120. TƯ TƯỞNG CỦA V.I. LÊNIN VỀ ĐẢNG KIỂU MỚI CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN. Ý NGHĨA TRONG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG HIỆN NAY

Để nhận tài liệu liên hệ: Zalo 0978494441

TIỂU LUẬN

TƯ
TƯ TƯỞNG
TƯỞNG CỦA
CỦA V.I.
V.I. LÊNIN
LÊNIN VỀ
VỀ ĐẢNG
ĐẢNG KIỂU
KIỂU MỚI
MỚI CỦA
CỦA GIAI
GIAI
CẤP
CẤP CÔNG
CÔNG NHÂN.
NHÂN. Ý
Ý NGHĨA
NGHĨA TRONG
TRONG CÔNG
CÔNG TÁC
TÁC XÂY
XÂY DỰNG
DỰNG
ĐẢNG
ĐẢNG HIỆN
HIỆN NAY
NAY

Hà
Hà Nội
Nội -- 2021
2021
1


MỞ ĐẦU
Vào cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX chủ nghĩa tư bản bước vào giai
đoạn phát triển mới - giai đoạn đế quốc chủ nghĩa, giai cấp tư sản đã bộc lộ
nguyên hình là lực lượng phản động kìm hãm sự phát triển của xã hội. Những
mâu thuẫn trong lòng xã hội tư bản đã phát triển đến tột đỉnh tạo nên sự chín
muồi của thời cơ cách mạng. V. I. Lênin đã phân tích một cách khoa học và chỉ
ra rằng chủ nghĩa đế quốc là đêm trước của cách mạng vô sản.
Lúc này, giai cấp công nhân đã lớn mạnh cả về số lượng, về tổ chức
và về chính trị, có ý thức giác ngộ giai cấp rõ ràng hơn. Phong trào công
nhân phát triển cả về chiều rộng và chiều sâu. Một loạt các đảng dân chủ xã
hội ra đời (Cuối thế kỷ XIX đã có 15 đảng dân chủ xã hội ra đời ở Đơng
Âu) đã thể hiện vai trị ngày cao trong phong trào cách mạng của giai cấp
công nhân. Thông qua phong trào đã chứng minh khả năng tập hợp lực
lượng và khả năng lãnh đạo cách mạng của giai cấp công nhân. Tuy nhiên,
sau khi Ăngghen mất (1895) bọn cơ hội đã lũng đoạn Quốc tế II và đòi xét
lại lý luận Mác, từ bỏ những nguyên tắc cách mạng, mưu toan hạn chế
phong trào công nhân trong khuôn khổ đấu tranh địi những cải cách cục bộ,
khơng đụng chạm đến chủ nghĩa tư bản. Về tổ chức họ đã biến các đảng dân
chủ xã hội thành các đảng cải lương, nghị viện.
Trong khi đó chủ nghĩa đế quốc tăng cường việc tuyên truyền hệ tư
tưởng tư sản, tìm cách chia rẽ phong trào đấu tranh của công nhân, cổ vũ
cho việc phát triển chủ nghĩa cơ hội trong phong trào cơng nhân. Tình hình

đó đặt ra hai vấn đề:

2


-Phải đập tan chủ nghĩa cơ hội xét lại của các Đảng Dân chủ - xã
hội ở Tây Âu, bảo vệ sự trong sáng của chủ nghĩa Mác;
-Phát triển học thuyết Mác trong điều kiện tình hình mới đồng thời
phải xây dựng một Đảng kiểu mới, một Đảng chiến đấu thực sự cách mạng
đủ sức lãnh đạo nhân dân lao động chớp thời cơ giành chính quyền đưa
cách mạng đi đến thành cơng.
Trong bối cảnh đó, V. I. Lênin đã có những cống hiến xuất sắc cả về
lý luận và thực tiễn. Người đã đấu tranh không khoan nhựơng chống lại các
trào lưu phi Mác xít, phát triển học thuyết của C. Mác và Ph. Ăngghen một
cách toàn diện, làm phong phú thêm tất cả các bộ phận cấu thành của chủ
nghĩa Mác. Trong đó, ở lĩnh vực xây dựng Đảng, V. I. Lênin đã vạch trần
nội dung xét lại, cơ hội chủ nghĩa của các đảng dân chủ xã hội ở Tây Âu,
phát triển sáng tạo các luận điểm của C. Mác và Ph. Ăngghen về Đảng cộng
sản, hoàn chỉnh học thuyết xây dựng Đảng của chủ nghĩa Mác.

3


V. I. Lênin chỉ rõ: Trong điều kiện chủ nghĩa đế quốc và trong điều
kiện cách mạng vô sản đang chín muồi ở nhiều nước, cần phải có một đảng
kiểu mới, thực sự cách mạng, thực sự cộng sản, đảng đó phải thay thế cho
những đảng kiểu cũ – các đảng nghị viện của châu Âu. Và Người đã có
cơng lao to lớn trong xây dựng một đảng kiểu mới thực sự cách mạng của
giai cấp công nhân Nga. Quá trình đi tới thành lập Đảng Bơn sê vích, V. I.
Lênin đã phê phán chủ nghĩa xã hội dân tuý tiểu tư sản, đấu tranh không

khoan nhượng chống các trào lưu cải lương và các trào lưu cơ hội chủ nghĩa
khác. Việc thành lập Đảng Bơnsêvích Nga, đã đánh dấu sự mở đầu của một
giai đoạn mới trong sự phát triển của phong trào cộng sản và công nhân
quốc tế. Đảng Bơn sêvích Nga đã trở thành mẫu mực để xây dựng các Đảng
Mác - xít của giai cấp cơng nhân. Theo mẫu mực đó, với sự giúp đỡ của
Quốc tế cộng sản do V. I. Lênin sáng lập, các Đảng kiểu mới của giai cấp
công nhân ở các nước đã lần lượt ra đời, phong trào cộng sản và cơng nhân
quốc tế đã lớn mạnh nhanh chóng.
Kế thừa những tư tưởng C.Mác và Ph.Ăngghen về Đảng cách mạng
của giai cấp công nhân, từ thực tiễn phong trào cộng sản và công nhân quốc
tế, thực tiễn xây dựng Đảng Bôn sêvích và cách mạng XHCN Tháng Mười
Nga, V.I.Lênin đã xây dựng nên một học thuyết hoàn chỉnh về Đảng kiểu
mới của giai cấp cơng nhân. Đó là những ngun lý, nguyên tắc rất cơ bản
bảo đảm xây dựng thành công một đảng mác- xít. Tại Đại hội đại biểu tồn
quốc lần thứ XIX, Đảng cộng sản Việt nam tiếp tục khẳng định lấy chủ
nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ
nam cho hành động của Đảng và của cách mạng Việt nam. Như vậy, trong
công tác xây dựng Đảng chúng ta phải nghiên cứu, nắm vững và vận dụng

