Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (654.62 KB, 67 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 Ngµy so¹n: 10/8/2012 TiÕt : 1. ¤n tËp ®Çu n¨m. I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: - Ôn tập, củng cố, hệ thống hóa kiến thức các chơng hóa học đại cơng và vô cơ (Sự điện li, Nit¬ - Photpho, Cacbon - Silic) vµ c¸c ch¬ng vÒ hãa häc h÷u c¬ (§¹i c¬ng vÒ hãa h÷u c¬, hidrocacbon, dÉn xuÊt halogen - ancol - phenol, andehit - xeton - axit cacboxylic). 2. Kü n¨ng: - Rèn luyện kỹ năng dựa vào cấu tạo của chất để suy ra tính chất và ứng dụng của chất. Ngợc lại, dựa vào tính chất của chất để dự đoán cấu tạo của chất. - Kỹ năng giải bài tập xác định CTPT của hợp chất. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i III. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1. Hoạt động của học sinh Axit, Baz¬ vµ ph¶n øng vÒ axit baz¬:. * Cho HS Thảo luận và trả lời các vấn đề: * Axit là những chất có khả năng phân li ra ion Axit, Baz¬ vµ ph¶n øng vÒ axit baz¬. H+. VD: HCl, H2SO4, CH3COOH... - H·y nªu kh¸i niÖm vÒ axit? - TÝnh chÊt ho¸ häc chung cña axit: - Hãy nêu các tính chất hoá học chung của + Làm đổi màu chất chỉ thị. axit? + T¸c dông víi baz¬, oxit baz¬. - Viết các PTHH để chứng minh? HCl + NaOH NaCl + H2O. H2SO4 + CuO CuSO4 + H2O. + T¸c dông víi kim lo¹i: 2HCl + Mg MgCl2 + H2 + T¸c dông víi muèi: H2SO4 + CaCO3 CaSO4 + H2O+ CO2 * Baz¬ lµ nh÷ng chÊt cã kh¶ n¨ng nhËn proton. * H·y nªu kh¸i niÖm vÒ baz¬? VD: NaOH, Ba(OH)2, NH3... - TÝnh chÊt ho¸ häc chung cña baz¬: * Hãy nêu các tính chất hoá học chung của + Làm đổi màu chất chỉ thị. baz¬? + T¸c dông víi axit, oxit axit. - Viết các PTHH để chứng minh? HNO3 + NaOH NaNO3 + H2O. H2SO4 + Ca(OH)2 CaSO4 + 2H2O CO2 + Ba(OH)2 BaCO3 + H2O. + T¸c dông víi dd muèi: Ca(OH)2 + NaCO3 CaCO3 + 2NaOH Hoạt động 2 Ankan -Ankan cã CTTQ lµ CnH2n+2 (n1). * Cho HS thảo luận và trả lời các vấn đề sau: VD: CH4, C2H6, C3H8 . . . - H·y nªu CTTQ cña ankan? -TÝnh chÊt ho¸ häc cña ankan: - ViÕt CTPT cña mätt sè ankan lµm vÝ dô? Ankan lµ hi®rocacbon no cã ph¶n øng thÕ, ph¶n - H·y nªu c¸c tÝnh chÊt ho¸ häc cña an kan? øng t¸ch hi®ro vµ ph¶n øng ch¸y. - ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng minh ho¹? - VD: C2H6 + Cl2 C2H5Cl + HCl to. Hoạt động 3 * Cho HS thảo luận và trả lời các vấn đề sau: - H·y nªu CTTQ cña anken? - ViÕt CTPT cña mét sè anken lµm vÝ dô? - H·y nªu c¸c tÝnh chÊt ho¸ häc cña an ken? - ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng minh ho¹?. CH3 - CH3 CH2 = CH2 + H2 C3H8 + 5O2 3CO2 + 4H2O Anken - Anken cã CTTQ lµ CnH2n (n2). - VD: C2H4, C3H6, C4H8 . . . - TÝnh chÊt ho¸ häc cña anken: - Anken lµ hi®rocacbon kh«ng no cã ph¶n øng céng, ph¶n øng trïng hîp vµ ph¶n øng oxi ho¸. - VD: + Ph¶n øng céng hi®ro: CH2 = CH - CH3 + H2 CH3 - CH2 - CH3 CH2 = CH 2 + Br2 CH2Br- CH2Br + Ph¶n øng trïng hîp: nCH2 = CH 2 (-CH2 - CH2-)n + Ph¶n øng oxi ho¸: C3H6 + 9/2O2 3CO2 + 3H2O. 1.
<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 Hoạt động 4 Aren - Aren cã CTTQ lµ CnH2n-6 (n6). * Cho HS thảo luận và trả lời các vấn đề sau: VD: C6H6, C7H8, C8H10. . . - H·y nªu CTTQ cña aren? - TÝnh chÊt ho¸ häc cña aren: - ViÕt CTPT cña mét sè aren lµm vÝ dô? + Ph¶n øng thÕ: - H·y nªu c¸c tÝnh chÊt ho¸ häc cña aren? ViÕt ThÕ nguyªn tö hi®ro ë vßng benzen. ph¬ng tr×nh ph¶n øng minh ho¹? VD: C6H6 + Br2 C6H5Br + HBr C6H6 + HNO3 C6H5NO2 + H2O ThÕ nguyªn tö hi®ro ë m¹ch nh¸nh. VD: C6H5CH3 + Br2 + Ph¶n øng céng:. C6H5CH2Br + HBr. VD: C6H6 + H2 C6H12 C6H6 + Cl2 C6H6Cl6 + P¦ oxi ho¸: VD: C6H5CH3 + 2KMnO4 C6H5COOK + 2MnO2 + KOH + H2O Hoạt động 5 Ancol - CTTQ của ancol no đơn chức là CnH2n+1OH * Cho HS thảo luận và trả lời các vấn đề sau: (n1). - Hãy nêu CTTQ của ancol no đơn chức? VD: C2H5OH, C3H7OH, C4H9OH . . . - Viết CTPT của một số ancol no đơn chức làm - Tính chất hoá học của ancol: vÝ dô? + Ph¶n øng thÕ H cña nhãm OH: - H·y nªu c¸c tÝnh chÊt ho¸ häc cña ancol no VD: C2H5OH + Na C 2H5ONa + đơn chức? H2 - ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng minh ho¹? + Ph¶n øng thÕ nhãm OH: VD: C2H5OH + HBr C2H5Br + H2O C2H5OH + C2H5OH. Hoạt động 6 * Cho HS thảo luận và trả lời các vấn đề sau: - Hãy nêu CTTQ của anđehit no đơn chức? - Viết CTPT của một số anđehit no đơn chức lµm vÝ dô? - H·y nªu c¸c tÝnh chÊt ho¸ häc cña an®ehit no đơn chức? - ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng minh ho¹? Hoạt động 7 * Cho HS thảo luận và trả lời các vấn đề sau: - Hãy nêu CTTQ của axit cacboxylic no đơn chøc? - ViÕt CTPT cña mét sè axit cacboxylic no đơn chức làm ví dụ? - H·y nªu c¸c tÝnh chÊt ho¸ häc cña axit cacboxylic no đơn chức? - ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng minh ho¹?. C2H5OC2H5 + H2O. + Ph¶n øng t¸ch níc: 4 H2 SO VD: C2H5OH 170o C C2H4 + H2O + Ph¶n øng oxi ho¸: * Oxi ho¸ kh«ng hoµn toµn: C2H5OH + CuO CH3CHO + Cu + H2O CH3CHOHCH3 + CuO CH3COCH3 + Cu + H2O * Oxi ho¸ hoµn toµn: VD: C2H5OH + 3O2 2CO2 + 3H2O An®ehit CnH2n+1CHO (n0). - Tính chất hoá học anđehit no đơn chức: + Ph¶n øng céng hi®ro: CH3CHO + H2 CH3-CH2- OH + Ph¶n øng oxi ho¸ kh«ng hoµn toµn: RCHO + 2AgNO3 + H2O + 3NH3 RCOOH + 2NH4NO3 + 2Ag ( ph¶n øng tr¸ng g¬ng) Axit cacboxylic - CTTQ của axit cacboxylic no đơn chức là Cn H2n+1COOH (n0). - Tính chất hoá học của axit cacboxylic no đơn chøc: + TÝnh axit: Sù ph©n li thuËn nghÞch R-COOH RCOO- + H+ + T¸c dông víi baz¬ vµ oxit baz¬.. Hoạt động 8: Củng cố bài. 2.
<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013. Ngµy so¹n: 12/8/2012 TiÕt : 2.. cHƯƠNG I:. ESTE-LIPIT Este. I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: - HS biÕt: Kh¸i niÖm, tÝnh chÊt cña este. - HS hiểu: Nguyên nhân este không tan trong nớc và có nhiệt độ sôi thấp hơn axit đồng phân. 2. Kü n¨ng: - Vận dụng kiến thức về liên kết hidro để giải thích nguyên nhân este không tan trong nớc và có nhiệt độ sôi thấp hơn axit đồng phân. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i kÕt hîp víi TNBD. III. ChuÈn bÞ: - Dụng cụ: ống nghiệm, đèn cồn. - Hóa chất: Mẩu dầu ăn, mở động vật, dd H2SO4, dd NaOH. IV. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Hoạt động 1 Kh¸i niÖm - Danh ph¸p I. Kh¸i niÖm - Danh ph¸p: * Cho HS viÕt pthh khi cho axit axetic t¸c dông víi ancol etylic vµ ancol C2H5OH + CH3COOH isoamilic. CH3COOC2H5 + H2O Etyl axetat. * Cho HS biÕt c¸c hîp chÊt t¹o thµnh lµ este. Từ đó yêu cầu HS rút ra khái niệm, CTTQ. * Tõ tªn gäi cña c¸c este tªn, yªu cÇu HS ®a ra quy t¾c gäi tªn. Hoạt động 2 * Cho HS quan s¸t mÈu dÇu thùc vËt, nghiên cứu SGK, từ đó rút ra tính chất vËt lÝ cña este.. -CH3COOH + HO-[CH2]2-CH(CH3)2 CH3COO-[CH2]2-CH(CH3)2 + H2O Isoamyl axetat. - Khi thay nhãm OH ë nhãm cacboxyl cña axit cacboxilic bằng nhóm OR thì ta thu đợc este. - Este có CTTQ: RCOOR’. Đối với este no, đơn chức, mạch hë: CnH2nO2 - Tªn cña este RCOOR’: Tªn gèc R’ + tªn gèc axit RCOO (®u«i at) TÝnh chÊt vËt lÝ II. TÝnh chÊt vËt lÝ: - §iÒu kiÖn thêng: chÊt láng hoÆc r¾n, hÇu nh kh«ng tan trong níc. - Nhiệt độ sôi thấp hơn so với các axit và ancol tơng ứng. - Một số este có mùi đặc trng.. Hoạt động 3. TÝnh chÊt hãa häc III. TÝnh chÊt hãa häc: * Yêu cầu HS nghiên cứu SGK, từ đó - Este bị thủy phân trong môi trờng axit và môi trờng kiềm. rót ra tÝnh chÊt hãa häc cña este. GV h- + Thñy ph©n trong m«i trêng axit: ớng dẫn để HS viết pthh. CH3COOC2H5 + H2O C2H5OH + CH3COOH Ph¶n øng nµy lµ ph¶n øng thuËn nghÞch * GV bæ sung: + Ph¶n øng thñy ph©n trong m«i trêng + Thñy ph©n trong m«i trêng baz¬: CH3COOC2H5 + NaOH C2H5OH + CH3COONa kiÒm lµ ph¶n øng xµ phßng hãa. + Ngoµi ra este cßn cã ph¶n øng ë gèc Ph¶n øng nµy x¶y ra mét chiÒu. HC. Hoạt động 4 §iÒu chÕ * Yªu cÇu HS nªu c¸ch ®iÒu chÕ este. IV. §iÒu chÕ: ViÕt PT ®iÒu chÕ. - Este b»ng c¸ch cho axit cacboxylic t¸c dông víi ancol * GV bæ sung: ngoµi ra cßn mét sè este đợc điều chế theo PP khác.VD: 4 H2 SO 0 170 C RCOOH + R’OH RCOOR’ + H2O CH3COOH + CH CH CH3COOCH=CH2 Hoạt động 5 øng dông * Cho HS nghiên cứu SGK, từ đó rút V. ứng dụng:- Xà phòng, chất giặt rữa, bánh kẹo, nớc ra c¸c øng dông cña este. hoa . . . Hoạt động 6 Cñng cè. 3.
<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 * HD vµ cho HS lµm c¸c bµi tËp 2, 3, 4 - Bµi tËp 2: §A: C - Bµi tËp 3: §A: C - Bµi tËp 4: §A: B. Ngµy so¹n: 14/8/2012 TiÕt 3. lipit. I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: - HS biÕt: Lipit lµ g×? TÝnh chÊt hãa häc cña chÊt bÐo. - HS hiÓu: Nguyªn nh©n t¹o nªn c¸c tÝnh chÊt cña chÊt bÐo. 2. Kü n¨ng: VËn dông mèi quan hÖ “cÊu t¹o - tÝnh chÊt” viÕt c¸cPTHH minh häa tÝnh chÊt este cho chÊtbÐo. II. Ph¬ng ph¸p: §µm tho¹i kÕt hîp víi TNBD. III. ChuÈn bÞ: - Dông cô: Cèc - Hãa chÊt: MÈu dÇu ¨n, níc, etanol.. IV. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1 * Viết CTCT các đồng phân este ứng víi CTPT lµ C4H8O2. Gäi 2 HS lªn b¶ng tr×nh bµy. Hoạt động 2 * Yêu cầu HS nêu khái niệm, từ đó lÊy c¸c VD minh häa. * GV cho biÕt ta chØ xÐt chÊt bÐo. Hoạt động 3 * Yªu cÇu HS nªu kh¸i niÖm vÒ chÊt béo, từ đó đa ra khái niệm về axit bÐo.. * Em h·y ®a ra CTCT chung cña chÊt bÐo. LÊy c¸c VD minh häa.. Hoạt động 4 * Cho HS quan s¸t dÇu hoÆc më, lµm thÝ nghiÖm vÒ tÝnh tan trong níc, tõ đó rút ra các tính chất vật lí của chất bÐo. Hoạt đông 5 * Dựa vào kiến thức đã học, yêu cầu HS rót ra c¸c tÝnh chÊt hãa häc cña chÊt bÐo. ViÕt c¸c PTHH chøng minh.. Hoạt động của học sinh KiÓm tra bµi cò HCOOCH2CH2CH3 HCOOCH(CH3)2 CH3COOC2H5 C2H5COOCH3 Kh¸i niÖm I. Kh¸i niÖm: - Lipit lµ nh÷ng hîp chÊt h÷u c¬ cã trong tÕ bµo sèng, kh«ng hßa tan trong níc, nhng tan nhiÒu trong c¸c dung m«i kh«ng ph©n cùc. - VD: ChÊt bÐo, s¸p, steroit . . . ChÊt bÐo (kh¸i niÖm) II. ChÊt bÐo: 1. Kh¸i niÖm: - ChÊt bÐo lµ trieste cña glixerol víi axit bÐo, gäi chung lµ triglixerit hay lµ triaxylglixerol. - Axit béo là các axit đơn chức có mạch C dài và không ph©n nh¸nh. VD: CH3(CH2)16COOH axit stearic CH3(CH2)14COOH axit panmitic Cis - CH3[CH2]7CH=CH[CH2]7COOH axit oleic - CTCT chung cña chÊt bÐo: R1COO – CH2 R2COO – CH (trong đó: R1, R2, R3 có thể giống nhau R3COO – CH2 hoÆc kh¸c nhau). - VD: (CH3[CH2]16COO)3C3H5: Tristearoylglixerol hay tristearin (CH3[CH2]14COO)3C3H5 Tripanmitoylglixerol hay tripanmitin (CH3[CH2]7CH=CH[CH2]7COO)3C3H5 Trioleoylglixerol hay triolein TÝnh chÊt vËt lÝ 2. TÝnh chÊt vËt lÝ: - §iÒu kiÖn thêng nÕu trong ph©n tö cã gèc HC no lµ chÊt r¾n, gèc HC kh«ng no lµ chÊt láng. - Tan Ýt trong níc, tan nhiÒu trong c¸c dung mèi h÷u c¬, nhÑ h¬n níc TÝnh chÊt hãa häc 3. TÝnh chÊt hãa häc: a. Ph¶n øng thñy ph©n trong níc: (CH3[CH2]16COO)3C3H5 + 3H2O 3CH3[CH2]16COOH + C3H5(OH)3. 4.
<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 * GV bæ sung: b. Ph¶n øng xµ phßng hãa: - Ph¶n øng céng H2 cña chÊt bÐo láng (CH3[CH2]16COO)3C3H5 + 3NaOH dùng để chuyển hóa chất béo lỏng 3CH3[CH2]16COONa + C3H5(OH)3 thµnh r¾n. c. Ph¶n øng céng H2 cña chÊt bÐo láng: - Dầu mở để lâu ngày dể bị ôi do trong ph©n tö cã liªn kÕt C=C nªn bÞ (C17H33COO)3C3H5 + H2 (C17H35COO)3C3H5 dÓ oxi hãa chËm t¹o ra peoxit. Hoạt động 6 øng dông * Nªu c¸c øng dông cña chÊt bÐo mµ 4. øng dông: chóng ta biÕt ? - Lµ thøc ¨n quan träng cña con ngêi . . . - Là nguyên liệu để tổng hợp một số chất cần thiết khác trong c¬ thÓ . . . - Một lợng nhỏ dùng để điều chế xà phòng. Hoạt động 7 * ViÕt CTCT cña chÊt bÐo øng víi (C17H31COO)3C3H5 axit linoleic C17H31COOH.. Ngµy so¹n: 15 / 8 / 2012 TiÕt PPCT : 4, 5. Cñng cè. Bµi 4. luyÖn tËp: Este vµ chÊt bÐo. I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: - Cñng cè kiÕn thøc vÒ este vµ lipit. 2. Kü n¨ng: - Gi¶i bµi tËp vÒ este. t0, II. Ph¬ng ph¸p: H2SO4®¨c. - §µm tho¹i III. Tổ chức hoạt động dạy và học: hoạt động của thầy Hoạt động 1. hoạt động của trò KiÕn thøc cÇn nhí 1. Este cña axit cacboxylic: * GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸c c©u hái: HS tr¶ lêi c¸c c©u hái theo yªu cÇu: - Kh¸i niÖm este? - C«ng thøc tæng qu¸t: RCOOR’ - Công thức tổng quát của este no, đơn CnH2n +1+COOCmH2m + 1 chøc, m¹ch hë? - TÝnh chÊt ho¸ häc: - ChÊt bÐo? + Ph¶n øng thuû ph©n. - TÝnh chÊt ho¸ häc cña este? + Ph¶n øng xµ phßng ho¸. 2. Lipit: - ChÊt bÐo: Lµ trieste cña glixerol vµ axit bÐo. - CTTQ: (RCOO)3C3H5 - TÝnh chÊt hãa häc: T¬ng tù nh este. Hoạt động 2. Bµi tËp - HS làm việc theo nhóm 4 - 5 ngời, thảo luận để tìm * GV tổ chức HS hoạt động theo nhóm cách giải các bài tập. 4 - 5 ngời, thảo luận để giải các bài tập. - Đại diện HS trình bày trớc lớp bài giải. * Bµi 1: ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng thùc * Tr¶ lêi bµi 1: HS gi¶i vµ rót ra kiÕn thøc: hiÖn chuyÓn ho¸ sau: - TÝnh chÊt cña este. - Ph¶n øng oxi ho¸ ancol bËc I, an®ehit. CH3COOC2H5 CH3CHO CH3CH2OH 1. CH3COOH + NaOH CH3COONa + C2H5OH 2. C2H5OH + CuO CH3CHO + Cu + H2O CH3COOCH3 CH3COOH 3. CH3CHO + 1/2 O2 CH3COOH 4. CH3COOH + CH3OH ↔ CH3COOCH3 + H2O. 5.
<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 Hoạt động 2 Bµi tËp vÒ nhËn biÕt * Bài tập 2: Bằng phơng pháp hoá học, * HS thảo luận rút ra đợc: nhËn biÕt c¸c chÊt láng sau: - NhËn biÕt axit: quú tÝm. CH3COOH, CH3COOCH3, HCHO, - NhËn biÕt an®ehit b»ng AgNO3/NH3 C6H5OH, C3H5(OH)3. - NhËn biÕt phenol b»ng dd Br2. - ViÕt PTHH minh ho¹ c¸c ph¶n øng - NhËn biÕt b»ng Cu(OH)2. x·y ra. - Cßn l¹i este. Hoạt động 3 Bµi tËp vÒ este * Bài tập 3: Chất E là este no, đơn * HS giải theo hớng dẫn: chøc, m¹ch hë. Xµ phßng ho¸ hoµn - §Æt c«ng thøc: RCOOR’ toàn 22 gam E cần dùng vừa đủ 0,25 - PTHH: mol NaOH. Xác định CTCT của este. RCOOR’ + NaOH RCOONa + R’OH * GV híng dÉn. 0,25 0,25 - §Æt c«ng thøc este. 2,2 - ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra. M 88 0,25 - Dựa vào PTHH, tìm số mol este đã CnH2nO2 = 88 dïng. n = 4. - TÝnh M n. CTPT: C4H8O2 HCOOC3H7 CH3COOC2H5 CH3CH2COOCH3 Hoạt động 4 Cñng cè * Yªu cÇu HS so s¸nh tÝnh chÊt hãa häc - TÝnh chÊt hãa häc cña este vµ chÊt bÐo lµ t¬ng tù nhau cña este vµ chÊt bÐo. do đều là este. Hoạt động 5: Hớng dẫn về nhà Bài tập về nhà: Làm bay hơi 7,4 gam một este no, đơn chức thu đợc một thể tích hơi bằng thể tÝch cña 3,2 gam khÝ oxi trong cïng ®iÒu kiÖn. a. T×m c«ng thøc ph©n tö cña A. b. Thực hiện phản ứng xà phòng hoá 7,4 gam A với dd NaOH đến khi phản ứng hoàn toàn thu đợc 6,8 gam muối. Tìm công thức cấu tạo và gọi tên A. Ngµy so¹n: 19/ 8/ 2012. Ch¬ng ii : cacbohidrat TiÕt PPCT : 6, 7. glucoz¬. I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: HS biÕt: - CÊu tróc d¹ng m¹ch hë cña glucoz¬. - Tính chất các nhóm chức của glucozơ để giải thích các hiện tợng hóa học. HS hiÓu: - Ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ, øng dông cña glucoz¬ vµ fructoz¬. 2. Kü n¨ng: - Khai th¸c mèi liªn hÖ gi÷a cÊu tróc ph©n tö vµ tÝnh chÊt hãa häc. - RÌn luyÖn kü n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch c¸c kÕt qu¶ thÝ nghiÖm. - Giải các bài tập có liên quan đến hợp chất của glucozơ và fructozơ. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i kÕt hîp víi TNBD. III. ChuÈn bÞ: - Dụng cụ: ống nghiệm, kẹp, ống hút nhỏ giọt, đèn cồn. - Hãa chÊt: Glucoz¬, c¸c dd AgNO3, NH3, CuSO4, NaOH. IV. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Hoạt động 1 Tr¹ng th¸i tù nhiªn vµ tÝnh chÊt vËt lý I. TR¹NG TH¸I THI£N NHI£N Vµ TÝNH CHÊT VËT LÝ: * Cho HS quan s¸t mÉu glucoz¬ vµ nghiªn cøu - Glucoz¬ lµ chÊt r¾n kÕt tinh, kh«ng mµu, sgk từ đó rút ra các tính chất vật lí và trạng tantrong nớc. Có vị ngọt, có trong hầu hết các bé phËn cña c©y (l¸, hoa, rÔ). Cã nhiÒu trong th¸I tù nhiªn cña glucoz¬. quả nho, mật ong... Trong máu ngời có một lợng nhỏ glucozơ, tỉ lệ hầu nh không đổi là 0,1%. Hoạt động 2 CÊu t¹o ph©n tö II. CÊU T¹O PH¢N Tö:. 6.
