận giải những phương hướng và giải pháp nhằm nâng cao chất lượng về
nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng ở Đảng bộ
xã
3. Đối tượng nghiên cứu và khách thể nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
- Nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng ở Đảng
bộ xã Bản Phố - huyện Bắc Hà - tỉnh Lào Cai
3.2. Khách thể nghiên cứu
- Tổ chức cơ sở Đảng
- Cán bộ Đảng viên ở địa bàn
- Các tổ chức chính trị xã hội
- Các tổ chức cấp cơ sở, chi bộ, Đảng bộ
- Quần chúng nhân dân
4. Phạm vi nghiên cứu
4.1. Không gian nghiên cứu
Nghiên cứu trên địa bàn xã Bản Phố - huyện Bắc Hà - tỉnh Lào Cai
4.2. Thời gian nghiên cứu
Nghiên cứu từ năm 2010 - tháng 9/2011
5. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu
- Phương pháp tiếp cận
- Phương pháp nghiên cứu lý thuyết, lý luận
- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Vàng Seo Lú - Lớp K49
10
Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam Tiểu luận tốt nghiệp
6. Kết cấu đề tài
Ngoài phần mở đầu và kết luận, mục lục tài liệu tham khảo, tiểu luận gồm 3
chương sau:
Chương 1: Cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn về nâng cao năng lực và sức chiến
đấu của tổ chức cơ sở Đảng
Chương 2: Thực trạng nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức
cơ sở Đảng ở Đảng bộ xã Bản Phố - huyện Bắc Hà - tỉnh Lào Cai trong thời gian
qua (2010 - 2011)
Chương 3: Một số phương hướng, giải pháp cơ bản nhằm nâng cao năng lực
lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng ở Đảng bộ xã Bản Phố -
huyện Bắc Hà - tỉnh Lào Cai
Vàng Seo Lú - Lớp K49
11
Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam Tiểu luận tốt nghiệp
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN VỀ NÂNG CAO NĂNG LỰC
LÃNH ĐẠO VÀ SỨC CHIẾN ĐẤU CỦA TỔ CHỨC CƠ SỞ ĐẢNG Ở
ĐẢNG BỘ XÃ BẢN PHỐ - HUYỆN BẮC HÀ - TỈNH LÀO CAI
1.1. Cơ sở lý luận của nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ
chức cơ sở Đảng
1.1.1. Một số khái niệm
1.1.1.1. Hiểu thế nào là tổ chức cơ sở Đảng
Điều lệ Đảng được thông qua tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của
Đảng xác định: “Ở xã, phường, thị trấn, cơ quan, hợp tác xã, doanh nghiệp, đơn
vị sự nghiệp, đơn vị cơ sở trong quân đội, công an và các đơn vị cơ sở khác có
từ 03 Đảng viên chính thức trở lên, lập tổ chức cơ sở Đảng”, “Tổ chức cơ sở
Đảng dưới 30 Đảng viên, lập chi bộ cơ sở, có các tổ Đảng trực thuộc. Tổ chức
cơ sở Đảng có từ 30 Đảng viên trở lên, lập Đảng bộ cơ sở, có các chi bộ trực
thuộc Đảng ủy”, “Tổ chức cơ sở Đảng được lập tại đơn vị hành chính, sự
nghiệp, kinh tế hoặc công tác, đặt dưới sự lãnh đạo của cấp ủy huyện, quận, thị
xã, thành phố trực thuộc”. Điều lệ Đảng cũng có quy định riêng cho tổ chức
Đảng trong quân đội nhân dân Việt Nam và công an nhân dân.
Như vậy, tổ chức cơ sở Đảng của Đảng Cộng sản Việt Nam gồm chi bộ cơ
sở, Đảng bộ cơ sở. Đảng bộ cơ sở có hai loại: “Đảng bộ cơ sở có các chi bộ trực
thuộc; Đảng bộ cơ sở có Đảng bộ phận và chi bộ trực thuộc. Các tổ chức cơ sở
Đảng đều có cấp ủy cấp trên trực tiếp.
Nhiệm kỳ Đại hội của tổ chức cơ sở Đảng (Chi bộ cơ sở, Đảng bộ cơ sở) là
5 năm. Nhiệm kỳ Đại hội của chi bộ trực thuộc Đảng ủy cơ sở và Đảng ủy bộ
Vàng Seo Lú - Lớp K49
12
Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam Tiểu luận tốt nghiệp
phận là 5 năm 2 lần. Nhiệm kỳ Đại hội của Đảng bộ bộ phận theo nhiệm kỳ của
Đảng bộ cơ sở.
Điều 21 của Điều lệ Đảng xác định: “Tổ chức cơ sở Đảng (chi bộ cơ sở,
Đảng bộ cơ sở) là nền tảng của Đảng là hạt nhân chính trị ở cơ sở”. Với vị trí là
nền tảng của Đảng, tổ chức cơ sở Đảng có vai trò đặc biệt quan trọng đối với sự
vững mạnh và năng lực lãnh đạo của Đảng. Tổ chức cơ sở Đảng là cấp tổ chức
cuối cùng trong hệ thống tổ chức bốn cấp của Đảng, là nơi cơ sở để xây dựng
nên toàn bộ hệ thống tổ chức của Đảng, là cấp tổ chức sâu rộng nhất, bám sát
các đơn vị cơ sở trên toàn bộ lãnh thổ và các ngành, các lĩnh vực đời sống của
xã hội, bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng đến từng đảng viên, từng đơn vị cơ sở và
từng người dân.