4


vào thực tiễn học thuyết Mác-Lênin nói chung, những tư tưởng của V. I.
Lênin về Đảng kiểu mới của giai cấp cơng nhân nói riêng, là một địi hỏi tất
yếu. Trong tình hình hiện nay, cơng tác xây dựng chỉnh đốn Đảng nhằm
nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng ngang tầm với đòi hỏi
của thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất nước đang đặt ra
những yêu cầu mới cấp thiết. Bên cạnh đó, giai cấp tư sản và bọn cơ hội xét
lại đang tìm mọi cách xuyên tạc, phủ nhận những giá trị vững bền của chủ
nghĩa Mác-Lênin, trong đó có học thuyết về chính đảng của giai cấp cơng

nhân, nhất là từ sau khi chủ nghĩa xã hội ở Liên xô và Đơng Âu sụp đổ, thì
việc đấu tranh bảo vệ học thuyết, làm sáng tỏ những nội dung của nó càng
trở nên có ý nghĩa to lớn. Những nội dung cơ bản trong tư tưởng của V. I.
Lênin về Đảng kiểu mới của giai cấp cơng nhân đó là:
I-Chủ nghĩa Mác là nền tảng tư tưởng, là kim chỉ nam cho mọi
hoạt động của Đảng.
Đây là nội dung hết sức quan trọng. Nó là một trong những cơ sở để
phân biệt Đảng Mác xít với những đảng khác, là nội dung cơ bản xác định
bản chất giai cấp công nhân của Đảng.
Trước hết V.I.Lênin khẳng định: Cơ sở tư tưởng của Đảng cộng sản là học
thuyết Mác. Đó chính là cơ sở tư tưởng để thành lập Đảng, để đoàn kết những
người cộng sản, là cơ sở đề ra cương lĩnh, chiến lược, sách lược của Đảng.

5


Chủ nghĩa Mác là hệ thống lý luận cách mạng hình thành trên cơ sở
vật chất là giai cấp cơng nhân và phong trào cơng nhân, là kết tinh trí tuệ
của lồi người, là kết quả có tính quy luật của sự phát triển những tư tưởng
tiên tiến của nhân loại. Vì vậy, chủ nghĩa Mác là sự thể hiện khoa học lợi
ích căn bản của giai cấp cơng nhân. V.I.Lênin viết: ''Chủ nghĩa Mác là lý
luận của phong trào giải phóng của giai cấp vơ sản" 1 và đương nhiên nó tất
yếu phải trở thành hệ tư tưởng của Đảng cộng sản. V.I.Lênin đã chứng minh
rằng: Nắm được lý luận cách mạng thì giai cấp vơ sản và đội tiên phong của
nó có được vũ khí tư tưởng mạnh mẽ nhất, cịn bản thân lý luận thì thơng
qua họ sẽ trở thành sức mạnh vật chất to lớn. Trong tác phẩm'' Làm gì?'' viết
năm 1902, V.I.Lênin khẳng định: ''Khơng có lý luận cách mạng thì cũng
khơng thể có phong trào cách mạng'' 2 ...'' chỉ Đảng nào có được một lý luận
tiên phong hướng dẫn thì mới có khả năng làm tròn vai trò chiến sỹ tiên
phong''3. Và V.I.Lênin tuyên bố dứt khoát: Chủ nghĩa Mác là hệ tư tưởng

của Đảng cộng sản. Tiêu chuẩn đầu tiên của người đảng viên cộng sản là
giác ngộ lý tưởng cộng sản, thừa nhận chủ nghĩa Mác và có trình độ nhất
định về chủ nghĩa Mác. Tác phẩm ''Làm gì?'' của V.I.Lênin đã vạch trần
luận điệu phản động và phản bội chủ nghĩa Mác của cái gọi là ''chủ nghĩa
Kinh tế'' do bọn xét lại chủ nghĩa Mác trong các Đảng Dân chủ - xã hội ở
Tây Âu đưa ra, góp phần củng cố khối đồn kết thống nhất phong trào cơng
nhân trên cơ sở kiên định chủ nghĩa Mác.
Chủ nghĩa Mác là cơ sở tư tưởng của Đảng cộng sản, còn được quy
định bởi quy luật ra đời của Đảng. Đảng cộng sản là sản phẩm của sự kết
1

. V.I.Lênin, Toàn tập, tập 26, Nxb Tiến bộ, M. 1980, tr281.
V.I.Lênin, Toàn tập, tập 6, Nxb Tiến bộ, M.1978, tr 30.
3
V.I.Lênin, Toàn tập, tập 6, Nxb Tiến bộ, M.1978, tr 32
2

6


hợp chủ nghĩa Mác với phong trào công nhân. Bản thân quy luật ra đời của
Đảng cộng sản, tự nó đã nói lên tính tất yếu của việc Đảng cộng sản phải
lấy chủ nghĩa Mác làm nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho hành động
của mình. Đây là tiêu chuẩn cơ bản để xem xét một đảng có phải là chính
đảng Mácxít hay khơng và là tiêu chuẩn hàng đầu để xác định bản chất giai
cấp công nhân của Đảng. Chủ nghĩa Mác với vai trò cải tạo thế giới chỉ phát
huy được tác dụng khi các chính Đảng cách mạng của giai cấp công nhân ở
từng nước có khả năng nắm được và vận dụng một cách sáng tạo vào điều
kiện cụ thể của nước mình. Do đó, mỗi đảng cộng sản phải hiểu sâu và đầy
đủ tình hình kinh tế, chính trị xã hội, phải nghiên cứu nắm vững những đặc

điểm của dân tộc, của đất nước mình để vận dụng đúng đắn chủ nghĩa Mác,
tìm ra đuợc những giải pháp cách mạng và khoa học phù hợp với điều kiện
cụ thể của từng nước. Có như vậy, nền tảng của sự thống nhất tư tưởng của
Đảng mới được bảo đảm thật sự thống nhất.
Khẳng định chủ nghĩa Mác là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho
hành động, như vậy, trước hết Đảng phải trung thành, nắm vững bản chất cách
mạng và khoa học, không bớt xén, máy móc giáo điều, vận dụng đúng đắn,
sáng tạo, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của thực tiễn. Đồng thời Đảng phải
thường xuyên nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn để bổ sung phát triển lý
luận, làm cơ sở vận dụng vào tiếp tục chỉ đạo, giải quyết những vấn đề của thực
tiễn vì thực tiễn luôn luôn vận động biến đổi. V.I Lờnin chỉ rõ: "Chúng ta không
hề coi Chủ nghĩa Mác như là một cái gỡ đó xong xuụi hẳn và bất khả xõm
phạm; Trỏi lại, chỳng ta tin tưởng rằng lý luận đó chỉ đặt nền móng cho mơn