<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 * GV cho biết để xác định đợc CTCT của - Glucozơ có phản ứng tráng bạc, vậy trong glucoz¬ ph¶i tiÕn hµnh c¸c thÝ nghiÖm nµo? Hs ph©n tö glucoz¬ cã nhãm - CHO. tham khảo và đi đến kết luận. - Glucoz¬ t¸c dông víi Cu(OH)2 cho dung dÞch mµu xanh lam, vËy trong ph©n tö glucoz¬ cã nhiÒu nhãm - OH ë vÞ trÝ kÒ nhau. - Glucoz¬ t¹o este chøa 5 gèc axit vËy trong ph©n tö cã 5 nhãm - OH. - Khử hoàn toàn phân tử glucozơ thu đợc n hexan. Vậy 6 nguyên tử C của phân tử glucozơ t¹o thµnh mét m¹ch kh«ng ph©n nh¸nh. - CTCT ph©n tö glucoz¬ d¹ng m¹ch hë lµ: CH2OH-CHOH-CHOH-CHOH-CHOH-CHO - HoÆc viÕt gän l¹i lµ: CH2OH[CHOH]4CHO Hoạt động 3 TÝnh chÊt hãa häc III. TÝNH CHÊT HO¸ HäC: * Cho hs lµm TN sgk, nghiªn cøu TN SGK, 1. TÝnh chÊt cña ancol ®a chøc: a. T¸c dông víi Cu(OH)2: tr×nh bµy TN, nªu hiÖn tîng viÕt pthh. 2C6H12O6 + Cu(OH)2 (C6H11O6)2Cu + 2 H2O b. Ph¶n øng t¹o este: * GV hớng dẫn cho hs hiểu đợc trong phân tử - Khi tác dụng với anhiđrit axetic, glucozơ có glucoz¬ chøa 5 nhãm - OH, c¸c nhãm - OH ë thÓ t¹o este chøa 5 gèc axetat trong ph©n tö C6H7O(OCOCH3)5 vÞ trÝ liÒn kÒ. 2 .TÝnh chÊt cña an®ehit: * GV: BiÓu diÔn thÝ nghiÖm oxi ho¸ glucoz¬ a. Oxi ho¸ glucoz¬: b»ng dd AgNO3 trong dung dÞch NH3 vµ thÝ * HiÖn tîng: Thµnh èng nghiÖm s¸ng bãng nh nghiÖm oxi hãa glucoz¬ b»ng Cu(OH)2 trong dd g¬ng. NaOH, yªu cÇu HS theo dâi gv lµm thÝ nghiÖm, CH2OH(CHOH)4CHO+2AgNO3 + 3NH3 + H2O nªu hiÖn tîng, gi¶i thÝch vµ viÕt pthh. CH2OH[CHOH]4COONH4+3NH4NO3 + 2Ag * Hiện tợng: Xuất hiện kết tủa đỏ gạch - CH2OH(CHOH)4 CHO + Cu(OH)2 + NaOH 2OH(CH2OH)4COONa + Cu2O + H2O * GV: yªu cÇu häc sinh viÕt ph¬ng tr×nh ho¸ b.CH Khö glucoz¬ b»ng hi®ro: häc cña ph¶n øng khö glucoz¬ b»ng hi®ro phNi ,t 0 ¬ng tr×nh ho¸ häc cña ph¶n øng lªn men CH2OH[CHOH]4CHO + H2 glucoz¬. CH2OH[CHOH]4CH2OH 3. Ph¶n øng lªn men: 2C6H12O6 2C2H5OH + 2CO2 Hoạt động 4 §iÒu chÕ vµ øng dông IV: §iÒu chÕ vµ øng dông: 1: §iÒu chÕ: * Yªu cÇu HS nªu c¸ch ®iÒu chÕ glucoz¬. H ,t 0 (C6H10O5)n + nH2O nC6H12O6 2: øng dông: * Cho HS nghiên cứu SGK, từ đó nêu các ứng - Làm thuốc tăng lực. - Dùng để tráng ruột phích. dông cña glucoz¬. - Là sản phẩm trung gian để điều chế ancol etylic. Hoạt động 5 Fructoz¬ V. FRUCTOZ¥: * Hãy nghiên cứu SGK cho biết đặc điểm cấu - Fructozơ (C6H12O6) ở dạng mạch hở là một tạo của đồng phân quan trọng nhất của glucozơ polihiđroxi xeton, có công thức cấu tạo thu gọn lµ: CH2OH-CHOH-CHOH-CHOH-C- CH2OH lµ fructoz¬. - HoÆc viÕt gän lµ: CH2OH[CHOH]3COCH2OH - Fructoz¬ t¸c dông víi Cu(OH) 2 cho dung dÞch * Yªu cÇu HS cho biÕt tÝnh chÊt vËt lÝ vµ tr¹ng phøc mµu xanh lam, t¸c dông víi hi®ro cho th¸i tù nhiªn cña fructoz¬, cho biÕt c¸c tÝnh poliancol. chất hoá học đặc trng của fructozơ. Giải thích - Fructozơ không có nhóm CH=O nhng vẫn có ph¶n øng tr¸ng b¹c vµ ph¶n øng khö Cu(OH) 2 nguyên nhân gây ra các tính chất đó. thµnh Cu2O lµ do khi ®un nãng trong m«i trêng kiÒm nã chuyÓn thµnh glucoz¬ theo c©n b»ng sau: Glucoz¬ Fructoz¬ Hoạt động 6. Cñng cè - OH. Ngµy so¹n: 20/8/2012. 7.
<span class='text_page_counter'>(8)</span> TiÕt PPCT: 8. Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 SACCAROZƠ. I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: HS biÕt: CÊu t¹o vµ nh÷ng tÝnh chÊt ®iÓn h×nh cña saccaroz¬ 2. Kü n¨ng:So s¸nh, nhËn d¹ng saccaroz¬ - ViÕt c¸c PTHH minh häa cho tÝnh chÊt hãa häc cña c¸c hîp chÊt trªn - Gi¶i c¸c bµi tËp vÒ saccaroz¬ II. Ph¬ng ph¸p: §µm tho¹i kÕt hîp víi TNBD. III. ChuÈn bÞ: Dông cô: èng nghiÖm, kÑp, èng hót nhá giät. - Hãa chÊt: Dd I2, c¸c mÈu saccaroz¬, IV. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh I. Saccaroz¬: Hoạt động 1 1. TÝnh chÊt vËt lý: Yªu cÇu HS quan s¸t mÉu saccaroz¬ (®- - ChÊt r¾n kÕt tinh, ko mµu, ko mïi, ngät, to nc 185oC. ờng kính trắng) và tìm hiểu SGK để biết Tan tốt trong nớc. những tính chất vật lí và trạng thái thiên - Có trong mía đờng, củ cải đờng, hoa thốt nốt. nhiªn cña saccaroz¬. 2. CÊu tróc ph©n tö: Hoạt động 2 - CTPT C12H22O11 * Cho biết để xác định CTCT của - Phân tử saccarozơ gốc -glucozơ và gốc saccaroz¬ ngêi ta ph¶i tiÕn hµnh c¸c thÝ - fructoz¬ liªn kÕt víi nhau qua ngyªn tö oxi gi÷a nghiÖm nµo. Ph©n tÝch c¸c kÕt qu¶ thu ®- C1 cña glucoz¬ vµ C2 cña fructoz¬ (C1 - O - C2). Liªn îc rót ra kÕt luËn vÒ cÊu t¹o ph©n tö cña kÕt nµy thuéc lo¹i liªn kÕt glicozit. VËy, cÊu tróc saccaroz¬. phân tử saccarozơ đợc biểu diễn nh sau: 6. CH2OH. 5. O. H OH. H. H 4. HO. 3. H. H. 1. HOCH2 2. 1 2. OH. H. O 3. OH. O. H 5. HO. 6 4. CH2OH. H. gèc - glucoz¬ gèc -fructoz¬ Hoạt động 3 3. TÝnh chÊt hãa häc: * Cho HS nghiªn cøu CTCT cña a. Thuû ph©n nhê xóc t¸c axit: saccarozơ và SGK, từ đó đa ra tính chất hãa häc, viÕt pthh minh häa c¸c ph¶n C H O C6H12O6 + C6H12O6 12 22 11 ứng đó. Saccaroz¬ Glucoz¬ Fructoz¬ b. Thuû ph©n nhê enzim: Saccaroz¬ Glucoz¬ c. Ph¶n øng cña ancol ®a chøc: - Ph¶n øng víi Cu(OH)2: Hoạt đông 4 (C12H21O11)2Cu + H2O 12H22O11 + Cu(OH)2 * Nªu c¸ch s¶n xuÊt vµ øng dông cña 2C 4. S¶n xuÊt vµ øng dông: saccaroz¬. a. S¶n xuÊtb. øng dông: - Lµ thùc phÈm quan träng cña con ngêi. - Là nguyên liệu để làm bánh kẹo, nớc giảI khát, đồ hép Hoạt đông 5 Cñng cè * Cñng cè b»ng bµi tËp 1 SGK. C©u 1: §¸p ¸n: B . Hoạt động của giáo viên Hoạt đông 1 * Cho HS quan s¸t mÉu tinh bét vµ nghiªn cøu SGK cho biÕt c¸c tÝnh chÊt vËt lÝ vµ tr¹ng th¸i thiªn nhiªn cña tinh bét. * Cho HS nghiªn cøu SGK, cho biÕt cÊu tróc ph©n tö cña tinh bét. * GV bổ sung: Cho biết đặc điểm liên kÕt gi÷a c¸c m¾t xÝch -glucoz¬ trong. Hoạt động của học sinh II. Tinh bét: 1. TÝnh chÊt vËt lÝ: - Chất rắn vô định hình, màu trắng, không mùi. Chỉ tan trong níc nãng --> hå tb. - Cã trong c¸c lo¹i ngò cèc,… 2. CÊu tróc ph©n tö: - Lµ polisaccarit (gåm 2lo¹i) + Aamiloz¬: m¹ch kh«ng ph©n nh¸nh + Amiloz¬ peptin: m¹ch ph©n nh¸nh. + CTPT (C6H10O5)n. 8.
<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 ph©n tö tinh bét. - Trong cây xanh tinh bột đợc tạo thành nhờ phản * Vậy trong cây xanh tinh bột đợc tạo ứng quang hợp: thµnh nh thÕ nµo? CO2 C6H12O6 (C6H10O5)n glucoz¬ tinh bét 3. TÝnh chÊt hãa häc: a. Ph¶n øng thuû ph©n: Hoạt đông 2 - Thuû ph©n nhê xóc t¸c axit: * Dùa vµo CTCT cña tinh bét, dù ®o¸n (C6H10O5)n + nH2O nC6H12O6 tÝnh chÊt hãa häc cña tinh bét? ViÕt pthh - Thuû ph©n nhê enzim: minh häa. Tinh bét Glucoz¬. b. Ph¶n øng mµu víi ièt: * GV biÓu diÔn: - Cho dd ièt vµo dd hå tinh bét, dd mµu xanh lam. - ThÝ nghiÖm gi÷a dung dÞch I2 vµ dung - §un nãng mµu xanh biÕn mÊt. dịch tinh bột ở nhiệt độ thờng, đun nóng - Để nguội, màu xanh xuất hiện trở lại. và để nguội, yêu cầu HS nêu hiện tợng quan sát đợc. * GV gi¶i thÝch vµ nhÊn m¹nh ®©y lµ phản ứng đặc trng để nhận ra tinh bột. 4. øng dông: - Lµ mét trong nh÷ng chÊt dinh dìng c¬ b¶n cña con * Cho HS nghiên cứu SGK, từ đó nêu các ngời và động vật. øng dông cña tinh bét. - S¶n xuÊt b¸nh kÑo, glucoz¬, hå d¸n . . . Hoạt đông 3 Cñng cè Ngµy so¹n: 26 / 8 / 2012 TiÕt PPCT: 9. saccaroz¬ - tinh bét - xenluloz¬ (t3). I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: HS biÕt: CÊu t¹o vµ nh÷ng tÝnh chÊt ®iÓn h×nh cña xenluloz¬. 2. Kü n¨ng: - So s¸nh, nhËn d¹ng saccaroz¬, tinh bét vµ xenluloz¬. - ViÕt c¸c PTHH minh häa cho tÝnh chÊt hãa häc cña c¸c hîp chÊt trªn - Gi¶i c¸c bµi tËp vÒ saccaroz¬, tinh bét vµ xenluloz¬. II. Ph¬ng ph¸p: §µm tho¹i kÕt hîp víi TNBD. III. ChuÈn bÞ: - Dông cô: èng nghiÖm, kÑp, èng hót nhá giät. - Hãa chÊt: mÈu xenluloz¬. IV. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt đông 1 * HS quan s¸t mÉu xenluloz¬ (b«ng thÊm níc), t×m hiÓu tÝnh chÊt vËt lÝ vµ tr¹ng th¸i thiªn nhiªn cña xenluloz¬. Hoạt đông 2 * Cho HS nghiªn cøu SGK cho biÕt: - CÊu tróc cña ph©n tö xenluloz¬. - Những đặc điểm chính về cấu tạo phân tö cña xenluloz¬. So s¸nh víi cÊu t¹o cña ph©n tö tinh bét. Hoạt đông 3 * Dùa vµo CTCT cña xenluloz¬, dù H ®o¸n tÝnh chÊt hãa häc cña xenluloz¬?+ViÕt pthh minh häa.. * Cho HS nghiên cứu SGK, từ đó nêu các øng dông cña xenluloz¬. Hoạt đông 4 * Cñng cè b»ng bµi tËp 3 vµ 4 SGK.. Hoạt động của học sinh III. Xenluloz¬: 1. TÝnh chÊt vËt lý, tr¹ng th¸i tù nhiªn: - Lµ chÊt r¾n, d¹ng sîi, mµu tr¾ng, kh«ng cã mïi vÞ. - Kh«ng tan trong níc còng nh c¸c dung m«i kh¸c vµ chØ tan trong níc Svayde. - Lµ thµnh phÇn chÝnh t¹o nªn mµng tÕ bµo thùc vËt. 2. CÊu tróc ph©n tö: - Lµ mét polisaccarit. - Ph©n tö gåm nhiÒu gèc β-glucoz¬ liªn kÕt víi nhau. - Xenluloz¬ chØ cã cÊu t¹o m¹ch kh«ng ph©n nh¸nh, mæi gèc C6H10O5 cã 3 nhãm OH, nªn cã thÓ viÕt : (C6H10O5)n hay [C6H7(OH)3]n 3. TÝnh chÊt hãa häc: a. Thuû ph©n nhê xóc t¸c axit: (C6H10O5)n + nH2O nC6H12O6 b. Ph¶n øng este ho¸: H 2 SO4 ,t 0 [C6H7O2(OH)3]n + 3nHNO3 [C6H7O2(ONO2)3]n + 3nH2O 4. øng dông: - §îc dïng trùc tiÕp: kÐo sîi dÖt v¶i, lµm x©y dùng, làm đồ gổ . . . - ChÕ biÕn giÊy. - S¶n xuÊt t¬ visco, t¬ axetat, chÕ t¹o thuèc sóng vµ chÕ t¹o phim ¶nh . . . Cñng cè C©u 3: §¸p ¸n: B. 9.
<span class='text_page_counter'>(10)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 C©u 4: §¸p ¸n: a. Sai b. §óng. c. Sai. d. §óng.. Ngµy so¹n: 8 / 9 / 2012 TiÕt PPCT: 10 LuyÖn tËp: CÊu t¹o vµ tÝnh chÊt cña cacbohidrat I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: - CÊu t¹o c¸c lo¹i cacbohidrat ®iÓn h×nh. - Các tính chất hóa học đặc trng các hợp chất cacbohidrat và mối quan hệ giữa các hợp chất đó. 2. Kü n¨ng: - Bíc ®Çu rÌn luyÖn cho HS ph¬ng ph¸p t duy trõu tîng, tõ cÊu t¹o phøc t¹p cña c¸c hîp chÊt cacbohidrat, đặc biệt là các nhóm chức suy ra tính chất hóa học hoặc thông qua các bài tập luyÖn tËp. - Gi¶i c¸c bµi tËp hãa häc vÒ cacbohidrat. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i. III. Tổ chức hoạt động dạy và học: a. lý thuyÕt Hoạt động 1. Tổng hợp kiến thức cacbohiđrat. GV yêu cầu HS hoạt động theo nhóm cặp đôi, thảo luận để điền vào bảng sau: GV nªu néi dung th¶o luËn: - Ph©n lo¹i cacbohi®rat? - Viết công thức PT, nêu đặc điểm cấu tạo của từng chất? So sánh cấu tạo của các loại cacbohi®rat? - Từ cấu tạo suy ra tính chất của từng chất? Viết phơng trình phản ứng để chứng minh. §iÒn vµo b¶ng sau: Monosaccarit §isaccarit Polisaccarit Hîp chÊt glucoz¬ fructoz¬ saccaroz¬ tinh bét xenluloz¬ C«ng thøc ph©n tö §Æc ®iÓm cÊu t¹o TÝnh chÊt Th«ng tin: Monosaccarit Hîp chÊt C«ng thøc ph©n tö §Æc ®iÓm cÊu t¹o. §isaccarit. glucoz¬. fructoz¬. saccaroz¬. tinh bét. xenluloz¬. C6H12O6. C6H12O6. C12H22O11. (C6H10O5)n. (C6H10O5)n. - Gåm 5 nhãm OH kÒ nhau. - Cã 1 nhãm chøc -CHO.. - Cã 5 nhãm OH. - Cã 1 nhãm chøc xeton - CO -. - Trong mt kiÒm:. - Cã c¸c nhãm - -glucoz¬ OH kÒ nhau: - Hçn hîp C6H11O5-Ocña 2 lo¹i C6H11O5 polisaccarit: amiloz¬ vµ amilopectin. . TÝnh chÊt. Polisaccarit. fructoz¬ glucoz¬ - Poliancol. - Poliancol. - Poliacol. - Anđehit đơn - Tham gia phản - Thuỷ phân. chøc. øng tr¸ng g¬ng.. - -glucoz¬ vµ liªn kÕt víi nhau t¹o thµnh m¹ch kÐo dµi. - Cã thÓ viÕt: (C6H10O5)n hay [C6H7O2(OH)3]n. - Thuû ph©n. - Thuû ph©n. - Mµu víi - Mµu víi HNO3. Iot. b. bµi tËp hoạt động của thầy Hoạt động 2. hoạt động của trò Gi¶i mét sè bµi tËp lý thuyÕt - HS hoạt động theo nhóm 4 - 5 ngời, thảo luận để * GV tổ chức HS hoạt động theo nhóm 4 - tìm ra cách giải các bài tập: 5 ngêi, yªu cÇu c¸c nhãm th¶o luËn, tr×nh Bµi 1: Bµi 3 - SGK.. 1.
<span class='text_page_counter'>(11)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 bµy c¸c bµi tËp sau: a- Glucoz¬, glixerol, an®ehit axetic: * GV híng dÉn c¸c nhãm lµm viÖc víi b- Glucoz¬, saccaroz¬, glixerol. c¸c néi dung: c- Saccaroz¬, an®ehit axetic, hå tinh bét. - C¸c bíc gi¶i bµi to¸n nhËn biÕt? HS phải trả lời đợc: - Dựa vào tính chất hoá học đặc trng để a- Các bớc: viÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng nhËn biÕt? - TrÝch ho¸ chÊt. - Thuèc thö: dd AgNO3 /NH3, ®un nhÑ. - Hiện tợng quan sát đợc: Cã Ag: C6H12O6 vµ CH3CHO. kh«ng cã hiÖn tîng: C3H8O3. b- Thuốc thử: Cu(OH)2, sau đó đun nóng. c- Thuèc thö: Iot, Cu(OH)2. Hoạt động 3 PhÇn bµi tËp tr¾c nghiÖm Bµi 2: Bµi tËp 4 - SGK. * GV yêu cầu HS trả lời nhanh các bài tập 1- HS chọn phơng án A và giải thích vì sao chọn phtrắc nghiệm. Giải thích vì sao chọn phơng ơng án đó. án đó. 2- Tinh bét vµ Xenlulo kh¸c nhau nh thÕ nµo. a. CÊu tróc m¹ch ph©n tö b. Ph¶n øng thuû ph©n c. §é tan trong níc d. Thuû ph©n ph©n tö 3- Thùc hiÖn ph¶n øng tr¸ng g¬ng cã thÓ ph©n biÖt đợc từng cặp dung dịch nào sau đây: a. Gluc«z¬ vµ Sac ca r«z¬ b. Axit fomic vµ rîu ªtylic c. Sac ca r«z¬ vµ tinh bét d. Tất cả đều đợc Hoạt động 4 Bµi tËp to¸n vÒ cacbohidrat Bµi 3: Gi¶i bµi tËp 5 - SGK. * GV tiếp tục yêu cầu các nhóm thảo luận HS thảo luận và trình bày đợc: để nêu hớng giải, trình bày cách giải các a- Tính m tinh bột trong 1 kg gạo: bµi t©p SGK. m = 0,8 kg. H ,t 0. nC6H12O6. (C6H10O5)n + nH2O 162n kg 180n kg 0,8 kg 0,89 kg b- T¬ng tù c©u b: m = 0,556 kg. c- Tơng tự và tính đợc: m = 0,5263 kg . Ngµy so¹n: 08/9/2012 TiÕt 11. Bµi thùc hµnh sè 1. I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: Cñng cè nh÷ng tÝnh chÊt quan träng cña este, gluxit nh: ph¶n øng xµ phßng hãa, ph¶n øng víi Cu(OH)2 cña glucoz¬, ph¶n øng víi dd I 2 cña tinh bét, kh¸i niÖm vÒ ph¶n øng ®iÒu chÕ este, xµ phßng. 2. Kü n¨ng: - RÌn luyÖn kü n¨ng thùc hiÖn c¸c ph¶n øng hãa häc h÷u c¬. - RÌn luyÖn kü n¨ng l¾p r¸p dông cô thÝ nghiÖm, kü n¨ng thùc hiÖn vµ quan s¸t c¸c hiÖn tîng thÝ nghiÖm x·y ra. II. Ph¬ng ph¸p: §µm tho¹i kÕt hîp víi TN thùc hµnh. III. ChuÈn bÞ: - Dụng cụ: ống nghiệm, bát sứ nhỏ, đũa thủy tinh, ống thủy tinh, nút cao su, giá thí nghiÖm . . - Hóa chất: Các dd CuSO4, NaOH, glucozơ, NaCl, nớc đá, mỡ. IV. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động 1: Thí nghiệm 1: Điều chế etyl axetat. - Dụng cụ: ống nghiệm, kẹp gỗ, đèn cồn, cốc thuỷ tinh, giá sắt. - Hoá chất: C2H5OH, CH3COOH nguyên chất, H2SO4 đặc. - C¸ch tiÕn hµnh: HS tiÕn hµnh theo híng dÉn ë SGK. - Yêu cầu cần đạt: Quan sát thấy có lớp este nổi trên mặt nớc, có mùi thơm. - PTHH cña c¸c ph¶n øng x¶y ra: CH3COOH + C2H5OH CH3COOC2H5 + H2O Hoạt động 2: Thí nghiệm 2: Phản ứng xà phòng hoá. - Dụng cụ: bát sứ, giá nung, đèn cồn.. 1.
<span class='text_page_counter'>(12)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 - Ho¸ chÊt: dÇu thùc vËt, NaOH 40%, NaCl b·o hoµ. - C¸ch tiÕn hµnh: HS tiÕn hµnh theo híng dÉn ë SGK. - Yêu cầu cần đạt: Khi đổ NaCl vào, làm lạnh thì có chất rắn màu trắng tách ra, có mùi xà phßng. - PTHH cña c¸c ph¶n øng x·y ra: HOCH2. C17H35 - COOCH2 C17H35 - COOCH + 3NaOH C17H35 - COOCH2. t0. HOCH + 3C17H35 - COONa HOCH2. Hoạt đông 3: Thí nghiệm 3: Phản ứng của glucozơ với Cu(OH)2 - Dông cô: èng nghiÖm, kÑp gç. - Ho¸ chÊt: dung dÞch CuSO4, NaOH, glucoz¬. - C¸ch tiÕn hµnh: Theo SGK. - Yêu cầu cần đạt: Đầu tiên có kết tủa trắng, nhỏ từng giọt glucozơ vào thì kết tủa tan tạo dung dÞch mµu xanh thÈm: CuSO4 + 2NaOH Cu(OH)2 + Na2SO4 Glucoz¬ + Cu(OH)2 dung dÞch xanh thÉm. Hoạt động 4: Thí nghiệm 4: Phản ứng của tinh bột với dung dịch I2 - Dông cô: èng nghiÖm, kÑp gç. - Ho¸ chÊt: dung dÞch I2, hå tinh bét. - C¸ch tiÕn hµnh: Theo SGK. - Yêu cầu cần đạt: Đầu tiên có kết tủa trắng, nhỏ từng giọt glucozơ vào thì kết tủa tan tạo dung dÞch mµu xanh thÈm: Tinh bét + dd I2 dung dÞch mµu xanh lôc. V. Têng tr×nh vµ b¸o c¸o kÕt qu¶ HS hoµn chØnh b¶n têng tr×nh vµ b¸o c¸o kÕt qu¶ thÝ nghiÖm. Ngµy so¹n: 15/ 9 / 2011 TiÕt PPCT : 12. KiÓm tra 45 phót. Câu 1: Phản ứng tương tác của rượu tạo thành este có tên gọi là gì? A. Phản ứng kết hợp. B. Phản ứng trung hòa C. Phản ứng ngưng tụ D. Phản ứng este hóa Câu 2 Xà phòng hoá 22,2g hỗn hợp 2 este là HCOOC2H5 và CH3COOCH3 đã dùng hết 200 ml dd NaOH. Nồng độ mol/l của dd NaOH là. A. 1 M B. 0,5 M C. 2M D. 1,5 M Câu 3: Đặc điểm của phản ứng thuỷ phân este trong môi trường axit là : A. không thuận nghịch B. luôn sinh ra axit và ancol C. thuận nghịch D. xảy ra nhanh ở nhiệt độ thường Câu 4: Chất X có công thức phân tử C4H8O2,khi tác dụng với dung dịch NaOH sinh ra chất Y có công thức C3H5O2Na. X thuộc chất nào sau đây? A. Axit B. Este C. Anđehit D. Ancol Câu 5: Este X đơn chức tác dụng vừa đủ với NaOH thu được9,52 g muối natri fomat và 8,4g ancol. Vậy Xlà: A. metyl fomat B. etyl fomat C. propyl fomat D. butyl fomat Câu 6: ứng với công thức phân tử C4H8O2 có bao nhiêu este đồng phân của nhau? A. 4 B. 4 C. 5 D. 2 Câu 7: Chọn đáp án đúng. A. Chất béo là trieste của glixerin với axit. B. Chất béo là trieste của glixerin với axit béo. C. Chất béo là trieste của glixerin với axit vô cơ.D. Chất béo là trieste của ancol với axit béo. Câu 8: Công thức tổng quát của este tạo bởi axit đơn chức no mạch hở và ancol đơn chức no mạch hở có dạng. A. CnH2n+2O2 ( n ≥ 2) B. CnH2nO2 ( n ≥ 3) C. CnH2n-2O2 ( n ≥ 4) D. CnH2nO2 (n ≥ 2) Câu 9: Este có công thức phân tử CH3COOCH3 có tên gọi là: A. metyl propionat. B. metyl axetat. C. vinyl axetat. D. metyl fomiat. Câu 10: Dãy chất nào sau đây được sắp xếp theo chiều nhiệt độ sôi của các chất tăng dần?. 1.