Tổ chức cơ sở Đảng là nơi trực tiếp thực hiện đường lối, chủ trương, chính
sách của Đảng. Đồng thời cũng là nơi kiểm nghiệm và góp phần quan trọng vào
việc hình thành phát triển đường lối chủ trương chính sách của Đảng. Thông qua
những kinh nghiệm thực tiễn phong phú của đội ngũ Đảng viên và quần chúng
nhân dân. Ghi nhận những đóng góp quan trọng của tổ chức cơ sở Đảng vào quá
trình hình thành đường lối đổi mới. Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI
Đảng ta khẳng định: “Những thành tựu đã đạt được, những tiềm năng được khai
thác, những kinh nghiệm có giá trị đều bắt nguồn từ sự nỗ lực phấn đấu của
quần chúng ở cơ sở mà hạt nhân lãnh đạo là tổ chức Đảng”.
Tổ chức cơ sở Đảng cũng là nơi trực tiếp tiến hành các hoạt động xây dựng
nội bộ Đảng như: kết nạp, quản lý, phân công nhiệm vụ để kiểm tra đánh giá
Đảng viên; nơi thường xuyên thực hành các nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt của
Đảng; nơi xuất phát để cử ra cơ quan lãnh đạo các cấp của Đảng, chất lượng tổ
chức cơ sở Đảng. Do đó hướng tới chất lượng nội bộ Đảng. Chủ tịch Hồ Chí
Minh chỉ rõ: “Để lãnh đạo cách mạng, Đảng phải mạnh. Đảng mạnh là do chi bộ
tốt”.
Tổ chức cơ sở Đảng còn là cầu nối Đảng với quần chúng nhân dân, là một
khâu trọng yếu để duy trì mối liên hệ Đảng với dân. Nền tảng sức mạnh của
Vàng Seo Lú - Lớp K49
13
Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam Tiểu luận tốt nghiệp
Đảng bởi đây là tổ chức Đảng gần dân nhất, trực tiếp lãnh đạo nhân dân và nắm
bắt tâm tư nguyện vong của quần chúng nhân dân để phản ánh với Đảng. Chủ
tịch Hồ Chí Minh dạy rằng: “Tác dụng chi bộ là cực kỳ quan trọng, vì nó là sợi
dây chuyền để liên hệ Đảng với quần chúng”.
Với vị trí vai trò là hạt nhân chính trị ở cơ sở, tổ chức cơ sở Đảng tuy là bộ
phận chính trị ở cơ sở, nhưng lãnh đạo tổ chức khác trong hệ thống chính trị đó,
bảo đảm mọi hoạt động ở cơ sở theo đúng định hướng chính trị của Đảng. Chủ
tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Đối với Đảng ta, xây dựng chi bộ cho tốt, cho
vững mạnh là một việc vô cùng quan trọng”. Trong quá trình xây dựng Đảng và
lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn coi trọng xây dựng, nâng cao năng lực lãnh
đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng là nhiệm vụ thường xuyên và quan
trọng hàng đầu của công tác xây dựng Đảng.
1.1.1.2. Hiểu thế nào là nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của
tổ chức cơ sở Đảng
Điều lệ Đảng đã khẳng định: “Đảng Cộng sản Việt Nam là Đảng cầm
quyền quan trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân, chịu sự giám sát của
nhân dân để xây dựng Đảng; đoàn kết và lãnh đạo nhân dân tiến hành sự nghiệp
cách mạng”. Là Đảng cầm quyền Đảng ta có trách nhiệm lãnh đạo tất cả các lĩnh
vực đời sống xã hội. Trong tình hình mới cần có phương thức thích hợp để nâng
cao năng lực và hiệu quả lãnh đạo của Đảng, phát huy mạnh mẽ vai trò hiệu lực
của Nhà nước, toàn thể nhân dân, xây dựng một hệ thống chính trị hoạt động
năng động, hoạt động có hiệu quả.
Nhiệm vụ đặt ra phải xây dựng Đảng ngang tầm nhiệm vụ chính trị. Đảng
cầm quyền lãnh đạo nhân dân tiến hành cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa còn có
tổ chức tham mưu chuyên trách có chất lượng đồng thời vai trò tổ chức Đảng và
đội ngũ Đảng viên, nhất là cấp ủy viên và cán bộ chủ chốt hoạt động trong các
cơ quan Nhà nước và các đoàn thể. Tổ chức Đảng trong các cơ quan Nhà nước
và các đoàn thể vừa là hạt nhân lãnh đạo chính quyền, vừa tham mưu cho Đảng
về chủ trương, chính sách đối với những cán bộ. Lãnh đạo xây dựng bộ máy
Vàng Seo Lú - Lớp K49
14
Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam Tiểu luận tốt nghiệp
pháp quyền xã hội chủ nghĩa vì nhân dân, do nhân dân thật sự là trụ cột bền
vững của hệ thống chính trị nước ta.