7


khoa học mà những người xó hội chủ nghĩa cần phải phát triển hơn nữa về mọi
1

mặt, nếu họ không muốn trở thành lạc hậu đối với cuộc sống” .
Đối với các đảng viên của Đảng V. I. Lênin yêu cầu phải tự học tập
nõng cao trỡnh độ lý luận. Người chỉ rừ: “Riờng đối với những người lónh
đạo, nhiệm vụ của họ là phải học tập ngày càng nhiều hơn, tất cả những vấn
đề lý luận…và khụng bao giờ quờn rằng chủ nghĩa xó hội từ khi đó trở
thành một khoa học đũi hỏi phải được coi là một khoa học, nghĩa là phải
được nghiên cứu”2. Chỉ có được giác ngộ lý luận Mỏc thì đảng viên của
Đảng mới có thể trở thành người chiến sĩ tiên phong, mới làm cho Đảng
thật sự là đội tiền phong của giai cấp.
Lấy chủ nghĩa Mác làm nền tảng tư tưởng Đảng phải tích cực đấu

tranh trên mặt trận tư tưởng lý luận. Trong tác phẩm "Làm gì" V. I. Lênin
dẫn lời Ph. Ăngghen khẳng định đấu tranh trên mặt trận tư tưởng lý luận
cũng là một hình thức đấu tranh giai cấp. Phải đấu tranh chống hệ tư
tưởng tư sản, chống các quan điểm cơ hội xét lại và những quan điểm sai
trái trong phong trào công nhân. Bản thân V. I. Lênin là một mẫu mực
trong cuộc đấu tranh chống bọn cơ hội, xét lại, bảo vệ sự trong sáng của
chủ nghĩa Mác, phát triển học thuyết Mác, xây dựng thành công Đảng
kiểu mới của giai cấp công nhân. Người cịn chỉ ra một cách rõ ràng, dứt
khốt: "…vấn đề đặt ra chỉ là như thế này: hệ tư tưởng tư sản hoặc hệ tư
tưởng xã hội chủ nghĩa. Không có hệ tư tưởng trung gian (vì nhân loại
khơng tạo ra một hệ tư tưởng "thứ ba" nào cả; vả chăng, trong một xã hội
1
2

V.I.Lênin, Toàn tập, tập 26, Nxb Tiến bộ, M. 1974, tr. 232.
V.I.Lênin, Toàn tập, tập 6, Nxb Tiến bộ, M. 1974, tr. 34.

8


bị những sự đối kháng giai cấp chia xẻ thì khơng bao giờ có hệ tư tưởng ở
ngồi hoặc ở trên các giai cấp). Vì vậy, mọi sự coi nhẹ hệ tư tưởng xã hội
chủ nghĩa đều có nghĩa là tăng cường hệ tư tưỏng tư sản"1.
Hiện nay "sự suy thóai về nhận thức, tư tưởng chính trị trong một bộ
phận cán bộ, đảng viên chưa được ngăn chặn"2, "nhận thức về chủ nghĩa xã
hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội mới dừng lại ở những nét khái
qt chung, cịn khơng ít vấn đề cụ thể đặt ra từ thực tiễn chưa có lời giải
đáp hoặc giải đáp chưa đủ sức thuyết phục; nhiều cán bộ đảng viên nhận
thức về chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh cịn giản đơn; hiểu
biết về chủ nghĩa tư bản hiện đại chưa sâu sắc, có mặt cịn lệch lạc; phương

pháp tư duy chưa vươn tới tầm biện chứng, cịn dừng lại ở trình độ cảm
tính, chủ nghĩa kinh nghiệm hoặc thực dụng" 3. Trước thực trạng đó và trước
sự tấn công của kẻ thù nhằm vào nền tảng tư tưởng của Đảng cán bộ đảng
viên của Đảng phải nỗ lực vươn lên về mọi mặt, tăng cưòng học tập,
nghiên cứu nắm vững bản chất cách mạng, khoa học của chủ nghĩa MácLênin, tư tưởng Hồ Chí Minh đáp ứng với yêu cầu ngày càng cao của công
cuộc đổi mới. Đảng phải đẩy mạnh công tác tổng kết thực tiễn, bổ sung phát
triển lý luận, đồng thời khắc phục những nhận thức lệch lạc, những biểu
hiện dao động, suy giảm niềm tin, phê phán, bác bỏ những quan điểm sai
trái, kiên quyết đấu tranh không khoan nhượng, đập tan các luận điệu xuyên
tạc, thù địch bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng.

1

V.I.Lênin, Toàn tập, tập 6, Nxb Tiến bộ, M. 1974, tr. 49-50.
Đảng cộng sản Việt nam, Văn kiện Hội nghị lần thứ năm BCHTW khoá XI, Nxb Chính trị quốc gia, Hà
Nội, 2002, tr. 130.
3
Đảng cộng sản Việt nam, Văn kiện Hội nghị lần thứ năm BCHTW khố XI, Nxb Chính trị quốc gia, Hà
Nội, 2002, tr. 131-132.
2

9


II-Đảng là một bộ phận của giai cấp công nhân, là đội tiên
phong chính trị có tổ chức và là tổ chức chặt chẽ nhất, giác ngộ nhất
của giai cấp công nhân.
Đây là luận điểm cơ bản, luận điểm gốc, là nguyên tắc cơ bản nhất
trong xây dựng đảng. Nó xác định bản chất giai cấp công nhân của Đảng,
xác định tính tiền phong của Đảng, xác định vị trí của Đảng trong xã hội, là

cơ sở để xác định những nguyên tắc khác.
Tư tưởng về bản chất giai cấp cơng nhân và tính tiền phong của
Đảng đã được C. Mác và Ph. Ăngghen nêu lên ngay từ tác phẩm: "Tuyên
ngôn của Đảng cộng sản". Các ông chỉ rõ: Đảng cộng sản là một bộ phận
gắn liền với giai cấp, mang bản chất giai cấp cơng nhân. lợi ích của Đảng
thống nhất với lợi ích giai cấp: "Họ tuyệt nhiên khơng có một lợi ích nào
tách khỏi lợi ích của tồn thể giai cấp vơ sản" 1. Tuy nhiên "những người
cộng sản là bộ phận kiên quyết nhất trong các đảng công nhân ở tất cả các
nước, là bộ phận luôn luôn thúc đẩy phong trào tiến lên. Về mặt lý luận, họ
hơn bộ phận còn lại của giai cấp vô sản ở chỗ là họ hiểu rõ những điều kiện,
tiến trình và kết quả chung của phong trào vơ sản"1.
Kế thừa tư tưởng của C.Mác và Ăngghen, V.I.Lênin khẳng định:
''Đảng cộng sản là đội tiên phong, là người lãnh đạo quảng đại quần chúng
giai cấp cơng nhân, tồn thể ( hay hầu như toàn thể ) giai cấp này hành động
dưới sự kiểm soát và lãnh đạo của các tổ chức Đảng nhưng họ không gia
1