<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 A. CH3COOH, CH3COOC2H5, CH3CH2CH2OH B. CH3COOH, CH3COOC2H5, C. CH3CH2CH2OH , CH3COOH, CH3COOC2H5 D. CH3COOC2H5 CH3COOH. CH3CH2CH2OH ,CH3CH2CH2OH. ,. Câu 11: Khi thủy phân chất nào sau đây sẽ thu được glixerol? A. Muối B. Etyl axetat C. Este đơn chức D. Chất béo Câu 12: Dữ kiện nào sau đây chứng minh glucozơ có nhiều nhóm –OH ở kề nhau? A. Glucozơ phản ứng với dung dịch AgNO3/NH3 cho phản ứng tráng gương. B. Glucozơ phản ứng với Cu(OH)2 ở nhiệt độ phòng cho dung dịch màu xanh lam. C. Glucozơ phản ứng với kim loại Na giải phóng H2. D. Glucozơ phản ứng với Cu(OH)2 ở nhiệt độ cao cho kết tủa đỏ gạch. Câu 13: Cho 5,4g glucozơ phản ứng hoàn toàn với dung dịch AgNO 3/NH3 (dư) thì khối lượng Ag thu được là: A. 3,24 gam B. 4,32 gam C. 2,16 gam D. 6,48 gam Câu 14: Dung dịch saccarozơ tinh khiết không có tính khử,nhưng khi đun nóng với dung dịch H2SO4 lại có thể cho phản ứng tráng gương.Đó là do: A. Saccarozơ bị thuỷ phân tạo thành glucozơ . B. Đã có sự tạo thành anđehit sau phản ứng. C. Saccarozơ bị thuỷ phân tạo thành glucozơ và fructozơ. D. Saccarozơ bị thuỷ phân tạo thành fructozơ. Câu 15: Dãy các chất nào sau đây đều có phản ứng thuỷ phân trong môi trường axit? A. Tinh bột, xenlulozơ, fructozơ. B. Tinh bột, xenlulozơ, saccarozơ. C. Tinh bột, xenlulozơ, glucozơ. D. Tinh bột, saccarozơ, fructozơ. Câu 16: Cho biết chất nào sau đây thuộc monosacarit: A. Glucozơ B. Saccarozơ C. Tinh bột D. Xenlulozơ Câu 17: Cho 2,25 kg glucozơ chứa 20% tạp chất trơ lên men thành ancol etylic. Trong quá trình chế biến ancol etylic bị hao hụt 10%. Khối lượng ancol etylic thu được là: A. 0,46 kg B. 0,92 kg C. 0,828 kg D. 1,242 kg Câu 18: Khử gucozơ bằng H2 để tạo sobitol. Khối lượng glucozơ dùng để tạo ra 1,82 g sobitol với hiệu suất 80% là bao nhiêu? A. 2,25 gam B. 22,5 gam C. 1,44 gam D. 14,4 gam Câu 19: Để chứng minh trong phân tử của glucozơ có nhiều hiđroxyl, người ta cho dung dịch glucozơ phản ứng với: A. AgNO3 trong dung dịch NH3 đun nóng B. Cu(OH)2 ở nhiệt độ thường. C. kim loại Na D. Cu(OH)2 trong NaOH, đun nóng Câu 20: Chất nào sau đây là đồng phân của Fructozơ? A. Saccarozơ B. Glucozơ C. Xenlulozơ D. Mantozơ Câu 21: Cho biết chất nào sau đây thuộc đisacarit: A. Glucozơ B. Saccarozơ C. Xenlulozơ D. Tinh bột Câu 22: Sắp xếp các chất sau đây theo thứ tự độ ngọt tăng dần:Glucozơ,Fructozơ, Saccarozơ A. Glucozơ < Fructozơ < Saccarozơ. B. Fructozơ < glucozơ < Saccarozơ C. Glucozơ < Saccarozơ < Fructozơ. D. Saccarozơ <Fructozơ < glucozơ. Câu 23: Giữa saccarozơ và glucozơ có đặc điểm gì giống nhau? A. Đều được lấy từ củ cải đường. B. Đều có trong biệt dược “huyết thanh ngọt” C. Đều bị oxi hoá bởi [Ag(NH3)2 ]OH. D. Đều hoà tan Cu(OH)2 ở nhiệt độ thường cho dung dịch màu xanh lam. Câu 24: Có 3 lọ đựng 3 chất bột màu trắng sau: Tinh bột, xenlulozơ, saccarozơ. Bằng cách nào trong các cách sau có thể nhận biết các chất trên tiến hành theo trình tự sau: A. Dùng iot, dd AgNO3/NH3.B. Hoà tan vào nước, vài giọt dd H 2SO4 đun nóng, dd AgNO3/NH3. C. Dùng vài giọt dd H2SO4 đun nóng, dd AgNO3/NH3. D. Hoà tan vào H2O, dùng iot. Câu 25: Dữ kiện nào sau đây chứng minh glucozơ có nhóm chức anđehit? A. Glucozơ phản ứng với kim loại Na giải phóng H2.. 1.
<span class='text_page_counter'>(14)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 B. Glucozơ phản ứng với Cu(OH)2 ở nhiệt độ phòng cho dung dịch màu xanh lam. C. Glucozơ phản ứng với dung dịch CH3OH/HCl cho ete. D. Glucozơ phản ứng với Cu(OH)2 ở nhiệt độ cao cho kết tủa đỏ gạch.. Ngµy so¹n: 20/ 9 / 2012 CH¦¥NG 3. AMIN – AMINOAXIT - PROTEIN. TiÕt 13, 14. amin. I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: - HS biÕt: §Þnh nghÜa, ph©n lo¹i vµ gäi tªn amin. - HS hiÓu: C¸c tÝnh chÊt ®iÓn h×nh cña amin. 2. Kü n¨ng: - NhËn d¹ng c¸c hîp chÊt amin. - ViÕt c¸c PTHH cña amin. - Quan s¸t, gi¶i thÝch c¸c thÝ nghiÖm chøng minh cña amin. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i kÕt hîp víi TNBD. III. ChuÈn bÞ: - Dụng cụ: ống nghiệm, kẹp, ống hút nhỏ giọt, đũa thủy tinh. - Hãa chÊt: Quú tÝm, anilin, níc brom, metyl amin. IV. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1 * GV viÕt CTCT cña NH 3 vµ 4 amin kh¸c, yªu cÇu HS nghiªn cøu kÜ c¸c chÊt trong vÝ dô trªn vµ cho biÕt mèi quan hÖ gi÷a cấu tạo amoniac và các amin, từ đó nêu định nghĩa SGK. GV: C¸c em h·y nghiªn cøu kÜ SGK vµ tõ c¸c vÝ dô trªn. H·y cho biÕt c¸ch ph©n lo¹i c¸c amin vµ cho vÝ dô?. Hoạt động của học sinh Kh¸i niÖm, ph©n lo¹i vµ danh ph¸p I. Kh¸i niÖm, ph©n lo¹i vµ danh ph¸p: 1. Kh¸i niÖm, ph©n lo¹i: - Khi thay thÕ mét hay nhiÒu nguyªn tö hi®ro trong phân tử NH3 bằng một hay nhiều gốc hiđrocacbon ta đợc amin. - ThÝ dô: CH3 - NH2 ; CH3 - NH - CH3 CH2 = CH - CH2NH2 ; C6H5NH2 - Amin đợc phân loại theo 2 cách: Theo gèc hi®rocacbon: - Amin bÐo: CH3NH2, C2H5NH2 - Amin th¬m: C6H5NH2 Theo bËc cña amin. - BËc 1: CH3NH2, C2H5NH2, C6H5NH2 - BËc 2: (CH3)2 NH - BËc 3: (CH3)3 N 2. Danh ph¸p: - C¸ch gäi tªn theo danh ph¸p: Gèc chøc: Ankyl + amin Thay thÕ: Ankan + vÞ trÝ + amin - Tªn th«ng thêng chØ ¸p dông cho mét sè amin. - Tên của amin đợc gọi theo danh pháp gốc - chức và danh pháp thay thế. Ngoài ra một số amin đợc gọi theo tªn thêng (tªn riªng) nh ë b¶ng 3.1. * GV: Cho HS h·y theo dâi b¶ng 3.1 SGK (danh pháp các amin) từ đó cho biÕt: + Qui luËt gäi tªn c¸c amin theo danh ph¸p gèc chøc. + Qui luËt gäi tªn theo danh ph¸p thay thÕ. Sau đó GV bổ sung. CH3-CH2-CH-CH3, * Bµi tËp: Gäi tªn c¸c amin sau theo hai c¸ch: NH2 Butan-2-amin hoÆc sec-butylamin CH3-CH2-CH-CH3, CH3-CH2-CH2CH2-NH2 Butan-1-amin hoÆc n-butylamin NH2 CH3-CH2-CH2CH2-NH2 Hoạt động 2 TÝnh chÊt vËt lý II. TÝnh chÊt vËt lý: * Cho HS nghiªn cøu SGK vµ nªu c¸c - Metylamin, ®imetylamin, trimetylamin vµ etylamin tính chất vật lí đặc trng của amin và là những chất khí có mùi khó chịu, độc, dễ tan trong nchất tiêu biểu là anilin? ớc, các amin đồng đẳng cao hơn là chất lỏng hoặc rắn. - Nhiệt độ sôi tăng dần và độ tan trong nớc giảm dần theo chiÒu t¨ng ph©n tö khèi.. 1.
<span class='text_page_counter'>(15)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 - Các amin thơm đều là chất lõng hoặc rắn và dể bị oxi hãa. Hoạt động 3 CÊu t¹o ph©n tö vµ tÝnh chÊt hãa häc III. CÊu t¹o ph©n tö vµ tÝnh chÊt hãa häc: 1. CÊu t¹o ph©n tö: * GV: Giới thiệu biết CTCT của vài - Các amin mạch hở đều có cặp electron tự do của amin. Cho HS phân tích đặc điểm cấu nguyên tử nitơ trong nhóm chức, do đó chúng có tính t¹o cña amin m¹ch hë vµ anilin. baz¬. 2. TÝnh chÊt hãa häc: * Tõ CTCT vµ nghiªn cøu SGK em h·y - TÝnh baz¬ vµ ph¶n øng thÕ ë nh©n th¬m cho biÕt amin m¹ch hë vµ anilin cã tÝnh a. TÝnh baz¬: chÊt ho¸ häc g×? - dd metylamin: quú tÝm hãa xanh * GV: Chứng minh TN 1 cho quan sát. - dd anilin: quỳ tím không đổi màu. Yªu cÇu HS nªu hiÖn tîng vµ gi¶i - Gi¶i thÝch: thÝch. CH3NH2 + H2O [CH3NH3]+ + OH- Anilin vµ c¸c amin th¬m kh¸c ph¶n øng rÊt kÐm víi níc. * GV: BiÓu diÔn thÝ nghiÖm gi÷a - HiÖn tîng khi cho C6H5NH2 t¸c dông víi dd HCl C6H5NH2 víi dd HCl. Yªu cÇu HS nªu + Anilin kh«ng tan trong níc. hiÖn tîng vµ gi¶i thÝch. + Khi cho dd HCl vµo thÊy anilin tan. - Gi¶i thÝch: C6H5NH2 + HCl [C6H5NH3]+Cl– * Cho Hs so s¸nh tÝnh baz¬ cña - TÝnh baz¬ : CH3NH2 > NH3 >C6H5NH2 metylamin, amoniac vµ anilin. b. Ph¶n øng thÕ ë nh©n th¬m cña anilin: - HiÖn tîng: * GV: BiÓu diÔn thÝ nghiÖm cña anilin + XuÊt hiÖn kÕt tña tr¾ng. víi níc br«m. Yªu cÇu HS quan s¸t vµ - Gi¶i thÝch: nªu hiÖn tîng x¶y ra vµ gi¶i thÝch. - Do ¶nh hëng cña nhãm –NH2, nguyªn tö br«m dÔ * GV cho biết: Phản ứng này dùng để dàng thay thế các nguyên tử H ở vị trí 2,4,6 trong nhân nhËn biÕt anilin. th¬m cña ph©n tö anilin. NH2. Br. NH2 Br. + 3Br2. + 3HBr Br. 2, 4, 6 tribromanilin Hoạt động 4 Cñng cè NhËn biÕt c¸c chÊt sau b»ng pp hãa - Phenol nhËn biÕt b»ng Na. häc: - Anilin nhËn bÕt b»ng dd brom Anillin, phenol, benzen - Cßn l¹i lµ benzen. Ngµy so¹n: 22/9/2012 TiÕt 15. aminoaxit ( T1 ). I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: - HS biÕt: Kh¸i niÖm vÒ aminoaxit. - HS hiÓu: Nh÷ng tÝnh chÊt hãa häc ®iÓn h×nh cña aminoaxit. 2. Kü n¨ng: - NhËn d¹ng c¸c hîp chÊt aminoaxit. - ViÕt c¸c PTHH cña aminoaxit. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i. III. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1 * GV viÕt mét vµi c«ng thøc aminoaxit thờng gặp sau đó cho học sinh nhận xét nhóm chức. Từ đó nêu định nghĩa về aminoaxit. * VD: H2N -CH(CH3)- COOH (alanin). Hoạt động của học sinh Kh¸i niÖm I. Kh¸i niÖm: - Aminoaxit lµ nh÷ng HCHC t¹p chøc võa chøa nhãm chøc amin (-NH2) võa chøa nhãm chøc cacboxyl (COOH). 1.
<span class='text_page_counter'>(16)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 * Cho HS tham kh¶o sgk xem c¸c vÝ dô * Danh ph¸p : từ đó nêu cách gọi tên amino axit. - Tªn gäi cña c¸c amino axit xuÊt ph¸t tõ tªn cña axit cacboxilic t¬ng øng (tªn thay thÕ, tªn th«ng thêng), cã thªm tiÕp ®Çu ng÷ amino vµ ch÷ sè (2,3,...) hoÆc ch÷ c¸i Hi L¹p (, ,...) chØ vÞ trÝ cña nhãm NH2 trong m¹ch. Hoạt động 2 CÊu t¹o ph©n tö II. CÊu t¹o ph©n tö 1. CÊu t¹o ph©n tö: * Cho HS nghiên cứu SGK từ đó đua ra - Vì nhóm COOH có tính axit, nhóm NH2 có tính bazơ cÊu t¹o ph©n tö cña aminoaxit vµ tÝnh nªn ë tr¹ng th¸i kÕt tinh amino axit tån t¹i ë d¹ng ion chất vật lí đặc trng của nó. lìng cùc. Trong dung dÞch, d¹ng ion lìng cùc chuyÓn mét phÇn nhá thµnh d¹ng ph©n tö: R CH COOR CH COOH +. Hoạt động 5 Cho HS lµm c¸c bµi tËp 2 trong SGK. Ngµy so¹n: 28/ 9 / 2012 TiÕt PPCT :16. NH3. NH2. d¹ng ion lìng cùc d¹ng ph©n tö - ở điều kiện thờng chúng là chất rắn kết tinh, tơng đối dể tan trong nớc và có nhiệt độ nóng chảy cao. Cñng cè C©u 2: D. aminoaxit-peptit. I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: - HS hiÓu: Nh÷ng tÝnh chÊt hãa häc ®iÓn h×nh cña aminoaxit. 2. Kü n¨ng: - NhËn d¹ng c¸c hîp chÊt aminoaxit. - ViÕt c¸c PTHH cña aminoaxit. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i. III. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1 * Dùa vµo cÊu t¹o aminoaxit h·y cho biÕt c¸c aminoaxit tham gia ph¶n øng hãa häc nµo? * H·y viÕt PTHH 2 ph¶n øng sau: NH2CH2COOH + HCl ? NH2CH2COOH + NaOH ? * GV: Trong ph©n tö Aminoaxit võa chøa nhãm - NH2 võa chøa nhãm -COOH vËy gi÷a c¸c ph©n tö aminoaxit có thể tác dụng với nhau đợc không? Yªu cÇu HS viÕt PTHH minh häa.. Hoạt động 2 * Cho HS đọc SGK và rút ra ứng dụng cña amino axit.. Hoạt động của học sinh 2. TÝnh chÊt hãa häc: - Phân tích cấu tạo biết đợc aminoaxit vừa có tính chất axit võa cã tÝnh baz¬ (lìng tÝnh). a- TÝnh baz¬: T¸c dông axit m¹nh HOOC-CH2-NH2 + HCl HOOC-CH2-NH3Cl b- TÝnh axit: T¸c dông víi baz¬ m¹nh H2N-CH2COOH + NaOH H2N-CH2COONa + H2O c. Ph¶n øng trïng ngng: Khi ®un nãng: Nhãm - COOH cña ph©n tö nµy t¸c dông víi nhãm -NH2 cña ph©n tö kia cho s¶n phÈm cã khối lợng phân tử lớn, đồng thời giải phóng H2O to nH2N[CH2]5COOH ( HN[CH2]5CO )n + nH2O d. Ph¶n øng este hãa cña nhãm COOH - Tơng tự axit cacboxylic, amino axit phản ứng đợc với ancol (cã axÝt v«c¬ m¹nh xóc t¸c) cho este. - ThÝ dô: H2NCH2COOH + C2H5OH H2NCH2COOC2H5 + H2O øng dông III. øng dông: - Là hợp chất cơ sở để kiến tạo nên các loại protein cña c¬ thÓ sèng.. 1.
<span class='text_page_counter'>(17)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 - Dïng lµm gia vÞ thøc ¨n, thuèc hæ trî thÇn kinh, thuèc bæ gan. - Là nguyên liệu để sản xuất một số loại tơ . . . Hoạt động 3 Cñng cè Cho HS lµm c¸c bµi tËp 3, 4 trong SGK. Ngµy so¹n: 30 /9 / 2012 TiÕt: 17. peptit vµ protein. I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: HS biÕt: - Peptit, proteinlµ g× vµ vai trß cña chóng trong c¬ thÓ sinh vËt. - BiÕt s¬ lîc vÒ cÊu tróc vµ tÝnh chÊt cña protein. 2. Kü n¨ng: - NhËn d¹ng m¹ch peptit. - Viết các PTHH của peptit . Giải các bài tập hóa học liên quan đến bài học. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i. III. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1. Hoạt động của học sinh Peptit. I. Peptit: 1. Kh¸i niÖm: * Các em hãy nghiên cứu SGK và cho - Peptit là loại chất chứa từ 2 đến 50 gốc biết khái niệm của peptit? ainoaxit liªn kÕt víi nhau bëi c¸c liªn kÕt peptit. - Liªn kÕt peptit: -CO-NH- VD: – NH – CH – CO – NH – CH – CO – .. * Yªu cÇu c¸c em häc sinh nghiªn cøu SGK vµ cho biÕt c¸ch ph©n lo¹i peptit. * GV: C¸c em h·y nghiªn cøu SGK vµ cho biÕt qui luËt cña ph¶n øng thuû ph©n cña peptit trong m«i trêng axit, baz¬ hoÆc nhê xóc t¸c enzim? ViÕt pthh minh häa.. R1 R2 - Liên kết peptit -CO-NH- giữa hai đơn vị αaminoaxit. Nhóm -CO-NH- giữa hai đơn vị αaminoaxit đợc gọi là nhóm peptit. - Những phân tử chứa 2, 3, 4 . . . gốc α-aminoaxit đợc gọi là đi-, tri-, tetra-, . . .polipeptit. 2. TÝnh chÊt hãa häc: a. Ph¶n øng thñy ph©n: - Khi ®un nãng víi dung dÞch axit baz¬ hay nhê xóc t¸c cña enzim peptit bÞ thuû ph©n thµnh hçn hîp c¸c - aminoaxit. - PTHH minh häa: H2N-CH-CO-NH-CH-CO-NHCHCO-..NH-CHCOOH R1 R2 R3 Rn + (n-1)H2O H2NCHCOOH + H2NCHCOOH + H2NCHCOOH +. R1 R1 R2 H NCHCOOH 2 * GV lµm thÝ nghiÖm vÒ ph¶n øng mµu biure. Yªu cÇu HS nªu hiÖn tîng. KÕt Rn luËn. b. Ph¶n øng mµu biure: - HiÖn tîng: XuÊt hiÖn mµu tÝm. - Trong m«i trêng kiÒm, peptit t¸c dông víi Cu(OH)2 cho hîp chÊt mµu tÝm. §ã lµ mµu cña hîp chÊt phøc. 1.
<span class='text_page_counter'>(18)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 gi÷a peptit cã tõ hai liªn kÕt peptit trë lªn. Hoạt động 2 Protein II. Protein: * C¸c em h·y nghiªn cøu SGK cho biÕt 1. Kh¸i niÖm: định nghĩa về protein và phân loại. - Protein lµ nh÷ng polipeptit cao ph©n tö cã ph©n tö khối từ vài chục ngàn đến vài triệu đvC. - Protein đợc chia làm 2 loại: + Protein đơn giản: VD: lòng trắng trứng. . . + Protein phøc t¹p: VD: axit nucleic . . . 2. CÊu t¹o ph©n tö: * Cho HS nghiên cứu SGK cho biết cấu - Phân tử protein đợc cấu tạo từ một hay nhiều t¹o ph©n tö protein. chuçi polipeptit kÕt hîp víi nhau cã CT chung lµ: NH-CH-CO Hoạt động 3 HD cho HS lµm c¸c bµi tËp 1 vµ 2 1. B SGK. 2. C. Cñng cè. II. Protein: 1. Kh¸i niÖm: 2. CÊu t¹o ph©n tö: Hoạt động 1 3. TÝnh chÊt: * Em h·y nªu tÝnh chÊt vËt lÝ cña protein. a. TÝnh chÊt vËt lÝ: - Tan đợc trong nớc tạo thành dd keo. * Các em hãy nghiên cứu SGK và cho - Bị đông tụ lại khi đun nóng. biết những tính chất đặc trng của protein? b. Tính chất hóa học: - Khi ®un nãng protein víi dung dÞch axit, dung dÞch baz¬ hoÆc nhê xóc t¸c cña enzim, c¸c liªn kÕt peptit trong ph©n tö protein bÞ ph©n c¾t dÇn, t¹o thµnh c¸ chuỗi polipetit và cuối cùng thành hỗn hợp các * Em hãy cho biết vai trò của protein đối amino axit. víi sù sèng. 4. Vai trò của protein đối với sự sống: - Protein lµ c¬ së t¹o nªn sù sèng, cã protein míi cã sù sèng. Hoạt động 2 Bài tập Bài tập 1: Dãy gồm các chất đều làm giấy Bài tập 1: quỳ tím ẩm chuyển sang màu xanh là: Dung dịch làm quì tím hóa xanh là dd có môi trường A. anilin, metyl amin, amoniac. bazo B.amoniclorua,metylamin,natri hiđroxit. Vậy: Các dd làm quì tím hóa xanh gồm C. anilin, amoniac, natri hiđroxit. D. metyl amin, amoniac, natri axetat. Metyl amin, Amoniac, Natri axetat. Bài tập 2: Cho các loại hợp chất: Bài tập 2: aminoaxit (X), muối amoni của axit Đáp án B cacboxylic (Y), amin (Z), este của aminoaxit (T). Dãy gồm các loại hợp chất đều tác dụng được với dung dịch NaOH và đều tác dụng được với dung dịch HCl là A. X, Y, Z, T. B. X, Y, T. C. X, Y, Z. D. Y, Z, T. Bài tập 3: Số đipeptit tối đa có thể tạo ra Bài tập 3: từ một hỗn hợp gồm alanin và glyxin là Đáp án C: Gly-Gly; Ala-Ala; Gly-Ala; Ala-Gly A. 3. B. 2. C. 4. D. 1 Bài tập 4: Đun nóng chất H2N-CH2- Bài tập 4: CONH-CH(CH3)-CONH-CH2-COOH Đáp án C: trong dung dịch HCl (dư),sau khi các. 1.