Nâng cao năng lực lãnh đạo, tổ chức thực hiện để sớm đưa các đường lối
chủ trương của Đảng vào cuộc sống. Cụ thể hóa và thể chế hóa tổ chức thực
hiện cương lĩnh, đường lối chính trị, chiến lược phát triển kinh tế xã hội và bảo
vệ tổ quốc, gắn kết chặt chẽ và đồng bộ các nhiệm vụ phát triển kinh tế là trung
tâm, xây dựng Đảng là then chốt và phát triển văn hóa - nền tảng tinh thần xã
hội. Cụ thể hóa nguyên tắc tập trung dân chủ và các nguyên tắc tổ chức, hoạt
động của Đảng. Hoàn thiện quy chế, quy trình bảo đảm mở rộng và phát huy
dân chủ trong Đảng và trong nhân dân, không ngừng hoàn thiện nền dân chủ xã
hội chủ nghĩa, bảo đảm quyền lực thuộc về nhân dân. Sắp xếp lại bộ máy của
Đảng và Trung ương và các địa phương, gắn liền với kiện toàn tổ chức, tinh
giảm biên chế của cơ quan Nhà nước, mặt trận và các đoàn thể nhân dân theo
hướng tinh gọn, hiệu quả. Trong nhiệm kỳ Đại hội X của Đảng tập trung làm có
hiệu quả ở cấp vĩ mô.
Cải tiến về lối làm việc, nâng cao chất lượng hiệu quả công tác nghiên cứu,
tham mưu kiểm tra và triển khai thực hiện của các cơ quan tham mưu của Đảng
ở các cấp. Tiếp tục kiện toàn tổ chức, đổi mới phương thức hoạt động nâng cao
chất lượng đại biểu. Kiện toàn cơ cấu tổ chức chính quyền cơ sở trong thời kỳ
mới, xây dựng nền hành chính Nhà nước trong sạch vững mạnh, dân chủ,
nghiêm minh, bảo vệ công lý, quyền con người. Nâng cao chất lượng của hội
đồng nhân dân các cấp.
Nâng cao sức chiến đấu của tổ chức Đảng, cấp ủy Đảng và Đảng viên. Với
vị trí là nền tảng của Đảng, là hạt nhân chính trị ở cơ sở, tổ chức cơ sở Đảng có
vai trò rất quan trọng. Phải dồn sức xây dựng và nâng cao năng lực lãnh đạo và
sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng, làm cho tổ chức này thực sự vững mạnh,
trong sạch. Phải đi sâu thực tiễn phân tích sâu sắc tình hình cơ sở hiện nay ở
từng lĩnh vực, từng địa bàn, việc gì làm được, việc gì chưa làm được, tìm ra
Vàng Seo Lú - Lớp K49
15
Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam Tiểu luận tốt nghiệp
nguyên nhân, trên cơ sở đó đề ra giải pháp khắc phục; việc làm này phải do cấp
ủy cấp trên trực tiếp của cơ sở chịu trách nhiệm trước hết.
Mạnh dạn phân cấp, tăng cường quyền tự quản cho cơ sở; làm cho tổ chức
cơ sở Đảng thật sự là hạt nhân chính trị, là nền tảng vững chắc của Đảng. Mở
rộng và phát huy dân chủ trong sinh hoạt Đảng, thực hiện quyền giám sát của
Đảng viên, Đảng bộ đối với cấp ủy; mở rộng các hình thức nhân dân tham gia
vào các quyết định của chi bộ, Đảng bộ, Đảng ủy cơ sở về những vấn đề có liên
quan và giám sát cán bộ, Đảng viên.
Việc kết nạp Đảng viên cần được coi trọng hơn nữa về chất lượng, tiêu
chuẩn giác ngộ lý tưởng của Đảng, đạo đức lối sống, năng lực hoàn thành nhiệm
vụ. Coi trọng đối tượng là thế hệ trẻ, công nhân, nông dân, trí thức, quân nhân,
cán bộ, con em các gia đình có công với cách mạng. Sớm khắc phục tình trạng
một số cơ sở, địa bàn chưa có Đảng viên, hoặc chưa có tổ chức Đảng.
Thực hiện tốt việc tự phê bình và phê bình đấu tranh, phê phán các biểu
hiện sai trái. Thường xuyên sàng lọc Đảng viên, kiên quyết đưa những người
không đủ tiêu chuẩn ra khỏi Đảng bằng các hình thức thích hợp. Khai trừ những
Đảng viên thoái hóa về chính trị tư tưởng, đạo đức lối sống, tham nhũng, lãng
phí, quan liêu, cố tình vi phạm kỷ luật Đảng và pháp luật của Nhà nước. Vận
động ra Đảng hoặc xóa tên khỏi danh sách Đảng viên đối với những Đảng viên
phai nhạt lý tưởng, giảm sút ý chí phấn đấu, không làm tròn nhiệm vụ của Đảng
viên, đã được tổ chức Đảng giúp đỡ mà không tiến bộ.