C. Mác và Ph. Ăngghen: Tồn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà nội, 1995, tập 4, tr. 614.

1

C. Mác và Ph. Ăngghen: Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà nội, 1995, tập 4, tr. 614-615

10


nhập tất cả và không được gia nhập tất cả vào Đảng'' 2 . Đảng là của giai cấp,
Đảng gắn liền không tách rời giai cấp nhưng Đảng không phải là tồn bộ
giai cấp, khơng được lẫn lộn giữa Đảng với giai cấp. Những phần tử xét lại
chủ nghĩa Mác trong Quốc tế II và trong Đảng công nhân Dân chủ - xã hội

Nga, muốn biến Đảng thành một câu lạc bộ tranh cãi suông và đánh đồng
giữa Đảng với tồn bộ giai cấp cơng nhân để làm cho Đảng mất sức chiến
đấu, mất vai trò tiên phong lãnh đạo. Đảng là đội tiên phong của giai cấp
công nhân, Đảng chỉ kết nạp vào đội ngũ của mình những người tiên tiến
nhất, triệt để cách mạng nhất trong giai cấp công nhân và nhân dân lao
động, chứ không thể ''càng mở rộng cho nhiều người được mang danh hiệu
là đảng viên thì càng tốt'' như MácTốp và phái Men sê vích chủ trương .
V.I.Lênin khẳng định: Đối với người đảng viên của Đảng cộng sản không
thể ''chỉ cần giúp đỡ Đảng là đủ'' mà ''đảng viên nhất thiết phải tham gia
sinh hoạt trong một tổ chức Đảng''. Đảng không phải là một tổng số đơn
giản như trong số học mà là tổng hợp các tổ chức gắn với nhau thành một
khối, có nghĩa là Đảng phải được tổ chức thành một chỉnh thể thống nhất,
có Cương lĩnh, Điều lệ thống nhất và kỷ luật chặt chẽ từ trung ương đến các
chi bộ cơ sở. V.I.Lênin cịn chỉ rõ, Đảng khơng phải là một tổ chức duy nhất
của giai cấp công nhân, mà là tổ chức chặt chẽ nhất, là người lãnh đạo các
tổ chức khác của giai cấp công nhân. Đảng là của giai cấp, bởi vậy hầu như
toàn bộ giai cấp cần phải hoạt động dưới sự lãnh đạo của Đảng. Đảng phải
được tổ chức chặt chẽ để bảo đảm là một đội ngũ thống nhất ý chí và hành
động có kỷ luật nghiêm minh.

2

V.I.Lênin, Tồn tập, tập7, Nxb Tiến bộ, M.1979, tr352

11


Tăng cường bản chất giai cấp cơng nhân có ý nghĩa vơ cùng quan
trọng. Đó là vấn đề liên quan trực tiếp đến năng lực lãnh đạo và sức chiến
đấu của Đảng cộng sản, đến sự tồn vong của chế độ. Vì vậy giữ vững và

tăng cường bản chất giai cấp công nhân của Đảng là biện pháp cơ bản và
cấp bách để khắc phục có hiệu quả mặt trái của cơ chế thị trường, giữ vứng
định hướng xã hội chủ nghĩa, để đội ngũ cán bộ đảng viên có bản lĩnh chính
trị vững vàng, khơng bị sa ngã trước những cám dỗ của đời thường và sự lôi
kéo, mua chuộc của kẻ thù.
Tính tiền phong của Đảng có mối quan hệ mật thiết với vai trò lãnh
đạo của Đảng. Nếu tính tiền phong khơng được củng cố, giữ vững và tăng
cường sẽ dẫn đến Đảng mất vai trò lãnh đạo. Vì vậy phải chăm lo xây dựng
Đảng vững mạnh, thực sự tiên phong về chính trị, tư tưởng và tổ chức, để
Đảng mãi ln là "hiện thân của trí tuệ, lương tâm, danh dự của thời đại chúng
ta".
III- Khi có chính quyền, Đảng là hạt nhân lãnh đạo hệ thống
chính trị của chủ nghĩa xã hội và là một bộ phận của hệ thống đó.
Theo V. I. Lênin đây là vấn đề có tính ngun tắc. Để chuẩn bị cơ sở
lý luận cho giai cấp vơ sản giành chính quyền từ tay giai cấp tư sản, tháng 8
năm 1917, V.I.Lênin viết Tác phẩm ''Nhà nước và Cách mạng'', trong đó
ơng chỉ rõ: Học thuyết đấu tranh giai cấp của C.Mác vận dụng vào vấn đề
nhà nước và vấn đề cách mạng, tất yếu phải đưa đến chỗ thừa nhận sự thống
trị về chính trị của giai cấp vơ sản. Giai cấp vơ sản cần có chính quyền nhà

12


nước, cần có tổ chức sức mạnh tập trung, cần có tổ chức bạo lực để trấn áp
sự phản kháng của bọn bóc lột và lãnh đạo quảng đại quần chúng nhân dân
trong công cuộc tổ chức xây dựng nền kinh tế xã hội chủ nghĩa. Và
V.I.Lênin khẳng định: Đảng cộng sản cần đủ sức nắm chính quyền và dẫn
dắt toàn dân tiến lên chủ nghĩa xã hội, đủ sức tổ chức và lãnh đạo một chế
độ mới, đủ sức làm thầy, làm người dẫn đường, làm lãnh tụ của tất cả những
người lao động bị bóc lột để giúp họ tổ chức đời sống xã hội mà không cần

giai cấp tư sản và chống lại giai cấp tư sản.
Khi đã giành được chính quyền, theo V.I.Lênin cuộc đấu tranh giai
cấp chưa chấm dứt mà tiếp tục diễn ra với những hình thức và phương pháp
đấu tranh mới. Để phối hợp hành động và hướng hoạt động của cả hệ thống
chính trị vào xây dựng thành cơng chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản,
Người chỉ rõ: ''Về nguyên tắc, Đảng cộng sản phải giữ vai trò lãnh đạo, đó
là điều khơng phải ngờ gì nữa''1. Vì trong hệ thống chính trị của xã hội xã
hội chủ nghĩa, chỉ có Đảng cộng sản mới có đủ phẩm chất chính trị và năng
lực xứng đáng là người lãnh đạo. Mặt khác, có thực hiện được vai trị hạt
nhân lãnh đạo thì đảng mới xứng đáng là đội tiên phong, bộ tham mưu
chiến đấu của giai cấp công nhân. Sự lãnh đạo của Đảng là điều kiện tiên
quyết bảo đảm cho công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội thành công.
Buông lỏng sự lãnh đạo của Đảng là sai lầm về nguyên tắc, là thủ tiêu sức
mạnh của nhà nước và của cả hệ thống chính trị, là mở đường cho những
phần tử phản động cướp chính quyền, đưa đất nước trở lại con đuờng phát
triển tư bản chủ nghĩa. Đảng thực hiện vai trị lãnh đạo của mình bằng
1

V.I.Lênin, Tồn tập, tập 33, Nxb Tiến bộ, M.1976, tr453.