<span class='text_page_counter'>(19)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 phản ứng kết thúc thu được sản phẩm là: H2N-CH2-CONH-CH(CH3)-CONH-CH2A. H2N-CH2-COOH, H2N-CH2-CH2-COOH. COOH+HCl + B. H3N CH2COOHCl , H3N+CH2CH2COOHCl-. C. H3N+CH2COOHCl-, + H3N CH(CH3)COOHCl . D. H2N-CH2-COOH, H2N-CH(CH3)-COOH.. H2O →. +. H3N+CH2COOHCl-. +. H3N CH(CH3)COOHCl. Hoạt động 3 HD cho HS lµm c¸c bµi tËp 3 SGK.. Ngµy so¹n: 04 / 10 / 2012 TiÕt PPCT : 18. 2. +. Cñng cè. LuyÖn tËp: CÊu t¹o vµ tÝnh chÊt cña amin, aminoaxit vµ protein. I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc:So s¸nh, cñng cè kiÕn thøc vÒ CT cñng nh tÝnh chÊt cña amin, aminoaxit vµ protein. 2. Kü n¨ng: - Lµm b¶ng tæng kÕt c¸c hîp chÊt trong ch¬ng. - ViÕt c¸c PTHH cña c¸c ph¶n øng díi d¹ng tæng qu¸t cho c¸c hîp chÊt amin vµ aminoaxit. - Gi¶i c¸c bµi tËp phÇn amin, aminoaxit vµ protein. II. Ph¬ng ph¸p: §µm tho¹i. III. Tổ chức hoạt động dạy và học: a. kiÕn thøc cÇn n¾m Hoạt động 1: GV sử dụng bảng phụ, yêu cầu HS hoạt động theo nhóm : thảo luận rồi điền. vµo b¶ng:. Lo¹i hîp chÊt CTCT Nhóm chức đặc trng TÝnh chÊt ho¸ häc Th«ng tin: Lo¹i hîp chÊt CTCT Nhóm chức đặc trng TÝnh chÊt ho¸ häc. Amin bËc I. Aminoaxit. Amin bËc I R - NH2 - NH2 - TÝnh baz¬. - anilin cã pø thÕ Br2.. Aminoaxit H2N R COOH 2 lo¹i: -NH2 vµ - COOH - Cã tÝnh lìng tÝnh. - Trïng ngng.. Protein. Protein - HN - CO - Ph¶n øng thñy ph©n - Ph¶n øng mµu.. b. bµi tËp Hoạt động của thầy Hoạt động 2. Hoạt động của trò Ph¬ng tr×nh hãa häc * HS th¶o luËn vµ cö ngêi lªn hoµn thµnh c¸c PTHH * Cho HS th¶o luËn vµ hoµn thµnh c¸c cña c¸c ph¶n øng x·y ra. − PTHH cña c¸c ph¶n øng sau: +¿ Cl a. C2H5NH2 + HCl a. C2H5NH2 vµ HCl C2 H 5 NH¿3 b. dung dÞch C2H5NH2 vµ AlCl3 b. 3C2H5NH2 + 3H2O + AlCl3 c. H2N-CH2-COOH vµ NaOH +¿ Cl − 3 + Al(OH)3 C2 H 5 NH¿3 c. H2N-CH2-COOH + NaOH H2N-CH2-COONa + H2O. Hoạt động 3. Bµi tËp vÒ nhËn biÕt * HS th¶o luËn vµ ®a ra ph¬ng ¸n nhËn biÕt: * Cho HS th¶o luËn vµ nhËn biÕt c¸c - TrÝch ho¸ chÊt. dung dÞch mÊt nh·n: - Quú tÝm: CH3NH2. CH3NH2, H2NCH2COOH, CH3COONH4 - NaOH nhận biết đợc CH3COONH4. - ViÕt c¸c PTTHH minh ho¹ c¸c ph¶n øng x·y ra. Hoạt động 4 Bµi tËp vÒ aminoaxit * Bµi 5 - SGK. HS th¶o luËn vµ tr×nh bµy c¸ch gi¶i díi. 1.
<span class='text_page_counter'>(20)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 * GV híng dÉn HS c¸ch gi¶i bµi 5- sù híng dÉn cña gi¸o viªn. SGK. - TÝnh sè mol HCl: n HCl 0,1mol - Tõ ph¶n øng víi HCl suy ra M = 145. - A cã 1 nhãm - NH2 (vÞ trÝ ) vµ 1 nhãm - COOH. * GV híng dÉn, yªu cÇu HS viÕt c¸c VËy CTCT cña A: đồng phân còn lại của A. COOH CH3 - CH2 - CH2 - CH2 - CH2 - CH NH2. HS tự viết các đồng phân còn lại của A. Hoạt động 5: Củng cố 1.Cho X là một Aminoaxit (Có 1 nhóm chức -NH 2 và một nhóm chức -COOH) điều khẳng định nào sau đây không đúng. A. X không làm đổi màu quỳ tím; B. Khèi lîng ph©n tö cña X lµ mét sè lÎ C. Khèi lîng ph©n tö cña X lµ mét sè ch¼n D. Hîp chÊt X ph¶i cã tÝnh lìng tÝnh 2. Axit α -amino propionic phản ứng đợc với chất: A. HCl B. C2H5OH C. NaCl D. a&b đúng 3. Mét amino axit A cã 40,4% C; 7,9% H; 15,7 % N; 36%O vµ M A = 89. C«ng thøc PT cña A lµ: A. C3H5O2N B. C3H7O2N C. C2H5O2N D. C4H9O2N. Ngµy so¹n: 06 /10/ 2012 TiÕt PPCT: 19, 20. POLIME vµ vËt liÖu polime đại cơng về polime. I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: - HS biết: Định nghĩa, đặc điểm cấu tạo của polime. - HS hiÓu: Ph¶n øng trïng hîp vµ ph¶n øng trïng ngng. 2. Kü n¨ng: - Ph©n lo¹i, gäi tªn polime - So s¸nh ph¶n øng trïng hîp vµ ph¶n øng trïng ngng. - ViÕt c¸c PTHH cña c¸c ph¶n øng tæng hîp t¹o ra polime. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i. III. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1 * Em h·y t×m hiÓu SGK vµ cho biÕt thÕ nµo lµ polime? LÊy mét vµi VD minh häa.. * C¸c em h·y nghiªn cøu SGK vµ cho biÕt c¸ch ph©n lo¹i polime? LÊy c¸c VD minh häa. Hoạt động 2 * Cho HS nghiªn cøu SGK, rót ra kiến thức quan trọng về đặc điểm cÊu tróc polime. LÊy VD.. Hoạt động 3. Hoạt động của học sinh Kh¸i niÖm I. Kh¸i niÖm: - Polime lµ nh÷ng hîp chÊt h÷u c¬ cã khèi lîng ph©n tö rÊt lín do nhiÒu ®v c¬ sá (gäi lµ m¾ch xÝch) liªn kÕt víi nhau t¹o nªn. - VD: PE, Tinh bét, CH2-CH2 - Trong đó: + n hệ số polime hóa + ph©n tö CH2=CH2 gäi lµ monome. - Tªn polime: poli + tªn monome. - Polime: cã ba lo¹i: + Thiªn nhiªn: tinh bét + Tæng hîp: polietilen . . . + B¸n tæng hîp: T¬ visco . . . §Æc ®iÓm cÊu tróc II. §Æc ®iÓm cÊu tróc: - C¸c polime thiªn nhiªn vµ tæng hîp cã thÓ cã 3 d¹ng cÊu tróc c¬ b¶n: D¹ng m¹ch th¼ng: PE, PVC, xenluloz¬… d¹ng ph©n nh¸nh: amilopectin cña tinh bét... D¹ng m¹ng líi kh«ng gian: - VD: Cao su lu hãa (c¸c m¹ch th¼ng trong cao su lu hãa g¾n víi nhau bëi nh÷ng cÇu nèi ®isunfua SS). TÝnh chÊt vËt lÝ III. TÝnh chÊt vËt lÝ:. 2.
<span class='text_page_counter'>(21)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 * Em h·y nªu c¸c tÝnh chÊt vËt lÝ - C¸c polime lµ nh÷ng chÊt r¾n, kh«ng bay h¬i, t 0nc cã quan träng cña polime. kho¶ng kh¸ réng. - §a sè polime kh«ng tan trong c¸c dung m«i th«ng thêng. - Nhiều polime có tính dẻo (PE, PVC…) có tính đàn hồi (cao su…), c¸ch nhiÖt, c¸ch ®iÖn(PE, PVC…). Hoạt động 4 Ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ V. §iÒu chÕ: Ph¶n øng trïng hîp: * GV yªu cÇu HS nªu c¸c kh¸i niÖm 1. Trïng hîp lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp nhiÒu ph©n tö nhá sau: (monomer), gièng nhau hay t¬ng tù nhau thµnhph©n tö - §Þnh nghÜa ph¶n øng trïng hîp. lín. - §iÒu kiÖn cña monome tham gia - §iÒu kiÖn cÇn vÒ cÊu t¹o cña monome tham gia ph¶n øng trïng hîp lµ trong ph©n tö ph¶i cã liªn kÕt béi hoÆc lµ ph¶n øng trïng hîp. - ViÕt PTHH ®iÒu chÕ poli vßng kÐm bÒn. - VD: vinylclorua tõ monome t¬ng øng. n CH 2 =CH | Cl. xóc t¸c to ,p. CH 2 -CH | Cl. n. 2. Ph¶n øng trïng ngng: * GV yªu cÇu HS nªu c¸c kh¸i niÖm - §Þnh nghÜa: Trïng ngng lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp nhiÒu ph©n tử nhỏ (monome) thành phân tử lớn (polime) đồng thời sau: gi¶i phãng nh÷ng ph©n tö nhá kh¸c (nh H2O). -§Þnh nghÜa ph¶n øng trïng ngng. - §iÒu kiÖn cña c¸c monome tham - §iÒu kiÖn cÇn : VÒ cÊu t¹o cña monome tham gia ph¶n øng trïng ngng lµ ph©n tö ph¶i cã Ýt nhÊt 2 nhãm chøc cã gia ph¶n øng trïng ngng. - Ph©n biÖt chÊt ph¶n øng víi nhau kh¶ n¨ng ph¶n øng. - VD: vµ monome. to nHOOC-C 6 H 4 COOH + nHOCH 2 -CH 2 OH - ViÕt PTHH tõ c¸c monome sau: Etylen glicol HOOC-C6H4-COOH vµ HO-CH2- Axit terephtalic ( CO-C 6 H 4 CO-O-C 2 H 4 O ) + 2n H 2 O CH2-OH n poli(etylen terephtalat). Hoạt động 5. øng dông VI. øng dông: * Em hãy nêu các ứng dụng của - Polime có nhiều ứng dụng phục vụ cho sản xuất và đời polime mµ em biÕt. sèng: VD: ChÊt dÎo, t¬ sîi, cao su, keo d¸n . . . Hoạt động 6 Cñng cè * GV cñng cè bµi b»ng c¸c c©u tr¾c nghiÖm 4 vµ 5 SGK. Lớp. 12A4. 12A5. 12A6. 12A7. Sĩ số. Ngµy so¹n: 08 / 10 / 2012 TiÕt PPCT : 21. vËt liÖu polime ( T1). I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: HS biÕt: - Kh¸i niÖm vÒ mét sè vËt liÑu: ChÊt dÎo, t¬, cao su, keo d¸n. - Thµnh phÇn, tÝnh chÊt vµ øng dông cña chóng. 2. Kü n¨ng: - So s¸nh c¸c lo¹i vËt liÖu. - ViÕt c¸c PTHH cña ph¶n øng tæng hîp ra mét sè polime dïng lµm chÊt dÎo, cao su vµ t¬ tæng hîp. - Gi¶i c¸c bµi tËp vÒ polime. II. Ph¬ng ph¸p: §µm tho¹i kÕt hîp víi ph¬ng tiÖn trùc quan. III. ChuÈn bÞ: - C¸c mÈu polime, cao su, t¬, keo d¸n. - Tranh ảnh và các t liệu liên quan đến bài giảng. IV. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Hoạt động 1 KiÓm tra bµi cñ * ViÕt PTHH ®iÒu chÕ c¸c polime tõ a. c¸c monome sau: a. H2N-[CH2]5-COOH. b. CH2=CHCl-CH=CH2. Na. 2.
<span class='text_page_counter'>(22)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 n H2N - [CH2]5 - COOH. t0. NH - [CH2]5 - CO. n. + n H2O. b. nCH2=CHCl-CH=CH2 ( CH2-CHCl=CH-CH2 )n ChÊt dÎo I. ChÊt dÎo: 1. Kh¸i niÖm vÒ chÊt dÎo vµ vËt liÖu compozit: * GV yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu - ChÊt dÎo lµ nh÷ng vËt liÖu polime cã tÝnh dÎo. SGK cho biÕt: - Thành phần cơ bản là polime + phụ gia, chất độn, bột - ChÊt dÎo lµ g×? TÝnh dÎo lµ g×? mµu. - Thµnh phÇn chÊt dÎo? - TÝnh dÎo: Lµ tÝnh bÞ biÕn d¹ng khi chÞu t¸c dông cña - Kh¸i niÖm vËt liÖu compozit? nhiệt độ, áp lực bên ngoài và vẫn giữ nguyên sự biến - Thµnh phÇn vËt liªu compozit? dạng đó khi thôi tác dụng. - VËt liÖu compozit lµ vËt liÖu hçn hîp gåm Ýt nhÊt 2 hay thµnh phÇn vËt liÖu ph©n t¸n vµo nhau mµ kh«ng tan vµo nhau. 2. Mét sè polime dïng lµm chÊt dÎo: * GV tổ chức đàm thoại gợi mỡ. Yêu a. Polietilen (PR): cÇu HS: - §iÒu chÕ: nCH2 = CH2 ( CH2-CH2 )n - ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng ®iÒu chÕ - TÝnh chÊt: ChÊt dÎo, mÒm, nãng ch·y trªn 1100C . . . các polime đó? - øng dông: Lµm vËt liÖu c¸ch ®iÖn, lµm b×nh chøa . . . - TÝnh chÊt vµ øng dông cña mçi lo¹i? b. Poli (vinylcorua) : PVC - §iÒu chÕ: nCH2 = CH ( CH2 - CH )n Cl Cl - Tính chất: Chất rắn vô định hình, cách điện tốt, bền víi axit . . - øng dông: Lµm èng dÉn níc, v¶i che ma . . c. Poli ( metylmetacrylat): - §iÒu chÕ: COOCH3 nCH2 = C - COOCH3 CH2– C CH3 CH3 n - TÝnh chÊt: Lµ chÊt r¾n trong suèt, cã kh¶ n¨ng cho ¸nh s¸ng truyÒn qua tèt . . - øng dông: ChÕ t¹o thñy tinh h÷u c¬. d. Poli (phenol-fomandehit) (PPF): - §iÒu chÕ: Hoạt động 2. OH. OH. OH CH2. n n CH2OH * GV bæ sung thªm trêng hîp dïng d fomadehit vµ dïng xóc t¸c baz¬ th× n thu đợc nhựa rezol, đun nóng chãy nhựa rezol, sau đó để nguội thì thu đợc - Tính chất: Là chất rắn, dể nóng chãy, dể tan trong một sè dung m«i h÷u c¬. nhùa rezit. - øng dông: §Ó s¶n xuÊt bét Ðp, s¬n . . . Hoạt động 3 T¬ II. T¬: * GV yªu cÇu häc sinh t×m hiÓu SGK: 1. Kh¸i niÖm: - §Þnh nghÜa t¬? - T¬ lµ nh÷ng vËt liÖu polime h×nh sîi dµi vµ m¶nh víi - Cho thÝ dô minh ho¹? độ bền nhất định. - Ph©n lo¹i t¬? ThÝ dô. - ThÝ dô: t¬ t»m, t¬ nilon . . . 2. Ph©n lo¹i: - T¬ thiªn nhiªn: Xenluloz¬; b«ng, ®ay . . . - T¬ hãa häc: chia ra thµnh hai nhãm + Tơ nhân tạo: Có nguồn gốc thiên nhiên nhng đợc chế biÕn thªm b»ng ph¬ng ph¸p hãa häc: T¬ visco, t¬ xenluloz¬ axetat . . . + T¬ tæng hîp: ChÕ t¹o tõ c¸c polime tæng hîp: nilon6; nilon-6,6 . . . 3. Mét sè lo¹i t¬ thêng gÆp: * GV tổ chức đàm thoại gợi mỡ. Yêu a. Tơ nilon-6,6: cÇu HS: - PT ®iÒu chÕ: Thuéc lo¹i to poli amit. - ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng ®iÒu chÕ nH2N-[CH2]6-NH2 + n HOOC-[CH2]4-COOH các polime đó? ( NH-[CH2]6-NHCO-[CH2]4-CO ) n + 2nH2O - TÝnh chÊt vµ øng dông cña mçi lo¹i? Poli(hexametylen-a®ipamit) (nilon-6,6) - TÝnh chÊt: nilon-6,6 dai bÒn, mÒm m¹i ãng mít, Ýt thÊm níc, kÐm bÒn víi nhiÖt, axit vµ kiÒm. - Dïng dÖt vµi may mÆc, v¶i lãt s¨m lèp xe, bÝt tÊt, d©y c¸p, d©y dï, ®an líi . . .. 2.
<span class='text_page_counter'>(23)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 b. T¬ nitron (hay olon) thuéc lo¹i t¬ vinylic: - PT ®iÒu chÕ: nCH2=CH ( CH2–CH ) n CN CN Acrilonitrin poliacrilonitrin - TÝnh chÊt: dai, bÒn víi nhiÖt vµ gi÷ nhiÖt tèt. - ứng dụng: Dùng để dệt vải may quần áo ấm . . . Hoạt động 6 Cñng cè * GV cñng cè bµi b»ng c¸c c©u tr¾c - C©u 1: §¸p ¸n: B nghiÖm 1 vµ 2 SGK. - C©u 2: §¸p ¸n: D Ngµy so¹n: 15/ 10 / 2012 TiÕt : 22. vËt liÖu polime (T2). I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: HS biÕt: - Kh¸i niÖm vÒ mét sè vËt liÑu: ChÊt dÎo, t¬, cao su, keo d¸n. - Thµnh phÇn, tÝnh chÊt vµ øng dông cña chóng. 2. Kü n¨ng: So s¸nh c¸c lo¹i vËt liÖu. ViÕt c¸c PTHH cña ph¶n øng tæng hîp ra mét sè polime dïng lµm chÊt dÎo, cao su vµ t¬ tæng hîp. Gi¶i c¸c bµi tËp vÒ polime. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i kÕt hîp víi ph¬ng tiÖn trùc quan. III. ChuÈn bÞ: - C¸c mÈu polime, cao su, t¬, keo d¸n. - Tranh ảnh và các t liệu liên quan đến bài giảng. IV. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động 1 Cao su III. Cao su: 1. Kh¸i niÖm: * GV yêu cầu học sinh tìm hiểu SGK - Cao su là vật liệu olime có tính đàn hồi. và trả lời các vấn đề: - Tính chất: cao su có tính đàn hồi vì mạch phân tử có - Kh¸i niÖm cao su. cấu hình cis, có độ gấp khúc lớn. - TÝnh chÊt cao su. 2. Ph©n lo¹i: - Ph©n lo¹i. - Cã 2 lo¹i cao su: Cao su thiªn nhiªn vµ cao su tæng - Yªu cÇu HS nªu cÊu tróc, tÝnh chÊt vµ hîp. øng dông cña mçi lo¹i cao su. a. Cao su thiªn nhiªn: Cao su thiªn nhiªn lÊy tõ mñ c©y cao su. * CÊu t¹o: Cao su thiªn nhiªn lµ polime cña isopren. ( CH2–C=CH–CH2 ) n (n = 1.500 – * GV bæ sung thªm: 15.000) - §ång trïng hîp buta-1,3-dien víi stiren có mặt Na ta đợc cao su buna-S CH3 có tính đàn hồi cao. * TÝnh chÊt vµ øng dông: §µn håi, kh«ng dÉn nhiÖt vµ * §ång trïng hîp buta-1,3-dien víi dÉn ®iÖn, kh«ng thÊm níc vµ khÝ, kh«ng tan trong níc, acrilonitrin có mặt Na đợc cao su buna- etanol . . . nhng tan trong xăng và benzen, tham gia N ph¶n øng céng H2, HCl, Cl2 t¸c dông víi lu huúnh cho cao su lu hãa. b. Cao su tæng hîp: - Cao su Buna: Trïng hîp buta-1,3-®ien cã mÆt Na: nCH2=CH-CH=CH2 ( CH2-CH=CH-CH2 )n Hoạt động 2 * GV hướng dẫn HS làm các bài tập 4,5,6 SGK. Lớp. 12A4. Cñng cè. 12A5. 12A6. Sĩ số. 2. 12A7.
<span class='text_page_counter'>(24)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 Ngµy so¹n: 18 /10/ 2012 TiÕt 23. Bµi 14.. LUYỆN TẬP: polime vËt liÖu polime. I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: - Cñng cè nh÷ng hiÓu biÕt vÒ c¸c ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ polime. - Cñng cè kiÕn thøc vÒ cÊu t¹o m¹ch polime. 2. Kü n¨ng: - So sánh hai phản ứng trùng hợp và trùng ngng để điều chế polime. - Gi¶i c¸c bµi tËp vÒ hîp chÊt polime. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i. III. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động GV Hoạt động HS ?Yêu cầu các nhóm thảo luận, sau đó đại diện 6 nhóm ghi đáp án của 6 câu đầu ( 1 đến 6) của nhóm lên bảng. (nhóm nào xong trước lên trước). → GV NX kết quả của mỗi nhóm. ?PTHH của câu 6 ? Yêu cầu tương tự với 6 câu tiếp theo ( 7 đến 12). → GV NX kết quả của mỗi nhóm.. HS chia thành 6 nhóm Bài tập lý thuyết - HS trong mỗi nhóm thảo luận, thống nhất đáp án của 6 câu đầu, đại diện nhóm lên bảng trình bày. Đáp án: 1.D, 2.B, 3.A, 4.A, 5.C, 6.C - HS viết PTHH của câu 6 3C2H2 ⃗ 600 o C ,C C6H6. HS chia thành 6 nhóm. ?PTHH câu 7? 11? ? Yêu cầu tương tự với 6 câu tiếp theo (13 đến 18) → GV NX kết quả của mỗi nhóm. ? PTHH củ câu 18, đáp án A? ? VN hoàn thiện PTHH của đáp án C, D HĐ 2: Bài tập định lượng Câu 19 Bài tập làm thêm:. POLIME 1. Trong các chất cho dưới đây, chất nào không tham gia phản ứng trùng hợp? A.Buta-1,3-đien B. Vinylclorua C. Propen D. Axit aminopropionic (Alanin) 2. Cho các polime sau: Nhựa phenolfomanđehit (1), PE (2), PVC (3), PS (4), poli (metyl metacrylat) (5), cao su buna (6). Những polime được dùng làm chất dẻo: A. 1,2,3,5,6 B. 1,2,3,4,5 C. 1,2,3,4,6 D. 1,3,5,6 3. Trong các dãy sau, dãy nào là polime? A. Tinh bột, xenlulozơ, cao su, tơ, nhựa tổng hợp B. đường saccarozơ, nhựa PE, tơ tằm, protein C. Xà phòng, protein, chất béo,. 2. Bài tập lý thuyết - HS trong mỗi nhóm thảo luận, thống nhất đáp án của 6 câu đầu, đại diện nhóm lên bảng trình bày. Đáp án: 1.D, 2.B, 3.A, 4.A, 5.C, 6.C - HS viết PTHH của câu 6 3C2H2 ⃗ 600 o C ,C C6H6.
<span class='text_page_counter'>(25)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013. xenlulozơ, tơ nhân tạo D. Đá vôi, chất béo, dầu ăn, đường glucozơ, dầu hoả 4. Để phân biệt tinh bột với đá vôi (CaCO 3) và thạch cao (CaSO4. 2H2O) ta dùng: A. Iot B. Na C. HCl D. NaOH 5. Không nên giặt quần áo nilon, len, tơ tằm bằng xà phòng có độ kiềm cao, do: A. Tơ nilon, len, tơ tằm tác dụng trực tiếp với kiềm. D. Lý do khác. B. Tơ nilon, len, tơ tằm là các tơ polieste nên dễ tác dụng với kiềm. C. Tơ nilon, len, tơ tằm đều có các nhóm –CO-NH- dễ bị thủy phân trong môi trường axit hoặc kiềm trunghop B Cl 6. Cho sơ đồ sau: A C6H6Cl6. A là chất nào dưới đây? A. CH2=CH2 B. CH2=CH-CH3 C. CH CH D. CH C-CH3 7. PVA là polime được điều chế bằng phản ứng trùng hợp của monome nào sau đây? A. CH2=CHCOOC2H5 B. CH3OCH2CH2CH3 C. CH2=CHOCOCH3 D. CH2=CHCOOCH3 8. Khi đốt cháy một loại polime chỉ thu được khí CO2 và hơi nước với tỉ lệ số mol CO2:H2O bằng 1:1. Polime trên thuộc loại nào trong trong số các polime sau: A. Poli (vinyl clorua) B. Poli etilen C. Tinh bột D. Poli Stiren 9. Da giả hay simiti (PVC) và da thật có thể phân biệt nhờ 2 tính chất: A. Da giả mỏng, da thật dày. B. Da thật đốt có mùi khét, da giả đốt thì không khét. C. Da giả đốt có mùi khét, da thật đốt không có mùi khét. D. Da giả láng, da thật nhám. 10. Điều khẳng định nào sau đây không đúng về tơ poliamit? A. Bền với nhiệt độ. B. Không bền về mặt hoá học. C. Bền về mặt cơ học. D. Cả A và B. 11. Tơ nilon - 6,6 được điều chế từ chất nào sau đây bằng phương pháp trùng ngưng? A. Axit ađipic và hexametilenđiamin B. Axit - amino enantoic 2. 2.
<span class='text_page_counter'>(26)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013. C. Eitlen glycol và axit terephtalic D. Axit glutamic 12. Loại tơ nào sau đây thuộc loại tơ poliamit? A. Tơ visco B. Tơ nilon -6,6 C. Tơ axetat D. Tơ clorin 13. Polime nào dưới đây được dùng làm chất cách điện, ống dẫn điện, vải che mưa ? A. PE B. PVC C. PVA D. PS 14. Từ Axit terephtalic và Eitlen glycol có thể tổng hợp trực tiếp được polime nào sau đây? A. ( CO-C6H4-CO-O-C2H4-O )n B. ( CO-C6H4-O -CO-C2H4-O )n C. ( CO-C2H4-O-CO-C6H4-O )n D. ( CO-C2H4-CO-O-C6H4-O )n 15. Cho hợp chất A: H2N- CH2-CO-NHCH(CH3)-CO-NH-CH2-CO-NH-CH(C6H5)COOH. Thuỷ phân hoàn toàn hợp chất A thì thu được các amino axit nào sau đây? A. H2NCH2COOH; H2NCH(CH3)COOH; H2NCH2CONHCH(C6H5)COOH B. H2NCH2COOH; H2NCH(CH3)COOH; H2NCH(C6H5)COOH C. H2NCH2COOH; H2NCH(CH3)CONHCH2COOH; H2NCH(C6H5)COOH D. H2NCH2COHNCH(CH3)CONHCH2COOH; H2NCH(C6H5)COOH 16. Cặp polime được tổng hợp bằng phương pháp trùng ngưng là: A. Poli (etilen terephtalat); nilon-6,6. B. Poli (vinyl clorua) C. Tinh bột; poli stiren D. Polisaccarit; polibutađien 17. Khi giải trùng hợp cao su thiên nhiên ta được monome nào sau đây? A. Isopren B. Buta-1,3-đien C. But-1-en D. Propilen 18. Cho sơ đồ: X Y Z Cao su buna. X, Y lần lượt không thể là: A. Axetilen, vinyl axetilen B. Axetilen, anđehit axetic C. Glucozơ, ancol etylic D. Etilen, ancol etylic Câu 19. Phân tử khối trung bình của PE là 420000 đvC. Hệ số polime hoá của PE là: A. 12000 B. 13000 C. 15000 D. 17000. 20. Từ tinh bột có thể điều chế được cao su. 2.