Về việc Đảng viên làm kinh tế tư nhân, văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc
lần thứ X nêu rõ: “Đảng viên có thể làm kinh tế tư nhân trên cơ sở gương mẫu
chấp hành pháp luật, chính sách của Nhà nước, nghiêm chỉnh chấp hành điều lệ
Đảng và Ban Chấp hành Trung ương. Đây là một chủ trương lớn của Đảng, có ý
nghĩa quan trọng trong quá trình đổi mới tư duy lý luận và chỉ đạo thực tiễn. Ban
Chấp hành Trung ương cụ thể hóa chủ trương này thành quy định để Đảng viên
của Đảng có điều kiện tham gia tích cực, gương mẫu trong việc thực hiện nhiệm
vụ trung tâm phát triển kinh tế.
Vàng Seo Lú - Lớp K49
16
Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam Tiểu luận tốt nghiệp
* Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ gắn với đẩy mạnh công cuộc đấu
tranh chống quan liêu, tham nhũng
Đội ngũ cán bộ lãnh đạo các cấp có vai trò quan trọng trực tiếp đến sự phát
triển nhanh, bền vững của đất nước. Do đó, cần tạo sự đột phá trong công tác
cán bộ nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp
đáp ứng yêu cầu thời kỳ mới. Cụ thể hóa, thể chế hóa nguyên tắc Đảng, thống
nhất lãnh đạo công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ. Xây dựng và thực hiện
tốt cơ chế, chính sách, phát hiện, tuyển chọn, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, cơ chế từ
chức, cách chức, miễn nhiệm, bãi nhiệm, có cơ chế quản lý, giám sát cán bộ sau
bầu cử, bổ nhiệm; phân cấp mạnh hơn nữa về quản lý cán bộ. Xây dựng, bổ
sung và hoàn thiện các quy chế, quy định cụ thể nhằm mở rộng và phát huy dân
chủ, thực hiện công khai công tác cán bộ đổi mới và hoàn thiện chế độ bầu cử,
bảo đảm cho người đi bầu thật sự có quyền lựa chọn (bầu cử) có số dư, mở rộng
quyền tiến cử và tự ứng cử, giới thiệu nhiều phương án nhân sự và phải được
kiểm nghiệm trong hoạt động thực tiễn, thật sự trọng dụng người có đức có tài.
Phát huy vai trò trách nhiệm của cấp ủy, tập thể lãnh đạo, cơ quan có thẩm
quyền và người đứng đầu tổ chức trong việc xem xét quyết định đề bạt, bổ
nhiệm cán bộ và chịu trách nhiệm về quyết định đó. Khắc phục tình trạng nể
nang, né tránh trách nhiệm trong công tác cán bộ.
Tiếp tục phát triển đồng bộ, mạnh mẽ các khâu trong công tác cán bộ: đánh
giá quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển, bố trí, sử dụng và thực hiện
chính sách cán bộ. Đánh giá cán bộ phải công khai minh bạch, lấy hiệu quả hoàn
thành nhiệm vụ cho giá trị làm thước đo phẩm chất và năng lực cán bộ. Chống
mọi biểu hiện lệch lạc trong đánh giá cán bộ như thiếu công tâm, khách quan,
định kiến, hẹp hòi, cục bộ địa phương. Đánh giá cán bộ lãnh đạo phải căn cứ vào
năng lực quy tụ, đoàn kết, phát huy sức mạnh tập thể, thể hiện ở hiệu quả công
tác được giao; bản thân không quan liêu, tham nhũng, lãng phí và kiên quyết
chống quan liêu, tham nhũng và lãng phí. Kiên quyết xử lý nghiêm những cán
bộ có sai phạm theo kỷ luật Đảng và pháp luật của Nhà nước, bất cứ người ở
Vàng Seo Lú - Lớp K49
17
Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam Tiểu luận tốt nghiệp
cương vị nào, cấp bậc nào; có cơ chế kịp thời thay thế cán bộ lãnh đạo trì trệ, tín
nhiệm thấp, không hoàn thành nhiệm vụ. Mặt khác, cơ quan tham mưu và cấp
ủy có thẩm quyền phải có trách nhiệm bảo vệ những cán bộ tốt, những người bị
kẻ xấu dựng chuyện tố cáo, bôi đen.
Xây dựng cơ chế hữu hiệu để phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng nhân
sự không phân biệt trong Đảng hay ngoài Đảng. Người đứng đầu tổ chức các
cấp ảnh hưởng mạnh đến toàn bộ hoạt động của tổ chức, của công tác cán bộ.
Trong thời đại ngày nay, vai trò của đội ngũ tri thức và tầng lớp doanh nhân
ngày càng nổi bật, cần có chính sách phát huy, sử dụng tốt tiềm năng trí tuệ của
đội ngũ này. Không phát hiện được nhân tài là một yếu kém, phát hiện được
nhân tài mà không biết sử dụng thì đó là một sai lầm; mặt khác nếu sử dụng
không đúng chỗ làm mai một tài năng, thì còn sai lầm hơn. Mặc dù thời gian
qua, chúng ta đã có nhiều cố gắng đổi mới nội dung, cách thức trong công tác
cán bộ, nhưng hiệu quả vẫn thấp, nhiều trường hợp vẫn không nắm được, không
đánh giá đúng cán bộ, cho nên có những trường hợp sử dụng cán bộ chưa đạt
tiêu chuẩn phẩm chất và năng lực; chậm phát hiện và thiếu cương quyết, kịp thời
trong việc xử lý cán bộ thoái hóa, biến chất, đã gây tác hại lớn.
Đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí là một nhiệm vụ trọng tâm
trong công tác xây dựng Đảng, nhiệm vụ trực tiếp, thường xuyên của cả hệ
thống chính trị của toàn xã hội. Các cấp ủy và tổ chức Đảng phải nhận thức sâu
sắc tính cấp thiết, lâu dài phức tạp và khó khăn của cuộc đấu tranh, phòng chống
tham nhũng, lãng phí; có quyết tâm chính trị cao, đấu tranh kiên quyết, kiên trì,
liên tục, có hiệu quả từ Trung ương đến cơ sở, trong Đảng, Nhà nước và toàn xã
hội; có hệ thống giải pháp đồng bộ, cụ thể và hiệu lực về tuyên truyền, giáo dục
và hành chính, về kinh tế, tài chính và pháp luật, về thanh tra, kiểm tra giám sát,
về chế độ chính sách và kỷ luật Đảng; sử dụng sức mạnh tổng hợp của tổ chức
Đảng, bộ máy Nhà nước, mặt trận, các đoàn thể, các phương tiện thông tin đại
chúng, đặc biệt là sự đồng tình ủng hộ của nhân dân.
Vàng Seo Lú - Lớp K49
18
Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam Tiểu luận tốt nghiệp
1.1.2. Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, của tư tưởng Hồ Chí Minh, của
Đảng Cộng sản về nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ
chức cơ sở Đảng
1.1.2.1. Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về nâng cao năng lực lãnh
đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng
Các Mác - Ăngghen đã đưa ra quan điểm này và trực tiếp thực hiện trong
quá trình tổ chức cộng sản như liên đoàn những người cộng sản Quốc tế thứ
nhất và các Đảng Cộng sản của quốc tế thứ hai. V.I Lênin đã kế thừa, phát triển
quan điểm đó và áp dụng vào xây dựng Đảng công nhân Dân chủ - xã hội Nga,
một Đảng kiểu mới của giai cấp công nhân. Quan điểm cho rằng: tổ chức cơ sở
Đảng là nền tảng của Đảng, hạt nhân chính trị của cơ sở, có vị trí quan trọng
trong hệ thống tổ chức của Đảng.
Các Mác - Ăngghen là những người đầu tiên đã nêu lên những tư tưởng cơ
bản về Đảng Cộng sản. Những tư tưởng đó bắt nguồn từ luận điểm khoa học về
vai trò lịch sử thế giới của giai cấp công nhân và tư cách là người đào tạo, bồi
dưỡng cán bộ huyệt chôn chủ nghĩa tư sản, sáng tạo xã hội mới không có người
bóc lột người - xã hội cộng sản. Hai ông chỉ rõ rằng, giai cấp công nhân là giai
cấp cách mạng nhất tiên tiến nhất trong xã hội. Nhưng giai cấp công nhân chỉ có
thể thực hiện được sứ mệnh của mình khi nó tự tổ chức ra chính Đảng độc lập
của nó, đó là Đảng Cộng sản. Đòi hỏi Đảng Cộng sản phải có tổ chức chặt chẽ
và có kỷ luật nghiêm minh, bắt buộc của mỗi Đảng viên. Các Mác khẳng định:
“Vì rằng thành công của phong trào công nhân của mỗi nước chỉ có thể bảo đảm
bằng lực lượng đoàn kết và tổ chức”. Dưới sự chỉ đạo của hai ông, điều lệ của
“Đồng minh những người cộng sản” đã được khởi thảo. Điều lệ quy định:
“Đảng phải là một đội ngũ có tổ chức tập trung chặt chẽ; các cơ quan lãnh đạo
của Đảng phải được bầu cử một cách dân chủ và họ có thể bị bãi miễn bất kỳ lúc
nào nếu họ không hoàn thành được nhiệm vụ của tổ chức trao cho; Đảng phải là
một khối thống nhất về chính trị tư tưởng và tổ chức. Chỉ có kết hợp chặt chẽ sự
thống nhất về tư tưởng với sự thống nhất về tổ chức, dựa trên nền tảng vững
Vàng Seo Lú - Lớp K49
19
Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam Tiểu luận tốt nghiệp
chắc của chủ nghĩa xã hội khoa học mới làm cho Đảng trở thành một lực lượng
chính trị có khả năng thu hút được đông đảo quần chúng nhân dân theo mình
trong cuộc đấu tranh chống lại giai cấp tư sản, xây dựng chủ nghĩa cộng sản.
Các Mác - Ăngghen đã không ngừng đấu tranh xây dựng và củng cố sự
thống nhất về chính trị tư tưởng và tổ chức đội ngũ Đảng. Hai ông kiên quyết
chống lại những phần tử cơ hội và những người vi phạm kỷ luật của Đảng và
chủ trương khai trừ những phần tử ra khỏi Đảng.
V.I Lênin kế thừa những tư tưởng của Các Mác sáng tạo học thuyết về
Đảng kiểu mới của giai cấp công nhân. V.I Lênin đưa ra khẩu hiệu như một lời
hiệu triệu “Vô sản toàn thế giới và các dân tộc áp bức đoàn kết lại”. Đòi hỏi giai
cấp công nhân phải có đường lối chiến lược, sách lược mới; đòi hỏi Đảng của nó
phải là một đội tiên phong chính trị có khả năng lãnh đạo cuộc đấu tranh mới.