2.

13


đường lối và các chính sách của Đảng; bằng lãnh đạo biến các chủ trương
chính sách lớn của Đảng thành pháp luật và pháp quy của nhà nước, cho
mọi người dân thi hành; bằng lãnh đạo xây dựng tổ chức bộ máy và giới
thiệu cán bộ vào vị trí quan trọng của cơ quan nhà nước và giáo dục cán bộ
đảng viên của Đảng, giữ gìn phẩm chất cách mạng hết lịng hết sức phục vụ

nhân dân; tơn trọng và nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật nhà nước; bằng
việc xây dựng các tổ chức quần chúng, động viên giáo dục quần chúng vừa
thực hiện các chủ trương chính sách và pháp luật của nhà nước, vừa kiểm
tra đơn đốc góp ý kiến xây dựng với các cơ quan nhà nước. Đảng còn lãnh
đạo phối hợp thống nhất giữa các tổ chức trong hệ thống chính trị và tiến
hành cơng tác kiểm tra. Đảng ý thức rõ ràng trong xã hội xã hội chủ nghĩa,
sự lãnh đạo của Đảng luôn gắn liền với việc phát huy hiệu lực quản lý của
nhà nước và vai trò của các tổ chức quần chúng, nhằm làm cho các tổ chức
ấy vững mạnh, đều phát huy được vai trị, hiệu lực của mình. Khơng được
lẫn lộn giữa hai chức năng lãnh đạo và tổ chức quản lý, không biến Đảng
thành Nhà nước, đứng trên Nhà nước. Nếu không phân định rõ sẽ làm suy
yếu cả hai dẫn đến nguy cơ mất Đảng, mất chế độ. Vì vậy, cần khắc phục
tình trạng lẫn lộn cơng việc của Đảng với công việc của Nhà nước, tổ chức
Đảng bao biện làm thay chức năng của cơ quan nhà nước và tổ chức quần
chúng, đồng thời cũng phải chống lại những khuynh hướng coi nhẹ bng
lỏng vai trị lãnh đạo của Đảng. Phải thường xuyên chăm lo xây dựng Đảng
vững mạnh ngang tầm nhiệm vụ chính trị của một Đảng cầm quyền. Xây
dựng Đảng phải kết hợp chặt chẽ với xây dựng chính quyền Nhà nước,
cơng tác đảng viên với công tác cán bộ.

14


IV- Tập trung dân chủ là nguyên tắc tổ chức cơ bản trong xây
dựng, tổ chức sinh hoạt và họat động của Đảng.
Trong những nguyên tắc xây dựng Đảng kiểu mới của V.I.Lênin,
nguyên tắc tập trung dân chủ là nguyên tắc tổ chức cơ bản trong xây dựng
tổ chức và hoạt động của Đảng. Việc xác lập được nguyên tắc tập trung dân
chủ là thắng lợi lớn nhất của V.I.Lênin và những người Bơn sê vích trong
cuộc đấu tranh với MácTốp và những người Men sê vích chủ trương khơng

cần phải có một hệ thống những ban, những cấp bậc trong Đảng; khơng cần
phải có ngun tắc nào về bộ phận phải phục tùng tồn thể; khơng cần có
một quy định nào có tính chất ''quan liêu và hình thức''. Họ bênh vực chế độ
tự trị, chống lại chế độ tập trung, họ từ chối không chịu phục tùng sự lãnh
đạo của Trung ương Đảng.
V.I.Lênin và những người Bôn sê vích, đã lên án mạnh mẽ tư tưởng
tự trị của những người Men sê vích và chỉ rõ: ''Từ chối không chịu sự lãnh
đạo của các cơ quan trung ương tức là từ chối không muốn làm người đảng
viên tức là phá hoại Đảng''1. V.I.Lênin khẳng định: ''Trước kia, Đảng ta chưa
phải là một khối chính thức có tổ chức, mà chỉ là tổng số những nhóm riêng
biệt và do đó giữa các nhóm ấy khơng thể có những quan hệ nào khác,
ngoài sự tác động về tư tưởng. Hiện nay, chúng ta đã trở thành một Đảng có
tổ chức, điều đó có nghĩa là chúng ta đã tạo ra một quyền lực, biến uy tín về
tư tưởng thành uy tín về quyền lực, khiến cấp dưới phải phục tùng cấp trên
của Đảng''1. Năm 1919, khi Quốc tế III được thành lập, V.I.Lênin khẳng
1

, V.I.Lênin, Toàn tập, tập 8, Nxb Tiến bộ, M.1978, tr 424, 429.

1

V.I.Lênin, Toàn tập, tập 8, Nxb Tiến bộ, M.1978, tr 424, 429.

15


định: ''Các Đảng gia nhập Quốc tế cộng sản phải được tổ chức theo nguyên
tắc tập trung dân chủ''2 và phải lấy tên là Đảng cộng sản của nước đó. Tên
gọi là Đảng cộng sản cùng với nguyên tắc tập trung dân chủ chính là sự
''phân biệt rõ ràng sự khác nhau giữa các Đảng cộng sản với những Đảng

Dân chủ - xã hội cũ và những Đảng xã hội chủ nghĩa đã phản bội lá cờ của
giai cấp công nhân''4Trong tác phẩm ''Làm gì?''; ''Một bước tiến, hai bước
lùi''... V.I.Lênin đã diễn giải một cách rõ ràng về nguyên tắc tập trung dân
chủ. Bản chất của nguyên tắc này là sự thống nhất hữu cơ giữa dân chủ và
tập trung vốn có trong bản chất của giai cấp cơng nhân, bắt nguồn từ nền
sản xuất đại công nghiệp. Tháng 7 năm 1905, trong lời tựa cuốn ''Cơng
nhân nói về sự chia rẽ trong Đảng'', Người cho rằng, nguyên tắc tập trung
dân chủ trước hết là: Thiểu số phục tùng đa số, cấp dưới phục tùng cấp trên.
Cơ quan tối cao của Đảng là Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng. Nghị
quyết của Đảng có tính chất quyết định cuối cùng và mọi đảng viên phải có
trách nhiệm nghiêm chỉnh thực hiện.
V.I.Lênin chỉ rõ, nguyên tắc tập trung dân chủ bảo đảm cho Đảng
thống nhất về quan điểm, mục tiêu lý tưởng, đường lối chính sách, ý chí
hành động; bảo đảm đảng lãnh đạo thông suốt từ trên xuống dưới, phối hợp
chặt chẽ giữa các tổ chức Đảng và đảng viên trên cơ sở đường lối đã được
toàn Đảng nhất trí thơng qua. Tập trung dân chủ dẫn tới tập trung thống
nhất, nhưng tập trung trên cơ sở dân chủ, mọi quyết định đều phải được
thảo luận trên cơ sở dân chủ. Tập trung dân chủ hoàn toàn khác với tập
trung quan liêu, độc đốn. V.I.Lênin cho rằng, khơng có gì sai lầm bằng
2