<span class='text_page_counter'>(27)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013. buna theo sơ đồ và hiệu suất như sau: 90% Glucozơ 75% Ancol etylic Tinh bột 80% 80% Buta-1,3-đien Cao su buna Khi sử dụng 24,3 tấn tinh bột thì thu được bao nhiêu kg cao su? A. 21428,6 kg B. 7290 kg C. 3061,8 kg D. 3827,5 kg E. 3499,2 kg 21. Polietilen được trùng hợp từ etilen. Số gam etilen tham gia phản ứng trùng hợp là bao nhiêu để thu được 280 gam polietilen? A. 280g B. 140g C. 250g D. 175g 22. Muốn tổng hợp ra 120kg poli (metyl metacrylat) thì khối lượng của axit và ancol tương ứng cần dùng lần lượt là bao nhiêu? Biết hiệu suất của quá trình este hoá và trùng hợp lần lượt là 60% và 80% A. 170kg và 80kg B. 171kg và 82kg C. 65kg và 40kg D. Tất cả đều sai. Ngµy so¹n: 20 /10 / 2012 TiÕt PPCT : 24. Bµi 16.. Bµi thùc hµnh sè 2. I. Môc tiªu bµi häc: 1. Kiến thức: Củng cố những tính chất đặc trng của protein và vật liệu polime. 2. Kü n¨ng: - Sử dụng dụng cụ, hoá chất để tiến hành thành công một số thí nghiệm về tính chất của polime vµ vËt liÖu polime thêng gÆp. II. Ph¬ng ph¸p:§µm tho¹i kÕt hîp víi TN thùc hµnh. III. ChuÈn bÞ: Dụng cụ: ống nghiệm, bát sứ nhỏ, đũa thủy tinh, ống thủy tinh, nút cao su, giá thí nghiệm --Hãa chÊt: C¸c dd CuSO4, NaOH, AgNO3, HNO3, mÈu PVC, sîi len . . IV. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Hoạt động 1 C«ng viÖc ®Çu buæi thùc hµnh GV : Nªu môc tiªu, yªu cÇu, nhÊn m¹nh nh÷ng HS : Theo dâi vµ l¾ng nghe lu ý trong buæi thùc hµnh. C¸c thao t¸c TN. Hoạt động 2. TN sự đông tụ protein khi đun nóng. Hoạt động 3. TN ph¶n ng mµu cña protein. Hoạt động 4. TN tÝnh chÊt cña mét sè vËt liÖu polime khi ®un nãng. 2.
<span class='text_page_counter'>(28)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 V. Cñng cè: GV híng dÉn HS viÕt têng tr×nh TN. 12A4. Lớp. 12A5. 12A6. 12A7. Sĩ số. Ngµy so¹n: 22 /10/2010 TiÕt PPCT : 24. LUYỆN TẬP CHƯƠNG 3, CHƯƠNG 4. A.MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. kiến thức: -Củng cố kiến thức về CT phân tử, tính chất của amin, aminoaxit, protein và so sánh tính chất của ankyl amin bậc 1, bậc 2 với anilin - Củng cố kiến thức về các phương pháp điều chế polime 2. Kĩ năng: - Viết phương trình phản ứng - Giải một số bài tập B. PHƯƠNG PHÁP VÀ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC 1. Phương pháp dạy học: - Đàm thoại gợi mở - Hoạt động độc lập theo cá nhân rèn kĩ năng giải bài tập hóa học 2. Phương tiện dạy học: - Hệ thống câu hỏi gợi mở - Hệ thống bài tập. C. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: Tổ chức cho HS ôn tập các kiến thức về amin, amino axit, protein, polime theo cá câu hỏi GV đã chuẩn bị Hoạt động 2: Ôn tập, rèn kĩ năng giải một số bài tập Bài tập 1: Hợp chất X có công thức phân tử trùng với công thức đơn giản nhất, vừa tác dụng được với axit vừa tác dụng được với kiềm trong điều kiện thích hợp. Trong phân tử X, thành phần phần trăm khối lượng của các nguyên tố C, H, N lần lượt bằng 40,449%; 7,865% và 15,73%; còn lại là oxi. Khi cho 4,45 gam X phản ứng hoàn toàn với một lượng vừa đủ dung dịch NaOH (đun nóng) thu được 4,85 gam muối khan. Xác định Công thức cấu tạo thu gọn của X ?. Bài tập 2: Hợp chất X mạch hở có công thức phân tử là C4H9NO2. Cho 10,3 gam X phản ứng vừa đủ với dung dịch NaOH sinh ra một chất khí Y và dung dịch Z. Khí Y nặng hơn không khí, làm giấy quỳ tím ẩm chuyển màu xanh. Dung dịch Z có khả năng làm mất màu nước brom. Cô cạn dung dịch Z thu được m gam muối khan. Tính giá trị của m?. Bài tập 3: Thuỷ phân 1250 gam protein X thu được 425 gam alanin. Nếu phân tử khối của X bằng 100.000 đvC thì số mắt xích alanin có trong phân tử X bằng bao nhiêu? Bài tập 4: Khí clo hóa PVC thu được tơ clorin chứa 66,78% clo. Số mắt xích trung bình tác dụng với 1 phân tử clo.. 2.
<span class='text_page_counter'>(29)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 A: 1,5;. B: 3;. C: 2;. 12A4. Lớp. D. 2,5. 12A5. 12A6. 12A7. Sĩ số. Ngµy so¹n: 26 / 10 / 2011 TiÕt PPCT : 25. kiÓm tra 1 tiÕt. I. Mục đích yêu cầu: Kiểm tra đánh giá chất lượng và mức độ nắm vững kiến thức của HS II. Chuẩn bị GV: Chuẩn bị đề kiểm tra theo hình hức trắc nghiệm HS: Ôn tập các kiến thức đã học III. Tiến trình dạy học: 1. Ổn định lớp 2. Phát đề kiểm tra . .. KIỂM TRA 1 TIẾT/NĂM 2012-2013 Môn: Hóa học 12CB ----------------------**-------------------Họ và tên:………………………………lớp:…………… 1 14. 2 15. 3 16. 4 17. 5 18. 6 19. 7 20. 8 21. 9 22. 10 23. 11 24. 12 25. 13. Câu 1: Thủy phân hoàn toàn 1 mol pentapeptit Y thì thu được 2 mol alanin, 1 mol valin và 2 mol glyxin. Khi thủy phân không hoàn toàn Y thì thu được các đipeptit Ala-Val, Val-Ala và tri peptit Ala-Gly-Gly. Trình tự các α - amino axit trong Y là A. Gly – Ala – Ala – Val – Ala B. Ala – Val – Ala – Gly – Gly C. Val – Ala – Ala – Gly – Gly D. Gly – Ala – Ala – Ala – Val Câu 2: So sánh nào sai về tính bazơ ? A. NH3 < CH3NH2 B. NH3 < C2H5NH2. C. NH3 < C6H5NH2. D. CH3 NH2 < C2H5NH2 Câu 3: Trong phân tử amino axit X có một nhóm amino và một nhóm cacboxyl. Cho 35,6 gam X tác dụng vừa đủ với dd NaOH, cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được 44,4 gam muối khan. Công thức của X là: A. H2NC3H6COOH B. H2NCH2COOH C. H2NC2H4COOH D. H2NC4H8COOH. Câu 4: Hiện tượng nào sai ? A. Cho nước lạnh vào anilin thì có sự phân lớp B. Cho dung dịch brom vào anilin thì có xuất hiện kết tủa trắng C. Cho saccarozơ tác dụng với Cu(OH)2 tạo dung dịch xanh lam. D. Cho Cu(OH)2/OH- vào anbumin(lòng trắng trứng) tạo kết tủa đỏ gạch. Câu 5: Cho amino axit no 1 nhóm axit, 1 nhóm amin (X) tác đủ với 60 ml dung dịch KOH 2 M thu được 16,92 gam muối. Công thức X là ? 2.
<span class='text_page_counter'>(30)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013. A. C5H11NO2 B. C4H9NO2 C. C2H5NO2 D. C3H7NO2 Câu 6: Cho 1 nonapeptit có công thức: Arg-Pro-Pro-Gly-Phe-Ser-Pro-Phe-Arg. Khi thủy phân không hoàn toàn thì thu được bao nhiêu tripetit có chứa phe ? A. 6. B. 4. C. 3. D. 5. Câu 7: Lấy 7,44 gam anilin tác dụng với dung dịch Br2 dư. Tính m kết tủa ? A. 18,54 gam. B. 26,40 gam. C. 24,34 gam. D. 26,48 gam. Câu 8: Cho các chất: Glucozơ, anilin, axit glutamic, lysin, metyl amin, saccarozơ, etyl amin, tripanmitin, glyxin, etyl axetat, alanin. Có bao nhiêu chất là tạp chức ? A. 6. B. 3. C. 5. D. 4. Câu 9: Số đồng phân C3H9N là ? A. 3. B. 4. C. 5. D. 2. Câu 10: Khối lượng phân tử của Gly-Ala-Gly là ? A. 202 đvC. B. 221 đvC. C. 203 đvC. D. 239 đvC. Câu 11: Trường hợp nào không xuất hiện kết tủa ? A. CH3NH2 + dung dịch MgCl2. B. C6H5NH2 + dung dịch FeCl3 C. CH3NH2 + dung dịch HCl. D. C6H5NH2 + dung dịch Br2. Câu 12: Đốt cháy hoàn toàn một amin no đơn chức, mạch hở X thu được tỉ lệ số mol CO2 : H2O = 2:3. Công thức phân tử X là A. Đietyl amin. B. Etyl metyl amin. C. Etyl amin . D. metyl amin. Câu 13: Cho các polime: PE, PVC, PPF, thủy tinh hữu cơ, nilon-6,6, tơ nitron. Có bao nhiêu polime được điều chế bằng phương pháp trùng ngưng. A. 2 B. 3. C. 4. D. 5. Câu 14: Một tetra peptit có 3 gốc glyxyl và 1 gốc alanyl. Số đồng phân có thể có là ? A. 6. B. 4. C. 8. D. 3. Câu 15: Cho các chất: H2N-CH2-COOH, C6H5NH2, H2N-CH2-CO-NH-CH2COOH, C6H5NH3Cl, CH3COOC2H5, C12H22O11(saccarozơ). Có bao nhiêu chất tác dụng với dung dịch NaOH. A. 2. B. 3. C. 4. D. 5. Câu 16: Phát biểu nào sai về glixin ? A. Trong phân tử có 1 nhóm –NH2 và 1 nhóm –COOH. B. Là hợp chất lưỡng tính C. Thõa mãn công thức CnH2n+1NO2. D. %C = 75%. Câu 17: Sắp xếp theo chiều tăng dần tính bazơ: amoniac, etyl amin, anilin, metyl amin. A. amoniac < etyl amin < anilin < metyl amin. B. anilin < amoniac < etyl amin < metyl amin. C. etyl amin < anilin < metyl amim < amoniac. D. anilin < amoniac < metyl amin < etyl amin. Câu 18: Khối lượng phân tử trung bình của PVC và nilon - 6,6 lần lượt là 99250 đvC và 281370 đvC . Số mắt xích tương ứng trong PVC và nilon-6,6 lần lượt là ? A. 1588 và 1245. B. 1246 và 1568. C. 1568 và 226. D. 1588 và 1586. Câu 19: Đimetyl amin có công thức phân tử và bậc của nó là ? 3.
<span class='text_page_counter'>(31)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013. A. CH5N và bậc 1. B. C3H9N và bậc 3 D. C2H7N và bậc 1. C. C2H7N và bậc 2. Câu 20: Để chứng minh alanin là hợp chất lưỡng tính thì cho alanin tác dụng được với ? A. HCl và H2SO4. B. dung dịch FeCl3 và HCl. C. HCl và NaOH. D. dung dịch Br2 và NaOH. Câu 21: Cho các chất: (1) tripanmitin, (2) etyl axetat, (3) glixerol, 4) anbumin, (5) glucozơ, (6) saccarozơ. Có bao nhiêu chất tham gia phản ứng thủy phân. A. 3 B. 4 C. 5 D. 2. Câu 22: Đốt cháy hoàn toàn 9 gam glixin thu được bao nhiêu gam H2O. A. 5,4 gam. B. 3,6 gam. C. 2,16 gam. D. 8,1 gam. Câu 23: Một protein có chứa 0,312 % kali. Biết 1 phân tử protein này có chứa 1 nguyên tử kali. Xác định khối lượng phân tử của protein? A. 14000 đvC. B. 15400 đvC. C. 13500 đvC. D. 12500 đvC. Câu 24: Cho 5,58 gam metyl amin tác dụng hoàn toàn với dung dịch FeCl 3 dư thì thu được bao nhiêu gam kết tủa ? A. 6,42 gam. B. 10,54 gam C. 7,84 gam D. 9,24 gam Câu 25: Một peptit X được tạo thành từ n gốc glyxin có khối lượng phân tử là 303. X thuộc loại ? A. Tripeptit. B. Đipeptit. C. Pentapeptit. D. Tetra peptit. -----------------------------------------------. ----------- HẾT -------. Ngày 26/10/2012 TiÕt PPCT : 26 i. môc tiªu: 1. Kiến thức :. vÞ trÝ cña kim lo¹i trong b¶ng tuÇn hoµn vµ cÊu t¹o cña KIM Lo¹i. - BiÕt vÞ trÝ cña kim lo¹i trong b¶ng tuÇn hoµn. - BiÕt cÊu t¹o cña kim lo¹i vµ liªn kÕt kim lo¹i. 2. Kĩ năng Viết được cấu hình electron và xác định vị trí nguyên tố trong bảng tuần hoàn Từ ion viết ra cấu hình và xác định vị trí.. II. chuÈn bÞ: - B¶ng tuÇn hoµn - M« h×nh hoÆc tranh ¶nh ba kiÓu m¹ng tinh thÓ kim lo¹i IV- TIẾN TR×NH TIẾT DẠY: 1. Ổn định tổ chức lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Tiến trình tiết dạy: N«I DUNG I. VÞ trÝ cña kim lo¹i trong b¶ng tuÇn hoµn Trong b¶ng tuÇn hoµn c¸c nguyªn tè kim lo¹i cã mÆt ë: - Nhãm IA (trõ hi®ro) vµ IIA.. 3. C¸C HO¹T §éNG * Hoạt động 1: I. VÞ trÝ cña kim lo¹i trong b¶ng tuÇn hoµn - Giáo viên: em còn nhớ sự biến đổi.
<span class='text_page_counter'>(32)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 - Nhãm IIIA (trõ bo) vµ mét phÇn cña c¸c nhãm IVA, VA, tÝnh chÊt c¸c nguyªn tè trong mét chu VIA. k×, mét nhãm A kh«ng? - Các nhóm B (từ IB đến VIIIB). - Häc sinh: - Họ lantan và actini, đợc xếp riêng thành hai hàng ở cuối + Trong chu kì 1: Z tăng: tính kim loại b¶ng. gi¶m; tÝnh phi kim t¨ng + Trong chu k× nhãm A: Z t¨ng: tÝnh kim lo¹i t¨ng; tÝnh phi kim gi¶m (NÕu häc sinh quªn th× gi¸o viªn «n l¹i kiÕn thøc) - Giáo viên: Từ sự biến đổi tính chất c¸c nguyªn tè mµ ta võa «n l¹i, em h·y xác định một cách tơng đối vị trí của c¸c nguyªn tè kim lo¹i trong b¶ng tuÇn hoµn. - Häc sinh: Trong b¶ng tuÇn hoµn, c¸c nguyªn tè kim lo¹i cã mÆt tËp trung ë phÝa bªn tr¸i vµ phÝa díi cña b¶ng. - Học sinh đọc SGK để biết vị trí cụ thể cña c¸c nguyªn tè kim lo¹i trong b¶ng tuÇn hoµn II. CÊu t¹o cña kim lo¹i * Hoạt động 2 1. CÊu t¹o cña nguyªn tö kim lo¹i II. CÊu t¹o cña kim lo¹i - Nguyên tử của hầu hết các nguyên tố kim loại đều có ít 1. Cấu tạo của nguyên tử kim loại electron ë líp ngoµi cïng (1, 2 hoÆc 3e). - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh viÕt cÊu ThÝ dô: h×nh electron nguyªn tö cña 19K, 20Ca, 2 2 6 1 Na: 1s 2s 2p 3s 26Fe, 30Zn. Mg: 1s2 2s2 2p6 3s2 K: 1s22s22p63s23p64s1 2 2 6 2 1 Al: 1s 2s 2p 3s 3p Ca: 1s22s22p63s23p64s2 Fe: 1s22s22p63s23p63d64s2 - Trong cïng chu k×, nguyªn tö cña nguyªn tè kim lo¹i cã Zn: 1s22s22p63s23p63d104s2 b¸n kÝnh nguyªn tö lín h¬n vµ ®iÖn tÝch h¹t nh©n nhá h¬n - Tõ cÊu h×nh electron nguyªn tö cña so víi nguyªn tö cña nguyªn tè phi kim. Na, Mg, Al trong SGK vµ K, Ca, Fe, Zn - Thí dụ: xét chu kì 2 (bán kính nguyên tử đợc biểu diễn vừa viết, em hãy rút ra nhận xét về đặc b»ng nanomet, nm): ®iÓm líp electron ngoµi cïng cña Na Mg Al Si P S Cl nguyªn tö c¸c nguyªn tè kim lo¹i. 11 12 13 14 15 16 17 0,157 0,136 0,125 0,117 0,110 0,104 0,099 - Em còn nhớ sự biến đổi bán kính nguyªn tö cña c¸c nguyªn tè trong mét chu k× kh«ng? - Học sinh đọc SGK những kiến thức và th«ng tin vÒ b¸n kÝnh nguyªn tö kim lo¹i. 2. CÊu t¹o tinh thÓ cña c¸c kim lo¹i 2. CÊu t¹o tinh thÓ cña c¸c kim lo¹i (HS tự đọc) Hoạt động 3: 3. Liªn kÕt kim lo¹i Dùa trªn cÊu t¹o m¹ng tinh thÓ kim lo¹i, gi¸o viªn diÔn gi¶ng kiÕn thøc liªn kÕt kim lo¹i v× ®©y lµ kiÕn thøc khã vµ rÊt trõu tîng.. 3.
<span class='text_page_counter'>(33)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 * Hoạt động 5: Luyện tập và củng cố - PhiÕu häc tËp sè 1: bµi 4 (SGK) - PhiÕu häc tËp sè 2: bµi 6 (SGK) - PhiÕu häc tËp sè 3: bµi 7 (SGK) Lớp. 12A4. 12A5. 12A6. 12A7. Sĩ số. Ngµy so¹n: 03 /11/2011 TiÕt PPCT : 27. Bµi 18.. TÝNH CHÊT CñA KIM LO¹I.. D·Y §IÖN HãA CñA KIM LO¹I ( T1) i. môc tiªu: 1. Kiến thức : - HiÓu tÝnh chÊt vËt lý chung cña kim lo¹i. - Biết tính chất hoá học đặc trng và dãy điện hoá của kim loại. 2. Kĩ năng II. chuÈn bÞ: - Hãa chÊt: + D©y Fe, d©y Al, khÝ O2, khÝ Cl2, bét Fe, bét S, H2O, Na + Dung dịch: HCl, H2SO4 loãng, H2SO4 đặc, HNO3 loãng, HNO3 đặc, CuSO4 - Dụng cụ: ống nghiệm, kẹp ống nghiệm, giá ống nghiệm, đèn cồn, chén sứ, chậu thủy tinh, bông thấm dung dịch NaOH để nút miệng ống nghiệm - HoÆc: c¸c phim thÝ nghiÖm, m« pháng IV- TIẾN TR×NH TIẾT DẠY: 1. Ổn định tổ chức lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: (Kết hợp với dạy bài mới) 3. Tiến tr×nh tiết dạy: NéI DUNG I. TÝnh chÊt vËt lý chung cña kim lo¹i 1. TÝnh chÊt vËt lÝ chung ở điều kiện thờng, các kim loại đều ở trạng thái rắn (trừ Hg), có tÝnh dÎo, dÉn ®iÖn, dÉn nhiÖt vµ cã ¸nh kim. 2. Gi¶i thÝch tÝnh chÊt vËt lÝ cña kim lo¹i a) TÝnh dÎo Kh¸c víi phi kim, kim lo¹i cã tÝnh dÎo: dÔ rÌn, dÔ d¸t máng vµ dÔ kÐo sîi. Vµng lµ kim lo¹i cã tÝnh dÎo cao, cã thÓ d¸t thµnh l¸ mỏng đến mức ánh sáng có thể xuyên qua. Kim lo¹i cã tÝnh dÎo lµ v× c¸c ion d¬ng trong m¹ng tinh thÓ kim lo¹i cã thÓ trît lªn nhau dÔ dµng mµ kh«ng t¸ch ra khái nhau nhê. 3. C¸C HO¹T §éNG * Hoạt động 1: Tính chất vật lý chung cña kim lo¹i - HS thuyÕt tr×nh hoÆc th¶o luËn tæ nhóm vì SGK đã viết rất kĩ, HS đọc lµ hiÓu. - GV chØ cÇn nhÊn m¹nh l¹i tõng tính chất sau khi HS đã thảo luận - Th«ng tin cho gi¸o viªn. * TÝnh dÎo: Cã thÓ c¸n l¸ vµng máng h¬n.
<span class='text_page_counter'>(34)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 những electron tự do chuyển động dính kết chúng với nhau. 0,0002mm Tõ 1gam vµng cã thÓ kÐo thµnh sîi m¶nh dµi tíi 3,5 km. • : Electron tù do ; Åð : Ion d¬ng kim lo¹i H5.4. Sù trît cña líp m¹ng tinh thÓ trong kim lo¹i b) TÝnh dÉn ®iÖn Khi đặt một hiệu điện thế vào hai đầu dây kim loại, những electron tự do trong kim loại sẽ chuyển động thành dòng có hớng từ cực âm đến cực dơng, tạo thành dòng điện. Kim loại dẫn điện tốt nhất là Ag, sau đó đến Cu, Au, Al, Fe,... Nhiệt độ của kim loại càng cao thì tính dẫn điện của kim loại càng giảm do ở nhiệt độ cao, các ion dơng dao động mạnh cản trở dòng electron chuyển động. c) TÝnh dÉn nhiÖt Tính dẫn nhiệt của các kim loại cũng đợc giải thích bằng sự có mÆt c¸c electron tù do trong m¹ng tinh thÓ. Các electron trong vùng nhiệt độ cao có động năng lớn, chuyển động hỗn loạn và nhanh chóng sang vùng có nhiệt độ thấp hơn, truyÒn n¨ng lîng cho c¸c ion d¬ng ë vïng nµy nªn nhiÖt lan truyền đợc từ vùng này đến vùng khác trong khối kim loại. Thờng c¸c kim lo¹i dÉn ®iÖn tèt còng dÉn nhiÖt tèt. d) ¸nh kim C¸c e tù do trong tinh thÓ kim lo¹i ph¶n x¹ hÇu hÕt nh÷ng tia s¸ng nhìn thấy đợc, do đó kim loại có vẻ sáng lấp lánh gọi là ánh kim. Tãm l¹i: TÝnh chÊt vËt lÝ chung cña kim lo¹i nh nãi ë trªn g©y nªn bëi sù cã mÆt cña c¸c e tù do trong m¹ng tinh thÓ kim lo¹i.. * TÝnh dÉn ®iÖn: Dây dẫn điện là đồng có độ tinh khiÕt 99,99%. HS. Chu ý nghe gi¶ng va ghi bµi. HS. Chu ý nghe gi¶ng va ghi bµi. * Hoạt động 6: Luyện tập và củng cố Hoạt động 7: Hớng dẫn về nhà. Ngày soạn 06/ 11/2011 TiÕt PPCT : 28. Bµi 18. TÝNH CHÊT CñA KIM LO¹I . D·Y §IÖN HãA CñA KIM LO¹I (t2). i. môc tiªu: 1. Kiến thức : - Biết tính chất hoá học đặc trng của kim loại 2. Kĩ năng: - Viết được các PTHHcuar phản ứng oxi hóa-khử chứng minh tính chất của kim loại - Tính thành phần trăm của kim loại tro ng hỗn hợp II. chuÈn bÞ: - Hãa chÊt: + D©y Fe, d©y Al, khÝ O2, khÝ Cl2, bét Fe, bét S, H2O, Na + Dung dịch: HCl, H2SO4 loãng, H2SO4 đặc, HNO3 loãng, HNO3 đặc, CuSO4 - Dụng cụ: ống nghiệm, kẹp ống nghiệm, giá ống nghiệm, đèn cồn, chén sứ, chậu thủy tinh, bông thấm dung dịch NaOH để nút miệng ống nghiệm - HoÆc: c¸c phim thÝ nghiÖm, m« pháng. 3.