Chủ nghĩa Mác là nền tảng tư tưởng, là kim chỉ nam cho mọi hoạt động của
Đảng Cộng sản. V.I Lênin khẳng định rằng: “Chúng ta hoàn toàn đứng trên cơ
sở lý luận của Mác; lý luận đó là lý luận lần đầu tiên đã biến chủ nghĩa xã hội từ
không tưởng trở thành khoa học. Lý luận đó đã chỉ rõ nhiệm vụ thật sự của một
Đảng xã hội chủ nghĩa cách mạng”. Nhiệm vụ đó là “Tổ chức cuộc đấu tranh
của giai cấp vô sản và lãnh đạo cuộc đấu tranh đó mà mục đích cuối cùng là giai
cấp vô sản, giành lấy chính quyền và tổ chức xã hội chủ nghĩa”.
Đảng Cộng sản là đội tiên phong chính trị có tổ chức và là đội ngũ có tổ
chức chặt chẽ nhất, cách mạng nhất và giác ngộ nhất của giai cấp công nhân. V.I
Lênin chỉ rõ: “Chỉ Đảng nào được một lý luận tiên phong hướng dẫn thì mới có
khả năng làm tròn vai trò của người chiến sĩ tiên phong”. Đảng là đội tiên phong
giác ngộ có tổ chức chặt chẽ nhất của giai cấp, do đó trong hệ thống chính trị
của xã hội, xã hội chủ nghĩa chỉ có Đảng mới đủ phẩm chất chính trị và năng lực
xứng đáng là người lãnh đạo. V.I Lênin viết: “Chủ nghĩa Mác giáo dục Đảng
công nhân, là giáo dục đội tiên phong của giai cấp vô sản, đội tiên phong này đủ
sức nắm chính quyền và dẫn dắt toàn dân tiến lên chủ nghĩa xã hội, đủ sức lãnh
đạo và tổ chức một chế độ mới, đủ sức làm thầy, làm người dẫn đường, làm lãnh
Vàng Seo Lú - Lớp K49
20
Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam Tiểu luận tốt nghiệp
tụ của tất cả những người lao động và những người bị bóc lột để giúp họ tổ chức
đời sống xã hội của họ mà không cần đến giai cấp tư sản và chống lại giai cấp tư
sản”. V.I Lênin nhấn mạnh: “Nguyên tắc Đảng Cộng sản phải giữ vai trò lãnh
đạo, trở thành Đảng cầm quyền, Đảng là người lãnh đạo hệ thống chính trị.
Đảng định hướng sự phát triển trên tất cả các lĩnh vực, của đời sống xã hội.
Đảng là bộ phận và là hạt nhân lãnh đạo hệ thống chính trị. Sự lãnh đạo của
Đảng là điều kiện tiên quyết bảo đảm cho công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội
thành công”.
1.1.2.2. Quan điểm của tư tưởng Hồ Chí Minh về nâng cao năng lực lãnh
đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn đặc biệt quan tâm đến việc xây Đảng
ta thật sự trong sạch vững mạnh, xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ
thật trung thành của nhân dân. Người căn dặn: “Đảng phải luôn nâng cao năng
lực lãnh đạo, sức chiến đấu, phải luôn tự chỉnh đốn để hoàn thành nhiệm vụ vẻ
vang”.
Theo Hồ Chí Minh, nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng, trước hết phải
coi trọng giáo dục Chủ nghĩa Mác - Lênin, xây dựng lập trường, quan điểm giai
cấp công nhân cho mọi cán bộ, đảng viên, quần chúng. Bởi vì, Đảng muốn vững
thì phải có chủ nghĩa làm cốt. Đảng mà không có chủ nghĩa làm cốt cũng như
người không có trí khôn, tàu không có bàn chỉ nam. Đối với tổ chức cơ sở Đảng,
Người yêu cầu: “Phải học tập tinh thần của Chủ nghĩa Mác - Lênin, học tập lập
trường, quan điểm và phương pháp của Chủ nghĩa Mác - Lênin để áp dụng lập
trường, quan điểm và phương pháp ấy mà giải quyết cho tốt những vấn đề thực
tế trong công tác cách mạng của chúng ta”(1). Đồng thời phải giáo dục, động
viên, tổ chức cho nhân dân thực hiện tốt đường lối, chủ trương của Đảng. Lãnh
đạo nhân dân bằng cách tuyên truyền, cổ động, giáo dục, tổ chức nhân dân, dựa
vào nhân dân để thực hiện nguyện vọng chính đáng của nhân dân. Công việc
càng khó khăn thì sự lãnh đạo càng phải liên hợp chặt chẽ với quần chúng, càng
phải liên hợp chặt chẽ chính sách chung với chỉ đạo riêng.