V.I.Lênin, Tồn tập, Tập 36, Nxb Tiến bộ, M.!978, tr 185

4

16


việc lẫn lộn chế độ tập trung dân chủ với chủ nghĩa quan liêu và với lối dập
khn máy móc. Trong nguyên tắc tập trung dân chủ, tập trung và dân chủ

tác động biện chứng qua lại là nhân quả của nhau. Khi tập trung trên cơ sở
mở rộng dân chủ thì trở thành nhu cầu của dân chủ, thúc đẩy dân chủ phát
triển cả bề rộng và chiều sâu. Dân chủ hướng tới tập trung, phát huy được
trí tuệ, sức mạnh sáng tạo của mỗi người trở thành ý chí chung, tạo nên sức
mạnh của tập thể. Nếu tập trung khơng trên cơ sở dân chủ thì trở thành độc
đốn, quan liêu bóp nghẹt dân chủ. Dân chủ mà kém tập trung sẽ trở thành
vơ chính phủ, vơ tổ chức kỷ luật, bè cánh mất đoàn kết. Người nhấn mạnh:
''Cần phải hiểu rõ rằng chế độ tập trung dân chủ, một mặt thật khác xa chế
độ tập trung quan liêu chủ nghĩa và mặt khác, thật khác xa chủ nghĩa vơ
chính phủ''1. Cả hai thái cực tập trung quan liêu và dân chủ vô tổ chức đều
dẫn tới sự tan rã của Đảng. Do đó, tập trung phải trên nền dân chủ và dân
chủ phải được sự chỉ đạo tập trung.
Những người cộng sản Liên Xô trước đây đã không thực hiện tốt
nguyên tắc tập trung dân chủ trong xây dựng tổ chức sinh hoạt và hoạt động
của Đảng để cho bệnh quan liêu ngày càng trầm trọng. Đó là một trong
những nguyên nhân dẫn đến việc Đảng Cộng sản Liên Xô mất quyền lãnh
đạo đất nước vào năm 1991.
Nắm vững nguyên tắc tập trung dân chủ không bao giờ được tách
rời hai thành tố tập trung và dân chủ vì nó là một thể thống nhất. Phủ nhận
xa rời nguyên tắc là phản bội Đảng. Nguyên tắc này phải được thực hiện cả
ở trong Nhà nước và các đoàn thể xã hội. Các đảng viên và tổ chức Đảng
1

.V.I.Lênin, Toàn tập, tập 36, Nxb Tiến bộ, M. 1978, tr 207

17


thực hiện nguyên tắc phải chú ý đến mặt phục phục tùng kỷ luật, chống mọi
biểu hiện tập trung quan liêu, chun quyền độc đốn, dân chủ hình thức,

dân chủ quá trớn, phân tán, cục bộ địa phương. Những người lãnh đạo phải
chú ý đến phát huy dân chủ, trí tuệ của cán bộ đảng viên và quần chúng.
V-Đảng gắn bó chặt chẽ với quần chúng, kiên quyết đấu tranh
để ngăn ngừa và khắc phục bệnh quan liêu xa rời quần chúng.
Đây là bản chất và quy luật tồn tại và phát triển của Đảng, điều kiện
bảo đảm cho cách mạng đi đến thắng lợi. Quần chúng nhân dân là lực lượng
quyết định, lực lượng sáng tạo ra lịch sử, sáng tạo ra những giá trị vật chất
và tinh thần của xã hội.V.I.Lênin u cầu, Đảng phải ln gắn bó chặt chẽ
với quần chúng, vừa lãnh đạo quần chúng vừa học hỏi quần chúng, bởi vì
cách mạng là sự nghiệp của quần chúng được lãnh đạo, tổ chức và giáo dục.
Đảng là một tổ chức tự nguyện đấu tranh vì sự nghiệp giải phóng quần
chúng khỏi ách áp bức bóc lột. Quần chúng cần có Đảng với tư cách là
người lãnh đạo trong cuộc đấu tranh ấy. Đồng thời, nếu khơng có sự đồng
tình và ủng hộ của quần chúng thì mọi chủ trương đường lối của Đảng
khơng trở thành hiện thực. ''Chỉ khi nào giai cấp vô sản và những người
nơng dân nghèo tỏ ra có đầy đủ tinh thần tự giác, trình độ tư tưởng, tinh
thần hy sinh và tinh thần bền bỉ, thì khi đó thắng lợi của cách mạng xã hội
chủ nghĩa mới được bảo đảm''1. Trong điều kiện Đảng cầm quyền, V.I.Lênin
cho rằng, những người cộng sản chỉ như những giọt nước trong đại dương
mênh mông và chỉ riêng với bàn tay những người cộng sản thì khơng thể xây
1

18


dựng thành công chủ nghĩa xã hội. Và Người nhấn mạnh: ''Đối với những người
cộng sản... thì một trong những nguy hiểm lớn nhất và đáng sợ nhất là cắt đứt
2

liên hệ với quần chúng'' . Do đó, V.I.Lênin đã nhiều lần nhắc nhở: Đảng cầm

quyền, đảng viên và cán bộ càng cần giữ vững và tăng cường mối liên hệ gắn
bó với quần chúng để được quần chúng tin u. Thiếu điều đó thì khơng thể xây
dựng thành cơng chủ nghĩa xã hội mà cịn có thể dẫn đến mất chính quyền.
VI-Đảng là một khối thống nhất về chính trị, tư tưởng và tổ
chức, tự phê bình và phê bình là quy luật phát triển của Đảng.
Đây là quy luật tồn tại, trưởng thành và phát triển của Đảng và là
nguồn sức mạnh của Đảng. Trải qua quá trình hoạt động và phát triển của
Đảng, V.I.Lênin đã chỉ ra rằng, đồn kết thống nhất, tự phê bình và phê
bình là quy luật phát triển của Đảng. Trong nhiều Tác phẩm của mình, V.
I. Lênin đã phân tích một cách sâu sắc về tính tất yếu và tầm quan trọng
của sự đoàn kết thống nhất trong Đảng. Sự đoàn kết thống nhất trong
Đảng, bắt nguồn từ bản chất của giai cấp vô sản, từ sự kết cấu chặt chẽ
của Đảng. Muốn đưa cách mạng đến thắng lợi, ''Đảng phải có một sự
thống nhất ý chí hết sức chặt chẽ''2. Đó là nguồn sức mạnh chủ yếu, vô
tận và vô địch của Đảng cộng sản; là điều kiện để đoàn kết giai cấp và
đồn kết tồn dân. Đó cũng là một nhiệm vụ cơ bản của công tác xây
dựng Đảng. Đảng cộng sản phải tuyệt đối không dung thứ chia rẽ bè phái
trong Đảng, vì chia rẽ bè phái tất yếu sẽ dẫn tới làm tan rã Đảng. Người
2

1, V.I.Lênin, Toàn tập, tâp 44, Nxb Tiến bộ, M. !979, tr 426.
. V.I.Lênin, Toàn tập, tập36, Nxb Tiến bộ, M.1978, tr 295.