<span class='text_page_counter'>(35)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 IV- TIẾN TR×NH TIẾT DẠY: 1. Ổn định tổ chức lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Tiến tr×nh tiết dạy: NéI DUNG II. TÝnh chÊt hãa häc chung cña kim lo¹i tÝnh chÊt ho¸ häc chung cña kim lo¹i lµ tÝnh khö M Mn+ + ne 1. T¸c dông víi phi kim a) T¸c dông víi clo Hầu hết các kim loại đều có thể khử trực tiếp clo tạo ra muối clorua. Thí dụ: Dây sắt nóng đỏ cháy mạnh trong khí clo tạo ra khói màu n©u lµ nh÷ng h¹t chÊt r¾n s¾t (III) clorua. 0. 0. +3 1. to. 2 Fe 3Cl2 2 Fe Cl3 0. Cl2. Trong phản ứng này Fe đã khử từ b) T¸c dông víi oxi. 1. xuèng Cl. 0. 2. O2. O. HÇu hÕt c¸c kim lo¹i cã thÓ khö tõ xuèng Thí dụ: Khi đốt, bột nhôm cháy mạnh trong không khí tạo ra nh«m oxit. 0. 0. 3. 0. 2. t 4 Al 3 O2 2 Al 2 O3. c) T¸c dông víi lu huúnh 2. 0. NhiÒu kim lo¹i cã thÓ khö lu huúnh tõ ®un nãng (trõ Hg). 0. 0. to. S. S. xuèng. . Ph¶n øng cÇn. 2 2. ThÝ dô: Fe S Fe S 0. 2 2. 0. Hg S Hg S 2. T¸c dông víi dung dÞch axit - Dãy hoạt động hóa học của kim loại: K Ba Ca Na Mg Al Mn Zn Cr Fe Ni Sn Pb H2 Cu Ag Hg Pt Au. a) Víi dung dÞch H2SO4 lo·ng, HCl - Tõ K Ni: cã ph¶n øng Nhiều kim loại có thể khử đợc ion H+ trong các dung dịch axit H2SO4 lo·ng, HCl thµnh hi®ro. ThÝ dô: 0. 1. 2. 0. Fe 2 HCl Fe Cl2 H 2 b) Với dung dịch H2SO4 đặc, HNO3 * Với dung dịch H2SO4 đặc 6. - Hầu hết kim loại (trừ Pt, Au) khử đợc S (trong H2SO4) xuống số oxi ho¸ thÊp h¬n (+4/SO2, 0/S, -2/H2S).. 3. C¸C HO¹T §éNG Hoạt động 1: Tính chất hóa học chung cña kim lo¹i - GV: V× sao tÝnh chÊt hãa häc chung cña kim lo¹i lµ tÝnh khö? + HS đọc SGK và trả lời - GV ph©n biÖt l¹i cho HS c¸c kh¸i niÖm: tÝnh khö – chÊt bÞ oxi hãa – tÝnh oxi hãa – chÊt bÞ khö – qu¸ tr×nh (sù) oxi hãa – qu¸ tr×nh (sù) khö - Vì đã đợc học nhiều lần ở nhiều bµi trong ch¬ng tr×nh L9, L10, L11, do đó GV nên để HS chủ động làm TN và viết PTHH của c¸c P¦ trong phÇn kim lo¹i t¸c dông víi phi kim, víi dung dÞch axit, víi dung dÞch muèi. 1. T¸c dông víi phi kim - GV hớng dẫn để HS làm TN nghiªn cøu: * Kim lo¹i t¸c dông víi phi kim: §èt d©y Fe trong khÝ O2, khÝ Cl2 §èt bét Al trong kh«ng khÝ Trộn bột Fe với bột S rồi đốt Rắc bột S lên Hg đựng trong chén sø. HS viÕt PTHH cña c¸c P¦ 2. T¸c dông víi dung dÞch axit * Khi d¹y vÒ néi dung kim lo¹i t¸c dông víi dung dÞch axit GV nªn chia râ dµn bµi, dïng d·y ho¹t động hóa học của kim loại HS đãđợc học ở các lớp dới (cha phải d·y ®iÖn hãa) th× HS míi n¾m chắc đợc kiến thức - GV hớng dẫn để HS làm TN nghiªn cøu: * Kim lo¹i t¸c dông víi dung dÞch axit - Cho ®inh Fe vµo dung dÞch HCl - Cho ®inh Fe vµo dung dÞch H2SO4 đặc nguội - Cho vôn Cu vµo dung dÞch.
<span class='text_page_counter'>(36)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 - H2SO4 đặc, nguội làm thụ động hoá Al, Fe, Cr, ... HNO3 loãng hoặc đặc, dung dịch ThÝ dô: H2SO4 loãng và đặc. 0 6 2 4 o HS viÕt PTHH cña c¸c P¦. t Cu 2H 2 S O 4 (đặc) Cu SO 4 S O 2 2H 2O - GV nhí: kh«ng cho HS viÕt c) Víi dung dÞch HNO3 PTHH víi Sn, Pb v× + Sn tan chËm 5 * Hầu hết kim loại (trừ Pt, Au) khử đợc N (trong HNO3) xuống số trong dung dịch H2SO4 loãng, dung dÞch HCl oxi ho¸ thÊp h¬n (+4/NO2, +2/NO, +1/N2O, 0/N2, -3/NH4NO3). + PbCl2, PbSO4 tan Ýt trong H2O, * HNO3 đặc, nguội làm thụ động hoá Al, Fe, Cr, ... dung dÞch H2SO4 lo·ng, dd HCl ThÝ dô: - NÕu líp kh¸, giái: 0 +5 +2 +2 3Cu + 8HNO3 (lo·ng) 3Cu (NO3 )2 + 2NO + 4H 2O GV híng dÉn HS lµm TN Fe hoÆc Al t¸c dông víi dung dÞch HCl, dung dịch HNO3 đặc nguội để HS hiểu rõ thế nào là sự thụ động hóa cña Fe, Al, Cr trong dung dÞch HNO3 đặc nguội, dung dịch H2SO4 đặc nguội. 3. T¸c dông víi níc - HS đọc SGK nội dung kim loại t¸c dông víi H2O. 3. T¸c dông víi níc C¸c kim lo¹i ë nhãm IA vµ IIA cña b¶ng tuÇn hoµn (trõ Be, Mg) * GV híng dÉn HS lµm TN: cho 1 do có tính khử mạnh nên có thể khử đợc H2O ở nhiệt độ thờng mẩu Na bằng hạt đậu xanh vào ống thành hiđro. Các kim loại còn lại có tính khử yếu hơn nên chỉ khử đ- nghiệm chứa từ 1/2 đến 2/3 H2O. ợc H2O ở nhiệt độ cao (thí dụ Fe, Zn,...) hoặc không khử đợc H2O Sau khi p xong nhỏ 1-2 giọt phenolphtalein vµo. (thÝ dô Ag, Au,...). ThÝ dô: 0 1 1 0 - HS nhËn xÐt råi viÕt PTHH cña 2 Na 2 H2 O 2 Na OH H2 P¦. 4. T¸c dông víi dung dÞch muèi - GV nªn chia l¹i dµn bµi: + tõ K Na 4. T¸c dông víi dung dÞch muèi + tõ Mg Hg Kim loại mạnh hơn có thể khử đợc ion của kim loại yếu hơn trong - HS làm TN: ngâm đinh Fe trong dung dÞch muèi thµnh kim lo¹i tù do. dung dÞch CuSO4, d©y Cu trong Thí dụ: Ngâm một đinh sắt (đã làm sạch lớp gỉ) vào dung dịch dung dịch AgNO , quan sát hiện t3 CuSO4, sau mét thêi gian mµu xanh cña dung dÞch CuSO 4 bÞ nh¹t îng, gi¶i thÝch, viÕt PTHH cña c¸c dần và trên đinh sắt có lớp đồng màu đỏ bám vào. P¦ 0 +2 +2 0 - GV lµm TN: cho 1 mÈu Na b»ng Fe + Cu SO 4 Fe SO 4 + Cu h¹t ®Ëu xanh vµo èng nghiÖm chøa dung dÞch CuSO4. HS quan s¸t hiện tợng. GV đặt câu hỏi: Có Cu kim loại đợc tạo ra không? GV gi¶i thÝch, híng dÉn HS viÕt PTHH cña P¦.. 3.
<span class='text_page_counter'>(37)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 Ngµy so¹n: 10 /11/2011 TiÕt PPCT : 29. Bµi 18.. TÝNH CHÊT CñA KIM LO¹I. D·Y §IÖN HãA CñA KIM LO¹I (t3). i. môc tiªu: 1. Kiến thức : - BiÕt d·y ®iÖn ho¸ cña kim lo¹i. 2. Kĩ năng: - Dự đoán được chiều phản ứng oxi hóa – khử dựa vào dãy điện hóa II. chuÈn bÞ: - Hãa chÊt: + D©y Fe, Cu, Ag, Zn + Dung dÞch: HCl, FeSO4 , AgNO3 , CuSO4 - Dụng cụ: ống nghiệm, kẹp ống nghiệm, giá ống nghiệm, đèn cồn, chén sứ, chậu thủy tinh, - HoÆc: c¸c phim thÝ nghiÖm, m« pháng IV- TIẾN TR×NH TIẾT DẠY: 1. Ổn định tổ chức lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: (Kết hợp với dạy bài mới) 3. Tiến tr×nh tiết dạy: NéI DUNG III.D·y ®iÖn ho¸ cña kim lo¹i 1. CÆp oxi ho¸ - khö cña kim lo¹i Nguyªn tö kim lo¹i dÔ nhêng electron trë thµnh ion kim lo¹i, ngîc l¹i ion kim lo¹i cã thÓ nhËn electron trë thµnh nguyªn tö kim lo¹i. + ThÝ dô: Ag + 1e Ag Cu2+ + 2e Cu Fe2+ +2e Fe - Các nguyên tử kim loại (Ag, Cu, Fe,...) đóng vai trò chất khử, các ion kim loại (Ag+, Cu2+, Fe2+...) đóng vai trò chất oxi hoá. - ChÊt oxi ho¸ vµ chÊt khö cña cïng mét nguyªn tè kim lo¹i t¹o nªn cÆp oxi ho¸ - khö. ThÝ dô ta cã cÆp oxi ho¸ - khö : Ag +/Ag ; Cu2+/Cu ; Fe2+/Fe.. 2. So s¸nh tÝnh chÊt cña c¸c cÆp oxi ho¸ - khö ThÝ dô: So s¸nh tÝnh chÊt cña hai cÆp oxi ho¸ - khö Cu2+/Cu vµ Ag+/Ag, thực nghiệm cho thấy Cu tác dụng đợc với dung dịch muèi Ag+ theo ph¬ng tr×nh ion rót gän: Cu + 2Ag+ Cu2+ + 2Ag So sánh : Ion Cu2+ không oxi hoá đợc Ag, trong khi đó Cu khử đợc ion Ag+. Nh vậy, ion Cu2+ có tính oxi hoá yếu hơn ion Ag +. Kim lo¹i Cu cã tÝnh khö m¹nh h¬n Ag.. C¸C HO¹T §éNG * Hoạt động 1: Dãy điện hoá của kim lo¹i 1. CÆp oxi ho¸ - khö cña kim lo¹i - GV yªu cÇu HS viÕt ph¬ng tr×nh ion rút gọn của phản ứng ở hoạt động 2: Fe t¸c dông víi dung dÞch CuSO4, Cu t¸c dông víi dung dÞch AgNO3, x¸c định vai trò của các chất tham gia phản ứng, từ đó dẫn vào khái niệm “cÆp oxi hãa - khö cña kim lo¹i”. Fe + Cu2+ Fe2+ + Cu ChÊt oxi hãa nghÜa lµ: Cu2+ + 2e Cu Cu + 2Ag+ Cu2+ + 2Ag ChÊt khö nghÜa lµ: Cu Cu2+ + 2e . Cu2+ + 2e Cu Ta cã cÆp oxi hãa - khö: Cu2+/Cu * Hoạt động 2: 2. So s¸nh tÝnh chÊt cña c¸c cÆp oxi ho¸ - khö - HS đọc SGK phần 2 và 3 * Hoạt động 3: 3. D·y ®iÖn ho¸ cña kim lo¹i - Quay l¹i ph¶n øng ë h® 2: Fe t¸c dông víi dung dÞch CuSO4 3. D·y ®iÖn ho¸ cña kim lo¹i Ngời ta đã so sánh tính chất của nhiều cặp oxi hoá - khử và sắp Cu tác dụng với dung dịch AgNO3 Fe t¸c dông víi dung dÞch HCl xÕp thµnh d·y ®iÖn ho¸ cña kim lo¹i: + Theo d·y ®iÖn hãa: chiÒu cña ph¶n K+Na+Mg2+Al3+Zn2+Fe2+Ni2+Sn2+Pb2+H+Cu2+Ag+Au3+ øng: TÝnh 2+oxi ho¸ cña ion kim lo¹i t¨ng Cu2+ Fe Fe2+ K NaChÊt MgoxiAl Ni oxi Sn ho¸ Pbm¹nh H2 Cu Ag Au ho¸Zn yÕu Fe ChÊt h¬n TÝnh khö cña kim lo¹ih¬n gi¶m. 3.
<span class='text_page_counter'>(38)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013. 4. ý nghÜa cña d·y ®iÖn ho¸Cu cña kim lo¹i Fe h¬n dù ®o¸n chiÒu cña ph¶n øng D·y ®iÖn cña kimChÊt lo¹ikhö choyÕuphÐp ChÊt ho¸ khö m¹nh h¬n gi÷a 2 cÆp oxi ho¸ - khö theo quy t¾c (anpha): Ph¶n øng gi÷a 2 cÆp oxi ho¸ - khö sÏ x¶y ra theo chiÒu, chÊt oxi ho¸ m¹nh nhÊt sÏ Fe + Cu2+ Fe2+ + Cu Theo oxi ho¸ chÊt khö m¹nh nhÊt, sinh ra chÊt oxi ho¸ yÕu h¬n vµ chÊt d·y ®iÖn hãa: chiÒu cña ph¶n øng: khö yÕu h¬n.Fe2+ H+ ChÊt oxi ho¸ ChÊt ho¸vµ Cu2+/Cu x¶y ra theo chiÒu 2+/Fe ThÝ dô: Ph¶n øng gi÷a 2 cÆpm¹nh Feoxi yÕu h¬n h¬n ion Cu2+ oxi ho¸ Fe t¹o ra ion Fe2+ vµ Cu. Cu2+ + Fe Fe2+ + Cu ChÊt oxi ho¸ m¹nh ChÊt khö m¹nh ChÊt oxi ho¸ yÕu ChÊt khö Fe yÕu H2 ChÊt khö m¹nh h¬n. ChÊt khö yÕu h¬n. Fe + 2H+ Fe2+ + H2 Hoạt động 4: Củng cố bài, bài tập về nhà Cho Fe vào dung dịch CuSO4, cho kim loại Cu vào dung dịch Fe 2(SO4)3 thu đợc FeSO4 và CuSO4. ViÕt ph¬ng tr×nh ph©n tö, ph¬ng tr×nh ion rót gän cña c¸c ph¶n øng. So s¸nh vµ rót ra kÕt luËn vÒ c¸c chÊt oxi hãa, chÊt khö, c¸c cÆp oxi hãa - khö cña c¸c nguyªn tö vµ ion. Ngày Soạn: 15/11/2011 TiÕt PPCT: 31 Bµi 19.. hîp kim i. môc tiªu: 1. Kiến thức : - BiÕt hîp kim lµ g×. Vµ cÊu t¹o nh thÕ nµo. - BiÕt tÝnh chÊt vµ øng dông cña hîp kim. 2. Kĩ năng II. chuÈn bÞ: MÉu vËt hoÆc tranh ¶nh vÒ hîp kim IV- TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY: 1. Ổn định tổ chức lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: (Kết hợp với dạy bài mới) 3. Tiến trình tiết dạy: 1. Chia HS thành từng nhóm 3 đến 5 em. 2. Mçi nhãm chuÈn bÞ tríc mét néi dung cña bµi theo sù ph©n c«ng cña líp phã häc tËp. 3. NÕu lµ lÇn ®Çu th¶o luËn tæ nhãm hoÆc thuyÕt tr×nh th× gi¸o viªn ph¶i híng dÉn kü cho HS cách soạn bài, nêu vấn đề, giải quyết vấn đề, chất vấn nhóm bạn, nêu thắc mắc với giáo viên về nội dung bài cha hiểu rõ, hiểu kỹ sau khi đã thảo luận, chất vấn với nhau. 4. Néi dung c¸c nhãm chuÈn bÞ Mỗi nhóm chuẩn bị nội dung bài đợc phân công Nhãm 1: Kh¸i niÖm hîp kim. Nhãm 2: TÝnh chÊt cña hîp kim. Nhãm 3: øng dông cña hîp kim. 5. TiÕn tr×nh tiÕt häc Mỗi nhóm cử đại diện lên dẫn nội dung bài đợc phân công theo cách riêng của từng nhóm * Hoạt động 1: Học sinh thảo luận tổ nhóm NéI DUNG Nhãm 1: I. Kh¸i niÖm - §a c¸c mÉu vËt hoÆc tranh ¶nh giíi thiÖu + 1 m¶nh ®uyra lµ hîp kim cña Al, Cu, Mu, Mg + 1 thanh thÐp (1 miÕng gang) lµ hîp kim cña. 3. C¸C HO¹T §éNG.
<span class='text_page_counter'>(39)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 - Mêi nhãm b¹n tr¶ lêi Hîp kim lµ vËt liÖu kim lo¹i cã chøa thªm mét hay nhiÒu nguyªn tè. Nguyªn tè trong hîp kim cã thÓ lµ kim lo¹i hoÆc phi kim.. Fe,C - Mêi nhãm b¹n tr¶ lêi + ChØ vµo d©y chuyÒn, nhÉn, hoa (b«ng) tai lµm - Gi¸o viªn giíi thiÖu: b»ng vµng t©y lµ hîp kim cña Au, Cu, Ag +) Thí dụ về độ cứng: vàng 99,99% (vàng ta) đẹp B¹n h·y cho biÕt: hîp kim lµ g×? nhng mềm, những đồ dùng bằng vàng 99,99% dễ méo và mòn. Để khắc phục những nhợc điểm đó Nhãm 2: II. TÝnh chÊt cña hîp kim ngêi ta dïng hîp kim cña vµng víi Ag, Cu (vµng Có thể dùng mẫu của nhóm 1 để nêu vấn đề: Hợp 14K, 18K - vàng tây) để làm đồ trang sức và đúc kim cã ¸nh kim, dÉn ®iÖn, dÉn nhiÖt, cã dÎo tiÒn. kh«ng b¹n? +) Thí dụ về tính dẫn điện: độ dẫn điện của Cu - Dùa vµo SGK giíi thiÖu: rất tốt (đứng thứ 2, sau Ag). Độ dẫn điện của 1. Trong đa số tinh thể hợp kim có liên kết kim đồng giảm nhanh nếu có lẫn tạp chất. Do vậy, loại, do đó hợp kim có những tính chất của kim dây điện là đồng có tinh khiết với 99,99%. lo¹i: dÉn ®iÖn, dÉn nhiÖt, cã ¸nh kim,... +) Thí dụ về nhiệt độ nóng chảy: 2. Hợp kim dẫn điện và dẫn nhiệt kém hơn kim + Nhiệt độ nóng chảy của Sn = 2320C lo¹i thµnh phÇn. + Nhiệt độ nóng chảy của Pb = 327,40C 3. Độ cứng của hợp kim lớn hơn độ cứng của kim Nhiệt độ nóng chảy của hợp kim Sn - Pb (thiếc loại thành phần nhng độ dẻo thì kém hơn. Thí hàn) = 2100C dụ : Hợp kim Au-ðCu (8 12% Cu) cứng hơn + Nhiệt độ nóng chảy của Bi = 0C vµng, hîp kim Pb -ðSb cøng h¬n Pb. + Nhiệt độ nóng chảy của Sn = 2320C 4. Nhiệt độ nóng chảy của hợp kim thờng thấp + Nhiệt độ nóng chảy của Pb = 327,40C hơn nhiệt độ nóng chảy của các kim loại thành + Nhiệt độ nóng chảy của Sb = 0C phÇn. Nhiệt độ nóng chảy của hợp kim Bi-Sn-Pb-Sb Thí dụ: Gang và thép là hợp kim Fe-C có nhiệt độ = 650C nóng chảy thấp hơn nhiệt độ nóng chảy của sắt Giáo viên chuẩn bị thêm một số hình ảnh để giới nguyªn chÊt. thiÖu thªm víi häc sinh: +) ThÐp kh«ng gØ (Fe(74%)-Ni(8%)-Cr(18%)): chÕ t¹o dông cô y tÕ, nhµ bÕp. Nhãm 3: III. øng dông cña hîp kim +) Thép Mn rất bền, chịu đợc va đập mạnh, dùng Dïng tranh hoÆc h×nh ¶nh tr×nh chiÕu b»ng để chế tạo đờng ray xe lửa, máy nghiền đá. +) Thép W-Mo-Cr rất cứng dù ở nhiệt độ cao, dùng power point giíi thiÖu vÒ nh÷ng øng dông cña chÕ t¹o lìi dao c¾t gät kim lo¹i cho m¸y tiÖn, m¸y hîp kim. phay. +) §uyra hîp kim Al(95%), Cu(4%), Mn-MgSi(1%). §uyra nhÑ gÇn nh nh«m nhng l¹i rÊt cøng, cøng gÊp 4 lÇn nh«m tøc gÇn b»ng thÐp mµ l¹i nhÑ b»ng 1/3 thÐp. §uyra bÒn. Dïng lµm vËt liÖu chÕ t¹o m¸y bay, « t«. * Hoạt động 2: Hớng dẫn về nhà: Bài tập 3, 4, 5/SGK.. 3.
<span class='text_page_counter'>(40)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013. Ngày soạn: 22/ 11/ 2011 Tiết PPCT: 32. BÀI 21.. ĐIỀU CHẾ KIM LOẠI( T1). I. Mục tiêu của bài học 1. Kiến thức Biết nguyên tắc chung về điều chế kim loại. Hiểu các phương pháp được vận dụng để điều chế kim loại. Mỗi phương pháp thích hợp với sự điều chế những kim loại nào. Dẫn ra được những phản ứng hoá học và điều kiện của phản ứng điều chế những kim loại cụ thể. 2. Kĩ năng. Biết giải các bài toán điều chế kim loại, trong đó có bài toán điều chế kim loại bằng phương pháp điện phân không hoặc có sử dụng định luật Farađay. II. Chuẩn bị Bảng Dãy điện hoá chuẩn của kim loại, Bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học. HS xem lại Bài 16 ở nhà. Tiết 1: mục I, II1,2 Tiết 2: mục II3. III III. Hoạt động dạy học Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. Hoạt động 1 (3 – 4 phút) GV thông báo, trong tự nhiên chỉ có một số ít kim loại tồn tại ở trạng thái tự do, như Au, Pt, Hg ... Hầu hết các kim loại khác đều dưới dạng các hợp chất hoá học (oxit, muối)., kim loại tồn tại ở dạng ion dương. GV đặt câu hỏi, nguyên tắc điều chế kim loại là gì ? Bằng cách nào có thể chuyển những ion kim loại thành kim loại tự do ? Hoạt động 2 (8 – 10 phút). GV hướng dẫn HS nghiên cứu SGK : Cơ sở của việc điều chế kim loại bằng phương pháp thuỷ luyện là gì ? Dẫn thí dụ và viết phương trình phản ứng hoá học.. I. NGUYÊN TẮC ĐIỀU CHẾ KIM LOẠI. Thực hiện sự khử : Mn+ + ne M. Phương pháp thuỷ luyện được dùng để điều chế những kim loại nào ?. Hoạt động 3 (5 – 7 phút). Cơ sở khoa học của phương pháp nhiệt luyện điều chế kim loại là gì ? Dẫn ra một số kim loại được điều chế bằng phương pháp nhiệt luyện, viết phương trình phản ứng hoá học, điều. II. PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU CHẾ KIM LOẠI 1.Phương pháp thuỷ luyện - HS nêu: Dùng hoá chất thích hợp như H2SO4, NaOH, NaCN… tách hợp chất của kim loại ra khỏi quặng. Sau đó dùng chất khử để khử ion kim loại thành kim loại tự do - Thí dụ: Điều chế Ag từ quặng sunfua Ag2S: Ag2S + 4NaCN 2Na[Ag(CN)2] + Na2S 2Na[Ag(CN)2] + Zn Na 2[Zn(CN)4] + 2Ag Dùng Fe để khử ion Cu 2+ trong dd muối đồng Fe + CuSO4 FeSO4 + Cu ↓ - Phương pháp nàydùng để điều chế kim loại yếu.. 4.