Vàng Seo Lú - Lớp K49
21
Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam Tiểu luận tốt nghiệp
Về nâng cao sức chiến đấu của Đảng, Người dạy: “Để lãnh đạo tốt, các cấp
ủy phải thật đoàn kết, thật dân chủ, phải thực hành chế độ tập thể lãnh đạo, cá
nhân phụ trách”(2). Trong Đảng, thực hành dân chủ rộng rãi, thường xuyên và
nghiêm chỉnh tự phê bình và phê bình là cách tốt nhất để củng cố và phát triển
sự đoàn kết và thống nhất. Thực hành dân chủ rộng rãi nghĩa là phải dân chủ
thực sự, dân chủ thường xuyên, dân chủ từ Trung ương đến cơ sở. Nhưng dân
chủ phải gắn với tập trung. Tập trung dân chủ là nguyên tắc cơ bản và cũng là
biện pháp tốt nhất để xây dựng Đảng ta. Trước khi đi xa, Người căn dặn: "Nhờ
đoàn kết chặt chẽ, một lòng một dạ phục vụ giai cấp, phục vụ nhân dân, phục vụ
Tổ quốc, cho nên từ ngày thành lập đến nay, Đảng đã đoàn kết, tổ chức và lãnh
đạo nhân dân ta hăng hái đấu tranh tiến từ thắng lợi này đến thắng lợi khác". Chỉ
trên cơ sở đoàn kết Đảng mới có sự thống nhất về ý chí và hành động, triệu
người như một để chiến thắng bất cứ kẻ thù nào, vượt qua bất cứ khó khăn trở
ngại nào.
Thực tiễn hơn 81 năm qua đã khẳng định ý nghĩa to lớn của việc nâng cao
năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, góp phần quan trọng xây dựng Đảng ta luôn
trong sạch, vững mạnh, thực sự là đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng
thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam.
Trong công cuộc đổi mới đất nước hiện nay, hầu hết các tổ chức Đảng và
đội ngũ cán bộ, đảng viên đã thể hiện tốt vai trò lãnh đạo, vững vàng trước
những khó khăn, thử thách. Kết quả của cuộc vận động “Học tập và làm theo
tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” cho thấy những chuyển biến tích cực trong
công tác xây dựng Đảng, xuất hiện nhiều tấm gương tiêu biểu của đảng viên.
Tuy nhiên, vẫn còn không ít tổ chức cơ sở Đảng yếu kém. Năng lực lãnh
đạo và tổ chức thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, luật
pháp của Nhà nước và cấp ủy cấp trên của nhiều tổ chức cơ sở Đảng còn yếu,
chưa đủ sức phát hiện, giải quyết những vấn đề phức tạp xảy ra ở cơ sở. Điều đó
cho thấy cần phải quán triệt sâu sắc hơn nữa nội dung Nghị quyết Đại hội lần
thứ XI của Đảng về tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, xây
Vàng Seo Lú - Lớp K49
22
Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam Tiểu luận tốt nghiệp
dựng Đảng ta thực sự trong sạch vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức,
đội ngũ cán bộ, đảng viên đủ phẩm chất và năng lực đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ
giai đoạn cách mạng mới.
Để nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng cần
thực hiện tốt một số nội dung, biện pháp cơ bản sau:
1. Tăng cường công tác giáo dục lý luận Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng
Hồ Chí Minh cho cán bộ, đảng viên. Tổ chức cơ sở đảng và đội ngũ cán bộ,
đảng viên phải có bản lĩnh vững vàng trước những khó khăn, thách thức; nhạy
bén về chính trị, kịp thời phát hiện và kiên quyết đấu tranh với các thủ đoạn,
hành động “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của chủ nghĩa đế quốc và các
thế lực thù địch; kiên quyết đấu tranh với những nhận thức, quan điểm mơ hồ,
lệch lạc, hành vi sai trái; đề cao trách nhiệm chính trị, thực hiện tốt chức trách,
nhiệm vụ được giao, đóng góp sức lực, trí tuệ của mình xây dựng đảng bộ, chi
bộ trong sạch, vững mạnh, cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện.
2. Nâng cao năng lực vận dụng đúng đắn, sáng tạo Chủ nghĩa Mác - Lênin,
tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước, Chỉ thị,
Nghị quyết của cấp trên vào tình hình thực tiễn của đảng bộ, chi bộ. Xây dựng
cấp ủy, tổ chức đảng, đơn vị đoàn kết, thống nhất. Thường xuyên nêu cao tính
chiến đấu, tự phê bình và phê bình. Thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát, thi
hành kỷ luật Đảng, kiên quyết đưa ra khỏi Đảng những phần tử thoái hóa, biến
chất.
3. Thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá
nhân phụ trách trong mọi hoạt động của cơ quan, đơn vị. Dân chủ trong thảo
luận, bàn bạc, ra quyết định và tổ chức thực hiện. Thực hiện tốt quy chế lãnh
đạo, quy chế làm việc, chế độ thông tin nhanh chóng, chính xác để đảm bảo thực
sự dân chủ, quyết định tập thể.
4. Xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên vững mạnh; thực hiện tốt công tác
phát triển đảng viên; kết hợp chặt chẽ giữa việc kiện toàn cán bộ chủ trì với kiện
toàn cấp ủy đảng. Trong đó: Các cấp ủy, tổ chức đảng cần tăng cường hơn nữa
Vàng Seo Lú - Lớp K49
23
Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam Tiểu luận tốt nghiệp
công tác quản lí, giáo dục, rèn luyện, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao phẩm chất
đạo đức cách mạng, năng lực công tác cho cán bộ, đảng viên; đồng thời, mỗi cán
bộ, đảng viên cần phải tích cực tự học tập, tự rèn luyện phấn đấu nâng cao trình
độ, hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao. Công tác phát triển đảng
viên phải được tiến hành đúng phương châm, phương hướng, coi trọng chất
lượng, không chạy theo số lượng. Phát triển đảng viên luôn đi đôi với việc củng
cố Đảng. Mỗi tổ chức đảng cơ sở phải thường xuyên kiện toàn đội ngũ cán bộ
chủ trì và cấp ủy; làm tốt công tác bồi dưỡng năng lực, kinh nghiệm hoạt động
công tác đảng cho đội ngũ cấp ủy viên, cán bộ chủ trì cơ quan, đơn vị, nhất là
phương pháp, tác phong công tác và nâng cao chất lượng các khâu trong quá
trình lãnh đạo của Đảng.
5. Phát huy vai trò của các tổ chức quần chúng, các tổ chức chính trị - xã
hội tham gia tích cực vào công tác xây dựng đảng, nhất là việc góp ý kiến, phê
bình cho cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên. Có quy chế tiếp nhận, xử lí
thông tin, chế độ tiếp thu và trả lời ý kiến đóng góp, nguyện vọng hoặc khiếu
nại, tố cáo của quần chúng đối với cán bộ, đảng viên và tổ chức đảng.
1.1.2.3. Quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về nâng cao năng lực
lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng
Trong thời kỳ mới, Đảng ta tiếp tục thực hiện chủ trương phát triển kinh tế
là nhiệm vụ trung tâm, xây dựng Đảng là then chốt và phát triển văn hóa - nền
tảng tinh thần của xã hội. Sự nghiệp CNH, HĐH càng phát triển và đi vào chiều
sâu càng đòi hỏi tổ chức cơ sở đảng (TCCSĐ) với tư cách là hạt nhân lãnh đạo
chính trị phải trong sạch, vững mạnh, không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo
và sức chiến đấu.
Thực hiện công cuộc đổi mới do Đảng khởi xướng và lãnh đạo đất nước ta
đang ra khỏi tình trạng kém phát triển, đời sống nhân dân có nhiều thay đổi,
song còn đứng trước nhiều khó khăn, thách thức. Đảng ta nhận định, thách thức
chủ yếu vẫn là nguy cơ bên trong. Nổi lên là: “Tình trạng suy thoái về chính trị,
tư tưởng, đạo đức, lối sống trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên và
Vàng Seo Lú - Lớp K49
24
Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam Tiểu luận tốt nghiệp
tình trạng tham nhũng, lãng phí, quan liêu, những tiêu cực và tệ nạn xã hội chưa
được ngăn chặn, đẩy lùi mà còn tiếp tục diễn biến phức tạp, cùng với sự phân
hóa giàu nghèo và sự yếu kém trong quản lý, điều hành của nhiều cấp, nhiều
ngành làm giảm lòng tin đối với Đảng và Nhà nước, đe dọa sự ổn định, phát
triển của đất nước”.
Bên cạnh đó, các thế lực thù địch vẫn tiếp tục thực hiện âm mưu “diễn biến
hòa bình”, gây bạo loạn lật đổ, sử dụng các chiêu bài “dân chủ”, “nhân quyền”
hòng làm thay đổi chế độ chính trị ở nước ta… Trong khi đó “Năng lực lãnh đạo
và sức chiến đấu của không ít tổ chức đảng còn thấp, công tác quản lý đảng viên
chưa chặt chẽ, sinh hoạt đảng chưa nền nếp, nội dung sinh hoạt nghèo nàn, tự
phê bình và phê bình yếu. Việc xây dựng TCCSĐ trong doanh nghiệp tư nhân,
doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài còn chậm, vai trò của tổ chức đảng ở
đây mờ nhạt. Động cơ phấn đấu vào Đảng của một số người có biểu hiện lệch
lạc, cơ hội”. “Nhiều cấp ủy, tổ chức đảng chưa làm tốt công tác kiểm tra, giám
sát và thi hành kỷ luật đảng… Kỷ luật, kỷ cương ở nhiều tổ chức đảng không
nghiêm. Sự đoàn kết nhất trí ở không ít cấp ủy chưa tốt”… Những vấn đề đó
làm suy giảm vai trò lãnh đạo và uy tín của Đảng, trước hết và chủ yếu là từ cơ
sở.
Đảng ta nhấn mạnh: “Tập trung củng cố, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức
chiến đấu của TCCSĐ, tạo chuyển biến rõ rệt về chất lượng hoạt động của các
loại hình cơ sở đảng, nhất là tổ chức đảng trong các đơn vị sự nghiệp và doanh
nghiệp thuộc các thành phần kinh tế”. Theo đó, cần nắm vững và thực hiện tốt
những nội dung sau:
Một là, xây dựng cấp ủy vững mạnh, có sức chiến đấu cao, thực sự đoàn
kết thống nhất.
Trong điều kiện nền kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế, để đảm đương
được vai trò lãnh đạo, Đảng phải vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức;
thường xuyên tự đổi mới, ra sức nâng cao trình độ trí tuệ, bản lĩnh chính trị,
phẩm chất đạo đức và năng lực lãnh đạo. Điều đó phải được quán triệt và thực
Vàng Seo Lú - Lớp K49
25