2

19


chỉ rõ, khi đã có chính quyền nếu để xảy ra chia rẽ thì khơng những là
nguy hiểm mà cịn là cực kỳ nguy hiểm, nếu Đảng đó lại nắm chính

quyền ở một nước mà giai cấp cơng nhân chiếm một tỷ lệ nhỏ bé trong
dân cư. Phải giữ vững sự đoàn kết thống nhất trong Đảng trên cơ sở lý
luận của chủ nghĩa Mác, đường lối nnhiệm vụ của Đảng. Đoàn kết thống
nhất phải trên cơ sở các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng, duy
trì kỷ luật trong Đảng và tiến hành thanh Đảng.
Theo V.I.Lênin, để xây dựng và tăng cường khối đoàn kết thống
nhất trong Đảng, phải thường xuyên và nghiêm chỉnh thực hiện phê bình và
tự phê bình. Một trong những nguồn gốc tạo ra sức mạnh vô địch và vô tận
của Đảng là ở chỗ đảng có biết thừa nhận sự sai lầm và dũng cảm thừa nhận
sai lầm, thất bại một cách tỉnh táo để rút ra cho mình những bài học bổ ích.
Người khẳng định: ''Cơng khai thừa nhận sai lầm, tìm ra nguyên nhân sai
lầm, nghiên cứu cẩn thận những biện pháp để sửa chữa sai lầm ấy, đó là dấu
hiệu chứng tỏ một đảng nghiêm túc'' 2. Chỉ có thơng qua phê bình và tự phê
bình một cách nghiêm túc mới có thể nhận rõ sai lầm và tìm ra nguyên nhân
sai lầm và những biện pháp sửa chữa sai lầm. Do đó, tự phê bình và phê bình
là một việc làm tuyệt đối cần thiết và là một trong quy luật phát triển của Đảng
cộng sản. Buông lỏng tự phê bình và phê bình thì khơng một Đảng cộng sản
nào có thể đứng vững và phát triển được, thậm chí những người cộng sản có
thể đánh mất vai trị tiên phong của mình, có thể bị sa đoạ biến chất.

2

20


Những lời nhắn nhủ và cảnh tỉnh của V.I.Lênin từ những năm đầu
của thế kỷ XX cho đến nay, vẫn cịn mang tính thời sự, giúp các Đảng cộng
sản thấy rõ sự cần thiết phải duy trì chặt chẽ và đều đặn chế độ sinh hoạt
tự phê bình và phê bình trong mỗi tổ chức Đảng.
Để lãnh đạo thắng lợi cơng cuộc đổi mới hiện nay địi hỏi Đảng ta

phải tăng cường sự đồn kết nhất trí cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức.
Làm tốt công tác tư tưởng để có sự thống nhất nhận thức về những vấn đề
mới mẻ, phức tạp mới nảy sinh ở trong nước và quốc tế. Coi trọng nâng cao
phẩm chất, đạo đức, năng lực, phương pháp tác phong công tác cho cán bộ
đảng viên. Đồng thời luôn đề cao cảnh giác kiên quyết đập tan những âm
mưu gây mất đoàn kết, chia rẽ, bè phái của kẻ thù.
VII- Đảng phải tích cực kết nạp những đại biểu ưu tú của giai cấp
công nhân và nhân dân lao động vào Đảng, phải thường xuyên đưa
những người không đủ tiêu chuẩn và những phần tử cơ hội ra khỏi Đảng.
V.I.Lênin khẳng định, việc phát triển củng cố và làm trong sạch
Đảng là một trong những quy luật phát triển của Đảng, một nhiệm vụ quan
trọng của công tác xây dựng Đảng. Đảng chỉ có thể làm trịn vai trị chiến
sỹ tiên phong, nếu trong Đảng gồm những đảng viên ưu tú. Mỗi thời kỳ
cách mạng do nhiều nguyên nhân khác nhau, đều không tránh khỏi có
những phần tử cơ hội chui và đảng để mưu cầu lợi ích cá nhân và phá hoại
Đảng. Vì vậy, để bảo đảm cho Đảng ln ln trong sạch và có sức chiến
đấu cao, một mặt phải thường xuyên phát hiện, bồi dưỡng kết nạp những

21


người ưu tú vào Đảng; mặt khác ''phải đuổi cổ ra khỏi Đảng những kẻ gian
giảo, những đảng viên cộng sản đã quan liêu hố, khơng trung thực nhu
nhược''1. Người cũng chỉ rõ: ''Việc làm trong sạch Đảng phải làm bằng cách,
coi trọng ý kiến của những đại diện của quần chúng vơ sản ngồi Đảng. Đó là
điều q báu, quan trọng nhất...dĩ nhiên, chúng ta sẽ không nghe theo tất cả
những ý kiến của quần chúng, vì quần chúng cũng đôi khi bị lôi kéo bởi những
tư tưởng không có chút gì là tiên tiến cả. Song, đối với việc đánh giá người và
gạt bỏ những kẻ chui vào Đảng, bọn (làm quan), bọn đã (quan liêu hố) thì
những lời chỉ dẫn của quần chúng vơ sản ngồi Đảng và trong nhiều trường

hợp thì cả những lời chỉ dẫn của quần chúng nơng dân ngồi Đảng nữa rất là
1

q báu'' .V.I.Lênin khẳng định, chỉ có làm như vậy Đảng cộng sản mới thực
sự là đội tiên phong đáng tin cậy của giai cấp công nhân và nhân dân lao động.
VIII-Chủ nghĩa quốc tế vô sản là một trong những nguyên tắc
quan trọng của việc xây dựng tổ chức và hoạt động của Đảng kiểu mới
của giai cấp công nhân.
Kế thừa tư tưởng của C.Mác và Ănghen về tính quốc tế của Đảng
cộng sản, trong điều kiện lịch sử mới, V.I.Lênin đã phát triển khẩu hiệu ''Vô
sản tất cả các nước đồn kết lại'' của C.Mác và Ănghen thành ''Vơ sản tất cả
các nước và các dân tộc bị áp bức đoàn kết lại''. Tháng 6 năm 1920,
V.I.Lênin viết ''Bản sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về các vấn đề
dân tộc và thuộc địa'' phác thảo bức tranh về các dân tộc thuộc địa; vạch ra
1

, V.I.Lênin, Toàn tập, tâp. 44, Nxb Tiến bộ, M1978, tr 154.
. V.I.Lênin, Toàn tập, tập 44, Nxb Tiến bộ, M.1979, tr 151.