<span class='text_page_counter'>(41)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013. kiện của những phản ứng này là gì ?. 2. Ph¬ng ph¸p nhiÖt luyÖn. Những kim loại nào thường được điều - C¬ së: Khö nhøng ion kim lo¹i trong oxit ë nhiệt độ cao bằng các chất khử nh: C, chế bằng phương pháp nhiệt luyện ? CO, H2 hoÆc Al, KL kiÒm, KL kiÒm Hoạt động 4 (13 – 15 phút). thæ. Cơ sở của phương pháp điện phân điều - ThÝ dô: : t chế kim loại là gì ? Fe2O3 +3 CO 2 Fe + 3 CO2 PbO + H2 Pb + H2O ZnO + C Zn + CO Với kim loại kém hoạt động như Hg, Ag chỉ cần đốt cháy quặng cũng đã thu được kim loại mà không cần tác nhân khử: HgS + O2 Hg + SO2 - Dùng trong CN, để điều chế những kim loại hoạt động trung bình. o. Ngày soạn: 22/ 11/ 2011 Tiết PPCT: 33. BÀI 21.. ĐIỀU CHẾ KIM LOẠI( T2). I. Mục tiêu của bài học 1. Kiến thức Hiểu các phương pháp được vận dụng để điều chế kim loại. Mỗi phương pháp thích hợp với sự điều chế những kim loại nào. Dẫn ra được những phản ứng hoá học và điều kiện của phản ứng điều chế những kim loại cụ thể. 2. Kĩ năng. Biết giải các bài toán điều chế kim loại, trong đó có bài toán điều chế kim loại bằng phương pháp điện phân không hoặc có sử dụng định luật Farađay. II. Chuẩn bị: III. Tiến trình dạy học 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ: – Từ FeS 2 điều chế kim loại Fe bằng cách nung FeS2 Fe2O3, sau đó dùng phương pháp nhiệt luyện. Viết PTPU – Từ Cu(OH)2 điều chế kim loại Cu có thể dùng phương pháp nào? Viết PTPU 3. Bài mới. Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. II. PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU CHẾ KIM LOẠI - Những kim loại nào có thể được điều chế 1.Phương pháp thuỷ luyện 2. Ph¬ng ph¸p nhiÖt luyÖn bằng phương pháp điện phân ? Dẫn ra thí dụ điều chế kim loại hoạt động 3. Phương pháp điện phân. Hoạt động 1:. bằng phương pháp điện phân, thí dụ, điều HS trả lời:Phương pháp điện phân dùng năng. 4.
<span class='text_page_counter'>(42)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013. chế Na (nguyên liệu, trạng thái, sơ đồ và lượng của dòng điện để gây ra sự biến đổi hoá phương trình điện phân). học, đó là phản ứng oxi hoá - khử. Trong sự Dẫn thí dụ điều chế kim loại hoạt động điện phân, tác nhân khử là cực (–) mạnh hơn trung bình bằng phương pháp điện phân, nhiều lần tác nhân khử là chất hoá học. Thí dụ, thí dụ điều chế Zn (nguyên liệu, trạng không một chất hoá học nào có thể khử được các ion kim loại kiềm thành kim loại. Trong điện thái, sơ đồ và phương trình phân, tác nhân oxi hoá là cực (+) mạnh hơn điện phân). nhiều lần tác nhân oxi hoá là chất hoá học. GV: Thí dụ, không một chất hoá học nào có thể oxi hoá được ion F– thành khí F2. Dùng trong CN, để điều chế những kim loại Những phản ứng này có thể thực hiện hoạt động trung bình. bằng phương pháp điện phân. Vì vậy, - Thí dụ: Sơ đồ điện phân dung dịch ZnSO4 bằng phương pháp điện phân, người ta Cực (-) có thể điều chế được hầu hết các kim Zn2+, H2O ZnSO4 loại, kể cả những kim loại có tính khử (dd) Cực (+) mạnh nhất. Người ta cũng điều chế SO42-, H2O được nhiều phi kim, kể cả những phi Zn2++2eZn 2H2O4H++O2+4e kim có tính oxi hoá mạnh nhất. Phương trình điện phân: Hoạt động 2 2 ZnSO4 + H2O 2 Zn + 2 H2SO4 + O2 Hoạt động 2. Củng cố bài học. III. ĐỊNH LUẬT FARADAY * GV củng cố bài học bằng cách cho HS làm AIt m 96500n - Thí dụ: một số bài tập sau : - Công thức: Tính khối lượng Cu thu được ở cực (-) sau 1 giờ điện phân dd CuCl2 với cường độ dòng điện là 5 ampe.. Bài tập 1 trong SGK.. mCu . 64.5.3600 5,9 gam 96500.2. Ngày soạn : 28/11/2011 Tiết PPCT 34. ÔN TẬP HỌC KÌ 1 .I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc - HÖ thèng kiÕn thøc: este - lipit; cacbonhidrat; amin, minoaxit vµ protein; polime vµ vËt liÖu polime; TÝnh chÊt cña kim lo¹i.. 2. KÜ n¨ng - HS lµm bµi tËp: Ph©n biÖt, biÖn luËn vµ bµi tËp tÝnh to¸n th«ng thêng. II- ChuÈn bÞ - GV: §Ò c¬ng «n tËp. - HS: Làm đề cơng ôn tập. III- Tổ chức các hoạt động dạy học 1. ổn định lớp, kiểm tra sĩ số: 2. Bµi «n tËp Hoạt động 1: Hệ thống kiến thức. §Ò c¬ng «n tËp häc kú I – Líp 12 A. LÝ thuyÕt Ch¬ng 1: este-lipit 1) Kh¸i niÖm este vµ chÊt bÐo? 2) Ph¶n øng c¬ b¶n cña este vµ chÊt bÐo?. 4.
<span class='text_page_counter'>(43)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013. Ch¬ng 2: Cacbohi®rat 1) Trình bầy đặc điểm cấu tạo của glucozơ và fructozơ; sacarozơ; tinh bột và xenlulozơ? 2) Tr×nh bÇy tÝnh chÊt ho¸c häc cña glucoz¬ vµ fructoz¬; sacaroz¬; tinh bét vµ xenluloz¬? (Chó ý: «n tËp kÜ bµi tËp nhËn biÕt) Ch¬ng 3: Amin, amino axit vµ protein 1) Amin lµ g×? Tr×nh bÇy tÝnh chÊt ho¸ häc cña amin? 2) Amino axit lµ g×: Tr×nh bÇy tÝnh chÊt ho¸ häc cña amino axit? 3) Peptit vµ protªin lµ g×? Tr×nh bÇy tÝnh chÊt ho¸ häc cña chóng? Ch¬ng 4: Polime 1) Kh¸i niÖm vÒ polime? 2) Mét sè lo¹i vËt liÖu polime? Ch¬ng 5: §¹i c¬ng vÒ kim lo¹i 1) LK kim loại là gì? Nguyên nhân nào dẫn đến các KL đều có tính chất vật lí chung nh: dÎo, dÉn ®iÖn, dÉn nhiÖt vµ coa ¸nh kim? 2) Kim lo¹i cã nh÷ng tÝnh chÊt ho¸ häc c¬ b¶n nµo? ViÕt PTP¦? 3) ý nghÜa cña d·y ®iÖn ho¸ cña KL? 4) Tr×nh bÇy nguyªn t¾c vµ c¸c ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ kim lo¹i?. Ngày soạn : 02/12/2011 Tiết PPCT 35. ÔN TẬP HỌC KÌ 1 §Ò c¬ng «n tËp ho¸ häc 12 - Häc k× I B. Bµi tËp: I- Aminoaxit C©u 1: ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng ho¸ häc cña Anilin vµ Glixin víi: NaOH; HCl; C2H5OH vµ ph¶n øng trïng ngng? C©u 2: ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng cña: p-HO-C6H4-NH2 víi NaOH; dd Br2 vµ HCl? C©u 3: ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng cña: p-HOOC-C6H4-NH2 víi NaOH; HCl; ddBr2; C2H5OH vµ ph¶n øng trïng ngng? C©u 4: Cho d·y ph¶n øng: Glixin ⃗ NaOH X ⃗ NaOH HCl Y vµ Alanin ⃗ HCl X1 ⃗ Y1? ViÕt ptp? vµ cho biÕt m«i trêng cña Y vµ Y1? Gi¶i thÝch? C©u 5: Ph©n biÖt c¸c chÊt sau: a) C¸c dd chÊt sau: axit axetic; axit fomic; metylamin; glixin; anilin? b) C¸c dd chÊt sau: phenol; anilin; benzen; stiren; toluen? C©u 6: Cho c¸c chÊt sau: axit oxalic; etilen glicol; alanin; Glixin. ViÕt pø trïng ngng cho polipeptit cã thÓ cã? II- POLIME C©u 1: ViÕt c¸c ph¶n øng trïng hîp t¹o polime cña c¸c monome t¬ng øng sau: etilen; propilen; but-2-en; metyl acrylat; metyl metacrylat; vinyl clorua; buta-1,3-®ien (®ivinyl); 2-metyl buta-1,3-®ien? C©u 2: a) ViÕt ph¬ng tr×nh ®iÒu chÕ c¸c polime sau tõ c¸c monome t¬ng øng: PE; PP; PVC; PVN; Cao su buna; Cao su buna-S; Cao su buna-N; Cao su clopren; Cao su isopren; PMM; PMA; PPF; T¬ nilon-6; T¬ enang; T¬ nilon -6,6; T¬ capron; T¬ lapsan? b) Cho biÕt trong c¸c chÊt polime trªn, chÊt nµo lµ poliamit; polipeptit; polieste; poliete? C©u 3: a) Mét lo¹i cao su buna cã ph©n tö khèi lµ 66 636 ®vC. TÝnh sè m¾t xÝch trung b×nh cña cao su trªn? b) Một peptit thuỷ phân chỉ thu đợc glixin, có khối lợng mol là 66 165 g/mol. Tính số m¾t xÝch trung b×nh cña polime? Câu 4: Clo hoá PVC thu đợc một polime chứa 63,96% cho về khối lợng, trung bình 1 ph©n tö clo ph¶n øng víi k m¾t xÝch trong m¹ch PVC. TÝnh i¸ trÞ cña k ? III- Kim lo¹i C©u 1: Tr×nh bµy tÝnh chÊt ho¸ häc chung cña kim lo¹i? vµ khi lÊy VD víi c¸c kim lo¹i sau: Na (K); Ca (Ba); Mg; Al; Fe; Zn? C©u 2: Cho hçn hîp kim lo¹i: Al, Mg, Fe, Cu chia lµm 3 phÇn: PhÇn 1: Cho t¸c dông víi dd H 2SO4 lo·ng (HoÆc HCl) vµ dd A1. Cho Ba(OH)2 d vµo dd A1 thu kết tủa B1, lọc B1 nung đến khối lợng không đổi đợc rắn C1. PhÇn 2: Cho t¸c dông víi HNO 3 lo·ng, cho khÝ kh«ng mµu ho¸ n©u trong kh«ng khÝ vµ dd A. Cho NaOH vào dd A2 tới d thu đợc kết tủa B2, lọc B2 đem nung đến khối lợng không đổi đợc rắn C2. Phần 3: Cho tác dụng với H2SO4 đặc nguội.. 4.
<span class='text_page_counter'>(44)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013. ViÕt c¸c ph¬ng tr×nh ph¶n øng? C©u 3: a) Cho Na vµo dd CuSO4. Nªu hiÖn tîng vµ viÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng? b) Cho Ba vµo dd FeCl3. Nªu hiÖn tîng vµ viÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng? c) Cho mÈu K vµo dd Al2(SO4)3 tíi d. Nªu hiÖn tîng vµ viÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng? d) Cho mÈu Ba vµo dd ZnSO4 tíi d. Nªu hiÖn tîng vµ viÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng? Ngày soạn: 23/12/2011 TIẾT PPCT: 37 Bài 20.. SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI. I. Mục tiêu: 1. Kiến thức Hiểu các khái niệm: thế nào là ăn mòn kim loại, ăn mòn hóa học và ăn mòn điện hóa. Hiểu các điều kiện và bản chất của ăn mòn hóa học và ăn mòn điện háo Hiểu nguyên tắc và các biện pháp chống ăn mòn kim loại 2. kĩ năng phân biết được hiện tượng ăn mòn hóa học và ăn mòn điện hóa các kim loại xảye ra trong tự nhiên, trong dời sống gia đình và trong sản xuất. Biết sử dụng các biện pháp bảo vệ đồ dùng, công cụ lao động bằng kimloại chống sự ăn mòn kim loại. Biết cách giữ gìn các đồ vật bằng kim loại như tráng mã bằng thiếc kẽm II. Chuẩn bị. III. Phương pháp dạy học. IV. Thiết kế các hoạt động dạy học Hoạt độngcủa giáo viên. Hoạt động của học sinh Hoạt động 1: I. Khái niệm Có hiện tượng gì khi đồ dùng bằng kim Vậy ăn mòn kim loại là sự phá huỷ kim loại để lâu ngày? loại hoặc hợp kim do tác dụng các chât Hiện tượng đó đựoc gọi là sự ăn mòn kim trong môi trường. loại. Các khía niệm tưong tự: bị oxi hóa hay bị gỉ. Hoạt động 2: II. Hai dạng ăn mòn kim loại Dựa vào môi trừong và cơ chế của sự ăn 1. ăn mòn hóa học mòn người ta phân thành hai loại: là quá trình oxi hóa khử trong đó các e Bản chât của ăn mòn hóa học là gì? Nó của kim loại chuyển trực tiếp đến các chất thường xảy ra ở đâu? trong môi trường. Thường xảy ra ở các bộ phận củ lò đốt hoặc các thiết bị thường xuyên phải tiếp xúc với hơi nước. Gv: làm thí nghiệm biểu diễn như SGK. 2. ăn mòn điện hóa Nêu các hiện tượng thu đựoc từ thí hiện tựong: nghiệm? khi chưa nối dây thì bọt khsi thoát ra chậm Giải thích các hiện tuợng trên ? khi nối dây thì bọt khí thoat ra nhanh hơn và lại thoat ra ở lá đồng và kẽm giải thích khi chưa nối thì bọt khí thóat ra chậm ở lá Zn do ion H+ và Zn2+ cản trở nhau khi nối với lá Cu thì trở thành pin điện hóa nên do ion H+ và Zn2+ đi về hai phía và không cản trở nhau nữa.. 4.
<span class='text_page_counter'>(45)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013. Hiện tượng trên gọi là ăn mòn điện hóa vậy cho biết ăn mònn điện hóa là gì?. Dựa vào thí nghiệm em hãy cho biết có những điều kiện nào để ăn mòn điện hóa xảy ra?. Khía niệm Là quá trình oxi hóa khử, trong đó kim loại bị ăn mòn do tác dụng của chất điện li tạo nên dòng e chuyển từ cực âm đến cực dương Điều kiện: Có đủ 3 điều kiện: Các điện cực phải khác nhau về bản chất Các điện cực phải tiếp xúc với nhau: trực tiếp hoặc gián tiếp qua dây dẫn Các điện cực phải cùng tiếp xúc với dd chất điện li. Nếu thiếu một trong 3 điều kiện trên thì ăn mòn điện hó chưa xảy ra Xét ăn mòn điện hóa xảy ra trong hợp kim của Fe để ngoài không khí ẩm?. HS đọc SGK và nắm được : Không khí ẩm là chát điện li Thép là hợp kim nên tạo được vô số các điện cực khác nhau và cùng tiếp xúc với nhau nên thỏa mãn đầy đủ 3 điều kiện của ăn mòn điện hóa Vì vậy có vô số pin điệnhóa trong hợp kim Fe. ở anot: O2 + 2 H2O + 4e 4OHViết các quá trình xảy ra ở các điện cực? ở catot: Fe Fe2+ + 2e Hoạt động 3: I. Chống ăn mòn kim loại Trong thực tế kim loại bị ăn mòn có nhiều 1. phương pháp bảo vệ bề mặt không? sơn , mã , bội trơn dầu mỡ .... Vạy để tránh sự ăn mòn đó người ta đã sử dụng những biện pháp nào? 2.phương pháp điện hóa. Cho biết trong ăn mòn điệnhóa thì kim Dùng một kim loại mạnh hơn để bảo vệ đồ loại nào bị ăn mòn? dùng bằng kim loại Ví dụ bảo vệ vỏ tàu bằng thép người ta dùng kim loại Zn Hoạt động 4: Củng cố và bài tập Dùng các bài tập 1,2,3 để củng cố ngay tại 2D, lớp 3B Bài tập về nhà 4,5 SGK và các bài trong sách bài tập. Ngày soạn: 25-12-2011 Tiết PPCT : 38. Bài 23.. LUYỆN TẬP( T1 ). I. Mục tiêu bài học 1. Kiến thức: Củng cố những kiến thức về : - Sự điện phân ( phản ứng hóa học xảy ra ở các điện cực của thiét bị điện phân). 4.
<span class='text_page_counter'>(46)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013. - Điều chế kim loại ( 3 phương pháp điều chế km loại). - Sự ăn mòn kim loại và các biện pháp chống ăn mòn kim loại. 2. kĩ năng: - biết xác định tên và dấu của các điện cục trong thiết bị điện phân. - Biết giải các bài tập liên quan đến kiến thức luyện tập. II- Chuẩn bị: - một số phiếu kiểm tra học sinh. - Một số tranh ảnh, hình vẽ về thiết bị điện phân, ăn mòn kim loại. III. Thiết kế các hoạt động dạy học Hoạt động của thầy Hoạt động 1: SỰ ĐIỆN PHÂN: * Thế nào là sự điện phân ?. Hoạt động của trò * Trả lời khái niệm sự điện phân : Sự điện phân là quá trình oxi hóa - khử xảy ra ở bề mặt các điện cực khí có dòng điện một * Tên và dấu của các điện cực trong thiết chiều đi qua chất điện li nóng chảy hoặc bị điện phân: - Tên và dấu của các điện cực dung dịch chất điện li. trong thiết bị điện phân và trong pin điện * tên thì giống nhưng khác nhau về dấu hóa có gì khác nhau? * Phản ứng hóa học giống nhau - Phản ứng hóa học xảy ra ở anot, ở Ở catot ( cực âm) xảy ra sự khử ( điện catot trong thiết bị điện phân và trong pin phân) điện hóa có khác nhau không? Ở catot ( cực dương) xảy ra sự khử ( pin) * Phản ứng hóa học trong quá trình điện Ở anot ( cực dương) xảy ra sự oxi hóa ( đp) phân : Ở anot ( cực âm) xảy ra sự oxi hóa ( pin) Những phản ứng hóa học nào xảy ra ở anot * Học sinh trả lời. và catot trong quá trình điện phân: Nhớ: - ở catot (-) xảy ra sự khử, chất có - Muối NaBr khan nóng chảy ( điên cực tính oxi hóa mạnh hơn dễ bi6 khử. trơ) - ở anot (+) xảy ra sự oxi hóa, chất có - dung dịch NaBr (điện cực trơ) tính khử mạnh hơn thì dễ bị oxi hóa. Viết phương trình điện phân cho mỗi - Nếu anot ( +) không trơ thì anot tan. trường hợp trên Hoạt động 2: SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI Trả lời: * Về bản chất, sự ăn mòn hóa học và sự ăn - giống: phản ứng oxi hóa – khử . mòn điện hóa học có gì giống và khác - khác nhau: ăn mòn hóa học: không nhau ? hình thành dòng điện. ăn mòn điện hóa học có hình thành dòng electron. * Có những biện pháp nào được dùng để Trả lời: - Biện pháp bảo vệ bề mặt như sơn, chống ăn mòn kim loại? Thực chất của mỗi tráng , mạ, bôi dầu mỡ, phủ chất dẻo… biện pháp là gì? Biện pháp bảo vệ điện hóa : dùng kim loại có tính khử mạnh hơn để bảo vệ Thực chất là cách li kim loại Hoạt động 3: PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU với môi trường. CHẾ KIM LOẠI: Trả lời: * Cơ sở khoa học của phương pháp này là - Cơ sở khoa học: khử ion dương kim loại gì? trong hợp chất thành kim loại tự do. * Phương pháp này thường dùng để điều - có 3 phương pháp : chế kim loại nào? * Thủy luyện : điều chế kim loại yếu * Nhiệt luyện: điều chế kim loại trung bình và yếu. * điện phân: điều chế kim loại mạnh. 4.
<span class='text_page_counter'>(47)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013. ( điện phân nóng chảy), trung bình , yếu ( điện phân dung dịch). Ngày soạn: 27-12-2011 Tiết PPCT : 39. Bài 23.. LUYỆN TẬP( T2 ). I. Mục tiêu bài học 1. Kiến thức: Củng cố những kiến thức về : - Sự điện phân ( phản ứng hóa học xảy ra ở các điện cực của thiét bị điện phân) - Điều chế kim loại ( 3 phương pháp điều chế km loại). - Sự ăn mòn kim loại và các biện pháp chống ăn mòn kim loại. 2. kĩ năng - Biết giải các bài tập liên quan đến kiến thức luyện tập. II- Chuẩn bị: GV chuẩn bị một số bài tập III. Thiết kế các hoạt động dạy học 1.Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ 3. Bài mới: GV hướng dẫn HS giải một số bài tập sau C©u 1: a) Ph©n biÖt c¸c dd sau: NH 4Cl; (NH4)2CO3; NaCl, Na2SO4; ZnSO4; AlCl3; CuCl2; FeCl2; FeCl3; AgNO3? (B»ng 1 ho¸ chÊt) b) Ph©n biÖt c¸c chÊt r¾n sau: Fe3O4 vµ Fe2O3? c) Ph©n biÖt c¸c chÊt r¾n sau: Al; Al2O3; Fe? C©u 2: T¸ch Ag ra khái hçn hîp: Ag; Fe; Cu ? C©u 3: Tr×nh bµy tÝnh chÊt ho¸ häc chung cña kim lo¹i? vµ khi lÊy VD víi c¸c kim lo¹i sau: Na (K); Ca (Ba); Mg; Al; Fe; Zn? Câu 4: Cho 0,88 g hỗn hợp Fe và Cu vào 200M dd AgNO 3 aM. Sau pứ kết thúc, thu đợc 2,784 gam chÊt r¾n vµ ddB. Cho ddB t¸c dông víi NaOH d, thu kÕt tña D. Nung D trong không khí đến khối lợng không đổi thu 0,96 gam hỗn hợp 2 oxit. Tính giá trị của a? C©u 5: Cho 1,2 gam hçn hîp Cu vµ Fe vµo 200 ml hçn hîp dd Cu(NO 3)2 bM vµ AgNO3 aM. Sau khi pứ kết thúc, thu đợc 2,496 g chất rắn A và ddB. Cho ddB td với NaOH d, kết tủa thu đợc đem nung ngoài không khí đến khối lợng không đổi thu 0,8 gam 1 oxit. Chất r¾n A kh«ng td víi ddHCl lo·ng, nhng ph¶n øng víi ddFeCl3 d, cßn 1,728 gam klo¹i. a) TÝnh khèi lîng Cu trong hçn hîp ®Çu ? b) TÝnh gi¸ trÞ cña a ?. : vÞ trÝ cña kim lo¹i trong b¶ng tuÇn hoµn vµ cÊu t¹o cña kim lo¹i I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: HS biÕt: - VÞ trÝ cña kim lo¹i trong b¶ng tuÇn hoµn. - CÊu t¹o cña nguyªn tö kim lo¹i vµ cÊu t¹o tinh thÓ cña c¸c kim lo¹i. - Liªn kÕt kim lo¹i. 2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng tõ vÞ trÝ cña kim lo¹i suy ra cÊu t¹o vµ tÝnh chÊt, tõ tÝnh chÊt suy ra øng dông vµ ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i. III. ChuÈn bÞ: - B¶ng tuÇn hoµn c¸c nguyªn tè hãa häc.. 4.
<span class='text_page_counter'>(48)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 IV. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1. Hoạt động của học sinh. Hoạt động 2. Hoạt động 3. Hoạt động 4 V. Cñng cè: VI. Rót kinh nghiÖm: TiÕt 30, 31, 32: tÝnh chÊt cña kim lo¹i. D·y ®iÖn ho¸ cña kim lo¹i I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: HS biÕt: - TÝnh chÊt vËt lÝ chung vµ tÝnh chÊt ho¸ häc chung cña kim lo¹i. - D·y ®iÖn ho¸ cña kim lo¹i. HS hiÓu: - Nguyªn nh©n g©y ra tÝnh chÊt vËt lÝ chung vµ tÝnh chÊt ho¸ häc chung cña kim lo¹i. 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn cho HS c¸c kü n¨ng sau: - Suy diÔn: Tõ vÞ trÝ cña kim lo¹i trong b¶ng tuÇn hoµn suy ra cÊu t¹o nguyªn tö vµ tõ cÊu t¹o nguyªn tö suy ra tÝnh chÊt cña kim lo¹i. - Gi¶i bµi tËp vÒ kim lo¹i. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i kÕt hîp víi TNBD. III. ChuÈn bÞ: - Dụng cụ: ống nghiệm, kẹp, ống hút nhỏ giọt, đũa thủy tinh . . . - Hóa chất: Na, dây sắt, dây đồng, dây nhôm, hạt kẽm, dd HCl, dd H2SO4 loãng, dd HNO3 lo·ng. IV. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1. Hoạt động của học sinh. Hoạt động 2. Hoạt động 3. 4.
<span class='text_page_counter'>(49)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013. Hoạt động 4 V. Cñng cè: VI. Rót kinh nghiÖm:. TiÕt 33: hîp kim. I. Môc tiªu bµi häc: HS biÕt: - Kh¸i niÖm vÒ hîp kim. - TÝnh chÊt vµ øng dông cña hîp kim trong c¸c nghµnh kinh tÕ quèc d©n. HS hiÓu: - V× sao hîp kim cã tÝnh chÊt c¬ häc u viÖt h¬n c¸c kim lo¹i vµ thµnh phÇn cña hîp kim. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i kÕt hîp víi ph¬ng tiÖn trùc quan. III. ChuÈn bÞ: - Mét sè hîp kim nh: gang, thÐp. IV. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1. Hoạt động của học sinh. Hoạt động 2. Hoạt động 3. Hoạt động 4 V. Cñng cè: VI. Rót kinh nghiÖm:. TiÕt 34, 35: LuyÖn tËp tÝnh chÊt cña kim lo¹i I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: - Củng cố kiến thức về cấu tạo nguyên tử kim loại, đơn chất kim loại và liên kết kim loại. - Giải thích đợc nguyên nhân gây ra các tính chất vật lý chung và tính chất hóa học đặc trng cña kim lo¹i. 2. Kü n¨ng: - ViÕt cÊu h×nh e nguyªn tö cña c¸c nguyªn tè kim lo¹i. - Suy diễn: Từ cấu tạo nguyên tử kim loại và đơn chất kim loại suy ra tính chất vật lý và tính chÊt hãa häc cña kim lo¹i. - Gi¶i bµi tËp vÒ kim lo¹i. II. Ph¬ng ph¸p:. 4.