1

22


phương hướng và bước đi của cách mạng giải phóng dân tộc; chỉ rõ mối
quan hệ hữu cơ giữa cách mạng vơ sản và cách mạng giải phóng dân tộc, dự
báo cách mạng ở các nước thuộc địa có thể thành cơng trước cả cách mạng
chính quốc. Đồng thời V.I.Lênin xác định rõ nhiệm vụ của các Đảng cộng
sản ở chính quốc đối với cách mạng giải phóng các nước thuộc địa. Như
vậy, theo V.I.Lênin tính chất quốc tế của Đảng cộng sản chẳng những bắt

nguồn từ sứ mệnh lịch sử của giai cấp cơng nhân mà cịn biểu hiện ở mối
quan hệ giữa cách mạng vô sản với cách mạng giải phóng dân tộc.
Trên đây là những nội dung cơ bản về những nguyên tắc xây dựng Đảng
kiểu mới của giai cấp công nhân do V. I. Lênin xác định. Nó là một thể
thống nhất có tính cách mạng và khoa học rất cao, phản ánh bản chất của
Đảng. Trong điều kiện mới, khi chủ nghĩa cơ hội và xét lại ra sức chống phá
chủ nghĩa xã hội khoa học, V. I. Lênin đã phát triển và cụ thể hoá những
nguyên lý của Mác về Đảng cộng sản. Đây là những tiêu chuẩn khoa học về
xây dựng Đảng kiểu mới, khác về chất so với các quan điểm khác. Thơng
qua đó V. I. Lênin đã nâng cơng tác xây dựng Đảng thành một khoa học, đặt
cơ sở cho sự ra đời và hoạt động của Đảng Bơn sê vích Nga và hàng loạt
các Đảng cộng sản chân chính khác; đồng thời góp phần làm phân hố các
Đảng dân chủ xã hội chủ nghĩa Tây Âu thành các Đảng chân chính cách
mạng và các Đảng cơ hội cải lương. Những nguyên lắc này là tiêu chuẩn để
đánh giá tính chất giai cấp cơng nhân của một Đảng mác xít hay khơng mác xít.
Những ngun lý, ngun tắc của V. I. Lênin về xây dựng Đảng ngày
nay vẫn còn nguyên giá trị và là kim chỉ nam cho hành động của các Đảng
cộng sản. Vì thế, nó địi hỏi các chính Đảng cách mạng của giai cấp công nhân

23


phải xuất phát từ điều kiện cụ thể của dân tộc, từ thực tiễn chính trị - xã hội
của đất nước mình mà vận dụng sáng tạo. Mọi thành cơng hay thất bại của
cách mạng vô sản, đều bắt nguồn từ sự lãnh đạo của Đảng, bất cứ nơi nào và
lúc nào, Đảng nào vận dụng chủ nghĩa Mác - Lênin một cách giáo điều, duy ý
chí vi phạm nguyên lý về xây dựng Đảng của giai cấp công nhân thì nhất định
trước sau đảng đó sẽ phạm sai lầm, đội ngũ Đảng bị chia rẽ, mất uy tín trước
quần chúng và có thể đưa cách mạng đến thất bại nặng nề.
Những nguyên lý về Đảng kiểu mới của Lênin có ý nghĩa lý luận và thực

tiễn sâu sắc. Đã bảo vệ và phát triển lý luận Mác nói chung cũng như nguyên
tắc xây dựng Đảng nói riêng. Nó đã bảo vệ tính đảng cộng sản, đập tan hồn
tồn các quan điểm sai trái của phái Mensêvích ; vạch trần đặc điểm, bản chất
và nguồn gốc chủ nghĩa cơ hội về mặt tổ chức. Lênin đã xây dựng một hệ
thống hoàn chỉnh những nguyên tắc cơ bản về Đảng cách mạng của giai cấp
vô sản, một tiêu chuẩn khách quan, khoa học của một Đảng Mác xít chân
chính. Những nguyên tắc đó giữ vị trí quan trọng của xây dựng Đảng về mặt
tổ chức; đồng thời vạch rõ mối liên hệ biện chứng giữa xây dựng Đảng về mặt
tổ chức với xây dựng Đảng về chính trị và tư tưởng.
Những nguyên tắc cơ bản này đặt cơ sở cho sự nghiệp xây dựng Đảng
cộng sản Liên-xô trước đây và hàng loạt các Đảng cộng sản chân chính
khác. Những nguyên tắc này là những cống hiến lớn lao của Lênin cho
phong trào cộng sản và cơng nhân quốc tế, và chính những nguyên tắc này
đã làm cho Đảng cộng sản ở nước Nga và các nước Châu Âu lãnh đạo giai
cấp công nhân Nga và các nước khác ở Châu Âu làm nên những kỳ tích của
thế kỷ XX, Chủ nghĩa xã hội đã trở thành hiện thực, trở thành hệ thống và

24


là lực lượng đối trọng với Chủ nghĩa tư bản trong một thời kỳ dài. Những
nguyên tắc này là cơ sở cho các Đảng cộng sản xem xét, đánh giá, rút ra bài
học về sự tan rã, mất chính quyền của các Đảng cộng sản ở Liên-xô và
Đông Âu. Cho đến nay đã gần một trăm năm, trong thời gian này thế giới
đã có nhiều đổi thay, song những nguyên tắc về xây dựng Đảng kiểu mới
của Lênin vẫn còn giữ nguyên giá trị.
Đảng Cộng sản Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và rèn
luyện, hơn bảy mươi lăm năm qua, cách mạng Việt Nam đã trải qua nhiều thử
thách khó khăn, có lúc hiểm nghèo tưởng chừng khơng vượt qua nổi. Có lúc
Đảng phải tun bố tự giải tán để đi vào hoạt động bí mật. Có lúc thù trong

giặc ngồi, tình thế tưởng chừng như "ngàn cân treo sợi tóc". Có lúc kẻ thù hý
hửng cho rằng chúng ta không thể đứng vững dù chỉ là một tháng khi chủ
nghĩa xã hội ở Liên xô và Đông Âu sụp đổ. Nhưng chúng ta đã đứng vững và
đi lên! Bởi vì chúng ta có một Đảng cách mạng luôn trung thành tuyệt đối với
những nguyên tắc của V. I. Lênin về Đảng kiểu mới. Kiên định với mục tiêu,
lý tưởng của giai cấp công nhân, với nền tảng tư tưởng của Đảng.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân Việt Nam anh dũng tiến hành
cuộc cách mạng tháng Tám thành công, cuộc kháng chiến chống thực dân
Pháp và đế quốc Mỹ thắng lợi, hoàn thành sự nghiệp giải phóng dân tộc thống
nhất Tổ quốc, đưa cả nước chuyển sang giai đoạn cách mạng xã hội chủ nghĩa.

25