<span class='text_page_counter'>(50)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 - §µm tho¹i. III. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1. Hoạt động của học sinh. Hoạt động 2. Hoạt động 3. Hoạt động 4 IV. Cñng cè: V. Rót kinh nghiÖm:. TiÕt 39: ®iÒu chÕ kim lo¹i I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: - HS biÕt: Nguyªn t¾c chung cña viÖc ®iÒu chÕ kim lo¹i. - HS hiÓu: C¸c ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ kim lo¹i. 2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng t duy: Tõ tÝnh khö kh¸c nhau cña kim lo¹i biÕt c¸ch lùa chän ph¬ng ph¸p thích hợp để điều chế kim loại. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i kÕt hîp víi TNBD. III. ChuÈn bÞ: - Dông cô: èng nghiÖm, èng nghiÖm h×nh chö U lâi than, d©y ®iÖn, pin . . . - Hãa chÊt: dd CuSO4, ®inh s¾t. IV. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1. Hoạt động của học sinh. Hoạt động 2. Hoạt động 3. 5.
<span class='text_page_counter'>(51)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 Hoạt động 4 V. Cñng cè: VI. Rót kinh nghiÖm:. TiÕt 40, 41: sù ¨n mßn kim lo¹i I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: HS biÕt: - Kh¸i niÖm ¨n mßn kim lo¹i vµ c¸c d¹ng ¨n mßn chÝnh. - Cách bảo vệ các đồ dùng bằng kim loại và máy móc khỏi bị ăn mòn. HS hiÓu: - Bản chất của sự ăn mòn kim loại là quá trình oxi hóa - khử trong đó kim loại bị oxi hóa thµnh ion d¬ng. 2. Kü n¨ng: - Vận dụng đợc những hiểu biết về pin điện hóa để giải thích hiện tợng ăn mòn điện hóa học. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i kÕt hîp víi ph¬ng tiÖn trùc quan. III. ChuÈn bÞ: - Hình biểu diễn thí nghiệm ăn mòn điện hóa học và cơ chế của sự ăn mòn điện hóa học đối víi Fe. IV. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1. Hoạt động của học sinh. Hoạt động 2. Hoạt động 3. Hoạt động 4 V. Cñng cè: VI. Rót kinh nghiÖm: TiÕt 42: LuyÖn tËp ®iÒu chÕ kim lo¹i, sù ¨n mßn ki lo¹i I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: Cñng cè kiÕn thøc vÒ: - Nguyªn t¾c ®iÒu chÕ kim lo¹i vµ c¸c ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ kim lo¹i. - B¶n chÊt cña sù ¨n mßn kim lo¹i, c¸c kiÓu ¨n mßn kim lo¹i vµ c¸ch chèng ¨n mßn. 2. Kü n¨ng: - Kỹ năng tính toán lợng kim loại điều chế đợc theo các phơng pháp hoặc theo các đại lợng liªn quan. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i. III. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên. Hoạt động của học sinh. 5.
<span class='text_page_counter'>(52)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 Hoạt động 1. Hoạt động 2. Hoạt động 3. Hoạt động 4 IV. Cñng cè: V. Rót kinh nghiÖm:. TiÕt 43: Bµi thùc hµnh sè 3 tÝnh chÊt, ®iÒu chÕ kim lo¹i, sù ¨n mßn kim lo¹i I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: - Cñng cè kiÕn thøc vÒ: d·y ®iÖn hãa cña kim lo¹i, ®iÒu chÕ kim lo¹i, sù ¨n mßn kim lo¹i. 2. Kü n¨ng: - TiÕp tôc rÌn luyÖn c¸c kü n¨ng thùc hµnh hãa häc: lµm viÖc víi dông cô thÝ nghiÖm, hãa chÊt, quan s¸t hiÖn tîng. - Vận dụng để giải thích các vấn đề liên quan về dãy điện hóa của kim loại, về sự ăn mòn kim lo¹i, chèng ¨n mßn kim lo¹i. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i kÕt hîp víi TN thùc hµnh. III. ChuÈn bÞ: - Dụng cụ: ống nghiệm, giá thí nghiệm, đèn cồn, kéo, dũa . . . - Hãa chÊt: + Kim lo¹i: Na, Mg, Fe. + Dd: HCl, H2SO4, CuSO4. IV. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1. Hoạt động của học sinh. Hoạt động 2. Hoạt động 3. 5.
<span class='text_page_counter'>(53)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 Hoạt động 4 V. Cñng cè: VI. Rót kinh nghiÖm: TiÕt 44, 45: kim lo¹i kiÒm vµ hîp chÊt Quan träng cña kim lo¹i kiÒm I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: HS biÕt: - VÞ trÝ, cÊu t¹o nguyªn tö, tÝnh chÊt cña kim lo¹i kiÒm. - TÝnh chÊt vµ øng dông mét sè hîp chÊt quan träng cña kim lo¹i kiÒm. - Nguyªn t¾c vµ ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ kim lo¹i kiÒm. HS hiÓu: - Nguyªn nh©n tÝnh khö m¹nh cña c¸c kim lo¹i kiÒm. 2. Kü n¨ng: - Làm một số thí nghiệm đơn giản về kim loại kiềm. - Gi¶i bµi tËp vÒ kim lo¹i kiÒm. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i kÕt hîp víi ph¬ng tiÖn trùc quan. III. ChuÈn bÞ: - B¶ng tuÇn hoµn. - Dụng cụ, hóa chất: Na, bình đựng O2, bình đựng khí Cl2, NaOH rắn, cốc thủy tinh, nớc, dao, muèi Fe. IV. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1. Hoạt động của học sinh. Hoạt động 2. Hoạt động 3. Hoạt động 4 V. Cñng cè: VI. Rót kinh nghiÖm: TiÕt 46, 47, 48: kim lo¹i kiÒm thæ vµ hîp chÊt Quan träng cña kim lo¹i kiÒm thæ I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: HS biÕt: - VÞ trÝ, cÊu t¹o nguyªn tö, tÝnh chÊt cña kim lo¹i kiÒm thæ. - TÝnh chÊt vµ øng dông mét sè hîp chÊt quan träng cña kim lo¹i kiÒm thæ. - Nguyªn t¾c vµ ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ kim lo¹i kiÒm thæ. - Níc cøng lµ g×? Nguyªn t¾c vµ c¸c ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ níc cøng. HS hiÓu: - Nguyªn nh©n tÝnh khö m¹nh cña c¸c kim lo¹i kiÒm thæ. 2. Kü n¨ng: - Tõ cÊu t¹o suy ra tÝnh chÊt, tõ tÝnh chÊt suy ra øng dông vµ ®iÒu chÕ.. 5.
<span class='text_page_counter'>(54)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 - Gi¶i bµi tËp vÒ kim lo¹i kiÒm thæ. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i kÕt hîp víi ph¬ng tiÖn trùc quan. III. ChuÈn bÞ: - B¶ng tuÇn hoµn. IV. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1. Hoạt động của học sinh. Hoạt động 2. Hoạt động 3. Hoạt động 4 V. Cñng cè: VI. Rót kinh nghiÖm: TiÕt 49, 50: nh«m vµ hîp chÊt cña nh«m I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: HS biÕt: - VÞ trÝ, cÊu t¹o nguyªn tö, tÝnh chÊt cña nh«m. - TÝnh chÊt vµ øng dông mét sè hîp chÊt cña nh«m. - Ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt nh«m. HS hiÓu: - Nguyªn nh©n tÝnh khö m¹nh cña nh«m vµ v× sao nh«m chØ cã sè oxi hãa +3 trong c¸c hîp chÊt. 2. Kü n¨ng: - Tiến hành một số thí nghiệm đơn giản - Gi¶i bµi tËp vÒ nh«m. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i kÕt hîp víi ph¬ng tiÖn trùc quan. III. ChuÈn bÞ: - B¶ng tuÇn hoµn. - Dông cô, hãa chÊt: H¹t nh«m, c¸c dd HCl, H2SO4 lo·ng, NaOH, NH3, HgCl2. IV. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1. Hoạt động của học sinh. Hoạt động 2. 5.
<span class='text_page_counter'>(55)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 Hoạt động 3. Hoạt động 4 V. Cñng cè: VI. Rót kinh nghiÖm: TiÕt 51: luyÖn tËp TÝnh chÊt cña kim lo¹i kiÒm, Kim lo¹i kiÒm thæ vµ hîp chÊt quan träng cña chóng I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: - Cñng cè, hÖ thèng hãa kiÕn thøc vÒ kim lo¹i kiÒm, kim lo¹i kiÒm thæ vµ hîp chÊt cña chóng. 2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng gi¶i bµi tËp vÒ kim lo¹i kiÒm vµ kim lo¹i kiÒm thæ. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i. III. ChuÈn bÞ: - B¶ng tuÇn hoµn c¸c nguyªn tè hãa häc. IV. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1. Hoạt động của học sinh. Hoạt động 2. Hoạt động 3. Hoạt động 4 V. Cñng cè: VI. Rót kinh nghiÖm: TiÕt 52: LuyÖn tËp tÝnh chÊt cña nh«m vµ hîp chÊt cña nh«m. I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: - Cñng cè hÖ thèng hãa kiÕn thøc vÒ nh«m vµ hîp chÊt cña nh«m. 2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng gi¶i bµi tËp vÒ nh«m vµ hîp chÊt cña nh«m. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i. III. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên. Hoạt động của học sinh. 5.
<span class='text_page_counter'>(56)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 Hoạt động 1. Hoạt động 2. Hoạt động 3. Hoạt động 4 IV. Cñng cè: V. Rót kinh nghiÖm:. TiÕt 53: Bµi thùc hµnh sè 4 tÝnh chÊt cña natri, magie, nh«m vµ hîp chÊt quan träng cña chóng. I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: - Củng cố kiến thức về tính chất hóa học đặc trng của Na, Mg, Al và hợp chất quan trọng của chóng. 2. Kü n¨ng: - TiÕp tôc rÌn luyÖn c¸c kü n¨ng thùc hµnh hãa häc: lµm viÖc víi dông cô thÝ nghiÖm, hãa chÊt, quan s¸t hiÖn tîng. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i kÕt hîp víi TN thùc hµnh. III. ChuÈn bÞ: - Dụng cụ: ống nghiệm, giá thí nghiệm, đèn cồn, cốc thủy tinh. - Hãa chÊt: + Kim lo¹i: Na, Mg, Al. + Dd: NaOH, AlCl3, NH3, HCl, phenolphtalein. IV. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1. Hoạt động của học sinh. Hoạt động 2. Hoạt động 3. 5.
<span class='text_page_counter'>(57)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013. Hoạt động 4 V. Cñng cè: VI. Rót kinh nghiÖm: TiÕt 55: s¾t I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: HS biÕt: - VÞ trÝ, cÊu t¹o nguyªn tö cña Fe - TÝnh chÊt vËt lý vµ hãa häc cña Fe. 2. Kü n¨ng: - ViÕt PTHH cña c¸c ph¶n øng minh häa tÝnh chÊt hãa häc cña Fe. - Gi¶i bµi tËp vÒ Fe. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i kÕt hîp víi ph¬ng tiÖn trùc quan vµ TNBD. III. ChuÈn bÞ: - B¶ng tuÇn hoµn. - Dụng cụ, hóa chất: Bình đựng khí O 2, Cl2, dây Fe, đinh sắt, dd: H 2SO4 loãng, CuSO4, ống nghiệm, đèn cồn, giá thí nghiệm, kẹp sắt. IV. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1. Hoạt động của học sinh. Hoạt động 2. Hoạt động 3. Hoạt động 4 V. Cñng cè: VI. Rót kinh nghiÖm:. TiÕt 56: hîp chÊt cña s¾t I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: HS biÕt: - TÝnh chÊt hãa häc c¬ b¶n cña hîp chÊt s¾t (II) vµ hîp chÊt s¾t (III). - C¸ch ®iÒu chÕ Fe(OH)2 vµ Fe(OH)3. - Ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt nh«m. HS hiÓu: - Nguyªn nh©n tÝnh khö cña c¸c hîp chÊt s¾t (II) vµ hîp chÊt s¾t (III) vµ tÝnh oxi hãa cña c¸c hîp chÊt s¾t (III). 2. Kü n¨ng:. 5.
<span class='text_page_counter'>(58)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 - Tõ cÊu t¹o nguyªn tö, ph©n tö vµ møc oxi hãa suy ra tÝnh chÊt. - Gi¶i bµi tËp vÒ hîp chÊt cña s¾t. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i kÕt hîp víi ph¬ng tiÖn trùc quan vµ TNBD. III. ChuÈn bÞ: - Dụng cụ, hóa chất: Đinh sắt, mẩu dây đồng, dd: HCl, NaOH, FeCl3 IV. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1. Hoạt động của học sinh. Hoạt động 2. Hoạt động 3. Hoạt động 4 V. Cñng cè: VI. Rót kinh nghiÖm:. TiÕt 57, 58: hîp kim cña s¾t I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: HS biÕt: - Thµnh phÇn, tÝnh chÊt vµ øng dông cña gang, thÐp. - Nguyªn t¾c vµ quy tr×nh s¶n xuÊt gang, thÐp. - Ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt nh«m. 2. Kü n¨ng: - Giải bài tập liên quan đến gang thép. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i kÕt hîp ph¬ng tiÖn trùc quan. III. ChuÈn bÞ: - Tranh vÏ lß thæi,lß Mac-tanh, lß ®iÖn. IV. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1. Hoạt động của học sinh. Hoạt động 2. Hoạt động 3. 5.
<span class='text_page_counter'>(59)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013. Hoạt động 4 V. Cñng cè: VI. Rót kinh nghiÖm:. TiÕt 59: crom vµ hîp chÊt cña crom I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: HS biÕt: - VÞ trÝ, cÊu t¹o nguyªn tö, tÝnh chÊt cña crom. - TÝnh chÊt cña c¸c hîp chÊt cña crom. 2. Kü n¨ng: - ViÕt PTHH cña c¸c ph¶n øng biÓu diÔn tÝnh chÊt hãa häc cña crom vµ hîp chÊt cña crom. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i kÕt hîp TNBD. III. ChuÈn bÞ: - B¶ng tuÇn hoµn c¸c nguyªn tè hãa häc. - Dụng cụ, hóa chất: Chén sứ, giá thí nghiệm, kẹp ống nghiệm, đèn cồn . . , - Tinh thÓ K2Cr2O7, dd HCl, CrCl3, NaOH, tinh thÓ (NH4)2Cr2O7. IV. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1. Hoạt động của học sinh. Hoạt động 2. Hoạt động 3. Hoạt động 4 V. Cñng cè: VI. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 60: đồng và hợp chất của đồng I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: HS biÕt: - VÞ trÝ, cÊu h×nh e cña nguyªn tö, tÝnh chÊt vËt lý. - Tính chất và ứng dụng các hợp chất của đồng. 2. Kü n¨ng:. 5.
<span class='text_page_counter'>(60)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 ViÕt PTHH cña c¸c ph¶n øng d¹ng ph©n tö vµ ion thu gän minh häa tÝnh chÊt hãa häc cña đồng. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i kÕt hîp víi TNBD. III. ChuÈn bÞ: - Đồng mảnh, dd H2SO4 đặc và loãng, dd HNO3 loãng, dd CuSO4, đèn cồn, bảng tuần hoàn. IV. Tổ chức hoạt động dạy và học: -. Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1. Hoạt động của học sinh. Hoạt động 2. Hoạt động 3. Hoạt động 4 V. Cñng cè: VI. Rót kinh nghiÖm:. TiÕt 61: s¬ lîc vÒ niken, kÏm, ch×, thiÕc I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: HS biÕt: - VÞ trÝ cña Ni, Zn, Pb, Sn trong b¶ng tuÇn hoµn. - TÝnh chÊt vµ øng dông cña Ni, Zn, Pb, Sn. 2. Kü n¨ng: - ViÕt PTHH d¹ng ph©n tö vµ ion thu gän cña c¸c ph¶n øng x·y ra (nÕu cã) khi cho tøng kim lo¹i Ni, Zn, Pb, Sn t¸c dông víi c¸c dd axit vµ víi c¸c phi kim. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i kÕt hîp víi TNBD. III. ChuÈn bÞ: - B¶ng tuÇn hoµn c¸c nguyªn tè hãa häc. - C¸c mÈu kim lo¹i Ni, Zn, Pb, Sn. - Dd HCl lo·ng. IV. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1. Hoạt động của học sinh. Hoạt động 2. 6.
<span class='text_page_counter'>(61)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 Hoạt động 3. Hoạt động 4 V. Cñng cè: VI. Rót kinh nghiÖm:. TiÕt 62: LuyÖn tËp TÝnh chÊt hãa häc cña s¾t vµ c¸c hîp chÊt cña s¾t I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: HS hiÓu: - V× sao Fe thêng cã sè oxi hãa +2 vµ +3. - V× sao tÝnh chÊt hãa häc c¬ b¶n cña hîp chÊt s¾t (II) lµ tÝnh khö, cña hîp chÊt s¾t (III) lµ tÝnh oxi hãa. 2. Kü n¨ng: - Gi¶i bµi tËp vÒ s¾t vµ hîp chÊt cña s¾t. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i. III. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1. Hoạt động của học sinh. Hoạt động 2. Hoạt động 3. Hoạt động 4 IV. Cñng cè: V. Rót kinh nghiÖm:. TiÕt 63: LuyÖn tËp tính chất hóa học của crom, đồng vµ hîp chÊt cña chóng I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: HS biÕt: - CÊu h×nh e bÊt thêng cña nguyªn tö Cr vµ Cu.. 6.
<span class='text_page_counter'>(62)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 - V× sao Cu cã sè oxi hãa +1 vµ +2, cßn Cr cã sè oxi hãa tõ +1 +6. 2. Kü n¨ng: - ViÕt PTHH d¹ng ph©n tö vµ ion thu gän cña c¸c ph¶n øng thÓ hiÖn tÝnh chÊt hãa häc cña crom và đồng. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i. III. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1. Hoạt động của học sinh. Hoạt động 2. Hoạt động 3. Hoạt động 4 IV. Cñng cè: V. Rót kinh nghiÖm:. TiÕt 64: Bµi thùc hµnh sè 5 tính chất hóa học của sắt,đồng và nh÷ng hîp chÊt cña s¾t vµ crom I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: - Củng cố kiến thức về tính chất hóa học quan trọng của sắt, crom, đồng và một số hợp chất cña chóng. 2. Kü n¨ng: - TiÕp tôc rÌn luyÖn c¸c kü n¨ng thùc hµnh hãa häc: lµm viÖc víi dông cô thÝ nghiÖm, hãa chÊt, quan s¸t hiÖn tîng. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i kÕt hîp víi TN thùc hµnh. III. ChuÈn bÞ: - Dụng cụ: ống nghiệm, giá thí nghiệm, đèn cồn. - Hãa chÊt: + Kim lo¹i: Cu, Fe. + Dd: NaOH, HCl, H2SO4 đặc K2Cr2O7. IV. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1. Hoạt động của học sinh. Hoạt động 2. 6.
<span class='text_page_counter'>(63)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 Hoạt động 3. Hoạt động 4 V. Cñng cè: VI. Rót kinh nghiÖm: TiÕt 66: NhËn biÕt mét sè ion trong dung dÞch I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: HS biÕt: - Nguyªn t¾c nhËn biÕt mét sè ion trong dd. - C¸ch nhËn biÕt c¸c cation: Na+, NH4+, Ba2+, Al3+, Fe3+, Fe2+, Cu2+. - NhËn biÕt c¸c anion: NO3-, SO42-, Cl-, CO32-. 2. Kü n¨ng: - Có kỹ năng tiến hành thí nghiệm để nhận biết các cation và anion trong dd. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i kÕt hîp TNBD. III. ChuÈn bÞ: - ống nghiệm, cặp ống nghiệm, giá ống nghiệm, đèn cồn. - C¸c dd : NaCl, BaCl2, AlCl3, NH4Cl, FeCl3, NaNO3, Na2SO4, Na2CO3, CuCl2, NH3, HCl, H2SO4. - Kim loại: Fe và các lá đồng mỏng. III. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1. Hoạt động của học sinh. Hoạt động 2. Hoạt động 3. Hoạt động 4 IV. Cñng cè: V. Rót kinh nghiÖm: TiÕt 67: NhËn biÕt mét sè chÊt khÝ I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: HS biÕt: - Nguyên tắc chung để nhận biết một số chất khí.. 6.
<span class='text_page_counter'>(64)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 - BiÕt c¸ch nhËn biÕt c¸c khÝ CO2, SO2, H2S, NH3. 2. Kü n¨ng: - Lµm thÝ nghiÖm thùc hµnh nhËn biÕt mét sè chÊt khÝ. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i kÕt hîp TNBD. III. ChuÈn bÞ: - Dông cô thÝ nghiÖm vµ c¸c b×nh khÝ CO2, SO2, H2S, NH3. III. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1. Hoạt động của học sinh. Hoạt động 2. Hoạt động 3. Hoạt động 4 IV. Cñng cè: V. Rót kinh nghiÖm:. TiÕt 68: luyÖn tËp NhËn biÕt mét sè chÊt v« c¬ I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: - Cñng cè kiÕn thøc nhËn biÕt mét sè ion trong dd vµ mét sè chÊt khÝ - BiÕt c¸ch nhËn biÕt c¸c khÝ CO2, SO2, H2S, NH3. 2. Kü n¨ng: - RÌn luyÖn kü n¨ng lµm thÝ nghiÖm nhËn biÕt. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i. III. ChuÈn bÞ: - Yªu cÇu HS chuÈn bÞ b¶ng tæng kÕt c¸ch nhËn biÕt mét sè ion trong dd vµ mét sè chÊt khÝ. IV. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1. Hoạt động của học sinh. Hoạt động 2. 6.
<span class='text_page_counter'>(65)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013. Hoạt động 3. Hoạt động 4 V. Cñng cè: VI. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 69: hóa học và vấn đề phát triển kinh tế I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: HS biÕt: - Vai trò của năng lợng, nhiên liệu, nguyên vật liệu đối với sự phát triển kinh tế, xã hội. - Xu thÕ cña thÕ giíi vÒ viÖc gi¶i quyÕt n¨ng lîng, nhiªn liÖu, nguyªn vËt liÖu. - Vai trò của hóa học đối với việc đáp ứng nhu cầu ngày càng cao, càng đa dạng về năng l ợng, nhiên liệu, nguyên vật liệu. 2. Tình cảm thái độ: - HS cã ý thøc sö dông tiÕt kiÖm n¨ng lîng, nguyªn vËt liÖu. - Yêu thích, có thái độ tích cực trong học tập hóa học. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i, th¶o luËn nhãm. III. ChuÈn bÞ: - C¸c t liÖu thùc tÕ, cËp nhËt vÒ n¨ng lîng, nhiªn liÖu, nguyªn vËt liÖu cña ViÖt nam vµ mét sè níc. - Mét sè phiÕu häc tËp. IV. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1. Hoạt động của học sinh. Hoạt động 2. Hoạt động 3. Hoạt động 4 V. Cñng cè: VI. Rót kinh nghiÖm: Tiết 70: hóa học và vấn đề xã hội I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc:. 6.
<span class='text_page_counter'>(66)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013 HS biÕt: - Biết vai trò của hóa học trong việc nâng cao chất lợng cuộc sống của con ngời nh đảm bảo nhu cÇu vÒ l¬ng thùc, thùc phÈm,may mÆc, b¶o vÖ søc kháe. - Biết tác hại của chất gây nghiện, ma túy đối với sức khỏe con ngời. 2. Tình cảm thái độ: - BiÕt quý träng vµ sö dông tiÕt kiÖm nh÷ng vËt phÈm thiÕt yÕu cña cuéc sèng nh l¬ng thùc, thùc phÈm, v¶i sîi, thuèc ch÷a bÖnh . . . - Cã ý thøc phßng chèng vµ tÝch cùc tham gia phßng chèng tÖ n¹n x· héi. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i. III. ChuÈn bÞ: - Một số tranh ảnh, băng hình các vấn đề: chất lợng cuộc sống . . . IV. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1. Hoạt động của học sinh. Hoạt động 2. Hoạt động 3. Hoạt động 4 V. Cñng cè: VI. Rót kinh nghiÖm:. Tiết 71: hóa học và vấn đề môi trờng I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: HS biÕt: - Những tác động của nghành sản xuất hóa học và các nghành sản xuất khác đến môi trờng. - Những nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trờng không khí, nớc, đất. - Tác hại của sự ô nhiễm môi trờng đối với cuộc sống của con ngời. - Những vấn đề cơ bản trong việc chống ô nhiễm môi trờng. 2. Tình cảm thái độ: - HS nhận thức đợc về trách hiệm của bản thân góp phần bảo vệ môi trờng và vận động ngời thân, cộng đồng bảo vệ môi trờng sống. II. Ph¬ng ph¸p: - §µm tho¹i, th¶o luËn nhãm. III. ChuÈn bÞ: - HS cùng GV su tầm những bài báo, tranh ảnh theo chủ đề ô nhiễm môi trờng vafbaor vệ m«i trêng. IV. Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1. Hoạt động của học sinh. 6.
<span class='text_page_counter'>(67)</span> Gi¸o ¸n 12 c¬ b¶n n¨m häc 2012 – 2013. Hoạt động 2. Hoạt động 3. Hoạt động 4 V. Cñng cè: VI. Rót kinh nghiÖm:. 6.
<span class='text_page_counter'>(68)</span>